No. 290
Zaterdag 10 September 1927
4le Jaargang
BIGGELAAR'S
60 cent per pond.
KOFFIE
//0e Gouden Jtocnd'
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
EElRSTE BLAD.
OVERHEID EN MIDDENSTAND.
in.
die zoeken f
raap iets fyris!
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZU1DEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes.
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ. L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
De middenstand, ook de handeldrijvende
middenstand, verricht een functie die voor
het maatschappelijk welzijn van groote
be teekenis is.
Mocht die stand verdwijnen, dan zal
de taak die hij verricht in het distributie
proces door anderen moeten worden over
genomen. Of de coöperaties zouden dan
tot een nooit gekende ontwikkeling moe
ten komen of de Overheid zou een groot
deel van de productie en de distributie
der ,goedercn tot zich moeten trekken.
Voor welen is dat in onze dagen het
ideaal. Vergeten wordt echter, dat inheide
gevallen moot worden gewerkt met be- S
taalde krachten, dat het eigenbelang niet t
die rol zal spelen als thans het geval
is, en dat de consumenten daarvan in S
meer dan oen opzicht de dupe zullen
voider).
Over 't algemeen hebben de coöperaties,
waartegen naar het ons voorkomt geen
principieele bezwaren kunnen worden
aangevoerd, niet aan de verwachtingen
beantwoord. Voor een niet gering deel is
dit een gevolg van liet feit dat de bedrijven
vaak aan niet vakkundige leiders zijn toe
vertrouwd, terwijl waar dit wel't geval is,
de niet-deskundige bestuurders meerma
len met de beste bedoelingen een goede
ontwikkeling tegenhouden.
De voordeelen blijven in verreweg de
meeste gevallen ver beneden de gekoester
de verwachtingen. Maar ook al is dat niet
het geval en voldoet een coöperatie aan
alle billijke eischen, dan nog is de deel
name vaak betrekkelijk gering. De groote
meerderheid van bet publiek wensebt zicli
nu eenmaal niet te schikken naar den
gang van een bedrijf, ook al geeft dit op-
zichzelf eenige voordeelen, maar bet ver
wacht omgekeerd, dat de zaken zich naar
de wisselende en grillige en niet zelden
onbillijke eischen van bet publiek zullen
schikken.
Bij z.g. overheidsbedrijven wordt dit be
zwaar nog veel meer gevoeld.
Daar zijn nu eenmaal tal van kleinig
heden die de middenstander gebruikt om
de klanten aan zich te binden, maar waar
aan bij het Overheidsbedrijf niet wordt
gedacht. Een ambtenaar heeft een vaste
positie, bij voelt zich niet van bet publiek
afhankelijk. En al zijn er tal van ambte
naren die met groote voorkomendheid het
publiek tegemoet treden, niet gering is
ook het getal van ben, die nu eenmaal
niet van zich af kunnen zetten het denk
beeld, dat bet publiek er is om de ambte
naren te believen.
Is de middenstander 's avonds laat en
's morgens vroeg in de weer om alles voor
de ontvangst der klanten in gereedheid te
brengen, het Overheidsbedrijf beeft daar
aan geen behoefte, maar ordonneert een
voudig op welke uren er gelegenheid zal
■zijn om geholpen te worden.
Tracht de winkelier het zijn begunsti
gers zoo aangenaam mogelijk te maken,
door (het aanbieden van een kop koffie en
een sigaar, enz., 'bij de Overheidsgebou
wen is niet zeldzaam de aankondiging dat
fietsen niet worden toegelaten, terwijl
aan bet. aanbieden, van een versnape
ring aan ver-afwonende klanten niet
kan worden gedacht.
Dit zijn kleinigheden, toegegeven, maar
die toch van groote beteekenis en invloed
kunnen zijn.
Uitschakeling van den middenstand zou
zeker geen vooruitgang beteekenen, het
zou niet tot bezuiniging leiden en niet zijn
in bet belang van de eerst belanghebben
den, de consumenten.
De bediening van het publiek zou er on
der lijden, bet gemakkelijke en losse dat
tnans voor velen het winkelen tot een ge
not maakt zou plaats maken voor stroef
heid en stijfheid en er is geen enkele grond
om te verwachten dat de kwaliteiten beter
zouden zijn en dat de prijzen zouden da
len.
Is dus bet bestaan van een gezonden
middenstand een algemeen maatschappe
lijk belang, een andere vraag is of de
Herheid ten opzichte van dezen stand een
teak heeft te vervullen en waar noodig,
deunend en helpend heeft op te treden.
In vroeger jaren, toen de middenstand
over t algemeen in ver van gunstige om
standigheden verkeerde is meermalen een
»eroep gedaan op de Overheid en waren
met weinigen van oordeel, dat de Overheid
dezen stand tegen de gevaren die van bo
ven (groot-kapitaal) en van beneden (coö
1
peraties) dreigden bad te beschermen.
Een meening, 'die ook nu nog wel wordt
verkondigd.
En daartegenover staan anderen, die
juist bet omgekeerde verzekeren.
Zij beschouwen den middenstand alleen
nog van beteekenis als belastingo'bjecit.
Rijk en gemeenten toch, steunen voor
een niet gering deel op den middenstand,
die doordat hij zich niet gemakkelijk kan
verplaatsen door de belastingen op de
meest gevoelige wijze wordt getroffen, in
ruil waarvoor hem door gemeentelijke
winkels en dergelijke, die niet als particu
liere zaken onder gebrek aan bedrijfskapi
taal gebukt gaan, een zeer ongewenschte
concurrentie wordt aangedaan.
Hoe hierover te oordeelen?
In 't algemeen kan zeker gezegd, dat bet
geen aanbeveling verdient, dat de Over
heid van hare macht gebruik maakt om
bepaalde bedrijven kunstmatig in het le
ven te houden, of, zooals Mr de Wilde het
indertijd uitdrukte, onzeewaardige sche
pen in de nationale vaart te houden.
Buitengewone omstandigheden mogen
soms buitengewone middelen eischen, re
gel moet zijn, dat de middenstand zich
zelf heeft te helpen.
Dat hij niet moet springen op van de
Overheid geleende krukken, maar dat hij
op eigen beenen heeft te staan en te gaan.
En daarnaast kan deze stelling verde
digd, dat de taak der Overheid niet is,
middenstander te spelen en dat zij buiten
haar sfeer gaat, indien zij den middenstand
onnoodig moeilijkheden in den weg legt,
waardoor een gezonde ontwikkeling wordt
tegengehouden.
De leuze „souvereiniteit in eigen kring"
eischt een verstandige toepassing.
Maar toch, het is een An ti-R evolu
tionaire leuze, die aangeeft, dat ei-
grenzen zijn die de Overheid heeft te eer
biedigen en dat haar terrein van werk
zaamheid niet onbegrensd is.
Tegen de Oceaan-vliegtochten.
Dö Londenschei bladen dringen er op
aan, dat er zal worden opgetreden tegen
al te vermetele vliegtochten om geldprij
zen. Ook zijn zij' tegen bet meenemen,
onder die omstandigheden, van passagiers,
en in het bijzonder van vrouwelijke pas
sagiers.
Do Berlijhscbei bladen schrijven in den-
zelfden geest- Zij zullen het in de betrok
ken vliegers prijzen, indien dezeln den
moed hebben hun pogingen te staken!.
Mond- en kfauwzeer in Engeland.
Te Houghton Cenquest, halfweg tus-
schcn Londen en Badford, is een nieuwe
haard van mond- en klauwzeer ontdekt,
en fluks zijn daarop 32 runderen, 78
schapen en 15 varkens afgemaakt, volgens
het stelsel, dat men jn Engeland nog
altijd toepast. Het is gebleken dat de
besmetting uit Kelmpston bij Red ford af
komstig was- Een boer uit Houghton Cen
quest had op de markt schapen gekocht
die met besmette dieren in aanraking
wareïL geweest-
Men spoort nu andere dieren op, die
op die markt verkocht ein vermoedelijk be
smet waren- c
De eiectrische stoel.
Mevrouw R.uth Snyder, ter dood ver
oordeeld wegens den moord op haar man,
is Woensdag naar het huis des doods in
de gevangenis van Singling overgebracht.
Naar men zich zal herinnoren had de
vtouw met een minnaar op weerzinwek
kende wijze haar man vermoord en heeft
zij bij de behandeling van de zaak eenl
onnatuurlijke onverschilligheid aan den
dag gelegd. Zij zal haar daJad in den
electrischen stoel moeten boeten.
Treinontsporing.
Gisternacht is de D-tredn 90 bij liet
station Obardachstatten nabij Wurzburg
ontspoord. Tengevolge van een nog niet
opgehelderde oorzaak kwam de trein plot
seling op een verkeerd spoor, waarop een
goederentrein stil stond. De machinist
remde terstond uit alle macht om hi
botsing te voorkomen. Dei locomotief ont
spoorde daarop, doch werd door het ge
wicht van de volgende wagens nog een
eind voortgeschoven- Ook de bagagewa
gen en het eerste reizigersrijtuig vielen!
om, terwijl nog vijf andere wagens uit
do rails liepen. Niemand is om het leven
gekomen. Slechts X2 personen werden ge
wond, doch slechts 2 zoo ernstig, dat zij
naar het ziekenhuis moesten worden ver
voerd- De overige gewonden konden, na
dat een eerste verband was aangelegd,
hun reis per eerstvolgende gelegenheid
voortzetten.
Een brassende propagandist.
De politie van Boedapest deed onlangs
een gelukkige vangst- Een man gaf voor
boedhistiscb priester te zijn en noemde
zich Avamantanago, maar het bleek spoe
dig, dat hij een Hongaarsclie zigeuner
was, Julius Lakatos genaamd-
Wel was hij met het Boedhisme in aan
raking gekomen. Als kind van een zigeu
nermuzikant in de Poesta. geboren, kwam
liij als knaap op een gymnasium en word
om zijn zeldzame muzikale begaafdheid,
naar het Conservatorium te< Weenen ge
zonden. Na de voltooiing zijher studio
vertrok hij naai' Ceylon ein trad daar in
een Boedhistemklooster- Twaalf jaar stu
deerde hij er het Sanskriet en de moderne
talen-
Enkele maanden geleden werd hij door
zijn kloosteroverste1 naar Hongarije ge
stuurd om daar oen Bocdhistisclie sekte
to organiseeren, waarvoor hij een groote
som gelds had meegekregen. In Hongarije
kwam zijn zigeunernatuur echter boven;
zijn. propagandistische opdracht was hij
vergeten en de 40 millioen kronen werden
in enkele weken verbrast in de nacht
lokalen van Boedapest- Zijn leven van
vroolijko Frans gaf hij niet op; het ge
duld zijner schuldeischers was echter
kort van duur en het heerschap werd
ingepikt.
De; Bioedhisten van Ceylon zullen hot
wel hij deze eerste poging laten om aan
hangers te vinden in Hongarije-
21 Oceaan-vifegers verdwenen!
De Oceaanvlucht-woede heeft sedert Mei
van dit jaar 21 slachtoffers gevraagd.
In hun poging den Atlantisehein Oceaan
te overvliegen van Oost naar West, ver
ongelukten de volgende vliegers:
Nungesser en Coli, vertrokken op 8
Mei van Parijs naar New-York.
Kapitein de Saint Roman, luit. Mouney- j
res en de mecanicien Petit op 8Mei, ver
trokken voor de vlucht Senegal-Zuid Ame
rika
Mincliin, capt. Hamilton en prinses Loc-
wenstein op 31 Augustus uit Engeland
vertrokken naar Canada.
Uit Amerika vertrokken naar Europa
doch kwamen niet aan: Bertaud, Hill,
en Payne op 6 Sept. met „OWL Glorv".
Tully en Medcalf op 7 Sept. op „Sir
John Carling".
Van Brunswick (Noord-Amerika) ver
trok voor een vlucht over den Oceaan
naar 'Brazilië Paul Redfern. Hij startte
op 25 Aug. met de „Port of Brunswick"
doch kwam niet aan.
Bij de vluchten over den Stillen Oceaan
van San Francisco naar Hawaï zijn even
eens spoorloos nog de volgende vliegers
verdwenen
Jack Frost en Gordon Scott 16 Aug.
Pedlar, V. R. Kope en miss Doran,
een onderwijzeres, op 16 Aug.
W. Erwin en Mr Eichwalt, op 16 Aug.
Al deze mislukte Oceaanvluchten wer
den ondernomen met landvliegtuigen!
Levine heeft verklaard ondanks alles
te zullen starten, zoodra de weersomstan
digheden zullen zijn verbeterd, ondanks
het feit, dat zijn technische raadgever
heeft verklaard dat het nu te laat in het
jaar is en de poging met klem heeft af
geraden.
Ook de Aviatrice miss Elder heeft het
plan opgevat een vlucht over den Atlan-
tischen Oceaan te maken. Miss Elder wil
volgende week haar Oceaan-vlucht maken.
De Voikenbonds-bibliotheek.
De V.B. Raad heeft het aanbod van
eenige Amerikanen/die een fonds van vijf
millioen gulden willen stichten voor de
jaarlijksche uitbreiding van de Volken
bondsbibliotheek, in dank aanvaard en de
Vergadering verzocht deze aanvaarding te
bevestigen.
Hoe men deze gift denkt te besteden,
kan nog niet worden vastgesteld, zoolang
geen besluit is genomen omtrent de bouw
plannen voor het nieuwe Volkenbounds-
paleis en men weet, hoe men de bibli
otheek zal inrichten.
Boos weer en regenval in Spanje.
Na zes maanden van droogte zijn er
heftige onweder.s losgebroken, gepaard met
sterken regenval in het dal van de Ebro
en in Catalonië. Te Castejou is de Ebro
13 M. gewassen, te Saragos-sa 4 M. Langs
de Jiloca heeft het zoo geweldig gehageld
dat hier en daar de steenen 80 c.M.
dik lagen. In Huesca heeft het noodweer
groote schade aangericht.
Een record aan passagiers.
Sinds den oorlog, toen de Amerikaan-
Sclie soldaten naar Europa gevoerd wer
den, zijn met de trans-aüantische lijnen
niet zooveel passagiers vervoerd, als
Donderdag, toen met negen stoomschepen
aldus de New York Herald, 8000 Ame
rikanen naar Europa vertrokken. Dit is
voor het grootste deel toe te schrijven,
aan het bezoek van het Amerikaansche
legioen aan Parijs.
De Mauretania, zusterschip van de in
dertijd gezonken Lusitania, vertrok om-
I streeks middernacht met 1000 toeristen,
groolendeels tot het legioen behoorende.
Sinds den oorlog heeft het aantal Ame
rikanen, dat elk jaar naar Europa wordt
vervoerd steeds de meest optimistische
verwachtingen van de reedars overtroffen.
In één jaar gingen er 200.000 naar Europa
maar het volgend jaar was dit aantal
de helft grooter. Dit liep jaarlijks op, zoo
dat het cijfer dit jaar op meer dan een^
half millioen geschat wordt.
Korte berichten.
Volgens de Sovjet-bladen bestaan'
er plannen tot stichting, in dei onmiddel
lijke nabijheid van St. Petersburg, van
oen „sanitaire stad". Deze stad za'I
bestaan uit medische en sanitaire inrich
tingen van de grootst mogelijke verschei
denheid. Hel centrale punt zal een reus
achtig ziekenhuis zijn, dat een oppervlakte
zal beslaan van ongeveer 12 H-A. en
waarvan de kosten worden geraamd op 6
inillioein roebel. Verder komt er o.m.
een Pasteur-instituut-
De totale schade', aangericht door
de jongste oveirstroioming in het
Verre Oosten van Rusland, moet becijferd
worden op 12.500.000 roebel, te weten:
7 millioen aan de landbouwbedrijven, 3-5
millioen aan de industrie en 2 millioen
aan hot transportwezen.
In den nacht van Zaterdag 1 op
Zondag 2 October zal de normale tijd
in Biclgië worden hersteld- Het einde van
don Zomertijd valt ditmaal samen met de
invoering van den winterdienst op de
spoorwegen.
Uit Konstantinopol wordt gemeld,
dat onlangs een aantal personen in hech
tenis is genomen wegens deelneming aan
een beraamden aanslag op Kemal
Pasja. Enkelen van hein zouden bekend
hebben, dat het plan was den trein, waar
mee Keimal naar Angora terugkeerde, in
de lucht te laten springen.
Wethoudersverkiezing te
Amsterdam.
Gisteren werden opnieuw tot wethou
ders van Amsterdam gekozen de heeren
Wibaut (S. D. A. P.), De Miranda (S. D.
A. P.) en Abrahams (V. D.), die echter al
len bedankten.
De heer Abrahams legde een verklaring
af. Do eisch der sociaal-democraten, zoo
zeide hij, om drie zetels te bemachtigen, is
onredelijk, niet ontleend aan recht en bil
lijkheid. Welk college kan nu zonder soci
aal-democraten worden gevormd? De eeni
ge mogelijkheid is een rechtsch college, dat
niet klopt met de samenstelling van den
raad, dat niet democratisch zal kunnen
besturen, waarbij een groote groep in den
raad blijft huiten bestuursverantwoorde-
lijkheid. De verantwoordelijkheid hiervoor
berust op degenen, die dezen eisch stelden.
Deze verantwoordelijkheid wenschen wij
niet te deelen. Daarom kan ik de benoe
ming tot wethouder niet aanvaarden.
A.s. Dinsdag zal opnieuw worden ge
stemd.
Na afloop der gistermiddag gehouden
raadsvergadering zijn de vertegenwoordi
gers van de burgerlijke fracties, de V. D.
uitgezonderd, weder bijeen geweest.
In die vergadering is uitvoerig bespro
ken welke richting, na de ervaring in de
beide jongste raadszittingen opgedaan,
zou worden ingeslagen.
Uit de beraadslagingen bleek, dat men
niet wilde zwichten voor den eisch der
sociaal-democraten en, zoo noodig, de con
sequentie wilde aanvaarden om het col
lege van B. en W. enkel uit de fracties die
aan het overleg deelnemen, saam te stel
len. Langdurig werd het denkbeeld be
sproken om het dagelijksch gemeentebe
stuur in te krimpen tot vijf wethouders;
ook gingen er stemmen op om dit college
uit slechts vier wethouders en den burge
meester te doen bestaan en twee plaatsen
open te laten voor het geval de sociaal
democraten het stadsbelang boven 'het par
tijbelang zouden gaan stellen. Over deze
vraag: vermindering van het aantal wet
houders en tot hoever men met een even
tueel voorstel in die richting zou gaan,
werd zoo uitvoerig van gedachten gewis
seld, dat de besprekingen gistermiddag
niet konden worden beëindigd en a.s.
Maandag des morgens 10 uur zullen wor
den voortgezet.
Over de eventueel aan te wijzen perso
nen voor de te vervullen wethouders-vaca
tures is bij deze beraadslagingen nog niet
gesproken.
De vliegtocht van Koppen
■naar Indië.
Men meldt aan het Haagsche Aneta-
kantoor:
Bij het comité Vliegtocht Nederland-
Indië is een telegram ingekomen, hou
dende mededeeling, dat het race-terrein te
Medan, dat door Van der Hoop en Geysen-
dorffer als landingsterrein gebruikt is,
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Adverfentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
BIGGtt-AAR'5 KOFFIE BOOM VOOR BOOM KWALITEIT
A v.D.BK36ELAAR CS ROOSENDAAL
voor den vliegtocht van don heer Koppen
niet beschikbaar zal zijn.
De heer Koppen is daardoor genood
zaabt, zijn route te verleggen, zoodat hij
met vermijding van Medan, van Sengora
naar Muntok zal vliegen. Het ligt in zij»
bedoeling op den weg naar Batavia Pa-
lembang aan te doen.
Er worden thans pogingen in het werk
gesteld om in ieder geval een snelle ver
zending van de post naar Medan, even
tueel met een watervliegtuig Muntok-Be-
lawan, te verzekeren. De onderhandelin
gen hieromtrent zijn thans nog gaande.
Werkverschaffing.
Dezer dagen is gemeld, dat besloten was
tot een proefneming met uitzending van
Utrechtsche arbeiders naar de buurt va»
Zwolle om daar in werkverschaffing te
werk gesteld te worden.
.De Volkskr. heeft in verband hiermee
van den Utrechtschen wethouder A. H.
Smulders het volgende vernomen:
De werkverschaffing, waarover het hier
gaat, betreft het tot wei- of bouwland
geschikt maken van tot nu toe onvrucht
bare gronden.
Deze gronden welke in cultuur worden,
gebracht, bestaan uit laag gelegen landen,
welke liet grootste deel des jaars onder
water staan en waar men ten hoogste
eens per jaar hooi van minder goede
kwaliteit, z.g. pakhooi, kan verkrijgen.
Het aantal arbeiders, dat te werk zal
worden gesteld, bedraagt ongeveer honderd
en de duur van het werk wordt op plus
minus één jaar geschat.
Huisvesting zal te Zwolle verleend wor
den in behoorlijke houten woningen en
van Zwolle uit zullen de menschen da
gelijks van en naar hun werk per auto
vervoerd worden.
Het loon, dat aan deze arbeiders zaL
worden uitbetaald, zal belangrijk hoven-
het steunbedrag uitgaan.
Oud-Minister H. Colijn.
De Zwitsersche correspondent Van do,.
„N. R. Crt." meldt:
De Volkenbondsraad heeft gisteren met
algemeene instemming den heer H. Colijn
benoemd tot voorzitter van de Volkem-
homdsoonferentie, die op 17 October te
Genève zal worden geopend en die ten
doel beeft de opheffing van de in- en
uitvoerverboden en in- en uitvoerbeperkin-
gen. Zooals men weet, heeft de heer Colijn
op de economische conferentie, die in
Mei te Genève gehouden is, het voorzit
terschap van de handelscommissie bekleed
en zich daarbij zoo onderscheiden, dat het
algemeene instemming vindt, dat de eerste
conferentie, die voor de verwezenlijking;
van een van de wenschen der handels
commissie gehouden zal worden, door on
zen landgenoot gepresideerd wordt.
Telefoonverkeer met
Duitschl and.
Met ingang van 1 October worden alle
telefoonkantoren en -stations in Neder
land toegelaten tot het telefoonverkeer met
alle telefoonnetten in Duitschland. Tezelf-
der tijd wordt eeji nieuwe tariefsregeling
ingevoerd in het verkeer met Duitsch
land, waarbij dit land in 12 zones wordt
verdeeld. De kosten per gesprek van drie:
