No. 204 Woensdag I Juni 1927 41e Jaargang
JL-jTPS*
AMANDELTJES,
DE KONINGIN VOOR DE RADIO.
GEMEENTEPOLITIEK.
Direcieur-H oof dredactew:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG 1
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cf.
Bij abonnement belangrijke korting
Gisteravond te half tien arriveerde de
Koninklijke trein te Eindhoven. Ongeveer
kwart voor twaalf reden de Koningin en
Prinses Juliana met gevolg per auto naar
het Philips laboratorium om, in tegen
woordigheid van de heeren A. F. Philips,
dr ir Otten, ir' Verff, dr B. van de Poll
en de heer Numan hare toespraken tot
iWest-Indië te houden.
Tien minuten na middernacht zette de
Philipsharmonie het Wilhelmus in en
daarna sprak de Koningin de volgende
woorden:
Toespraak van de Koningin.
Suriname en Curasao,
Het is mij een groote vreugde dat Ne-
derlandsch vernuft met het doorzettings
vermogen, waarvan ons volk van ouds
bekend is, op zoo'n schitterende wijze
de laatste moeilijkheden heeft overwon
nen en voor de menschelijke stem de
afstanden heeft doen wegvallen, die de
deelen van mijn rijk scheiden. Ik grijp
deze gelegenheid gaarne aan, allereerst
om mijn dank uit te spreken voor de
talrijke blijken van liefde en aanhankelijk
heid ten aanzien van mij en mijn Huis,
welke mij uit uw midden bij menige ge
beurtenis van bijzonderen aard hebben
bereikt. De telkens daarbij tot uiting ge
komen hartelijke gevoelens hebben mij
steeds diep getroffen en erkentelijk ge
stemd. Ik koestor het vertrouwen, dat de
banden die Curasao en Suriname aan
het moederland hechten en die den stem
pel van .eeuwen dragen, in gemeenschap
pelijk streven immer meer zullen wor
den versterkt en verinnigd.
Het ook bij u levende besef, dat Ne
derland en de overzeesche gewesten in
Amerika in lief en leed, in streven en
cultuur één moeten zijn en blijven, moge
steeds dieper wortel schieten en tot volle
ontwikkeling geraken.
Mijn beide vertegenwoordigers in West-
Indië, gij die getoond hebt uw beste
krachten aan uw gewesten te willen ge
ven, moge het u en uwe medewerkers
bij het vervullen van uw moeilijke taak
tot steun zijn mijn persoonlijke verzekering
te vernemen, dat ik uw streven met
warme belangstelling volg.
Ik wensch u ingezetenen van Suriname
toe, dat ondervonden tegenslagen ten spijt
reeds in het nabije, verschiet moge liggen
een wederopleving in nieuwe vormen van
de welvaart van weleer tot heil inzonder
heid van de samenleving; in uw door de
natuur met kwistige hand bedeelde ge
west.
Ik houd mij overtuigd, dat tenslotte
ook hier de zon uit de wolken van het
heden te voorschijn zal treden en roep
u allen op, om door eendrachtige sa
menwerking op elk gebied ook uwerzijds
die toekomst te helpen voorbereiden.
Met u, ingezetenen van Curasao, ver
heug ik mij in den toeiiemenden bloei
van uw geest. Mijn hoop is, dat daaruit
voor u allen, zoowel van de Beneden-
windsch© eilanden als van de Bovonwind-
sche eilanden, blijvende zegenrijke gevol
gen zullen voortkomen.
Met trots zie ik Willemstad een voor
aanstaande plaats innemen in de rij' der
groote wereldhavens en die hoe langer hoe
meer bevestigt. Nieuwe tijden brengen
nieuwe eischen, nieuwe tijden brengen
ook vroeger niet gedroomde middelen,
maar van alle eeuwen blijft, dat wie
zich geheel geeft aan een zware taak,
in zijn overgave daaraan beloond wordt
met den moed onji opgewekt te volhar
den. Het volbrengen ligt in Gods hand.
Geve Hij daartoe Zijn zegen.
De toespraak van Prinses Juliana.
Na de rede van H.M. de Koningin hield
Prinses Juliana, aangekondigd door den
heer A. F. Philips, de volgende toespraak
tot Nederlandsch West Indië:
„Het is een zoo bijzonder aardig denk
beeld, dat ik vandaag met U allen spreek,
en wel langs dezen nieuwen weg, waarvan
de ontdekking immers van zoo groote be-
feekenis zal blijken te zijn. Zij het ook
van .uit de verte en v.oor B onzichtbaar,
toch doet het mij oprecht veel genoegen
om thans met in verbinding te komen.
Het was voor mij reeds een bijzondere ge
waarwording, dat ik eenige weken geleden
top mijn eigen kamer kon genieten van
hetzelfde schoone concert, dat ook aan
Ij door de Philips' fabrieken zoo vriende
lijk werd aangeboden en nu door dit
gesprek de groote afstand, die ons scheidt,
op eenmaal schijnt te zijn weggevallen,
zal ook voor mij dit eerste persoonlijke
contact met West-Indië een onvergetelijke
herinnering blijven. Het belangrijk bericht
yan enkele dagen geleden, dat de heer dr.
ir. de Giroot te Bandoeng er in geslaagd
'vas vanuit Java een gesprek met Neder
land te voeren, schijnt met toepassing
Tan deze methode ook de mogelijkheid
tot het voeren van geregelde gesprekken
ook tussschen de West en Nederland na
derbij te brengen.
Ik behoef U wel niet te zeggen, hoezeer
ik mij er in zal verheugen, indien op
deze wijze de banden tusschen U en
ons .nauwer zullen kunnen worden toege
haald.
Gaarne grijp ik deze gelegenheid aan
om naast de dankbetuiging, die ik reeds
aan den Gouverneur van Suriname en Cu
rasao heb gericht voor de mij. aangeboden
gelukwenschen, nbgmalals uiting te ge
ven aan mijn hartelijken dank voor de
vele bewijzen van belangstelling en me
deleven, waarmede ik kort geleden op
mijn achttienden verjaardag werd ver
rast en voor de wijze, waarop ook bij U
die dag wterd herdacht.
Hoewel ik nog nimmer on'ze West hefo
aanschouwd, voel ik mij toch gelukkig
tegenover dat gedeelte van ons Rijk niet
meer geheel een vreemde, omdat ik door
mijn studie reeds het een en ander heb
geleerd van de staatsinstellingen en ver
houdingen in de verschillende deelen van
ons gebied in Amerika en van de vraag
stukken, 'die de ontwikkeling daarvan be^
heerschen. Natuurlijk hoop ik mij zool
veel mogelijk op de hoogte to blijven
stellen van al hetgeen met de welvaart
en den vooruitgang van Westlndië sa
menhangt.
Met mijn ouders bezocht ik veertien
dagen geleden het Zeemanshuis te Am
sterdam, alwaar wij veel West-Indische
zeelieden ontmoetten en één hunner ons
zeer warm toesprak. Wij waren zeer .gei.
troffen door de gevoelens diei daaruit
bleken.
Ik moge eindigen met den wensch, dat
nu dez.e mooie nieuwe communicatie mij
't groote voorrecht schonk heden met U in
aanraking te komen, zij ons in staat moge
stellen elkander nader tei treden op elk
gebied des levens, waar dit noodig em|
mogelijk imocht zijn en dienstbaar zij aan
het bevorderen der gemeenschappelijke
gevoelens, die zoo velen aan deze en aan
gene zijde der zeeën sameniverbinden. Ik
heb gezegd."
Na afloop keerden Koningin en Prinses,
uitgeleide gedaan door den heer A. F.
Philips, weer naar den Koninklijken trein
terug; de trein werd opgetrokken naar
Nunen, waar de Koninklijke Gasten over
nachten.
Flet uitzenden van de rede naar Oost-
Iradië is twee uur vervroegd en heeft
dus van avond om zeven uur plaats.
Deze rede zal gevolgd worden door het
Wilhelmus, dat ook door den Philips-
kortegolfzender zal worden uitgezonden.
om tot het lidmaatschap te worden toege
laten, dan rust op den Gemeenteraad
de taak dit te voorkomen en het Hoofd-
stembuTeau tot de orde te roepen.
Uit dit enkele voorbeeld blijkt reeds;
dat 'het onderzoek der geloofsbrieven een
ernstige zaak is, waarvan de Raad zich
niet met een Jantje van Leiden behoort
of te maken.
Onderzoek geloofsbrieven.
De verkiezingen voor de Gemeientehal
den zijn nu overal achter den rug.
Op den eersten Dinsdag van September
treden de thans zittende raadsleden voor-
zoover zij niet herkozen zijn af, en nemen
de nieuw gekozen leden hunne plaat
sen in.
:Dit kan evenwel n'iet gebeuren voor
de geloofsbrieven van de gekozenen zijn
goedgekeurd. De Gemeentewet bepaalt
dienaangaande dat vóór den lOen Augus
tus do geloofsbrieven der nieuw inkomen
de leden worden onderzocht en over de
geschillen die aangaande de geloofsbrie.
ven of de verkiezing zelve oprijzen wordt
beslist.
Gewoonlijk is dit niet veel meer dart
een formaliteit. Ter secretarie! wordt wel
gezorgd dat de benoodig.de stukken be
hoorlijk in orde zijn en als regel wordt
door de Hoofdstembureaux wel gezorgd
dat zij die gekozen zijn ook verkozen
worden verklaart!.
Toch is dit niet altijd het geval. Zoo
hoorden wij dezer dagen vato een ge
meente waar ter secretarie een fout was
heigaan die tengevolge gehad zou kunnen
hebben, dat bij het onderzoek der geloofs.
brieven de noodige stukken niet aainwezig
waren. De benoemde leden zullen dus ver.
standig doen niet op anderen te vertrou
wen, maar zelf ter dege uit te kijken.
Ook bestaat de mogelijkheid, dat er om»
trent den uitslag der verkiezing verschil
len rijzen, waarover bij! het onderzoek
der geloofsbrieven moet worden beslist.
Zoo is dezer dagen naiar wij vernamen
in de gemeente Oudelandei ten onrechte
iemand gekozen verklaard. Er bestond
verschil van meening omtrent de vraag
of de zevende plaats moest worden toeigeu
kend aan de vrijzinnige, dan wel 'aan de
röchtsche lijst. De burgemeester wildeden
zetel 'toekennen aan de relchtschei lijst,
maar de meerderheid besliste anders. Ten
onrechte evenwel. Uit de ons overgelegde
cijfers blijjkt duidelijk, dat volgens da web
telijke bepalingen de zetel aan de recht
sche lijst behoorde te worden toegekend.
Wanneer dus straks de ten onrechte gei.
kozen verklaarde candidaat zich aanmeldt
Brand op het vliegterrein te Leipzig-
Het was in den nacht van Zaterdag
op Zondag een heele consternatie op het
vliegterrein Leipzig Mockau, toen, door
nog onopgehelderde oorzaak, brand uit
brak in een der groote vliegtuigloodsen
waar een groot aantal vliegtuigen opge
borgen was.
Onder die machines bevond zich ook
het vliegtuig H-NADP van de K.L.M., dat
op één van de vele tochten, die de Ameri-
kaansche dagbladmagnaat, de heer Van
Lear Black, in de laatste maanden ge
regeld met onze Luchtvaart-maatschappij
maakt, dienzelfden dag te Leipzig aange
komen was.
Door de groote voortvarendheid van
het vliegveldpersoneel en door de hulp
van de piloten Geijsendorffer en Scholte
die midden in den nacht, gealarmeerd
door het bericht van den brand, ijlings
uit hun hotel naar het terrein gesneld wa-
fen, ontsnapte het mooie vliegtuig aan
het dreigende gevaar. Het kon nog juist
bijtijds uit den brandenden hangar naar
huiten gerold .worden.
Een groot aantal toestellen werd een
prooi der vlammen. Hei reddingswerk
werd, uitermate belemmerd en gevaar
lijk gemaakt door het steeds ontploffen
van benzinevoorraden.
Het conflict in de Duitsche metaalindustrie
Gisterenmiddag is de stemming in de
Berlijnsche metaal-industrie begonnen.
Ongeveer 455 bedrijven met meer dan
150.000 metaalbewerkers, nemen er aan
deel. Men verwacht, dat de stemming
hedenavond zal zijn afgeloopen. Naar het
„Acht Uhr Abenbl." meldt, is tot dus
ver een overweldigende meerderheid voor
staking, hier en daar zelfs 95 percent. In
de lot het Saemenskonzern behoorende
bedrijven, waar ongeveer 3000 arbeiders
werkzaam zijn, verklaarden zich allen
voor staking.
Een Hongaarseh-Tsejcho-Slowakscli
incident-
Volgens een telegram uit Berlijn aan
Paris Midi zou er te Praiag een diplomat
tiek incident gerezen: zijn tusschen Hon
garije en Tsjecho-Slowajkije. De zaak zou
zich ials volgt hebben toegedragen. Graaf
Bethlen had den Tsjecho-Slowakschen ge
zant ten eten gevraagd, doch liet hem dc-n
avond te'voren opbellen1 door zijn secret
taris met de mededeeling, dat aan dit
diner leden van de familie Habsb'urg zou
den aanzitten en dat het, gezien del om.
vriendelijke houding van T'sjecho-Slowak-ijè
ten opzichte van de Habsburgers beter
zou zijn als da gezaht maar wegbleef.
Hij zou dan een anderen keer wel weer
eens gevraagd worden.
Men zou in deze bejegening te Praag
een weloverwogen beleiediging voor Tsje.
cho-Slowakije zien, waarover men zeer
verstoord is. Enkele bladen moeten zelfs
aandringen op het afbreken van d© diplo
matieke betrekkingen.
Uit China.
Reuter seint uit Sjanghai, dat de aami.
val op 26 dezer door do troepen der
Noordelijken ondernomen in de provincie
Honan een volledig fiaisco was geworden.
De Zuidelijken gingenl den 28sten tot
den tegenaanval over, bedreigde d© vleu.
gels van de Noordelijken en dwongen'
laatstgenoemden tot een algemieenen te
rugtocht. Do rechtervleugel van de Noor.
delijken trok zich in goede orde terug,
maar bij den linkervleugel was het bijna
e'eti wilde vlucht.
De Zuidelijken pogen thans a!an de
hoofdmacht vah het leger der Noordelijken
den terugtocht af te snijden. Andere ge.
noraals maken zich gereed om zich bij
de overwinnaars aan te sluiten. Dienten.
gevolge is de positie voor de Noordelijken
gevaarlijk geworden. De toestand maakt
ernstige complicaties mogelijk. Daarom
hebben de Engelsehefal en Japanners be.
sloten troepen te zenden naar Noord;
China.
De averstrooming in Amerika.
Minister Hoover heeft voor de radio
gesproken over den watersnood. Hij deel»
de mede, dat het publiek reeds 14 000.000
dollar ter beschikking van het Roode
Kruis had gesteld; malar er zal nog
2 mijllioen dollar bij moeten, waint 16
millioen dollar is het minimum dat voor
hulpverleening noodzakelijk zal zijp.
sar"» «sa*»-*»»
Do minister gaf nog aWdere cijfers. De
woningen van 700.000 menschen staan
in het water. Er zijn 600.000 menschen
die voor hun levensonderhoud aalngewei.
zen zijn op den steun van anderen.
De overbrenging van 400.000 lieden
van hun verblijfplaatsen naar elders, was
bewerkstelligd door het Rood© Kruis of
door regeeringsorganen.
Er moeten nog 30000 lieden worden
overgebracht; dan zal het reddingswerk
voorloopig zijn voltooid. In vier geteister
de staten is men het ergste al te hoven,
en is het meeste ondergeiloopen land al
weer droog. Dat is het geval in Illinois,
Missouri, Kentuckie en Tennessee. Moest
men daar in den eersten tijd van het
hooige water a'an 36 000 personen hulp
verleenen, thans zijn het er nog maiar
7000.
Ook Arkansas wordt weer droog. Van
de 155.000 vluchtelingen voor het hoog©
water zijn er all weer 100.000 naar hun
woningen in dien staat teruggekeerd.
In de staten Mississippi en (Noordl-
Louisiana' wordt het ook veel beter. Doch
ZuiilkLouisiana zit nog diep in de el
lende.
Korte berichten.
De bedienden van de posterijen te
Weenen hebben gedreigd in den nacht
van Maandag op Dinsdag een staking
bij den post-, telegraaf- en tele
foondienst te zullen ontketenen, als
hun eischen niet voor Zaterdagavond 10
uur ingewilligd worden.
Gistermorgen heeft Lindbergh
geheel onverwacht met zijn Spirit of St.
Louis een tocht naar het vliegveld bij
Portsmouth „gedaan. Hij laat daar zijn
vliegtuig achter, dat vervolgens uit elkaar
genomen en door een Amerikaanschen
torpedojager naar de Vereenigde Staten
gebracht zal worden. Bij zijn ontvangst
gistermorgen op het Buckingham-paleis
heeft de Koning hem gedecoreerd met
het Britsche militaire vliegerkruis.
Te Berlijn jMoabit) is op een kruis
punt een tram in volle vaart op een
andere tram gebotst, vermoedelijk, door
dat de bestuurder te laat remde. Negen
reizigers werden gewond.
Te Santiago (Chili) heeft de politie
twee personen in hechtenis geno
men wier namen voorkwamen op een
lijst van aanhangers der sowjets, welke
lijst was in beslag genomen door de
Londensche politie bij den inval in het
Aroosgebouw. Nog twee andere Chileen-
sche communisten zijn in hechtenis ge
nomen.
De buurtspoorwegen in Z.-
VI aanderen.
De heer Drop, lid van de Tweede Kamer
beeft aan den minister van buitenland-
sche zaken en van waterstaat de vol
gende vragen gesteld:
1. Willen de ministers doen nagaan, wat
©r waar is van de1 berichten, dat de Nat.
Maatschappij van Belgische spoorwegen
voornemens is buurtspoorwegen, on., den
spoorweg Gent Terneuzen, van de parti
culiere maatschappij(en) over te nemen?
'2. Zijn de ministers niet van oordeel,
dat het belang van een behoorlijk grens
verkeer, speciaal in Zeeuwsch-Vlaanderen,
zoo groot is, dat tijdig overleg tusschen
Nederlandsch© en Belgische spoorwegen
gewenscht is?
3. Zijn de ministers bereid, dat overleg
te bevorderen en mag er op worden ge
rekend, dat een behoorlijk spoorwegver
keer, ook daar, waar dit thans op Neder
landsch gebied geleid wordt door buiten-
landsche maatschappijen, door daartoe te
nemen maatregelen verzekerd zal zijn?
De Amerikaansche klantvande
K. L. M.
De Amerikaansche passagier, die reeds
zooveel met de K. L. M. gereisd heeft, is
thans met del bestuurders Geijsendorffer en
Scholte op ©en rondreis naar Neurenberg,
Leipzig, Dresden en Wieenen. Hij zal zich
'daarna naair Kopenhagen en Stockholm
hegeven.
Omstreeks 13 Juni is de heer van Lear
Black, voornemens om met het K. L. M.
vliegtuig H NADP, eveneens bestuurd
door fieijsendorffer en Scholte, met als
werktuigkundige den K. D. M.-mecano
Uriot, de reis LondenBatavia en terug,
te aanvaarden.
Salarissen bij hfet M. O.
De heer Ketelaar, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan den minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen de vol
gende vragen gesteld:
1. Heeft de minister het advies van
■het Centraal Bureau van Voorbereiding
van Ambtenaarszaken betreffende de sa
larissen bij het middelbaar onderwijs, dat
hij volgens zijn antwoord van 24 Febru
^2)f»UnniMG(?
MET GRATIS -GRENA DINES A US
ari j.l. nog niet ontvangen had, thans
reeds in zijn bezit?
Zoo ja, tot welke resultaten heeft een
en ander geleid?
Cand.-Indische ambtenaf en.
„Het Christelijk Comité voor Indië" ves
tigt er de aandacht pp, dat dit jaar 33
jongelieden kunnen worden aangewezen
als candidaat-Indisch ambtenaar, waar
voor uitsluitend in aanmerking komen,
zij, die in het bezit zijn van een getuig
schrift van bekwaamheid tot de studie
aan eene universiteit of van een eind
diploma H.B.S. 5-j.c. (niet echter de z.
g.n. litt.eoon.-afd.) Ook zij; die dezen'
zomer zoodanig getuigschrift of diploma
hopen te behalen, kunnen zich aanmel
den. Gegadigden mogen op 1 September
1927 den leeftijd van 21 jaar nog niet heb
ben bereikt. Aan de aanwijzing is ver
honden het genot van eene studietoelage
ad f 1000 's jaars, terwijl de college-gelden
v,oor rekening van den lande worden ge
nomen. De aanmelding moet vóór 15 Juni
a.s. geschieden. Verdere bijzonderheden
worden gaarne verstrekt door het Infor
matie-bureau van voornoemd Com., adres:
den heer J. J. Kraan, Loosduinsche Kade
111, 's Gravenhage.
De A. T. O. thans opgericht.
Het „Hdbld" verneemt, dat de Konink
lijke bewilliging op de statuten der A.
T. O. is verkregen, zoodat het autobus
bedrijf der Nederlandsch© spoorwegen
thans met de exploitatie van zijn eerste
buslijn een aanvang kan maken.
Jaarvergadering van den Ned. Christen
Vrouwenbond.
Gisteren en heden houdt de Ned. Chris
ten Vrouwenbond zijn jaarvergadering te
Middelburg. Nadat gisterenmiddag de tal
rijk opgekomen leden een tocht met tou
ringcars en autobussen naar Domburg
hadden gemaakt, waar tevens het hoofdbe
stuur met de afgevaardigden vergaderde,
werden zij te vijf uur ten stadhuize door
het gemeentebestuur officieel ontvangen
in de raadzaal, die zij bijna geheel vul
den. Ter begroeting waren aanwezig de
burgemeester, wethouder Onderdijk, de
gemeente-secretaris en. de raadslieden,
mevr. Weijl, mevr. de Graaf en de heeren
v. d. Beke Callenfels, Hondius en Verfcregt.
De burgemeester heette de dames har
telijk welkom in Zeeland, en speciaal te
Middelburg. Spr. staat sympathiek tegen
over het streven van den Bond; hij kan
het best begrijpen, dat ook de vrouwen in
de veranderde maatschappelijke en poli
tieke omstandigheden zich aaneensluiten
Reeds de kiesplicht is daarvoor aanleiding
maar pok de vraagstukken van moeder-
schapsziorg, woningbouw enz. vragen haar
aandacht. Spr. hoopt dan ook, dat. ook
deze vergadering zal bijdragen tot het
streven van den Bond en dat de tijd,
die men niet noodig heeft voor de ver
gadering, zal worden besteed op eene
wijze, die de belangstelling voor Middel
burg en omgeving opwekt. Ten slotte
deelde spr. mede, dat de heer De Veer
verhinderd was wegens uitstedigheid.
De presidente van (len Bond, mevrouw:
M. Havelaarvan Beeck Calkoen, zeide,
dat men verheugd was, ditmaal naar Zee
land te komen, eene provincie'welke de
liefde van ieder Nederlander heeft, waar
allen trotsch op zijn, en niet in de laatste
plaats dat het Middelburg is, die schoone
stad.
Spr. wijst dan op de groote! geschiedenis
van Zeeland en ook van Middelburg vooral
en herinnert er aan, dat het zelfs een
buitenlandsche .schrijfster, Marjorie Bo-
wen, was, die wees op de gehechtheid
der Zeeuwen ook aan- ons Vorstenhuis.
Het is nu zeer prettig dit alles door per
soonlijk bezoek nog eens op te frisschen.
Nu reeds hadden de deelneemsters veel ge
zien op de autotocht en sp'r. eindigde
met de beste wenschen voor den bloei'
van Middelburg en van Zeeland.
Hierna werd de thee aangeboden en
later waren de dames in de gelegenheid
ook een kijkje te gaan nemen in de
oudheidskamer en de vierschaar.
Des avonds half acht werd door de
afdeelingen Middelburg, Vlissingen, Ter-
neuzen ,pn Goes een begroetingsavonid
