s.
No
Vrijdag 29 April 1127
41e Jaargang
II IJsso Fabriek Jalcheria"
E
EL
PRICHT.
I
van
gesteld,
prijzen
ii nieuw
|rag, dat
worden.
prijzen,
stbode,
öit nummer bestaat uit 2 blailer».
H. K. H. PRINSES JULIANA.
Opening Depot Goes
Zaterdag 30 April.
ïer Woord-
van dien
|.eeuw, ftan-
ten over-
ld: 1. Het
[lijke boven-
nstraat 62,
I De schuur
ld toegewe-
|r f 8300. 3.
[raat no. 14,
i erf aan de
113 c.A. Ge-
dhr C. J.
piperswerk-
voni*g aan
joot 82 c.A.
r f3184. 6.
itraat ie niet
natige wind
|ijke richtin-
sr wellicht
regenbuien,
eratuur des
Geseind r.
aan de pos-
d: Attentie-
ddag 2 usr.
764.
elzijn van
's Aroma,
pegd, den
letert en
invloed
&z.» Klein Frank-
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Het was een indrukwekkende plechtig
heid, toe* Koningin Wilbelmina op 5 Sep-
Maar er is deze overeenkomst, dat zij
het grootc voorrecht heeft, dat zij werd
opgevoed door een Moeder, die haar het
voorbeeld gaf van een edele en verheven
opvatting van de plichten .die op haar
rusten en die het „Christus voor alles"
tot haar levensspreuk koos.
Prinses Juliana verjaart.
fember 1898 in de Nieuwe Kerk te Amster
dam werd ingehuldigd.
De grootsche kathedraal was tot in
de verste hoeken gevuld met een groote
schare van vooraanstaande inarunen en
vrouwen uit. alle deelen van het Rijk.
Plechtig was de ontvangst van de jonge
Vorstin, ontroerend het gezang, waarmede
zij werd begroet, indrukwekkend de in
huldigingsplechtigheid, maar het hoogte
punt werd beireikt, toen de jeugdige Ko
ningin, zelf bet woord nam om zich
aan haar volk te verhinden.
Thans, zoo zeide zij o.m., is de ure
gekome», .waarin ik mij te midden van
mijn trouwe S.taten-Generaal onder aan
roeping van Gods heiligen Naam zal ver
binden aan het Nederlandsche volk tot
instandhouding van zijn dierbaarste rech
ten en vrijheden.
Zoo bevestig ifc heden den hechten band,
die tusschen mij en mijn volk bestaat
en wofdt het aloude verbond tusschenj
Nederland en Oranje opnieuw bezegeld.
Hoog is mijn roeping, schoon de taak
die God op mijn schouders gelegd heeft.
Ik be* gelukkig en dankbaar het volle
van Nederland te mogen xegeeren, 'een
vok, klein in zielental, doch groot in
deugden, krachtig door aard en karakter.
Ik acht het een groot voorrecht, dat
het mijne levenstaak en plicht is, al mijne
krachten te wijden aan het welzijn en
den .bloei van mijn dierbaar vaderland."
Daawnede werd bevestigd wat H.M. de
Koningin reeds een paar dagen tevoren in
een proclamatie had uitgesproken, n.l. dat
zij zich tot levensdoel stelde het voorbeeld
van hare geliefde Moeder na te volgen
en te «egeeren zooals van een Vorstin uit
het Huis van Oranje mag worden ver
wacht.
Aim die plechtige belofte, straks door
een doren eed bevestigd, is H. M. getrouw
gebleven. Getrouw gebleven ook in de
opvoeding van haar geliefd kind, H.K.H.
Prinsen Juliana, die op den dag van mor-
ge* haar 18en verjaardig mag vieren.
De jeugdjaren van Prinses Juliana zijn
geheel anders geweest, dan die van hare
Moede» Koningin Wilhelmina, die reeds
vroeg het rouwkleed moest dragen en
op wier teere schouders reeds in haar
jonge jaren zulk een groote verantwoor-
deïjjkbeüö werd gelegd.
En wij bieden haar op dien verjaardag
onze hartelijke gelukwenschen aan.
De 30ste April is een feestdag voor ons
Vorstelijk Huis, 'maar een feestdag ook
voor ons volk.
Het trekken van de oude en nog altijd
hechte handen, wordt op een dag als
deze weer opnieuw gevoeld.
Ons volk verheugt zich met de jonge
Prinses en heel het Koninklijk gezin .en
uit veler hart welt op de bede
U zeeg'ne God
Hij stelle U tot een zegen.
Wij danken God, dat Hij Prinses Juliana
heeft willen, sparen en wij bidden Hem,
dat Hij haar moge bekwamen voor de ge
wichtige taak die haar in de toekomst
zij het een verre t'oekomst wacht.
Maar wij willen ,00k uiting geven aan
onze vreugde, en wij wekken onze 'lezers
hiertoe op:
Vier 'tgebeuren van deez' dag
Met de kleuren van de vlag!
Vult de luchten hoog en wijd
Met geruchten van jolijt!
Laat het hooren van den toren
Laat het daav'ren op de straat:
't Vast verbond gaat niet verloren
Dat in God geworteld staat.
Geen principieel verschil.
Naar aanleiding van wat in ons verkie.
zingsnummer over het onderwerp „Her
vormd en Antirevolutionair" geschreven
werd, vraagt „Het Protestantsche Zui
den", na terecht geconstateerd te hebben
dat noch de C.H. Unie noch de A R. par
tij kerkelijk zijn, of wij niet van meening
zijn dat er achter art. 20 van het A.R.
beginselprogram een geheel ander kerke
lijk beginsel verscholen ligt*) dan achter
dat van Art 16 der Unie.
Wanneer wij over deze vraag enkele
opmerkingen maken, dan beginnen wij
met in herinnering te brengen, dat naar
liberale opvatting de Staat over de Kerk
moet heerschen. De vrijzinnigheid weigert
do kerken te erkennen in haar geestelijken
aard. Nog niet lang geleden b.v. herinner
de prof. Eerdmans niet zonder voldoening!
aan den tijd toen de magistraten de
Gereformeerden onder den duim hielden.
De Antirevolutionaire partij heeft daar.
omtrent een geheel andere opvatting.
Zij wcnscht niet meer en niet minder,
dan dat de Kerk door de Overheid in
haar eigen recht zal worden erkend. Het
komt aan den Staat niet toe, zich met de
inwendige aangelegenheden der Kerk 111 te
laten.
Vandaar da,t gevraagd wordt scheiding
van. Kerk en Staat, wat dit tusschen!
twee haakjes heel iets anders is dan
scheiding van Kerk en Godsdienst
Deze scheiding wordt dus niet gevraagd
uit mindere waardeering voor de Kerk,
maar juist omdat men de Kerk in haar
hoog en heilig karakter wenscht te zien
erkend.
En daarmede "blijft de A.R- partij op
het voetspoor van Groen van Prinsteror,
die in zijn „Nederlandsche gedachten'1
schreef: „Nevens degelijke schoolwether
ziening, vrijmaking van de Hervormde
KerkNevens, neen, dat is on
juist. Boven elke andere kwestie eman
cipatie van de Hervormde Kerk. De vrij1,
making der Kerk heeft den voorrang."
Ter bevordering van dit ideaal en om
ongewenschte inmenging van de Overheid
in de toekomst te voorkomen, vraagt de
A.R. partij dat de verplichting uit art
168 (171) van de Grondwet voortvloei
ende, dient te worden opgeheven, na uit
betaling aan de rechthebbenden van het
rechtens verschuldigde.
De toestand ia thans zoo, dat de Staat
feitelijk als voogd over een aantal kerk
genootschappen, w.o. ook de Ned. Ilerv.
Kerk, optreedt.
En nu kan voogdijschap goed zijn en
noodzakelijk, maar ze heeft alleen dan
redenen van bestaan, wanneer daarvoor
zeer bijzondere oorzaken aanwezig zijn.
En die ontbreken hier ten eenenmale.
Er is geen enkele reden aan te wijzen,
waarom de Kerken niet haar eigen finan
ciën zouden beboeren.
Alleen zijn hier moeilijkheden van prac-
tischen aard. De vraag is n.l.: wiie zijn!
hier de rechthebbenden? Op wiens re.
kening moeten de gelden worden gestort?
Het is duidelijk dat we hier te doen heb
ben met een vraag niet valn politie!,
ken, maar van rechtskundigen aard. Uit
praetisch oogpunt bezien schijnt 't ons dui
delijk dat deze kwestie allereerst in den
boezem der Kerk tot oplossing moet wor
den gebracht.
Dit was ook de opvatting der Regeering
in 1920, toen, naar Minister de Geer
in 1922 in de Tweede Kamer meedeelde,
een conferentie gehouden werd van de
Regeering en alle hierbij betrokken kerk
genootschappen.
De Regeering was toen van meening;
een opvatting die ook Minister de Geer
deelt dat ook onder de bestaande
Grondwet kapitaalsuitkeering mogelijk is.
De bedoeling was toen, het geld uit
te keeren in den vorm van 5 pCt. Staats
obligaties.
Over het nut van kapitalisatie
heerschte toen veelszins eenstemmigheid.
Maar de uitvoering stuitte af op het
onoverkomelijk bezwaar, dait niet name
in de Herv. Kerk twee meeninlgen te
genover elkaar stonden omtrent de be
voegdheid. De een zei dat de rechtheb
bende de Synode is, de ander dat dat
de plaatselijke gemeenten zijn, terwijl die
Regeering de nadrukkelijke voorwaarde
stelde dat zij er niet toe overging, waip
neer zij niet kreeg een eenstemmig advies
wie het rechthebbende orgaan is.
Uit het feit, dat deze eisch gesteld
werd door een Antirevolutionair Minister
(Mr de Vries) blijkt wel, dat er in Art.
20 van het A.R. program geen enkel ge
vaar schuilt voor de Ned. Herv. Kerk, en
dat alle bedoelen om die Kerk te schat
den aan dit artikel vreemd is.
,\Vas dit trouwens het geval, het zeer
groote aantal Ned. Herv. predikanten,
ouderlingen, notabelen, kerkvoogden en ge
meenteleden van diverse richting dat in de
A.R. partij een vaak leidende plaats int
neemt, zou geen oogenblik aarzelen deze
partij den rug toe te kéeren.
En nu kan „Het Prat. Zuiden" wel het
vermoeden uiten dat al deze mantnen
zich niet bewust zijn van de gevaren
Art. 20 program A. R. P.
Zij verklaart, dat noch voor het rijk in
Europa, noch voor de Indiën, door de
Overheid een Staatskerk, van wat vorm
of naam ook, mag worden in stand ge
houden; dat het den Staat niet toekomt,
zich met de inwendige aangelegenheden
der kerken in te laten; en dat, ter be
vordering van een meer dan dusgenaamde
scheiding tusschen Staat en Kerk de ver
plichting uit art. 168 (171) der grondwet
voor de Overheid vloeiende, na uitbetaling
aan de rechthebbenden van het rechtens
verschuldigde dient te worden opgeheven.
Art. 12 program C. H. U.
De Overheid behandele de Kerk in haar
verschillende vormen als van eigen
rechteniet als een vereeniging maar
als een openbaring in het volksleven sui
juris (met eigen rechtskarakter). Zij be-
scherme haar in de uitoefening van den
eeredienst, behoudens hare onderworpen
heid aan de strafwet, en eerbiedige de
historisch verkregen rechten. Zij be-
scherme ieder recht om zich van die Kerk
los te makèö.
die hier dreigen, maar zulk een redeniee-
ring schijnt voor een ernstige bespreking
wel wat al te oppervlakkig.
Ei' is geen enkele reden, om de Ned)
Hervormden die tot de A.R- partij behoo.
ren als onbewuste volgelingen van wien
ook te diskwalificeeren.
Uns artikel mag niet te lang worden
en daarom eindigen wij met er op te wij
zen, dat de A.R. partij', wanneer zij los
making van de „zilveren koorde" ge-
wenscht acht, daarmee niet anders dan
een zuiver stellen van de verhoudingen
in het belang der Kerk beoogt.
Do bewoordingen zijn anders, maar
praetisch komt wat zij wenscht overeen
met wat in het program der Ghr. Hikt.
Unie omschreven is, n.l. dat de kerk als
van eigen rechte moet worden erkend en.
dat de historisch verkregen rechten behoo.
ren te worden geëerbiedigd. „De Neder
lander" van 2 Aug. 1920 merkte omtrent
deze laatste uitdrmc icing oip, dat de vraag
wie de rechthebbenden zijn in het mid.
den is gelaten, omdat dit geen beginsel-
kwestie is, maar een vraag die door
deskundigen moet worden uitgemaakt.
Van een principieel verschil is hier
naar het eigen oordeel der „Nederlander"
geen sprake.
VLISSINGEN.
De Depothouder
F. 0£ JONGE, Nieuwstraat 15.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 et.
Bij abonnement belangrijke korting
n «ZEEPFABRIEK ..DE KEOK' HEEROt
Italië en Zuid-Slavië.
Het blad Objet uit Zagreb publiceert
■een artikel van zijn specialen correspond jj
dent, waarin inlichtingen worden gegeven
over den toestand in het Julische Venetië.
Het grensgebied van Tarvis tot Fiume,
.schrijft de correspondent, is op dit oogen
blik in staat van beleg. Alle dorpen zijn
bezet door afdeelingen der fascistische mi
litie, die de strengste controle uitoefenen
op do Sloveensche bevolking en vooral op
de buitenlanders.
Het geheele gebied van Tarvisi-Fiume
is versterkt. Er zijn in den laatsten tijd
tal van betonnen fundeeringen voor
zwaar geschut gebouwd. Er bestaat een
heel net van loopgraven, verbindingsloop-
graven en prikkeldraadversperringen. De
aanleg van strategische wegen wordt ijvei
rig voortgezet. Stations, van ondergeschikt
belang voor het gewone verkeer, zijp ver
groot en voorzien van perrons. Hoogere
officieren doorkruisen het gebied in auto's
en inspeoteeren het terrein.
Uit Tirana wordt aan het. Berliner Tage-
blatt geseind dat in Albanië op het oogen
blik rust heerscht. De algemeene mobili
satie, die thans is doorgevoerd, verhindert
in het binnenland het uitbreken van elke
actie tegen de regeering. De alarmeeren de
berichten o-ver de tegenwoordigheid van
ItaJiaansche troepen, die samen met de
Albaneezen zouden exerceeren, onder Ita-
liaansche leiding, beantwoorden niet aan
de waarheid. Actieve ItaJiaansche officie
ren bevinden zich zeker niet in het land.
Over Bari komen wel veel Italianen het
land binnen, maar hun aantal is toch over
het algemeen te gering om een militaire
beteekenis te hebben. Men krijgt den in
druk, dat zoowel Italië als Zuid-glavië op
het oogenblik een opmerkelijk gereser
veerde houding aan den "dag leggen. Italië
heeft eerst thans een militairen attaché
bij het gezantschap te Tirana 'benoemd,
daar Zuid-Slavië aldaar reeds een mili
tairen vertegenwoordiger heeft.
20 Chineesche communisten terechtgesteld
De bekende communist Li Ta Clhao en
zeventien anderen, die bij de huiszoeking
door de Cfhineesche politie in bet bijge
bouw der sovjet-legatie gearresteerd wa'-
ren, zijn gistermiddag terechtgesteld. Men
rekende er op, dat zij door een speciale
rechtbank zouden gevonnist worden, maar
klaarblijkelijk heeft de politie, toen hun
schuld bewezen was, nadat de rechtbank
zelf een onderzoek had ingesteld, de te
rechtstelling bevolen. De gevangenen wer
den op het hoofdbureau van politie ge
wurgd.
De overstrooming in Amerika.
Het nieuws van Woensdag uit Memphis
het centrum van het overstromingsgebied
der Mississippi, houdt in, dat in Zuid
oostelijk Arkansas in de Mississippi-delta
ae Toestanden thans angstwekkend zijn
geworden. Wel worden geen nieuwe dijk
doorbraken gemeld, maar de reeds be
staande bressen zijn door het geweld des
waters nog aanzienlijk verwijd. Er staan
reeds veertig steden onder water, en de
toestand wordt voor de duizenden vluchte
lingen met het uur hachelijker.
Hoover, de minister van koophandel,
schat het aantal dooden op 200, het aan
tal dakloozen op 150 000. De geteisterde
stréken weer aan huizen te helpen en er
den landbouw en de veeteelt weer op gang
te brengen zal zeer moeilijk zijn.
Thans heeft gouverneur Simpson va*
Louisiana, met toestemming van het de-
tement van oorlog, het doorsteken gelast
van den dijk der Mississippi-rivier te Poy-
dras (15 mijlen beneden New-Orleans).
Aan de hoeren is aangezegd, dat zij
het omliggende land vóór vanmorgen moe
ten ontruimd hebben; dan zal een gat
van 2000 voet breedte in den dijk ge
maakt worden met dynamiet.
De meerderheid der inwoners van St.
Bernard Parish, waarin Poydras gelegen
is, en van Plaguemine Parish verzette*
zich heftig tegen het plan der ingenieurs
door .welks uitvoering waarschijnlijk 100
duizend acres land onder water gezet
zullen worden.
Een honderdtal burgers patrouilleeren
met geweren gewapend, langs den dijk om
de uitvoering van dit plan te beletten. Zij
hebben gedreigd, den dijk te New-Orlean»
met dynamiet te doen springen, welke
bedreiging de autoriteiten dier stad ge
noopt heeft, 60 politiemannen met ge
weren en een aantal miliciens ter plaatse
te doen post vatten, om de vernieling
te voorkomen.
Voor de pelsjagers beteefcent de in
undatie van hun 'land .2 of 3 verloren
jaren, want de meeste pelsdragende dieren
zullen .jyaarschijnlijk verdrinken. En dit
beteekent heel wat, want de staat Loui
siana is de voornaamste bont-producent
van heel Amerika.
De verliezen voor de boeren zijn niet
zoo groot, daar zij binnen twee maanden
opnieuw kunnen zaaien.
Hevige storm.
Een hevige storm heeft gisterennacht
gewoed boven de Danziger bocht en om
geving. Verscheidene kleine schepen zijn
gezonken. De storm, die een snelheid
had van ongeveer een mijl per minuut,
heeft vele boomen ontworteld en em groot
aantal daken van huizen weggeslagen. De
(Weichsel dreigt buiten zijn oevers te
treden, vooral in het gebied tusschen
Tczew en Danzig. De scheepvaart is tijde
lijk gestaakt.
Militaire samenzwering in Griekenland.
De Matin verneemt uit Athene, dat de
politie daar een militaire samenzwering
tegen het huidige regieeringsstelsel ont
dekt heeft. Tal van arrestaties hebben'
te Athene en Salomiki plaats gehad. Kort
geleden zij een generaal en een kolonel
vrienden vaml den gewezen dictator Palm
galas, gearresteerd. De regeering hèeft
thans nog de arrestatie gelast van ver.
scheidene officieren, die trouw gebleven!
zijn aan Pangalos.
Korte Berichten.
Naar de bladen melden, zijn thans
ook in achter-Pommeren verschillende ri
vieren buiten haar oevers ge
treden. In het gebied van de Oder blijft
de .toestand ernstig.
Een landbouwer te Niedergoersdorf
stiet bij het ploegen op een lijk, dat reeds
verscheidene jaren in de aarde moet heb
ben gelegen. De schedel was verbrijzeld
Men vprmoedt, dat het het lijk van een
soldaat is.
De verdedigingsoommissie der Engel-
sche arbeiderspartij heeft voor 1 Mei e e
manifest uitgewerkt, waarin hevig
wordt te keer gegaan tegen het wetsont
werp betreffende de vakvereenigingen. Op,
1 Mei zullen niet minder dan 3000 ver-
