No 157
Maandag 4 April fill
41e Jaargang
Bnïtenland.
Quick Quaker
Pit Je Provincie.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Denkt aan uw scihool!
Het gaat bij de Statenverkiezingen ook
om de vrijheid en het recht van de Chris
telijke school.
Wie daarvan nog niet overtuigd mocht
zijn, leze slechts het verkiezingsmanifest
van den Vrijheidsbond, waarin zij die
van oordeel zijn
dat verheffing van de open
bare school moet worden de krach
tige tegenbeweging van hen, die in de
versplintering van ons onderwijs slechts
een krankzinnige opdrijving der kosten
zien, zonder dat het onderwijs daardoor
beter opleidt tot geschiktheid voor het
maatschappelijk leven en de gezinstaak;
worden opgeroepen te stemmen op de
liberale candidaten.
Hier wordt dus van de 'Staten niet meer
tof minder verwacht, dan dat zij den bloei
van het Christelijk onderwijs zullen tegen
werken en de openbare school „verhef
fen".
Hier wordt blijkbaar gedoeld op de laak
van Ged. Staten, die in voorkomende ge
schillen tusschen gemeenten en school
besturen hebben recht te spreken.
En nu wordt verlangd de verkiezing
van zulke mannen, die in de eerste plaats
letten op de belangen van de openbare
•school.
Het is dus duidelijk, dat hier, voor de
Christelijke scholen gevaren dreigen.
En !t is ook dui de 1 ij k, dat a 11 en
die de b ij z onde r e s.ch o o 1 lief-
hebben, al liet mogelijke moe
ten doen om deze gevaren af te
wenden.
Welnu, aan iedere kiezer en kiezeres
.is een wapen in hpnden gegeven.
Een wapen waarvan a.s. Woensdag een
?ped en verstandig gebruik kan worden
gemaakt door te stemmen op de Anti
revolutionaire candidaten.
Te wppen dan kiezers.
Gewaakt en gestreden voor de belangen
der bijzondere scholen en als één man
gestemd
in kieskr. Middelburg pp S. Brandsmb;
in kieskring Goes op C. P. Vogelaar;
in kieskring Vlissingen op G- van de
Putte;
in kieskring Hulst op Mr P- Dieleman
in kieskring Tholen op C. J. Sonke;
in kieskring Sluis op A. Cafsman Tz.
in kieskring Zierikzee op A. Timmer
man Cz.
Men vindt deze candidaten op lijst no.
5 van het stembiljet.
De Zondagsrust.
In een artikel ter aanbeveling van de
liberale candidaten voor de Provinciale
'Staten schrijft de „Midd. Crt" o.m. het
volgende
„Het werk der Staten heeft meestal
weinig te maken met partij-beginsélen.
Maar toch heeft het partijwezen ook
daar zijn beteekenis. Zeer in het oog
vallend is dat in de laatste jaren steeds
•sterker het geval met de Zondagsrust.
We staan vierkant tegenover het drijven
van Anti-rev. en Staatk. Gereformeer
den, die ook aan andersgezinden een
4 gebruik van den Zondag willen opdrin
gen, dat die niet wenschen. En in dat
opzicht hebben we ook geen vertrouwen
in de Chr. Historischen die door hun
toegevende houding in den laatsten tijd
meegeholpen hebben de Zondagsdiens
ten verder te beperken, dan wij' nood
zakelijk achten."
De beschuldiging dat men „aan anders
gezinden een gebruik van den Zondag
wil opdringen, dat die1 niet wenschen",
is althans wat de A.-E. partij betreft,
niet juist.
Maar wat zij wel wenscht het is dit, dat
ook de provinciale overheid de Zondags
rust zooveel mogelijk zal bevorderen.
Vandaar, dat zij er steeds op uit is,
de provinciale diensten zooveel mogelijk
op Zondag _stop te zetten en dat zij er
onder geen beding toe wil medewerken
om door het inleggen- van extra-diensten,
goedkoopere tarieven enz. de ontheiliging
van den Dag des Hoeren ,in de hand te
werken.
Tegen dit streven verzet zich de Vrij
heidsbond en verzet zich heel de linker
zijde.
Daarom, de „M. Crt." wijst- er terecht
op; hebben -ook de Statenverkiezingeneen
principiëelen bant.
En daarom is het ook noodzakelijk,
dat de stemmen van alle anti-revoluti
onaire kiezers zich vereenigen op de anti
revolutionaire lijst.
Stank of dank?
In Goes en misschien ook in andere
plaatsen in Zeeland is vanwege de S. D.
A. P. een strooibiljet verspreid, waarin
speciaal de heer Vogelaar, het aftre
dend Statenlid, wordt aangevallen.
Wat hij dan wel heeft misdaan?
Goed beschouwd niets anders, dan dat
hij een verdere uitbreiding
van de Provinciale bemoeiin
gen heeft trachten tegen te
houden en dat hij geweigerd
heeft den toch al z waren belas
tingdruk nogal meer te ver
zwaren.
De belastingdruk in Zeeland is toch
waarlijk hoog genoeg.
Maar dat verhindert de Soc. Democra
ten niet allerlei niet strikt noodzakelijke
voorstellen te doen, om de uitgaven nogal
meer te v e rji o o g e n
De belastingbetalers, zoo meenen zij, zijn
er goed voor.
De heer Vogelaar denkt daarover, even
als de andere antirevolutionaire leden, an
ders.
Verdient hij daarvoor stank of dank?
Ons dunkt het laatste.
En om dat te toonen stemmen wij a.s.
Woensdag op
DE ANTIREVOLUTIONAIRE
CANDIDATEN.
Houdt koers.
Onder dezen titel heeft de federatie van
den Vrijz.-Dem. Bond een verkiezingsblad
uitgegeven, waarin ook speciaal het onder
wijsvraagstuk wordt behandeld.
In een artikel, aan deze kWestie gewijd,
worden enkele opmerkingen gemaakt,
waarmee wij het in hoofdzaak eens zijn.
Als de taak van Gedeputeerde Staten
wordt genoemd te zorgen dat het bijzonder
onderwijs niet noodeloos bevoorrecht
wordt.
Wij willen het nog wel wat scherper zeg
gen en het woordje „noodeloos" schrap
pen.
Van bevoorrechting mag in 't geheel
geen sprake zijn.
Dat is ook de opvatting van
onze rechtsche Gedeputeer
den, zooals de geschiedenis
van de laatste jaren heeft ge
leerd, zoodat op omzetting van
dit college dan ook niet be
hoeft te worden aangestuurd.
Wij willen geen bevoorrechting,
maar recht.
En daarom stemmen wij rechts en roe
pen wij den kiezers toe: Houdt koers!
en stemt op
No. 1 VAN LIJST 5.
V Honderd millioen.
De Sociaal-Democraten zijn toch kranige
lieden als het er om gaat kiezers te
misleiden.
Terwijl voor militaire doeleinden in ons
land in totaal nog geen f 80 millioen wordt
uitgegeven en de militaire uitgaven vol
gens hun eigen ontwerp toch minstens een
f 25 millioen zouden bedragen, waarschu
wen zij de kiezers voor ontwapening te
stemmen door de S. D. A. P. te steunen en
op die manier f 100 millioen te bezuinigen.
Op een totaal van f 50 millioen wil men
dus f 100 millioen bezuinigen.
Dat is toch een kranig stukje nietwaar?
En het wordt nog mooier als men be
denkt dat de Socialisten alleen maar voor
ontwapening zijn, zoolang zij in de min
derheid zijn, dat de Socialistische minis
ters in andere landen veel meer geld
noodig hebben dan de „burgerlijke" minis
ters in Nederland, en dat de roode heeren
zóó vredelievend gezind zijn, dat ze bij de
behandeling van het z.g. ontwapenings
voorstel in de Tweede Kamer onder elkaar
bijna slaags raakten.
In het misleiden van de kiezers hebben
de Soc.-Dem. bet ver gebracht.
Een andere vraag is echter of onze
Zeeuwsche kiezers zich zullen laten mis
leiden.
Intussclien blijkt uit dit misleidend ge
schrijf opnieuw hoe noodzakelijk het is dat
er onzerzijds gewerkt wordt tot het laatste
oogenblik om de kiezers voor te lichten.
No. 1, VAN LIJST 5 zij en blijve het
parool!
P. Oosferbaan. f
Het zij mij vergund onder den eersten
indruk van 't verbijsterend bericht van het
overlijden van den heer Oosterbaan met
een kort woord uiting te geven aan het
gevoel van grooten spijt vanwege het heen
gaan van dezen geliefden medestrijder voor
de propageering der beginselen die de
eere Gods en liet belang van land en volk
raken.
Oosterbaan behoorde tot de vooraan
staande strijders op staatkundig gebied
en op liet terrein der vrije school. De
school te Goes had de liefde van zijn hart.
Maar ook de bloei van liet 'vereenigings-
leven ging hem ter harte. Den arbeider,
inzonderheid zijn eigen personeel, droeg
hij een warm hart toe, de Chr. pars
genoot zijn warmen steun, en ons blad
diende hij als uitgever, in veelszins moei
lijke jaren, als drukker-exploitant; met on
verdroten ijver.
Ik heb hem nooit gevleid, wat hij trou
wens ook nimmer van eenig monsch be
geerde; daarom te meer dringt mij mijn
hart 't hier in 't openbaar uit te spre
ken dat ik dezen trouwen broeder met
diep leedwezen: nastaar en de herinnering
aan dezen mijn geachten vriend steeds
dankbaar hoop te bewaren.
J. BUIJSE.
Hevige storm in Engeland.
Een hevige storm heeft Vrijdag Groot-
Britannië geteisterd. Van verschillende
kanten werden schipbreuken gemeld,
waarbij menschenlevens verloren zijn ge
gaan. Het Fransche stoomschip „Louis
Pasteur" is gezonken en de bemanning
is omgekomen. Het Engelsche s.s. „Ne
ville" ujt Cardiff is bij Lands End ver
gaan. De bemanning van 14 matrozen
kon gered worden. Bet Engelsche s.s.
„Ophelia" is in de buurt van Gibraltar
in botsing gekomen met s.s. „Yacinto",
dat in acht minuten zonk. Ondanks alle
nasporingen1 heeft men geen enkel lid
der bemanning kunnen terugvinden.
Vele visscliersvaartuigen hebben liet
zwaar te verantwoorden gehad. Intussclien
is het meerendeel dezer schepen weer in
de havens, waar zij tlruishooren, terug
gekeerd.
Uit China.
Men verwacht spoedig een. beslisseh-
den slag tusschen de noordelijke troepen
en de nationalisten. Gemeld wordt, dat de
nationalistische troepen binnen enkele
dagen uit Nanking en Shanghai naar Pe
king zullen oprukken.
Volgens de „Daily Mail" zullen in de
gemeenschappelijke nota, welke Engeland,
de Vereenigde Staten en Japan tot de
Cantonregeering zullen richten, waar
schijnlijk de volgende eischen vervat zijn:
Gevangenneming en bestraffing van al
len, die deel hebben genomen aan de
daden van geweld te Nanking. Schadever
goeding voor de nagelaten betrekkingen
dergenen, die vermoord zijn' en voor de
personen, die gewond zijn; Vergoeding
van alle schaden, aan buitenlandsch eigen
dom toegebracht; Het aanbieden van ver
ontschuldigingen door de Cantonregeering
en door de bevelvoerende officieren; ten
slotte een hulde-betuiging aan de vlaggen
der buitenlandsche mogendheden door de
Cantontroepen.
De Engelsche regeering heeft besloten'
een infanteriebrigade van ongeveer 3500
man ter versterking naar Shanghai te
zenden. Dit besluit was een' verrassing,
zelfs voor ben, die van de gebeurtenissen
goed op de hoogte zijn. Naar verluidt,
wezen de militaire raadgevers der regee-
rinig er op, dat het van het hoogste belang
is, dat als de eischen tot schadevergoeding
voor de misdaden te Nanking gesteld
worden, er een voldoend sterke troepen
macht in China aanwezig zij pm zoo noo
dig den eischen kracht bij te zetten'.
De toestand in Albanië-
Uit Athene wordt gemeld, dat, naar
de correspondent van' ©en Grieksch blad
bericht, in Albanië binnenkort het uit
breken van ©en revolutie te verwachten is,
welke geleid wordt door Tseno Bey, een
zwager van den president van Albanië.
Deze zon de tegenwoordige regeering ten
val wiHen brengen en Albanië van de Ita-
liaanscbe voogdij willen bevrijden. Hij
moet door tal van invloedrijke Albanee
zen worden gesteund.
Sneeuwstorm.
Een hevige storm heeft Vrijdagavond de
Fransche kust geteisterd. In verschillendo
havenplaatsen als Erest, Douarnenez, Tou
lon enz. zijn berichten ontvangen van
schepen, die in nood verkeeren. Een drie
master uit St. Malo is vergaan. Tal van
kleine visscherssche.pen zijn beschadigd.
Drie visschers uit Douarnenez zijn ver
dronken.
De kindersterfte.
Terwijl het aantal geboorten in Frank
rijk gedurende 1926 slechts in geringe
mate is afgenomen (766.226 tegen 768.963
in 1925), is bet sterftecijfer der zuigelin
gen a'ngslwekkend gestegen. In 1.926 zijn
74.698 kinderen onder één jaar gestorven
tegen 68.347 in 1925. Het aantal huwe
lijken as eveneens verminderd. Dat dei-
scheidingen handhaaft zich onwrikbaar.
Korte Berichten.
Uit Rome wordt gemeld: Het Staats
blad publiceert een verordening, waarbij
de minister voor economische aangelegen
heden gemachtigd wordt in de groot© bak
kerijen, waar de ovens voortdurend ge
stookt worden, nachtarbeid weder
toe te laten, mits met ijerschillende
nachtploegen wordt gewerkt.
Volgens een bericht uit Tokio is
Vrijdagmorgen in geheel Westelijk Japan
weer een h e v i ge a a r d b e v i n g waar
genomen. Er wordt echter niet gemeld,
dat er menschen zijn omgekomen.
In het geneeskundige bulletin over
den gezondheidstoestand yan den ko
ning.van Roemenië wordt gezegd,
dat de gisteren ingetreden verbetering
aanhoudt.
In Berlijn is een verdere achteruit
gang van de werkloosheid in de
afgeloopen week met 8300 personen ge
constateerd. Sinds het hoogtepunt der
werkloosheid is deze in Berlijn met 42.000
teruggeloopen. Ondersteund worden op het
oogenblik nog ongeveer 200.000 personen.
S t o o m v a a r t M ij. N e d e r I a n d.
Naar bet Nieuws vernam, zal de Stv.
Mij. Nederland binnenkort aan enkele Ne-
derlandsche scheepswerven den bouw van
«enige (minstens vier) nieuwe vrachtsche
pen opdragen. Het worden mooie, moderne
schepen, waarbij ook meer dan gewone
aandacht is geschonken aan de passagiers-
accomodatie, en die zeer vermoedelijk
door middel van motoren zullen worden
voortbewogen.
Do Griep in Januari.
In de Februari-aflevering van het
Maandschrift van het Centraal Bureau voor
de Statistiek is opgenomen een overzicht
van de griep-epidemie over de maand
Januari 1927. Hieruit blijkt, dat in genoem
de maand 2015 (in Dec. 1926 180) sterfge
vallen voorkwamen aan griep, waarvan
1684 (in Dec. 1926 132) met en 331
(in Dec. 1926 48) zonder complicaties.
De V r ij willig ei Landstorm.
Volgens „De Av.p." overweegt de mi
nister van Oorlog, den termijn, waarmede
de" oefentijd in de kazerne voor voor-
geoefenden wordt verkort, van vier maan
den op drie maanden terug te brengen,
waardoor hun verblijf in de kazerne met
een maand zou worden verlengd.
De aanleiding hiertoe zou zijn de erva
ring in de vorige jaren met de bij: den
troep ingedeelde voorgeoefenden opgedaan.
Van verschillende zijden toch is de klacht
geuit, dat de voorgeoefenden bleken in
geoefendheid en marschprestaties achter
te staan bij de gedurende 5% maand
in de kazerne geoefende dienstplichtigen.
Wijziging dienstregeling.
In verband met de invoering van den
zomertijd in België, Frankrijk en Enge
land, worden met ingang van Zondag 10
April 1927 ©enige wijzigingen en aanvul
lingen in de dienstregeling der reizigers
treinen gebracht. Men raadplege hierom
trent de strooibiljetten en de wijzigings
bladen op bet boekje „Buitenlandscbe Ver
bindingen", welke kosteloos in alle star
tions en reisbureaux verkrijgbaar zijn.
Nederland; en België. 1
Het Ministerie van Buitenlandsche Za
ken maakt bekend, dat op 25 Maart 1927
te Brussel de onderteekening beeft plaats
gehad van een tusschen Nederland en Bel
gië gesloten Verdrag, betreffende de weder-
zijdsche vrijstelling van schepen van het
geneeskundig onderzoek aan boord.
Ziekenbriefjes voor kiezers1.
De vergadering van "de aid. Amsterdam
der Ned. Maatschappij tot bevordering
der geneeskunst nam een voorstel aan
om den leden der afdeeling aan te beve
len, geen verklaringen ten behoeve van
VLUGKOKEND HAVERMOUT
gaar in 3 tot 5 minuten.
kiezers, die bij de a.s. Statenverkiezing
niet zullen hebben gestemd, af te ge
ven, en aan liet gemeentebestuur eeit-
met redenen omkleede kennisgeving yam
deze aanbeveling te doen toekomen.
De toelichting luidde aldus; Bij de jong
ste Kamerverkiezing hebben 35 000 kie
zers hier ter stede hun kiesplicht njet
vervuld. jEen groot aantal daarvan heeft
als reden ongesteldheid of ziekte opgege
ven. Het gemeentebestuur heeft van deze
personen geëischt, dat zij dit door een ver
klaring van hun geneesheer zouden sta
ven. :Ten opzichte van hen, die op den
stemdag in ziekenhuizen vertoefden, was
deze eisch overbodig, want de admini
stratie van alle ziekenhuizen- zou den
dag zeiven een volledige lijst der verpleeg
de kiezers kunnen hebben overgelegd.
Maar ten opzichte van de overigen-'
ging het gemeentebestuur van de onjuiste
veronderstelling ,uit, dat wie door onge
steldheid niet kan uitgaan, daarbij1 altijd
den dokter noodig heeft. Zij nu, bijl wie dit
niet het geval is zouden ter wille van do
verkiezing den dokter onnoodig moeten
lalein komen, d.i.. óf onnoodige kosten
maken óf kosteloos onnoodige en 'onbe
taalde moeite veroorzaken. Het werk der
artsen zou, deed men; dit, op dien dag.
een niet te overweldigein omvang aan
nemen. Nog afgezien van hen, die niet
willen kiezen en ongesteldheid zouden
willen voorwenden.
Jhr van Karnebeek-
Nu de crisis aan het departement Van
Buitenlandsche Zaken hare oplossing heeft
gevonden in de benoeming van Jhr Bee-
laers van Blokland, en de heer Van Kar
nebeek heengaat, na bijna negen jaar
een record in onze politieke geschiedenis
het ministerieele ambt te hebben be
kleed, schrijft het „Centrum" o.m.:
Dat hem bij zijn aftreden dank is be
tuigd voor de vele en zeer belangrijke
diensten, door hem aan de Koningin en
aan het land bewezen, zal in wijden kring
hartelijke instemming vinden.
Onder zeer moeilijke omstandigheden
heeft jhr Van Karnebeek, vooral ge
durende de eerste jaren van zijn minister
schap, zijn gewichtige taak moeten, ver
vullen.
De wereldoorlog, die ook in' onze on
middellijke nabijheid woedde, was nog niet
beëindigd, toen hij de leiding van het de
partement in handen nam, en zich spoedig
voor de geweldige zorgen zag geplaatst,
welke die leiding met zich bracht.
Nog versoli ligt in het geheugen, hoeveel
vastberadenheid en kloek beleid er van de
Regeering in dien tijd gevorderd werd, om
de rechten van ons land en de onaantast
baarheid van zijn gebied te verzekeren.
En jhr Van Karnebeek leverde
daarbij de doorslaande bewijzen, een
staatsman te zijn, opgewassen tegen de
hooge eischen1, die hem werden gesteld,
terwijl hij: in het internationaal verkeer
zijn land op waardige en eerbied afdwin
gende wijze wist te vertegenwoordigen.
Aan zjjn groote talenten hebben dan ook
zijn tegenstanders recht doen wedervaren.
Zelfs in den jongsten tijd, toen een zoo
scherpe actie tegen hem gaande was.
„Hij is gevallen, maar hij1 kan met op
geheven hoofd gaan", schreef nog pas een
zijner bestrijders.
De Natie is inderdaad grooten dank
verschuldigd aan de'zen bewindsman van
hooge allure, hoog in bekwaamheid: en
hoog in toewijding.
Aan den heer V a m Karnebeek
komt bij zijn heengaan van den hoogen
post, zoo talentvol en met zooveel toewij
ding door hem bezet, een eere-saluut toe
van geheel het Nederlandsche volk.
P. Oosterbaan. f
Hedenmorgen is te Goes het bericht
ontvangen, dat te Bad Kissingen in
tDuitschland, waar hij had gehoopt, ge
nezing van zijn ziekte te zuHen vinden,,
op 50 jarigen leeftijd is overleden de heer
P. Oosterbaan, de drukker van ons blad.
De heer Oosterbaan, die een zeer werk
zaam leven heeft gehad, moest zich en
kele maanden geleden om gezondheids
redenen uit velerlei arbeid terugtrekken.
Wij zijn op dit oogenblik niet in staat
een volledige opsomming te geven van de
functies, die dhr Oosterbaan bekleedde,
maar willen toch het volgende noemen.
De heer Oosterbaan was voorzitter der
vereeniging voor Chr. Lager Onderwijs, be
stuurslid der vereen, voor Chr. U.L.O. en
