Wo 195
Vrijdag 3(1 Mei
41e Jaargang
UiMiIaBl
AMANDELTJES
-J£>DUDMNG<?.
KINADRUPPELS
Dit de Provincie.
Dr. H.NANNING's
Pruimtabak
Directeur-Hoofdredacteur;
R.-ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.; Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—'
Losse nummers f 0.05
Prijs der AdvertentiSn:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting
De kosten der gelijkstelling.
Strijk en zet kan men hooren, dat de
financieel© gelijkstelling tusschen openbaar
en bijizonder onderwijs oorzaak is ge
weest van de groote stijging dor onder
wijskosten.
Toen dan ook aan ©ene commissie uit
den Vrijheidsbond, onder leiding van Prof.
Eerdmans werd opgedragen, na te gaan
op welke wijze op de onderwijskosten
kon worden bezuinigd, kwam zij alras
tot do conclusie, dat de gewenschte be
zuiniging bij het b ij z o n d e r onderwijs
moest worden gevonden.
Nu hoeft onlangs de N e d er 1. de
moeite genomen deze zaak eens meer
van nabij te bezien en van het resultaat
van dat onderzoek willen wij hier een en
.ander meedeelen.
Allereerst wordt er aan herinnerd, dat
,ïn 1919 toen een belangrijk© verhooging
der onderwijzerssalarissem tot stand kwam
de uitgaven stegen met f40 per leerling
en dat in 1920 toen het aantal verplichte-
onderwijzers belangrijk werd uitgebreid,
de uilgaven met f 23 per leerling omhoog
liepen.
Hieruit blijkt dus, dat in de 2 jaren
voorafgaande aan de pacificatie de kosten
per leerling stegen met f63 per leerling,
m.a.w. da.t de kosten'toeer dan ver
dubbeld werden.
In de twee volgende jaren, de êerste
na do inwerkingtreding dor pacificatie^
wet, zien wij de kosten gestegen met f 31
per 1. of minder dan de helft van de
stijging in de twee voorafgaande jaren.
In 1923 treedt weder ©ene daling, in,
welke zich daarna heeft voortgezet.
Het blijkt dus, dat dè groote stijging
van de uitgaven uit de publieke kassen
voor meer dan twee derden is teweeg
gebracht door andere oorzaken
dan de gelijkstelling.
V Dif ook niet vergelen-
Hoor de Nederl. wordt er verder
terecht op gewezen, dat men bij- de be
schouwing van deze cijfers nog iets an
ders in aanmerking moet nemen.
„In do jaren vóór de pacificatie waren
de totaal-kosten. van het onderwijs veel
liooger dan uit bovenstaande cijfers blijkt.
Het Rijk gaf aan het bijizonder onderwijs
slechts een© g e d e e 11 e 1 ijl k e vergoeding
heit ontbrekende werd uit particuliere
bronnen gevonden en vindt in boven
staande cijfers geene uitdrukking.
Voor oeno zuivere vergelijking van de
uitgaven uit de publieke kas vóór en na -
1 Jan. 1921 zouden wij moeten weten,
ho-e boog die uitgaven -zouden geweest
zijn, indien er goen bijzondere scholen
bestaan hadden. Wij meenen die op de
volgende wijze te kunnen benaderen.
Op 1 Januari 1920 waren er op de
openbare scholen 570324 leerlingen. Rijk
en Gemeenten gaven in dat jaar voor het
openbaar onderwijs uit f87.753.890
f 153 per leerling. Op 1 Januari 1920
waren er op de bijzondere scholen 479207
leerlingen. Deze zouden naar dien maat
staf op de openbare school gekost heb
ben f73.318.671. Het Rijk vergoedde aan
de bijz. scholen f39.106.000, zoodat het
bijzonder onderwijs aan de openbare kas
bespaarde f 43.212.671.
Dit cijfer toont ©ene merkwaardige over
eenkomst met het cijfer van de stijging
der uitgaven van Rijk en gemeenten tus
schen den aanvang der gelijkstelling en
het top-jaar 1922 zijnde f33.710.400!"
Erkend kan worden, dat het cijfer der
besparing wat te hoog is, omdat indien
er maar ééne soort school geweest ware,
dit in de kleine gemeenten, waar de scho
len vaak onvoldoende bezet waren, tot
besparing zou hebben geleid. Maar- ook
het laatste cijfer moet met f 3.500.000
verminderd worden, zijnde het bedrag der
automatische stijging wegens toename van
het aantal leerlingen. De beide gecorrigeer
de cijferszullen dus wel niet veel 'uiteen-
loopen.
De conclusie ligt derhalve voor de
hand, dat d e g e; 1 ij k s t e 11 i n g niet
°f slechts in geringe mat© tot
verbooging van de kosten van
het onderwijs heeft geleid: die
koeten werden voor 1921 slechts gedeel
telijk door de publieke kassen gedragen,
waardoor de uitgaven uit die kassen on
natuurlijk laag waren.
Indien in 1921 niet de gelijkstelling
mtuu' h-e opheffing van de bijzondere
school ware tot stand gekomen met over
gang van haar leerlingen naar de openbare
school, zouden de uitgaven uit de pu
blieke kas mot nagenoeg eenzelfde be**
drag zijn gestegen.
Aïinelmuiden.
In Arnetmuiden dreigt, naar men onfe
meldt, verwarring te ontstaan, doordat,
een z.g. vrije lijst is ingediend, waarop;,
om haar aanlokkelijk te maken, ook recht-
sche mannen zijn geplaatst.
Voor onze kiezers mag dat natuurlijk
geen roden zijn om lmn vaandel ontrouw
te worden.
Het is hun niiiet onbekend, dat het
ook bij de gemeenteraadsverkiezingen gaat
om het beginsel, om de vraag in welke
richting on naar welke beginselen de 'gei-
meente zal worden bestuurd.
Wiel dat iu het oog houdt, zal zich niet
laten verleiden op een z.g. vrije lijst zijn
stem uit te brengen en daarmee te spelen
in de kaart van links, maar hij zal naar
den eisch van zijn beginsel zijn stem uit
brengen flip de Antirevolutionaire camdida-
ten, op een der mannen van 1 ij s t N r 2,
die als raadsleden getoond hebben da
belangen der gemeente-1 te zullen be
hartigen overeenkomstig de Antirevolu
tionaire beginselen.
De [Ontploffing in de school te Bath.
Omtrent de dynamiet-ontplo-ffing in h-etl
schoolgebouw te Bath (Michigan), wordt
nog gemeld, dat een der vleugels van het
vier verdiepingen hp&ge gebouw geheel
werd vernield. Op zijn minst werden 35
kinderen gedood. Ook het hoofd dei-
school, een onderwijzer en twee personen
die voorbij de school kwamen, zijn om
gekomen. Meer dan twintig lijken zijn
reeds uit de puinhoopen te voorschijn
gebaald. Uit een door de politie ingesteld
onderzoek blijkt, dat 'in de kelders van
het schoolgebouw electrisch-e draden wa
ren aangebracht en 'er zich een gewel
dige hoeveelheid dynamiet jjnoet hebben
bevonden.
Het geweld der ontploffing deed de
ouders naar het fgebouw snellen. De po
litie was nauwelijks 'in staat de -wan
hopige moeders te beletten, zich op de
rookende puinhoopen te werpen,. Smarte
lijke to-oneelen vielen voor in de kamer,
waar de ouders hun doode kinderen her
kenden.
Jn .het vernielde gedeelte der school
bevonden zich de kleinste kinderen. De
politie vond in de puinhoopen een aantal
niet ontplofte dynamietpatronen.
In -officiéél© kringen meent men, dat de
ontploffing is veroorzaakt door den pen
ningmeester van het schoolbestuur, wiens
geestvermogens gekrenkt, waren doordat
hij niet iu staat was zijn schulden te
betalen.
Het aantal slachtoffers, dat bij" de ont
ploffing in de school om het leven is
gekomen, 'is thans gestegen tot, twee en
veertig, voor bet m-eerendeel kinderen.
Bijna elk gezin te Bath h-eeflv verliezen te
betreuren. Tal van kinderen zijn .onher
kenbaar verminkt. In de ziekenhuizen ver
dringen ,'3e ouders zich om de bedjes
hunner gekwetste kleinen. 235 kinderen
waren in de school .aanwezig toen de
ontploffing plaats had.
De Russen dreigen met vertrek uit Genève
Het Journal de Genè've meldt, dat de
Russen aan voorzitter Theunis officieel
hebben voorgesteld om het beginsel van
het naast elkaar bestaan van een kapita-
lislisch en So'wjet-Russisch oeconomisch
systeem, in een der resoluties van de
Wereldconferentie op te nemen en zoo
doende te erkennen.
Het is echter zeer de vraag, of de con
ferentie daartoe geneigd zou zijn, en de
heer Theunis heeft dit den woordvoerder
der Russen medegedeeld.
Deze heeft er toen van zijn kant on
middellijk pp gewezen, dat de Russische
delegatie dan waarschijnlijk bericht uit
Moskou zou ontvangen om te vertrekken,
en het einde van de conferentie niet af
te .wachten.
Draadloo'S wordt nog uit Genève gemeld,
dat de Russische delegatie uit Moskou
'bericht heeft ontvangen om nog vóór het
einde van de conferentie te vertrekken)
indien men het beginsel van het naast
elkaar bestaan van een communistisch
en .kapitalistisch stelsel niet aanvaardt.
Mooi weer op 'komst.
Na de felle nachtvorsten, onder welke
Engeland te lijden heeft gehad, bevatten
de Engelsche bladen thans de verzeke
ring, dat er mooi weer op komst is. Zel
den, heeft het jveerkaartje cr Zoo veel
belovend uitgezien als Woensdag. Een
groot gebied van het midden van den
Oceaan tot over de Biritsche eilanden heen
is bedekt met zonneschijn en lichte bries
jes, wat de temperatuur snel zal doen
stijgen. Als dit gebied zich ook ten Wes
ten van zijn grens uitbreidt, zullen wij
spoedig vernemen van het vertrek van
transatlantische vliegers.
Een nieuw complot tegen Mussolini?
De Italiaanscbe geheime politie te
Massa beeft zekere Iole Luc-etli gearres
teerd, de zuster van den jongen man,
die in September van het vorige jaar een
bom beeft .gegooid naar de auto van
Mussolini. Zij werd in hechtenis genomen,
tegelijkertijd met zekeren Ludoveco Pie-
rini, vroeger kellner te Rome, doch die
later naar Massa ging en de familie Lu-
cetti met geld steunde.
E-enige weken geleden ging het gerucht,
dat er een nieuw complot weid gesmeed
tegen het leven van den duce door "de
zelfde ^organisatie, welke ook de. onder
neming van Lucetti op touw gezet had.
De politie, was zeer op haar hoede, en
tal van personen zijn in hechtenis ge
nomen, wanneer bleek dat hun papieren
niet in orde waren. Toen Pierini gear
resteerd werd, was hij in het bezit van
Oen lijst, waarop namén voorkwamen,
welke hij met een bijzoader teeken had
gemerkt; de politic hoopt thans .te ont
dekken, wie bij den aanslag van. Lucetti
betrokken zijn geweest.
Mussolini is thans zeer voorzichtig met
zich in het .openbaar te vertoonen.
Stikgassen in West-VIaanderen.
Het vernietigen v.an de oorlogsmunitie
in Wigst-Vlaanderen een werk, waar
mede men nog altijd niet klaar is geko
men gaat vaak met allerlei onaange
naamheden voor de bevolking gepaard.
Zoo gebeurde het, dezer dagen nog, dat,
bij het tot ontploffing brengen van een
stapel gasgranate-n te Knokke, nabij- het
voormalige „Zwijn" het stikgas door den
wind over de velden werd gedreven en de
landbouwers die daar aan liet werk waren
nauwelijks den tijd hadden om de vlucht
te nemen. Twee hectaren bebouwd land
zullen door den schadelijken invloed van
het gas dit jaar ge-en oogst geven. D-e
belanghebbenden -hebben een .aanklacht
ingediend bij de regeering.
De droogte.
Naar uit Brussel gemeld wordt, klagen
de landbouwers-, vooral in Laag- en Mid-
den-België, hevig o-v-er de aanhoudende
,droogte. In sommige streken is er al
verscheidene weken lang geen druppel
water meer gevallen. In de Ardennen is de
toestand heel anders; daar heeft het de
vorige week nog gesneeuwd.
EETLU5T-0PWEKKEND. 1.30 p. fl.
Korte berichten.
Het Grieksch-e gezantschap te Berlijn
spreekt het gerucht, volgens hetwelk er
onlusten in Griekenland zouden
zijn uitgebroken, tegen en wijst er op, dat
de jongste berichten integendeel van toe
nemende kalmte in den politieken toestand
in Griekenland gewag maken.
Spanje vierde Dinsdag het feit, dat
de koning 25 j aar geleden ge
kroond is.
Het Engelsche Lagerhuis heeft
Woensdag "artikel 1 van de vakver-
eenigingswet waarbij een algemeene
staking .onwettig verklaard wordt in den
door de regeering gewijzigden vorm met
295 tegen 156 stemmen aangenpm-en.
De zaakgelastigde der sovjet-regee-
ring te Londen heeft verklaard, dat e:r
zich onder de brieven, door de politie
geopend, een stuk bevond, waarop ge
schreven stond: „Persoonlijk. Streng ge
heim". dat aan den voorzitter van de
handelsdelegatie was gericht. Het was een
staatsdocument, dat belangrijke besluiten
van den raad van arbeid en verdediging
betreffende den buitenlandschen handel
bevatte.
De „Times" meldt uit Belgrado, dat
Servische gendarmen in str ij d geraak
ten met een bende Bulgaarsche comitadjis
nabij Roemanovo. Drie Bulgaren en een
Serviër werden gedood.
De jSimplonpas is tengevolge
van het warme 'wear in Zwitserland weer
geheel open voor het auto- en rijtuigen-
verkeer. De Simplonweg is zelden vfij
vóór einde Mei 'of het midden van Juni.
Er heerscht sedert eenigon tijd thee
schaarschte in de sowjet-unie. De
sowjet-regeering tracht in het gebrek, dat
groote ontevredenheid onder 'de bevolking
wekt thee is de nationale volksdrank
in Rusland .te voorzien door inten-
sieven invoer. Zoo ïs dezer dagen te
Moermansk een zending van 3.550.000
pond tbee uit Londen aangekomen.
Een boot is op den Dnjepr bij Kief
omgeslagen; 19 menschen zijn ver
dronken.
Maandag is te Winnipeg express na
bij Nepigon in Ontario op een rots
blok gereden, dat op de baan gestort
was. De locomotief kantelde en viel van
de baan. in een diepte van ongeveer 25
M. De machinist en twee passagiers waren
op slag dood „en 25 passagiers werden
ernstig gewond, van wie er reeds vijf ge
storven zijn.
Naar Reuter uit Peoria in Illinois
meldt, zouden een tientalmenschen
o m g e k omen zijn, ten gevolge van een
wolkbreuk, die Woensdagnacht is losge
barsten en liet land onder water heeft
gezet.
De Engelsche Minister Hicks heeft
zijn nadere m-eded-eelingen inzake den
inval in het Arcpsgebouw tot
Dinsdag uitgesteld. Hij deelde mede, dat
de regeering niet voornemens is aan de
e Aroos schadevergoeding aan. te bieden.
De Hongaarsche Kamer heeft na
een kort debat, waarbij Bethlen herhaal
delijk door de socialisten in de rede
werd gevallen, het Italiaansch-H,on
gaar sche verdrag aangenomen. Al
leen de socialisten stemden tegen. De
aanneming wer-d met gejuich begroet.
Monsters zonder waarde.
De directcur-igeneraal der posterijen en
telegrafie brengt, na verkregen goedkeu
ring van den minister van waterstaat,
het volgende ter algemeene kennis:
Met betrekking tot monsters zonder
waarde (waarbij desgewanscht mag wor
den gevoegd ©en op het monster betrek
king hebbende gedrukte circulaire), welke
zonder adres, in aantal en op de wijze,
als d-o-or den directeur-generaal der poste
rijen en telegrafie met belanghebbende
is overeengekomen, door de posterijen
zullen worden verspreid, zal in verband
met de door den afzender te treffen maat
regelen, waardoor de- zelfkosten van de
posterijen ten opzichte van de bedoelde
verspreiding worden verminderd, op- het
algemeen tarief der posterijen de- toegela
ten reductie worden toegepast.
Nadere- inlichtingen zijn aan het hoofd
bestuur der posterijen en telegrafie te
verkrijgen.
Het middenstandserediet-
wezen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
ontwerp tot wijziging van het Vile hoofd
stuk B der Staatsbegrooting voor 1927,
in verband met het rapport van de ido-or
de regeering ingestelde commissie tot on
derzoek van de vraag of en zoo ja, op
welke wijze op een de levensvatbaarheid
waarborgen-den grondslag een centralisatie
va.n het mi-ddenstandscredietwezien zo-u
kunnen worden tot stand gebracht. Men
zie de rubriek Staten-Generaal.
Christelijke zendavonden.
Woensdag 1 Juni zal D.V. door de Ne-
derlandsche Christelijke Radio Vereeni
ging een avond uit Vlaardinge-n worden
uitgezonden. Dinsdag 7 Juni is bestemd
voor een propaganda-avond voor de Ned.
Chr. Radio Vereeniging. Sprekers zijn dan
de bestuursleden der vereeniging de hee-
ren Mr A. van der De-ure-, Pr'C. Tolk
e-n D. Pere-boom, alsmede enkele predi
kanten uit de radio-kerkeomité's. Woens
dag 8 Juni wordt gebroadcast de mid
dagvergadering van den Bond van Meis-
j-esverc-enigi-ngen op Geref. Grondslag, die
dien dag zijn 9e Jaarvergadering houdt
te Groningen. Spreker: Prof. Dr J. Wate
rink, hoogleeraar V.U. te Amsterdam.
Ingaande-16 Juni zullen de uitzendingen
der Chr. Radiovereeniging plaats hebben
Donderdagsavonds. Op dien Donderdag
hoopt voor de microfoon te komen de
heer Dr Pli. Lansberg, leeraar Chr. Ly
ceum te Zeist, met het onderwerp „Bilder-
dijk".
Bevatten eieren bacillen?
In Engeland, zoo meldt „De dokter
in huis" werd- in een kippenei een half
pence (klein geldstuk) gevonden.
Daaruit werd de gevolgtrekking ge
maakt, ,dat de dooier ook andere scha
delijke stoffen, vooral bacteriën, zou kun
nen bevatten. Tegen dit denkbeeld komt
Prof. Storm v. Leeuwen op en verklaart,
op grond van uitvoerige onderzoekingen,
dat liet binnenste- van een versch ei ste
riel, d.w.z. vrij van ziekte-veroorzakend©
bacteriën is. Blijft een ei lang liggen,
dan kunnen door de schaal bacteriën naar
Witte Iter
OVERTREFT ALLE ANDERE
«SMAAK «STEVIGHEID
MMIUNTi
VA T
Jnnnen komen. Het is dus van belang,
de eieren steeds versch te gebruiken, al
thans als men ze rauw of zacht gekookt
wil eten. Iu hard gekookte eieren zijn de
eventueel ingedrongen micro-organismen
gedood, en dus niet meer gevaarlijk.
De classificatie der
gemeenten.
Naar „de Morgen" weet te melden zou
bij de a.s. wijziging van de classificatie
der gemeenten worden voorgesteld om o.a.
Tilburg, Eindhoven, Middelburg en Vlis-
singen in dei eerste en Boxtel in de
tweede klasse op te nemen.
Tegenover d-eze verhooging in klasse
zou echter staan een grooter aantal go-
meenten, dat in klasse verlaagd wordt.
Niet minder dan veertig gemeenten zou
den worden gedegradeerd en van deze
zouden er vijf-en-twintig gelegen zijn in
Zuid-Limburg.
H. 'M. de Koningin-Moeder.
Gisterenmiddag half 1 uur arriveerde
H. M. de Koningin-Moeder per auto ten
paleize Soestdijk voor haar jaarlijksch zo
merverblijf. Het gevolg bestond uit freule
van der Poll, Baronesse van Ittersum,
Graaf van Limburg Sttium,
Autp-signalen op den weg.
De Z. H. A. M.-direetie te 's Gravenbage
heeft ..bij dienstorder aan het personeel
bekend gemaakt, dat de volgende teekens
zooveel mogelijk moeten worden gebruikt
door middel van korte en lange stooten
op den signaalhoorn.
Eenmaal lang Geeft acht!
Tweemaal lang U kunt mij inhalen!
Eenmaal kort Ik ga rijden.
Tweemaal kort U kunt mij passeefren.
(tot -een tegemoetrijdend voertuig).
Driemaal kort Blijf achter, u kunt
mij niet 'inhalen! Eveneens vraagteeken
om door t-e rijden bij den verkeersagent.
Driemaal kort, eenmaal lang Er is
iets niet in orde, stop!
Een herhaald kort teeken Ernstig
gevaar.
Gemeenteraadsverkiezingen.
Wolfaarfsdijk. Uitslag verkiezing ge
meenteraad. Lijst 1. A.-R. Gekozen: D,
Goetheer en P. Luikenaar no. 4 van
de (ijst met voorkeurstemmen. Lijst 2.
S. G. Gekozen Overbeeke; Lijst 3. Vrijz.
Gekozen J. Lindenbergh en A. C.
J. Not-eboom. Lijst 4. C.-H. Gekozen N.
Valkier en M. van Strien. Lijst 5. R.-K.
42 stemmen geen zetel. In den nieuwen
raad komt niet terug dhr J. van. Wel,
C.-H. Deze plaats zal worden bezet door
dhr P. Luikenaar A.-R.
Oosteirland. (Z.) Uitslag gehouden stem
ming yoor den Gemeenteraad: Lijst 1.
V.-B. 174 st. gekozen C. M. Zeijler, en
P. J. Fluijt; Lijst 2. C.-H. 80 st. gekozen
H. P. Hendrik seLijst '3. Volkspartij 153
st. gekozen J. J. de Vos; Lijst 4. A.-R.
238 st. gekozen. J. M. de Weeze en A.
S. van Ho ene; Lijst 5. S. G. P. 122 st.
gekozen M. van As;. De Volkspartij- ver
liest en de' Vrijheidsbond wint één
zetel.
Terneuzen. Uitslag der verkiezing voor
leden van den Gemeenteraad: Aantal leden
van den JRaad 13. Uitgebrachte geldige
stemmen 4217. Van onw. 130.
Anti-Rev. 598 st. 2 zetels; Chr.-Hist.
776 st. 2 zptels; R.-Kath. 546 st. 2 z.;
Staatk. Geref. 369 st. 1. z.; Vrijheids
bond 844 st. 3 z.; S. D. A. P. 929 st- 3
zetels. Vrije Kath. 157.
Gekozen: A.-R. J. J. de Jager 'en D.
Sch-eele Azn.
Chr. H.B. N. v. Dijke en D. v- Aken.
R.-K.: A. J. M. Niolet, en H. J- Colsen.
Staatk. Geref.P. van .Carlsand.
V Vrijheidsbond: L. J. Geelhoedt, C. Ver
linde en A. d-e Bruijne.
S.D.A.P.: N. A. Hamelink, L. J van
Driel en C. v- d. Bulck.
Vooruitgang: S.D.A.P. 1 zetel. Achteruit
gang C.-H. 1 zetel.