No 174
Dinsdag: 26 April 1937
41e Jaargang
HILLE'S BESCHUii
EERSTE BLAD.
^teiïlaïii
Hit tie fmiacie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Leeslafe
1.
Gemengd Nieuws.
üerttszakee
Oif nummer bestaat uit 2 bladen.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Dezeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
A b o n n e m e n t s p r ij s
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting
I «SWffl
Artikel 36 Ned- Geloofsbelijdenis,.
Een van de bezwaren van Staatk. Ge-
ref. zijde tegen de anti-rev. partij aange
voerd, is, dat deze zich niet houdt aan
artikel 36 der Ned. Geloofsbelijdenis.
De S. G. P. is van oordeel, dat dit
artikel in zijn oorspronkelijken vorm on
verzwakt moet woirden gehandhaafd.
Indertijd schreef Ds Kersten dan ook,
dat voor een goed deel de politiek be-
heerscht wordt door de vraag: Is de
Overheid geroepen te pegeeren naar Gods
Woord of niet? Geldt artikel 36 van onze
Gereformeerde Geloofsbelijdenis nog of
niet?
En hij voegde daaraan toe: Wil men
van art. 36 niet meer weten, men kan
als een eenig man op politiek terrein zich
achter de Anti's scharen, maar zoo niet,
dan zie men toe en bedenke het, dat
het in het verschil tusschen de A.-R. en
St. Geref. gaat om de waarachtige be
ginselen, die, hetzij zonder verheffing ge
zegd, naar ons oordeel bij de A.-R. partij
te zeer zoek zijn geraakt.
Hier ligt dus volgens den leider der
3. G. P. het hart der kwestie.
En in overeenstemming daarmede wordt
dan ook in de Statuten dezer partij ge
zegd, dat de Overheid geroepen is in
alle samenkomsten te verbieden het ver
breiden van beginselen,, die de eere Gods
en het gezag der Overheid aanranden.
Dat is een uitspraak van zeer vergaande
strekking, die eenigszins overeenkomt met
Art. 36, waarin o.m. ..gezegd wordt, dat
het ambt van de Overheid is, niet alleen
acht te nemen en te waken over de
politie, maar ook, de hand te houden aan
den heiligen Kerkedienst, om te weren
en uit te roeien alle afgoderij en val-
schen godsdienst, enz.
Meermalen is van verschillende kuilen
de vraag gedaan, wat nu eigenlijk precies
bedoeld wordt, wanneer de S. G. P. zegt,
dat dit artikel onverzwakt moet worden
gehandhaafd.
Het schijnt heel duidelijk.
Immers de Statuten zeggen het: de
Overheid heeft ïn alle samenkomsten het
verbreiden van beginselen die de eere»
Gods en het gezag der Overheid aanran
den, te verbieden.
Vierkant in tegenstelling met wat in
de Grondwet is bepaald, n.l. dat een
ieder zijne godsdienstige meeningen vrij
belijden mag en dat alle kerken In dem
staat dezelfde positie hebben
Natuurlijk zal volgens de opvatting van
de S. G. P. dit artikel moeten wor
den gewijzigd
Maar dan komt de vraag aan de orde:
op welke wijze en, met welke middelen,
heeft de overheid zich van haar taak
te kwijten.
Dat de Roomsche kerken gesloten moe
ten worden, spreekt voor wie de Staatk.
Geref. beginselen aanhangt, naar 'tons
voorkomt, vanzelf. Dat vergaderingen
van socialisten en communisten enz.
verboden moeten worden, eveneens.
iMaar dan is men nog niet klaar.
Hoe moet het gaan, met de ker
ken, waarin leervrijheid heerscht? Moe
ten predikanten, die het bestaan, van den
Christus loochenen door de sterke macht
van den kansel worden gehaald en. de
kerken, waarin zulks mogelijk is, gesloten?
Wie zich $p het standpunt stelt dat
de Overheid allen valschen godsdienst
heeft uit te roeien, en wie strikte toepas
sing van artikel 36 verlangt, zal geneigd
zijn, deze vragen toestemmend te beant
woorden.
Toen wij echter enkele jaren geleden
aan een der leiders van de S. G. P. de
vraag stelden, hoe hij zich deze dingen
dacht, luidde het antwoord, dat hij het niet
wist, daar de partij zich hierover nog
niet had uitgesproken. En hij voegde er
aan toe, dat reeds een Commissie was
benoemd om dit vraagstuk te bestudee-
ren en dat binnenkort hieromtrent klare
wijn zoiu worden geschonken.
Nu was dit opzichzelf al een weinig
vreemd.
Wanneer men toch anderen verwijt, dat
zij artikel 36 niet handhaven en deswege
zelf oen andere partij opricht, dan moet
men toch weten wat men dan eigenlijk
verlangt.
Maar goed, er is dan 'twas in 1923
een Commissie benoemd, beslaande uit
de heeren Ds Kersten, Ds Zandt, Ds den
Hengst, Ds Salomons en de partij-secre
taris de heer Kuik.
De kopstukken der partij dus.
Toen echter in 1925 op een spoedige
verschijning van het rapport werd aan--'
gedrongen, werd geantwoord, dat deze
kwestie lang niet zoo eenvoudig was,
als menigeen denkt. Onderscheidene boe
ken, zoo heette het, moesten worden door
gewerkt, enz. zoodal ze onmogelijk spoe
dig met haar rapport gereed kon komen.
Ter verontschuldiging werd aangevoerd,
dat een studie-commissie uit de Chr. Hist,
partij nog veel langer over deze zaak
a?n het studeeren was.
En nu is op de laatste algemeene ver
gadering besloten de Commissie te ont
binden. Men zag blijkbaar geen kans eruit
te bomen.
Nu zullen wij de laatsten zijn, hierop
aanmerking te maken, 't Is geen schande,
zijn önmacht te erkennen.
Maar wanneer men nu consequent wil
zijn, dan zal men ook zijn pogen om de
Anti-revolutionaire partij te veroordeelen
belmoren te staken.
Wanneer men zelf niet weet, welke
opvatting de juiste is en op welke wijze
men zijne beginselen moet toepassen, dan
mist men het recht om de A.-R. partij'
aan den schandpaal te slaan.
Nu zal dit door de partij-leiding allicht
niet worden toegegeven.
Maar wel vragen wij aan do v o 1 g e 1 i n-
gen, die tot nu toe in goed vertrouwen
hebben meegewerkt de A.-R. partij te ver
zwakken, over deze zaak eens ernstig na
te denken en zich af te vragen of het
recht is en billijk en in overeenstemming
met de broederlijke liefde, de A.-R. partij
van ontrouw te beschuldigen en van haar
te eischen, wat de voormannen van de
S. G. P. na j a r e n 1 a n g e en naar wij
mogen aannemen ernstige studie
het betreft Hier immers naar de uitspraak
van Ps Kersten de waarachtige beginse
len niet vermogen te formuleeren.
I.V
Reorganisatie der, Genie.
Minister Lamboioy heeft gisternamiddaig
geïnstalleerd de commissie inzake den
dienst der genie, welke ingesteld is omt
der voorzitterschap van den gepensioni.
ncerd luitenant-generaal P. W. Pop, voor
zitter der bczuinigin'gscommisste.
De minister hield daarbij een toespraak,
waarin hij opmerkte dalt de algemeene
beginselen, welke de commissie) bij haar
arbeid tot richtsnoer kunnen dienen, eemi-
gen tijd geleden reeds schriftelijk ter kenl
nis zijn gebracht van den voorzitter en
de leden.
Liberale pers en Rijbelkennisl.
Het „denkend deel der natie" is niet
erg bijbelvast. Dezer dagen, zegt de Rot-
terd., troffen we weer eens een aardig
staaltje aan. We knippen het uit een ar
tikel in de „Nieuwe Rott. Cirt." en wel
uit een, waarin de moderne "bijbelcritiek
als een eisch voor den modernen mensch
wordt aangeprezen.
Hier is het eerste:
Rij zijn aanhouding verklaarde hij
hang te zijn geweest, zelf door zijn
vrouw te zullen worden onthoofd op
dezelfde manier als Johannes op last
van Salomo.
Het verband, waarin het voorkomt, doet
hiér nu niet ter zake. Ben kleine zet.
font kan hier de oorzaak zijn, maar get
rechte twijfel rijst toch omtrent de bij
belkennis van den redacteur, die dei cor
recties aan moest brengen, wanneer we
een kwart kolom verder uit hetzelfde ar
tikel dit tweede staaltje knippen;
Bij een prentje met den titel: „David
verliefd op Berzeba" lezen wij daarm
het volgende rijmpje, enz.
En dat schrijft dan nog over „Bijbel
en volksfantasie"
Dhr M. P. Kiel, wegwerker (op
wachtgeld) der Nederl. Spoorwegen, is met
ingang van 27 dezer herplalatst als weg.
werker aan het locaialspoor „ZuidtBeve-
land". Tevens werd zijn echtgenoote beu
noomd als contraetvrouw, halte Nissé.
Door de Arrondissements-Rechtbank
te Middelburg is failliet verklaard H. Die-
leman, reiziger te Krabbendijke.
F Te sch aangespoeld. Op ,23
April is te Westkapelle aangespoeld een
flesch, waarin zich een briefje bevond d.d.
25 Maart 1927, gesteld in de Engelsche
taal, waarin werd medegedeeld, dat vier
personen van een schip (naam onleesbaar)
op weg van Baltimore naar Engeland zich
in nood bevonden voor de kust van Dover
in een klein bootje. Onder bedoeld briefje
stonden de navolgende namen: Joseph
Crana, Wil. Long, Jerry Atlas en John
Smith. Door den burgemeester van West
kapelle is bedoeld briefje opgezonden aan
den Britscben vice-consul te Middelburg.
Ritthem. Maandagmiddag hield de ge
meenteraad een. openbare vergadering,
waarbij alle leden tegenwoordig waren. Tot
lid van het Burgerlijk Armbestuur werd
met algem. stemmen benoemd de lieer
W. Ce vaal Pz.
Van het schoolbestuur was een ver
zoek ingekomen om een bijdrage in de
kosten voor de assistente aan de Rijz.
school. B. en W. adviseerden afwijzend'.
Op voorstel van dhr P. J. de Pagter werd
met 4 tegen 3 stemmen besloten een
bijdrage te verkenen van f 150. Tegen de
heeren W. Gevaal Pz., J. Meliefste en
H. M. van de Putte. De laatste had liever
gezien, dat de gemeente op een andere
wijze liet schoolbestuur was tegemoet ge
komen. Vastgesteld werd het supll. kohier
hondenbelasting 2 aanslagen met f 3.
Goedgekeurd werd een wijziging in de
begroeting 1927.
^Het percentage voor de gem. inkomsten
belasting werd bepaald op 4.5. Vierder had
nog eenige bespreking plaats over de
wegenbelasting. Bij de rondvraag verzocht
dhr de Pagter om de putten in den dorps
weg te dichten. Dhr Wisse vraagt bij de
schouwing van wegen en voetpaden in het
bijzonder te letten op den berm van den
Bosschaartweg. Aan beide verzoeken zal
voldaan, worden.
Aagtekerke. In de Vrijdagmiddag ge
houden vergadering -an den Raad wer
den naar aanleiding van de ingekomen
stukken, door dhr Verhage inlichtingen
gevraagd over onderhoud van den Klei
nen Zandweg, en omtrent de electrificatie
van Walcheren, die hem door den voorzit
ter werden gegeven. Tot leden der Schat
tingscommissie voor de Rijksinkomsten
belasting werden herbenoemd de heeren
J. Moens, S. Bosselaar, P. de Visser en J.
Corré. Het kohier der hondenbelasting
over 1927 werd vastgesteld met indotaai
44- aanslagen. Aan P. Westerbeke werd
met ingang van 1 Juli a.s. eervol ontslag
verleend als gemeentebode. Vastgesteld
werd een wijziging van de begrooting voor
1926. Het heffingspercentage van de Ge
meentelijke Inkomstenbelasting werd be
paald op XA van het tarief. De ligger dei-
wegen en voetpaden van de gemeente werd
voorloopig vastgesteld, terwijl door den
voorzitter nog verschillende inlichtingen
werden gegeven, omtrent het onderhoud
der wegen.
N. en SI. Jooslantf. Door verschillende*
personen alhier werd bij de politie aangif-
gedaan van diefstal van diverse voor
werpen, o.a. van rijwielbelastingmerken,
touw, enz. Er wordt een onderzoek inge
steld.
Zierikzee. Een dezer dagen bemerkte de
brievenbesteller F. alhier, dat onbevoeg
den een aantal kippen uit een hok, staan
de op een stuk land onder deze ge
meente hadden ontvreemd en ontdekte hij
in de nabijheid van het hok eenige voet
sporen. Hij deed van zijn bevinding aan
gifte bij de politie, wien het mocht geluk
ken den dader, zekere R., woonachtig
alhier, op te sporen. Deze bekende, zich
aan voornoemden diefstal te hebben schul
dig gemaakt. Proces-verbaal werd opge
maakt.
D s F. G. v. d. P1 a s s c h e. Wegens
voortdurende ongesteldheid heeft Ds F. C.
v. d. Plassche, Ned. Horv. predikant te
Aalten, met ingang van 1 Oct. a.s. eervol
emeritaat aangevraagd.
Beroepingswerk. De Geref.
Kerken van Andel en Giessen (N.-Br.) be
sloten een combinatie aan te gaan tot het
beroepen van een predikant.
Zierikzee. Na ruim 5M-jarige evange
liebediening nam ds S. v. d. Molen, pred.
bij de Chr. Geref. Gemeente alhier, Zon
dagavond afscheid van zijn gemeente. Tot
grondslag zijner overdenking koos Z.E.W.
Exodus 14: 15, het 2de gedeelte: „Zeg den
kinderen Israels dat zij voorttrekken". Na
het eindigen van den dienst verzocht
ouderling Quant den leeraar toe te zingen
Ps 121:4. Het ruime kerkgebouw was
overvol.
Evangeliste n-c onferentie.
Van Maandag 30 Mei tot 3 Juni wordt
door de samenwerkende Zendings-corpo-
raties in samenwerking met het Java-
Comité een zendingsconferentie met evan
gelisten en Godsdienstonderwijzers gehou
den in het Conferentieoord te Lunteren.
Dr F. J. Fokkema, rector der Ned. Zend.
School, zal het openingswoord spreken
over: „Ik geloof in den Heiligen Geest".
Ds Joh. Bauws, zendingsdirector, zal
spreken over „Stroomingen in China". Ds
D. Crommelin, zendingsdirector: „Stroo
mingen op Java", de heer G. J. Staal, oud
gouverneur, over: „Stroomingen in Suri
name"; de heer M. Duyker, secr. van het
Java-Comité: „Stroomingen in Besoeki".
Zendeling A. J. de Neef zal mededeelingen
doen over het zendingswerk op Nieuw-
Guinea, zend. van Noppen over dat op
West-Java, zend. Kriegers over dat op
Oost-Java. Verder zullen spreken ds B. J.
G. Rijnders, zendingsdirector over: „Wat
valt er te doen?" en ds Stam van Rotter
dam over: „Hoe kan ik het doen?" Ds E.
Syperda zal mededeelingen doen over
evangelisatie-arbeid en ds C. Ferguson
van Den Haag zal het slotwoord spreken.
Benoemd tot onderwijzer aan een
O.L. school te Den Haag dhr J. P. Wage te
Schoondijke.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Dedemsvaart, W. A.
Zeijdner te 's-Heerenberg. Naar Midsland,
Tj. J. de Boer te St. Jacobi-Parochie.
Bedankt voor Stedum, Dr W. Lodder te
Doorn. Voor Pingjum, J. Vink te Drim-
melen.
Geref. Kerken.
Beroepen te Bellingwolde, E. de Jong,
cand. te Rotterdam.
Aangenomen naar Musselkanaal, D. J.
Velsink te Arum. Naar Dronrijp, S. Wou
ters, cand. te Exmorra.
Bedankt voor Koog-Zaandijk, Blokzijl,
Midwolde, Kielwindeweer, Zoutkamp, Ter-
naard, Ooster-Nijkerk, Paesens, Achlum,
Tzum, Wommels, Tijnje en Oudehorne, S.
Wouters, cand. te Exmorra. Voor Hou
werzijl, J. W. van Tol te Scharendijke.
Baptisten Gem.
Beroepen te Stavoren, J. van Dongen te
Hoorn.
„Die ons heeft zalig gemaakt".
Bij de firma Oosterbaan en le Cointre te
Goes is in druk verschenen de rede door
Ds R. J. van der Veen te Goes uitgaspro
ken ter gelegenheid zijner 40-jarige ambts
bediening.
Deze uitgave zal ongetwijfeld velen ge
noegen doen. Wie in de gelegenheid wa
ren Zondagavond dit kostelijke woord te
beluisteren zullen er prijs op stellen deze
gedachtenisrede nog eens rustig na te le
zen. En de vele vrienden en bekenden
van Ds Van dor Veen buiten Goes, dia
niet in de gelegenheid waren deze rode
aan te hooren zullen naar wij vertrouwen
zich haasten deze predikatie, die naar
vorm en inhoud aan hooge eischen vol
doet, aan te schaffen, temeer daar
aan deze uitgave als bijlage is toegevoegd
een fraai uitgevoerd en goedgelijkend por
tret van den jubilaris.
De uitgeefster zorgde voor een keurige
uitvoering.
Ongelukken. Te Maastri dit zijn
tengevolge van het spelen met luciferg
de kleeren van een 2-jarig kindje in brand
gevlogen. De kleine is korten tijd daarna
aan de bekomen brandwonden overleden.
Te Velsen is door een autobus een
11-jarige jongen uit IJmuiden bij1 het over
steken van den weg overreden en onmid
dellijk gedood. Mej. van G., die de
vorige week te Hoensbroek door een auto
werd overreden, is thans aan de gevolgen
overleden.
Inbraken. Tijdens 'afwezigheid van
de bewoners is ingebroken bij1 de familie
N. te Vlaardingen. Bij thuiskomst ongeveei
half 10 bemerkte de heer N., dat van
benedien tot boven alles overhoop was ge
haald en over den vloer was gesmeten.
Lijfsieraden, tafelzilver en andere voorwer
pen van waarde worden vermist. -Zon
dagmorgen kwam men tot de ontdekking,
dat des nacht was ingebroken in het
kantoor van don ontvanger der rijks di
recte belastingen te Delfzijl. Voor zoover
kon worden nagegaan, wordt er niets ver-
mist. Wel bleken de laden der lessenaars
te zijn doorzocht. Eenig geld, particulier
eigendom van het kantoorpersoneel, bleef
onaangeroerd.
EenBank-runte Peking.
Volgens een bericht uit Peking heeft
gisteren een stormloop op de buitenland!,
sche banken plaats gehad naar aanleiding
van geruchten, dat alle banken in Peking
binnenkort zullen sluiten. De toestand is
nog ernstiger geworden door berichten
in de Cjhineesche bladen, dat verschijL.
lende banken insolvent zijn. Men vreest,
dat er een paniek zal ontstaan. De |>ou
gingen van de regeering om bench tert
van dezen aard tegen te spreken, hebben
geen succes gehad. De aandrang bij de lo<
ketten van de banken was ontzaglijk.
Vele kooplieden wisselden hun bankbiljet
ten tegen zilveren dollarstukken in.
Tragisch ongeluk. Een vrouw
levend verbrand. Zondagmiddag heeft
te Steenbergen een zeer tragisch ongeval plaats
gehad, dat groote ontroering in de gemeente
teweeg bracht. Toen de heer Wijnen, hoofd
onderwijzer van een boodschap thuiskwam,
vond hij in de kouken zijn echtgenoote, ge
heel met brandwonden overdekt op den grond
liggen. Terstond werd geneeskundige hulp in
geroepen. Deze mocht niet meer haten. On
der de hevigste pijnen overleed de vrouw.
Omtrent de juiste toedracht van het gebeurde,
tast men in het duister. Van mevrouw Wijnen,
die gebruik maakte van een sloof om haar
voeten te warmen, schijnen op een gegeven
oogenblik kousen en kleeren vlam gevat te
hebben met het noodlottig gevolg. In da
keuken zelf is niets verbrand. Mevr. Wijnen
was ongeveer 50 jaar oud, en inoeder van
vijf kinderen. De deelneming met de zwaar
getroffen familie is algemeen.
Verzakkingen in de mij n-
s t re e k. Te Spekliolzerheide in de Akerstraat
hadden weer nieuwe verzakkingen plaats ten
gevolge van den mijnbouw. Ditmaal zakte eert
paard met een wagen van den voerman Crom-
bach' wel een halven meter in de straat.
Er hadden geen ongelukken plaats. Het ver-"
keer was geruimen tijd gestremd.
Nederl. motorschoener gezon-
ken. Twee opvarenden verdron
ken. Zaterdag is de motorschoener „Fenna"
op de reis van Delfzijl naar Emden met
oen lading suiker aan boord bij slecht weer
in de branding geraakt en gezonken. De schip
per en zijn zoon zijn verdronken.
Auto-ongeluk. 4 dooden, 2
zwaar ge wond en. Gisterennacht om
streeks 12 uur trachtte een vrachtauto, waar
in zich 6 personen bevonden, op den weg
van Homburg naar Frankfort een andere auto
voorbij te rijden. De vrachtauto botste daar
bij tegen de andere auto, geraakte aan het
slingeren en sloeg tenslotte over den kop,
met het gevolg, dat 4 personen gedood en 2
ernstig gewond werden. Ook de andere auto
werd omvergeworpen, doch de inzittenden
daarvan bleven ongedeerd.
Doodslag of ongeval? Gisteravond
te 10 uur werd (Je politie te Den Haag met
het volgende in kennis gesteld
Een bezoeker zou in beschonken toestand
in een café in de Gerard Doustraat zijn
binnengekomen. Hem werd drank geweigerd;
hij bleef toch in het lokaal en ging er op
een stoel zitten. De kastelein zou hem gelast
hebben heen te gaan. Hij weigerde, waarop
hij door den kastelein met behulp van een
aantal gasten op straat gezet werd. Even
later werd hij dood op straat gevonden.
Naar aanleiding van dit bericht, werd er
door de politie dadelijk ter plaatse een on
derzoek ingesteld. De kastelein en verschil
lende bezoekers verklaarden, dat de man niet
met ruw geweld op straat was gezet. Zij
zagen, dat hij buiten gekomen, in elkaar zakte
en liggen bleef, juist voor de deur.
Het voorioopig onderzoek heeft tot dusver
geen aanleiding gegeven tot het doen van
arrestaties.
Overtreding der Waren
wet. Door J. E. D., distillateur te Mid-
burg is hooger beroep aangeteekend tegen
het vonnis van den Kantonrechter te Mid
delburg van 13 April j.l. waarbij liij wegens
overtreding der Warenwet (het afleveren
van jenever met een minder percentage
alcohol -als daarvoor stond aangegeven)
werd veroordeeld tot f500 boete subs.
2 maanden hechtenis. Door den Ambte
naar van het Openbaar Ministerie is even
eens van bedoeld vonnis appèl aangetee
kend.
Water en melk. Boor den Kan
tonrechter te Terneuzen is U. do C., melk
verkoopster te Sas van Gent wegens het
afleveren van melk waaraan ongeveer
30 pCt. water was toegevoegd veroor
deeld tot f 300 boete subs, 100 d. h.
De ontslagen onderwijze res
in V og e 1 en sang vr ij ge spr o k en.
De Haarlemsclie Rechtbank heeft Maan
dag, vervroegde uitspraak: doende, de ont
slagen onderwijzeres te Vogelensang, die
terecht stönd wegens mishandeling van
een harer leerlingen, vrijgesproken. De
rechtbank nam aan, dat de opzet om te
mishandelen, niet aanwezig was geweest.
