No 305
Woensdag 28 September 1927
4le Jaargang
ei
N.V. Asselbergs'
Ijzerhandel,
Binnenland
WIJ ZIJN GEREED
KINADRUPPELS
Vroeg Winter.
Oit nummer bestaat uit 2 bladert.
RIJK EN GEMEENTEN.
BERGEN-OP-ZOOM,
Lievevrouwestraat 41
GA LIEVER ZIEN!
met PracM-Sollectie
- Dr. H.NANNING'S
EETLU5T-0PWEKKEND. /l.30p.fl.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUfDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—i
Losse nummersfO.OS
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting
ii.
Alvorens op de voorstellen der Staats
commissie! inzake de financieels verhou
ding tusschen Rijk en Gemeenten nader
in 1o gaan, geven wij hier eerst enkele
opmerkingen van meer algetneenem aard.
De vroegere wethouder van Amsterdam,
de heer Wibaut, verklaarde onlangs met
het optimisme waarvan de sociaal-demo
craten op financieel gebied het geheim
bezitten, dat een spoedige verhooging
van de Rijksuitkeeringen was te verwach
ten, en dat zijn opvolger, daar Amsterdam
ruim f 2 millioen per jaar zou ontvangen!,
geen mojjte zou hebben de begrooting
sluitend té ihaken.
Zóó gemakkelijk als de lieer Wibaut
zich de zaak voorstelde zal liet echter
wel niet gaan.
Er is nu wel een voorstel van de Staats
commissie, maar er is geen enkele aan
wijzing dat dit voorstel binnen afzien-
b'aren tijd tot wet zal worden verheven.
Wèl zijn er aanwijzingen voor het tegen
deel.
Het feit, dat Mr van Doorninek, do rech
terhand van Minister De Geer, die tevens
lid was van de Staatscommissie, blijkens
een door hem aan het rapport toegevoegde
nota, zich met de voorstellen der Com
missie volstrekt niet kan vereenigen, is
in dit opzicht niet zonder beteekenis.
Maar een veel sterkere aanwijzing vor
men de opmerkingen van Minister De Geer
in de z.g. milli&enennota.
Het gaat bij het voorstel der Commis
sie om een bedrag van ongeveer f 19 mil-
lioen per jaar. Nogal geen klein bedrag.
En nu is liet eigenaardig, dat Minister
De Geer in bedoelde nota, wel tamelijk
breede beschouwingen houdt over de uit
gaven die in 1928 en 1929 zijn te ver
wachten, maar dat daarbij in geen enkel
opzicht is gerekend met nieuwe uitgaven
voor de gemeenten.
Daartoe bestond volgens den Minister g,een
reden, daar de herziening naar zijne mee
ning nooit zal mogen beteekenein dat de
gezamenlijke in ons land te dragen pu
blieke lasten er door worden, verhoogd;
of wa.t in den grond hetzelfde is, er hoo-
ger door b 1 ij v e n, dan zonder die her
ziening het geval had behoeven te zijn.
„Verhooging, of, wat in tendenz het
zelfde is, niebverlaging van een rijksbe
lasting ten hate van de gemeenten, is
daarom onder de huidige omstandigheden
slechts dan te rechtvaardigen, wanneer
de waarborg bestaat, dat door dien
maatregel het totaal der gemeentelijke hef
fingen zal dalen."
Nu is het zonder meer duidelijk, dat
deze waarborg moeilijk zal zijn te geven.
Stel,. Amsterdam en Rotterdam ontvan
gen hunne millioenen. Deze gemeenten
zijn dan verloopig uit den financieeleiï
nood gered, maar wie zal waarborgen dat
de gemeentelijke lasten, nu ook met een
gelijk bedrag zullen dalen? Een gemeente
als .Middelburg zal misschien een halve
ton ontvangen, en daardoor verdere beilas-
tingverhooging voorkomen, maar de kans
dat de gemeentelijke belastingen met een
gelijk bedrag zullen dalen is al zeer ge
ring.
iWaar dat niet het. geval is? In rijke
gemeenten als Den Haag en Wassenaar,
waar de belastingen nu reeds laag zijn.
Daar zal men tot verlaging der belas
tingen kunnen overgaan en het zijn die
gemeenten die van het voorstel cler Staats
commissie in de eerste plaats zullen pro-
fiteeren.
Maar dit tusschen haakjes.
De waarborg die de Minister verlangt
zal hij niet krijgen en dus is ook de
kans op een spoedige wijziging gering.
Trouwens, de Minister gelooft zélf ook
niet aan een spoedige oplossing van dit
vraagstuk.
Het behoeft wel geen betoog'— aldus
de millioenen-nota' dat een spoedige
herziening niet i.s te venvachten.
Herinnerd wordt dan aan liet wetje'
van de verruiming van het gemeentelijk
belastinggebied, dat dertien, jaren nadat
de Staatscommissie baar verslag had uit
gebracht tot stand kwam. En de tegen
woordige Staatscommissie had zes jaren
noodig eer ze met haar rapport gereed
was.
Het zou, zegt de Minister, niet zonder
een tikje spot, van een ongezonden zin
voor historische allitteratie blijk geven,
te meenen, dat thans weder zooveel jaren
zullen verstrijken voor deze zaak haar
beslag heeft gekregen, en als pleister op
de wonde voegt hij daaraan toe, te h o -
pen dat althans voor het einde van deze
parlementaire periode (Sept. 1929) een
wetsontwerp zal zijn aangenomen.
Wij helpen het den Minister hopen.
Maar als hij er dan verder op wijst,
dat over een dergelijk belangrijk verslag
eerst even het publieke licht moet spelen;
verder dat het volstrekt niet vaststaat,
dat de Regeering hoe dankbaar ook
voor de waardevolle gegevens die bet
verslag bevat en voor de onschatbare
diensten die het bewijst ter oriënteering
op dit terrein het stelsel der Commissie
zal kunnen aanvaarden; en eindelijk dat
ook aan de Kamers een redelijke tijd van
beraad zal moeten worden gelaten, dan
is het duidelijk, dat op een spoedige her
ziening van de financieele verhouding niet
te rekenen valt.
Eerder zouden wij geneigd zijn te zeg
gen, dat de zaak weer voor onbepaalden
tijd is verschoven.
Ce treinaanslagen in Frankrijk.
De omvangrijke naspoiringen naai
de daders van de communistische aan
slagen op do treinen, die op de MiddeC
landsche zee-kust leden van het Ameri-
kaansche. legio» vervoerden, hebben tot
tal van arrestaties geleid.
Rij de huiszoekingen te Cannes en Nice
onder 'de Communisten en anarchisten
zijn thans drie belangrijke arrestaties ge
handhaafd van communisten, wier verklad
ringen zoodanig verward ein tegenstrijdig,
waren, dat een meer diepgaand onder
zoek noodig bleek.
De politie meent over voldoende aan
wijzingen te beschikken om overtuigd te
zijn, dat het drietal aangehoudenen tot het
complot behoort, dat reeds geruiroen tijd
verschillende terroristische aanslagen on
dernam en dat ook buiten twijfel schuldig
staat aan het opblalzen vnfn de lijn bij!
Golfe Juan.
Bomaanslag.
Volgens een bericht uit Relgradol zijn
Maandagavond door onbekend geble
ven daders 'twee bommien met brandende
lonten in de buurt van het officierscasino
van Koitschana neergelegd. Door de te
genwoordigheid van getest van tweei offi
cieren werd voorkomen dat de bommen)
ontploften. Naar gemeld wordt zoude,u
zich .in de bommten granaten hebben be
vonden, die vroeger in het Hongaarse,hei
leger in gebruik waren-
De Gverstroomingen in Tirol.
Het aantal spoorwegmannen, dat bij
de bruginstorting en hij het omlaag stor.
ten van den hulp trein in de Eisack omge
komen is, bedraagt zestien. Vijf lijken
konden reeds worden geborgen.
De Rijndijk hij1 Bendern heeft men gis.
teren met gunstig gevolg ini de lucht
laten vliegen om h'et water in den R,ijn
■te laten wegvloeien.
Ministers geplunderd.
Malinof, een gewezen Bulgaarsch mi
nister, is gisteren, terwijl hij! zich op
weg bevond van Macedonië naar Sofia,
doo,r struikroovers aangevallen en uitge
plunderd. Andjelinowits, een lid van het
Zuid-Slavischo kabinet is, terwijl hij in
een slaapwagen van A'gram naar Belgrado
reisde, bestolen. Ben onbekend gebleven
persoon ontnam hein! 'zijn kleeding, zijn
koffer, zijn ho,ed, zijn horloge en zij'n
portemonnaie, zoodat de minister bijna
geheel ongekleed te Bielgrado aankwam.
Koennicke.
Van den vlieger Koennicke zijn nog
geen nadere berichten ontvangen. De
overtuiging windt steeds meer en meer
veld, dat het vliegtuig gedwongen is
geweest een noodlanding in een onher
bergzaam gebied te maken- Men vindt het
vreemd, dat 'in de Turkscbe garnizoenen,1
geen teekens zijn opgevangen, hoewel bet
vliegtuig een radio-toestel aan boord had-
Korte berichten.
Do achtste volkanbondsvergadering
is gisteren met een rede van den voor
zitter gesloten, nadat besloten was de
conferentie voor de codificatie van het
internationaal recht in 1929 te 's Graven-
haga bijeen te roepen. De volkenbonds
raad zal heden een laatste zifting houdemf.
'Het aantal werkloon» in Engeland
bedroeg op 19 September 1-048.000 of
4551 minder dan de vorige week en
482.884 minder dan in de overeenkom
stige periode van het vorig jaar-
Tent gisteren was het aantal gevallen
van kinderverlamming te Leipzig met tien
toegenomen. Het bedraagt nu 129- Nieu
we sterfgevallen deden zich niet voor,
in totaal bedraagt het 17- In het district
Leipzig (behalve Leipzig) waren töt gis
teren 54 gevallen waargenomen- In het
geheel dus 183 gevallen-
Naar uit Belgrado wordt gemeld,
heeft een ontzettend noodweer destreek
ten Zuiden van Batchha geheel vernield-
N.B. Koopt geen Kachel op
een plaatje^
mmmEffimssmMgaaroy
Een bega ei r d burg e meester-
Toen in den loop der vorige week
bekend werd', dat de burgemeester van!
Hoogeveen, de heer Bouma, tot burge
meester van Emmen zou worden be.
noernd, werd op initiatief der Hoogeveen.
sche Hanctelsvereeniging een vergadering
georganiseerd.
'Aan minister Kan werd ean telegram
gjzonden met het verzoek, den heer Bou
ma voor Hoogeveen te behouden- De mi
nister antwoordde echter, dat de benoe
ming intusschcn was geschied.
Een deputatie uit de vergadering, die
daarop trachtte den burgemeester tot be.
danken voor zijn nieuwe functie te bewe
gen mocht hierin niet slagen-
Christel, verzorging van
krank zin mi gc n.
Gisteren ï's te Vogelenzang, gemeente
Bennebroek, de eerste steen gelegd vooi-
do stichting Vogelenzang, de vijfde stich
ting van de Vereen, tot Christel, verzor
ging van Krankzinnigen in Nederland!-
Verschillende leden van het centrale bei.
stuur der vereieniging woonden de plech
tigheid bij, Voorts was o.a. aanwezig de
inspecteur voor hef staatstoezicht op
krankzinnigen en krankzinnigengestichten,
de heetr J. H. Schuurmans Stekhoven.
Porf. L- Lindeboom uit Kampen heeft
na een 'toespraak te hébben gehouden,
waarin hij, gewag maakte van het zegen
rijke werk van de vereeniging gedurende;
ruim veertig jaar, de plechtigheid der
eerste steenlegging verricht-
Eenheid onder d e Com m u-
niston?
Naaïr aanleiding vatu de bijeenkomst,
die de C- P- H. (landelijk comité) 8 en
9 Oct. te Amsterdam^ zal houden, heeft
het partijbestuur der communistische par
tij Holland, naar „De Tribune" meldt, aan
de landelijke groep een brief gestuurd,
waarin wij lezen:
„Wij grijpen de gelegenheid van uw
bijeenkomst aan, omi opnieuw tot u de
vraag te richten, of ge bereid zijt, de
besluiten van de Communistische Interna,
tionale en van haa,r Holla,lidsch© sectie,te
erkennen en u er aan te onderwerpien-
„Iekïer, die deze besluiten erkent en!
wil uitvoeren, 'en die bereid is zich aan|
da discipline der K- I- en der Partiji
te( onderwerpen, kan tot de C- P- H. toe:,
treden.
„In aansluiting hieraan zendetn wij! u
heit afschrift van de desbetreffende re
solutie, welke met algemeen© stemmen op
onze Partij'conferenti© van 1617 Juli
1-1. aangenomen werd.
„Wij weiten, dat er velen in' uw rijlenl
zijn, dia tot de Communistische Inter
nationale willen terugkeeren.
„Welnu, de weg daartoe staat open-
„Wiji stellen ar prijs op, ©en en ander
ook mondeling op uw bijeenkomst uiteen'
te zetten an verzoeken! u, 'oins daartoe
in de gelegenheid te stellen-
S a'l ar i s se n P o s t am b t enajr e n.
Da Zuid-Limburgsche afdeeling van den
Nad. R.K. Bond van Rost, Telegraaf- en
Telefoonpersoneel „St. Petrus" heeft in
een te Sittard gehouden vergadering ©en
motie aangenomen, waarin herinnerd
wordt, dat door minister Colijn en zijn
toenmalige ambtgenooten de salarissen
Mevrouw Mussolini heeft het leven
geschonken aan een jongen, die Romano
zal heeten. Mussolini is uit Rome naar de
villa Cartena, nabij Forli, vertrokken,
waar de familie op het oogenblik vertoeft.
van het rijkspersoneel werden verlaagd,
hoewel reeds toen erkend werd, dat de
salarissen niet te hoog waren; terwijl ver
volgens geconstateerd wordt, na kennis
neming van de laatste Troonrede, dat de
houding der regeering van dien aard is,
dat de ambtenaren niet veel vertrouwen
meer in haar kunnen hebben, en er ten
slotte bij de R.K. Tweede-Kamerfractie
met klem op aangedrongen wordt, zoo
spoedig mogelijk te bevorderen, dat aan
de ambtenaren redres worde verleend en
vóór den komenden winter, in elk geval
de laagst bezoldigden financieel geholpen
worden.
Het formaat der briefkaarten.
Overeenkomstig een wensch vair het
wereldpostcongras te Stockholm in 1924,
zullen van 1 October 1927 af de in de
verschillende landen uitgegeven binnen-
landsclie briefkaarten de voor het buiten
land voorgeschreven maximum-afmetingen
van 1510.5 centimeter niet meer over
schrijden.
Telling van. Dien ststukken.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft aan de Gemeentebe
sturen medegedeeld, dat door die besturen
wederom een telling van verzonden dionst-
stukken dit jaar moet worden gehouden en
wel gedurende de week van 17 t/m 22
October e.k. Het resultaat der telling moet
voor 15 November aan den Minister door
tussclienkomst van Gedep. Staten worlen
opgegeven.
Uitvoering van r ij k s w e r k e n
d' oor buitenlanders.
De heer Fleskens, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan den minister van fi
nanciën, voorzitter van den Raad van
ministers, de volgende vragen gesteld:
I. Is de minister bereid, een opgave
te verstrekken van de opdrachten...van
©enige beteekenis tot Revering van goede
ren- of tot uitvoering van werken Jpn
Behoeve vap het rijk of zijn inlitellingien
(posterijen en telegrafie, staatsmijnen,
Rijks-Inkoopbureau, enz.), welke geduren
de het jaar 1926 en welke gedurende
het ee-rste halfjaar 1927 aan buitenland>-
sc.be firma's, rechLslreeks of via Holland-
sche vertegenwoordigers, werden gegeven,
onder mededeeling
a. van d© bedragen, welke daarmede
waren gemoeid
b. van d© redenen, waarom de Holland-
scbe industrie werd gepasseerd?
II. Werd de Holla'ndsclie industrie
steeds in da gelegenheid gesteld om bij de
levering of uitvoering van bovenbedoelde
opdrachten mede te dingen?
III. Is de minister in staat, de hier
boven gevraagde gegevens ook te ver
schaffen ten aanzien van de Nederland-
sohe. Spoorwegen?
De financieele verhouding
vali R ij k en Gemeenten.
Naar aanleiding van verschillende ver
zoeken van gemeentebesturen, ingekomen
bij het bureau van de Staatscommissie in
zake do financieele verhouding van Rijk
en gemeenten, heeft dit bureau zich thans
in verbinding gestold met alle gemeente
besturen, ten einde van deze giemeentei-
besturen een overzicht te krijgen van het
bedrag der Rijksuitkeering, dat noodig zou
zijn, wanneer de door de Staatscommis
sie voorgedragen grondslagen werden be
reikend op de basis van de cijfers, vastgei-
steld in de 'goedgekeurde gemeentereke
ning 1926. De berekeningen van het bu
reau gemaakt in den zomer van 1926
konden slechts worden gedaan met in
achtneming van de toen laatstelijk vast
gestelde gemeenterekening 1924. De be
rekeningen zijn dus verouderd. Daaren
boven zijn de verstrekte gegevens riiet in
het hijzonder door God. Staten gecon
troleerd.
Het ligt in de bedoeling van het bureau,
thans aan God. Staten een niet of-
ficiëele controle te verzoeken en 'daar
na' "de gegevens opnieuw te verwerken.
De toe stan d van de la nd-
arbeiders.
De voorzitter van don Hoog,en Raad van
Arbeid heeft in de commissie, welke een
onderzoek zal instellen naar den toestand
van de landarbeiders en naar de middelen,
welke kunnen worden aangewend om in
dien toestand verbetering te brengen, be
noemd
tot lid1 en voorzitter den heer C. J. Ph.
Zaalberg,
tot leden de heeren mr A. M. Engels,
m'r J. W. Goedbloed (Chr. boeren- en
tuindersbond), P. Hiamstrai (Ned. bond
van arbeiders in het landbouwbedrijf); I.
G. J. Kakebeeke, inspecteur van den land
bouw; P. L. Kledjbuig, landbouwkundige
hij: de arbeidsinspectie; A. J. Loerakker
(Ned. R.K. bond van landarbeiders); prof.
dr G. Minderhoud; dr J. Oortwijn Botjes
(Kon. Ned. Landbouw Comité); dr F. E.
Bosthuma, oud-minister van landbouw, nij-
verheid en handel; II. Ruijter (R.K. Ned.
hoeren- en tuindersbond); R. Siemoivs
(Ned. Chr. landarbeidersbond) en F. V.
Valstar;
tot lid en secretaris mr D. G. W. Spit
zen.
Weer een meikoorlóg?
Gisteren heeft de Bond van Melkvee
houders te Rotterdam een vergadering ge
houden ter bepaling van den prijs, tegen
welken met den melkhandel een contract
zal worden afgesloten. Op het oogenblik
bedraagt deze prijs 8 ct. Het hoofdbestuur
stelde voor dezen prijs thans te bepalen op
10>2 cent. De melkhandel wil echter niet
verder gaan dan 10 cent, maar het hoofd
bestuur vindt dezen prijs te laag. Het ad
viseerde dan ook, als men nog niet met
den melkhandel tot overeenstemming zou
komen, Zaterdag a.s. de melkleverantie
stop te zetten.
Uit de vergadering gingen stemmen op
om van den gunstigen toestand partij te
trekken en bij den melkhandel een prijs
van 11 cent te bedingen. Het hoofdbestuur
ontraadde dit echter en vond het beter vast
te houden aan den prijs van 10/4 cent.
Het bestuursvoorstel werd ten slotte
aangenomen met 252 tegen 48 stemmen.
Minder prettige verhoudin
gen.
In de raadsvergadering van Pernis
kwam aan de -orde de benoeming van een
wethouder, wegens het ontslag nemen van
den heer L. de Bruin.
De heer Van Veelen verklaarde namens
de a.-r. fractie, dat zij geen vertrouwen
meer stelde in wethouder Schalekamp
(c.-h:)een dergelijke verklaring werd
eveneens afgelegd door den heer De
Zeeuw (V.B.).
Na een heftige discussie verklaarden 6
raadsleden schriftelijk, dat zij in het beleid
van wethouder Schalekamp geen vertrou
wen meer stelden.
Wethouder Schalekamp zette zijn stand
punt uiteen en verklaarde, niet te zullen
heengaan.
Van a.-r. zijde werd daarna gezegd, dat
de meerderheid van den Raad alle voor
stellen van dezen wethouder zou verwer
pen.
Vervolgens werd de heer D. van Es (c.-
h.) met 3 stemmen tot wethouder be
noemd; 7 biljetten waren blanco. De heer
Van Es nam de benoeming in beraad.
De brug over het Kater veer.
De vragen, die de heer Van den Tempel
tot den minister van Waterstaat heeft ge
richt in verhand met de mogelijke gunning
van den bouw der brug over het Kater-
veer aan een Amsterdamsche firma, lui
den als volgt:
Is het juist, dat de minister van Water
staat voornemens is de uitvoering van den
bovenbouw van de brug bij het Katerveer
tè gunnen aan een buitenlandsche onder
neming?
Zoo ja, wil de minister dan mededeelen
of overwegingen van financieelen aard bij
die beslissing den doorslag zullen geven?
Zoo overwegingen van financieelen aard
daarbij niet van beslissend belang zijn, wil
de minister dan mededeelen of, naar zijn
meening, de Neder landsche industrie niet
in staat is in technisch opzicht op bevre
digende wijze dit werk tot stand te bren
gen?
De minister van Waterstaat antwoordde;
De eerste vraag moet op dit oogenblik
ontkennend worden beantwoord.
In verband hiermede kan de beantwoor
ding van de beide volgende vragen achter
wege blijven.
Onze handelspolitiek.
Naar gemeld wordt, is het bericht van
„Het Volk", dat een meeningsverschil om
trent de handelspolitiek zou bestaan tus
schen den Minister van Arbeid en den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken, pure
fantasie. Zelfs een schijn van aanleiding
voor dit bericht ontbreekt.
EERSTE KAMER.
In de vergadering van gisteren,deelde
de voorzitter mee, dat het adres van
antwoord op cle Troonrede door de com
missie aan de Koningin is aangeboden|
en dat liet wederantwoord van H. M.
op dit adres reeds in druk aan de leden
is toegezonden.
De voorzitter zeide verder, dat het in
zijn voornemen lag de wetsontwerpen be
treffende de naamlooze vennootschappen;
en de fusie der departementen van oorlog