No. 211
Vrijdag 10 Juni 1927
41e Jaargang
L. DUVEKOT Sz.,
Tabak, Sigaren
en Sigaretten.
GRGOTE MARKT 19 - GOES.
Naast Hotel „De Korenbeurs".
Directeur- H oof d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Kerkelijke hartstochten.
Naar aanleiding van door „Het Prot.
Zuiden" tot ons gerichte vragen hebben
wij eenigen tijd geleden een paar artikel-
tjes- gewijd aan de vraag of het optreden
der A.-R. partij z,ou kunnen zijn tot schade
'van de Ned. Herv. Kerk.
Wij hebben toen betoogd, dat „los
making van de zilveren koorde" moet
worden geacht te zijn in het .belang van
de Ned. Herv. Kerk, maar dat hier prak
tische bezwaren rijzen, omdat, zooals
eerst Minister de Vries en na hem Mi
nister de Geer betoogde, eerst in den
boezem dezer Kerk uitgemaakt zou
moeten worden, wie de rechthebbenden
zijn: de Synode, of de plaatselijke ge
meenten.
In vprband daarmee werd er op ge
wezen, dat hier van een ruw ingrijpen
geen sprake mag zijn en dat eventueele
kapitalisatie in geen geval „opgelegd" zou
mogen worden en tenslotte werd her
innerd aan een uitspraak van wijlen Mr
A. F. de Sav-ornin Lohman, dat het motief
dat velen van de A.-R. partij afhoudt en
dat ontleend is aan de gehechtheid aan
de Ned. Herv. Kerk van. den rneest be-
denkelijken aa,rd is, en totaal o n g e -
gron d.
„Het Prot. Zuiden" is in een drietal
artikelen op fleze kwestie nader terug
gekomen en wij willen wel zeggen, dat
het antwoord van onze Chr. Hist, pers
zuster ons in hooge mate heeft teleur
gesteld. i
Immers, wanneer het tegendeel niet na
drukkelijk betuigd was, dan zou men uit
dez,e artikelen geen anderen indruk kun
nen krijgen, dan dat hier een "pogen is,
fom, het koste wat het wil, de kerke
lijke hartstochten te prikkelen.
Op de zaak zelf gaat het blad zoo
goed als niet in.
Aan de bedoeling van het A.-R. pro
gram en het optreden van de A.-R. partij
in de practijk w,ordt z,oo goed als geen
aandacht geschonken, evenmin als aan
de uitspraken van een man als Mr de
Savornin Lohman.
Het „Prot. Zuiden" volgt een andere
methode.
Het tracht om te beginnen aan wat
wij schreven een. .verkeerde voorstelling
te geven, en begaat dan de „handigheid"
om de Geref. Kerken te schuiven in de
plaats van <Je A.-R. partij.
Van een door ons aangehaalde uit
spraak van Mr Schokking, dat door de
overdreven voorstelling, die velen koes
teren van de staatsuitkeeringen de offer
vaardigheid schade lijdt, wordt gemaakt,
dat wij dus geen h-oogen dunk hebben
van de .offervaardigheid in Hervormde
kringen.
Verder wordt herinnerd aan een preek
van wijlen prof. Biesterveld, waarin deze
zich minder vriendelijk over de Ned. Herv.
Kerk zou hebben uitgelaten en aan. de
■actie van Geref. Kerkeraden tegen het
huwelijk van Gereformeerden met Her
vormden.
Alsof dit alles met deze kwestie ook
maar iets te maken had. Alsof de A.-R.
partij niet een politieke, maar een kerke
lijke organisatie was.
Door dit uit het „oog te verliezen komt
onze perszuster er toe, te schrijven, dat
als „De Zeeuw" zegt, ^at A.-R. en C.-H.
te dicht naast elkander .staan om elkaar
te bekampen, zij dan perst moet trachten
„op te heffen de kerkelijke muren, die
in het dagelijksche kerkelijke leven tel
kens een beletsel tot toenadering blijken
te zijn."
Een 'eervolle opdracht.
Maar vooralsnog zien wij niet in, dat
liet „opheffen" van kerkelijke muren tot
;onze taak of tot (le taak van pen poli
tieke partij kan behooren.
Men huivert
„Het Prot. Zuiden" zegt, niet de ker
kelijke hartstochten te willen prikkelen.
Na 'eerst —geheel ten gurechte
zooals met name heel duidelijk in 1920 is
gebleken de voorstelling te hebben ge
wekt, alsof het streven yan de A.-R. partij
zou zijn de Geref. perken een kans te
geven de kerke-goederen in bezit te krij
gen, vervolgt het blad:
„De strijd gaat dus, .daar er in. Neder
land ,-een vrije Kerk fin een vrije Staat
'bestaat, om bet stoffelijk bezit. En hier
voor wil de Anti-Revolutionaire partij ons
volk laten doormaken al de ellende en
haat, die noodwendig het gevolg zouden
zijn. Men realiseere zich deze kwestie
toch eens even plaatselijk. Het zou dan
kunnen .geschieden dat men te M:.ddel-
delburg, Vlissingen, Goes, Tholen, Re-
nesse o'f waar ook, het kerkgebouw der
Herv. Kerk of één dier gebouwen af moet
staan aan de Geref. Kerk te dier plaatse;
en zoo dit niet geschiedt, zou de Herv.
Kerk met een financiëelen schuld be
last worden, die vaak piet te dragen
zou zijn. Zou dit piet een haat verwekken,
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
waarbij die van 1882 {e Amsterdam nog
maar 'kinderspel zou zijn? En deze toe
stand zou ook zoo worden, als de Geref.
Kerken in 'het ongelijk werden gesteld.
Men huivert als men zich dit indenkt."
Inderdaad: men huivert.
Men huivert als men ziet, hoe een
verantwoordelijk blad op een dergelijke
onverantwoordelijke wijze durft optreden.
Men huivert' als men zich indenkt, hoe
in een tijd dat in het politieke leven een
heid van alle belijders meer 9an ooit
noodig is, door dergelijke dwaze fantas
tische voorstellingen, zoo vierkant in strijd
met wat Lobman beoogde, de kerkelijke
hartstochten worden geprikkeld.
Engeland en Rusland.
De leden van de Engelsche missie in
Moskou, die teruggeroepen is wegens het
afbreken van de diplomatieke betrekkin
gen zijn gisteren te Londen aangekomen.
De zaakgelastigde Sir Robert Hodges
vertoefde reeds met vacantie in Engeland,
en de eerste secretaris heeft den Noor-
weegschen gezant te Moskou de nog loo-
pende kleinere aangelegenheden overge
dragen.
De Spaansche kroonprins.
E,cn telegram uit Madrid aan liet „Jour
nal" meldt, dat de prins van Asturië aan
een hieuwen aanval van bloedingen lijdt.
Zijn toestand baart ernstige ongerust
heid.
Revolutionaire actie in Portugal?
TJit Radajoz wordt geseind:
Helt gerucht loopt hier, dat eir in Portu
gal een revolutionaire beweging zou zijn
uitgebroken. De regeering heet order te
hebben gegeven aan de troepen in da
Noordelijke provihcies om die noodi'ge
maatrejgelen te treffen. De stations' worden
jmlitair bezet gehouden.
Volgens een nader bericht zou de orde
alweer hersteld zijn.
Fascisten tegen Communisten.
Toen Dinsdagmiddag een groepje Ita-
liaansche wegwerkers te Nice bezig wa
ren met schaften, werd plotseling; een
dynamietpalroon, die gebruikt pleegt te
worden voor het in de lucht laten sprin
gen van wogbedekkingen, tusschen hen
in geworpen. De er aan bevestigde lont
brandde reeds aan het uiteinde. Een der
mannen wist de patroon snel weg te
werpen, doch juist toen hij dit deed ont
plofte het ding, zoodat hij aan zijn hand
werd gewond.
Later bleek, dat fascistische arbeiders
uit politieke overwegingen de communis
tische arbeiders wilden treffen.
De oorlog in Cihlna.
Na een strijd, die 36 uur duurde zijin,
naar bericht wordt, de1 Sjantoengsche troe
pen verslagen door de troepen uit Nan
king en teruggetrokken van het Groote
Kanaal. De zegevierende troepen rukken
nu 'naar Hankou op en hebben het IV
jangmeer bereikt, waar de arbeidersunie
is opgeheven en de plaatselijke troepen
zich bij die uit Nanking hebben aange
sloten.
Zal de Prims van Wales zicih verloven?
De Fransche bladen melden, dat in
hooge 'kringen van Madrid heit gerucht
loopt van een aanstaande verloving van
den prins van Wales, den Engeischen
troonopvolger, met de infante Beatrix,
zulks met volledig goedvinden der En
gelsche en Spaansche souve-reinen.
Men vraagt zich af of het gerucht be
vestigd zal worden bij de luisterrijke ont
vangst welke Londen ter eere van het
Spaansche vorstenpaar voorbereid.
Te Madrid wordt de mogelijkheid van
een dergelijke gebeurtenis van politiek
oogpunt bezien reeds druk besproken.
Intusschen lijkt ons eenig voorbehoud
omtrent de juistheid van het gerucht wel
gerechtvaardigd.
Auto-bandieten-
Een bediende van een mijnwerkers-
bond werd gisteren op dien weg van Hat-
tingen naai' Bvlfang, waar hij invalide-
gelden moest uitbetalen, door een auto
ingehaald, waarvan de inzittenden zich
op hem wierpen en hem doodschoten. De
dieven maakten ruim 19.000 mark buit.
Daarna reden zij in waanzinnige vaart
verder, overreden voorbijgangers en kre
gen bij Niedcr Wcnigern zelf een onge
luk met hun auto, zoadat zij huu vlucht
te voet moesten voortzetten.
De crimineels politie te Essen ver
volgt ze.
De moord op den Sovjet-gezant.
Het verhoor van den moordenaar van
den Russischen gezant heeft tot nu toe
niet veel opgeleverd.
Uit Wilna wordt gemeld, dat de politie
daar een terroristische organisatie van mo
narchisten op het spoor is gekomen, die
onder leiding van eon zekeren Jakovleff
stond. Kowera moet tot deze organisatie
hebben behoord. Jakovleff is eveneens in
hechtenis genomen.
In politieke kringen te Warschau wordt
verzekerd, dat de berichten over een agres
sieven toon van de nota der Russische,
regeering aan Polen niet juist zijn. De
nota is in vriendschappelij'ken toon ge
steld. Voordat Zaleski naar Genève ver
trok, ontving hij nog een persoonlijk tele
gram van Litwinoff, waarin gelijk gemeld
nogmaals de dank der Russische regeering
voor de deelneming der Poolsche regee
ring werd uitgesproken.
De Poolsche regeering heeft zich bereid
verklaard een schadevergoeding aan de
weduwe van den vermoorilen gezant te
betalen.
Heit antwoord der Poolsche regeering
aan Rusland is reeds vastgesteld. Daarin
wordt medegedeeld, dat. de Poolsche re-,
geering meermalen den Russischen ge
zant Wojkoff bescherming heeft aangebo-
den, doch dat Wojkoff verklaarde als
vriend van Poleti niets te vreezen te
hebben, waarom hij elke bescherming af
wees.
Na den moord op Wojkoff.
Het sovjet-persagentschap meldt uit
Moskou, da.t in de voornaamste steden/
van de Sovjöi-Unie betoogingen hebben
plaats gehad, waarbij uiting gegeven is
aan de verontwaardiging over den moord
op Wojkof. Op vergaderingen zijn mo
ties aangenomen, waarin de moord in ver
band gebracht wordt met de anti-sovjet-
politiek van Elngelanid en waarin ook
de Poolsche regeering verantwoordelijk ge
steld wordt en opheffing geëischt wordt
van da tegenrevolutionairo organisaties,
in Polen.
Eein wervelstorm.
-Volgens een bericht uit Santiago- heeft
een wervelstorm een deel van de haven
van Ancud op het eiland Chilo-e verwoest.
Er zijn tachtig huizon vernietigd en er
valt één menschenlev-em te betreuren. Tal
van menschen zijin gekwetst.
Monarchisten veroordeeld.
De rechtbank te Odessa heeft acht per
sonen, die behoord hadden tot een monar
chistische organisatie, die eenigen tijd
geleden w>erd ontdekt, ter dood veroor
deeld. Tot de veroordeelden behoort de
leider der organisatie, Kryzjan-ofski, een
'gewezen gerechtelijk ambtenaar. Voor drie
veroordeelden is bij wijze van gratiei de
doodstraf veranderd in tien jaar gevan
genisstraf.
Godsdienstige opleving in het Sovjetrijk.
In een algemeenci bijeenkomst van het
comité der communistische partij! te Mos
kou werd, naar de Times meldt, een
rapport besproken, betreffende de resul
taten van de- anti-godsdienstige propagan
da in stad en streek.
De rapporteur Barkanoff verklaarde; dat
de anti-religieuze organisaties zonder eeni
gen twijfel de nederlaag hadden geleden,
en dat er onder de massa eein godsdien
stige opleving viel waar te- nemem.
Barkanoff klaagde, er over dat de 2900
leden van de voreeniging „Tegen Godj'
ni,e,t in staat waren! geweest den reHi-
gijeuzen vloed tegen tei houden.
Korte berichten.
Gisteren is te Genève het congres
van den internationalen bond voor juridi
sche beroeps-bescherming geopend.
In de nabijheid van Malta is een
licht vliegtuig in zee gestort. De marine
officier luitenant-commandant Forbes ver
dronk.
Te Neuköl-n (Berlijn) heeft Woensdag
de echtgenoote van een stadhuisklerk bij
ieen twist omdat hij zon weinig verdiende,
haar man doodgeschoten.
Het aantal ingeschreven werkloo-zen
in Denemarken daalde de vorige week
met 2332 tot 56.019 tegen 43.700 in de
zelfde week van het vorige jaar en 59.000
ïn 1921.
Prijs der Adverteniiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
De stormramp.
G-i'stemachl is in het St. Vincentius-
Ziekenhuis overleden dei lieer E. H. Klein
Gebbink uit het gehucht Beltrum. Deze
75 a 80-jarigo oude man werd bij de
jongste stormramp zwaar gewond en
daarna in genoemd ziekenhuis opgeno
men .De begrafenis heeft Zaterdagmorgen!
om 9 uur te Beltru-m plaats.
Dit is het achtste slachtoffer dat bij
deze ramp het leven lieit en wel bef
vijfde uit het kleine plaatsje Beltrum.
Men seint nlog uit Beltrum, dat de
toestand daar met het ongunstig frissche
en vochtige weer der laatste dagen ze-er
bedroevend is, te meer daar nog geeri
voldoend aantal noodwoningen geplaatst
werd.
Gistermorgen even voor het afzenden
van dit bericht goot de regen weer uit de
lucht en ontlastte zich een zwaar on
weer boven het dorp, waarbij: een in de
wed loopende koe van de gezusters Has-
sink werd doodgeslagen door don bliksem.
Het dagelijksch bestuur van het Nat.
Steuncomité „..Stormramp 1927" heeft gis
teren te Arnhem vergaderd. Gebleken; is,
dat c-r in Gelderland ongeveer 130 boer
derijen zijn vernield, in Overijlsei 70.
Voor de ramp van 1925 werd bijna
drie millio-en gulden geofferd; ditmaal zal
niet veel minder noodig zijn.
De opruiming der ruïnes.
'Aan den o-proe-p van het Hoofdbestuur
van den A.B.T.B., gericht tot de jonge
hoeren om gratis liet o-pruimingswerk der
raïneis te verrichten, is in ruime mate
voldaan. Woensdag waren in de provincie
Gelderland ongeveer 400 jonge boeren
opgekomen en in de provincie Overijssel
ongeveer 100. De grootte der ramp blijkt
wel opnieuw uit het feit, dat het Hoofd
bestuur in het bondsorgaan van den A.B.
TE. den wensch uitspreekt, dat nog een
paar honderd jonge boeren zich voor
dit „liefdewerk" zulten aanmelden. Nu het
oprui'mingswerk wordt verricht blijkt
steeds meer welke ontzettend groote ver
woestingen de cycloon heeft aangc-riclit.''
De b ij zetting van Generaal
Van Heutz.
Omtrent de bijzetting van het stoffelijk
overschot van generaal Van Heutz, wordt
nog het volgende gemeld.
-Toen de stoet op d-e begraafplaats was
gearriveerd, trad allereerst naar vo
ren de oud-gouvemeux-gencraal van Ned.-
Indië Idenburgh, als voorzitter der hom-
missie .Deze herinnerde- er aan, dat on
middellijk na het verscheiden van Van
Heutsz zich een commissie vormde, die
groote belangstelling ondervond en welke
de nagedachtenis wilde- eeiran, allereerst
door hem hier ter stede eien laatste rust
plaats te bereiden.
Spr. dankte -daarna vo-o-r de belangstel
ling van het Koninklijk Huis en de re
geering; in het bijzonder dankte hij' dein
minister van -koloniën, dat een detache
ment van het Indisch marechausséecorps
aanwezig kon zijn, dat onder Van Heutsz's
bevel zooveel lauweren plukte. Tenslotte'
sprak de heer Idenburg nog een persoon
lijk woord.
De minister van Koloniën dr J. C- Ko
ningsberger, stelde -daarna in het licht
de groote bekwaamheden van generata]
Van Heutz als staatsman.
Daarna sprak luitenant-generaal II. N.
A. Swart, die1 deed uitkomen hoeveel
we aan Van Heutz als krijgsman te
danken hebben.
De rij der sprekers werd gesloten door
den heer C. G- Vattier Kralan'e, die
acnetste de groote hoedanigheden van de>-
zen staats- en krijgsman als mensch.
Na afloop van deze redevoeringen werd
de kist wederom door de 14 ridders
der Md- Willemsorde, die naast de kata
falk geschaard bleven, opgenomen en ge
dragen naar de graftombe.
In dit uit Zweedseh graniet opgerichte
monument werd de kist mief het stoffelijk
hulsel geplaatst terwijl de muziek van dia
marine treurmuziek liet hooren.
Daarna begon het défilé der troepen in
gewoon marschtempo'. Zij' marcheerden
thans .ontdaan van allo rouwteekenert
langs het monument, waarnaast Prins
Hendrik had plaats genomen en waarvan
de geopend© k-operen. deur nog toeliet
een blik te werpen in helt van metselstee-
ne-n gebouwde gewelf.
Hierna was de grootsche plechtigheid
teneinde. De troepen marcheerden naar
het Koloniaal Instituut, waar de stoet ont
bonden werd.
Is Chamberlin boven ons land
geweest?
Er is in de pers op gewezen, dat tus
schen Plymouth en Dortmund geen spoor
van de vlucht van Chamberlin te vinden
was.
De heer Joppe te So-mmieisdij-k mieldt
thans aan de Kon. Luchtvaartmaatschappij
dat hij in den nacht van Zondag op-
Maandag, tusschen half drie en 3 uur, een
vliegtuig, laag vliegend met groote snel
heid van West naar Oost, heeft waarge
nomen, loodrecht kruisend de dagelijksche
route der vliegtuigen van de K.L.M., welke
op hun vluchten tusschen Nederland en
Eingeiland over Sommelsdijk komen.
Uit dit bericht zou blijken, dat Chamber
lin o-ver Zeeland en. Brabant naar Dort
mund is gevlogen. Deze medeldeeling klo-pt
geheel met den tijd, waarop bef vliegtuig
boven Dortmund is waargenomen.
R o o d e K r u i s-P o s t z e g e 1 s.
De Roode Kruis-Postzegels zijn verkrijg
baar van 17 Juni a.s. af, den dag waarop
de herdenking van het Roode Kruisfeest
valt. Zij blijven verkrijgbaar tot en met
31 Juli 1927. De gèldigheidsduur eindigt
met 31 Dec. 1927- De na 31 Juli a-s.
overgebleven zegels zullen worden vernie
tigd.
Het zegel van 5 ct, dat de beeltenis
van den Prints draagt, zal reeds ver
krijgbaar zijn van 9 Juni a.s. af.
De zegels van 2 ct. zullen verkrijgbaar
zijn voor 4 cent, die van "3 ct. voor 5
ct., diie van 5 ct .voor 8 ct., die van
7V2 ct. voor 11 ct. en die van 15 ct- voor
20 ct.
Uitvoer van hoornen.
De R.K. Klompenmakers Patroonsbond
te 's Ilertogenbo-sch heeft aan d-e) Tweede
Kamer verzocht, om uitvaardiging van
een uitvoerverbod voor hoornen.
De K oni.nkl ijk e Familie.
Per S.Si--trein van 18.20, waarin zich
het koninklijk salonrijituig bevond, zijn
gisteren de Koningin en Prinses Juliana
van Het Loo te Den Haag aangekomen 0111
aldaar eenige dagen te blijven. Op hef
perron waren vel© belangstellenden van
de aankomst 'getuige en in de Rijnstraat
stonden zeer veel mensc-hen, die Koningin
en Prinses hartelijk toejuichten toen hup
open auto voorbijkwam.
D-e Koningin-Moeder zal Zaterdagmiddag
te 17.21 per trein uit Utrecht te 'sGraven-
hag-e aankomen en denkt Maandag weder
naar Soestdijfc terug te fceeren.
E x-K e i z e r Wilhelm.
Do ex-keizer en zijn gemalin brachten,
gistermiddag per auto een bezoek aan de
Koningin Moeder ten pale-ize Soeistdijfc.
Wet op het radio-verkeer.
In verband met het radioverkeer is eeh
wetsontwerp ingediend tot aanvulling en
wijziging van de Telegraaf- en Telefoonwet
1904, zooals deze laatstelijk is aangevuld
en gewijzigd bij de wet van 31 Mei
1923.
In dit ontwerp worden o.m. bepalingen
gesteld, regelende de 'heffing van een
jaarlijksch recht voor hief gereed ten ge
bruik aanwezig hebben of het gebruiken
van een ontvangiinrichting, dan wel van
een aansluiting op een radio-distributie
inrichting.
