271
Vrijdag 19 Augustus 1927
41e Jaargang
J Epidemie op een Landverhuizersschip.
KLOKKEN. KLOKKEN.
Regenkleeding.
Groots sorteering. Lage prijzen. Doet Uw voordeel.
KOOPT BIJ ONS.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L, Burg. Tel. no. 259
Een afstraffing.
Men herinnert zich wat onlangs te Wen
nen gebeurde.
Naar aanleiding van het vrijsprekend
vonnis te Schottendorf, dat niet naar den
zin was van socialisten en communisten,
werd daar een revolutionaire beweging
op touw gezet, waarbij de communisten
de leiding namen en die tot zeer betreu
renswaardige tóoneelen aanleiding gaf.
Op heftige wijze werd tegen deze uit
spraak van de „klassejustitie" geprotes
teerd en 'als de regeering niet voet bij
stuk had. gehouden, dan zou de ellende
niet te overzien zijn geweest.
Welnu, Prof. Bonger maakt van de ge
legenheid dat hij enkele opmerkingen
maakt over het proces-Sacco en Vanzetti,
gebruik, om. ook over de socialistische
rolletjes te Weenen zijn meening te zoggen.
Na herinnerd te hebben aan don ouden
rechtsregel vrijspraak in twijfelgevallen
yervolgt hij:
„Uit bovenstaand en rechtsregel volgt
ook, dat men met akties tegen vr ij-
s pro ken de vonnissen uiterst spaar
zaam moet zijn, al magen zij nog zoo
onaangenaam treffen. In deze aktie zit
gewoonlijk een dorst naar wraak, die
uit hot strafrecht zooveel mogelijk moet
geweerd worden; bovendien zijn do
meesten die aan dergelijke akties deel
namen geheel onbevoegd tot oorcleelera.
"Dit geldt vooral voor buitenlanders.
Het ware te wenschen geweest, dat
onlangs bij een geruchtmakende vrij
spraak deze eenvoudige waarheid niet
uit het oog. was verloren.. Dan zou
er veel ellende-, schade, en ook onrecht
want akties tegen onrecht kunnen ge-'
makkelijk aanleiding geven tot nog groo-
ter onrecht vermeden zijn."
Met deze vernietigende uitspraak van
zoo bevoegde zijde, kunnen de roode agi
tatoren het doen.
V De gevolgen.
Prof. Bonger zegt, dat te wenschen
ware, dat de roode relletjes te Weenen
achterwege waren gebleven.
Dat dit goed -gezien is, blijkt wel ..uit
wat aan de N. R. Crt. uit Weenen wordt
gemeld';
Begin dezer maand telde men in Oos
tenrijk in totaal 136.910 werkloozen,
welke steun ontvangen, zijnde verge
leken met 15 Juli j.l. een vermindering
van 2608 personen. Bij het bovenge
noemd aantal door den Staat gesteunde
werkloozen komen nog ongeveer 24.000
personen, waaraan tijdelijk werkgelegen
heid is verschaft, zoodat het totale
aantal werkloozen in Oostenrijk feitelijk
161.000 bedraagt. Dit aantal moet met
het oog op de zomermaanden, waarin
het bouwbedrijf te Weenen zeer leven
dig is en deze gemeente ook veel be
stellingen bij de industrie doet, wel o p -
m e r k e 1 ij k groot worden genoemd
vergeleken met de overeenkomstige pe
riode van het vorige jaar is er (dan ook
een b e 1 a n g r ij k e verslechte
ring op de arbeidsmarkt ingetreden.
De oorzaak, althans een der voornaam
ste oorzaken van deze belangrijke ver
slechtering is niet ver te zoeken.
Niets dat het bedrijfsleven meer schokt
en belemmert, dan oproer en geweld.
En het zijn vooral de ar be iders die
de droeve gevolgen daarvan ondervinden
De agitatoren zorgen wel, dat ze buiten
schot blijven
Maar de misleide arbeiders mogen
het gelag betalen. En dat gelag is niet
goedkoop.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nummersf 0.C
Oorlogsherinneringen.
Do maand Augustus is voor de Belgen
een maand van herdenkingen- In Augustus
1914 speelden zich de- oorlogstooneelen
af in hun land, welker herinnering nog.
niet is uitgewischt, integendeel, door tal
van jaarlijks tarugkeeirende plechtigheden
levendig wordt gehouden.
Volgens de traditiei is Maandag de bede
vaart naar het fort Loncin gehouden, dat
15 Augustus na een hardnekkige verdedi
ging viel. Tal van vaderlandslievende ver-
eenigingein trokken naar de ruïnes op het
fort, waar nog altoos driehonderd Belgen
rusten, die bij de instorting, bedolven wer
den.
Zaterdag wordt te Brussel het binnen
trekken der Duitschers herdacht, den Zon
dag Jaaro-p zullen de oudstrijdeirs van
het 9e linitreigiment zich naar het kerkhof
van Aarschot begeven om bloemen te
leggen op de graven van hen, die tijdens
het bloedig gevecht aldaar om het leven
kwamen".
Den 23en Augustus zal Dinant herden
ken de gruwelijke slachting onder zijn
burgers tijdens dei botsingen met het Duil-
schei bezettingsleger.
Slechte oogstberichten uit Rusland.
De algemeiene oogst vooruitzichten in
Sovjet-Rusland veroorzaken ©eniigiei be
zorgdheid in Moskou, vooral in verband
met het bericht uit verschillende doelen
van het 'Wolga,-gehield; waar de o-ogst
vol'gdns officieefe rapporten absoluut on
bevredigend is- De- tarwe-oogst is nog ge.
ringer dan de rog,gei-oogst eui de totale
opbrengst zal aanzienlijk minder zijn dan
in 1926. In ©en lange redevoering, welke
Rylcoif een paar dagen geleden tei Moskou
hield, heeft hij deze kwestie besproken. Hij'
geloofde, dat men het tekort van dit jaar
zou kunnen goedmaken met de reser
ves, die in 1926 zijn gekweekt.
De slechte oogst en de export-bezwaren,
welke het gevolg zijn van de breuk met
Engeland1, hebben moer dan gewone be-
grootingsmoeilijkhedein teweeg gebracht.
Rykcf wees er oip; dat ofschoon del totale
b eig;r O'O'tingsram ing en voor 19271928
met 10 11 pet. gestegen zijin, groote som
men nootlig zijn om uitbreiding tei kunnen
geven aan dei militaire voorbereidingen..
De man die niet stemde.
De stemming over de motie van wan
trouwen tegen de r©geering van den ler-
schen vrijstaat, welke met slechts één
stem meerderheid verworpen werd, heeft
©en „staartje" gehad.
De oppositie is n.l. nog eens gaan uit
zoeken, wied die ééne stem, welke men
te kort kwam om 'de regeering ten val
te brengen, eigenlijk wel toebehoorde en
men kwam tot de ontdekking, dat John
Jinks, één van de zeven nationalisten van
kapitein Redmonds partij tijdens de stem
ming over de motie plotseling verdwenen
was, terwijl hij 'n twintig minuten vóór
het critieke moment nog in den Daiï aan
wezig was.
Men stond voor het groote raadsel:
Waar is John Jinks? Men 'dacht, dat hij
naar Sligo in Zuid-Ierland, waar hij een
hotel heeft en wethouder is, was gegaan.
Toen zijn vrienden naar Sligo opbelden,
kregen zij ten antwoord, da:t de hotels
in Sligo geen telefoon hebben.
Op telegrammen, welke zij ontving ant-
antwoordde Jinks' echtgenoote, dat zij
sinds haar man naar Dublin was vertrok
ken, niets van he-m gehoord of gezien
had.
T© Dublin gingen de wildste geruchten:
„Hij was ontvoerd!" heette het; „hiji was
opgeruimd voor de stemming".
Eindelijk kwam men er achter, dat hij'
twintig minuten voor de stemming „even"
werd weggeroepen. Hij trof toen een drie
tal mannen met nog. een lid' van den
Dail aan. Men maakte een praatje, wipte
even een café binnen, ondeirtusschen ver
dween het andere Daif-lid om 'tegen de
motie van wantrouwen te stemmen.
John Jinks bleef plakken en d,e regeering
die vallen moest, bleef in de meerderheid.
Het eind v,jn de geschiedenis dreigt
voor mr Jinks echter onprettig te worden.
Er schijnt sprake van te zijn, hem als
lid van de nationale liga te royeeren.
Staking in de Rijnscheepvaart.
De Duitsche verkeersbond heeft zijne
leden geïnstrueerd op den ganschenBo-
ven-Rijn het werk, varen en Sleepen,
evenals de medewerking bij lossen en
laden, te staken. Sedert gisterochtend rust
jjet verkeer van en naar de zeehavens. Op
den Beneden-en Midden-Rijn wordt nog
gevaren. Doch in elk geval zal de stop
zetting van het verkeer op den Boven-
Rijn binnenkort ook het overige verkeer
stilleggen. Niet slechts het dekpersoneel
ook het machinepersoneel staakt.
Uit alle andere havens komen berich
ten, dat er toebereidselen getroffen wor
den over de geheele linie. Het gaat in
j hoofdzaak om verkorting van de vaart
en. den werktijd en betaling van over
uren en Zondagsa.rbeid.
De Nederlandsche centrale Bond
heeft den stakers reeds eiken mogelijken
steun toegezegd. Vandaag vindt te Duis-
.burg een bespreking plaats tusschen de
S vertegenwoordigers van Duitsche en N e-
derlandsche vakvereenigingen.
j De kapitein van het stoomschip „Sutlej"
j dat van Trinidad op weg naar Calcutta
I te Durban binnenliep, rapporteerde dat
I een geheimzinnige ziekte achthonderd im-
migranten aan boord had aangetast. Er
kwamen reeds zestien sterfgevallen voor,
de meeste na een ziekte van twee dagen.
De havenautoriteiten zeggen, dat het een
longziekte is. Ook hemschte er een ge
heimzinnige keelziekte. Het. schip ligt in
quarantaine.
Korte berichten.
De „Daily Mail" verneemt uit Moek-
den, dat dit jaar bijna een millioein Chit
neiezen, in verband met den burgerkrijg
het hemelscth'e rijk ontvlucht zijn, en naar
Mantsjoerije dei wijk namen.
Reuter seiint. uit. Moskou, dat tijdens
den orkaan hij Delishan aan dei. Ax- I
meensrhc1 grens een bergrivier buiten baar j
oevers is getreden- De bevolking kon
voor hot aanstormende water niet tijdig
vluchten. Verscheiden nienschen, talrijke
sluks vee on zelfs heele huizen werden
door don stroom weggesleurd.
Jn Uzmek (Rusland") zijn ruim 20
nieuwe aardschokken waargeno
men, die verscheidene hondenden huizien I
verwoestten. Er kwamen échter geen per-
soonlijke ongelukken voor. In Sarapoel
in den Oeral werden twee personen ge
dood
- Een telegram uit Hindenburg meldt
dat in den gemeenteraad aldaar storm
achtige tooneelen voorvielen,waar
bij de gemeenteraadsleden met elkander
slaags raakten, naar aanleiding van het
verzenden van een telegram, waarin tegen
de terechtstelling van Sacco en Vanzetti
geprotesteerd wordt.
Te Kessel bij Uier is een militair
vliegtuig wegens defect aan den motor
n e e r g e a t o r t. De korporaal-vliegenier
die het bestuurde, bekwam levensgevaar
lijke hoofdwonden.
Twee Duitschers, een arts en een
student, zijn er in geslaagd in een gummi-
boot van 12 voet lengte het Kanaal over
te 'steken.
De vooruitzichten voor den oogst
in Polen zijn zeer goed te noemen,
Vooral geldt dit ten opzichte der rogge,
waarvan een vermeerderde opbrengst van
15 pCt. wordt tegemoetgezien.
Wegens den regen kon gisteren de
Vliegtocht New YorkRome niet
ondernomen worden.
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 el
Bij abonnement belangrijke korting
AANBEVELEND,
C. JCOSSE, 5t, Adriaanstraat, GOES.
KL0KSTRAAT - GOES.
De werkloosheidsverzekering.
In het verslag van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeids-be-
middeling over het jaar 1925 komen eenige
belangrijke cijfers voor, welke onze lezers
wel zullen interesseeren.
Het aantal niet tot liet Werkloosheids
besluit 1917 toegetreden genieenten be
droeg op het einde van 1925 214. In 868
toegetreden gemeenten woonden 275.420
tegen werkloosheid verzekerde' arbeiders
en in de 214 niet-toegetreden gemeenten
slechts 1284. Toch is het voor deze ar
beiders gewenscht, dat de actie voor toe
treding wordt voortgezet. Zoo wonen in
Maurik ruim 150 tegen werkloosheid ver
zekerde arbeiders en in Dod.ewaard, Eg-
mond aan Zee, Bergeyk, Stein, Breskens,
Bergambacht meer dan 50. Deze ontvan
gen dan de helft van de reglementaire uit-
keeringen.
De ontwikkeling en de huidige betee-
kenis der werkloosheidsverzekering blijkt
uit de volgende cijfers:
Gemiddeld aantal
Jaar verzekerden:
1917 60.000
1918 140.000
1919 260.000
1920 360.000
1921 380.000
1922 360.000
1923 300.000
1924 278.000
1925 275.000
Bijdrs
agen van
öe leden:
f
48.
497
„1.153
„2.716
3.386
3.889
3.639
3.408
3.36-1
407.53
291.881A
260.22
.266.761/2
.657.901/2
440.0H/2
163.75
.255.87
.467.64
Men ziet welke belangrijke offers er
door de georganiseerde arbeiders worden
gebracht. De gemiddelde contributie voor
de werkloozenkassen werd opgevoerd tot
23 a 24 cent per week.
Eveneens werden belangrijke bedragen
uitgekeerd aan cle werklooze leden. Ze
zien er als volgt uit.
Jaar:
T'otaa.l
Peir verzekerde:
1917
f 130.374.35
f 4.36
1918
988.515.25
7-06
1919
1.789.916-24
6-88
1920
9.792.438—
„27.20
1921
15-193.102'. 70
„39.98
1922
12.540.897.36
34.84
1923
7.154.316-05
2385
1924
5.206.685.41
18-75
1925
6.053-568.44
„18.36
Naast deze bedragen zijn groote som
men uitgekeerd door Maatsch.aippblijk
Hulpbetoon aar» crisissteun, ©nz.
Do pr oef polder b ij A n dij'k.
Gisteren is de proefpolder bij Andijk
drooggevallen. Slechts hier en daar staat
nog wat plaswater.
Thans zal een begin worden gemaakt
melt liet nemen van een groot aantal-grond
monsters onder leiding van dr Hudig,
directeur van het Bodemkundig Instituut te
Groningen, waarna zal worden overgegaan
tot meiclianisch, chemisch en bacteriolo
gisch onderzoek der monsters, media in
vergelijking met die, genomen op kwel
ders, schorren en ingedijkte 'slikken.
Daarna zal allengs een aanvang wor
den gemaakt met de beproeving van ver
schillende cultuur-technische maatregelen
als wijze van ontwatering, ontzilting, aard
en tijdstip der grondbewerking en be
zaaiing, gewassenkeuze, vrachtopvolging,
enz.
De drooglegging van dit 40 bunder
groote proefveld heeft rond f 1,4 millioein
gekost, zoodat per bunder de grond op
pl.m. f 35000 komt te staan.
Op zich zelf en oppervlakkig beschouwd,
aldus het Hbb, lijkt dit bedrag hoog, (doch
in aanmerking genomen het feit, dat de
vier Zuiderzeepolders oen oppervlak zullen
hebben van 220.000 bunder, komt men
slechts tot een onkostenbedrag voor proef
neming van f G per in te polderen, bunder,
waarhij dan aanstonds natuurlijk nog
komen de kosten der cultuurtechnische
proefnemingen, die daar verricht zullen
worden onder leiding van den heer W. A.
Bosnia, l.i.
De ringdijk van den polder werd' in elf
maanden tijds gelegd en werd medio Juli
voltooid, nadat in December een gedeelte
van den dijk door storm was weggeslagen,
waarna spoedig een begin werd gemaakt
met het afmalen van het water, ongeveer
1 i/d millioen kubieke meter: de pompen
hadden een capaciteit van 100 kub. meter
per uur.
De polder is gelegen bij het inspringend
kustgedeaite tusschen het stoomgemaal hij
Andijk en den Broekoorderhoek. De lengte
van den aangelegdcn dijk bedraagt 1,4
K.M., de diepte van den polder is pl.m.
31/0 meter beneden L.W., de grond bestaat
uit klei- cn zavelgronden van verschillende
zwaarte.
Een nieuw b o e k van
Dr B. Wiel en ga.
Naar wij vernemen, zal binnenkort bij'
do Uitgeversmaatschappij E. J. Bosch Jbzn.
te Amsterdam het licht zien: „Mozes en
Israël", door Br B. Wielenga. Bedoeld
werk, dat als le deel der Schouwveinster-
bibliotheek jaargang 1927/28 verschijnt,
zal Vvorden verlucht door een 'aantal pla
ten in. 6-ldeurendruk.
Vernietiging van een loting.
Toen dezer dagen cle loting voor de
lichting 1928 voor de gemeente Dokkum
was geëindigd, bleek er een lotingsbiljet
in de bus over te blijven. Er was dus»
een nummer te veel in de bus gedaan.
De vaders van enkele ingeschrevenen heb
ben op grond hiervan bezwaren tegen de
gehouden loting ingebracht. In verband
daarmede heeft de commissaris deir Ko
ningin de gehouden loting vernietigd en
bepaald, dat een geheel nieuwe loting
voor genoemde lichting en gemeente moet
worden gehouden, uit overweging, dat de
aanwezigheid in de bus van één biljet
meer dan het getal biljetten, dat daarin
bad behooren te zijn, tot gevolg kan ge
had hebben, dat sommige ingeschrevenen
andere hummers hebben getrokken dan
zij zouden hebben getrokken, indien dat
biljet zich niet in de bus had bevonden
zoo dat de onregelmatigheid op- den uit
slag der geheele loling van invloed heeft
kunnen zijn.
Dansen op Zondag.
De C.-H. Raadsfractie der gemeente Hil
versum, heeft een voorstel ingediend om
de Commissie voor de Strafverordeningen
te verzoeken aan den Raad ter vaststelling
aan te bieden een verordening, waarbij
het dansen wordt verboden op1 Zondagen
en algemeen erkende Chr. Feestdagen en
op werkdagen na 10 uur des avonds.
Evenredige vertegenwoor
diging.
Het Hoofdbestuur van den Vrijheidsbond
heeft, naar De Vrijheid meldt, besloten,
een commissie van studie en advies in
te stellen met de opdracht:
a. te onderzoeken of het, ter bevorde-
iring van de versterking van den band
tusschen kiezer en afgevaardigde, wen-
schelijk is, met behoud van den grond-
wettelijken grondslag der evenredige ver
tegenwoordiging, veranderingen aan te
brengen, en zoo ja, welke:
le. in de uitwerking van het stelsel
van evenredige vertegenwoordiging, ge
lijk die in de kieswet is vervat.
'2e. in de interne regelingen, welke,
met het oog op de verkiezingen voor de
Staten-Gencraal, de Provinciale Staten en
de gemeenteraden voor de partij gelden;
b. te deze]' zake aan het hoofdbestuur
verslag uit te brengen, mede inhoudende
de redactie van de artikelen, waarin de
eventueel in overweging to geven verande
ringen zijn samengevat.
In (le commissie hebben zitting ge
nomen de hoeren mr P. Droogleever For-
luyn, voorzitter; jlir mr. E. A. van Bere-
steyn, mr J. Drost, 'jhir mr W. D. de
Jonge en mevrouw E. W. Wynaendts Fran-
ckenDyserink. Secretaris is de heer H.
W. J. Priem®.
Christel. G e r e fJongelings-
ve r-eeni g i n g e n
Gisteren is- 'te Utrecht, in de Chr. Geref.
kerk de bondsdag gehouden van boven
genoemde Jongelingsvereenigingen. Een
schare afgevaardigden uit heel Nederland
vulde het ruime gebouw.
De vergadering stond onder leiding van
den voorzitter, dsi IJ. Janssen, .leger- en
vlootpredikant, di° de openingsrede hield
en sprak overGeestdrift.
Tot bestuursleden werden herkozen de
aftredende hoeren ds Berkhoff, van Am
sterdam; ds v. d. Meiden, van Doidt, en
dhr van Dongen, van Rotterdam. Afge
vaardigden waren aanwezig van den Bond
vair Jongel. vereen, op Geref. grondslag
van bet Nederl. Jongelingsverbond en van
den Herv. Geref. Bond, die allen het woord
voerden.
Het verslag van den bondssecretaris
leverde weinig bijzonders; het aantal ver-
eenigingen en leden klom geregeld.
In de middagvergadering sprak ds G.
Salomons, uit Amersfoort, over: „De
nieuwe wereldleeraar der theosophen".
De spreker zette uiteen, dat de begin
selen der Orde van de Ster in het Oosten
theosophisch-pantheïstisch van aard zijn.
Daarna stelde hij1 de vraag: wie is die'
nieuwe wereldleeraar; en vervolgens: wat
is hij? Welke twee vragen uitvoerig wer
den behandeld; spr. bracht daarbij breed
critiek uit op* deze theosophische bewe
ging. Aan de discussie werd door enkele
personen deelgenomen.
De heer A. Bikker, die eerstdaags naar
het zendingsterrein in Indië zal uitgezon
den worden als de eerste zendeling der
Chr. Geref. Kerk, en die tot dusver lid
van het hoofdbestuur van den Bond was
werd aan het einde van de vergadering
toegesproken en toegezongen.
In de avondvergadering trad als spreker
op ds N. Visser, van Leeuwarden, met
een rede over: „Als goud beproefd".
Fraudeerende gasdirecteuren.
Tegen den heer A. van der Stel wiens
„onthullingen" tengevolge hadden dat de
directeur der gasfabriek te Weesp ge
sehorst werd, en die verschillende gas
directeuren van corruptie beschuldigde,
zijn aanklachten wegens laster ingediend.
De heer v. d. Stel deelt nu in „Het
Volk" .mede, dat hij op' de komende rechts
zitting de namen van 125 directeui'en zal
noemen.
Het verkeer door de lucht.
Van 115 Augustus zijn 1219 luchtrei
ziger® de controle van het vliegveld Schip
hol gepasseerd, als aankomende, vertrek
kende of doorgaande passagiers.
In de geheele maand Augustus van het
vorige jaar bedroeg hun aantal 1463, waar
uit blijkt, dat het vervoer in Augustus 1927,
op omstreeks het dubbele mag worden
geschat.
Het abattoir vo.qr Middel
burg en V lis sin g en- B- etn W- van.
Vlissinlgen legigein thans ook aan den raad
dier gemeente het rapptort over van de
Commissie voor de gemeenten Middelburg
en Vlissingen bemomid om na te gaan op
welke plaats heit aanbeveling zou verdie
nen eventueel een centrale slachtplaats
voor rekeninig van bedde gemeenten te
