Je 193.
Woensdag 13 Februari 1937
41e Jaargang
fenuzo.oiÜ
luiteoM
BhMHiant.
Uit de Provincie.
Statei-Seneraal.
GEMEENTEPOLITIEK.
B N-ecleur-H ®oi dreeiaeteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorsistraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie na, 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. OHUIJ, L. Burg. Tel. na. 259
Nu aangepakt!
Gisteren heeft' in alle Kieskringen de
candidaatstelling voor de Provinciale Sta
ten plaats gehad.
Dat is de eerste inzet.
En nu zal het er in de komende weken
om gaan, de candidaten, die gesteld wer
den, ook in de Staten te brengen.
Zonder strijd zal dat niet gaan.
Er zal hevig worden gekampt, vooral
ook onïdat in verschillende, kringen de
gedachte heeft post gevat, dat we lang
zamerhand weer op een keerpunt zijn
gekomen.
Lange jaren is in de meeste provinciën,
ook in Zeeland, de rechterzijde in de
meerderheid geweest en als gevolg daar
van hadden de rechtsche partijen ook in
de Eerste Kamer de meerderheid.
Maar die meerderheid begint in ver
schillende provinciën bedenkelijk af te
brokkelen, dank zij aan de eene zijde de
verdeeldheid bij de rechtsche partijen en
aan den anderen kant, de geweldige'actie,
door de S.JD.A.P. ontwikkeld.
En nu is het wel niet zóó, dat b.v,
als in 1901 met één slag in eene Provincie
de Eerste Kamer in beginsel kan worden
omgezet, maar wel is het zoo, dat elke
verzwakking van. de rechtsche partijten
verzwakking van de rechtsche meerder
heid in de Eerste Kamer beteekent.
Vroeger was dit anders.
Onder het oucle kiesstelsel was het
verlies van een paar zetels mits de
meerderheid bewaard bleef niet va,n
zooveel gewicht, daar de helft plus één in
de Statea de macht had alle candidaten
voor de Eerste Kamer aan te wijzen.
Dat is nu anders.
Het verlies van ©ene stem kan oorzaak
zijn, dat een Statenzetel verspeeld wordt
en het verlies van één Statenzefel be
teekent jn Zeeland het verlies van 59
stemmen bij de verkiezing ran leden der
Eerste Kamer.
Doordat het vorig jaar een der A.-R.
Statenleden in Zuid-Holland door ziekte
verhinderd was aan de stemming deel
te nemen, werd de heer Amelink in de
Eerste „Kamer vervangen door den man
van Braat.
j. Er zat dus hard gewerkt moeten
worden
Alle hens moeten aan dek worden ge
roepen.
Heel het kiezerscorps moet worden ge
mobiliseerd.
Door vergaderingen, het verspreiden
van vlugschriften, de pers niet te vergeten,
en niet het minst door huisbezoek moe
ten de kiezers worden bewerkt en 'voor
gelicht.
Do tijd van praten over de candidaten-
lijsten is nu voorbij. 1
Al zijn bij de samenstelling daarvan niet
alle wenschen bevredigd, daarover wordt
nu niet meer nagepraat.
"fer moet nu gehandeld worden.
Nu aangepakt!
De raadsleden.
Het getal der raadsleden houdt verband
met het zielental der gemeente. In ge.
meenten beneden de 3000 zielen telt de
Raad 7 leden, in gemeenten met 3000
tot 6000 zielen 11 leden, enz. Het groot
ste aantal leden dat de wet kent bedraagt
45 en dat wel in de gemeenten met
meer da* 200.000 zielen. Oorspronkelijk
bedroeg het maximum-aantal leden 39,
maar bij dé wet van 28 April 1897 is het
cijfer 39 vastgesteld voor gemeenten van
100.000 tot 200.000 zielen, terwijl het
aantal raadsleden voor gemeenten met
een grooter aantal inwoners werd bepaald
op 45.
Als dit door de wet is vastgelegd, dan
wordt allereerst aangegeven door wie en
op welke wijze de leden van den Raad
worde* gekozen. 'tZai niet noodig zijn
hierover ia den breede te handelen, daar
de bepali*gen hieromtrent althans bij hen
die in de Kiesvereenigingen de leiding
hebben, als bekend verondersteld kunnen
worde*.
De gewone tijd der candidaatstelling
voor de Gemeenteraden is de tweede
Dinsdag der maand April. De dag waarop
de stemming zal plaats hebben, wordt
door B. ea W. bepaald.
Onder het vroegere kiesstelsel kwam
het nogal eens voor, dat raadsleden bij
eilkele candidaatstelling werden gekozen,
wanneer *.l. niet meer candidaten waren
gesteld dan plaatsen te vervullen waren.
Zulks is *u ook nog wel mogelijk, maar
111 de practijk zal het wel nooit meer
tooikome*. De mogelijkheid bel
staat echter. Indien de verschillende lijs
ten i* totaal niet meer namen bevatten
dan er plaatsen te vervullen zijn, dan
worde* deze candidaten zonder stemming
torkoze* verklaard. Is slechts eene lijst
geleverd, dan worden zoovelen van de
2®stelde »a*didaten benoemd verklaard, 1
a,s er pfcwteen te vervullen zijn.
VERSCHIJNT ELKEN WERKBAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Strikt genomen worden op deze wijze
de rechten der kiezers eenigermate ver
kort. 't Is toch zeer goed mogelijk, dat
do meerderheid der kiezers een andere
volgorde zou wenschen. Zelfs bij gewone
verkiezingen is het mogelijk de volgL
orde to veranderen en lager op dei lijsten
geplaatsten door voorkeurstemmen geko
zen te krijgen en het is niet duidelijk
waarom dit recht den. kiezers, als slechts
eene lijst wordt ingediend, onthouden zou
moeten worden. Dok is het mogelijk, dat
door een vergissing de indiening van
een candidatenlijst achterwege blijft, in
welk geval het billijk zou zijn, dat de
kiezers zich althans omtrent de volgorde
konden uitspreken.
De wet gaat echter uit van de gedachte
dat wanneer slechts eene lijst wordt in
geleverd, ook de volgorde waarin de can
didaten op de lijst voorkomen, de alge-
meene instemming heeft.
Worden geen lijsten ingeleverd, of zijn
op de ingediende lijsten niet zooveel can
didaten gesteld als er plaatsen te ver
vullen zijn, dan moet binnen 14 dagen
een nieuwe candidaatstelling plaats heb.
ben. In de practijk zal dit „echter wel niet
veel voorkomen. Ons land is niet alleen
rijk aan partijen, maar bovendien kunnen
de meeste partijen bogen op een groot
aantal leden, bekwaam en geschikt om
een gemeente te besturen. .Dit zou men
althans op mogen maken uit het groot
aantal liefhebbers dat zich gewoonlijk
rond de candidatenlijsten verdringt en
vaak wanhopige pogingen doet om een
kansgevend plaatsje te verkrijgen,hoewel
ook hier herhaaldelijk blijkt, dat alle hout
nog geen timmerhout is.
Het aantal kiezers dat bevoegd is een
candidatenlijst in te dienen, bedraagt 25.
Is het aantal kiezers in een gemeente
minder dan 1250 dan is de ouderteeke-
ning vereischt van minstens 1/50 ge
deelte. En is het aantal kiezers min
der dan 125, dan Is de onderteekeninig
door minstens 3 kiezers noodzakelijk.
Het aantal candidaten dat gesleld mag
worden, houdt verband met het aantal
te vervullen plaatsen. Op eene lijst mogen
ten hoogste 5 candidaten meer wordt
geplaatst dan het aantal der te vervullen
plaatsen bedraagt. In gemeenten (met
meer dan 20.000 zielen) die in kieskrin
gen verdeeld zijn, mogen op eene. lijst, ten
hoogste 5 candidaten meer worden ge
plaatst dan een derde gedeelte der te ver
vullen plaatsen..
K. to L. Ja, volgens de cijfers van 1925
zou een gemeenschappelijke lijst - ver
binding is niet mogelijk vrij zeker
winst beteekenen. De verhoudingen zijn
echter hij verkiezingen! voor "de Kamel
en voor de Gemeenteraden lang niet al.
tijd gelijk. Men zal dus de zaak.van1 alle
kanten moeten bekijken. Als u de juiste
cijfers meedeelt, willen wij ze meit ga
noegen eens voor u nazien.
S. te R. Neen, de Kiesvereenigingen
kunnen niet de wethouders aanwijzen.
Maar wel moeten ze zorgen dat het ge
schikte materiaal aanwezig is.
J. R. te Kamperland. Wij hebben den
schrijver mot den inhoud van uw brief
in kennis gesteld en twijfelen niet of liij
zal u de gewenschte inlichtingen verschaf
fen.
Uit China.
De bladen brengen uitvoerige berichten
over de terechtstellingen, die er te Shang
hai op groote schaal plaats hebben. Over
al in de straten van Shanghai ziet men
volgens deze berichten afgeslagen hoof
den op staken tentoongesteld van stu
denten en stakers, die op last van Sun
Tfejoean Fang onthoofd zijn.
De correspondent van de „Daily Mail"
verklaart, dat deze terechtstellingen oen
krachtig middel tegen de stakingskoorts
zijn gebleken.
In andere berichten wordt verklaard,
dat tot nu toe vooral de Japansche en
Engelsche bedrijven het meest van dei sta
king te lijden hebben. Dank zij de waar
schuwingen, tot de stakers gericht om zich
van gewelddadigheden te onthouden, is de
staking in de internationale nederzetting,
waar enkele trams nog rijden, tot nu toe
zonder incidenten verloopeai. De Clhineei
sche bladen komen niet meer üit, doch de
buitenlandsche bladen hebben onder de
staking niet te lijdien.
Te Shanghai heeft een onverwacht bom
bardement plaats gehad. Vijf granaten zijn
ontploft in de Eransche concessie, 5 an
dere in de Öhineesche stad. Alle Eransche
verdedigingskorpsen zijn gemobiliseerd.
Een kanonneerboot van Socn tsjoean
fang, op de rivier.geankerd, zou zijn over
gegaan tot de Zuidelijken en heeft ge
tracht het arsenaal van Kiangnan te be
schieten. Er zijn 4 buitenlandsche huizen
geraaid, doch geen buitenlander werd ge
wond.
Alle 'Engelsche troepen en mariniers,
evenals de vrijwilligers van Shanghai zijn
gealarmeerd. De vrijwillige afdeeling ge1-
pantse.rde auto's is opgeroepen. De Fran,
sche marinesoldaten zijn in alle haast
gedirigeerd naar de strategische punten
op de grenzen der Fransche concessie.
De vurende kanonneerbooten hebben
een schokkend alarm verwekt in de Öhi
neesche stad en reusachtige opwinding
in de internationale nederzetting, waar
de Ghineesche vluchtelingen uit de ine
landsche wijken binnenstroomen. Fran
sche mariniers met mitrailleurs bowaken.
alle straten, die op> de Öhineesche stad
uitloopen.
Verduistering van 2 millioen franc.
Bij het verhoor der twee employé's
van de Burgerkredietbank te Antwerpen,
verdacht van verduisteringen tot een to
taal bedrag van £r. 2.000000, hebben
•deze verklaard, dat de beide directeuren
van de Bank zich aan 'dezelfde feiten
schuldig gemaakt hebben. Dientengevolge
zijn zij eveneens in voorloopige hechtenis
genomen. Het gerechtelijk onderzoek
bracht aan het licht, dat het geheele
fondsenbezit van de Bank verdwenen is.
Ook is gebleken, dat door of op last
Yan de directeuren de boekhouding ver-
valscht is. In kleineren omvang geeft, het
geval een treffende gelijkenis met het
geen bij het Gredit Foncier d'Anvers onge
veer een jaar geleden aan het licht is
gekomen. Alleen met dit verschil, dat de
crediteuren van de Burgerkredietbank geen
slachtoffers van de verduisteringen wor
den, wijl de leden van clen raad van
beheer besloten hebben het tekort uit
eigen middelen te dekken.
Tegen onhandelbare parlementsleden.
In den Pruisischen landdag hebben alle
fracties, met uitzondering van de commu
nisten, een voorstel ingediend om de af
gevaardigden, die van een aantal verga
deringen worden uitgesloten, niet alleen
zooals tot nu toe, het recht om -kost©.,
loos in Pruisen te reizen voor den duur
van de uitsluiting te ontnemen, maar
eveneens de vergoeding, die aan het lid
maatschap van den Landdag verbonden is.
Korte berichten.
Naar- gemeld worvdt, is het geluld
een telefonische verbinding
Buitschlan dAmerika. tot stand
te brengen. De verbinding had als volgt
plaats: Langs den telefoonkabel van
Frankfurt am Main nalar Londen, en van
hieruit langs den draadloozen zendei'naar
Amerika. i
Het k o.open van handteeka
n i n g e n.
De politie te Deventer stelt een on
derzoek in naar aanleiding van het feit,
dat daar voor een politieke partij die een
candidatenlijst wilde inleveren, voor de
Statenverkiezingen, handteekeningen zon
den gewonnen zijn a raison van een
kwartje het stuk.
Te 1 e f o>nis c li e verbinding met
NO'Ord-Amerika.
Naar de „Tel." verneemt, zal ook het
hoofdbestuur van de Ned. Posterijen, Ta
legrafie en Telefonie binnenkort proefna
mingen doen met "draadlooze telefoonge
sprekken met N.-Amerika door middel van
de radio-telefoonverbinding KondenNew-
York volgens Marconi's TSieam-systeeui.
Daar de Duitsche proefnemingen, zooals
gemeld, reeds geslaagd zijn, kan verwacht
worden, dat ook een Nederlandsche ver
binding met Amerika geen moeilijkheden
zal opleveren, zoodat men dus bimien
afzienbaren tijd van uit ons land gesprek
ken zal kunnen voeren met de Vereenigde
Staten. De verbinding zal daarbij tot stand
gebracht worden langs de lijn en 'den
zeekabel tot Londen en via den draad,
loozen weg verder over den Atlantischen
Oceaan.
Treinverbinding Amsterdam—
Bir e m e n—H amburg.
De directie van de Nederl. Spoorwegen!
heeft aan de K. v. K. en Fabrieken te
Amsterdam bericht, dat met de Duitsche
Spoorwegen is overeengekomen, om hij
de nieuwe dienstregeling van 15 Mei a.s.
met trein Dl een nieuwe verbinding met
Bremen en Hamburg, met doorgaande rij
tuigen via Osnabrück tot stand te brengen,
en trein D 171 ongeveer IV2 uur later
van Amsterdam te laten vertrekken. Een
nieuwe trein des morgens vroeg van Ham
burg vertrekkende, welke ca. 3 H.m.
ta Amsterdam zou aankomen, kan niet
worden ingelegd. De tijd van vertrek van
Hamburg zofu bovendien te vroeg zijn.
Het inkomen van de Koningin.
In de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer betreffende hoofdstuk II der
Staatsbegrooting deelt de minister van
financiën mee, dat de Koningin en de
Koningin-Moeder hem hebben bericht, ook
in 1927 slechts over 9/10 van haar in
komens te zullen beschikken. Eén-tiende
blijft; dus in de schatkist. H.H.M.M. Hoen
hiervan blijvend afstand.
Achterstelling van Neder,
landsche producten.
Het Tweede Kamerlid Deckers heeft
den minister van oorlog de volgende vraL
gen gesteld:
Is het den minister bekend, dat de com
missie van aanschaffing van levensmiddel
len voor het leger voor het jaar 1927 tot
25 Febr. 1927 een inschrijving heeft open
gesteld voor de levering van 45.500 k.g.
gesmolten rundvet en 3600 k.g. gesmolten
reuzel ten behoeve van de militaire ver-
plegingsinrichtingen en andere rijksinstel
lingen?
Is het den minister verder bekend,
dat geen ander rundvet mag worden ge
leverd dan eenige met name aangeduide
uitheemsche fabrikaten en geen 'andere
reuzel dan Noord-Amerikaansche, zoodat
voor binnenlandsch rundvet en binneul
landsche reuzel ze'lfs de inschrijving niet
is toegelaten?
Is de minister bereid deze achterstel
ling van de Nederlandsche nijverheid bij'
de buitenlandsche te doen eindigen en
wat in het bijzonder het bovenaangeduide
geval betreft, de 'inschrijving voor het
binnenlandsch product plsnog mogelijk te
maken?
De salarissen bij het. M.O.
Het TWeede Kamerlid Ketelaar heeft
den minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen gevraagd:
1. Heeft de minister reeds gevolg ge
geven aan zijn belofte, afgelegd in de
vergadering der Tweede Kamer van 10
December 1926, om de punten betreffen
de de salarissen 'bij het middelbaar onder
wijs, die in het voorloopig verslag in zake
hoofdstuk V A der Staatsbegrooting be
sproken waren, nog eens te laten bekijken;
in het bijzonder is ook het bureau voor
arbeidszaken daarvoor gehoord?
2. Zoo ja, tot welke resultaten heeft een
en ander geleid?
Mr E. B. Ravinck ten Gate, f
Te Almelo is in den leeftijd van 58
jaar overleden Mi' Bi. Bavinck ten Gate,
oud-lid van den gemeenteraad en oud-wet
houder dezer gemeente. Do overledene
was voorts oud-schoolopziener in 'het
arrondissement Hengelo en oud-voorzitter
van de Overijselsche Landbouw Maat
schappij.
houdt of 4at ©en groot gemeentebestuur
uit kleinzielige forensenvrees zich verzet
tegen het binnenkomen van een inter
communale tramlijn, waarvan het alge
meen nut door de wet. uitdrukkelijk is
uitgesproken.
Over de wenschelijkheid van een rege
ling als hier voorgesteld, bestond weinig
verschil van meening, maai- wel over de
vraag of beroep op het Gerechtshof mo
gelijk moest zijn.
De ministers Donner en v. d. Vegle
maakten hiertegen bezwaar, maar dei beu
ren Van Schaik en Heemskerk verdedigden
een amendement waardoor beroep moge
lijk wordt, welk amendement met 40 te?
gen 34 stemmen aangenomen werd. Voor
het amendement stemden de Antirevolu
tionairen, de R.-Katholieken, enkele Chr.-
Historischen en de heeren Kersten en
Zandt.
Vervolgens werd met algemeene stem
men aangenomen een wetsontwerp waar
bij het bouwfonds van de departementen
van binnenlandsche zaken en onderwijs
wordt opgeheven.
In 1914 opgericht met de bedoeling: in
haling van den bestaanden achterstand
in zake de rijksgebouwen voor het on
derwijs, heeft het in de practijjk geleid
tot een ongezonde financieele politiek, tot
overmatige royaliteit en vrij aanzienlijke
vermeerdering van de staatsschuld.
Voortaan zullen de uitgaven voor bouw
werken steeds ten volle uit den gewonen
dienst worden gekweten; geleend wordt
daarvoor niet meer.
Tweede Kamer.
Eigendomsbeperking.
De Tweede Kamer heeft zich gist aren
bezig gehouden met een wetsontwerp tot
opheffing van privaatrechtelijke belemme
ringen..
Eenige nadere toelichting is hier zeker
niet overbodig.
Wij spreken nog wel van eigendom
in onzen tijd, maar in de practijk is
van „het recht om van eene zaak het vrij
genot te hebben en daarover op de vol-
strektste wijze te beschikken" niet zoo
heel veel overgebleven.
En nu wordt bij het ontwerp dat gis
teren werd behandeld en aangenomen dit
eigendomsrecht alweer een beetje beperkt.
Deze bespreking houdt ook alweer
verband met de veranderde omstandig
heden. Het steeds toenemende technische
verkeer door middel van buizen en draden
maakt dit tot op zekere hoogte noodzake
lijk, hoewel het nu niet altijd even prettig
zal zijn.
De rechthebbenden zullen, bij toepassing
van deze wet, verplicht zijn, te gedoogen
dat werken die voor openbaar belang zijn
verklaard worden aangelegd en in stand
gehouden zonder dat de tot nu toe be
kende onteigeningsprocedure is gevolgd.
Men zal dus allerlei leidingen door en
over zijn terrein en over en aan zijn
huizen moeten dulden en óók het geloop
dat noodig is voor het controleeren, on
derhouden en repareeren van die leidin
gen.
Het ontwerp richt zich niet het minst
tegen belemmeringen die door publieke
lichamen in den weg worden gelegd. En
het zal, als het ook in de Eerste Kamer
wordt aangenomen, onmogelijk maken, dat
een klein gemeentebestuur den aanleg vair
een intercommunale waterleiding tegan-
Keuringsraden. Bij beslissing
van den Minister van Oorlog zijn aangewe
zen tot voorzitters van de neuringsraden
gedurende 1927, wat betreft keuringsraad
(Noordelijk deel van Zeeland, Oostelijk
deel van Zuid-Beveland, Noord-Brabant
ten Westen van Zevenbergen) O Boomsma
res.-majoor te Bergen op Zoom, van Has
seltstraat 8;
(Zeeland, uitgezonderd de Noordelijke
eilanden en het Oostelijk deel van Zuid-
Beveland) A. M. Mol, majoor-districtscom
mandant te Middelburg, Noordsingel S
no. 171.
Met de Staatscourant van 21 Febr.
zijn verzonden afdrukken van de akten
betreffende de Roomgaaxdkweekerij en
fruithandel te Baarland, te Hoedekens-
kerke, 1
He Koning van België heeft aan den
heer J. van Boven, die gedurende 25 jaar
consul van België te Vlissingen is, de gou
den burger medaille, le ldasse toegekend.
Tot officier in. de orde van Leopold II
werd benoemd de heer E. W. G, L. T.
de Thoudes te Breskens.
Goes. Gisteren werd onder voorzitter
schap van dhr Hanken in het veilingsge
bouw te Goes een vergadering gehouden
van de voorzitters der Tuinhouwvereeni-
gingen op Zuid-Beveland en enkele voor
aanstaande telers, terwijl ook de Rijks-
tuinhouwconsulent aanwezig was. Het
doel der bijeenkomst was, te bespreken, in
hoeverre het wenschelijk en mogelijk is
om voor Zuid-Beveland te geraken tot de
oprichting van een Lagere tuinbouwschool
zooals die reeds in andere streken tot
stand kwamen. Met algemeene stemmen
werd besloten de noodige stappen in die
richting te doen. Een voorloopig bestuur
werd belast met de oprichting van pen
Vereeniging voor te bereiden en zich in
verbinding te stellen met de Regeering in
verband met de benoodigde subsidie. De
plaats waar een eventueele school zal
komen te staan zal een punt van nadere»
•overweging zijn.
Aan het verslag der Go esc he
Wijkverpleging over 1926 ontleel
nen wij het volgende:
6 Februari was het 25 jaar geleden, dat
het Wijkwerk te Goes begonnen werd. De
predikanten Lamers en Van Lelyveld na
men het initiatief, en vonden bij de da
mes mevr. Ochtm'an, mevr. Reigersberg-
Versluis en mej. Van den Bosch volwaar
dige medewerking, terwijl dhr Van! 'As-
peren Vervenne het .penningmeesterschap
op zich nam. Na korten tijd werd ook
Kloetinge onder het werk begrepen en
het comité aangevuld met mevr. Wagthp
en ds Meloen. Het Haarlemsche diacoi
nessenhuis stond zuster Sophie Scheelings
af, die met vertrouwen door velen1, in
afwachtende houding door anderen werd
begroet. Ons comité had .graag dat feit.
in de kerk eenigszins feestelijk herdacht,
maar het overlijden van zuster Sophie,
juist in 'die dagen, maakte het feestelijk
samenzijn onmogelijk. Toch is het feit
heTdacht, al stond die herdenking in het
teeken van droefheid over het heengaan
der zuster, maar tevens in het teeken der
dankbaarheid voor wat zij, in Gods kracht,
voor onze zieken gedurende 23 jaar heeft.
