Pruimtabak
No 161
Vrijdag 8 April WWJÏÏ
41e Jaargang
EERST! 8LAC.
Kerkileaws
Predikisenrtea.
Staten-Gsneraal
Onderwijs.
Pit rtummer bestaat uit 2 itiadeii.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
*De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Statenkring Goes.
De A.-R. partij in den Statenkring Goes
kan met voldoening op den gevoerden
stembusstrijd terugzien.
Hoewel zij met name fan de zijde der
S.D.A.P. zeer harde aanvallen had te ver
duren, waarbij' men in de keuze der
middelen volstrekt niet kieskeurig was,
is zij toch ongehavend uit den strijd te
voorschijn gekomen.
De S.D.A.P. had het er blijkbaar op ge
zet zeer in bijzonder de Antirevolutio
naire partij te treffen.
Nu eens werd het wapen der verdacht
making gebruikt en dan weer werd een
absoluut onjuiste voorstelling van zaken
.gegeven.
Het doel werd echter niet bereikt.
Want het merkwaardige van den uitslag
:is, dat terwijl de Staatk. Gereformeerden
die in hoofdzaak in het Antirevolutionaire
water visschen hun stemmencijfer niet
onbelangrijk wisten op te voeren, de A.-R.
partij toch met de grootste winst ging
'strijken.
Terwijl toch de Vrijheidshond in ver
gelijking met de Statenverkiezing in 1923
niet minder dan 421 stemmen verloor,
en de Vrijz.-Dem. met 429 stemmen voor
uitgingen, de S.D.A.P. met 393, de C.-H.
met 317, de S. G. P. met 315 en de
R.-K. met 223, had de Antirevol. partij
in dit district een winst te boeken van
532 stemmen.
Ongetwijfeld een mooi resultaat.
Prikkele deze uitslag onze mannen en
vrouwen tot vernieuwde krachtsinspan
ning, tot een trouw beleven en belijden
van en een trouw en volhardend strij
den voor onze schooné beginselen.
Middelburg.
Ook de uitslag in den kieskring Middel
burg geeft voor de A.-R. partij reden
tot tevredenheid.
Hier waren het vooral de Vrijz.-Dem. en
de Staatk. Geref. die groote winsten, resp.
-807 en 500 st., hadden te boeken.
Maar ondanks dit alles kon de A.-R.
partij1 zich niet alleen handhaven, maar
wist zij haar stemmencijfer met 313 op te
roeren.
Stelt men daarnaast de R.-K. die 143
stemmen vooruitgingen, de S.D.A.P. met
haar 264 en de Vrijh., Bond met zijn
36 stemmen winst, terwijl de Chr.-Hist. een
verlies van 46 stemmen hadden te boeken,
dan maakt de A.-R. partij' zeker geen
Hecht figuur.
De groote vooruitgang vau de Vrijz.-
Dem. is waarschijnlijk voor een deel te
danken aan de stemmen die in 1923 op
enkele kleine groepen werden uitgebracht,
terwijl de Chr.-Historisohen vermoedelijk
een aantal stemmen aan de S. G. P. heb
ben verloren.
Maar hoe dit zij, de A.-R. partij kan
tevreden zijn.
Er is gelen reden om te roemen maar
wel tot dankbaarlxei-d, een dank
baarheid die tot het brengen van offers
van liefdie en toewijding moge nopen.
^^.Zuid-Holland.
In verschillende bladen kan men lezen,
dat de Staten van Zuid-Holland zijn om
gezet Woensdag.
Dat is echter niet juist. f
Wel hebben de drie partijen die de
laatste ,jaren de meerderheid vormden,
zware verhezen geleden, zoodat zij zijn
gedaald tot 39 van de 82 z., maar daaruit
Tolgt niet, Mat nu de linkerzijde in de
meerderheid zou zijn gekomen.
Alles bij elkaar genomen, kan zij
het niet verder brengen dan tot 37 ze
tels, zoodat er van een linksche meer
derheid geen sprake is.
'Het zijn de Staatk. Gereformeerden, die
met de leden van de H. G. S. thans op
de wip zitten en die telkens in de ge
legenheid zijn, den doorslag te geven.
Nu verwachten wij van de H. G. S.
voor de rechtsehe politiek niets goeds.
Van een partij, die 'topneemt voor de
openbare school en die openlijk liet Chr.
onderwijs bestrijdt, is nu eenmaal niets te
■verwachten.
Anders staat het echter met de St.
Geref. partij, die met hare 4 leden een
belangrijke plaats in de Zuid-Hollandsche
Sjaten gaat innemen.
Tiet kan niet anders dan worden be-
'treurd, dat deze partij door haar op
treden de kracht van de rechtsehe par
tijen in menig opzicht heeft gebroken,
maar dp positie' die zij thans in Zuid-
Holland inneemt, geeft dit voordeel, dat
zij van nu af aan zoowel bij benoemingen
als bij liet. nemen van hesluiten een meer
verantwoordelijke plaats inneemt.
Zij kan zich nu niet meer bepalen
tot getuigen, maar zij zal nu mee de ver-
k
antwoordelijkhfud moeten dragen, en dan
zal vanzelf ook blijken, dat de .critiek ge
makkelijk is, maar de kunst moeilijk.
In verband met hare grootere verant
woordelijkheid zal zij zich minder vrij
kunnen bewegen en stelt zij zich bloot
aan een soortgelijke critiek als de laatste
jaren op de A.-R. partij is uitgeoefend.
Dit zal haar echter naar wij vertrouwen
niet weerhouden, zich uitsluitend door
hare beginselen te laten leiden en dan
zou het wel eens kunnen blijken, dat de
linkerzijde wet wat te vroeg heeft ge
juicht.
Wij kunnen ons niet indenken,'.dat de
Staatk. Geref. de verantwoordelijkheid
zouden jpllen dragen voor een omzetting
van het college van Gedeputeerde Staten
in Zuid Holland.
DE STATENVERKIEZINGEN
IN ZEELAND-
De namen der gekozenen.
((Verbetering.)
Acht R.K., n.l. de heeren Mes, Stieger,
Boonman, Hendrikse, Fruijtier, Dmnoleijn
v. Rompu en v. Waesberghe.
Acht A.-R., n.l. de heeren Rrandsma,
v. 't Hoff, v. d. Putte, Laernoes, Son-
ke, Vogelaar, Dominicus en Dieleman.
Zeven Ohr.-IIist., n.l. de heeren
Wallien, v. d. Wart, Dusseldorp, Koster,
de Jonge, v. Bekö Callenfels, en de Ridder.
Vier v r ij z.-d e m., n.l. de heeren
Welleman, Adriaanse, v. Gelderen (of dhr
Staverman) en mevrouw Bergsmd.
Nader blijkt dhr Staverman met voor
keurstemmen gekozen te zijn.
Zeven Vrijh. Bond, n.l. de heeren
Reilmgh, v. d. Weijde, v. Ooveren, Moni
ker, Kakebeeke, Erasmus en v. Dixhoiorn.
V ij f S- D. A. P-, ü.1. de heeren Onder-
dijk, de Baere, Qatshoek, Overhoff eni
de Rauw.
Drie Stk. Geref., n.l. de heeren
Kodde, Joziasse en Boender.
Nieuwe Statenleden zijn dhrn. Stieger,
v. d. Beke Callenfels, de Ridder, v'. Gel-
deren (of Staverman), v. 't Hoff, Reilingh,
Catshoek, Boender.
De volgende heeren ketoren niet meer
terug: O- J Bongerd (CI.H.), G. Bolier
(C.H.), J. H. Geschiere (A.R.), J. G. v.
Nieuwenhuizen (V.B.), A. Timmeirman (A.
R.), G. Hartoog (Stk. Geref.), J. W- Vie-
nings (RK.), D- H. v. Zuijen (V-B.)
(In een deel onzer oplaag van giste
ren meldden wij, dat o.a. van de A.R. lijst
werd gekozen dhr Timmerman en dat
dhr Laernoes was uitgevallen. Naar de
gezamenlijke verkiezingsdienst der Zeeuw-
sehe bladen echter uitwees, is het juist
andersom. Morgen Zaterdag is het
zitting van het Hoofdstembureau, waarin
de uitslag officieel zal worden vastgesteld.)
STATENVERKIEZINGEN.
Wij laten hier nog volgen de uitslagen
in sommige provinciën.
Zuid-Holland.
1923
1927
R.-K.
121932
138121
A.-R.
114060
112388
C.-H.
91161
87452
V.-B.
68592
83845
V.-D.
19885
24719
S. D. A. P.
151119
180638
Comm. (Holl.)
13209
12199
Staatk. Ger.
13720
30626
Herv. Ger. Staatsp.
10801
19978
Plattelanders
9908
7755
R.-K. Volkspartij
1175
Democr. Partij
5057
3652
Comm. (Wijnk.)
10439
Sportpartij
708
Protestpartij
561
Rapaillepartij
5417
Lijst Kettman
498
Gekozen zijn: 16 R.-K., 13 A.-R., 10 C.-
H., 10 V.-B.," 3 V.-D., 21 S. D. A. P., 4
Staatk. Geref., 2 H. G S., 2 Comm. en 1
Plattelander.
De Staatkundig- Geref. Partij wint 2 ze
tels, de S. D. A. P., Vrijheidsbond en Ilerv.
Geref. Staatspartij winnen ieder een zetel,
de A.-R. verliezen drie en de G.-H. 2 ze
tels. De drie rechtsehe partijen hebben
thans 39 zetels, zijn dus niet meer in de
meerderheid.
Noord-Holland.
1923
1927
R.-K.
112168
123877
A.-R.
39361
42799
C.-H.
59610
56879
V.-B.
49810
66465
V.-D.
55453
42006
S. D. A. P.
122889
161515
Comm. (Holl.)
201 i 1
12633
Staatk. Ger.
1361
3123
Herv. Ger. Staatsp.
1916
3355
R.-K. Volkspartij
2420
3427
Middenstanders
12926
Chr. Dem.
5570
4319
Vrijz. Dem. plattel.
13050
Soc. Partij
1635
Comm. (Wijnk.)
17863
Anti stemdw.
5948
De Hartogh
8768
Gekozen zijn 17 R.-K., 6 A.-R., 8 C.-IT.,
9 V.-B, 6 V.-D, 24 S. D. A. P, 3 Comm.,
2 V.-D. plattel, 1 Middenst. en De Har-
togh.
De S. D. A. P. wint 5 zetels, de Vrij
heidsbond, indien men den zetel-De Har-
togh er bij telt, 2, en de Middenstandspartij
één. De R.-K. Staatspartij en de G.-H.
Unie verliezen ieder twee zetels, terwijl de
V.-D, de Plattelandersbond, de A.-R. en
de christen-democraten elk één zetel ver
liezen.
Gelderland.
In deze provincie verliest de A.-R. partij
een zetel, Jen gunste van den Vrijheids
bond, die dus een zetel wint.
De neutrale partij krijgt den zetel van
de C. S. P. die geen lijst meer heeft inge
diend.
Friesland-
In Friesland won de Vrijz. Dem. partij
2 zetels en de Comm. 1 zetel, ten -koste
van den P. B, de V. B. en de A. R, die
elk 'een zetel verloren. De C.-H. ging met
1 zetel vooruit, doordat liet. aftr. lid van
de Chr. volkspartij naar de Unie overging.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft gisteren de be
handeling van de begrooting van Justitie
en Binnenl. Zaken teneinde gpbracht.
Bij de behandeling van laatsgenoemde
begrooting waarschuwde de heer d e G ij-
s e 1 a a r (C.-H.) tegen de benoeming van
socialistische burgemeesters. Omdat het
vooral de burgemeesters zijn op wie in
troebele tijden vertrouwd moet kunnen
worden, zijn aspirant-overloopers z. i.
voor dat ambt niet te gebruiken.
Minister Kan bleek van een ander ge
voelen. Als de samenstelling van de bevol
king daartoe aanleiding geeft, heeft hij te
gen de benoeming van socialisten in 't al
gemeen niet het minste bezwaar.
De rest van de beraadslaging liep groo-
tendeels over den landbouw. De heer
W e s t e r d ij k gaf o.a. een uitvoerige be
schouwing over het pachtvraagstuk, de
landarbeiderswet en de vestiging van boer
derijen op woesten grond.
De heer Haffmans bepleitte vereen
voudiging van de verplichte hengstenkeu-
ring.
't Standpunt van den Minister dien
aangaande is vooralsnog dat 't niet de be
doeling van de wet is, keuringscommissies
van particuliere lichamen vrij te stellen
van de voor de rijkscommissies geldende
voorschriften. Omtrent het pachtvraagstuk
wacht de minister het eindrapport van de
commissie-Diepenhorst af, voor een soe
pele toepassing van de Landarbeiderswet
zal hij, desnoods door eenige wijziging van
de bepalingen, streven.
Tweede Kamer.
De overstrooming.
De Tweede Kamer heeft zich gisteren
bezig gehouden met de aanvrage van
f 475.000 als bijdrage voor den wederop
bouw van door de overstrooming in Maas
en Waal verwoeste woningen en f 300.000
als rentelooze voorschotten voor hetzelfde
doel.
Dank zij de groote offervaardigheid van
het Nederlandsche volk, dat 4 >2 millioen
heeft bijeengebracht, is daar veel lee&ge-
stild. Tal van woningen zijn hersteld, maar
er ontbreken nog fondsen voor den her
bouw van ongeveer 250 totaal verwoeste
woningen.
De door de regeering aangevraagde gel
den zijn daar nu voor bestemd. Het groat-
is ste bedrag als bijdrage a fonds perdu en
FABRIKANT: N.V. STOOMTABAKSFABRIEK v.h. TH. MIEMEIJER. GRONMMMM
het andere als een hypothecaire sc.huld,
die in twintig, jaar moet worden afgelost,
maar verder renteloos is.
Zonder 'hoofdelijke stemming hechtte de
Kamer haar goedkeuring aan dit voorstel.
Daar de Minister van Arbeid blijkbaar
geen kans had gezien om zijn ontwerp-
Besmettelijke Ziektewet, na de aanneming
van het amendement over de betaling van
schadeloosstelling, zoodanig te wijzigen,
dat de behandeling voortgang kon hebben,
was de Kamer klaar met haar agenda en
kon ze met Paaschreces gaan tot 10 Mei.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Midsland (Tersch.) T. J.
de Boer te St. Jacobi Parochie. Te Som-
melsdijk, G. Enkelaar te" Ter Aar. Te Hoo-
geveen, H. A. de Geus te Waddingsveen.
Te Nieuwpoort, S. G. Groeneveld te Leer
dam. Te Anloo, G. M. de Jong, cand te
Terheijden. Te Groothuizen en Avenhorn,
F. W. Boers te Abbekerk.
Bedankt voor Hoender loo, E. J. Mulder
te Bunschoten.
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt voor Steenwijk, J. B. G. Croes
te Russum.
Goes. In de gisteren gehouden vergade
ring van de classis Goes van de Geref.
Kerken zijn afgevaardigd naar de D. V. 1
Juni 1927 te Middelburg te houden Par
ticuliere Synode van Zeeland als primi
de predikanten Ds R. J. v. d. Veen en Ds
A. Scheele; als primi ouderlingen de brs.
D. Meulenberg en J. Steketee, en als se
cundi de predikanten Ds B. Meijer en Ds
G. W. Keur, en de brs. ouderlingen A.
Geelhoedt en W. de Schipper.
Aan het te 's-Gravenhage gehouden
vakexamen in den postdienst heeft vol
daan de kantoorbediende 2e klasse W. M.
Janse van het post- en telegraafkantoor te
Middelburg.
Geslaagd voor eersten stuurman de
heer G. H. Visser, leerling van de „De
Ruijterschool" te Vlissingen.
Bij het te Amsterdam gehouden exa-
men voor apothekers-assistente slaagde
4 o.a. mej. G. L. Verbost van Zierikzee.
Het zevende leerjaar. De
heer Albarda c. s. heeft een wetsvoorstel
ingediend tot invoering van de leerver
plichting voor het zevende leerjaar.
In de memorie van toelichting wordt er
op gewezen, dat de regeering nog steeds
niet heeft voldaan aan den wensch der
Kamer bij de aanneming op 19 November
1926 van de motie-Suring, waarbij zij de
invoering van den zevenjarigen leerplicht
urgent en mogelijk achtte, terwijl evenmin
grond aanwezig is voor de verwachting,
dat de regeering spoedig met een voorstel
van die strekking zal komen.
In deze omstandigheden achten de voor
stellers zich gerechtigd en verplicht, het
onderhavige voorstel in te dienen. Zij zijn
van oordeel, dat meer nog dan op 19 No
vember 1926 invoering urgent en mogelijk
is, aangezien thans het evenwicht in de
Staatsfinanciën verkregen is en niemand
in ernst beducht zal behoeven te zijn, dat
door de invoering dat evenwicht onvermij
delijk verstoord zou worden.
De urgentie kan nog minder worden be
twijfeld. Duizenden ouders doen hun kin
deren de school verlaten, zoodra de Leer
plichtwet dit veroorlooft, onverschillig
voor of onbewust van de groote schade,
waaraan zij daarmede de kinderen bloot
stellen. Die schade blijft die kinderen veel
al hun heele verdere leven drukken.
Daarom mag met de invoering van den
7-jarigen leerplicht, waartoe reeds in 1921
door den wetgever was besloten, niet lan
ger worden gewacht en de voorstellers
wenschen zoodanige wijziging van de wet
van 30 Juni 1924, Sthld. 319, dat invoering
van de leerverplichting voor het zevende
leerjaar met ingang van 1 Januari 1928
verzekerd is.
Ned. Herv. Kerk.
Zondag 10 April.
Baarland, nm. ds. v. Lindonk.
Biezelinge, vm. ds v. d. Waa (H. Av.), am.
dhr Kooijmans.
Borsselen, vm. en nm. ds Elenbaas.
Colünsplaat, vm. en nm. ds Feijkes.
Driewegen, 9.30 u. leesdienst.
Ellewoutsdijk, vm. ds Kalshoven.
's-Gravenpolder, vm. en nm. ds Gerretsen.
Geersdijk, vm. leeskerk, nm. ds v. d'. Most
v. Spijk.
Hansweert, 9.30 u. ds ten Kate (bev. n.
lidm.), Vrijdagav. 7 n. ds ten Kate (H. Av.)
's-Heer Arendskerke, vm. en nm. ds de Voogd
(bev. n. lidm. en Voorber. H. Av.). Vrijdag
5.30 u. ds de Voogd (H. Av.).
Heinkenszand, vm. en nm. ds Netelenbos. (Bed.
H. Av. en Dankz.). Vrijdag 5.30 u, ds
Netelenbos.
's-Heerenhoek, nm. ds Hofker.
's-H. Abtskerke, vm. en nm. ds v. d. Plassehe.
's-Heer Hendrikskinderen, vm. en nm. ds Kam
steeg.
Hoedekenskerke, vm. ds v. Lindonk, nm. geen
dienst. Vrijdagav. ds v. Lindonk.
Ierseke, vm. en nm. ds y. Beusekora.
Kapelle, vm. en nm. dr Schmidt.
Kats, vm. en nm. ds Hoogendijk. Vrijdagav.
.630 u. ds Hoogendijk.
Kamperland, vm. en nm. ds Tonsbeek.
Kattendjke?
Kloetinge, 9.30 u. ds Raams (bev. a. lidm.).
Kortgene, vm. ds v. d. Most v. Spijk (Voorber.
H. Av.), nm. leeskerk, Vrijdag 6 u. ds v.
d. Most v. Spijk (H. Av.).
Krabbendjjke, vm. dhr Mulder, nm. en 6 u.
ds Hartjes (nm. bev. n. lidm., av. Bed.
H. Av.).
Kruiningen, vm. ds Diederiks, (bev. n. lidm.),
6.30 u. ds Gijsman te Zunderdorp.