Dinsdag 14 Juni I927 4!e Jaargang
No 214
L. DüVEKOT Sz.,
BnitenlanA.
G800TE MARKT 19 - GOES.
Naast Hotel „De Korenbeurs".
Brandverzekering
Stormschadeverzekering
Boerderijen
D irecteur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfO.OS
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Vrouwenkiesrecht.
Een van de bezwaren, die de Staatk.
Gereformeerden hebben tegen de Anti
revolutionaire partij is, de houding door
die partij aangenomen ten opzichte van
het vrouwenkiesirecht.
De A.-R. partij moet van het vrouwen
kiesrecht niets hebben, maar nu het er
eenmaal is, meent zij, dat de vrouwen
van het haar gegeven recht in 's lands
belang gebruik moeten maken.
De Staak. Gereformeerden denken
daarover anders. Zij beschouwen het vrou
wenkiesrecht als in strijd met Gods Woord
en maken er de A.R. partij een verwijt
van, dat zij op dat stuk haar beginselen
hiet handhaaft.
Zoo was het althans tot voor kort.
Er begint echter- een kentering 'te
komen.
Op de jongste jaarvergadering van de
S. G. P. is gebleken, dat theorie en
practijk elkaar niet meer dekken.
Was er tot nu toe een oogluikend toe
laten van het stemmen door de vrouwen,
thans is er een openlijke uitspraak van
den partij-leider, waarmee door de vroe
ger Tnet zooveel vuur beleden beginselen
een streep wondt gehaald.
Toen toch de afgevaardigde van Kirab-
bendijke, om maatregelen vroeg tegen can-
didaten, ^die de vrouwen trachtten over te
halen om te gaan stemmen, was het
niemand minder dan Ds Eersten, die zich
daartegen met kracht verzette. Deze zaak
zoo betoogde hij, behoorde op de alge-
meene vergadering niet thuis, maar op
de plaatselijke kiesvereeniging. De partij
als zoodanig-had zich daarover niet uit te
spreken.
Daaruit volgt dus, dat we hier naar
'het oordeel van Ds Kersten niet met een
principiëele kwestie te doen hebben, maar
met 'een. kwestie van practijk.
Was bet anders, dan zou het antwoord
geluid hebben, dat Gods Woord het vrou
wenkiesrecht veroordeelt, en dat dus, wie
de vrouwen opwekt om te gaan stemmen,
zich stelt tegenover het Woord van God.
Dan zou tegen dergelijke candidaten even
onverzoenlijk moeten zijn opgetreden, als
tegen de A.-R. partij, die nu dag in dag
uit, van ontrouw aan hare beginselen
wordt beschuldigd.
Maar dat .gebeurde niet. Ds Kersten
achtte deze zaak van ondergeschikte be-
teekenis en niet van genoegzaam belang
om daardoor verwarring in de partij te
brengen.
Natuurlijk mogen we verwachten, dat
nu ook de aanvallen pp de A.-R. partij
althans wat dit punt betreft, zullen op
houden, of dat men zich ook van Ds K.
zal losmaken.
Een tusschenweg is hier niet. Als Ds
K. gesproken heeft, namens de S. G. P.
en overeenkomstig de door haar be
leden beginselen, dan heeft men niet het
recht de A.-R. partij in staat van beschul
diging te stellen.
En doet men dit toch, dan veroordeelt
men daarmee tevens de leiding van de
S. G. P. S
Wij vertrouwen, dat onze Staatk. Geref.
vrienden mei; wie wij in zoo vele opzich
ten overeenstemmen, als zij eens ernstig
over deze dingen nadenken, de juistheid
van dit betoog zullen toestemmen.
Een oorlogsstatistiek.
Het Hongaarsche correspondenjtie-bu-
reau meldt uit Boedapest:
In he<t departement van buitenlanjdsch©
zaken is een statistisch werk tot stand ge
komen over de „bloedoffers" der Oosten-
rijk-Hoügaarscha monarchie gedurende den
wereldoorlog.
Uit1'het algemeen overzicht bljjjkt, dat da
onder de Stefanus-'kroon ressorteerende
Janden 2.47 percent meer soldaten voor
het leger hebben geleverd, dan met hun)
aandeel in de totale bevolking der mo-
narchia overeenkwam; de Oostenrijksche
kroonlanden daarentegen leverden 1.5 per
cent minder. In totaal waren er in den'
loop van den oorlog in de monarchie.)
'Bosnië en Herzegowina meegerekend.
8.321.850 militairen, wa'arvan er door
de St. Sitefanus-kroonlaaden 3.614-179 wa
ren afgestaan.
De verliezen aan dooden waren voor
Hongarije 380.774, voor geheel Oosten
rijk 495.169.
In rtotaal verloor Hongarije aan dooden,
gewonden, vermisten en oórlogsgievange-
nen 2.138-496 man, op een be-volkiWg
van 20.608-357 zielen; en Oostenrijk
2.777.453 man op een bevolking van
27.922.586 inwoners-
De arbeidsconferentie te Genève-
De conventie op de ziekteverzekering
in de industrie is gisteren door de Inter
nationale Arbeidsconferentie met 75 tegen
2 stemmen aangenomen. Tegen stemden
alleen de twee Nederlandsche regperinigs-
afgevaardilgden, mgr. Nolens en de heer
Zaalberg. Deze laatste verklaarde', dat de
Nederlandsche regeering tegen de con
ventie is, omdat het amendement van den
Nederlandschen patroonsafgevaardigde Re-
gout, strekkende om de zware verantwoor
delijkheid van den verzekerde huiten de
verzekering te laten vallen, verworpen
was en omdat de ziekteverzorging ip Ne
derland niet verplicht is.
Opgemerkt werd, dat de1 patroonsgroep1,
waaronder ook de heer Regout, zich en
bloc van stemming onthield.
De conventie op de ziekteverzekering in
den landbouw werd daarop met 72 st.
voor en geen tegen aangenomen. Rij de
laatstö stemming hadden de Nederianfd-
sche regeering sgedelegeer den de zaal ver
laten
Droevig ongeluk op den Oceaan.
Toen het Bngelsche stoomschip Cali
fornia, onderweg van New York naar de
Clyde, zich Zaterdag in den Atlantischep
Oceaan bevond, op ongeveer 600 mijl ten
W. van Ierland, viel een' vrouwelijke pas
sagier overboord. Twee matrozen spron
gen haar dadelijk na. De California stoom
de zoo snel, dat de drie menscheM spoedig
ver achter #waren en zij;, voordat er een
boot gestreken had kunnen worden, of het
schip was teruggekeerd, in de golven ver
dwenen waren.
Polen en Rusland.
Naar de avondbladen melden, acht men
in Poolsche regeeringskringen dei nieuwe
antwoord-nota van de sovjet-regeering niet.
bijzonder ernstig. Men beschouwt haar
meer als voor binnenlandsch politiek ge
bruik bestemd.
Tot dusver ijs het nog niet bekenfd,
wanneer de Poolsche antwoord-nota zal
worden verzonden.
Volgens den correspondent van het Ber
liner T'ageblatt te Warschau is Polen nog
steeds niet van plan, te voldoen aan het
geen in de Russische nota „de elementaire
eischen der sovjet-unie" worden genoemd.
Tusschen de regeeringen te Warschau en
Parijs worden telegrammen over den toe--
stand gewisseld. In Poolsche politieke
kringen was tot op het oogenhlik van
den moord op den sovjet-gezant onbe
kend, dat er in Polen anti-sovjet-orgailï-
saties bestonden.
Japamsdhe vredesbemiddeling?
Generaal Yamanashi, de voormalige Ja-
pansche minister van oorlog, is te Peking
aangekomen.
Naar verluidt zou de generaal van den
Japanschen minister-president opdracht
hebben ontvangen, een bemiddelingspo
ging te doen, teneinde den vrede in China
te herstellen.
Verio* in gsge ru chten-
Onder voorbehoud wordt een bericht
uit Kopenhagen medegedeeld waarin wordt
gemeld, dat prinses Marie José van Bel
gië zou verloofd worden met den kroon
prins van Denemarken.
De verloving zou eerst officieel worden
afgekondigd als de voorbereidende maat
regelen voor het huwelijk zijn getroffen.
De verkiezingen in Ierland.
Volgens de voorloopige nog niet vol
ledige uitslagen der verkiezingen zijn in
het Iersche parlement 59 constitutioneelen
en 27 republikeinen gekozen.
Een origineele aanklacht.
In de cel van een veroordeelde in de
Oostenrijksche strafkolonie Garsten werd
©enige dagen geleden een opgerold stuk
touw gevonden. De gevangene loochende
eerst, iets van het bestaan van het touw
af te weten, maar ten slotte viel hij door
de mand, en bekende, dat er een ontvluch-
tingsciomplot bestond, waarvan de tot 15
jaar zware kerkerstraf veroordeelde moor
denaar Pehringer de leider was.
Diens cel werd nu grondig onderzocht,
waarbij achter een los stok kalk in den
muur eon aantal zaagjes, vijlen en loo-
pers werden gevonden. De uitbrekerswerk
tuigen werden natuurlijk in beslag geno-
nomen en de beschadigde muur her
steld. De gevangenisdirectie sloeg de kos
ten van dit herstellingswerk over de vier
gevangenen om, die in het complot wa
ren betrokken en toen Pehringer van
thuis geld ontving werd daarvan als zijn
aandeel in de kosten vijf schilling en
15 groschen afgehouden.
De moordenaar heeft thans de schatkist
voor terugbetaling van dit hem zijns in
ziens ten onrechte onthouden geld aan
gesproken. Hiji beweert van het ontvluch
tingscomplot niets te hebben geweten; an
deren moeten de werktuigen in zijn cel
hebben verstopt. Bovendien heeft de di
rectie van de gevangenis den muur die
eerst slechts met kalk was bestreken al
thans met veel duurder cement laten her
stellen!
Daartegenover verklaart de gevangenis
directie dat zij ouomstootelijke bewijzen
heeft dat Pehringer de aanlegger was van
het complot. Waar de directie een groot
aantal bewakers en Pehringer het halve
contingent kostgangers van de gevange
nis als getuigen heeft opgeroepen, belooft
het proces om de 5 schilling een kost
bare liefhebberij te worden.
Wilde dieren en hun slachtoffers.
Een officieel verslag over het aantal
menschcn dat in het afgeloopen jaar in
Birma door wilde dieren gedood is, somt
de volgende aantallen slachtoffers op:
1169 menschen gedood door slangen, 38
door tijgers, 7 door luipaarden en pan
ters, 5 door olifanten), 4 door krokodillen,
3 door bisons, 1 door een wild zwijn en
1 door de Tuckt,u-hagedis.
Voor het dooden van wilde dieren wer
den 74.000 ropijen (ongeveer 68-500 gul
den) betaald. Tot de gedoode dieren be
hoorden 70 tijgers, 608 luipaarden en
panters, 415 heren, 112 wild© honden
en een krokodil.
De aanslag op Mussolini.
De advocaat-generaal te Rome heieft een
gevangenisstraf van dertig jaar geëischt
tegen Lucetti, die zooals bekend er vaii
beschuldigd is, een aanslag op Mussolini
te hebben willen plegen. Tegen de wegens
medeplichtigheid aangeklaagde Sorio en
Vatteron werd resp. twintig en achttien,
jaar geëischt.
Duiisch land's ontwapening.
Naar vernomen wordt heeft de Dnijtscha
regeering gisteren aan dei gezantenconfe-
rentie te Parijs een meidedeeling doen toe
komen, waarin officieel wordt kennis ge
geven van de voltrokken vernietiging in
den loop der laatste jaren van de opge
richte beton-onderstanden en versterkin
gen aan de Duitsche Oostgrens. Bij de
mededeeling is een volledig kaarten- en
fotomateriaal gevoegd.
Een nieuwe aanslag.
Via Riga komen er berichten uit Mos
kou, volgens welke er andermaal ©eni
moordaanslag is gepleegd op een hoog
ambtenaar der Sovjet-regeering. In het
stadje Bitza in de nabijheid van Moskou
is eergisteren het lid van dei communfrs-
tïsche academie prof. Toerow Ginsburg
vermoord. Die moordenaars wisten te ont
komen en de politie is er melt in geslaagd
eenig spoor van hen' t© ontdekken. Da
vermoorde was in 1923 plaatsvervangend
leider van de Russisch© handelsdelegatie
te Berlijn.
Nieuwe executies.
Naar gemeld wordt hebben in Rusland
talrijke nieuwe executies plaats geihad,
hetgeen aanleiding heeft gegeven tot ©en
uittocht van buitenlanders.
Korte berichten.
Op den Londenschen ondergromd-
schen spoorweg naar Hampstead loopen
bij wijze van proef 2 rijtuigen met roep-
horens (loudspeakers) om den conducteur
gelegenheid te geven, voor den geheelen
trein de halte af te roepen.
In een proces tegen Roemeensche
spionnen te Odessa zijn 10 beklaagden)
ter dood en twee elk tot 10 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
De postzegels van 1 fr. 50 van den
Belgischen Congo en van Ruanda-Urundi
zijn voorzien van den opdruk 1 fr. 75-
Een zware storm, op soimlmige oogen-
blikken de kracht van een orkaan Aan
nemend, heeft in, de omgeving van Mi
laan gewoed. 'Hevig© hagel en onweers
buien richtten groote schade aan, verschei
dene personen werden gewond.
Te Forsfelde bij Maagdenburg zijn
2 personen die op een, bouwwerk bezig
waren, door den bliksem getroffen en ge
dood.
De Koninklijke Familie.
De Koninklijke Familie vertrekt a.s.
Woensdagmiddag te 2 uur 53 min. weder
uit 's-Gravenhag© naar Het Loo, aankomst
aldaar 5 u. 11 min.
Mr. Dr J. Schokking.
Gisterenmiddag werd mr dr J. Schok
king, oud-minister van Justitie, geïn
stalleerd als burgemeester van Katwijk.
Een'commissie haalde dien heer en mevr.
Schokking af aan de grens. In een buiten
gewone vergadering van den gemeenteraad
heeft de loco-burgemeester, de heer R
Ouwehand, mr Schokking als burgemees
ter toegesproken, er op wijzende, dat de
gemeentefinanciën en het Katwijksche za
kenleven de volle aandacht van B. en 'W.
en van den raad vragen. In zijn antwoord
bracht mr Schokking hulde aan zijn ambts
voorganger, den heer De Waal Malefijt.
Zonder een dienstknecht van wie ook te
zijn, zal spr. de belangen voorstaan van de
gansche gemeente.
De heer Schokking hield een drukbe
zochte receptie te Katwijk aan den Rijn,
des avonds in het Groot Badhotel te Kat
wijk aan Zee.
Het Wegenfond s.
De minister van waterstaat beantwoordt
in een nota naar aanleiding van het verslag
over de wetsontwerpen betreffende het
wegenfonds'de in dat verslag gedane VTa-
gen. Voor de inleiding van de werkzaam
heden waarvoor het fonds is ingesteld,
wel te onderscheiden van voorbereidende
en uitvoeringswerkzaamheden voor een
bepaald werk, kan een kern van vast
personeel niet worden ontbeerd. Dat per
soneel zal gedeeltelijk aan het in dienst
zijnde personeel van den rijkswaterstaat
worden onttrokken, ten einde reeds onmid
dellijk over in dien dienst ervaren krach
ten te kunnen beschikken. Het zal door
nieuw aan te stellen krachten worden
aangevuld.
Geen li uurverordening.
De gemeenteraad van 's-Gravenhage
heeft gisteren na langdurige debatten een
motie om over te gaan tot instelling van
een gemeentelijke huurverordening met
2118 stemmen verworpen.
Het Nederl. Radio-suc ce s
Het succes van de ingenieurs van Phi-
Hpsradio heeft wel eens spijtige uitlatingen
tengevolge gehad. Dat er „good sports"
pnder de buitenlandsche collega's; zijn,
bewijst de „Daily News", die schrijft onder
het opschrift: een saluut aan de pio
niers:
„Wij zijn aan onzen kleinen, maar
krachtigen huurman Nederland meer ver
schuldigd dan wij ,ooit zullen kunen terug
betalen.
Holland gaf ons een van de beste onzer
koningen, een aantal van de mooiste schil
derijen .in onze musea en daarnaast zoo
iaangename bijkomstigheden als tulpenbol
len en de wijsbegeerte van Spinoza.
En nu hebben door bemiddeling van
het draadloos station van Eindhoven die
onmisbare Nederlanders het geheele Brit-
sche Rijk in staat gesteld een concert van
den Britschen Draadloozen Omroep op
Savoy Hill te hooien.
Dat is ©en passend tegenstuk tegen die
ireizen van Nederlandsche zeereizigers, die
de historie van meer dan .een gedeelte
van hetgeen nu het Britsche Rijk is,
openen.
Nederland was ook inderdaad de pio
nier van den Omroep in Engeland. In
die ver verwijderde, prae-historiscbe tijden
voordat nog de Britsche Draadlooze Om
roep onze noren bombardeerde door den
aether, onderhield het Nederland Omroep-
station de eerste Biritscbie draadlooze luis
teraars met concerten.
DE AFSLUITING EN DROOGLEGGING
DER ZUIDERZEE.
Een bezoek aan de Zuiderzee
werken Een groot en grootsch'
werk -Wat gereed en wat in uit
voering is De groote economi
sche beteekenis.
Tusschen het vroegere eiland Wierin-
gen en de Friesche kust jeen afstand
van ongeveer 30 K.M. lengte is thans
ben gverk in uitvoering, zoo groot en
grootsch, dat men de groote beteekenis
daarvan voor ons land eerst eenigszins
kan begrijpen, wanneer men ter plaatse
geweest is, wanneer men dit werk heeft
zien groeien. En terugkomende van een
bezoek aan de Zuiderzeewerken, zooals
kortweg de „werken tot afsluiting en
.drooglegging der Zuiderzee" genoemd
worden, begrijpt men, wanneer men stil'
Overdenkt wat men gezien heeft, nqg
beter den omvang van hgt enorme werk.
Daar, tusschen Den Oever aan de Oost
punt van Wielingen en Zurig aan de
Friesche kust, waar sterke getij-stroomen
gaan en waar een briesje slechts reeds
ben flinken golfslag veroorzaakt, waar het
bij stormweer levensgevaarlijk is te varen
daar laten Nederlandsche ingenieurs naar
de reeds van 1891 dateeirende plannen!
van Dr C. Lely, gewapend met de uitkom
sten van door Nederlandsche geleerden
ingestelde onderzoekingen, een nieuw
stuk Nederland uit den bodem
der zee verr ij zen-
Het is voor de Directie van de Zuider
zeewerken ondoenlijk alle belangstellende
Nederlanders in de gelegenheid te stellen
ééns te komen kijken. „De ingenieurs
op
sluit
Wïi. B. J. DEKKER,
MARKT 16 naast het postkantoor
te GOES.
Agenten gevraagd.
zijn er niet aldus de Hoofdingenieur
De Blocq van Kuffeler dezer dagen bij
een bezoek van een aantal journalisten,
daartoe uitgenoodigd door de Directie diet
Zuiderzeewerken om hen in de gelegen
heid te stellen het Nederlandsche volk
in te lichten omtrent den stand der
werken jom dagelijks gezelschappen:
rond te leiden langs hetgeen reeds tol
stand is gebracht, doch om de werken
uit te voeren." Slechts bezoeken vanbin
nen- en buitenlandsche technici (er is
veel belangstelling in het buitenland) kun
nen nu en dan worden toegestaan.
Wat sinds 1920, toen de werken aan
vingen met het maken van "den onder
bouw voor den afsluitdijk van het Amstel-
diep, tot nu toe is verricht, hebben wij
biji 'ons bezoek kunnen waarnemen. Reeds
de werken, die nabij Ewycksluis zijn tot
stand gebracht, waarbij er zijn, die fees
tijdelijk karakter dragen om de scheep
vaart niet te stremmen het verbin'-
dingskanaal tusschen de Van Ewycks-
vaaxt en het nieuwe kanaal langs de kust
van Ewycksluis naar Den Helder feH.
om de afwatering van de Noord-Holland-
sche polders niet onmogelijk te maken;
zijn van grooten omvang. Het zooeven'
genoemde kanaal naar Den Helder, dat
§5 M. breed is en tot stand gekomen;
is door buiten den ouden zeedijk eefe
nieuwen zeedijk te maken, met de slui
zen 'bij Ewycksluis voor afwatering en
scheepvaart en de schutsluis bij De Kooy,
voor de verbinding met het Noord-hol-
landsch Kanaal, zijn definitieve werken.
Tijdelijk is, evenals het verbindingslokaal
de verbindingsdam, die gelegd is van'
den ouden zeedijk naar den nieuwen met
aansluiting op- den afsluitdijk van het
Amsteldiep. In de plaats van dezen dam
komen, wanneer de Wieringermeerpolder
zal zijn drooggelegd, en door het makes
van een kanaal de afwatering en scheep
vaart van Noord-Holland zullen zijn gere
geld, twee bruggen, één voor het spoor
weg- en 'één voor het gewone verkeer.
Over den bijna 21/2' K.M. langen en
ongeveer 30 M. broeden afsluitdijk, waar
over v na de voltooiing van den grooten
dijk tusschen Wieringen en de Friesche
kust, ook het spoorwegverkeer zal wor
den geleid met aansluiting te Anna Pau-
lowna, bereikt men het uit zijn betrek
kelijk isolement verloste vroegere eiland
Wieringen. Aan het einde van dezen dijk
ziet men reeds de uitholling, bestemd
voor den toekomstigen spoorweg. Het hier
uitgegraven keileem is gebruikt voor de
versterking en opbooging van den -Noor
delijken dijk van Wieringen tegen de in
verband met de afsluiting verwachte hoo-
gere waterstanden.
Bij het maken van den afsluitdijk door
hef Amsteldiep, aldus vertelde ons de
Hoofdingenieur De Blocq van Kuffeler, zijn
ervaringen opgedaan, die van groote be
teekenis zijn bij de nog juit te voeren,
werken. Gebleken is, jn de ©erste plaats,
dat de gekozen werkwijze juist is en
dat men er op deze wijze binnen .den
ivasfgestelden .tijd vrij zeker in zal slagen
den grooten afsluitdijk te leggen. Daarbij
zijn zeer waarschijnlijk geen grootere
moeilijkheden te overwinnen dan reeds
thans bij de afsluiting van het Amsteldiep
zijn overwonnen. Nog belangrijker is het
feit, dat geconstateerd kon worden, dat
de berekeningen van Prof. Lorentz in
zake de verwachte veranderingen in de
waterstanden ten opzichte van de afslui
ting van het Amsteldiep juist zijn ge
bleken. Hierdoor toch heeft men de zeker
heid, dat de vastgestelde hoogte van den
(afsluitdijk voldoende zal zijn om ook de
stormvloeden te weerstaan.
Met deze zekerheid en met Vol ver
trouwen in eigen kunnen zijn de hoofd
ingenieurs onder leiding van den Directeur
Generaal Dr Ir H. Wortman en bijge
staan door hun ingenieurs thans, nadat
van 1921 tot 1925 de werkzaamheden in
verband met den slechten financiëelen
toestand van 's Rijks schatkist slechts
langzaam konden worden voortgezet,
met kracht aan het werk getogen.
Aan den Oostkant van Wieringen, waar
te Den Oever om de vroegere visschers-
haven heen een groote werkhaven is
gebouwd, is het werk thans in vollen
gang. Daar rijden de zandtreintjes in de
dezer dagen na drie weken malen droog-
gekomen ongeveer 30 Hectare beslaande
sluisput af en aan, daar staan zes pompen.
