ck iMUn
:«o tot
Vrijdag 2S Januari WSl
41 e Jaargang
Bnitenland.
Binnenland.
Gemeenteraad van Goes.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUtJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummers0.05
Prijs der Advertentiën:
regels f1.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Een minderheidskabinet?
Bij ongeveer alle partijen heerscht on
tevredenheid over den tegenwoordigen toe
stand op politiek gebied.
Gevoeld wordt, dat een Kabinet als we
thans hebben, toch eigenlijk niets anders
is dan een nood-Kabinet en dat, gaan we
op deze wijze voort, ons parlementaire
stelsel gevaar moet loopen.
't Was in verband daarmede, dat de heer
J, H. Schaper in „Het Volk" de gedachte
ter sprake bracht om nu de R.-K. Staats
partij van een Roomsch-Rood 'dok niet wil
weten, en zulk een Kabinet voor de nog
niet gerijpte S.D.A.P. niet ongevaarlijk zou
zijn, een minderheidsregeering van Ka- j
tholieken en Vrijzinnig-Democraten te vor- j
men met welwillenden steun van de So
ciaal-Democraten.
Deze gedachte wordt thans van verschil
lende kanten besproken.
Zoo zegt bv. de „Maasbode" na op het
onhoudbare van den tegenwoordigen toe
stand te hebben gewezen:
„Wat wij van dit voorstel zeggen? Dat
het van veel werkelijkheidszin getuigt.
Dat wij daartegenover de afwijzende'
houding niet behoeven aan te nemen, wel
ke tegenover een Roomsch-Rood blok past.
Dat wij stellig liever een goede coalitie-
regeering zagen.
Dat bij gebrek aan wat anders, het voor-
stel-Schaper de aandacht verdient. „Wat
beters" zou echter ook nog wezen een
rechtsche minderheid met een of
andere dergelijke garantie".
Ook het „Huisgezin" is van hetzelfde
gevoelen.
„Onze voorkeur aldus dit R.-K. or
gaan gaat ver uit naar een combinatie
van Kath. en A.-R., omdat die combinatie
sterker jp, omdat ze geen christelijke en
vrijzinnige elementen vermengt, omdat ze
geen toezienden voogd noodig heeft, omdat
ze tenslotte een Christelijk bewind mogelijk
maakt en de deur open houdt voor een toe
treding der tot beter inzicht gekomen
Christelijk-Historischen."
„Het Centrum" dat in elk geval aan een
meerderheidskabinet de voorkeur geeft,
zou alleen in het uiterste geval van een
minderheidskabinet willen weten.
„Maar men bedenke wel, zegt dit blad,
dat wij daardoor weer een stap verder zet
ten op den weg, die afleidt van een zuivere
toepassing van het parlementaire stelsel,
en bovendien, dat zulk een Kabinet, tenzij
in zeer bijzondere omstandigheden, in den
regel zal zijn een zwak Kabinet, van korten
levensduur."
Wij gaan op dit onderwerp thans niet
nader in.
Alleen merken wij op, dat wij hier met
algemeene uitspraken niet verder komen,
en dat niet zonder meer een minderheids
kabinet kan worden toegejuicht of veroor
deeld.
Een partij die hare verantwoordelijkheid
gevoelt zal elke situatie op zichzelf beoor-
deelen.
De toestand kan zóó worden, dat de
vorming van een minderheidskabinet in
's lands belang noodzakelijk moet worden
geacht.
Maar de bezwaren moeten vooral voor
de A.-R. partij niet gering worden geacht.
Met het „Centrum" hopen wij dat ons
een proefneming met een minderheids
kabinet bespaard zal kunnen worden.
De regeeringscrisis in Duitschland.
De democratische rijksdagfractie heeft
eenstemmig besloten, niet deel te nemen
aan de kabinetsformatie.
In een manifest der democraten ter ver
klaring van hun afwijzende houding heet
het o. m., dat de democraten, ondanks de
concessies, door de Duitsch-nationalen
schijnbaar gedaan, niet vertrouwen, dat de
Duitsch-nationalen nu plotseling hun strijd
tegen de vlag der republiek zullen opgeven.
Overigens, zoo heet het verder, kunnen de
democraten den eisch tot gelijkstelling der
confessioneele school met de staatsschool
onmogelijk aanvaarden.
Terstond na afloop van de rijksdagzit-
ong had Marx een bespreking met de ver
tegenwoordigers van het centrum en van
de Duitsche volkspartij en later verdere
besprekingen met de vertegenwoordigers
der Duitsch-nationalen. Naar verluidt,
zullen de Duitsch-nationalen vier zetels be-
j om®n> n-h binnenlandsche zaken, justitie,
landbouw- en verkeerswegen. Het centrum
zal eveneens 4 zetels verkrijgen, n.l. het
ri3K8kanseliersschap, financiën, arbeid en
r it et.te gebied, terwijl de Duitsche
^olkspartij 2 zetels, die van buitenlandsche
aken en voor economische aangelegenhe
den zal bezetten.
Korts berichten.
Naar uit Constantinopel wordt ge
bold, zijn Russische troepen gecon
centreerd in de streek van Odessa.
Deze militaire operatie wordt in verband
gebracht met plannen der sovjets ten op
zichte van Bessarabië.
De Grieksche regeering heeft ver
schillende maatregelen genomen in ver
band met demogelijkheidvan een
nieuwen staatsgreep. Pangalos is
opnieuw naar het fort Izzedin op Kreta
overgebracht. Een aantal officieren is ge
arresteerd en het garnizoen van Athene is
geconsigneerd. De ministerraad is bijna
voortdurend bijeen.
De Egyptische regeering heeft hij de
kamer een voorstel ingediend tot het toe
staan van een crediet voor de oprichting
van een bureau ter bestrijding van
het bolschewisme.
Verontreiniging: van R ij k s -
wegen.
Vanwege het ministerie van Binnen
landsche Zaken en Landbouw is de vol
gende circulaire aan de burgemeesters
gezonden
De aandacht van den minister van Wa
terstaat is er op gevestigd, dat de bepa
lingen, vervat in art. 8, onder a en b
van het Rijkswegenreglement (Kon. Be
sluit van 21 Maart 1914, Stbl. no. 155,
aangevuld en gewijzigd bij K.B. van 5 Ja
nuari 1918, Sib], no. 2), houdende het
verbod om een rijksweg te berijden met
een voertuig, waarvan tijdens het vervoer,
afvallen, mest,, vuilnis, kolenslit, ruigte,
puin, enz., en waarvan de wielen niet
van klei en modder zijn ontdaan, niet
voldoende worden nageleefd.
Aangezien de aanwezigheid op de we
gen van stoffen, als in dat artikel bedoeld,
gevaren met zich mede kan brengen, in
zonderheid voor het snelverkeer, acht ge
noemde minister een nauwkeurig toe
zicht ten deze zeer gewenscht. De Rijks
waterstaat is uitgenoodigd, voor zoovee]
dien dienst betreft te willen bevorderen,
dat bovenvermelde bepalingen stipt wor
den nageleefd, terwijl ook de medewerking
van den minister van Justitie is ver
zocht.
Ik heb de ©er de aandacht op dezö
aangelegenheid te vestigen, met verzoek
ook uwerzijds het noodige te verrichten,
opdat op de nakoming van genoemde be
palingen nauwkeurig toezicht wordt ge
houden.
De „onvoegzame" kalender.
Op een vraag van het Tweede Kamerlid
van der Waerden:
Wil de minister terstond de versprei
ding van den afzichtelijken en onvoeg-
zam.en reclame-kalender voor de vrijwil
lige ouderdomsverzekering, uitgegeven
door ,het „Bureau Vrijwillige Rijkspen-
sioenverzekering, Statenbolwerk 1, te'
Haarlem", doen stoppen en de exempla
ren, die zijn uitgegaan, doen opvragen?
heeft de minister van arbeid, handel
en nijverheid geantwoord:
Onmiddellijk nadat ondergeteekende, in
verband met de door den heer van der
Waerden gestelde vraag, kennis had geno
men van den kalender, waarop die vraag
betrekking had, welke kalender hem wei
nig gelukkig en voor de reclame der vrij
willige ouderdomsverzekering niet doel
matig voorkwam, heeft hij den voorzitter
van den Raad van Arbeid t© Haarlem
verzocht de verspreiding te staken.
De voorzitter verklaarde zich daartoe
voor zoover hem persoonlijk betrof
bereid, en deed aan ondergeteekend© de
toezegging in de vergadering van het be
stuur van zijn Raad een daartoe strekkend
besluit te zullen verdedigen. Het bestuur
van den raad bleiek echter blijkens brief
van 18 dezer in deze van andere meening.
Het deelde ondergeteekende mede, dat
de kalender naar zijn gevoelen niet in
strijd is met de: openbare orde, noch met
de goede zeden en ook niet onvoegzaam,
terwijl de aesthetisohe waaide op ver
schillende wijze kan beoordeeld worden.
Het bestuur verklaarde dan ook bezwaar
te hebben om de verspreiding van den
kalender stop te zetten.
Aangezien ondergeteekende niet de be
voegdheid bezit om aan een Raad van Ar
beid of zijn bestuur eenige door hem
wenschelijk geoordeelde handelwijze voor
te schrijven, kan ondergeteekende niet
anders doen dan zijn leedwezen er over
uit te spreken, dat het bestuur van den
Raad van Arbeid niet tot het inzicht is
kunnen komen, dat het met de versprei
ding van een kalender als de onderwerpe-
lijke het belang van de vrijwillige ouder
domsverzekering niet heeft gediend.
(Vervolg.)
Thans geven wij eerst het voornaamste
weer uit de Nieuwjaarsrede, welke de Bur
gemeester gisteren uitsprak.
Spr. uit zijn beste wenschen', zoowel
voor de leden als voor de hunnen.
Spr. herinnert aan het verloopen jaar,
en herdenkt met leedwezen het overlijden
van den heer de Looff en het vertrek van
den heer Vienings.
Het bevolkingscijfer was evenals vorig
jaar wederom vooruitgaande en wel met
97 zielen.
Wat de openbare werken betreft
kenmerkte 1926 zich door vrij drukke
werkzaamheden. Aangelegd werd de
nieuwe Zaagmolenstraat, waardoor een
betere verbinding werd verkregen tus-
sehen den 'sHeer Hendrikskinderendijk en
Westhavendijk, en tevens een vergrooting
van het iopslagterrein voor cokes, ten be
hoeve van het gemeente gasbedrijf. Het
grondwerk voor de Zaagmolenstraat werd
uitgevoerd met behulp van werkloozen.
De kosten daarvan ,en van de bestrating
zullen grootendeels en wellicht geheel,
worden terugverkregen door verkoop van
bouwterreinen aan de Zuidzijde van de
Zaagmolenstraat. Er werd reeds grond
verkocht voor 12 woningen.
Met betrekking tot het vastgestelde uit
breidingsplan, werd besloten over te gaan
tot aanleg van bouwplan III. Van dit
bouwplan, groot 9 hectaren, verkreeg de
gemeente reeds plm. 6 hectaren in eigen
dom en werd een aanvang gemaakt met
het aanleggen van de benoodigde riolee-
ringen.
Wat de woningvoorziening be
treft, .lean worden gemeld, dat op de
voormalige Schuttersweide, een twintigtal
eenvoudige woningen zijn gebouwd ten.
behoeve van bewoners van reeds vroeger
onbewoonbaar verklaarde perceelen.
Waar de gemeente hiervoor een be
langrijk bedrag heeft uitgegeven, woïdt
begrijpelijkerwijze gehoopt, dat de resul
taten niet zullen tegenvallen en de toe
komstige bewoners daartoe zullen mede
werken.
Behalve deze woningen, werden in 1926
nóg voltooid 35 nieuwe woonhuizen, ter
wijl er bij het einde van het jaar nog 52
in aanbouw waren, waaronder begrepen
zijn 30 woningen, voor de bouwvereeni-
ging „Nieuw Goes" ten behoeve van per
soneel van de Zuid-Bevelandsche spoor
weg-Mij, voor welken bouw door de ge
meente de benoodigde gelden werden ver
schaft.
Hoewel er veel werd gebouwd, blijft
nog steeds behoefte aan woningen be
staan, zooals ook blijkt, uit het groot
aantal gegadigden voor vrij komende per
ceelen van de bouwvereenigingen. Het is
te betreuren, dat de nog altijd te hooge
stichting skosten het onmogelijk maken
woningen te bouwen die b.v. voor plm.
f 3 per week verhuurd kunnen worden.
Van de in 1926 uitgevoerde gemeen
tewerken mogen nog vermeld worden
het aanleggen van een nieuwe speel
plaats bij school B, het maken van
ongeveer 40 meter steiger aan de haven;
het vernieuwen van een groot gedeelte
der bestrating van den Oostsingel en het
aanbrengen van een rioleering aldaar, en
het maken van een brandvrije archief
ruimte onder het Stadhuis. Bedoelde be
waarplaats die behoorlijk is droog ge
stookt, kan weldra in gebruiic worden
genomen.
De restauratie van de Raadzaal was
bij het einde van dit jaar nog niet gereed.
Spr. herinnert verder aan het besluit
tot het verleenen van financiëele mede
werking betreffende de verdere restauratie
van Se Groote kerk, alsmede van het
besluit tot oprichting van een gemeente
lijk slachthuis.
Met betrekking tot de wertver
schaffing in 1926 kan worden gemeld,
dat van begin Januari tot ongeveer einde
Maart aan een aantal werklooze inge
zetenen werk is verschaft.
Gemiddeld tien personen werden te werk
gesteld bij den aanleg van de Zaagmolen
straat. Dit werk heeft 3 maanden geduurd
en werd daarvoor aan loon plm. f2700
uitbetaald.
Bij het dempen van de slooten' aan
den Stationsweg waren' gemiddeld 30
personen werkzaam, terwijl in totaal 74
arbeiders, gedurende korter of langer tijd
aan de werkverschaffing deelnamen. Be
taald werd f2 per kub. M. grondvervoer
of f 16f 16.50 per week en per man.
Aan loon werd daarvoor in totaal uitge
keerd f 3752. Evenals vorige jaren ver
leende het Burgerlijk Armbestuur zijne
gewaardeerde medewerking door het
geven van een bijdrage van f2500.
Wat het gasbedrijf betreft, kan wor
den vermeld, dat het terrein van de fa
briek werd uitgebreid en egn aanvang
werd gemaakt met het bouwen van een
nieuwen gashouder. Het gasverbruik
bedroeg in 1926 1.664.968 kub. M. zijnde
86.256 kub. M. meer dan in het vooraf
gaande jaar.
Met betrekking tot de electrifica-
tie konden nog geen bepaalde besluiten
worden genomen. Voor zeker zal gaarne
C -tijd.
al het mogelijke worden gedaan om zoo
spoedig mogelijk tot een oplossing te
komen.
Het verkeer in de haven wees
ook weder op vooruitgang.
Het nieuwe ziekenhuis ,op het
gasthuisterrein met den bouw waarvan
in 1925 een aanvang werd gemaakt,
naderde aan het einde van het vorig
jaar zijn voltooiing. Wat de R. K. zieken
verpleging betreft, had in tegenwoordig
heid van tal van genoodigden in het af-
geloopen jaar 'de eerste steenlegging
plaats. Spr. herinnert daarna aan de ten
einde loopende werkzaamheden aan den
Zuid-Bevelandschen spoorweg.
Ten aanzien van de gern.-inkomstenbe
lasting kan worden gememoreerd, dat de
factor voor het belastingjaar 19261927
werd bepaald op 0.95, tegen 1.05 in het
voorafgaande jaar. Het totaal belastbaar
inkomen over 19251926 bedroeg
f5.047.859 tegen f4.892.000 in het daar
aan voorafgaande jaar.
Spr. besluit met de hoop uit te spreken
dat de Raad in het nieuw aangebroken
jaar, met waardeering van elkanders in
zichten, veel tot stand mqge brengen in
het belang van de gemeente.
Subsidie Burgerwacht. B. enW.
stellen voor de subsidie van f 100 op f 2Q0
te brengen. De fin. com. is in haar advies
niet eenstemmig. De meerderheid is vóór
het voorstel van B. en W„ de minderheid
(dhr van Bommel van Vloten), hoewel niet
tegen de burgerwacht op zichzelf, is tegen
deze subsidieverhooging.
Dhr Lab rijn acht deze uitgaaf strikt
noodzakelijk. Altijd door wordt onder- en
bovengronds gewerkt door de communis
ten om het gezag te ondermijnen. Spr.
wijst op hetgeen in Indië weer is gebeurd.
Spr. geeft toe ,dat het 'communistisch ge
vaar in Goes heel gering is. Maar als er
woelingen komen, zullen die zeker ook
overslaan naar kleinere plaatsen. Daarom
is ook hier noodig een kern van betrouw
bare, geoefende personen. De burgerwacht
heeft echter vooral een preventieve wer
king. Er bestaat groot gevaar, dat wanneer
de subsidie niet wordt verhoogd, de Bur
gerwacht verloopt en yerzwakt.
Dhr C r u c q is principiëei tegenstander
van de burgerwacht. Maar ook practisch
heeft spr. wel enkele bezwaren. Het is
de gewoonte, dat ingekomen verzoeken
eersr om prae-advies naar B. en W. gaan.
Hier schijnt groote haast in 't spel te zijn.
Spr. noemt de burgerwacht een vermake
lijkheidsclubje. De vergaderingen ontaar
den dikwijls in kaartavonden. Het doel,
waartoe deze vereeniging in het leven
is geroepen, bestaat in Goes niet. Het is
dus een nuttelooze vereeniging. Wanneer
de contributie ontoereikend is, moet de
vereeniging aankloppen bij lien, die van
de noodzakelijkheid overtuigd zijn.
Dhr L a b r ij n staat verbaasd, dat de
burgerwacht een amusement sve-reeniging
zou zijn. Spr. acht dit een aantijging. Hoe
wel spr. lid is, is hem daarvan niets be
kend. Tijdens oefeningen en vergaderingen
wordt niet gekaart of iets dergelijks.
Dhr Eckhardt protesteert ook tegen
de woorden van den heer Crucq. Dhr
Buis vraagt naar de bestaansreden van
de Burgerwacht. De Raad van Goes zal
een verstandig besluit nemen, als zij deze
subsidie weigert. Spr. verzekert wel na
mens twee-derde der burgerij te spreken.
Dhr Goedbloed keert het om en
zegt, dat zeker der burgerij vóór be
houd der burgerwacht is.
Dhr van Me 11e wijst er op, dat on
lusten altijd overslaan naar andere plaat
sen. Daarom is ook hier de Burgerwacht
noodig. Het is opmerkelijk, dat dezelfde
menschen, die zoo gauw protesfeeren
tegen geweld, zelf zoo gaarne en spoedig
van dat geweld gebruik maken.
Dhr Buis betoogt, dat deze tijd mis
schien wel de geschiktste zou zijn voor
revolutie, maar de S. D. A. P. wil geen
revolutie, doch evolutie.
De voorz. merkt op, 'dat de burger
wacht niet gericht is tegen de S.D.A.P.
De heer Crucq zegt, dat we hier niet in
China of Indië zitten. Hier in Goes zijn.
geen communisten. Spr. vindt het een
schandaal, zooals hier deze subsidie ver
dedigd wordt. Dhr Goedbloed protes
teert evenals de voorz. tegen het
woord schandaal. Mr G. neemt gaarne
nota dat do S.D.A.P. niet op revolutionair
standpunt staat. Dat is wel eens anders
geweest. Alles wat de Burgerwacht doet,
doet zij voor het algemeen belang.
Dhr van Poelgeest is tegen liet
voorstel van B. en W. Spr. wijst er op,
dat revolutie overal schuilt. Er zijn hier
b.v. vier Raadsleden, die zich verzet heb
ben tegen een Raadsbesluit tot stichting
van een abattoir en dat ongedaan willen
maken, (geroep„pardon")
Als de Overheid zelf in revolutie voor
gaat, kan zij haar moeilijk bij anderen
bestrijden.
Dhr Simons acht de vergelijking van
den heer van Poelgeest onredelijk. Be
doelde vier Raadsleden hebben geen ver
zoek aan Ged. Staten gericht, om bet be
wuste Raadsbesluit te vernietigen, maar
zij hebben zich alleen bereid verklaard
als Ged. Staten dat wenschen, toé te
lichten hun argumenten, waarom zij zich
tegen het abattoir hebben verklaard. Dat
is heel wat anders.
Dhr Lab rijn licht toe, dat de leden
der Burgerwacht hun tijd geven en zelf
nog financieel bijdragen. Hier is een plicht
voor de Overheid, om te steunen.
Dhr Buis zegt, nog steeds geen ant
woord op z'n vraag te hebben.
De voorz. antwoordt, dat B. en W.
nog altijd van meening zijn, dat de Bur
gerwacht niet gemist kan worden.
Dhr Buis: dus U gelooft, dat er hier
in Goes een revolutionaire stemming
heerscht? De voorz.: Ik zou het niet
hopen...
Dhr Goedbloed: die verzekering der S-
D.A.P. over de evolutie is heel gemakke
lijk te geven, als de zon schijnt, maar men
kan wel eens in de verleiding komen, als
het stormen gaat, voor dat woord een r
te schrijven. Het voorstel van B. en W.
wordt aangenomen met 4 st. tegen, n.l.
dhm van Poelgeest, Koning, Crucq en
Buis.
Benoeming van een lid van het
Burg. Armbestuur (vac.-de Looff).
De secretaris leest eerst een ingekomen
adres van den Chr. Besturenbond voor.
Het Bestuur van dezen Bond wijst op het
gewenschte, dat in het B. A. iemand
zitting heeft uit de arbeidersbeweging, die
van nabij bekend is met de nooden en
behoeften der arbeidersklasse en vraagt
daarom of de aanbeveling terug te zen
den of iemand buiten de aanbeveling te
benoemen.
Dhr Crucq zegt, dat de aanbeveling
van het Burg. Armbestuur hem is tegen
gevallen. De S.D.A.P. wil gaame zitting
hebben in het B. A. Wat kunnen de rede
nen zijn, dat deze partij steeds wordt ge
passeerd? Spr. beveelt aan den heer A. M.
Overhoff.
Dhr v. d. Bout zegt, dat in het B. A.
iemand moet zitten, die in 't belang van
het grondbezit moet kunnen werkzaam
zijn. Dhr Crucq merkt op, dat het B. A
toch geen grondbedrijf is. Dhr v. d. Bout
antwoordt, dat het B. A. meer grond
heeft dan het grondbedrijf. Dhr Crucq
zegt: het doel van het B. A. is in de
eerste plaats voor de armen te zorgen.
Dhr v. d. Bout zegt, dat de hoofdbron
van inkomsten is het grondbezit
Dhr L a b r ij n vindt het zich opdringen*
van de S.D.A.P. onpleizierig. Een lid vani
de S. D. A. P. is wel het minst geschikt
om in colleges van bestuur zitting te
hebben. Het B. A. zou er een pllemen-
schelijken hoop verdriet door krijgen. De
S.D.A.P. kent maar één belang: dat van
de arbeidersklasse. Dat is een zeer een
zijdig standpunt. Het gevolg zjiu zijn, dat
vele bekwame leden niet meer in het B.
A. zouden willen zitting hebben. Dhr;
