'Nijmegen en Arnhem. De verkoop der
plaatskaarten tot een beperkt aantal, heeft
plaats van Woensdag 3 tot en met Dinsdag
9 Augustus.
Voor nadere bijzonderheden zie men
de aanplakbiljetten enz.
De ferry boot Bres kens
VI issingen. Naar men ons van be
voegde zijde meldt, hebben Gedeputeerde
Staten van Zeeland besloten, alvorens de
ferryboot in den dienst tusschen Bres-
kens en Vlissingen in de vaart te brengen,
daaromtrent nogmaals het advies van de
Scheepvaartinspectie in te winnen.
Een strandfeest te Zoute-
lande. Begunstigd door prachtig zomer
weer werd Zaterdagmiddag te Zoutelande
een strandfeest gehouden, dat was georga
niseerd en waarvan de kosten geheel wer
den gedragen door de zeer talrijke aldaar
vertoevende badgasten. Ongeveer 120 kin
deren namen aan het feest deel, dat voor
namelijk bestond in het houden van spel
letjes als koekhappen, zakloopen, e.d. Een
en ander ging vergezeld van rijkelijke
tractatie, terwijl den kinderen ook allen
een aardig souvenirtje werd geschonken.
Enkelé Westkapelsche muzikanten droe
gen het hunne bij om de feestelijkheden
luister bij te zetten.
Des avonds werden de feestelijkheden
voortgezet, terwijl thans het plaatselijk
muziekkorps „Luctor et Emergo" onder
leiding van zijn directeur, den heer André
J. Geijsen te Vlissingen, zijn medewerking
verleende en op 'het strand oen aantal
nummers op verdienstelijke wijze ten ge-
hoore bracht. De dag werd besloten met
een rondgang door het dorp, het muziek
korps aan het hoofd, gevolgd door kin
deren, die met verlichte lampions een
aardigen stoet vormden.
Dat Zoutelande als badplaats begint mre
te tellen blijkt wel uit het feit, dat mo
menteel ongeveer 300 badgasten aldaar
vertoeven.
Door den Commissaris der Koningfh
is benoemd tot lid der gezoinidheidscomt
missie, zetel Kruinilngen, de heer W. F-
Pfeiffer, arts te Kapeile.
Middelburg. Onze- stadgenoot, Kees Hel
der had de voldoening, dat op de Jubi
leumtentoonstelling van den Ned. Fotogr.
Kunstkring in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht, aan hem werden toegekend: een
verguld zilveren medaille in de groep por-
Iretwcrk, en oen verg. zilv. N. F. K. jined.
voor de groep landschappen.
Goes. Ter gelegenheid van den jaardag
van H. M. de Koningin-Moeder, zal de
Harmonie „Euphoria" een muzikale wan
deling door een gedeelte der stad maken.
Afmarsch 8 uur.
lerseke. De raad der gemeente lerseke
was gisteren voltallig bijeen. Vermoedelijk
de laatste vergadering van den ouden
raad. Ingekomen was een dankbetuiging
van het muziekgezelschap Mozart voor
den verleenden steun voor de nieuwe
muziektent. De rooilijn aan de oude To
renstraat (bij de hoeve van dhr Wabeke)
werd vastgesteld. De gemeente-rekening
1926 werd aangeboden. In de commissie
tot nazien der rekening werden benoemd
de heeren Ph. Bom, M. Mol en P. de
Koeijer. De rondvraag leverde veel op,
maar zooals meestal „niet veel zaaks".
Klachten over rijden over trottoir, doorrit
Dam, klachten over straatschenderij, beter
verlichting des zomers, verbetering der
wegen, aanleggen van nieuw plantsoen, in
zage begrooting enz. Dhr Ph. Bom, diende
het voorstel in, om de raadsvergaderingen
met gebed te openen en met dankzegging
te besluiten, hetwelk na eenige discussie
met 8 voor 3 tegen werd aangenomen.
De verdediging door den voorsteller,
dhr Bom, en door den voorzitter was in
menig opzicht te prijzen. De laatste her
innerde aan de woorden van Luther, die
eens op een dag, dat hij het bijzonder
druk had zeide: „ik heb veel werk ik
mag wel 3 uur bidden". Ook aan de woor
den van den Heere Jezus: Zonder Mij kunt
gij niets doen.
Dlirn Ossewaarde en Scheele waren
tegen; h.i. was hel; beter, dat ieder dit
voor zich zeiven deed. Zij achtten het
voorstel in strijd met de verdraagzaamheid
tegen andersdenkenden. Oj? voorstel van
dhr Mol werd er niet meer over gespro
ken, maar werd tot stemming overgegaan.
Tegen stemden M. Scheele, J. Ossewaarde
en G. de Jager, de anderen voor.
Gisterennacht had do schippers
knecht Gerard Paauwe aan boord van de
motorkorboot YE 48 het ongeluk door het
in brand vliegen der lamp van den motor
zijn geheele aangezicht te verbranden.
Direct werd de hulp van Dr Klinkenberg
ingeroepen.
Kruiningen. Zaterdag had alhier de wed
strijd plaats van den kring der Burger
wachten Oost Zuid-Beveland. Geschoten
werd op 100 M. met scherp.
Korpswedstrijd: Klasse A. Kruiningen
260 punten in 138 sec.; Wemeldinge 236
in 143; Goes 221 in 153. Kloetinge 211
in 150;
Klasse B. Goes 255 punten in 166 sec.;
Kruiningen 241 in 173; Waarde 228 in
148; Wemeldinge 228 in 181; lerseke
227 in 173; Kloetinge 198 in 177.
Klasse C. Goes 237 p. in 189 sec.; We
meldinge 220 in 207; lerseke 200 in 196.
Personeele baan: 1. Koster, Wemel
dinge 49; 2. J. van Riet, Goes 48; 3. Han-
newijk, Wemeldinge 48; 4. Slabbekoorn,
lerseke 48; L. J. Dekker, Kloetinge 48; 6.
J. Rouw, Goes 48; 7. L. Meijaard, Krui
ningen 47; 8. A. Jansen Goes 47; 9. J.
Buteijn, lerseke 46; 10, I. Daane, lerseke
46; Sinke, Goes 22, troostprijs.
Hoogste korpsschutter A: v. d. Peijl.
Hansweert 57; ld. klasse B.: van Gorp,
Wemeldinge 55; Id. kl. C.: C. J. Kooman
Wemeldinge 57 punten.
Vrije Baan: 1. Rouw, Goes S7 p. in 28
sec. (2 maal 27); 2. L. Meijaard Kruinin
ningen 87 in 28 sec.; 3. Slabbekoorn, ler
seke 86 in 27; 4. Hannewijk, Wemeldinge
85 in 27; 5. van Stee Goes 82 in 26; 6.
Jansen, Goes 82, 7. Eckhardt, lerseke 81
in 27; 8. G. Duindam, Kruiningen 81 p.
(2 maal 26).
Hoedekenskerke. Zondagmorgen is al
hier, waarschijnlijk door het spelen met
lucifers door do kinderen, een klamp hooi,
staande op het erf van den kleinlandbou-
wer G. B., in vlammen opgegaan. Daar
do wind gunstig was, liepen de gebouwen
geen gevaar. Het. hooi was niet verzekerd.
Baarland. Blijkens een gisteren geplaat
ste advertentie zal hier op Woensdag 3
Augustus een collecte worden gehouden
ton bate van de stichting „Tehnis voor
alleenstaande blinden" te Wolfhezen, een
inrichting, die plaats biedt voor blinden
uit het geheele land en van alle richtingen.
Ook hier zal men ongetwijfeld willen
medewerken om oen lichtstraal te wer
pen in de duisternis.
Nisse. In do Zaterdagavond gehouden
raadsvergadering waren allo leden aanwe
zig. Aan de orde werd gesteld de begroo
ting voor 1927 te wijzigen tot een bedrag
van f810. Daarna werden de geloofsbrie
ven der nieuwgekozen raadsleden onder
zocht en werd tot toelating besloten. De
gemeenterekening over 1926 werd den
raad aangeboden. De ontvangsten bedroe
gen f 19886.83 en de uitgaven f 19178.82,
alzoo een goed slot van f 708.01. In de
commissie tot nazien dier rekening werden
benoemd de leden J. Slabbekoorn en A.
Huijbregtse. Aan J. v. 't Westeinde werd
f20 vergoeding toegekend in verband met
art. 13 der L. O.wet 1920. De Burgerwacht
werd een gift ineens toegezegd van f 10.
Besprekingen over electrificatie werden
uitgesteld tot een volgende Vergadering.
Door de aandeelhouders van de
weegbrug „De Palmboom" zijn definitief
tot bestuursleden benoemd de heeren L.
Nieuwenhuijze, voorz.; Joos Mol, vice-
voorz.; A. J. v. Dijke, secr.D. Boonman
en C. Riemens, commissarissen. Door het
bestuur werd tot weger benoemd J. M.
de Jonge te 's-Gravenpolder.
Ellewoufsdijk. De Handboogsociëteit
„Zorgvliet" alhier hield Zaterdag haar
jaarlijksche concours, waaraan werd deel
genomen dooi' 57 schutters van 13 ver-
eenigingen. De prijzen werden behaald
als vplgt. De hoofdvogel door A. Lous
van De Edele Handboog, Oudelande; le
klep met verguld zilveren ipedaille door
W. Looij van Zorgvliet; 2e klep door L.
de Jager, van Doel naar Hooger, Wolfaaits
dijk; De zijvogels door A. Wirts van Ons
Genoegen, Oudelande en A. Rijk van de
Vrije Schutters te 's Heerenhoek; De hoofd
kallen door A. Rijk voornoemd en A. Plat-
schorre van Zorgvliet, de kleine kallen
door Joh. Smallegange van Zorgvliet en
J. Koopman van Soranus te Ileinkenszand.
De meeste kleine vogels met zilveren
medaille door A. Oele van Ons Genoegen.
Van Oudelande.
Westkapelle. Maandagavond heeft zich
hier een comité .gevormd, met het doel
geld 'in te zamelen voor het plaatsen
van nen eenvoudig gedenkteeken op het
graf van wijlen mep J. C. Muller.
Dezer dagen zal door het circuleeren
van een lijst langs de huizen elk huisgezin
in de gelegenheid gesteld worden, daar
voor een kleine bijdrage te geven.
Meliskerke. Zaterdag vergaderde de Ge
meenteraad. Aanwezig alle leden. Met ken
nisgeving afwezig wegens een licht onge
val, de burgemeester. Besloten wordt in
beroep te gaan over niet goedgekeurde
aanslagen in de forensenbelasting. Over
de gemeenterekening 1926 wordt door de
aangewezen commissie rapport uitge
bracht. Ze wordt voorloopig vastgesteld.
Vervolgens bieden B. en W. de gemeente-
begrooting aan voor den dienst 1928,
met een bedrag van f11061 in ontvang
en uitgaaf, waarvan uit inkomstenbelas
ting f 6340.
Bij de rondvraag vraagt dhr Dekker
nog naar het bedienend personeel van
de brandspuit en wanneer de ligger der
voetpaden afgewerkt wordt.
De voorzitter brengt daarna, waarbij
alle leden en de secretaris zich aanslui
ten, een hartelijk woord van dank aan dhr
K. Wisse, die voor het laatst de vergade
ring bijwoont, en in den nieuwen raad
niet terugkeert. Dhr Wisse was steeds
met ijver en lust op zijn post om de
gemeentebelangen te behartigen. Dhr
Wisse dankt ook allen voor de aangename
samenwerking. Dhr Koppcjan eindigde
daarna met dankzegging.
St. Laurens. Bevolking in Juli: Ingekoi.
men; L- W- Feelders en gezin, B. 167 uit
Schiedam; P. Sturm, B- 152 uit Middel
burg.
Vertrokken: W. J. Brandse em gezin,
B 167 naar Alkmaar.
Keudekerke. Gisteren vergaderde de
Gemeenteraad. Voorzitter weth. de Buck.
Na de opening met gebed sprak de voorz.
een woord van deelneming in de nog
steeds voortdurende ongesteldheid van het
Raadslid L. Brasser, en hoopte op spoedig
herstel. In de commissie tot nazien der
aangeboden gemeenterekening '26 werden
benoemd de heeren Contant, Sanderse en
Geschiere.
Het verzoek van dhr Doornick (nieuwe
eigenaar van Molenzicht) om het zgn.
Molenpad te mogen verbreeden en verhar
den met sintels, werd na overleg gepleegd
te hebben met den gemeente-opzichter,
toegestaan, onder voorwaarde dat adres
sant zelf zal moeten zorgen bij eventueele
bouwing aldaar, voor rioleering, verlich
ting en verharding van den weg.
Het verzoek van de Continontal-Mij. tot
het' plaatsen van een Pompinstallatie bij
het begin van den weg naar de Duinen,
werd toegestaan met bepaling, dat jaar
lijks f 10 zal worden betaald.
Het door dhr Sanderse op een vorige
vergadering ingediende voorstel om te ko
men tot een progressieve heffing van de
directe belasting naar het inkomen, werd
door den voorsteller breedvoerig verde
digd. Spr. begon met dank te brengen aan
het personeel der gemeente en aan B. en
W. voor de medewerking, ondervonden bij
de samenstelling van deze nieuwe regeling.
In de laatste 15 jaar zijn de belastingen
steeds verhoogd. De gemeentelijke uitga
ven zijn aanmerkelijk gestegen door het
onderwijs. Dat kost veel meer dan vroeger.
Ook onderhoud van wegen en voetpaden
vraagt groote bedragen. Voor 10 jaren
waren de salarissen allertreurigst laag.
Die kunnen nu redelijk genoemd worden.
Ook de gemeentehuishouding is veel duur
der. Dit alles is oorzaak dat nu de belas
ting weer is verhoogd van 3,5 tot 4,1 en
daardoor komt de arbeider en kleine boer
in 't gedrang. Spr. wil de belastingbetalers
splitsen in 3 klassen: arbeiders en kleine
landbouwers, middenstanders en bezitten-
den, geeft verder een becijfering van zijn
ontwerp, wat tengevolge zal hebben dat
de eerste klas, door hem genoemd, zal
worden vrijgesteld, de middenstander iets
en de bezittende klas heel wat zullen ver
hoogd worden.
Mocht de Baad dit z. i. billijke voorstel
niet aannemen, dan zal spreker zich met
andere politieke richtingen in de gemeente
in verbinding stellen tot wijziging van de
bestaande regeling. Spr. citeerde enkele
gedeelten uit het Gemeenteprogram van
de C.-H. en uit een verkiezingscirculaire
van „Gemeentebelang", waarin een hunner
candidaten werd aanbevolen om de belan
gen der arbeiders te behartigen, en con
cludeerde, dat de belangen der arbeiders
beter moeten worden behartigd, waartoe
hij zich beriep op uitspraken van den Bij
bel, die hij op de Bijzondere school heeft
geleerd.
De heer Contant was van meening, dat
er in de thans bestaande regeling niets on
billijks is en door deze nieuwe bepaling zal
de druk voor den middenstander en bezit
tende klas zwaar worden, wat spr. met cij
fers aantoonde, en zal daarom tegen stem
men. Ook de voorz. kon om dezelfde rede
nen niet met het nieuwe plan accoord
gaan. Ook de heer Lorier kon zijn stem
niet geven aan deze nieuwe bepaling. Hij
meende dat het niet goed is om alle arbei
ders te ontheffen van de belasting en de
tijd niet rijp is voor een nieuw plan. De
heer Geschiere wilde zich niet uitspreken
over deze progressie, maar stelde voor, de
beslissing over te laten aan den nieuwen
raad. Over dit voorstel (ondersteund door
den heer Boone) staakten de stemmen.
Vóór het voorstel stemden de heeren Ge
schiere, Brasser, Boone, v. d. Harst en
Sanderse. Op de volgende vergadering zal
opnieuw gestemd worden over dit voorstel.
Naar aanleiding van het verzoek van de
bouwvereen. „Couburg" om de huurprij
zen der woningen te mogen wijzigen in
dien geest, dat de huurders op het dorp
met een inkomen van f 18 per week beta
len f3; van f 18f22 f3,25; van f22
f 26 f 3,50; van f 26f 30 f 4; van f 30 en
hooger f 4,50 en op het Zand tot f 18
f 3,50; van f 18—f 22 f 3,80, van f 22—f 26
f 4,15; van f 26f 30 f 4,50; van f 30 en
hooger f 5, stelde de heer Lorier voor een
commissie te benoemen om deze zaak na
der te onderzoeken en op een volgende
vergadering rapport uit te brengen. Spr.
kan onmogelijk dit verzoek zoo inwilligen.
Anderen zouden dan moeten betalen aan
den huurprijs dezer woningen. Dit voor
stel vond geen ondersteuning.
Dhr Sanderse wees er op dat, als dit
verzoek niet wordt ingewilligd, de schade
nog grooter zal worden dooi' het ledig
staan der woningen. Spr. voelde nie^s voor
de benoeming van een commissie Om
minder edele motieven wordt daardoor
getracht dit op de lange baan te schuiven.
De heer Stoppels vroeg of het wel bere
kend is wat de nadeelen zullen zijn dei'
huurverlaging en meende dat daardoor
f 400 minder zal worden ontvangen.
De heer Contant zeide dit verzoek niet
te kunnen inwilligen; hierdoor zal het te
kort in de exploitatie nog grooter worden.
Nu wordt er gesproken van een vermoede
lijk tekort van ruim f 3000, terwijl er een
overeenkomst is, dat niet meer dan f 1600
door de gemeente moet bijgepast worden.
Spi'. zou de minimumprijzen, bij het begin
vastgesteld, willen handhaven. Hij is niet
zoo bevreesd, dat alle huurders dan de
woningen zullen verlaten. Als alle 28 wo
ningen met f 1 per week worden verlaagd,
beteekent dat een huurderving waarvoor
7 woningen ledig kunnen staan. Spr. wil
voordeeliger werken, b.v. door den onbe-
bouwden grond beter te exploiteeren en te
verzoeken verlenging der annuïteiten, of
renteverlaging. Als men begint met huur
verlaging, zal spoedig moeten gevraagd:
hoeveel wenscht u te verwonen?
De voorz. vond het jammer dat in deze
zaak is geroerd en ontvredenheid is opge
wekt bij de huurders en zeide dat het beter
was de huur te verlagen dan de woningen
niet te verhuren. Het verzoek werd inge
willigd met de stemmen van dhrn Con
tant, Lorier en Geschiere tegen.
Aan den oud-burgemeester werd op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als ambte
naar van den burgerlijken stand en als lid
van' de commissie tot aanslag in de belas
ting. Besloten werd in deze vacatures
voorloopig nog niet te voorzien.
De vergoeding voor de bijzondere scho
len werd vastgesteld op f 13,27 per leer
ling en per jaar.
Naar aanleiding van een verzoek van de
muziekvereen. „Voorwaarts" alhier om
een muziektent te mogen bouwen en daar
voor te mogen ontvangen een bedrag van
f 250 benevens een nog in voorraad zijnde
hoeveelheid hout en dan de tent over te
dragen aan de gemeente, sprak de heer'
Lorier zijn teleurstelling uit dat door par
ticulieren hier niet moer is gedaan en kon
niet toestemmen hiervoor f 250 te geven.
De voorz. zeide, dat eerst f 500 was ge
vraagd en waar het nu met de helft is ver
minderd, hebben B. en W. geen bezwaar,
onder voorwaarde dat bij nationale feesten
de muziekvereen. zich beschikbaar stelt,
dit verzoek in te willigen.
Op een vraag van den heer Geschiere
hoeveel die tent zal moeten kosten, werd
door den voorz. geantwoord, dat op be
seheiden voet gebouwd, dit f 1200 zal moe
ten kosten. Dr v. d. Harst liet zich nog
overtuigen dat dan een tont zal worden ge
bouwd die aan alle cisehen voldoet. Dhr
Geschiere is bang voor het geven van sub
sidies en zou de liefhebbers dit willen la
ten betalen en bovendien zal dan deze tent
nog in onderhoud bij de gemeente komen
en heeft de vereen, niets te betalen. Dhr
Stoppels zeide dat zoo degelijk gebouwd
wordt dat onderhoud weinig zal kosten.
Dhr Sanderse is van meening, dat do
vereen, recht heeft op steun en zou het
verzoek willen toestaan zonder bepaling,
nl. om bij nationale feesten ook nationale
liederen te spelen. Aan een neutrale ver
een. mag men geen bepalingen opleggen,
maar geheel vrij laten. De voorz. wenschte
deze voorwaarde te handhaven. Ook de
heer Contant is van meening, dat die eisch
mag worden gesteld. Het verzoek werd in
gewilligd met de stemmen van Lorier en
Geschiere tegen.
Aanwijzing waar de tent zal geplaatst
worden werd overgelaten aan B. en W. Ze
zal waarschijnlijk op het groentje komen
te staan.
Dhr Contant vond het jammer, dat de
raad niet is gekend ip de bespreking van
het wegenplan en zou alsnog een poging
willen doen om met Ged. Staten te onder
handelen over een weg van Middelburg
naar Westkapelle, niet langs de Duinen
maar door den bestaanden Breeweg. Daar
door zal verkregen worden dat de schoon
heid van Walcheren gemakkelijker zal
kunnen worden aanschouwd. Deze gedach
te werd door dhr Sanderse ondersteund.
Dhr Geschiere vroeg wanneer en hoe cje
verbetering van den Breeweg nu tot stand
komt, waarop de voorz. antwoordde, dat
binnenkort wordt begonnen om met keien
den weg te verleggen en het aanbrengen
van goten met klinkers voor waterafvoer.
De heeren Contant en Sanderse merk
ten op, dat in beginsel is besloten in de
kommen der gemeente niet met keien maar
met klinkers te bestraten en zouden willen
dat in dien geest gehandeld werd. De
voorz. meende dat daarvoor geen geld
meer beschikbaar is en dat deze verande
ring nu ook een afdoende verbetering is.
De heer Lorier wenschte te weten hoeveel
geld al gebruikt is van den post f 7300,
wat de voorz. gedeeltelijk toelichtte. Nadat
dhr Geschiere nog gewezen had op de
wenschelijkheid den weg dan nog wat te
verbreeden (wat door B. en W. in over
weging zal genomen worden) werd op
voorstel van Dr v. d. Harst besloten met
de stemmen van dhrn Contant en San
derse tegen, B. en W. te machtigen om
volgens hun plan de verbetering aan te
brengen. Op verzoek van dhr Sanderse zal
aan de werkloozen van de meelfabriek de
steun zoo noodig verlengd worden.
Bevolking van 1631 Juli 1927. In
gekomen: Mej. C. Verhage, wijk A no. 93,
uit Grijpskerke; Mej. J. Bimmel, wijk E
no. 8, uit Middelburg; J. N. Verstelle, wijk
E no. 136, uit Amsterdam.
Vertrokken: Mej. L. Sturm van C no. 26
naar Oostkapelle; II. P. Baron van dei'
Borch tot Vei'wolde met gezin van wijk C
no. 26 naar De Bilt; Mej. J. Snoep van
wijk E no. 132 naar Middelburg; J. Bliek
met gezin van wijk E no. 91 naar Middel
burg; N. J. Speijer van wijk E no. 154
naar Eindhoven; Mej. M. Joosse van wijk
D no. 188 naar Middelburg; H. Koppejan
met gezin van wijk C no. 30 naar O. en W.
Souburg; H. Riemens van wijk D no. 116
naar Middelburg.
Vaccinatie-gevaren.
Op vragen van den heer K r ij g e r be
treffende het optreden van ziektegevallen
met en zonder doodelijken afloop na in
enting met koepokstof antwoordde de Mi
nister van Arbeid:
De inspectie van het Staatstoezicht op
de Volksgezondheid houdt zich reeds eeni-
gen tijd bezig met do in deze vraag be
doelde ziektegevallen, die eerst in den laat-
sten tijd zijn voorgekomen, hoewel gedu
rende tientallen van jaren te voren met
op dezelfde wijze bereide stof was gevac-
cineerd, zonder dat het verschijnsel was
waargenomen. De bemoeiingen blijken b.v.
uit het in het „Ned. Tijdschr. voor
Geneeskunde", 1926, tweede helft no. 12,
gepubliceerde rapport va.n Dr F. S. van
Bouwdijk, Bastiaanse, Dr J. P. Bijl, hoofd
van de bacteriologische afdeeling van het
Centraal Laboratorium voor do Volksge
zondheid, en Dr J. Th. Terburgh, hoofd
inspecteur van het Staatstoezicht op de
Volksgezondheid, waarin de vrucht van ge
durende maanden voortgezet, onderzoek
is vervat.
Noch hier te lande, noch in het buiten
land, waar zich hetzelfde verschijnsel
voordoet, bestaat een stellige meening om
trent de oorzaak van de ziektegevallen.
Het vraagstuk wordt te ingewikkelder,
doordat identieke ziekteverschijnselen van
het centraal zenuwstelsel zich voordoen
na griep, mazelen en andere ziekten. Men
is nergens verder gekomen dan tot eenige
hypothesen, die met enkele gronden van
waarschijnlijkheid kunnen worden be
pleit, maar geen van alle zoo gefundeerd
zijn, dat zij als basis voor regeerbeleid
bruikbaar zijn. De eene hypothese is,
dat er in de bevolking hier en daar een
latent virus aanwezig is, dat in sommige
maanden van het jaar (do eerste 4 of 5)
sterker dan in andere maanden (de laat
ste twee) geactiveerd wordt door het pro
ces van de vaccinatie. Een andere hy
pothese is, dat in het vaccin zelf een
bacterie of virus aanwezig is, die, hetzij
rechtstreeks, hetzij in contact met eenige
in het lichaam van den ingeënten per
soon aanwezig bacterie of virus, het ziek
teverschijnsel opwekt. In dit verband
worde er op gewezen, dat het bereiden
van een bacteriëel-stelsel en virulent vac
cin nog niet binnen het wetenschappelijk
gezichtsveld lag.
Van verschillende zijden zijn nog andere
hypothesen naar voren gebracht. Het vo
renstaande is voldoende om de moeilijk
heid van het vraagstuk te doen uitkomen.
De Rijksorganen, t.w. de hoofdinspec
teur, do directeur van het Rijks Serolo
gisch Instituut Prof. Dr H. Alderslioff,
het hoofd van de bacteriologische afdee
ling van het Centraal Laboratorium voor
de Volksgczcndh id, benevens de koepnkin-
riehting te Amsterdam, werken reeds
maandenlang in nauw contact samen om
tot een oplossing van de moeilijke vraag
te komen.
De commissie van den Gezondheids
raad voor de besmettelijke ziekten houdt
zich geregeld op de hoogte van den stand
van het vraagstuk en adviseert de regee
ring.
Waar, zooals reeds hierboven werd me
degedeeld, geen der hypothesen voldoen
de gefundeerd was om tot grondslag voor
beleid te dienen, is tot dusver de aan
dacht geconcentreerd geworden op het
vaccin. Hoewel, zooals bekend is. de op
de huid van kalveren gekweekte vaccine-
stof nog nooit in eenig land bacteriëel-
steriel was verkregen, kon oorzakelijk ver
band tusschen de entstof on de ziekte
verschijnselen nog niet worden opge
spoord. Met kracht werd niettemin ge
streefd naar het verkrijgen van zulk een
vaccin. Aanvankelijk scheen een metho
de van bereiding, door don directeur van
het Rijks Serologisch Instituut naar aan
leiding van een studie in Duitschland voor
gesteld, goed succes te beloven.
De onderzoekingen te dier zake hebben
echter aangetoond, dat een bacteriëel-ste-
rielo en tevens virulente koepokstof nog,
niet te verkrijgen is.
Terwijl deze onderzoekingen in gang
waren, stelde voornoemde directeur een
onderzoek in naar een neuro-vaeeiin, dat
in Spanje wordt gebruikt en waarvan de
resultaten volgens do literatuur, die ter
beschikking stond, volkomen bevredigend
zijn.
Den 26sten Juli ontving de dir. van
het Rijks-Serologisch Instituut do inlich
tingen, dio hij eenige weken te voren had
gevraagd aan den bereider van het in
Spanje gebruikte neuro-vaccin, Dr Gal-
lardo, onder-dir. van het hygiënisch insti
tuut Alfonso XIII, te Madrid. Daaruit
bleek, dat met dit neuro-vaccin 21/2 mil-
lioen inentingen zijn verricht, zonder dat
ooit eonig ziekteverschijnsel is opgetreden,
terwijl het vaccin steeds virulent is. Proe
ven, die reeds in het Rijks-Serologisch
Instituut met neuro-vaccin waren geno
men, hebben bewezen, dat hot baoteriëel-
steriel en tevens virulent is.
Uit deze summiere uiteenzetting van
moeizame proefnemingen en onderzoekin
gen, tot welke uiteenzetting de vragen een
gereede aanleiding gaven, moge blijken,
dat met alle kracht gezocht is. Het onder
zoek moot in allerlei richtingen worden
voortgezet, in contact met het buitenland.
Nu op grond van de proeven in het
Rijks Serologisch Instituut en van de dooi
den directeur ingewonnen inlichtingen
moet worden aangenomen, dat. het neuro-
vaccin, dat in Spanje gebruikt wordt, bac-
teriëel-steriel en virulent is een om
standigheid, waaraan, in verband met de
feiten van den laatsten tijd en met het
tot dusver verkregen inzicht, groote waar
de moet worden gehecht heeft de
ondergoteekende, op eenstemmig advies-
van den directeur van het Rijks Serolo
gisch Instituut, den hoofdinspecteur en
den Gezondheidsraad, besloten, dat met
de verstrekking van de tot dusver gebruik
te koepokstof niet zal worden voortgegaan,
maar dat in hel vervolg alleen het bo
venbedoelde neuro-vaccin, bereid in het
Rijks Serologisch Instituut (dat voor de
bereiding paraat is) en voortdurend daar
gecontroleerd, zal worden verstrekt.
Uit het bovenstaande blijkt, dat er voor
instelling van een speciale commissie geen
aanleiding is. De commissie van den Ge
zondheidsraad geeft al wat noodig is ten
deze.
Van de verstrekking van een niet-on-
schadelijk vaccin kan tot dusver niet wor
den gesproken. Immers entingen met op
dezelfde wijze bereide en gedistribueerde
stoffen gaven, vóór 1924, voor zoover de
waarneming reikt, nooit aanleiding tot
ziekteverschijnselen, en van 1924 af wer
den die verschijnselen 11a zeer veiel en
tingen niet, na een kleine minderheid wel
waargenomen. Dit wijst er op, dat er
andere, helaas nog niet ontdekte, factoren
in het spel zijn.
Op de vragen van den heer Kersten
antwoordde de Minister:
De waarneming van gevallen van ence-
phaliLis post vaccinationen strekt zich uit
over do jaren 1924, 1925, 1926 en 1927.
In dien tijd zijn in totaal 118 gevallen!
van aandoening van hot centraal zenuw
stelsel waargenomen. Hierbij wordt op
gemerkt, dat per jaar ongeveer 150.000
inentingen plaats vinden. De verhouding
van de ziektegevallen tot de inentingen
(van 1924 tot dusver geschat op 550.000)
is dus 0,21 per duizend.
Gevallen van andere ziekten, bij welke
oogenschijnlijk een samenhang met. een
te voren verrichte vaccinatie moet aan
genomen worden, zijn niet waargenomen.
Wel is waargenomen, dat encephalitis-
