No. 218
Zaterdag 18 Juni 1927
41e Jaargang
Deze Week
L. DUVEKOT Sz.,
Bank voor Zeeland
GOES - HULST
A. G. v. d.
BLOUSEN
Damesmantels
COUPONS
STOFFEN
KATOENTJES
VITRAGES
aan spotprijs
EFFECTEN
COUPONS
Alle Bankzaken
Buitenland.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
GROOTE MARKT 19 - GOES.
Naast Hotel „De Korenbeurs".
Si
LAATSTE WEEK van de
extra aanbieding
vanaf 48 cent
vanaf £j^50
ENZ.
Gemeenteraad van Goes.
GOES.
D i recteur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Zij die zich met ingang van 1 Juli op dit
blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Een vredesinstituut.
De collectieve arbeidsovereenkomst
is een vredesinstituut bij uitnemendheid.
Vandaar dan ook, dat men aanvanke
lijk in sociaal-democratische kringen van
het collectieve contract niets moest heb
ben omdat het geacht werd in strijd te
zijn met de klassenstrijdgedachte.
Men oordeelde, dat dergelijke contrac
ten onveieenigbaar waren met het begin
sel van onverzoenlijke tegenstelling en
onverzoenlijken strijd. De vrees werd uit
gesproken, dat de C.A.O. aan de vakorga
nisatie haai' slagvaardigheid zou ontnemen
on zou leiden tot een bestendiging van (do
huidige, alleszins verwerpelijke verhou
dingen.
De heer Wibaut verklaarde indertijd
dat de tarieiovereenkomst niet ligt in de
richting van de ontwikkeling naar het
socialisme.
En de heer Dr Van der Woerden schreef
in „De Nieuwe Tijd": „Hoezeer de ver
overing van een collectief contract een
stap naai' machtsvorming der arbeiders
kan zijn, het ondermijnt de macht van den
vijand niet; integendeel kan het er toe
bijdragen, de kracht van het bedrijf, zijn
kapitalistisch karakter, te verstevigen,
door meer orde, regelmaat en rust en
door het verwekken van gezamenlijke be
langen van werkgevers en werknemers bij1
hooge prijzen, bij' de uitbuiting van de
massa der verbruikers, dus ook der ar
beiders."
Het spreekt dan ook vanzelf, dat zij!,die
doelbewust den klassenstrijd voeren, van
de C.A.O. niet veel moeten hebben.
Zij hebben echter de ontwikkeling der
dingen niet kunnen tegenhouden. De re
volutionaire partijen hebben het niet voor
het zeggen en zij zijn dan ook geëindigd
met zich de communisten uitgezon
derd gewonnen te verklaren.
Wat echter voor de sociaal-democraten
een bezwaar is, wordt door de partijen
die recht en gerechtigheid liefhebben en
die dm klassenstrijd verfoeien, als een
voordeel aangemerkt.
De C.A.O. versterkt naar het woord
van Dr V. d. Waerden het bedrijf, zij1
brengt1 orde, regelm&at en rust en hij had
er bij kunnen voegen zij geeft wat meer
zekerheid in het leven van den arbeider
en verheft zijn positie.
Geen wonder dan ook, dat het wets
ontwerp tot nadere regeling van de
C.A.O. door de Christelijke partijen met
ingenomenheid werd begroet.
Tegenstanders.
Onder hen die zich tegen de nadere
regeling van de C.A.O. verklaarden be
hoorden ook de beide afgevaardigden van
de S. G. P.
Dit behoeft aan de eene zijde niet
al te zeer te verwonderen.
De heer Kersten moet van vakorganisatie
niets hebben. Hij is een tegenstander van
do moderne vakorganisaties, wat begrijpe
lijk is, omdat zij staan op revolutionai
ren grondslag, maar hij keert zich even
eens tegen de Christelijke vakbeweging,
die door hem regelmatig als „zoog e -
naamd" Christelijk wordt aangeduid.
Het spreekt haast vanzelf, dat wie zoo
individualistisch is aangelegd, ook van
collectieve contracten niets moet hebben
en een nadere regeling van derge
lijke contracten uit den booze acht.
Maar aan den anderen kant moet het
toch ook weer verwonderen.
Want het kan Ds Kersten niet onbekend
zijn, dat de maatschappelijke ellende waar
van met name de vorige eeuw getuige
is geweest voor een niet gering deel te
danken was aan de toepassing van de
revolutionaire individualistische opvattin
gen op economisch gebied, waarvan het
noodwendig gevolg was, dat het zwakke
onbeschermd kwam te staan tegenover
het sterke en dat de maatschappelijk
zwakken door de sterken onmeedoogen-
loos werden vertreden.
In de dagen van „onze vaderen"
waarop velen zich bij voorkeur beroepen,
was het anders.
Er was toen in de Gilden oen zekere
organisatie van den arbeid die door diep
ingrijpende bemoeiingen van de Overheid
beschermd en in stand gehouden werd.
Toen de revolutie zegevierde werd alles
op losse schroeven gezet. Van organi
satie was geen sprake meer. Het individua
lisme vierde hoogtij.
En het gevolg was, dat een toestand
geschapen werd lijnrecht in strijd met
Gods Woord, een toestand waartegen man
nen als Bilderdijk en Da Costa met kracht
hunne stem hebben verheven en die, ten
zij do beginselen van Gods Woord weer
kracht kregen op ons volk tot een 'nieuwe
revolutie moest voeren.
Dat wij daarvoor bewaard zijn gebleven
is in den weg der middelen mee te dan
ken aan onze Christelijke organisaties van
patroons en arbeiders beide, die aan do
totstandkoming en de ontwikkeling van
de collectieve arbeidsovereenkomsten een
niet gering aandeel hebben gehad.
Daarom kan het niet anders dan ver
wondering wekken, dat de leider van de
S. G. P. onze Christelijke vakbeweging
evenals dat van socialistische zijde
gedaan wordt zelfs in de Tweede
Kamer als z o og en a a m d Christelijk
veroordeelt en zich evenals de 'Communis
tische afgevaardigde tegen een voorstel
tot nadere regeling van de C.A.O. tot het
einde bleef verzetten.
De vrijheid bedreigd?
Als een bezwaar tegen de C.A.O. is
aangevoerd dat zij de vrijheid van den
arbeider in gevaar brengt.
En zoodra er sprake is van „een aan
slag pp de vrijheid" zijn er altijd men-
schen, die de ooren spitsen en zich tot
verweer gereed maken.
Opzichzelf is dat uitstekend en valt
het toe te juichen.
Alleen, )iier dient behoorlijk te wor
den onderscheiden.
Stel, daar zijn tuinbouwers, zooals we
ze ook in Zeeland vinden.
Alleen be teekenen ze weinig. Wanneet
ze individueel staan tegenoverjden handel,
dan zijn ze weg, en komt er van hun
bedrijf weinig terecht.
Maar nu jeomt er de organisatie.
Er wordt een veilingsvereeniging op
gericht.
Daardoor is men in staat, de gemeen'
schappelijke belangen te behartigen, het
bedrijf op te voeren, en aan tal van mis
standen een einde te maken. Zelf profi
teert men van zulk een organisatie, maar
ook de geheele omgeving geniet daarvan
de voordeden.
Van het nut van dergelijke organisaties
is men dan ook vrijwel algemeen over
tuigd.
Nu is het echter een kleine kunst om
met een beroep op de vrijheid dergelijke
organisaties in een verkeerd daglicht te
stellen.
Zeker, wie tot zulk een instelling toe
treedt, zal iets van zijne vrijheid moeten
opofferen. Hij zal zich aan zekere rege
len moeten onderwerpen. Daar 'is niet
aan te ontkomen.
Maar beteekent dit nu een aanslag pp
zijne vrijheid
Immers neen. Het gevolg is juist, dat
hij zich beter en vrijer kan bewegen.
En wie den tuinbouwer beklaagt, om
dat hij een stuk van zijne vrijheid moest
opofferen en hij niet meer alles precies
kan doen zooals hij het misschien wel
zou willen doen, zal ten antwoord krijgen,
dat er voor beklag geen reden is, omdat
deze vrijheidsbeperking in alle opzich-
-ten te verkiezen is, boven een toestand
van ongebreidelde „vrijheid".
En zoo nu is het ook op ander gebied.
Toen de vrijheid, die de revolutie bracht
werd afgekondigd, beteekende dit voor
de arbeiders in vele gevallen, dat zij de
vrijheid hadden in diepe armoede weg
te zinken en voor de patroons, dat zij
mee hadden te doen, het kostte wat het
wilde aan een concurrentiestrijd op leven
en dood.
Vele patroon's hebben met narruei in de
vorige eeuw hunne arbeiders met honger-
loonen afgescheept.
(Maar wie denkt dat zij zulks voor
hun plezier deden, vergist zich'. Zij wetrdenj
er, uitzonderingen daargelaten, toe
gedwongen, 't Was ,voor hen een kwestie
van te zijn of niet te zijn.
En daarom is het zulk een zegen, waar
voor wij God mogen danken), dat het
individualisme een weinig op den achter
grond is gedrongen, dat het Christelijk so
lidariteitsbeginsel meer tot invloed is ge
komen, dat wij hebben gekregen', piet onze
„zoogenaamd Christelijke" Waar onze
Christelijke organisaties van pai-
troons en arbeiders en dat mee door
hun) invloed het collectief arbeidscontract
tot ontwikkelijng is gekomen, i
Dat beteekent niet een aanslag op de
vrijheid, maar eea) vrijmaking van!
hen, die dank zijl deu invloed van de res
volutionaire individualistische theorieën!,
in werkelijkheid gebonden waren.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van den Goeschen Gemeenteraad wa
ren allen aanwezig. De wethonderszetel
van wijlen den heer Van den Bout werd nu
ingenomen door weth. Stieger, wiens zetel
werd bezet door den heer Van Bommel
van Vloten.
De voorzitter opent de vergadering met
gebed. Ingekomen, stukken zijn. er niet.
De verzoeken van de heeren .C. A. Schrij
ver en P. v. d. Hoeff om gebruik' van
water in den zijarm van de haven bij de
scheepswerf worden .toegestaan.
Het voorstel tot het aangaan van een
geldleening voor straatwerk en den bouw
van het abattoir wordt aangehouden, aan
gezien de geldschieter .alsnog eenigte ver
anderingen in de overeenkomst wenscht
aangebracht te zien, van welk verlangen
B. en W. pas vanmiddag kennis kregen.
Naar aanleiding van het voorstel om een
aanvullend voorschot beschikbaar te stel
len aan de houwvereeniging „Nieuw Goes"
ten behoeve van den bouw van nog twee
woningen voor spoorwegpersoneel, merkt
de voo r z op: dat de Directie der Spoor
wegen, ook nu weer, evenals voor de
andere woningen, garant is voor de huur
dezer huizen.
Dhr v. Poelgeest zegt, dat het eerste
voorstel betrof arbeiderswoningen, maar
hier gaat het om woningen die plm.
f6000 kosten. Spr. vraagtWaarom kan
het woningbedrijf der spoorwegen niet
zelf tot den bouw diezer woningen over
gaan? Groeit ons het geld op den rug?
Als het niet noodig is, moeten we niet
gaan leenen. Het crediet van een ge
meente is niet een boom, waaraan men
kan blijven ^schudden. Goes zal in de
toekomst nog genoeg moeten leenen.
Spr. voelt wel voor volkswoningbouw
maar niets voor dit voorstel. Arbeiders
woningen zijn er altijd nog tekort, maar
niet woningen van het nu ontworpen type.
(Weth. Stieger zegt, dat het type
van deze woningen eigenlijk vleesch noch
visch is. Ze houden het midden tus-
schen arbeiders- en middenstands'wonini-
gen. B. en W, zien in den bouw dezerj
twee aardige woningen een mooi begin
voor "Bouwplan III. Waar de gemeente
absoluut geen risico loopt, hebben zij
het voorstel bij den Raad ingediend.
Dhr Goedbloed zegt, dat alle ar
gumenten van den heer van Poelgeest
door dezen gebezigd hadden moeten wor
den bij de eerste aanvrage (voor de 30
woningen). Spr. acht zijn argumenten ver
bazend overdreven. Het voorstel wordt
daarna aangenomen met de stem van
dien heer van PojeJgeest tegen.
Goes - Ass. APOTHEKER - Tel. 168
GROOTE MARKT 9.
Straatnamen. B. en W. stellen voor
het gedeelte Rimmelandstraat van Wil-
helminastraat tot Station den naam van
D. D. van den Bout-straat te geven, Vo-
gelzangswegeling voortaan Vogelzangsweg
te noemen en aan de straten in Bouwplan
III bloemennamen te geven.
Dhr Koning stelt voor niet een ge
deelte van de Rimmelandstraat, maar de
'sHeer Hendirikskinderenstraat te ver-
doopen in D. D. van den Boutstraat. Daar
beeft wijlen dhr van den Bout het langst
gewoond en. men is dan meteen, van
een lastigen naam af.
De voorz. meent, dat de naam 'sH.
Hendrikskinderenstraat zóó oud is, dat
men dien. er niet gemakkelijk uit zou
krijgen. Het voorstel van B. en W. wordt
daarna aangenomen met alg. stemmen.
De voorz. deelt daarne mede, dat
thans in bespreking zal komen de elec-
triciteitskwestie, althans de daar
mee in Verband staande gas voorziening,
der Mabeg-gemeenten, zulks naar aan
leiding van een schrijven der P.Z.E.M.
en enkele daarover ingekomen rapporten.
Dit alles kan echter piet in 't openbaar
besproken worden, waarom de openbare
vergadering wordt gesloten.
Kantoor Groote Markt 21.
Telefoon 74 (2 lijnen).
Communistische propaganda-
De autoriteiten in Tirnava hebben een
geheime communistische school ontdekt
waar de jeugd les kreeg in terroristische
praktijken en spionnage. Dien laatsten tijd
zijn talrijke Joden uit Rusland naar Slo-
wakië verhuisd, vermoedelijk in verhand
met de jongste gebeurtenissen in Sovjet-
Rusland.
De „Vehkiow" maakt melding van de
oprichting te Praag van een communisti
sche drukkerij in een particulier gebouw.
Deze installatie zou dien bolschewisten 20
millioen kronen hebben gekost.
Slachtoffers van het autoverkeer.
De heer Persijn, ambtenaar aan het de
partement van openbare werken en land
bouw in Relgië heeft een statistiek opge
maakt, waaruit blijkt, dat jaarlijks, in Bel
gië ongeveer 1000 personen gedood en
20.000 gewond worden, door het auto-ver
keer. Het verkeer zal strenger moeten
worden geregeld en van alle auto-bestuhr-
ders zal een rijbewijs moeten worden
gevergd.
De kerseninvoer in Engelland.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
minister van Landbouw meegedeeld, dat
de invoer van kersen uit Frankrijk voor
de rest van het seizoen verboden is ge
steld, wijl er insecten in de vruchten voor
komen.
Korte berichten.
Uit de nadere berichten over den
storm en de overstroomingen, die Wit-
Rusland geteisterd hebben, blijkt, dat de
schade zeer groot is. Vooral de landbouw
bedrijven hebben geleden, terwijl ook een
groot aantal huizen verwoest zijn. Mos
kou heeft hulp gezonden.
Volgens bericht uit Constantinopel
zouden de Fransche troepen, na een hevig
gevecht tegen de troepen van sultan
Atrasch in het gebied van Sigha (Syrië)
een groote overwinning hebben
behaald, waardoor aan den opstand in
dit gedeelte van Syrië defipitief een eind
gemaakt is.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per po6t, f 3.
Losse nummersf 0.1
Pr ij s der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 eL
Bij abonnement belangrijke korting.
Ford is van plan in zijin fabrieken
een groot vliegtuig te bouwen geheel van
metaal, dat 20 passagiers zal kunnen ver
voeren.
De Italiaansche communist Cowi, die
in September 1924 den fascistischen afge
vaardigde Casalini in een tram te Rome
doodschoot, volgens zijn beweren bij wijze
'van wraak over den moord op Matbeotti,
heeft Woensdag te Rome terecht gestaan.
Hij is tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld.
Uit Shanghai wordt gemeld, dat de
stad Liangshow in de prov. Kansu gedeel
telijk door een aardbeving is ver
woest. De schade wordt op meer dan
een half millioen pond sterling geraamd.
Het verlies aan menschenlevens is ge
ring. Het missiegebouw te Liangshow is
bijna geheel verwoest.
Uit Athene wordt gemeld, dat twee
Grieksche stoomschepen met elkaar in
botsing zijn gekomen. Een der stoom
schepen is gezonken. Tien personen
zijn verdronken.
Byrd, die er over dacht gisteroch
tend met zijn Fokker naar Parijs te ver
trekken, heeft dit plan niet ten uitvoer
gebracht, daar de weerberichten voor het
gebied boven den Aüantischen Oceaan
te ongunstig waren. Als dp berichten beter
worden, zal hij zijn tocht ondernemen.
Rerst e Kamer.
De leden van de Eerste Kamer zijn ter
vergadering bijeengeroepen tegen Dinsdag
21 Juni, des avonds te 81/2 uur.
Weer een Kort Verslag.
De leden der Tweede Kamer v. d.
Waerden, Wintermans, Deckers, Albar-
da, Veraart, Engels, Staalman, K. Ter
Laan, v. d. Sluis, Lovink, v. d. Heuvel,
v. Sasse v. IJsselt, Weitkamp, Gerhard,
IJzerman en Boon hebben bij de Kamer
een nota ingezonden, waarin verzocht
wordt, een commissie uit d© Kamër te
benoemen, die de mogelijkheid zal onder
zoeken om te komen tot het weder uit
geven van een Kort Verslag van de ver
gaderingen der Kamer.
Dr ukte aan de N. S. F.
Aan de Nederlandsche seintoestellen-
fabriek heerscht een groote bedrijvigheid
tengevolge van de sterke vraag naar radio
toestellen en onderdeden, mede voor on-
'derzeebooten. De drukte heeft geleid tot
■een belangrijke uitbreiding. Aan de oost
zijde is een groot laboratorium bijgebouwd
en reeds in gebruik. De fabriek zelve is
10 M. verbreed aan de noordzijde over
de geheele lengte van) 70 M. 1
Wijziging Arbeidswet 1919.
De Hooge Raad van Arbeid zal Maan
dag 20 Juni bijeenkomen ter behandeling
van het voorontwerp van1 wet tot wijzi
ging van de Arbeidswet 1919 (delegatie).
Da zevenjarige leerplicht.
In de gisteren gehouden) vergadering
van de Tweede Kamer heeft Minijsfer
Waszink laten weten dat het de bedoeling
van de Regeering is de zevenjarige leer
plicht met ingang van' Juli 1928 in te
voeren.
De eerste passagiersvlucht
naar Indië.
De H N A D P is gisteren te Constan
tinopel aangekomen en daar gebleven we-
