Onderwijs.
Semenai Nieuws.
Leestafel.
kennen. De voorz. is hier tegen. Na een
drukke bespreking werd besloten, dit. in
handen te geven van het bestuur. Dhr
J. Bruiniooge wijst op de waarschuwing,
„verboden vrachten aan te raken". Spr.
ziet dit toch veelal gebeuren.
De Directeur antwoordt hierop: „jij
bont jachtopziener, maar ze zullen bij jou
ook wel eens een haas of fazant stroopen
als je het niet ziet. (Groot© hilariteit.)
Do voorzitter sluit deze druk bezochte
vergadering.
Meliskerke. Vrijdag werd door de Gei-
tenfokvereen. haar jaarlijksolie keuring
gehouden. Als keurders fungeerden dhrn
.1. Versluys te Sorooskerke en Sietema
van Middelburg. Aangevoerd waren 31
geiten. ADe groe-p lammeren 'bevatte een
pracht-exemplaar van P. Geene, ook de
overigen iconden best genoemd worden.
De eenjarige waren veelbelovend. Uit de
twee-jarige warden er drie aangewezen
voor het plaatselijk stamboek, eigenaren
de heeren M. Matthijsse. J. Huijssoon en
M. Riemens. 'De gr.oep oudere geiten was
voor een goed deel schitterend. Hierin
werd het diploma toegekend aan no. 14
van het plaatselijk stamboek, eigenaar L.
Bosschaart. Verder werden uit deze groep
er vier voor het plaatselijk stamboek aan
gewezen, eigenaren M. Do uwer se, S. van
Keulen, Janus Wjsse Jz., en .1. Huijssoon.
Over het geheel was vooruitgang in de
fokkerij to cons tat eeren.
Het schoolmuseum te Middel
burg geopend. Zaterdagmiddag heeft de
officiëele opening plaats gehad van het School
museum voor Zeeland te Middelburg zulks
door den Commissaris der Koningin in onze
provincie. Dc benaming Museum, welke aan
deze instellingen wordt gegeven, is eigenlijk
niet juist. Hij een museum denkt men aan
een verzameling van oudheden of aan merk
waardigheden op historisch of ander gebied.
Hier juist geen oudheid, maar het hedendaag-
sehe, alles wat gebruikt wordt hij het onder
wijs aan de kinderen op de voorbereidende
en lagere scholen.
Door de groote medewerking van het ge
meentebestuur van Middelburg is dit alles
ondergebracht in een drietal lokalen van de
school aan de Nieuwe Haven aldaar.
Van het tentoongestelde noemen wij o.a..1
een groot aantal platen, die bij het
onderwijs gebruikt worden, de nieuwste
boekwerken en werkjes voor het openbaar,
het protest. Chr. of het R.-K. onderwijs, tal
van historische platen, landkaarten, enz. In
een der lokalen is ook een flinke leestafel
geplaatst met koperen opstand voor het op
hangen van tijdschriften op onderwijs en pae-,
dagogisch terrein. Vergeten wij ook niet te
noemen de vele instrumenten voor het vak
kennis der natuur. Ook hebben zaakonder-
wijs, handenarbeid (slöjd, nuttige handwerken),
land- en tuinbouw en ook fröbelonderwijs zich
hier genesteld. Deze korte opsomming is vol
doende om de belangstelling van ieder, die
hij het onderwijs betrokken is of dit gaarne
wil steunen, op te wekken. Zooals gezegd
Middelburg gaf de lokalen, maar legde ook
het electrisch licht aanj pen aantal personen
gaven belangrijke bijdragen voor de inrich
ting der zalen en lest best vele uitgevers
hebben exemplaren, van hun uitgaven, min
of meer volledig afgestaan voor het museum
en wellicht volgt er nog meer. Maar wat er
nu is, zal reeds aan zeer velen gelegenheid
bieden tot studie van onderwijsmateriaal, dat
men Veelal tot nu toe alleen bij naam kende.
Met klem willen wij er ten slotte nog eens
op wijzen, dat dit alles gesticht is door
openhaar- en bijzonder onderwijs te samen,
dat de leermiddelen van alle richtingen er
zijn ondergebracht en de zaak dus zuiver
neutraal is gehouden.
De openingsbijeenkomst had des middags
plaats in de .groote Concert- en Gehoorzaal.
Op het podium had plaats genomen het vol
tallige bestuur, bestaande uit de heeren S.
Brandsma, inspecteur van het L. O. te Mid
delburg, voorzitter; J. P. de Bree, hoofd eener
openbare school te Zierikzee, secretaris; B.
J. A. Stoopman, hoofd der R.-K. school te
Middelburg, penningmeester; P. H. Meerholz,
onderwijzer aan de Herv. school te Vlissingcn
en S. Douma, hoofd der Chr. school te Grijps-
kerke. Mede waren aan de bestuurstafel ge-
noodigd de Commissaris der Koningin, Jhr
Mr J. VV. Quarles van Ufford en de hoofd
inspecteur van het L. O. in de derde hoofd
inspectie, de heer A. Rienks uit Den Haag.
Verder merkten wij nog op de heer Mr R. M.
Dusseldorp, lid van Ged. Staten, P. Dumon-
Tak en J. Onderdijk, burgemeester en wet
houder van Middelburg; M. J. Harts, wet
houder van Vlissingen, verschillende vertegen
woordigers van het rijksschooltoezicht, alsmede
de heer J. H. Blum, oud-schoolopziener, Mej..
A. F. Houba, inspectrice van het bewaarschool-
onderwijs, vertegenwoordigers van andere ge
meentebesturen en van vele schoolbesturen,
terwijl de zaal verder bijna geheel met onder
wijzeressen en onderwijzers en andere leden
der vereeniging uit alle deelen der provin
cie was bezet.
De voorzitter, de heer Brandsma, heette
alle aanwezigen en .in het bijzonder genoemde
autoriteiten welkom en bracht dank voor den
steun, die ondervonden is, inzonderheid van
de gemeente Middelburg. Spr. heette ook wel
kom dhrn Ds P. J. Steinz en C. Weeda, in
specteurs van het bijz. onderwijs, de direc
teuren der beide kweekscholen te Middelburg
en die te Oostburg.
De geschiedenis van de tot standkoming van
het museum nagaande, zeide spr., dat hjj
reeds hij zijn komst in Zeeland in 1921
gemerkt heeft, dat er iets ontbrak, maai
er was toen door de nieuwe wet geen tijd om
eene zaak als deze voor te bereiden. Toen
spr. in 1924 zelf inspecteur werd, had hij
veel werk aan de reorganisatie, maar zoo
dra hij het minder druk had, heeft hij
in 1926 in samenwerking met de heeren
Mollema van het N. O. G., de Bree van
den Bond van N. O., Stoopman als hoofd der
R.-K. school, Douma van de Vereeniging van
Chr. onderwijzers en Meerholtz van de Unie
van Chr. Onderwijzers de zaak aangepakt.
Het ligt in de bedoeling het bestuur latei-
tot 15 Jeden uit verschillende deelen van
Zeeland uit te breiden. Spr. zeide dat reeds
700 leden zijn toegetreden en brengt onder
applaus nogmaals dank aan de gemeente Mid
delburg, die 3 lokalen inrichten en er elec
trisch liclit aanbracht. Ook aan de uitgevers,
die het museum hun exemplaren zonden en
aan de medebestuursleden, maar ook en niet
minder aan hen, die in een week giften
gaven tot een bedrag van f 1200. voor de
inrichting der lokalen.
De Commissaris der Koningin zeide te mee-
nen, dat het niet noodig is nog een pleidooi
te houden voor het nut van een school
museum. Het groot aantal tegenwoordigen,
bewijst reeds, dat hel nut wordt erkend en
spr. gelooft, dat ook buiten de zaal niemand
het nut zal ontkennen.
Spr. kwam tot de vraag of het noodzake
lijk was naast het Nationale Museum te
Amsterdam, dat nu 50 jaar bestaat, nog een
museum te Middelburg te stichten. Deze vraag
beantwoordt spr. met een wedervraag en wol
hoevelen der aanwezigen en hoevelen uit
Zeeland in het algemeen, wel eens in het
museum te Amsterdam zijn geweest. Het be
zoek daar komt het meest uit het centrum
van het land. Het is daarom goed ook hier
een museum te stichten, en dit moet dan
zijn een levende instelling, die mede gaat
met haar tijd. Zij moet de sympathie hebben
van onderwijzeressen en onderwijzers, wat
trouwens reeds het geval is, nu 500 van hen
reeds lid zijn geworden. Spr. hoopt, dat zeer
spoedig ook vele ouders dit voorbeeld zullen
volgen, omdat school .en huisgezin samen moe
ten werken.
Er moet medewerking zijn hij gemeente- en
schoolbesturen, maar daarover valt voodoo-
pig niet te klagen, en spr.' brengt ook gaarne
speciale hulde aan Middelburg voor het af
staan der lokalen. Ten slotte m^l.en uitgevers
van leer- en hulpmiddelen en leveranciers
van schoolmeubelen helpen. Een rondgang door
het museum heeft spr. getoond, dat ook daar
over zeer zeker niet te klagen is. Groote
hulde brengt spr. aan de mannen, die het
initiatief tot deze stichting namen, in zonder
heid aan den heer Brandsma, voor wien het
een groote satisfactie moet zijn, dat liü dit
resultaat na H/s jaar reeds heeft bereikt.
Spr. wenscht ten slotte de provincie geluk
met deze nieuwe instelling en hoopt, dat zjj
steeds aan het doel zal beantwoorden, de
sympathie moge hebben van alle Zeeuwen
en onder Gods zegen zich verder moge ont
wikkelen in het belang van het onderwijs.
(Applaus).
Daarna voerden achtereenvolgens het woord
de heer P. Dumon Tak, burgemeester van
Middelburg; de heer H. de Zeeuw, oud-hoofd
der school te Veere en hoofdbestuurslid van
hel N. O. G., de heer C. Weeda namens
de Chr. Nationale Schoolvereeniging en na
mens de aanwezige directeuren van de Kweek
scholen, Ds P. J. Steinz uit Goes namens
Christelijk Volksonderwijs, de heer J. Hage,
hoofd der Chr. school op de Heerengracht
te Middelburg en de heer G. R. E. van Raalte
namens het bestuur der eenige bijzondere
neutrale school te Vlissingen.
Allen spraken de beste wenschen voor den
bloei der instelling uit.
De heer Brandsma zeide ten slotte, dat
voorloopig het museum alleen nog maar des
Woensdags en Zaterdags van drie tot half
vier geopend zal zijn, totdat een bezoldigd
administrateur kan worden aangesteld, als nog
meer leden zullen zijn toegetreden.
Christelijk Volksonder-
w ij s. Wij ontvingen het zes-en.dertigst.o
jaarverslag van de Vereen, voor Cihris-
•telijk Volksonderwijs over 1926.
Uit dit in optimistischen toon gestelde
verslag blijkt, da.t het aantal hij deze
Vereeniging aaiigesloten scholen 406 be
draagt, waarvan 20 in de provincie Zee
land.
Aan het in dit verslag opgenomen jaar
verslag van de Inspectie CI.V.O. is het
volgende ontleend:
„In Zeeland nam het getal scholen niet
toe; wel liet getal vereenigingen dat zich
bij ons aansloot. De Herv. Kerkeraad van
'sHeer Hendrikskinderen besloot tot
schoolstichting over te gaan bij liet in-
ruste gaan van het algemeen geacht hoofd
der Openbare School. Aan de voorberei
dingen mocht de inspecteur een werkzaam
aandeel nemen!. De gemeente bleek in
haar geheel met do plannen ingenomen on
zoo zal bij het verschijnen van dit jaar
verslag de nieuwe school reeds zijn ge
vormd. Hier is een geheels gemeente
die over gaat en wordt splitsing voorko
men. Het ligt wel niet in de bedoeling
van den Kerkeralad blijvend als school
bestuur te f uiige eren; later wordt wellicht
aan een vereenigilng de school overge
dragen.
In Vlissingen kwam de plaatselijke
schoolstrijd tot voorloopige rust, doordat
de gemeenteraad, besloot de: verbouwd©
school van de Wagenaarstraat met drie
lokalen uit te breiden,. Dan zullen de klas
sen, die nu zijn ondergebracht in ©en
oude openbare school aan de Koosje-Busi.
kenstraat daarheen verhuizen en heit werk
van het hoofd vergemakkelijkt zijn. W©
hopen dat het blijken zal slechts een
voorloopige oplossing .te wezen, want w©
blijven van meening, dait de groote Her
vormde gemeente van Vlissingen tweie
lagere scholen ruim bevolken kan.
200 kuikens verbrand. Bij den
landbouwer v. D. te Wijnbergen is door het
omvallen van de lamp een kunstmoeder in
brand gevlogen. De brand, die op de schuur
oversloeg, werd tijdig gestuit. De kunslmoe-
der ging echter verloren, waarhij 200 kui
kens den dood vonden.
De b o sc h brand te Zeist. Het
is eindelijk gelukt de automobilisten uit te
vinden, die op Zondag 8 Mei bij hun pic-nic-
in het Zuiderbosch te Zeist brand stichtten
en in plaats van te waarschuwen, zoo spoe
dig mogelijk verdwenen met achterlating van
een spirituslichtje en de resten van den maal
tijd. Het bleken Amsterdammers te zijn. De
politie heeft procesverbaal opgemaakt, terwijl
het niet is builengesloten, dal zij voor schade
vergoeding aangesproken zullen worden.
Door den trein gedood. Vrijdag
morgen werd door liet personeel van den eer
sten trein, die om 5 uur 12 uit Zwolle
naar Amersfoort vertrekt, tusschen Nunspeet
en Hulshorst tusschen de rails het lijk ge
vonden van een vrouw. De trein stopte en
het lijk werd ter zijde van den weg gelegd.
Een hoed en een akte-tasch waren blijkbaar
neergelegd tegen een zandheuvel in de na-
hijheid van de spoorlijn. Het station Nun-
speelt werd gewaarschuwd, vanwaar hef lijk
werd opgehaald. Naar nader wordt vernomen,
is ook de politie aldaar er niet in geslaagd
om de identiteit vast te stellen. De vrouw
moet door den laatsten trein eergisteravond
overreden zijn.
V a 1s c h e handteeken ingen op
een inteeken lijst. Door de politie te
Heerlen is aangehouden de Amsterdammer
F., die met een inteekenlijst langs de huizen
ging en daarop bijdragen vroeg voor een her
stellingsoord. Op deze lijst kwamen hand-
teekeningen voor van hooggeplaatste perso
nen o.a. van dr Nolens en Jhr Ruys de Bee-
renbrouck. Bij onderzoek bleek, dat deze hand-
teekeningen valsch waren. Als verdacht van
oplichting is F. naar Maastricht overgebracht
en ter beschikking gesteld van de justitie.
Een aanklacht. De heer J. Gou-
bitz, niet herkozen communistisch raadslid
te Hilversum, heeft bij den officier van ju
stitie een aanklacht ingediend tegen het even
eens niet herkozen communistisch raadslid,
den heer H. v. d. Glas, wegens boleediging
en molestatie.
Vergiftiging. De slachtoffers van
do vergiftiging in Den Haag door het eten van
bedorven taartjes zijn herstellende. De man
en vrouw hebben het ziekenhuis kunnen ver
laten; de kinderen zijn nog niet thuis, maar
hun toestand is goed; ook het jongste kind,
welks toestand aanvankelijk zorg baarde, gaat
vooruit.
Het gevaarlijke wapen. Terwijl
de heer van H. te Oss bezig was een ge
laden revolver na te kijken, ging het wapen
plotseling af. Van H. werd door den kogel
in het onderlijf getroffen en moest naar het
gasthuis worden overgebracht, waar een ope
ratie noodzakelijk bleek. Zijn toestand is
ernstig.
Ongeljik bij een bruiloft. Na
het uitspannen van de paarden van een (rouw
stoet heeft de boerenarbeider de Jong,- op
de hofstede van den hoer Zuidbroek te Stol
wijk van een der paarden een zoodanigen
slag gekregen, dat hij spoedig daarna aan
de bekomeri verwondingen is overleden. De
bruiloft werd toen afgelast.
Het tragisch ongeluk op den
R ij n te. A r n h e m. Omtrent hel tragisch
ongeluk op den Rijn te Arnhem waarbij een
vader met twee zijner kinderen verdronk,
worden nog de volgende bijzonderheden ge
meld.
De heer Hoekstra, die met zijn twee zoon
tjes op zoo droevige wijze om het leven kwam
was 38* jaar oud. Gedurende vele jaren was
hjj onderwijzer aan een openbare school, daar
na leeraar aan de rijkskweekschool voor onder
wijzeressen.
Met een viertal kennissen had hij afgespro
ken om Donderdagochtend een tochtje op den
Rijn te maken. Te negen uur 'begaf het ge
zelschap zich aan boord. De beide zoontjes,
van den heer Hoekstra gingen ook mee. De
kennissen waren de volgende jongeluide
korporaal Baard met zijn 19-jarige zuster,
mej. v. d. Berg en de heer L. Hanekamp.
Na ongeveer een uur kwam de boot bij
het Mafburgsche veer. De veerpont was juist
op weg naar den Arnhemschen oever van do
rivier toen de boot van den heer Hoekstra
zich op ongeveer 6 M. afstand van dien
oever bevond. Door een niet verklaarde oor
zaak heeft de boot plotseling een zwenking
gemaakt en is dwars op stroom gekomen.
Men slaagde er niet in om het vaartuig van
richting te doen veranderen. De boot dreef
naar het midden van de rivier en schoot
met den voorsteven onder de kabel van de
veerpont, een oogenblik later stootte de mast
tegen do kabel, met het gevolg, dat de hoot
kapseisde en allen te water geraakten.
De veerman bracht de pont terstond naar
hel midden der rivier, schippers van in de
nabijheid liggende schepen zetten bootjes uil,
teneinde hulp te komen bieden. Van de dren
kelingen bereikte Hanekamp zwemmende de
veerpont en werd door den veerman aan
boord geheschen. Een der kinderen van den
heer Hoekstra sloeg zijn armen om den hals
van korporaal Baard, terwijl mej. v. d. Berg
den militair bij een been vastgreep. Teneinde
te voorkomen, dat allen zouden wegzinken,
schudde Baard den jongen en het meisje
van zich af. Daarna kon hij het meisje in
de nabijheid van een bootje brengen, zij
werden daarop beiden door den schipper aan
boord getrokken. Mej. Raard wist zwemmende
een bootje te bereiken. Inmiddels had de
heer Hoekstra, die niet zwemmen kon, zich
vastgeklampt aan den rand van de omge
slagen boot, ook een van zijn zoontjes hield
de boot vast. Plotseling zag de heer Hoekstra
in zijn nabijheid zijn tweede zoontje boven
water. Hij deed een poging om het jongetje
te bereiken, maar het zoontje, dat zich aan
de boot had vastgeklampt, volgde zijn vader
en hield deze bij de jas vast. Beiden schoten
toen plotseling in de diepte weg, ook het
tweede jongetje van den heer Hoekstra ver
dronk.
Er werd onmiddellijk door de politie ge
dregd, doch zonder resultaat.
Het droevig ongeval heeft diepe versla
genheid gebracht in breeden kring. De bur
gemeester mr de Monchy heeft mevrouw Hoek
slra, dio met haar vierjarig dochtertje thuis
was in kennis gesteld met den zwaren slag,
die haar trof.
Worsteling door A. L©yt-
liii uer. Uitgave1 La Rivière en Voor
hoeve, Zwolle.
Van worsteling spreekt, zooals de
titel aangeeft dit spannende verhaal uit
den tijd van den boerenkrijg in Duitsch-
land.
Van worsteling van den eenvoudigen
kloosterbroeder van hooge geboorte
door zijne moeder zonder met zijne ver
langens te rekenen aan den dienst der
kerk gewijd tegen zijn ©igenzondige
hartstochten en begeertenvan worsteling
tusschen den lang gekneehten en geknevel-
den boerenstand ©n don adel en de gees
telijkheid; van worsteling, tusschen de op
rechte- liefde van een eenvoudig landmeisje
en dxj haat van een oven hoogmoedige
als hartelooze edelvrouwevan worsteling
tusschen de waarheid en den leugen, de
revolutie en het evangelie.
Maar ook van overwinning. Het
gaat soms door diepe wegen, maar toch
zegevieren na langen en hangen strijd het
recht, de waarheid ©n de liefde.
Een aanbevelenswaardig boek. Het is
tot op zekere hoogte realistisch, omdat
liet de donkere werkelijkheid, de alles
verwoestende werking van de zonde laat
zien. Maar het is realisme in den goeden
zin. Hier is geen wroeten in het vuil,
dat een ieder die er mee in aanraking
komt besmet. Tegenover de zonde wordt
hier gestelci do kracht van de Waarheid
en den rijkdom der genade.
Een boek dat. met graagte zal worden
gelezen en dat in geen Christelijke biblio
theek mag ontbreken.
Uit m ij n leven, L. Penning.
La Rivière en Voorhoeve, Zwolle.
Met het overlijden v;xn Penning, den
bekenden en geliefden volksschrijver, is
een veelbewogen en rijk leven afgesloten.
Hij nam, zooals in het prospectus van
het iiierbcven genoemde werk terecht op
gemerkt wordt, in de Nedeiiandsche let
terkunde een eigen plaats in. In al zijn
verhalen bracht hij spontaan naar voren
zijn innig Godsvertrouwen en den rijkdom
van Gods goedertierenheid en liefde, zoo
als hij dien niet alleen zag, doch ook
in zijn leven had ervaren. Zijn rijke
fantasie, zijn gezonde humor en pakkende
kernachtige stijl, maakten Penning bij zijn
leven geliefd als geen ander.
In dit boek vertelt de nu gestorven
schrijver uit zijn leven. En hij doet liet.
zooals alleen Penning dat kon. Hij geeft
hier pakkende grepen uit zijn lang niet
altijd gemakkelijke jeugdjaren, we loven
met hem mee de lotgevallen die hij als
handelsreiziger beleefd©, we zien. hem
hier de eerste schreden zotten oip- het
letterkundige pad, hij vertelt van zijn
huiselijk leven, van zijn ontmoeting met
president Kruger, zijn reis naar Zuid-
Afri'ka, het ontstaan van zijn later zoo be
roemd geworden Afrikaansche verhalen,
enz. En we blijven al lezende met span
ning luisteren naar het onopgesmukte en
toch pakkende verhaal.
In het laatste ho-ofdstuk deelt zijn doch
ter een en ander mede; over de laatste
levensdagen, en zijn Godverhetrlijkend.
einde.
„Ik ga naar Jezus", zei hij rustig en
vol ernst. Met de-ze woorden besloot hij
zijn aardsche loopbaan, om nu voorlaan
zijn Heiland volmaakt te danken, te lo
ven; en tc prijzen tot in eeuwigheid.
Een achttal portretten van Penning uit
verschillende tijdperken zijns levens ver-
hc-ogcn de aantrekkelijkheid van dit mooie
bock, dat ongetwijfeld algemeen waardee-
ring en belangstelling, zal ondervinden)
Lichtinde graven. Bijbellezin
gen over de doodenopwekkingen in het
Nieuwe Testament door Ds J. J. Knap Cz.
Na een drietal inleidende lezingen waar
in Jezus Christus als den Eeuwig-Levende
in zijn opstandigsheerlijkheid voor dc aan
dacht wordt gebracht, omdat het door
zijne kracht is dat de dooden uit het graf
werden teruggeroepen, geeft Ds Knap in
dit boek een 19-tal bijbellezingen over de
in het N. T. verhaalde doodenopwekkin
gen, waarvan een 12-tal zijn gewijd aan dn
opwekking van Lazarus.
Het zijn geen diepzinnige beschouwin
gen die hier geleverd worden. Allerlei vra
gen die allicht oprijzen hij het overdenken
van deze opwekkingen worden hier niet
beantwoord. Het zijn gemoedelijke practi-
cale lezingen, stichtelijk in den goeden zin
des woords, zooals wij dat van Ds Knap
gewoon zijn.
De uitgever de heer J. H. Kok te Kam
pen zorgde voor een uitstekende uitvoe
ring.
„Nederland enOraii j e". In
het Mei-nummer van het orgaan van het
Verband van A.-R. propagandaclubs, geeft
R. A. d. O. het vervolg van zijn opstel over
Antirevolutionair en Chr. Historisch. Een
interessant stukje geschiedenis uit den
strijd van de Kieswet-Tak met als bijlagen
eenige Standaard-artikelen uit dien tijd.
In het parlementair overzicht wordt o. m.
de behandeling van het voorstel-Ontwa-
peningswet duidelijk en overzichtelijk
weergegeven. Een leerzaam nummer.
Uit de Fonteinen des Heils.
Van {lezen kalender die thans wordt uit
gegeven door J. vian der Wal te Bruinisse,
ontvingen we eveneens het prospectus
met proefschdLd. De inhoud van dezen
kalender wordt nog altijd verzorgd door
Ds W. H. Oosten, an. pred. te Scheve-
ningen. Als premie-boeken worden be
schikbaar gesteld twee boeken van Ds
Plet, n.l. „Teun de Strooper" en „Rema"
Het schild biedt een gezicht ,op Nazareth.
G ez e 11 e Meerburgs Kalender.
Van dezen bekenden Christelijken scheur
kalender ontvingen wij reeds het prospec
tus met proefschild voor 1928.
Het schild geeft wederom ©en repro
ductie naar teekening van den bekenden
illustrator Harold Copping,
De voorzijde der blaadjes wordt be
werkt door de predikanten van Arke.l,
Boersma, Ruft'inga, Dijk, van Dijk, Ham
ming, Hoek, Impeta, Keizer, Knoppers,
Laarman en v. d. Werf.
Als premieboek wordt ditmaal beschik
baar gesteld: „De weg naar het geluk",
door A. L. Lantzberg.
Deze kalender, uitgave van D. H. Lit-
tooij Az. te Terneuzen zal ook in 1928
zijn weg wel weer vinden.
De kunst van het lezen-
Over dit onderwerp bevat het. jaarver
slag der inspectie Qhristelijk Volksonder
wijs .eenige opmerkingen die door opvoe
ders en onderwijzers ter harte mogen
worden genomen en di© we hier in hoofd
zaak laten volgen:
Naast geschiedenis vroeg „lezen" de
aandacht der inspectie, lezen het eenvou
digste en moeilijkste tevens, hot meest on
misbare en het hoogste. Wile kan het?
In een klaagtoon over de onvoldoende
toebereiding voor Middelbaar en Gymna
siaal onderwijs, vroeg een leeraar1: „Och
late de lagere school nraar alle geleerd
heid. los en geve ze ons jongens en
meisjes, die kunnen lezen rekenen en
schrijven". Geen kleinigheid. Het brachl
ons itr herinnering de toelichtende1 speech
bij hel jeugdooncerl, gegeven aan dei deel
nemers van het Paed. congres. Toen werd
ook niet anders geëischt voor hot recht
genieten van muziek, dat: een paar goede
oor en, een stel gezonde hersenen en een
ontvankelijk hart. Du sprichst ein groszes
Won gelassen aus.
Lezen, wie kan het? dat als laatste
vraag, waaraan vooraf gaat: Hoe lecreri
we het de 'kinderen? En dan kan geconsta
teerd worden, dat, Gode zij dank, de tijd
voorbij is dat de Christelijke school vóór
haar lectuur nog steeds te gast moest
gaan bij haar neutrale zuster, die jaren
lang in gunstige omstandigheden had ver.
koerd en die de onze daardoor in meitho--
dische ontwikkeling voor was.
Na dan herinnerd te hebben aan de
betere methoden waarover men thans be
schikt. vervolgt het verslag:
Natuurlijk bepaalt men zich in de lagere
klassen niet tot het mechanisch lezen,
maal' wordt al spoedig op het verstaan
en dort toon' van het gelezen© gelet, en
kond dan pas voor 'de groote moeilijk
heden te staan. Zangerige dreun, dialecti
sche misvorming komen als bijna onover
winnelijke vijanden dagelijksche bestrijding
eischen. Niet altijd wordt die strijd mei
volharding aangebonden, ook wel eens
omdat de onderwijzeres of onderwijzer
zelf geen overwinnaar was. Het blijven
in eetr zelfde streek werkt de onurtroei-
ba.arhe.id van gewestelijke gebreken in de
hand en het „geneesheer, genees uzelf"
is een advies, dat menig docent gegeven
moet worden.
Niet ieder, die lezen onderwijzen moet,
kan lezen, wat wel heel jammer is.
In do hoogste klasse van de meeste
scholen wordt wel iets gedaan om het
schoonlczen te bevorderen Reciteeran van
versjes, weergave van het gelezen e prik
kelt de inspanning. Waar het gebeurt,
blijkt hot, dat de leerlingen het graag
doen en wedijverend elkaar probeieiren
te overtreffen. Ieder inspecteur weet van
mooie gevallen te vertellen. Dat ze als
zoodanig opvallen bewijst, dat het uit
zonderingen zijn.
Hef is uitzondering, en nu kijken we
eens verder dan de school, als het leizen
gedragen wordt door het gevoel. Hoor de
krant eens voorlezen 'in burgergezin of
hoor het lezen in den Bijbel en ga er
kent volmondig, dal de school veel te kort
schoot, maar tevens dat de school hier
(och wel voor een bijzondere1 moeilijke
ta.dk komt te staan.
Lees dus, lees veel, lees goed. Ver
praat de leesles niet door uitvoerig© expli
catie;. Meen niet altijd zelf bezig te< moeten1
wezen Kies geen te zware; lectuur. Is
b.v. een lied als Dc Zwaluwen van Gezella
voor de lagere school niet veel te hoog ge
grepen en drijven de litterair© leesboeken
voor de. hoogste klassen niet te veel op?
Laat vooral den Bijbel niet ongelezen,
bij welk lezen de dreun onmiddellijk lieer-
schen gaat, daar blijkbaar breede volks
kringen in dien dreun iets gewijds speu
ren.
Maak van het leesonderwijs geen lc-s in
hygiëne of veiligheid. We worden door de
laatste wetseischen en ook door de
eischen van het moderne verkeer in die
richting gezogen en worden opgeknapt
met leesboeken, die op die1 terreinen ko
men onderwijzen. Ik denk, dat met de
intrede van deze nuttigheids-lectuur de
poëzie op de vlucht slaat. De illustratie,
dia natuurlijk ook in dienst der zelfde
nuttigheid staat, heeft ook weinig aan
trekkelijks en schoionheids-omtroerftig
wordt er wel heelemaal niet door ge
kweekt.
Het lezen geen knlechtj©, want dan ma
ken we er niets van. Het lezein niet om de
aardrijkskunde of physica, of veiligheid
of hygiëne, allemaal beste zaken, maar
or eigen plaats en eigen, tijd. Het lei
zen souverein. Het lezen om heit lezen
en zelfs dan nog hebben w© nog moeite
genoeg, om er iets behoorlijks van te
recht te brengen. Want nog .eens: leizen
is het meest onmisbare, ©n het moeilijkste
tevens, en weinigen zijn er, di© de kunst
ervan verstaan.
