4!e Jaargang
KINADRUPPELS
Cigarettes
Uit den üoeschen Raad.
Dr. H.NANNING's
EETLUST-OPWEKKEND. ƒ1.30 p.fl.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. t1
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 258
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—»
Losse nummersf 0.0K
Pr ij s der Advertentiën:
1—4 regels f1.20, elke regel meer 30 tl
Bij abonnement belangrijke korting.
Vakbeweging en politiek.
In de algemeene vergadering van het
IChr. Nat Vakverbond is o.m. aan de
orde gekomen de vraag, hoe een meer
geregeld contact kan worden verkregen
met de Christelijke politieke partijen.
Dit vraagstuk is reeds meermalen aan
de orde geweest, maar een algemeen be
vredigende oplossing is tot nu toe niet
gevonden.
Ontkend kan niet worden, dat de vak
beweging belang heeft bij de politiek. Maar
aan den anderen kant staat eveneens vast,
dat de vakbeweging zich als zoodanig
niet met de politiek heeft te bemoeien.
IZulks is niet in het belang van de vak
beweging en 'tis evenmin bevorderlijk
aan een gezonde ontwikkeling van het
politieke leven.
De heer Kruithof, die dit onderwerp
inleidde, stelde op den voorgrond, dat het
C. N. V. niet, als de moderne vakbond,
een bijwagen mag worden, van een of
andere politieke partij. Maar wel is con
tact noodzakelijk.
Op de vraag hoe eir meer en geregeld
contact verkregen kan worden, scheen
Spr. het eenige afdoende antwoord: door
het optreden van meerdere leiders der
Christelijke vakbeweging in het parle
ment jn Staten en "Raden.
„Nieuw, aldus het verslag, is dat ant-
woord niet. Maar de Chr. Vakbeweging
als zoodanig heeft vanwege haar z.g. po
litieke neutraliteit gedurende een reeks
van jaren verzuimd, voor een meer en
geregeld contact op die wijze verkregen,
daadwerkelijke en krachtige actie te voe
ren. Haar loon daarvoor is, dat zij althans
voor wat de landspolitiek betreft, alleen
maar pogen kan, indirecten invloed uit te
oefenen. Van een meer 'en geregeld con
tact is geen sprake. De schuld daarvan
ligt bij de Chr. politieke partijen èn bij
de Christelijke Vakbeweging.
Er liggen hier voetangels en klemmen
voor de Chr. Vakbeweging. Immers
ondanks de verschillende politieke over
tuigingen vormt zij- een eenheid. Die een
heid moet vóór alles worden bewaard.
Maar op politiek gebied is er de grootst
mogelijke verdeeldheid. Dat is een moei
lijkheid. Echter geen onoverkomelijke."
Bij de verdere toelichting, werd speciaal
tot de A.-R. partij- het verwijt gericht,
dat daar „blijkbaar de meening domi
neert, dat in alle kringen, en groepeerin
gen van het volk beginselgetrouwe, be
kwame mannen zijn te vinden; alleen bij
de Chr. arbeiders en hup leiders niet.
Als trekkracht ja Óan kunnen zij
wel goede diensten doen. Ook kan er een
in de le Kamer. En vooral niet langer
dan enkele maanden. Doch in de 2e
Kamer zeker niet."
„Onder zulke omstandigheden kon van
een meer en geregeld contact geen sprake
zijn. De toestand 'is beter geweest."
„Spr. herinnerde er aan, hoe het Vak
verbond er voor geijverd heeft om dhr
Smeenk lid van de Kamer te krijgen.
Dat is gelukt. En nog is hij Kamerlid.
Doch het contact is verloren geraakt, door
eèn samenloop van omstandigheden. Dhr
Smeenk trad op als redacteur van „De
Gids" en moest wegens drukke werk
zaamheden bedanken als lid van het Dag.
Bestuur.
Zoo staat het C. N. V. buiten direct
contact. Dat kan, ja, dat zal veranderen
als wij- dat zelf willen aldus spr.
Wij moeten dan welbewust partijkiezen.
Reeds in 1917 nam spr.'s voorganger als
voorzitter dat standpunt in. En ook op
de vórige algemeene vergadering wees
spr. er op, dat men daarmee eigenlijk nog
moest beginnen. Als Chr. Vakbeweging
hebben wij resultaat gezien in 1917 en
1918. Laat ons dit ook nu ten voorbeeld
strekken."
Waarom geheim?
Alvorens enkele opmerkingen te maken
oyer de billijkheid van 's heeren Kruit-
hofs klachten, willen wij onze verwonde
ring Uitspreken, over de wijze waarop
deze zaak werd behandeld.
Nadat in de persverslagen eerst de
namen zijn vermeld, van de heeren, die
over dit referaat het woord voerden, heet
het vervolgens:
„In een breed betoog, dat diepen in
druk maakte, diende de heer Kruithof
van repliek.
Zoowel discussie als antwoord droegen
echter een zoo intiem karakter, dat pu
blicatie onbescheiden zou zijn. Overtui
gend bleek, dat vanuit principieel stand
punt bezien in het belang der geheelc
Chr. beweging het onderwerp moest wor
den behandeld op de wijze als referent
deed."
Dit is ons niet recht duidelijk.
Er was hier ,nen vergadering van het
C- N. V. dat meer dan 50.000 leden telt.
-Aan de orde was een onderwerp dat zoo
wel de leden van dit Verbond als de
politieke partijen interesseert.
Maar waarom moet dan publicatie van
een betoog, dat een diepen indruk maakte
als een onbescheidenheid worden aange
merkt?
De zaak is toch niet alleen van belang
voor de vrijgestelden der aangesloten ver-
eenigingen plus enkele toevallig aanwezige
buitenstaanders
Het komt ons daarom voor, dat een
verzoek om nadere publicatie niet als
een onbescheidenheid kan worden aan
gemerkt.
De Gemeenteraad van Goes vergadert
den laatsten tijd druk. Deze week kwam
hij op een ongewonen dag (een markt
dag) en op een niet minder ongewoon
uur (vier uur in den namiddag) bijeen.
Twee zaken vroegen in het bijzonder
de aandacht .der Raadsleden. Allereerst
de voorziening in de vacature van wijlen
den heer v. d. Bout als voorzitter van
het Burg. Armbestuur. Nummer éên der
aanbeveling, den heer I. Wessel viel de
benoeming ten deel. Het viel echter op,
te meer, waar reeds lang ernstige ge
ruchten loopen, dat dhr de Ligny, nr
2 der aanbeveling, binnenkort zelfs als
lid van het B. A. wil bedanken, dat dhr
Wessel niet met algemeene stemm-en is
benoemd. Moet hier misschien, waar de
b-anoemde tot de Chr.-Hist, partij beho-ort,
zoo iets als partijpolitiek achter gezocht
worden
Doordat de Raad niet buiten de aan
beveling om was gegaan en een lid van
het B. A. tot voorzitter had gekozen,
moefet nu mieteen een lid in dit college
benoemd worden.
Een teer puntje in Goes: de benoeming
van een lid van het Burg. Armbestuur.
Aan dit onderwerp is zelfs door de S.D.
A.P. een openbare vergadering gewijd, ter
wijl het in de verkiezingsschriften dier
partij allerminst vergeten.
De lezers kennen de voorgeschiedenis.
Telkens weer is er door de soc. clem.
Raadsleden bij iedere vacature op aan
gedrongen, een S.D.A.P.'er in dit college
te benoemen. Maar nu eens heette het:
er jpoet een landbouwer in, en straks
weer: we moeten een waterbouwkundige
hebben, enz.
Nu had men blijkbaar geen behoefte
aan een bepaalden deskundige en prijkte
er, zoo waar, een S.D.A.P.'er op de aan
beveling. Wel niet op nr 1, maar hij
kwam er dan toch op voor.
Ma,ar bij de stemming in den Raad
liep 'het wat vreemd. De eerste stem
ming leverde een meerderheid op voor
een sociaaldemocraat (5 plus 2), de tweede
echter niet. Toen kwam het niet verd-er
dan tot zes stemmen voor den S.D.A.P.er
Eén lid was dus van meening veranderd.
Toen na de tweede stemming het lot
moest beslissen, werd dhr Thiery ge
kozen en viel de soc. democraat af.
De S.D.A.P. zag dus weer niet haar
wensch vervuld. Misschien is zij zelf daar
dit keer wel mede de oorzaak van. In
ieder geval hebben de soc. dem. Raads
leden wel z-eer ontactisch gehandeld. Had
den z-e- bij1 de -eerste ste-mmingi op
dhr Crucq gestemd, dan was hij' ge-kozen.
Hadden ze tusschen de eerste e-n tweede
stemming gezweg-e-n -e-n hun verklaring-en
tot na de- stemmingen bewaard, dan ver
moeden wij, dat hun man er oo-k nog
wed gekomen zou zijn. Nu is hun minder
sympathieke wijze van optreden zeer
waarschijnlijk de oorzaak, dat één lid over
stag is ge-gaan.
Vraagt men onze meening over deze
zaak, die nu reeds zoo lang de gemoe
deren in beroering brengt, dan herhalen
wij, dat wij het niet anders dan billijk vin
den, dat ook een sociaal-democraat zit
ting krijgt in het Burg. Armbestuur. Al
het onaangenaams, dat ook in verkie
zingstijd aan ons adre's is gezegd, en de
soms misselijke en ergerlijke manier van
optreden der .S,. D. A. P. in openbare
vergaderingen veranderen daar niets aan.
Wij betreuren het dan ook, dat de
helft van den Raad nog ni-eit o-p dat stand
punt staat. Eerlijk gezegd, hadden wij
anders verwacht. En zeker bejammeren
we het, dat de rechterzijde bij deze stem
mingen, niet één lijn trok. Als het waar
is, dat dit keer de rechtsche fractie niet
heeft vergaderd, achten we dit, waar het
óver een belangrijke zaak ging, 'een moei
lijk goed te praten verzuim.
Gezien 'de uitlating van een der leden
van 'de A.R. Raadsfractie in een der
laatste vergaderingen der A.R. kiesver-
eenigingen Rebben wij alle reden om aan
te nemen, dat onze beide A.R. Raads
leden den S. D. A. P.'er hebben gestemd.
Afgedacht van de politieke richting, ach
ten ,wij het evenwel van groot belang,
dat, zooals indertijd ook door den Chr.
Besturenbond is gevraagd in het Burg.
Armbestuur iemand zitting krijgt, die tot
de arbeidersklasse behoort. Van geen der
nu aanbevolenen kon dit worden gezegd.
In soc. dem., R.-K. of Prot. Chr. krin
g-en zijn er zeker van dezulken toch wel
te vinden.
3 De tweede zaak, waarover nog meer
Idan over de eerste werd gesproken, was
de subsidie voor den 24-urendienst bij
het locale telefoonnet alhier.
Wij, di-a ook d-e vergadering voor dat doel
li-ebben bijgewoond, hebben ons er even
eens over verbaasd, dat 't comité voor dit
doel zoo lichtvaardig zoo goed als alles
wilde schuiven op de schouders der ge
meenten, terwijl er toch ook in die ver
gadering enkelen waren, die wezen op
het belang, dat handel en bedrijf en par
ticulieren hebben bij een dag en nacht
functionneerenden telefoondienst.
Met instemming luisterden wij dan ook
naai' d-ei b-eto o-gen van de heeren Go-ed-
bloed en Van Poelgeest in den Raad. Het
had toch zeker tot de zaak der commissie
behoord, om eerst particulieren en zie
kenhuizen om steun te vragen, zich voor
dat bedrag garant te verklaren en dan, zoo
noodig, zich tot de gemeenten om aan
vullende subsidie te wenden. Het streven
om alles maar algemeen belang te noe
men en op rekening der Overheid te
schuiven, is door beide genoemde Raads
leden op rake wijze aan critiek onder
worpen.
De meerderheid van den Raad stond
echter een subsidie van 3 cent per in
woner Isn per jaar toe. Toch zien wij-
aankomen, dat de commissie nog aan
het werk zal moeten, want alle dorpsge
meenteraden staan de gevraagde subsidie
niet ten volle toe. De heeren Goedbloed
c.s. hadden haar echter eerst aan het
werk willen zetten. Het particulier initi
atief voorop!
■■J 'H CcÜlOA>diü
Beter dan CAR AVELUS
zult ge niet vinden
Rêve d' Or. 3 ets.
Fine Fleur. 3 ets.
Specials 2'/2 ets.
v\ï 1- •F J,
De vlucht van Byrd. 4
Pyrd seinde 7-05 u- Nedierlandsche tijd
gisteravond, dat hij juist dei Pranis-che kust
passeerde. (Waar hij de kust passeerde,
staat niet aangegeven.)
"Uit parijs werd gemeld dat d-e „Ame
rica' 'van Byrd om 8-50 (Amst- tijd) Brest
is gepasseerd. Om 9.39 vloog hij! over
Brieux.
Z-ekere te-ekenen wijze-n er o-p, dat het
etmd-do-el van den tocht van Byrd! ni-e-t,
zooals algetne-eri aang-eüomem wordt, Parijs
is, maar dat de Noordpool-bedwinger het
doel heeft, het aïstands-reoord van öhamt
berlini te breken. In! dit geval mo-et hij
zoo ver moge-lijk Europa overvliegen in de
richting van O-ost- of Mi'ddel-Eurap-a.
Onder deze omstandigheden: heeft de
leli-ding van de Duitsche Lufthansa het
het noodig geoordeeld, al haar vliegveld-en
dag en nacht ge-reed voor ohltvangst te
te honden, opdat Byrd, zoo hiji over
Duitschland mocht vliegen, o-p D-uitschi
'gebied alle -ondersteuning kan krijgen.
K'inkade, de expert-mecanicien van de
Wri'ght-motoreni-fabriek zei; dat Byrd ze-
kei' van plan is, terug te vliegen van
Parijs naar de Veree-n. Staten.
Gedwongen gevangenisonderwijs.
In Turkije gaat men er thans toe over
den tijd, dien veroordeelden in de gevan
genis moeten doorbrengen, aan hun op
voeding ten nutte te maken. Het departe
ment voor onderwijs en opvoeding heeft
doorgezet, dat in het vervolg geen gevan
gene, welke straf hij ook heeft, ontslagen
mag worden, vóórdat hij het alphabet ge
leerd heeft.
Deze maatregel van de Turksche regee
ring heeft een zeer verschillend onthaal
gevonden. Terwijl humoristisch aangeleg
de personen er over 'discussieeren, hebben
eenige personen hun bedenkingen tegen
deze nieuwe verordening geopperd, omdat
ze meenen, dat een welontwikkelde inbre
ker een veel grooter gevaar voor de men-
schelijke samenleving is dan een niet ont
wikkelde.
Korte berichten.
Uit het Oosten en Zuiden van Noor
wegen worden buitengewoon qr n s t i g e
overstroomingen gemeld, waar
door een aantal fabrieken hun bedrijf niet
kunnen voortzetten. Het telefonisch ver
keer is op verschillende plaatsen gestoord.
In de buurt van Ramkan hadden aardver
schuivingen plaats, waardoor 4 arbeiders
om 't leven zijn gekomen en 7 huizen in
gestort zijn.
Naar aanleiding v*anJ geruchten over
eenl nederlaag van de Noordieiijiketn te Tsi-
nianfoe is te Sjanhai een fi-nancieele
paniek uitgebroken en' worden de plaat
selijke bankbiljetten 65 pet. tegen' de
waarde verzilverd.
Te Turijn en andere plaatsen inl
Piemonl is een aards-chok waarge
nomen.
-Op de Germanfiaj-werf te Kiel heeft
o-eni -gedeelte1 d-er arbeiders wegens loon'ge--
scbilleï)! het werk ne-ergeileg d.
Opi 5 Juli zal tel Genève d-e inter
nationale conferentie voor hulp
aanl 'bevolkingen', die' do-or rampen ge
teisterd warden, worden ge-opeöid. Sovjet-
Rusland nee-mt aan de confe-renti-ei deel.
De Pruisische Landdag heeft een mo
tie aangenomen, waarin de wensch wordt
uitgesproken, dat de rijks-spoorwegen ein
delijk zullen ophouden om, gezamenlijk
met Nederland, propaganda-maatregelen
te nemen, die als reclame voor fruit en
groente uit Nederland kunnen worden be
schouwd.
P"tt
De Holland-lndië-vliegtocht.
De aankomst te Batavia.
Gistermiddag te 5 uur 7 min. is het Fok
kervliegtuig te Batavia gearriveerd.
Bij de aankomst stroomde het publiek,
dat vol enthousiasme en niet te houden
was, het terrein op, juichende en met hoe
den zwaaiende; spontaan werd het Wil
helmus aangeheven.
De heer Van Lear Black nam, rustig in
de cabine zittende, de geestdriftige hulde-
betoogingen in ontvangst.
Volgens voorloopige berekening, aldus
deelt de directie van K.L.M. mede, is de
geheele weg Amsterdam-Batavia afgelegd
in pl.m. 86 vlieguren. De snelheid van dit
type vliegtuig, dat toch eigenlijk niet an
ders is dan een verbeterd type Fokker
F VII, waarmede v. d. Hoop naar Batavia
vloog, springt wel duidelijk in het oog,
wanneer men -deze 86 vlieguren van de
DP vergelijkt met de 127 K uur, welke Van
der Hoop met zijn vliegtuig voor den zelf
den tocht noodig had.
De H-NADP heeft den tocht volbracht
in 13 reisdagen. In werkelijkheid verliepen
tusschen vertrek en aankomst 16 dagen;
één dag bleef het toestel in Constantinopel
door administratieve moeilijkheden, 2 da
gen in Bagdad door een storing in het
smeerstelsel.
Zooals bekend was de tocht geprojecteerd
in 14 dagreizen, doch is het traject Kara-
chi-Alahabad in één dag gevlogen inplaats
van twee. Van der Hoop deed over den
tocht AmsterdamBatavia 20 dagreizen
en had het geprojecteerd in 22. Geysen-
dorffer en Scholte hebben dus "h gebruikt
van den reistijd van Van der Hoop.
Nog een andere belangwekkende verge
lijking kan men maken, doordat over het
traject BoedapestBangkok Geysendorf-
fer en Scholte dezelfde route hebben ge
volgd, welke Van -der Hoop in het najaar
1924 volgde en de Amerikaansche wereld
vliegers in -den zomer van 1924. De Ame
rikanen -deden over het traject Boedapest
Bangkok 17 dagreizen, Van der Hoop
14, Geysendorffer en Scholte 9. Ook hier
uit moge blijken, welk een buitengewone
ontwikkeling de luchtvaart in nog geen
3 jaar heeft doorgemaakt.
De H-NADP heeft op 13 dagreizen 15
landen overgevlogen, n.l. Nederland,
Duitschland, Oostenrijk, Hongarije, Zuid-
Slavië, Bulgarije, Turkije (Klein Azië),
Syrië, Mesopotamië, Irak (Arabië), Per-
zië (Chusistan, Farsistan, Laristan, Bash-
kird, Mekram, Beloetsjistan), Britsch-In-
dië (prov. Bom-bay, Rajputam Hindoestan,
Centraal Indië, Sindhia, Garha, Katana,
Gurjat, Ghutia Nagpur, Bengalen, Bene
den Burma), Siam, Malakka, Neder-
landsch-Indië (Sumatra, Java).
Een vertegenwoordiger van Aneta had
een onderhoud met de bestuurders Gey
sendorffer en Scholte. Het gezelschap
blijft zes of zeven dagen te Batavia, in ver
band met het nakijken van het vliegtuig,
waarvoor Geysendorffer waarschijnlijk
reeds morgen naar Bandoeng vertrekt.
De terugtocht gaat via Medan langs de
zelfde route en men hoopt door te vliegen
naar Engeland, eerst naar Glasgow, om
0
de «dochter van den heer Van Lear Black
af te halen; daarna gaat het naar Londen.
Indien het mogelijk is, zal en passant Am
sterdam worden aangedaan.
Gedurende de reis heeft men goed weer
gehad, behalve in Birma en bij Bangkok.
Geysendorffer verklaarde, dat twaalf
vliegdagen voldoende waren voor de reis
naar Indië, -doch Scholte meent, dat het in
acht dagen mogelijk is. Gehoopt wordt, 23
Juli in Engeland terug te zijn.
De N. R. Gr t. wijst er op, dat het mo
gelijk was geweest, den tocht in nog vrij
aanmerkelijk korteren tijd te volbrengen,
zonder de grenzen der veiligheid te over
schrijden; maar het lag niet in den aard
dezer onderneming er een geforceerde
vlucht van te maken. Men zou in de eerste
plaats een dag hebben uitgewonnen, indien
Turksche bureaucratie de F VII niet tot
een etmaal gedwongen rust had verplicht,
terwijl men, zooals uit de lange nonstop-
vluchten onderweg is gebleken, nog enkele
stations had kunnen overslaan. Het was er
den Amerikaanschen passagier, den heer
van Lear Black, echter om te doen, de reis
in normale rust te volbrengen en hierin is
hij, dank zij het uitstekende „luchtman-
schap" zijner bei-de piloten-Geyssendorffer
en Scholte, volkomen geslaagd. Als passa
gier wenschte hij trouwens niet enkel over
landen heen te vliegen, maar in verschil
lende der overgevlogen landen ook neer te
strijken en zoo kan hij de voldoening sma
ken, in de vijftien dagen van dezen tocht
niet minder dan vijftien landen te hebben
bezocht.
Verlaging posttarieven.
Wij herinneren nog eens, dat met in
gang van vandaag het port voor binnen-
landsche brieven tot en met 20 gram is
verlaagd tot 7 cent.
Het port van brieven naar Suri
name en Guragoa is voor een gewicht tot
en met 20 gram eveneens gebracht op 7
cent; dat voor de -brieven naar Oost-Indië
van eenzelfde gewicht blijft voorloopig ge
handhaafd op 10 cent.
Gemeentel ij kehuur beperking.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
hebben het raadsbesluit tot invoering van
een gemeentelijke huurbeperking te Rot
terdam ter vernietiging aan de Kroon
voorgedragen.
Onze gezant te Londen.
Gistermiddag is onze gezant te Londen,
de heer De Marees van Swinderen, het
slachtoffer van de Londensche verkeers
drukte geworden. Op de Tottenham Court
Road n.l. is, naar de N. R. Crt. meldt, de
heer Van Swinderen door een autobus
aangereden, met het gevolg -dat hij kwam
te vallen en zijn been op drie plaatsen
brak. Aanvankelijk naar een ziekenhuis
vervoerd, kon hij na de eerste medische
hulp, o.a. door onzen landgenoot dr Th.
Joekes, naar zijn woning in de Greenstreet
worden overgebracht.
Hoewel het ongeluk een ernstig karakter
draagt is, volgens het laatste bericht, de
toestand bevredigend. De heer Van Swin
deren lijdt, behalve veel pijn, zeer aan de
gevolgen van den schok.
De financiën van Emm en.
De regeering heeft zich bereid verklaard
Emmen's financieele tekort over drie jaren
te dekken, mits de raad de salarissen ver
laagt, nieuwe belastingen invoert en de be
staande verhoogt, -bezuinigingen toepast en
de controle van de Regeering en het pro
vinciaal 'bestuur aanvaardt.
Prinses Juliana te Katwijk.
Gelijk reeds eerder gemeld, zullen ook
eenige studievriendinnen van Prinses Ju
liana haar intrek nemen in de villa's te
Katwijk, die begin Juli door -de Prinses
worden betrokken. Het zijn de dames Jkvr.
de Brauw, mej. Rooseboom, kleindochter
van den oud-Gouv.-Generaal van Ned.-
