Mo l&Ü Vrijdag 13 tlei 11*9? 41e Jaargang
Buitenland.
lueolaoi
Dit de Profiacle.
V Oppervlakkig en onbroederlijk.
Directeur-H oaf d redacteur:
R. ZUIDEMA.
Burftw: Lange Vorststraat 70, fiefes
Tel.: Redactie en Administratie ne. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Fkma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. ne. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, ffc—
Lesss nummersf0.85
Prijs der A d v e r t e n t i S
14 regels f1.20, elke regel meer 30 eL
Bij abonnement belangrijke korting
|g—M—8MMP—
De leider van de S. G. P. heeft onlangs
doen weten, dat Christelijk georganiseerde
landarbeiders door hem als socialisten
aangeduid, bij hem geen cent zouden
verdienen.
Wanneer boeren en middenstanders zich
oi'ganiseeren in z.g. neutrale organi
saties, waar van de beginselen moet wor
den gezwegen, dan heeft Ds Kersten daar
tegen geen bezwaar. Wij herinneren ons
althans niet, ooit een uitspraak van hem
in dezen geest gelezen te hebben.
Maar wanneer daar arbeiders zijn die
lid worden van een Christel ij ken
bond, om in en door dien bond hunne be
langen naar den eisch van hunne beginse
len te behartigen, dan wordt over dezul
ken het banvonnis uitgesproken.
Dan worden ze met de socialisten, die de
onchristelijke revolutie-theorieën aanhan
gen, op ééne lijn gesteld en worden ze
reeds bij voorbaat met broodeloosheid be
dreigd.
We zouden geen behoefte hebben hierop
in 't bijzonder de aandacht te vestigen,
ware het niet, dat het gevaar bestaat, dat
het optreden van Ds K. navolging zal vin
den en dat ook andere werkgevers de
Christelijk georganiseerde arbeiders zou
den willen boycotten.
Welnu, zulk een hoon en zulk een beje
gening hebben deze mannen niet ver
diend.
Het zijn onze Christelijke arbeiders ge
weest, die, toen in andere kringen het re
volutionaire van de liberale opvattingen
op sociaal gebied nog niet werd doorzien,
begrepen hebben, dat zij zich naar eigen
beginsel hadden te organiseeren. Dat
de oplossing van het sociale vraagstuk
moest gezocht worden door niet de macht
op den voorgrond te stellen, maar te vra
gen naar het recht Gods.
Ên zij hebben het daarbij niet gemakke
lijk gehad. Van alle kanten werden ze be
streden. Maar zij hebben volgehouden.
En het is, in den middelijken weg, aan
hun optreden te danken dat ons arbeids
leven thans niet zucht onder den tyrannie-
ken druk van de revolutionaire organisa
ties. Telkens weer hebben zij de kracht van
de moderne organisaties die ons volks
leven bedreigden, gebroken en hebben zij
«r toe meegewerkt, dat niet het geweld,
maar het recht zegevierde.
Zwaar was vaak de strijd.
Ze zijn in hun brood aangetast. Hun le
ven was meermalen in gevaar. Hunne
vrouwen en kinderen werden bedreigd en
gesard. Als „verraders" zijn ze voortdu
rend aan den schandpaal geslagen en be
handeld.
En daarom doet het zoo pijnlijk aan,
wanneer dergelijke principieele mannen
met de vijanden van God en Zijn Woord
op een lijn worden gesteld en wanneer van
Christelijke zijde de boycot over hen wordt
uitgesproken.
In de kringen van hen die de oude-libe-
rale theorieën aanhangen, wordt zulk een
optreden uiteraard met vreugde begroet.
Maar grooter nog is de vreugde in het
revolutionaire kamp.
Zulk optreden is koren op hun molen.
Hoe meer de Christelijke vakbeweging
verzwakt wordt en in miscrediet gebracht,
hoe liever zij 't hebben en hoe beter hunne
kansen worden.
Maar wie oog heeft voor de groote betee-
kenis van de Christelijke vakbeweging, wie
van oordeel is dat op het'terrein van den
arbeid niet de macht en het geweld maar
het recht moet heslissen, die kan niet
anders dan dit oppervlakkig, onbillijk, on
broederlijk en gevaarlijk optreden van den
leider der S. G. P. in hooge mate betreu
ren.
Huiszoeking bij Russen te Londen.
De politie^ te Londen ondernam giste
ren uitgebreide huiszoekingen in de loca-
liteiten van de pan-Russische coöpera
tieve bonden te Londen. De bureaux der
Russische handelsdelegatie, waarvoor de
diplomatieke immuniteit wordt opgeeischt
zrjn onaangetast gebleven. Er is niemand
gearresteerd.
Deze huiszoeking was een totale ver
rassing voor het Russische gezantschap
dat absoluut van de mogelijkheid van
de mogelijkheid van een dergelijk onder
zoek onkundig was.
Hongersnood in Herzegowina.
Ten gevolge van den noodtoestand in
den landbouw is in ©enige districten van
Herzegowina, in moeilijk toegankelijke
bergachtige streken gelegen, hongersnood
uitgebroken. Er zijn reeds personen dood
gehongerd en vele liggen op het uiterste.
Ue regeenng organiseert hulpzendingen.
Volkstelling met hindernissen.
In Sowjet-Rusland heeft de jaarlijksche
volkstelling plaats gehad. Volgens het
voorloopig resultaat telt Rusland 146.3
millioen inwoners. Uit verschillende ver
afgelegen districten zijn nog geen uit
slagen ontvangen. Een aantal met de tel
ling belaste ambtenaren zijn omgekomen
of spoorloos verdwenen.
De vermoedelijk omgekomen Fransche
vliegers.
De laatste vleugjes hoop, dat de vlie
gers Nungesser en Coli nog teruggevonden
zullen worden, vinden al heel weinig steun
in de verklaring van Barbarou, die den
motor voor den „Witte Vogel" heeft ge
bouwd. Volgens zijn meening kan de ma
chine door de groote lading benzine en
olie niet drijven, wanneer zij in zee mocht
zijn neergekomen. Slechts op het tweede
gedeelte van de vlucht, als op zijn minst
de helft dezer lading verbruikt is, be
staat er een kleine kans, dat het toestel
drijvende blijft. Daar men met alle waar
schijnlijkheid mag veronderstellen, dat de
machine aan het begin van den tochit
is gedaald, kan men volgens hem aan
nemen, dat zij lOogenbliickelrjk is gezonken.
Ook bij een daling in het Westelijke ge
deelte van den Oceaan bestaat weinig
kans op redding,, daar de zee zeer ruw
was. Volgens Rarbarou is de vlucht zorg
vuldig voorbereid. De vliegers wisten ech
ter zeer goed het risico, dat zij liepen,
door het niet meenemen van hun draad-
looze installatie. (Tel.)
De maatregelen tegen plantenziekten.
Ten vervolge op de door hem in de
landbouwcommissie der economische con
ferentie te Genève uitg-esproxen redevoe
ring, heeft de Nederlandsche gedelegeerde
Lovink bij de commissie een voorstel in
gediend, dat de conferentie den volken
bond uitnoodigen zal met hijzonderen na
druk onder de aandacht van het. inter-
nationaal-landbouwinstituut te Rome te
brengen de wenschelijkheid van de bestu
deering der kwgstie van de beschermende
maatregelen tegen plantenziekten.
In het door Lovink ingediende voorstel
spreekt de conferentie als haar overtui
ging uit, dat het de belangrijkste plicht
van iedere regeering is den nationalen
plantenbouw te beschermen tegen het bin
nensluipen van ziekten hetzij van dier
lijken, hetzij van plantaardigen oorsprong,
doch dat de maatregelen ter vermijding
van het gevaar een rechtvaardigings-grond
behooren te vinden, uitsluitend in de uit
komsten der internationale wetenschappe
lijke onderzoekingen en niet op economi
sche overwegingen mogen berusten.
Dhr Lovink heeft in de eerste onder-
commissie der landbouwcommissie der
economische conferentie ook nog voorge
steld, dat een studie zal worden onder
nomen van de uitkomsten, die in de ver
schillende landen verkregen zijn met het
stelsel van klein ,pachtbezit.
Amerikaansdh protest tegen trustvorming-
Volgens de te New-York verschijnende
„Evening Post" heeft Hoover, de Ameri
kaansche minister van handel, den ver
tegenwoordigers der Vereenigde Staten op
de economische wereldconferentie te Ge
nève opdracht gegeven, in het bijzonder
te protesteeren tegen de vorming van
trusts in Europa welke sedert het verdrag
van Locarno grooteren ontvang heeft aan
genomen. Het kalisyndicaat, zal weliswaar
onder zekere voorwaarden worden toege
laten, doch principieel zal Amerika zich
tegen iedere trustvorming verzetten en
het optreden van combinaties in Amerika
tegengaan zoo daardoor de Amerikaansche
anti-trustwet wordt overtreden en naar
een beheersching van de Amerikaansche
markt wordt gestreefd.
Crisis in de Fransdhe kolen-industrie.
Nadat eenigen tijd geleden de lo-onen der
mijnwerkers in het kolengebied van N.-
Frankrijk belangrijk waren verminderd, zal
thans ook de arbeidstijd worden beperkt.
In een conferentie van vertegenwoordi
gers der mijneigenaars en mijnwerkers is
meegedeeld, dat er thans reeds een voor
raad van anderhalf millioen ton kolen bij
de mijnen opgeslagen ligt en dat de pro
ductie 15 pet. hooger is dan de ver
koop. De mijneigenaars wijten de schuld
voor dezen toestand aan de onvoldoende
invoerrechten op kolen. Een gemeen
schappelijke afvaardiging van mijneige
naars en mijnwerkers zal zich daarom
tot den minister van arbeid wenden.
Korte Berichten.
In midden-Japan heeft de moer
bezie-oogst groote schade geleden
door "3e late vorst. Niet officieel wordt
de .schade pp tien millioen yen geschat.
De loonen van de arbeiders in de
industrie en in den landbouw in Italië
zullen, evenals die van het rijkspersoneel
me t 10 pCt wfl-rden verlaagd. Het
verzoek daartoe is door de werkgevers
tot de regeering gericht..
Te Ruhla, ten zuiden van Eisenach,
zijn na het eten van paardenvleesch 50
personen ziek geworden. Allen moes-
■MMMMCBMMMGIBCMBa—jggHM
ten zich onder geneeskundige behandeling
stellen. 1
Een voor den tijd van het jaar
j ongewoon hevige storm, gepaard
gaando met sneeuwval, woedde eergiste
ren boven Warschau. De temperatuur
daalde tot het vriespunt; er wordt echter
warmer weer voorspeld.
De „Times" meldt uit Honkong, dat
tengevolge van een aanvaring tussch.en
twee kleine schepen ongeveer zeventig
personen zijn verdronken. Vele
passagiers sprongen in angst overboord,
terwijl anderen een vreeselijken dood von
den, doordat zij zich in hun hutten had
den opgesloten.
Uit Trier wordt gemeldHevig
noodweer heeft gewoed boven het ge
bied van Nahe. Wolkbreuken hebben in
de gemeenten Hennwkeiler en Halinen-
bach overstroomingen veroorzaakt, die
veel schade hebben veroorzaakt. Door den
hagel is de bloesem van de oóftboomen
voor een groot, gedeelte vernield.
Departement van Defensie.
In antwoord op de vragen, gesteld in
het Eindverslag nopens het wetsontwerp,
houdende wettelijke voorzieningen naar
aanleiding van de opheffing van de De
partementen van Marine en van Oorlog en
van de instelling van een Departement
van Defensie, heeft de minister van Oor
log en van Marine a.i. de heer Lambooy,
het volgende medegedeeld:
Indien de samenvoeging tot stand komt,
zullen de Generale Staf en de Marinestaf
naast elkaar blijven bestaan, terwijl voor
een zeer nauw contact zal worden zorg
gedragen. t
Inzake het aan de orde stellen van aan
vragen omtrent nieuw materieel voor de
defensie van Ned.-Indië blijft de huidige
gang van zaken onveranderd.
Ter verduidelijking deelt de Minister
nog mede:
Ten aanzien van het materieel, dat
wordt aa.pgesch.aft geheel ten laste van de
Indische begrooting (zooals mijnenleggers,
schepen voor hulpdiensten), geschiedt de
geheele behandeling door den minister van
Koloniën; de minister van Marine (in de
toekomst, indien dit wetsontwerp tot wet
wordt verheven, de minister van Defensie)
dient desgewenscht van advies.
Voor wat betreft het materieel, dat wordt
aangeschaft voor gezamenlijke rekening
van de Nederlandsche en de Indische
schatkist (zooals kruisers, jagers, ondsr-
zeebooten), wordt de beslissing genomen
door den minister van Marine (c.q. van
Defensie en van Koloniën, in onderling
overleg en met medewerking van den
minister van Financiën, waarbij uiter
aard de zienswijze van de Indische Regee
ring wordt ingewonnen.
De noodige gelden worden aangevraagd
op het hoofdstuk Marine (c.q. Defensie)
der Staatsbegrooting, met een restitutie-
post ten laste van de Indische begrooting.
De verdere behandeling van deze aange
legenheid geschiedt door den minister van
Marine (c.q. Defensie).
Het onderwerpelijke wetsontwerp heeft
in geen enkel opzicht de bedoeling op dit
punt wijziging te brengen in de verhoudin
gen in het Kabinet.
Vo lk e n b on ds dag.
„De Volkskrant" meldt, dat de minis
ter van Onderwijs alle lagere, middelbare
en voorbereidend hoogere scholen ook
de kweek- en normaalscholen heeft uit-
genoodigd, dm 18en Mei de beteekenis
van den Volkenbond te behandelen.
De minister heeft 18 Mei gekozen, om
dat 18 Mei 1899 te 's-Gravenhage de
eerste Vredesconferentie bijeenkwam.
Haarlem de vijfde stad van
N ederland.
Volgens een officieele opgaaf telt het
door de jongste grenswijziging vergroote
Haarlem sinds 1 Mei 111.242 inwoners en
is dus de vijfde stad in zielenaantal van
Nederland. Op 30 April van dit jaar, dus
den laatsten dag voor de annexatie telde
Haarlem 80.055 inwoners. Bij de grenswij
ziging zijn er bijgekomen: uit Schoten
20964 inwoners, uit Spaamdam 752, uit
Heemstede 5509, uit Bloemendaal 2544,
uit Haarlernmerliede 1418.
Het nieuwe spoorboekje.
De Officiëele reisgids der Nederlandsche
Spoorwegen voor den op 15 dezer ingaan-
denzomerdienst is verschenen met da
reeds op de klokken der stations aange
brachte nieuwe tijd-aanduiding, volgens
welke de dag niet meer in twee maal
twaalf, maar in vierentwintig uren ver
deeld wordt. Bij treinen, welke na mid
dernacht loopen, is 'het uurcijfer voor het
tijdvak van middernacht tot 1 uur
's nachts aangegeven als 0. Op 15 Mei
zal tevens de zomertijd worden ingevoerd,
volgens welken 11.00 u. Amsterdamsche
wintertijd 1200 u. Amsterdamsche zo
mertijd - 11 u. 40 West-Europeesche
zomertijd (België, Frankrijk en Engeland)
11 u. 40 Midden-JDuropeesche tijd
(Duitschland)
Boomen en bijen.
Het Hoofdbestuur van de Vereeniging
tot Bevordering der Bijenteelt in Neder
land heeft zich in begin April tot dm
minister van bimnenlandsche zaken en
landbouw gewend teneinde de aandacht
te vestigen op het aanplanten van nectar-
gevende laanboomen ter vervanging van
den iep. Naar gemeld wordt heeft nu de
commissie inzake het vervangen van den
iep zich tot deze vereeniging gericht met
het verzoek een opgave te willen verstrek
ken, welke boomsoorten in het belang
van den bijenteelt overweging verdienen
om te worden aangeplant.
Burgemeester als hoofd der
politie.
De soc.-dem. raadsfractie te Doetinchem
heeft inzake haiar klacht aan den Oommis-
saris dier Koningin over de houding van
den burgemeester bericht ontvangen, dat
voor eenige tusseherikomst zijnerzijds in
deze geen termen aanwezig zijn.
De burgemeester is, naar het oordeel
van den Conjmissaris der Koningin over
zijn beleid als orgaan der rijkspolitie als
vallende dit geheel huiten het dagelijksch
bestuur der gemeente, in geen geval ver
antwoording aan den raad verschuldigd,
ook al ware een interpellatie daaromtrent
door de meerderheid van dat lichaam
toegestaan.
Bestrijding van de werkloos
heid.
De heer Kortenhorst, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan den minister van fi
nanciën de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister kennis genomen
van de praeadviezen uitgebracht voor de
aanstaande vergadering van de Nationale
Vereeniging tegen de werkloosheid over do
vraag: „Is het wenschelijk, in tijden van
em slechte arbeidsmarkt, met het oog
op de verruiming van werkgelegenheid,
de uitvoering van openbare werken te be
vorderen, en zoo ja, hoe moet mm dan
in de financiering dier werken voorzien
(o.a. lemen voor productieve, maar niet
onmiddellijk rendabele werken)?
2. Is de minister van meening, dat
voor de uitvoering van 'èpenbare werken
alleen mag worden geleend, indien deze
werken onmiddellijk rendabel zijn?
3. Zoo ja, vreest de minister dan niet,
dat bij de financiering van opejibare wer
ken uitsluitend uit de gewone middelen
de uitvoering dier werken in ongewenschte
mate zal worden vertraagd-en hierdoor
ook de werkverruiming zal worden be
lemmerd?
Chr. Metaalb ewerkersbond.
Het ledental van dm Christelijken Me-
taalbewerkersbond gaat den laatsten tijd
gestadig vooruit.
De laatste maandstaat vermeldt weer
een vooruitgang met 40 leden. Tot die
vermeerdering hebben ook bijgedragen
Hansweert en Vlissingen, zij 'tdan ook
ieder met slechts één lid.
Het Communisme wint.
Bij de te Krommenie gehouden gemeen
teraadsverkiezing werden gekozen 2 R.K.,
1 Anti-Rev., 3 Vrijz.-Dem., 2 S.D.A.P. en
2 Comm.
De soc.-dem. en de vrijz.-dem. verliezen
elk een zetel aan de comm.
■G, e m'|e e n t e r a' a id s v e tr k'i e zti n g e n.
i De S. D. A. P. die mede als gevolg van
,de ontwapeningsactie van de Gemeente
raadsverkiezingen zulke groote verwach
tingen had, heeft niet overal den wind in
de zeilen. r
Te Wijdenes, Krommenie, Olst en Giet
hoorn werd een zetel verloren.
De malaise in het mosselkweekersbedrijf.
Woensdag werd te Goes een tweede
vergadering gehouden van gemachtigden
der vereenigingen of groepen van mos
selkweekers in Zeeland ter uitvoering van
'tplan van het lid der Prov. Staten dhr
G. Bolier Gz. te Bruinisse, die het initiatief
genomen heeft tot het nemen van maat
regelen ter bestrijding of wegneming van
de malaise in het mosselkweekersbedrijf
en den handel daarmede in verband
staande.
Deze doof zestien gemachtigden en be
langstellenden bijgewoonde vergadering
werd geopend door voornoemden heer, die
mede als voorzitter fungeerde.
Na de vergadering te hebben verwel
komd, sprak de heer Bolier de hoop uit,
dat de te houden beraadslagingen, even
als bij de eerste vergadering van 13 April
zich wederom zouden kenmerken door
een goeden geest van eensgezindheid,
waartoe een beroep werd gedaan op aller
welwillende medewerking ter bereiking
van het beoogde doel.
De voorzitter deelde mede, dat het hem
raadzaam was voorgekomen ter bijwo-
wing van deze vergadering uit te noodi-
gen den edelachtbaren heer S. Hage, bur
gemeester van Bruinissè, teneinde Z.Ed.
in de gelegenheid te stellen, kennis te
kunnen nemen van den loop der beraad
slagingen en de daarna te nemen besluiten
in verband met het op te maken pro
gram voor de op 16 Mei a.s. te Goes
te houden vergadering waarvan volgens
het verlangen van heeren gemachtigden,
de heer Hage zich met de leiding zou be
lasten.
Tot gfoot genoegen van de vergadering
werd dez;e bereid gevonden aan deze uit-
noodiging te willen voldoen.
Na breedvoerige besprekingen over de
maatregelen, te nemen tegen bedoelde ma
laise, kwam men tot eene overeenstem
ming, welkte tot resultaat had, dat kan
overgegaan worden:
a. tot het stichten van een bond van
mosselkweekers in Zeeland op de op 16
Mei te houden vergadering te Goes; b.
het vaststellen van. minimumprijzen voor
'tleveren van 3 soorten van mosselen.
Ter bijwoning van deze volgende ver
gadering zijn uitgenoodigd buiten de hm
Bolier en gemachtigden de navolgende
heeren: Z. Exc. den Commissaris der
Koningin in Zeeland; een commissie uit
het College van- Gedeputeerde Staten; de
burgemeesters en twee raadsleden van
de gemeenten Bruinisse, Zierikzee, Ier-
seke, Tholen, Clinge, en Philippine; de
Voorzitter van het Bestuur der Vissche-
rijen in Zeeland; de Inspecteur der Vis-
scherijen in de le, 2e en 3e Inspectie te
Amsterdam. i
Ter afdoening van de zaken in verband
met de binnenkort aan te vangen af
levering van mosselen werd in de ver
gadering gekozen een voorloopig bestuur
bestaande uit de heeren: S. Hage, te
Bruinisse, F. J. Dhooge te Philippine;
Iz. Jumelet Stz. te Bruinisse; C. J. Schot
te Zierikzee; L. Bom Pikaar te Ierseke;
J. W. Vienings te Clinge; Mr A. J. van der
Hoeven te Tholen; G. Bolier Gz., asses
sor-secretaris te Bruinisse; Met algem. st.
werd benoemd tot eere voorzitter van den
op te richten Bond de Edelachtb. heer
Mr A. J. F. Fokker, burgemeester te
Zierikzee.
Nadat laatstgenoemde zijn groote vol
doening had uitgesproken over het suc
ces, verkregen met welwillende medewer
king van heeren afgevaardigden, nage
noeg alle mosselkweekers in Zeeland en
belangstellenden, werd de vergadering ge
sloten, waarna nog ten slotte heeren af
gevaardigde mosselkweekers den heer Bo
lier hun hartelijken dank betuigden voor
de vele bemoeiingen tot het aanwenden
van pogingen voor bet tot heden inge-
oogste succes.
Zomert ij d. Wij herinneren er
aan, dat Zondag a.s, de zomertijd beginlt
en men dus Zaterdag a.s. voor mem naar
bed gaat, de uurwerken een uur vooruit
dient te zetten. i 1
Zondag treedt ook op treineh trainmen,
booten en autobussen de zomerdienstrege
ling in werking en wordt bij de meeste
van dien dag af tot 24 uur doorgeteld,
zoodat men leest van 13 uur (1 uur des
namiddags) enz. Door het aftrekken van
12 komt men steeds gemakkelijk tot de
gewone tijdrekening.
De locaallspoorweg op Zuid-
Biev eland. In den loop van deze
week is Oen groot deel van het perso
neel van den nieuwen locaalspoorweg,
ruim dertig man, naar Goes gekomen en
bij de burgerij ondergebracht, daar het
nog wel eenige weken zal duren, eer de
spoorwegmannen met hun gezinnen, de
'voor hen bestemde woningen kunnen ba-
trekken.