WitteSter
10 cent
No 171
Vrijdag 22 April 1927
41e Jaargang
EERSTE BLAD.
Binnenland.
Bnltenlasd.
Staten-Generaal
Dit De Provincie.
Kerknieuws
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
VRAAGT UWEN WINKELIER.
Pruimtabak
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg, Tel. no. 259
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertent iën:
regels f1.20, elke regel meer 30 cf.
Bij abonnement belangrijke korting.
Gemeenteraadsverkiezingen.
In de tweede helft van Mei worden
door heef de provincie de verkiezingen
voor de Gemeenteraden gehouden.
Wij hehben dus nog even den tijd, maar
fccch kan het misschien geen kwaad nu
reeds een opwekking te laten uitgaan om
met de voorbereiding van deze verkiezin
gen de noodige ernst te betrachten.
De verkiezingen voor de Gemeenteraden
dragen vaak een ietwat onaangenaam ka
rakter. Het is niet altijd mogelijk het per
soonlijke element te weren. Vooral niet
omdat bij deze verkiezingen niet zelden
bepaalde personen sterk opi den vo-oi grond
worden geschoven, om daardoor voor de
partij winst te behalen.
Men zwijgt dan van den principieelen
kant der zaak en legt allen nadruk op- de
persoonlijke eigenschappen van bepaalde
candidaten. En niet altijd zonder succes.
Daarom is het noodig van meet af op
den voorgrond te stellen, dat het o$k bij
de raadsverkiezingen gaat om de begin
selen.
Houdt men dat in het oog, dan krijgt
de strijd een veel mooier karakter en
wordt het weiken veel gemakkelijker.
En gewerkt zal er moeten worden1,
niet minder dan bij de Statenverkiezingen.
In verschillende gemeenten doet zich
het verschijnsel voor, dat ongeveer de
zelfde kiezers zich bij de gemeenteraads
verkiezingen geheel anders uitspreken dan
hij de Statenverkiezingen.
Zoo b.v. in Goes, waar in 1923 de
Chr.-Historischen gemakkelijk een derden
zetel in den Raad hadden kunnen bezetten
als een deel van hunne kiezers niet waren
•overgegaan op den liberalen candidaat,,
■met het gevolg dat deze candidaat een
overschot kreeg, zóó groot dat zijne par-
t ij, die men toch niet bedoelde te stem
men, een extra-zetel kon bezetten.
Ook in andere gemeenten doen zich
zooals onlangs uit een ingezonden stuk
in ons blad bleek soortgelijke verschijn
selen voor.
Dat is natuurlijk niet in orde.
De strijd giaat niet om personen in de
■eerste plaats, maar onn de beginselen.
Ook bij de .Raadsverkiezingen moet voet
hij stuk worden gehouden.
En om da,t ste hereiken moet de nög
restende tijd behoorlijk worden benut.
In de eerste plaats natuurlijk door de
besturen der Kiesvereeniginigein, maar
voorts ook door de gewone leden.
De ouderen irioeten niet zeggen dat dit
nu een werk is voor de jongeren.
De ouderen zijn óók noodig.
En ae jongeren moeten niet rneietnen
dat de ouderen het wel alleen kunnen
deen.
De jongeren met hun' jeugdig vuur en
héérlijk enthousiasme zijn eveneens on
misbaar.
De vrouwen moeten het niet op de
mannen laten aankomen en de mannen
niet op de vrouwen, maar allen' moeten
meewerken ora de kiezers te! overtuigen
dat het gaat in de eerste plaiats om de
beginsel e n.
De groote kans.
Het pas gehouden congres van de S. D-
-A. P. is wel in staat omtrent het karakter
van deze partij een verkeerden indruk
'te wekken.
't Was alles even rustig om niet te
zeggen landerig.
Van het vroegere revolutionaire vuur
viel zoo goed als niets te bespeuren, ia-
plaats van het congres van! een revolutio
naire partij scheen het veelmeer eeln bij
eenkomst van een partij die bezig is te1
schikken en te plooien, om zonder al te
veel bezwaar straks ©en „burgerlijke re
geering" te helpen vormen.
De schijn kan echter bedriegen. 1
En dat zulks hier het geval was, blijkt
wel uit wat Mr Traélstra nu twee jaren
geleden schreef.
Hij klaagde dat alles zoo langzaam
gaat, dat de tegenwoordige vraagstukken
zoo ingewikkeld zijn, en dat daardoor de
parlementaire ontwikkeling wordt tegen
gehouden.
„.Daarom zoo schreef hij' is het
noodig, dat wij ons inwendig ontwikkelen.
Als eenmaal ons de groote kans ge
boden wordt, moeten wij in staat zijn
om. dis gelegenheid volledig te bunn'en
benutte».'
Ala eenmaal de groote kans geboden
wordt, zooals men meende dat in 1918
het geval was, dan zullen de sociaal
democraten voor revolutionaire daden niet
terugdeinzen.
Wij gelooven het gaarne.
Maar die kans moet juist niet geboden
worde».
Daarom rust op allen, die de wet
niet voor het geweld willen inruilen,
da dure plicht naar vermogen mee te
weiken tot dè doorwerking en de toepas
sing van de antirevolutionaire beginselen.
Op alle n. Op de vrouwen evengoed
als op de mannen. Op de" jongeren
zoowel als op de ouderen.
Niet het minst ook bij de a.s. Gemeen
teraadsverkiezingen
welks nabijheid de afschuwelijke aanval
plaats had, meldt, dat het aantal slacht
offers 130 bedraagt, wat, voegt het rap
port e;r aan toe, wellicht nog overdreven
is; maar de verschrikkelijke slachting
wordt ten volle bevestigd.
PUJin VEEVOEDERFABRIEK
VOORBURG
Per 50 K.G. f 9.50. EIERMEEL
10 -2.25. f8
2V2 - 0.60. par 50 K G
GRATIS een Droogvoerbak bij aankoop van
50 K.G., of bij inlevering van 20 bons van
pakken van 2Vj K G.
Hoofdagenten:/
GEBR. STRAU8, Kloetirge.
J. P. MAARTENSE Bz., Middelburg.
JOH. BEUKELAAR, Tholen.
Firma C. VAN SCHELVEN, Middelbands
J. VAN DER WEELE, Eikerzee.
De economische toestand in E-ngefand.
Berichten uit bijna alle groote industrie
centra in Britannië toonen aan, dat in de
zes maanden van den industriëelen vrede,
sinds de mijnwerkersstaking, een voort
durende en in sommige gevallen snelle
opleving in de industrie heeft plaats ge
had en dat er alle vooruitzicht bestaat
op een voortduring daarvan. In de mijn
centra wordt de productie bevredigend
genoemd. In de ijzer- en staal-industrie
vertoont het aantal in werking zijnde hoog
ovens een snelle vermeerdering en de
productie bedroeg in Maart 950.000 tons
vergeleken bij 827.000 tons in Februari,
ofschoon dit laatste cijfer reeds een record
was sinds 1914. In de schéepsbouw-ih-
dustrie zijn vele duizenden tonnen in aan
bouw en de verbetering daarvan is van
groeten invloed op de andere industrieën.
In de electro-technische industrie zijn aan
wijzingen dat dit jaar een nieuw record
wordt bereikt. De toestand van den uit
voer is bevredigend door belangrijke or-
dene uit Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-
Afrika, Indië en Japan. Uit Europa wordt
een .groo-tere vraag naar machinerieën ge
meld. In de motor-industrie werken alle
fabrieken onder hoogen druk om aan de
vraag te voldoen. De katoen-industrie ver
betert snel. De berichten melden, dat
slechts 8 pet der arbeiders korten ar
beidstijd heeft tegen 20 pet twaalf maan
den geleden.
De gruwelijke treinmoord in Mexico.
Volgens den officiëelen Amerikaanschen
draadloozen dienst biedt d-e plek, waar
de trein, die naar Mexico-Stad onderweg
was, door bandieten overvallen en ver
brand werd, een beeld van gruwelijke
verwoesting.
De aanval OP den trein, waarin zich
600 reizigers bevonden, werd uitgevoerd
door een bende van 500 goed gewapende
bandieten, die den trein eerst hadden
laten ontsporen. De passagiers trachtten
uit den trein, die in brand was geraakt,
te ontkomen, doch werden door de ban
dieten met een snelvuur 'öntvangen. Alle
personen, {lie niet meer wisten te ont
komen, werden in de achterste wagons
samengedrongen, die vervolgens met pe
troleum overgoten en in brand gestoken
werden.
Een dochter van. den oud-pxesident
Obregon werd uit een wagon gesleurd en
ernstig mishandeld.
De Mexicaansche minister van oorlog
heeft zich persoonlijk aan het hoofd ge
steld van een afdeeling ruiterij, die de
bandieten zal achtervolgen.
Een officieel rapport uit Limon, in
Departeme nt van Defensie.
Verschenen is liet Voorloopig Verslag
der Tweede Kamer omtrent het wets
ontwerp betreffende wettelijke voor
zieningen naar aanleiding van de opheffing
van de Departementen van Marine en van
Oorlog en van de instelling van een De
partement van Defensie.
Verscheidene leden hadden tegen dit
ontwerp zeer ernstige bezwaren, omdat
gevreesd werd, dat uit deze samenvoe
ging een splitsing van cle Marine van
Nederland en van Indië zal moeten volgen
en ook; omdat men het beheer,van een
zoo uitgebreid departement als regel voor
één man te zwaar acht.
Sommige leden voegden hieraan toe,
dat mede uit internationaal oogpunt dit
oogenblik wel het mipst geschikte is om
te pogen het aanhangig wetsontwerp tol
wet verheven te krijgen. Het gist in heel
het Oosten. De gebeurtenissen in China
zijn voor geheel Azië van de grootste be-
teekenis en,manen tot groote voorzichtig
heid. De verdediging van ons koloniaal
bezit is voor het Nederlandsche volks
leven een zaak van de eerste orde. Onrlei
deze omstandigheden moet men de op
heffing van het departement van Marino
niet doordrijven.
Verscheidene andere leden verklaarden
zich ten volle ragt dit wetsontwerp te
kunnen vereenigen en daaraan hun stem
te zullen geven. Zij waren ingenomen
met 'het besluit der Regeering, om einde
lijk de uitvoering van het sedert 1920
gekoesterd voornemen te bevorderen. De
ervaring van den laatsten tijd heeft ge
leerd, dat het eenhoofdig beheer van de
beide Departementen zonder groot be
zwaar mogelijk is.
Te verwachten is, dat bij eenhoofdig
beheer van leger en vloot door doelmatige
en eenvoudige organisatie van de weer
macht besparingen kunnen word,en ver
kregen, terwijl tevens meer eenheid bij de
behandeling van verschillende onderwer
pen, die leger en Vloot betreffen, ver
zekerd kan zijn.
De Rotterdamsche Ra aid.
De wethouders vacature te Rotterdam,
ontstaan door het bedanken van den heer
Schouten is nog steeds niet vervuld.
Tot drie keer toe werd gisteren ge
stemd, maar zonder resultaat.
Het werkloozenvraagstuk vol-
- ledig in "behandeling.
Naar wij vernemen, is dezer dagen weer
een bespreking in Den Haag gehouden tus-
'schen de wethouders van de vier groote
steden en de ministers van Binnenland -
sche Zaken, Financiën, Arbeid en Water
staat.
Op deze conferentie is het werkloozen
vraagstuk, de steunregeling en de arbeids
verruiming volledig in behandeling ge
nomen. In afwachting hiervan zjjn de
voorbereidende maatregelen tot overplaat
sing van werkloozen naar Drente op ver
zoek van den minister van Binnenlandsche
Zaken stopgezet.
Het georganiseerd overleg bij
het r ij k.
Namens het comité ter behartiging van
algemeene belangen van Overheidsperso
neel (A.C.O.P.) en het permanent comité
van christelijke organisaties in publieken
dienst hebben de heeren F. S. Noordhoff
en L. Vermeulen den voorzitter der cen
trale commissie voor georganiseerd over-
teg in ambtenarenzaken verzocht, een
spoedvergadering' te willen uitschrijven ter
bespreking van de positie van het rijks
personeel, dat op arbeidscontract is aan
gesteld.
Het ligt tevens in de bedoeling, inlich
tingen te vragen over de herziening van
het bezoldigingsbesluit, over de her
classificatie van de gemeenten en over
de ambtenaarswet.
Bovendien zal waarschijnlijk de regeling
van den arbeidstijd van het personeel
bij de proefstations aan de orde komen,
zoomede do salarieering van het personeel
bij den rijksstudiedienst voor de lucht
vaart en een aantal andere aangelegen
heden.
De kosten va», hét paspoort
verlaagd.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend, waarbij de kosten van het
Nederlandsch paspoort worden verlaagd.
In de toelichting wordt verwezen naar
de gehouden Paspoorten-conferentie, waar
in de wenschelijkheid werd uitgesproken,
den duur van het paspoort op twSe jaar
te stellen >pn de bosten niet hooger te
doen zijn, dan het bedrag der kosten,
benoodigd voor de samenstelling er van.
De Memorie gaat dan aldus verder:
Het hiernevens aangeboden wetsont
werp strekt ten -einde aan deze „aanbeve
lingen" gevolg te geven.
Aangezien, volgens d-e in de- tweede
plaats genoemde „aanbeveling", de hef
fingen wegens de afgifte van buitenland-
sche paspoorten het karakter van leges-
heffingen behooren te dragen, oordeelen
de ministers het juist h-et tot dusver voor
deze documenten in Nederland verschul
digde zegelrecht te doen vervallen. Het
ligt in hun voornemen, de in de Konink
lijke besluiten van 26 Mei 1922 en 24
December 1923 voorkomende bepalingen
nopens de heffing van leges wegens de
afgifte .en de verlenging van paspoorten
zoodanig te wijzigen, dat in beide gevallen
een bedrag van slechts fl verschuldigd
zal zijn.
O-ok na d-e inwerkingtreding der hier-
voren opgesomde wijzigingen zullen on-
verm-ogenden zoowel in Nederland als in
het buitenland gratis een paspoort kun
nen verkrijgen of kan hun paspoort gratis
worden verlengd; zeelieden vallen, als
ieder ander, onder de desbetreffende be
palingen.
Bij de inwerkingtreding der voorge
stelde wijzigingen zal de minister ter ken
nis van overheden in Nederland en het
buitenland brengen, dat paspoorten voort-
ban, behoudens uitzonderingsgevallen,
steeds voor den duur van twee jaren be
hooren te worden afgegeven en verlengd.
Socialistisch Paaschfeest.
■Tijdens de Paaschvacantie, zoo meldt
„Het Volk" was- het bekende vacantie-
oord ,,'s Zomers Buiten" te Soestduineri
druk bezocht. Alle ruimte was bezet,
waartoe waarschijnlijk het feit, dat thans-
alle georganiseerde Amstcrdaröschc arbei
ders kunnen toetreden, wel zal hebben bij
gedragen.
Dit gezelschap van ongeveer 20Q lo-
gé's, kwam op de idee een Paaschvuur
aan te leggen en gezamenlijk trok men
aan den sprokkel. In het open veld naast
het vacantie-oord werd de brandstapel
opgetast en des avonds verzamelde m-en
zich op deze plaats. De voorzitter van
„'sZ-o-mers Buiten", p.g. Van Sluis, opende
de bijeenkomst en partijgenoot Ds Van
Wijhe, hield, terwijl de vlammen hoog
oplaaiden, een Paaschrede.
Na afloop daarvan werden gezamenlijk
socialistische liederen gezongen.
Eerste Kamer.
Waterstaatsbegrooting.
't Wordt nu toch wel een beetje erg met
de Eerste Kamer.
We schrijven nu 22 April, van het loo-
pende jaar zijn dus bijna 4 maanden ver
streken, en nog is de behandeling van de
begrooting niet afgeloopen.
Voor een deel vindt deze late behande
ling haar oorzaak in het Belgisch Verdrag
dat veel tijd in beslag nam, maar voor een
deel ook in de geweldige breedsprakigheid
onzer Senatoren, die het er op toe begin
nen te leggen Tweede Kamertje te spelen.
Het waren vooral de Sociaal-democra
ten die gisteren veel tijd in beslag namen,
wat naar de heer Moltmaker vertelde een
gevolg is van de Tantsoeneering van
den spreektijd in de Tweede Kamer. Nieu
we dingen werden echter niet gezegd. Het
was in hoofdzaak een herhaling van wat
in -de Tweede Kamer over personeelsaan
gelegenheden hij het spoor enz. reeds
breedvoerig was behandeld.
De heer van Lanschot maakte een zeer
juiste opmerking, toen hij vroeg, hoe het
mogelijk was, dat men de Zuiderzee ging
dempen, waartegen trouwens niemand be
zwaar heeft, maar -dat men in het Zuiden
een groote strook land, waarop menschen
wonen, onder water laat staan. Reeds in
1883 is er bepaald, dat de dijk bij de Beer-
sche Maas op bandijkjioogte mocht wor
den gebracht, maar als men het doen wil,
maakt de regeering gebruik van de rivie-
renwet en verbiedt het, omdat het bed van
de Maas niet in orde is. Het in orde ma
ken en houden van het rivierbed is een
Rijkszaak en het gaat niet aan de plaatse
lijke belanghebbenden daarin te laten mee
betalen.
Vandaag krijgt de Minister gelegenheid
om te antwoorden.
Na Waterstaat komen nog de begroo
tingen van Oorlog, Marine, Buitenland-
sche Zaken en Koloniën aan de orde..
pap hall ons
"J
OVERTREFT ALLE ANDERE
-SMAAK o. STEVIGHEID
remmmi fe*. woottruunrAuinc «a th. n
Ellewcutsdijk. Gisteren werden alhier
ter -gelegenheid van het huwelijk van mej.
v. Hattum met den heer Viruly te Scheve-
ningen door de familie van Hattum te
Scheveningen zeer vele gezinnen verrast
met krentenbrood, terwijl de schoolkinde
ren getracteerd werden op een zakje
bruidsuikers.
St. Laurens. Woensdag kwam de veree-
niging van oudcursisten „Samenwerking"
alhier in een spoedeischende vergadering
bijeen. Onder de voorlichting van den
Rijkstuinbouwconsulent en de twee advi
seurs der vereeniging werden de vraag-
lijsten van prof. Sprenger besproken.
Hierin werden vragen gesteld omtrent
bloei, bestuiving en vruchtzetting van onze
fruitboomen. Vijf deelnemers gaven zich
op, die zich bereid verklaarden de formu
lieren met nauwgezetheid in te vullen. Ook
werden nog eenige huishoudelijke zaken
besproken, w.o. de in Juli te houden ten
toonstelling van den kring Walcheren der
Z. L. M.
De roede Senatoren over de knie.
In „Het Volk" worden de langpraterige
socialistische Senatoren tot de orde ge
roepen.
Zooals wij reeds opmerkten, duurt het
begrootingsdebat in den senaat wel latag.
Moltmaker betoogde, dat het niet anders
kan, o.a. omdat de Tweede Kalmer ten
gevolge van de spreektijdrantsoenee-ring
de zaken niet behoorlijk zon kunnen, be
handelen. Wij kunnen dit niet met onzen
vriend eens zijn. Natuurlijk mag de spreek,
tijdrantsoeneering niet al te streng wor
den. Maar wij gelooven, dat zij over het
algemeen goed werkt, omdat zonder haar
do Tweede Kamer zich door den berg
van arbeid niet meer heen ^ou kannen
worstelen.
Voorts gelooven wij, dat, als de senaat
tot gewoonte mocht krijgen om) dé be
grooting te behandelen in het tempo, dat
hij thans volgt, een spredktijdrantsoenee-
ring ook voor de Eerste Kamer niet
onraadzaam zou wezen. Wij hehben het
grootste respect voor den ijver en dé zake
lijke kennis, die tal van senatoren ia huh
redevoeringen toonen. Van de noodzake
lijkheid van maatregelen, die sommigen
hunner bepleiten, van de onrechtvaardig
heid van misstanden, waartegen zij -op-
flbmen, kan niemand dieper overtuigd zijn
dan wij. Maar de Eerste Kainer is de
Tweede Kamer niet. Laatstgenoemde be
hoort de voornaamste plaats in te nemen
van de Staten-Generaal. Wij beginnen
somtijds eenigszins te vreezen, dat do Eer
ste Kamer de Tweede Kamer naalr de
kroon gaat steken. Van tijd tot tijd hoo-
ren wij opmerkingen, die eenvoudig ©en
herhaling zijn van wat in de Tweede
Kamer is gezegd en waarop wij het ant
woord van den betrokken Minister vooruit
zouden kunnen neerschrijven.
De senaat mag niet ©en soort van
repliek-college worden. En hij mag öok
niet fungeeren als een verlengstuk van de
Tweede Kamer. Het gebeurt wel eens,
dat redevoeringen worden gehouden, zoo
langdurig en zoozeer tot in, min of meer
technische, bijzonderheden afdalende, dat
zij in de Tweede Kamer nauwelijks op
haar plaats zonden wezen en in de Eerste
Kamer niet op haar plaiats zijn.
Dat is heel voorzichtig gezegd, maar
de roode veelpraters kunnen het eir toch
mee doen.
Maandag 2 Mei a.s. bezoekt de Com
missaris der Koningin de gemeente Sint
Philipsland.
N-ed. Herv. Kerk.
Beroepen te Norg, H. J. Witkop Jr te
Rockanje.
Bedankt voor Bedum, J. C. Wissing té
Vught. Voor Katwijk aan Zee Joh. Ste-
houwer te Weesp. Voor Gouderak, J. Rou
ge te Tl oog-dokland. Voor Groothuizen!
en Avenkorn, F. W. Boers te Abbekerk-
Lambertschoog.
