i© 128 Olnsriag I Maart WH? 41e Jaargang Een Krijgslist. KINADRUPPELS Buitenland. Binnenland. FEUILLETON. Korte belichten. Dr. H.NANNING'S EETLU5T-0PWEKKEND. 1.30 p.fl. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZU1DEMA. Bureau: Lange Vorstsfraat 79, Goes Tel.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersf 0.05 Prijs der A d v e r t e n t i n 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Hef Christelijk ciachet. poor de» woordvoerder der A.R. fractie, }jr H. Bijleveld, is bij de behandeling Tan de begrooting voor Suriname, de Regeering met grooten ernst gewaar schuwd, zich door den Ondernemersraad niet in den materialistisclien hoek te laten duwen eir het Christelijk cachet van deze kolonie niet aan te tasten. poor den Ondernemersraacl wordt o.m. vrijheid gevraagd om op Zon- en feest dagen te laten werken. In verband daarmede merkte de lieer Bijleveld o.m. het volgende op: „Van riog grooter belang lijkt mij het vraagstuk van den wekelijkschen rustdag: Behoud van den Zondag als zoodanig, dan wel de doorvoering van den z.g. Oost Indischen 'gang van zaken, zooals de On dernemersraad wil. Tegen de desiderata ran den Ondernemersraad ten deze, waar. in voor mij ligt een aanwijzing, dat deze raad niet alleen plat-materialistisch is, maar ook economisch buitengewoon wei nig inzicht heeft, zoo sterk, dat ik voor andere voorstellen ook ga huiveren, moef ik ten sterkste verzet aanteekenen. Ik zou gaarne wenschen, dat de Minis, ter, die in de stukken verzuimd heeft een woord van protest daartegen, te doen hoo- ren, zich nu mondeling stellig uitliet in dien zin, dat door hem niet gedacht wordt aan inwilliging van die desiderata; dal integendeel er voor gewaakt zal worden, dat., waar op Suriname's samenleving en maatschappij nog rust het Christelijk ca cliet. dat cachet niet worde prijs gegeven en dat daaraan niet worde getornd. Pie Christelijke tint in' Suriname's Ie- vensstempel is een van de groote zege ningen van dit gewest. Daarin is een saambindend element gelegen, dat ook in politiek opzicht heilzaam is, maar dat geestelijk in zijn waarde daar verre boven uit gaat. Moet dat. karakter worden weggenomen? Wanneer de Ondernemersraad zijn zin krijgt, en wanneer er straks komt een groote toevoer van Javaansch'e bevolking, wanneer dit gedeelte van "de bevolking overwegend in aantal wordt, dan zou men op den duur komen tot een dringen in de richting van' het wegnemen van dit Christelijk cachet. Daartegen moet men van den aanvang af een krachtig veto laten hooren; daar tegen moet ten krachtigste' verzet aan. geteekend en positie genomen, principieel en practisch. Er is geen land, dat zoo weinig behoefte heeft aan verandering ten deze als Suri name. Suriname heeft, een regeling van de Zondagsrust, tot stand gekomen onder Mi nister Idenhurg, die in alle opzichten schitterend is. Er is op Zondag rust in openbare diensten, in het vërvoer, in handel en bedrijf voor dienstbaren, even. eens wat betreft de openbare vermakelijk heden, den wapenhandel, enz. Tevens is daarbij voorzien in' alle noodzakelijke uit zonderingen, ook wat betreft de industrie en het landbouwbedrijf. Men kan het. in geen enkel opzicht noo- dig achten, otn daarin verandering te brengen. Bovendien, onder de betrekkelijk kleine bevolking in Suriname vertoont zich een ontzaglijke divergentie van rassen; op een bevolkingsaantal van 136.000 heeft men daar Creolen, BritschLIndiërs, Javanen, Indonesiërs, Boschnegers, Indianen, OhL neezen, Portugeezen, Europeanen, enz. Bij die. divergentie van rassen is liet toch wonderlijk, dat op deze kolonie is blij ven rusten het Christelijk cachet. En da)n zonden, op deze materialistische gronden, maatregelen genomen moeten worden om dat karakter aan ,te tasten! Hoe durven ondernemers, gezien wat verder op de wereld gebeurt, nu te vragen om zoo iets! Bij toenemen'den toevoer van Javanen zou dan, waar verdere im- migratie van Britsch-Indiërs niet te wach ten is, zich daar op de Noordkust van Zuid-Amerika, nu onder Christelijk levens- stempel staande, een pseudo'-Mohamime- daansche samenleving gaan vormen. In een omgeving, die op het oogenblik Chris telijk is. En dat, terwijl juist Javanen zco ontvankelijk zijn, om zich aan te passen a;an den godsdienst en de sfeer van het land, waar zij heen gevoerd worden." Voor dit kloeke woord, aan den heer Bijleveld onzen dank. Dat pogingen worden gedaan om Su riname vooruit te brengen valt toe te juichen. Maar ook daar dient te worden ver staan en de .Regeering diene dat niet uit het oog te verliezen, da.t in het houden van Gods geboden grooten loon ligt. Bolschewistisch complot ontdekt. De politie te Boedapest heeft, een bol schewistisch complot ontdekt, dat, zich over de meeste groote steden van Honga rije uitstrekte. Er hebben talrijke arresta ties plaats gehad. Deze communistische organisatie stond onder leiding van den vroegeren Hongaar- schen volkscommissaris Zoltan Szanto, die sinds een jaar met geld uit Moskoui te Boe dapest een opstand wilde voorbereiden. Juist toen hij naar het buitenland wilde vluchten, werd hij aan de grens gearresi. teerd. 1 f i Hij bekende ondeï den Valscheu naam van Jozef Csillag op een vervalschten pas naar Hongarije te zijn teruggekeerd. Hij voerde te Boedapest een teruggetrok ken leven en gaf zich uit als hongeschool- student. Hij financierde de radicaal-socia listische Vagi-partij, die herhaalde malen demonstraties organiseerde. Ook Verleen de hij finan'cieelen steun aan bladen en tijdschriften. De organisatie was over het geheel© land verspreid. Te Boedapest werden tot nu toe vijftig personen gearresteerd. Ver schillende huiszoekingen hebben plaats gehad- Een geruchtmakend proces begonnen. Schandelijk beheer. Ruim een jaar geleden werd in beurs- en handelskringen druk gesproken over de financieele aangelegenheden van het Cré dit Foncier d'Anvers te Antwerpen. In verband daarmlede werd door de justitie begin Februari 1926 een bezoek gebracht aan de kantoren der bank. Een geheel voorloopig onderzoek bracht toen reeds tal van ernstige malversaties aan het licht. Na een kort verhoor werden in voorloo- pige bewaring genomen o.a. de directeur en eenige commissarissen, alsmede de groothandelaren, aan wie reusachtige cre- dieten waren verstrekt. Bij het onderzoek bleek, dat het geheele maatschappelijke kapitaal der bank van 20,000,000 franc verdwenen was en tevens de 40,000,000 franc spaargelden- Tijdens de eerste zitting van het proces bleek, dat de bank reeds in 1920 over een groot nadeelig saldo stond, tengevolge van 1) -0- Ongeveer vijf-en-twintig jaren na den vrijheidsoorlog, die aan de tyrannie van Napoleon een einde maakte, werden er in Silezië militaire oefeningen gehouden, die een aantal officieren en manschappen te zamen brachten, welke aan dien strijd hadden deelgenomen. Wat was natuurlij ker, dan dat 's avonds in den tuin van het logement waar zij ingekwartierd waren, en waar zij samen zaten, allerlei verhalen de ronde deden over wat zij gezien of gehoord hadden? Zoo gebeurde het, dat één hunner °P een mooien zomeravond het volgende verhaal ten beste gaf: Het was in den tijd na de groote over winning bij Leipzig, doch nog vóór dat de dwingeland de beslissende nederlaag bij Waterloo geleden had. De verbonden mo gendheden hadden hem wel in dien eenen sjag overwonnen, doch Napoleon's macht was nog geducht, en de hulpbronnen, waarover hij te beschikken had, leken on uitputtelijk. Al waren de drie vorsten, Alexander van Rusland, Frans van Oos- ©nrijk en Frederik Willem van Pruisen °P het slagveld van Leipzig, ten aanschou- we van het geheele leger (bestaande uit Protestanten, Roomsch- en Grieksch-Ka- tholieken) samen neergeknield om den Heer der heirschareh te danken voor de behaalde overwinning, het bewonderens waardig genie van Napoleon scheen weder over alle hinderpalen te zegevieren en zelfs nederlagen te tarten. Het was der halve nog geen onafgebroken reeks van overwinningen, die de verbonden legers in het zicht hadden, hoewel zij nu aanval lend, dan verdedigend te werk konden gaan en zij voornemens waren den oorlog voort te zetten in het vijandelijk land. Soms ondervonden zij tegenspoeden en moesten zij zeer op hun hoede zijn bij het vervolgen hunner geduchte vijanden. Het gebeurde gedurende deze twee oor logsjaren - de plaats en het juiste tijd stip kan ik niet meer bepalen dat wij ons voor de Franschen moesten terugtrek ken en naar een geschikte plek uitzagen waar wij konden 'halt houden en alles in orde maken om den vijand te ontmoeten. Wij hadden 'tzeer druk met het zoeken naar een goede plaats om den vijand slag te leveren. De verkenners onzer achter hoede hadden gemeld, dat het Fransche leger snel naderde, zoodat een beslissende maatregel moest worden genomen. Zoo mogelijk moest verhinderd worden, dat de vijand de terugtrekkende liniën der bond- mislukking Van een groote onderneming. Van toen af werden jaarlijks valsche balan sen opgemaakt en gefingeerde dividen den uitgekeerd. Een vordering van frs. 20,000,000, alhoewel geheel als ver loren beschouwd, kwami jaarlijks op de balans voor als volwaardig bezit. Tusschen 1920 en 1926 werd het maat schappelijk kapitaal yan 10,000,000 ver groot tot 20,000,000 franc. De aldus ont vangen gelden waren echter niet toerei kend om het verlies te dekken. Er werd voortgegaan met door allerlei bedriegerijen bedekken van reeds toen plaats gevonden malversatiën. Successievelijk verdwenen in Londen aan verschillende der beklaagden aanzienlijke bedragen. De oud-employé Ja cobs kreeg bijv. frs. 800,000 als belooning voor zijn stilzwijgen. Het wanbeheer en de vrijgevigheid wa-1 ren zoo groot, dat één der directeuren kon verklaren, zich nooit met de zaken dei- bank te hebben bezig gehouden. - Gemeld wordt, dat het Noorsche Storting besloten heeft de spoorweg tarieven i n Noorwegen met onge veer 20 pet. te verlagen. Aan de „Chicago Tribune" wordt uit Athene gemeld, dat V enizelos zijn voornemen, om niet meer aan het poli tieke leven deel te nemen, heeft laten va ren en aangekondigd heeft, dat hij zich candidaat zal stellen bij de a.s. verkiezin gen voor den senaat. Volgens de laatste berichten uit Shanghai is de toestand aldaar iets verbeterd en is het dreigend gevaar van een bezetting door de nationalisten uit Ganton schijnbaar voorloopig geweken. Uitkeering aan Mobilisatie- .i, slachtoffers. I - De regeering maakt in een nota aan de Tweede Kamer, naar aanleiding van het verslag- over het ontwerp tot het ver!oenen vah steun, in den vorm van een jaarlij'k- sche uitkeering voor eens aan zoogenaam de mobilisatie-slachtoffers, duidelijk, dat niet een uitkeering kan worden verleend tot hooger bedrag, dan zou ontvangen zijn, indien een pensioen ter zake van in en door den dienst ontstane ziekten of ■gebreken zou zijn verleend. Het is de' bedoeling, dat weduwen en (df) weezen, die aan het overlijden van hun man en (of) vader aanspraak op pen sioen kunnen ontleenen ten laste van den Staat of van eenig van Staatswege opge richt of gesubsidieerd fonds, van een uit keering op grond van het wetsontwerp zullen zijn uitgesloten. Genieten de be doelde1 personen evenwel een pensioen als vorenbedoeld, dat hun is toegekend b.v. wegens het zelf bekleed hebben vair een betrekking, dan kunnen zij een uit keering krijgen, voor zoover hun finan cieele omstandigheden daartoe overigens aanleiding geven. Deze regel dient ook te gelden voor de nagelaten betrekkingen van vóór de afkon diging der wet overleden gewezen mili tairen. Overigens is het noodig gebleken, om in art. 1. de woorden „in bedoeld tijdvak" te vervangen door de woorden: „voor 1 Januari 1923", omdat er enkele militairen zijn, die hoewel zij na 1 Jan. 1920 zijn ontslagen toch als z.g. mobilisatie slachtoffers dienen te worden beschouwd en daarom ook thans reeds ondersteuning hebben genoten. genooten inhaalde, en in verband hier mede werd de volgende order gegeven: Een Russisch regiment infanterie onder bevel van kolonel Razoumkine, een bat terij Duitsche artillerie, onder leiding van een majoor, en een kleine af deeling ruite rij, aan wier hoofd een jong Duitsch kapi tein stond, zouden achter het gros van het leger, in een boschje, achterblijven, ten einde de nadering der Fransche troepen te stuiten. Inmiddels zouden hun kameraden zich in een vlakte, enkele mijlen verwijderd, in slagorde stellen, waar zij kans hadden met gunstigen uitslag hun vijand te ontmoeten. Toen men dit bevel gaf, dacht men, dat de meerderheid van het Eransclfle leger zich op aanzienlijken afstand bevond, en dat de militairen, die de verkenners ontdekt hadden, enkele voorposten waren, die door een klein aantal dapperen vrij gemakke lijk zouden zijn tegen te houden De overhaast gegeven order werd ter stond uitgevoerd. Het regiment infanterie en de kleinere afdeelingen artillerie en cavallerie bleven in het bosch, terwijl het leger snel voorwaarts rukte. De kolonel en de majoor overzagen te zamen het ter rein en pleegden overleg' over de te nemen maatregelen, toen de uitgezonden verken ners met vreeselijk nieuws terugkwamen: „Het geheele Fransche leger nadert; 'tis Voor - on twürp - Ziektewet Naar de „Telegr." verneemt, heeft de desbetreffend© commissie uit den Hoogen Raad van Arbeid haar overleg geëindigd over het. voor-ou t w erp-ZieklewetDe strek king van het uit te brengen advies mag vrijwel gunstig genoemd worden, want hoe-wel verschillende bedenkingen tegen het ontwerp zijn gerezen en eenige desi derata zijn geopperd, zijn de bezwaren toch niet van een dergelijken principieelen aard, dat het beginsel van de wet niet te aanvaarden zou zijn. Naar verwacht wordt, zal de Hooge Raad van Arbeid in de' tweede helft van Maart over het voor-ontwerp-Ziektewet vergaderen, ten einde zijn advies aan den Minister vast te stellen. Herziening Lager Onderwijs- w et. Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eer vol ontslagen mr Ph. J. Idenburg, te 's-Gravenliage, als adjunct-secretaris, toe gevoegd aan de staatscommissie voor de herziening van de Lager-Onderwijswet 1920, en toegevoegd als zoodanig mr H. J. Tap, hoofdcommies bij het departement van onderwijs, te 's-Gravenhage. II et ai-bei ds ver b o d voor kinderen. Ingediend is een wetsontwerp tot wij ziging van art. 88 der Arbeidswet, dooi' de Regeering noodig geacht, omdat geble ken is, dat het geldende arbeidsverbod voor kinderen beneden 14 jaar soms tot ernstige bezwaren aanleiding geeft. In de eerste plaats staat dit verbod de vakopleiding van niet leerplichtige kin deren beneden 14 jaar in den weg. Be halve in ambachtsscholen en vakscholen ontvangen toekomstige ambachtslieden, hun opleiding in de werkplaats. Thans moet deze laatstbedoelde opleiding (b.v. het onderwijs vedgens het leerlinggnstejsej) Verboden dórden geacht voor kindereïï heneden 14 jaar. Wil men met name de opleiding volgens het leerlingstelsel, die als regel 3 jaren duurt en waarbij de ouders gedurende dien tijd weinig of geen baten uit den arbeid hunner kin deren trekken, tot haar recht doen komen, dan is het geweiischt, dat de kinderen vóór het bereiken van den 14-jarigen leef tijd tot deze soort van opleiding kunnen worden toegelaten. Een tweede bezwaar van ruimer strek king is gelegen in het feit, dat tusschen het tijdstip, waarop jeugdige personen na het volbrengen der leerverplichting de la gere school verlaten, en dat, waarop zij met het verrichten van arbeid in den zin der Arbeidswet worden toegelaten, soms een vrij belangrijke tijdruimte ligt. In het ongunstigste geval kan deze tijd ruimte thans 2i/s jaar bedragen. Aan zoo danige tijdruimte zijn voor vele kinderen moreele nadeelen verbonden, terwijl te vens een aantal jongens een voor hen minder passend beroep zullen moeten kie zen tot groote schade voor hun toekomst. Op grond hiervan acht de regeering in het belang der jeugd een uitbreiding van art. 88 noodig, waardoor het in art. 9 der Arbeidswet gestelde arbeidsverbod niet zal gelden voor 13-jarige jongens, die een opleiding in het practische be drijfsleven genieten, welke aan behoorlijke paedagogiscbe edschen voldoet. Voor hen, die door bovenbedoelde wijzi gingen nog niet worden geholpen, zijn eenige andere wijzigingen voorgesteld. De berechting der Indische communisten. De Landraad te Meester Cornells is, geen vooruitgeschoven post, zooals wij meenden; 't is de geheele legermacht en zij kunnen hier over een uur zijn". „Ik wil ze wel eens zien," zeide kolonel Razoumkine, op zijn langen knevel bijtend, en de verkenner geleidde hem naar een kleine hoogte, vanwaar men duidelijk het voortrukken van een groot leger kon waar nemen, zóó groot, dat het in een ommezien het handjevol mannen, in het bosch ge posteerd, van de aarde kon wegvegen. De kolonel reed met een ernstig gezicht terug. „Er blijft maar één ding over," zei hij, „wij moeten dadelijk tot ons eigen leger terugkeeren; hier blijven is onmogelijk; doen wij het toch, dan beteekent dit onze ondergang en onze opdracht blijft onuit gevoerd; er valt geen tijd te verliezen, wij moeten ons bij 't overige leger voegen en alles meedeelen." De Duitsche majoor Hermann keek den Rus vlak in 't gezicht en zeide kalm: „Mijn vriend, gij spreekt onzin. Onze order luidt: hier te blijven en cfe nadering te verhin deren; wij moeten stand houden, tot onze opdracht uitgevoerd is". „Dat zouden wij van ganscher harte gaarne doen, als er maar een schijntje van mogelijkheid bestond, maar dat is er niet." „Dat gaat ons niet aan," hernam de majoor kalm, „wij hebben met de gevol gen niets te maken; wij zijn hier niet om •venals het bestuur, overkropt met werk. Ei' worden dag en nacht zittingen gehou den. Een buitengewone voorzitter heeft een deel van de zaken overgenomen. Hon derd gearresteerden zijn vrijgelaten, er resteeren er nog 650, waarvan vermoede lijk 450 worden aangehouden. Allerwegen worden nog steeds commu nisten opgepakt. De Landraad te Batavia veroordeelde van de tweede groep beklaag den, die een aanval op de gevangenis te Glodok hebben gedaan één tot 6, drie tot 5 en drie tot 4 jaar gevangenisstraf. Twee werden vrijgesproken. De Landraad te Serang heeft de be klaagden, die beschuldigd werden van den aanval op den assistent-wedana te Petir, veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf. Te Batavia is het vooronderzoek van de zaak tegen de communisten, die deelgeno. men hebben aan de onlusten te Batavia e» to Tangerang, afgeloopen. Totaal zijn 1909 personen gehoord. Christelijk Nat. Vakverb ond. Over het 4-e kwartaal van 1926 is het le dental van het C.N.V. gestegen van 51.664 op 52.002, dus met 358 leden. Vooruit in ledental gingen 15 organisa ties, nl.: Ambtenaren 2; Belastingambte naren 24; Bouwarbeiders 29; Diamantbe werkers 2; Fabrieks- en Transportarbei ders 54; Grafische arbeiders 17; Houtbe werkers 61; Kleermakers 1; Landarbei ders 6; Metaalbewerkers 117; Mijnwerkers 49; Personeel in Publieken Dienst 38; Spoor- en Tramwegpersoneel 2; Textiel arbeiders 104 en Voedings- en Genotmid delenarbeiders 4. Samen gingen deze orga nisaties met 510 leden yooruit, Wat het geheele jaar 1926 betreft, voor'' het eerst sedert 1921 piag weer vooruit gang worden geconstateerd. Het was een dalende reeks: van 76.488 op 1 Jan. 1921 tot 48.974 op 1 Jan. 1926. y J fer moet rekening gehouden worden met de aansluiting van den Chr. Zeelieden- bond, die op 1 Januari j.l. 1566 leden tel de. De winst der op 1 Januari 1926 aan gesloten organisaties bedraagt dus 1462 laden. „Delendenen oiiigord'f. Dit is de titel van een pakkend propa gandageschrift, geschreven door den lei der der A.-R. partij, den heer H. Colijn, in verband met de a.s. Statenverkiezingen. In korte trekken wordt hier de groote beteekenis van den komenden strijd ge schetst, en met grooten ernst tot trouw aan de A.-R. partij en hare beginselen opgewekt. Bij getallen is dit geschrift voor zeer geringen prijs verkrijgbaar bij „De Stan daard". Spoorwegmaatschappij „Z.- Re vel and". Naar de Directie der Spoorwegmaatschappij Zuid-Beveland ona mededeelt, is in de laatstelijk gehouden Gommissarisvergaidering voorloopig beslot, ten de lijnen te openen met eenige "fees telijkheid op Woensdag 18 Mei a.s,, waar na' de geregelde dienst kan aanvftngeo op Donderdag 19 Mei- Het is echter nog te redeneeren, maar om te gehoorzamen. Wat het einde ook moge wezen, ik ga niet uit dit bosch." „Nu praat gij onzin, majoor," zeide de kolonel pngeduldig, „die order is bij ver gissing gegeven. Een krankzinnige zou stand houden en zijn soldaten in de pan gehakt zien, want dat is hun lot als ze hier blijven; terwijl ze bij een tijdigen af tocht nog goede diensten zullen bewijzen. Gebruik toch uw verstand, mijn vriend; mogen wij het aanzien dat een onzer beste regimenten letterlijk vermoord wordt? Zou dat aan de goede zaak dienstig zijn? Kunnen dooden voor hun land en hun ge loof vechten? Wees billijk, ik neem de verantwoording op mij. Laat ons dadelijk naar het overige leger opmarcheeren, hun alles meedeelen en mee vechten in den slag die volgen moet; geef nu bevel voor een oogenblikkelijken aftocht." Maar het gelaat van majoor Hermann leek uit steen gehouwen. „Ik zal niet meer met u redeneeren, zei hij, „mij is bevolen hier post te vatten en ik verlaat dit bosch niet, voordat ik heb uitgevoerd, wat mij is opgedragen. Mijn plicht is te gehoorzamen; dit is mijn laat ste woord." (Wordt* vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1927 | | pagina 1