ri ^peRL.Mu/v
Dit de Previacie
Predikbeurten.
RerMeuws
Onderwijs.
Weteasciiap en KnnsL
ie Pers,
Binnenland.
t
Korte berichten.
Uit Genua wordt gemeld, dat aldaar
een jonge uit Cüatania afkomstige Siciliaan
is gearresteerd, die in het postkantoor
twee inktkokers had geworpen
naar het aan den muur hangende por.
tret van Mussolini. Het glas brak en het
portret werd ernstig beschadigd.
Naar uit Madrid wordt gemeld, heeft
de Spaansche ministerraad een par tic ut
liere onderneming concessie verleend voor
den aanleg van een automobielweg
van Madrid naar Valencia. Van staats,
wege wordt geen subsidie verleend, doch
de ondernemers krijgen het recht tol te
heffen.
Nu de tarweprijzen zijn gedaald,
bestaat er alle kans,, dat het brood in
Engeland spoedig goedkooper zal worden.
HOLLAND'S. 4 A CENTy ,3.
BESTE IV, SIGAAR a
Het communisme op Sumatra.
De landvoogd heeft het volgende tele,
gram aan den resident van Padang gezon.
den: Ik breng gaarne hulde aan bestuur,
leger en politie voor hun flink optreden
bij de recente onlusten. Ik betreur zeer de
gevallen slachtoffers en betuig mijn war.
ine deelneming aan de nabestaanden. Ik
behoef nauwelijks te verzekeren, dat het
mijn zeer bepaalde wensch is, dat de
onlusten krachtig en voortvarend onder,
drukt worden en dat de schuldigen en
aanstokers in het geheele gewest rusteloos
opgespoord en opgepakt worden, opdat
aan den terreur ook en voornamelijk in
het belang van de welgezinde bevolking
spoedig een einde kome.
Uit Padang werd gisteren gemeld: De
nacht is rustig veriaopen. Br is weer een
normale, maar een gemengde treindienst.
De suikerprijzen.
Door den heer Van Rappard is aan den
Minister van Financiën, voorzitter van den
Raad van Ministers, de volgende vraag ge
steld:
Is de Regeering niet van meening, in
verband met de opmerkingen, gemaakt bij
de algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting voor 1927, dat, al mogen
de suikerprijzen achteraf nog al zijn mee
gevallen, dit met bet oog op de toekomst
geen reden mag zijn, om niet reeds thans
het initiatief te nemen tot een internatio
nale regeling te komen, waarbij tusschen
de produceerende landen der geheele we
reld overeengekomen wordt, het herstel
der binnenlandsche protectie, in welken
vorm ook, op te heffen?
Eerste Kam er.
De Voorzitter der" Eerste Kamer zal
in de vergadering van Dinsdagavond half
negen aan de centrale afdeeling voor
stellen, op Woensdag a.s. des ochtends
11 uur in de afdoelingen een aantal wets
ontwerpen te doen onderzoeken, w.o. do
verschillend© Hoofdstukken der Staatsbe
grooting voor 1927 en de Indische be
grooting.
Dr, S. E. B. Bier ema.
Dr S. E. B. Bierema, directeur van
de Stroocartonfabriek „De Halm" te Us-
quert (Gr.), in de vacature voor lid der
Tweede Kamer, ontstaan door het over
igden van Mr Dr H. C. Dresselhuijs, door
het Centraal Stembureau als Kamerlid
benoemd, is vrij ernstig ongesteld. Dien
tengevolge heeft, de heer Bierema nog
niet kunnen beslissen, of bij deze benoe
ming zal aanvaarden.
De economische voorlichting.
Sedert lang wordt in handelskringen
aangedrongen op de samenvoeging der
diensten, welke totnogtoe aan vijf onzer
ministerieel© departementen afzonderlijk
en op zichzelf staande werken in
het belang eener economische voor
lichting van binnen- en buitenland. Er
kan nu eenig schot in de behandeling
van dit onderwerp komen, want de regee-
ringscommissie, welke ingesteld is door
de Ministers van Buitenlandsche Zaken,
Financiën, Binnenlandsche Zaken en L.,
Arbeid, H. en N. en Koloniën, „om te
onderzoeken de meest wenschelijke or
ganisatie en inrichting van den econo-
mischen voorlichtingsdienst", zal volgende
week Dinsdag in een der Kamers van
het Departement, van Financiën worden
geïnstalleerd door haar voorzitter, Dr F.
E. Posthuma, en dan meteen haar werk
zaamheden aanvangen.
De locaalspoor op Zui cLB e -
veland. Na den feestelijken rit met de
locaalspoor voor Zuid-Beveland in het
najaar, is er weer heel wat tot
stand gekomen. De stationsgebouwen zijn
nagenoeg gereed, 15 zijn reeds onder
de kap en met het zestiende, aan het
Wolfaarlsdijksche Veer hoopt men 20 Ja-
nuari zoover te komen.
Behoudens onvoorziene om.
standigheden zal de locaal,
spoor 15 Mei a.s. volledig in wer.
king z ij n.
Het rollend materiaal zal voorloopig
op het stations-emplacement te Goes (in
de Poel) in de open lucht worden opge-
steld in afwachting van den bouw van
een tractie-inrichfing, een groot gebouw
van de afmetingen 45 bij 25 M. Deze
tiactie-inrichting zal voor den winter 1927
gereed moeten zijn. Het geheel wordt
voorzien van centrale verwarming en van
een eigen electrische centrale.
(Ook dit bedrijf gaat dus voor de P.Z.E.M.
verloren.)
Het Goesclie station zal, als de locaal,
spoor den dienst heeft aangevangen, onge.
twijfeld van karakter veranderen, omdat
het promoveert van klein stationnetje tot
verzamelpunt van de verbindingen met
Zuid-Beveland. Op het perron worden
eenige groote waterkranen gebouwd, zoo-
dat alle locomotieven hier water in zul-
len kunnen nemen. In verband hiermede
zullen ook de treinen der Ned. Spoor
wegen in de toekomst te Goes in plaats
van 2 minuten circa 6 minuten stoppen.
Zooals reeds vroeger is gemeld, ligt
het niet in de bedoeling de overwegen
van de locaalspoor te doen bewaken.
De z.g. locaalspoor is eigenlijk een
tram die onder het reglement der trarmve.
gen valt. Een trambaan wordt nooit be
waakt. De overwegen zullen echter niet
sneller dan stapvoets gepasseerd worden.
D© overweg bij 's H. Arendskerke en die
aan den achterweg van Wolfaartsdijk naar
's H. Arendskerke zullen wel bewaakt wal
den.
Waarschijnlijk zullen aan de opening
van den lokaalspoorweg eenige feestelijk
heden verbonden zijn.
Wij ontleenen deze bijzonderheden aan
de Goesche Clrt. Tot heden was het steeds
gewoonte, dat aan de Goesche pers in
haar geheel belangrijke mededeelingen
aangaande den spoorwegaanleg op Zuid-
Beveland werden gedaan. Hierin schijnt
nu verandering gekomen te zijn.
-Het ongeluk in de Buiten
haven te Vlissingen. Men schrijft
nog aan de „N. R. C.":
Ieder die wel eens het gewurm op de
ponton te Vlissingen heeft gadegeslagen
bij het op- en afladen van auto's, die
per Provinciale boot vervoerd worden,
zal zich er zeker met mij over verwon
derd hebben, dat daarbij al niet veel
eerder een ongeluk is gebeurd, 't Is mij
bekend, dat sommige automobilisten uit
Zeeuwsch-Vlaanderen .er de voorkeur aan
geven om via België Holland te bereiken
speciaal om de gevreesde ponton te Vlis
singen te vermijden.
Wanneer midden in het dek van de
ponton een draaischijf werd«gemaakt, was
't gevaar bezworen.
Voor den dienst in Ned.-Indië is
bestemd dhr M. Klaassen, adm. ambt
B. B., Terneuzen.
De sluizen te Wem elding e.
Door den heer Kersten zijn aan den Mi
nister van Waterstaat de volgende vra
gen gesteld:
Is het Uwe Excellentie bekend:
dat ten behoeve van den bouw van
de derde schutsluis te Wemeldinge per-
ceelen grond door den Staat werden ont
eigend, waaronder ook liet perceel, des
tijds kadastraal bekend gemeente Wemel
dinge, sectie C no. 1914, waarop was ge
legen de uitweg van perceel no. 1561,
eigenaar de heer Aarnout Leys, te We
meldinge
dat bij het graven van den nieuwen
havendijk deze officiëele uitweg verviel;
dat langs de grens van perceel no. 1561
een flinke bermsloot werd gegraven, zon
der dat een gelegenheid werd gemaakt,
om den overkant van de bermsloot to
bereiken;
dat nu alleen een omweg over de per-
ceelen nos. 2093 en 2094 over particu
lier terrein toegang geeft tot den open
baren weg;
dat volgens gezegde van technisch per
soneel van den Rijkswaterstaat destijds
een ontwerp van een voetbrug over de
bermsloot is in teekening gebracht, maar
nimmer is tot uitvoering gekomen?
Is Uw Excellentie bereid, eer de werken
in verband met den bouw van de derde
schutsluis hun voltooiing bereiken, als
nog de uitvoering van genoemd brugplan
te bewerkstelligen, of op andere wijze
uitweg te verleenen?
Vlissingen. Dinsdag a.s. wordt hier ver
wacht vioe-admiraal Fock, die binnenkorl
den dienst met pensioen gaat verlaten,
en nu afscheid komt nemen van de ma
rine te Vlissingen.
In de Nuts-spaarbank hadden in
1926 9471 inlagen plaats tot een bedrag
van f711.258.69 en werden 4226 terug
betalingen gedaan tot een bedrag van
f627.107.63. Er werd f39.990.40 aan rente
bijgeschreven. Er wei-den 432 nieuwe
boekjes verstrekt en 283 afbetaald. Hel
aantal spaarders steeg tot 5171 en hun
tegoed tot f 1.414.505.16. Uit 533 spaar
busjes kwam f6040.53 en met 42.103
spaarzegels werd f2097.61 bijeengebracht,
deze bedragen werden op de boekjes dei
spaarders bijgeschreven.
's-Heer Hendrikskinderen. Gisterenmid
dag werd de Ghr. School alhier (zooals
men weet, is de Openbare school omgezet
in een Ghr. School) officieel geopend in
een samenkomst van Bestuur, personeel en
leerlingen der school, ouders en belang
stellenden. Mede waren aanwezig de heer
Brandsma, Inspecteur L. 0., ds Steinz,
Inspecteur Ghr. Volksonderwijs, en B. en
W. van 's-Iieer Arendskerke. Het woord
werd gevoerd door ds Kamsteeg, den heer
Brandsma, ds Steinz, den heer v. d. Meu-
len, hoofd eener Ghr. School te Souburg,
den Burgemeester en den heer W. 't Hooft
uit Goes. De samenkomst werd met gebed
en gemeenschappelijk gezang geopend en
gesloten. Maandag volgt uitvoeriger ver
slag.
lerseke. Oesterverzending December '26.
Nederland 637.960, Engeland 2.067.555,
Duitschland 465.175, België 233.947, Zwe
den 19.150, Frankrijk 14.020, andere lan
den 34.250. Totaal 3.472.057.
Totaal vorig jaar 2.454.157.
Ellewoutsdijk. De „Goesche Crt." be
vat het volgende bericht: „Deze gemeente
gaat Amsterdam navolgen. De kermis
werd vrijwel onmogelijk gemaakt, doordat
B. en W. geen draaimolen wilden toelaten.
Toen bet raadslid RindeTS daarop het
voorstel deed, de bevoegdheid daartoe
aan B. en W. te ontnemen en aan den
raad op te dragen, werd dat voorstel,
niet in behandeling genomen. Wel werd
op Nieuwjaar muziek dus dansen
verboden. De jeugd volgde de Amster
dammers na, en trok op Nieuwjaar naar
Driewegen, waar wel gedanst werd."
Tot zoover dit bericht, dat, althans één
onderdeel, echter een verkeerden indruk
vestigt. In het belang van den burge
meester was het zeker beter geweest de
opmerking over de niet-bchandeling van
het voorstel-Ilinders in den Gemeenteraad
niet te maken. De zaak is deze. De voor
zitter wilde in bedoelde Raadsvergade
ring een voorstel van het lid Rinders, dat
onverwacht ter tafel kwam, dat niet door
B. en W. van prae-advies was voorzien,
dat niet op de agenda voorkwam, in
behandeling nemen. Hiertegen rees krach
tig verzet, en o.i. zeer terecht. De dis
cussies werden in vrij scherpen toon ge
voerd en het eind was, dat de burge
meester de nederlaag leed'.
Souburg. Loop der bevolking alhier ovei
1926. Op 31 December 1925 bestond de
bevolking uit: 2219 m., 2159 vr., totaal
4378 pers. Gevestigd in 1926 256 m„
269 vr., totaal 525 pers. Geboren: 46
in., 50 vr., totaal 96 pers. Vertrokken in
1926 236 m., 258 vr., totaal 494 pers.
Overleden 26 m., 17 vr., totaal 43 pers.
Zoodat de bevolking op 31 Dec. 1926 be
stond uit: 2259 m., 2203 vr., 4462 pers.
Gevestigde of vertrokken personen
laatste helft Dec. 1926.
Gevestigd: W. Alewijnse, Marnix-
plein C 7, van Koudekerke; G. Clapelle en
gezin, Wissel C 130a, van Middelburg;
P. Plooij en gezin, Vlissingsche straat
E 5, Middelburg; P. F. van Hoepen en
gezin, Tuindorp D 16, Rotterdam; J. C.
But en gezin, Nieuwe Vliss. weg C 179E
Vlissingen; J. Flipse, Zandweg C 37, van
Koudekerke; J. de Visser en gezin, Vlis
singsche straat E 60, van Middelburg;
M. Volkers en gezin, Nieuwe Vliss. weg C
179a, van Middelburg.
Vertrokken: B. de Groot en gezin,
Ritthemsche straat B 377 naar Ritthem;
Mej. W. P. Roose, Braamstraat B 33,
's Heer Arendskerke.
Biggskerke. Donderdagavond werd al
hier op initiatief van den dhr. Werk
mansbond een vergadering gehouden om
volgens den leider, Dis G. Postma, zoo
mogelijk te komen tot oprichting van een
vereen., die voorzien zal in de behoefte
van het dekken van de kosten voor het
gezin, van operatie, ziekenhuis enz.
De spreker, de heer J. F. de Kuijer
van Den Haag, had dan ook tot taak
deze zaken nader uiteen te zetten. Het
doel van de samenwerkende vereenigingein
van het Ned. Verbond van Ziekenkassen
(N.V.Z.) is het zelf doen, aldus Spr. De
grondtoon van dit vereen" gingsleven is het
heilig beginsel: draagt eikanders lasten.
Toch is men voorstander van een wette
lijke regeling, le omdat men dan weet
Waaraan men zich heeft te houden en 2e
omdat dan ook de verplichting is gekomen
voor dengene die in loondienst is-, om
verzekerd te zijn tegen ziekte. De Z:ektei-
wet, voorgesteld door wijlen Talma in
1913, voldeed echter niet, omdat zij! geen
rekening hield met de practijk van de
pl.m. 2000 vereenigingen, met datgene
wat uit het maatschappelijk leven was
opgekomen. Daarbij werden ook aan die
vereenigingen eischen gesteld, waardoor
het voortbestaan onmogelijk werd ge
maakt.
Stilgestaan werd bij de geschiedenis van
deze Ziektewet, welke al 13 jaren wacht
op invoering. Dit laatste komt, omdat
Talma in 1913 aftrad, zijn opvolger Treub
zich met de wet niet kon vereenigen en
kort daarna de wereldoorlog is uitge
broken. Min ster Aalbcrse zette de erfenis-
Talma voort (1918). Sympathiseerde deze
eerst niet met de werkwijze onzer vereen.,
later (1920) was hij, mede door samen-
spreking, van bet nut ervan overtuigd en
beloofde hij bij wijziging van de wet
ruimte voor onze vereen, te zullen laten.
Bij het indienen van zijn ontwerp in
1925 is deze belofte echter niet gehouden.
Spr. constateerde het gelukkige feit, dat
bet voor-ontwerp van Min. Slotemaker
de Bruine bijna geheel naar onzen zin is:
behoud van datgene wat in de Maatschap
pij is opgekomen. Gewezen werd verder
op het gevaar van het opvolgen van de
letter der wet, zonder te letten op de
geest, de bedoeling er van. B.v. Iemand
die in loondienst is., is wel verzekerd
op zijn werk, naar en van zijn werk,
maar niet thuis. De man, die een breuk
krijgt, ontvangt meestalniets, omdat
vaak gezegd wordt, dat die breuk er al
van de geboorte is geweest Hierin ligt
de beginoorzaak der samenwerking.
Straks is iedereen, die in loondienst is,
volgens de wet verzekerd. Deze wet laat
gelukkig ruimte voor de arbeiders, om
toe te treden tot een erkende bijzondere
ziekenkas. Nu werken onze Vereen veel
goedkooper dan de Staat, daar het werk
uit liefde geschiedt en er geen ambtenaren
moeten betaald worden. Tevens wordt niet
op de letter, maar op de bedoeling der wet
gelet, wat niet anders dan een voordeel
moet zijn. Eenige klippen, die de vereeni-
ging straks moet trachten te ontzeilen,
werden genoemd.
Bij de bespreking op deze rede bleek,
dat de straks op te richten vereeniging
zoo zal moeten werken, dat gezorgd
wordt: in de eerste plaats voor de dek
king van de kosten voor ziekenhuisverple.
ging dan voor een daarmee gepaard gaan
de ziekengelduitkeering en ook zoo mo
gelijk voor het betalen van de dokters
rekening (en van de medicijnen). Als lid
van deze, later defin'tief op te richten
vereeniging traden 9 der aanwezige per
sonen toe. Zaterdagavond over 14 da
gen hoopt men weer te vergaderen. Ds
Postma eindigde met dankzegging.
Kamperland. Gisteravond vergaderde de
A.-R. Kiesvereeniging alhier onder voor
zitterschap van dhr W. F. Coumou, die de
(jaar)vergadering op de gebruikelijke wij
ze opende en een welkomstwoord sprak.
Daarna werden verslagen van seer. en
penningm. uitgebracht, die beide van bloei
getuigden, daar in de laatste twee jaar bet
ledental tot pl. m. 60 zich uitbreidde.
Daarna werden in het bestuur herkozen
de secr. ds F. J. v. d. Ende en dhrn J. W.
Lamain en J. G. de Muijnck. Na de candi-
daatstelling voor de Prov. Staten werd
door dhr A. Barentse ingeleid het onder
werp „Waarom Anti-Revolutionair?"
Hierna sloot de voorzitter de vergade
ring. De penningmeester J. G. Kramer
ging in dankzegging voor.
Breskens. Dc gemeenteraad besloot over
te gaan tot conversie van de leening
'23, groot per resto f25.500 rentende 5Va
pet. Thans worden 2 leeningen aangegaan
ad 41/2 pet. en 43/,4 pet. t.w. één van
f 7000 en een van f 15.000, terwijl de
rest geput zal worden uit een opgericht
„Gemeentefonds 1927".
Influenza en Griep
Koortswereed en genezend zijn Mijnhardt's
Sanapirifi-tabjetteirs
(Wettig beschermd tegen vervctlsching).
Bij Apotli. en Drog. Buisje 75, 40 en 25 ct.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kamperland, P. N. Tonsbeek
te O, L. Vrouwen Parochie.
Aangenomen naar Cothen (H.) doiuVvCaiut.
D. Holwerda te Gaastmeer.
Geref. Kerken.
Tweetal te Deltt, A. J. Bouma te Wanswerd
en A. J. Fanoy te Férwerd.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Barendrecht, J. N. van Ree
te Schiedam.
D s L. Baas, predikant bij de Chr.
Geref. Kerk te Teuge, zal ter horstelling van
zijn geschokte gezondheid, zich naar Berlijn
begeven, om daar ter verkrijging van zijn
krachten een rustkuur te ondergaan.
Oudejaarsavondienst. Te Velsen
heeft, blijkens opgave van den predikdienst,
de Geref. Kerk een Oudejaarsavonddienst ge
houden van des avonds 11 uur die te kwarl
over twaalven eindigde. Alzoo werd de „jaar
wisseling" in de kerk doorgebracht. Een
nieuwjaarsmorgendienst was alzoo niet meer
noodig.
De proponents formule. In ds
N.R.Cr t. wordt er de aandacht op gevestigd,
dat het deze maand honderd jaar geleden
is, dat Ds Molenaar zijn bekend „Adres aan
mijn Hervormde geloofsgenooten" publiceerde
De strekldng van dit ongeteekend adres
was een felle aanklacht tegen het in 1816
vastgestelde reglement van het Ned. Hervormds
Genootschap. Een der artikelen daarvan regelde
de wijze waarop de toelating tot het predikant
schap zou geschieden en het was geheel
in den geest der tolerantie, die het tijdperk
na het herstel van de Nederlandsohe natio
kenmerkte, dat men het oude formulier in
dien zin had gewijzigd, dat zoowel de „rekke
lijken" als de „preciesen het zouden kunnen
onderteekenen.
De schrijver van het adres beschuldigde de
opstellers van de proponentsformule, die de
aanstaande predikanten aan de Geref. leer
stukken bond, niet „omdat", doch slechts
„voor zoover zij met Gods Woord overeenko
men", van „heimelijke list in de ondermijning
onzer kerkleer". Da Costa, aan wien de uit
gever het handschrift toezond, alvorens het
te durven drukken, ging in zijn terminologie nog
verder en sprak van „de Jesuitische handel
wijze van de Synode van 1816".
De Christen-dichter wist toen nog niet, wie
de schrijver was. Toen, na de verschijning,
de zaak bij de wereldlijke overheid in onderzoek
kwam, ivijl de koning, wiens „creatuur" im
mers het Hervormde kerkgenootschap met des-
zelfs reglement was, zich door het schot
schrift beleedigd achtte, bleek de Haagsche
predikant Dirk Molenaar de auteur. De politie
schorschte den verkoop van het boekje en
ds Molenaar werd voor den minister van
eeredienst geroepen, tenoverstaan van wien
hij de belofte aflegde, niets meer te zullen
doen, dat den schijn zou wekken, als zou
hij de rust der kerk willen verstoren.
Met dit al was inmiddels de rust reeds
verstoord en zij zou, voorzoover het de pro
ponentsformule betrof, de eerste honderd jaren
nimmer terugkeeren. In 1835 besloot de Synode
geenerlei verandering of wijziging in de pro
ponentsformule aan te brengen en ook later
bleef zij onwrikbaar op haar stuk staan;
in 1864 handhaafde zij ondanks de rondom
hel geval-Zaalberg opgestoken storm der leer-
vrjjheid; in 1880 voegde zij de bekende woor
den „geest en hoofdzaak" in de belijdenis
formule en in 1888 verduidelijkte zij de bewoor
dingen van de proponentsformule in vrijzinni
gen geest.
Mocht dit jaar, wat stellig is te ver
wachten, wederom in de classicale verga
deringen en ter Synode tegen de proponents
formule worden opgetrokken, dan zal dit al
licht niet gebeuren zonder een eerbiedige ver
wijzing naar en een hartstochtelijk beroep op
ds Dirk Molenaar, den aanstoker van dezen
honderdjarigen krijg".
Ned. Herv. Kerk.
Goes, vm, ds Steinz (H. Av.) nm. ds Hom.
burg (H. Av.), av. ds Raams van Kloetinge
(Dankz. II. Av.). Lokaal Chr. Bewaarschool
vm. leesdienst.
Wilhelminadorp, vm. geen dienst, nm. <la
Steinz (H. Av.).
Kamperland, half 10 u. ds van der Linde van
Wissen kerke, 2 uur leeskerk.
Wissenkerke, vm. geen dienst, nm. ds v. j.
Linde.
Biezelinge, vm. Ds v. Beusekom (Bed. H.
AV.),, 2 en 6 u. Dhr. Koojjmans van Rotterdam.
Geref. Kerk.
lerseke, vm. Lezen, nam. Ds B. Meijer.
Kamperland, 9 en 2 u. Ds F. J. v. d. Ende
6 uur leeskerk.
-Geslaagd voor het examen heilgymnastiek
en massage, Mejuffr. de Vries, Smit, te Middel
burg.
Natuur en „middeltjes" in de geneeskunst,
In een onlangs verschenen boek van Dr
R. G. Gabot over sociale hygiëne, betoogt
hij 0. m. dat de meeste menschen veel te
veel van allerlei „middeltjes" verwachten.
Zoowel hij het ontstaan als bij de gene
zing van ziekten is van groote beteekenis
de gesteldheid van den bodem.
„Moderne leer over ziekteoorzaken heeft
onze aandacht gevraagd voor het enorme
belang van de ziektezaden, d. w. z. van
ziektekiemen, bacteriën; het enorme ge
wicht, dat daaraan gehecht moet worden.
Maar, indien iemand zeggen moest, wat
in het algemeen de voornaamste factor bij
het ontstaan van ziekte is, dan behoorde
er gezegd te worden, niet 'het zaad is de
voornaamste factor, maar de bodem. Neem
de tnberkelbaccil bijvoorbeeld. Ik geloof
niet, dat het overdreven is, als ik zeg, dat
negen tienden van alle menschen tubercu
lose hebben gehad, gewoonlijk in een on-
schadelijken vorm, omdat de bodem steen
achtig was, waardoor de bacteriën dood
gingen. Gij weet, dat de cijfers, verkregen
door de Von Pirquetreactie in bijna iedere
stad of gemeente aantoonen, dat negentig
procent van kinderen van twaalf jaar en
ouder, een positieve reactie op deze proef
op tuberkelinfectie aantoonen. Zij hebben
de tuberkelbaccil ergens in hun lichaam,
Dat wil niet zeggen, dat zij aan die ziekte
lijdende zijn, maar zij hebben de bacteriën
in hun lichaam meestal in het proces,
waarbij de bacteriën worden gedood, door
de weefsels van het lichaam, waardoor de
ze infectie wordt weerstaan.
Eén van de redenen, waarom ik hier in
détail over veranderingen spreek, die in
het lichaam plaats grijpen door ziekte, is
om goed te doen begrijpen, wat natuur
doet om ziekte te genezen.
Wij hebben wel gelezen over menschen,
die werden opgesloten in een dichtgemet
selde gevangenis uit wraakneming om
daar in die steenen doodkist te verhonge
ren. Dat doet de natuur op dezelfde wijze
met baccillen; zij sluit ze op binnen een
steenen muur. Na den dood, wanneer het
mes van den patholoog de long van een
cadaver opent, breekt het mes soms af op
iets, dat veel op een steen gelijkt
Het is inderdaad een steen, een afschei
ding van kalkzouten in het weefsel rondom
'n nest van tuberkelbaccillen. Wanneer
iemand zoo'n steen in tweeën splijt, vindt
men in het midden dikwijls nog levende
baccillen, die nog zeer goed in staat zijn,
zich te vermenigvuldigen, maar onschade
lijk voor het lichaam zijn gemaakt doordat
natuur dezen muur om hen heen heeft ge
bouwd. Ik geloof, dat de geheele omvang
van dit feit dan pas tot iemand zal door
dringen, wanneer hij het gezien heeft.
Dat is één van de dingen op de lange
lijst, welke het lichaam voortdurend ver
richt in dit proces van tegenstand bieden I
aan ziekte, en ons lichaam doet dat op een
intelligenter wijze dan wij het kunnen.
Nu wij weten, dat het voornamelijk de
bodem is, de vitale gesteldheid van de
weefsels, die de ziekte weerstaat, moeten
wij bewust ons aandeel verrichten in die
zorg om onzen lichamelijken bodem onge
schikt te maken voor ziektekiemen".
Prof. H. Visscher en de „Standaard".
Naar aanleiding van het laatste schrii-1
ven van Prof. Visscher in het „Utr. Dag-1
blad" merkt de „Standaard" op, dat haar
nooit een verzoek om bepaalde stukkei. f
over te nemen heeft bereikt om dan te ver-1
volgen:
„Voorts vestigen we er de aandacht op.
dat niemand van Profesor Visscher ver
langd heeft, dat hij het landsbelang zon
achterstellen bij dat der Partij. Zoover
wij weten heeft de Kamerclub de leden vol
komen vrijgelaten in het bepalen hunner
stem en heeft met name ons blad steeds
het standpunt ingenomen, dat verschil van
meening inzake het tractaat toelaatbaar
en geoorloofd was, en van voor- en tegen
stander gelijkelijk behoorde te word®
aangenomen, dat hun gedragslijn uitslui
tend bepaald werd door den kijk dien ze
dezen op 's lands belang hadden. Wie vóór
waren, waren er voor, omdat zij aanne
ming hel meest in 's lands belang achtte"-
wie tegen waren, waren er tegen, onida'
zij verwerping het meest in het belang va"
het land achtten te zijn.
