if o 41
Vrijdag 19 Ifovember 1116
41e Jaargang
Baftenland.
Uw Hoofdhuid
Binnenland.
Uit de Provincie.
Eet VAN MELLE'S Ontbijtkoek.
Een politle-agent te Kerkrade
At buitengewoon graag marmelade.
„Maar Van Melle's koek", zelt-Ie,
Is nog beter, want die
komt zoo goed mjjn gezondheid te stade.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 1-1
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Deïeeuto
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der A d v e r t e n t i n
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct«
Bij abonnement belangrijke korting.
BS!
Eenheid gewenscht.
Wij moeten nog met een enkel woord te
rugkomen op de rede door Mr Heemskerk
bij de algemeene beschouwingen over de
staatsbegrooting gemaakt.
Door hem werd gewezen op een gevaar
waarmede wij onder den invloed van bet
evenredige kiesrecht te rekenen hebben,
nl. dat iedere partij alleen let op wat leeft
in eigen kring en zich gedraagt naar bet
geen het gemakkelijkst in eigen kring ge
voeld wordt.
Op die wijze wordt het parlementaire
stelsel verzwakt, wat 'bedenkelijke gevolgen
kan hebben.
In dit verband werd gewezen op West-
Java en Rusland, waar bet communisme
succes heeft kunnen behalen, omdat men
daar met de politieke opvoeding nog
slechts aan het begin staat.
Nu staat bier de zaak anders. Wij heb
ben hier een politieke opvoeding van vele
jaren gehad en een tamelijk groote poli
tieke ontwikkeling bereikt.
Maar, indien wij nu eens gekomen wa
ren op een keerpunt, waar de dalende lijn
begint! Dan zou de invloed van geesten als
nu in Rusland den boventoon voeren voor
ons land even gevaarlijk kunnen worden
als hij nu voor Java blijkt te zijn.
En in verband daarmede stelde de heer
Heemskerk de vraag:
Is het niet zaak, dat er in plaats van dat
ieder zich zooveel mogelijk in zijn eigen
gedachtenkring opsluit, een zich vereeni
gen komt om daaraan weerstand te bie
den? Is dat niet de plicht van de elemen
ten, die dat krachtens hun beginsel moe
ten doen?
Daarom, zoo ging hij verder, zullen,
dunkt mij, de Christelijke groepen meer
dan ooit verplicht zijn zich de vraag te
stellen, of zij niet moeten letten niet alleen
op hetgeen in hun eigen kring het aller
liefst wordt begeerd, maar niet minder en
zeer ernstig op den samenhang met het ge
heel, en zij zullen dan moeten zien, dat er
behoefte bestaat aan onderlinge samen
werking en niet alleen op het punt van het
communistisch gevaar.
Ik weet niet of hetgeen ik nu ga zeggen
aanstonds instemming zal vinden, want
wij leven op dit oogenblik in den tijd van
de splijtzwam. Ieder is er op uit om zoo
veel mogelijk na te gaan welke consequen
ties er uit eigen beginsel kunnen getrok
ken worden en om zich te vermeien in den
aanblik van al die schoone consequenties,
en dan desnoods een scheiding te aanvaar
den of te bevorderen tusschen hem en an
deren, die in het uitgangspunt in menig
opzicht overeenkomen, maar in de toepas
sing op eenige of verscheidene punten ver
schillen.
Het is op het oogenblik de tijd, waarin
wij dit verschijnsel waarnemen. De splijt
zwam is van den tegenwoordigen tijd,
maar is niet de eisch vóór den tegenwoor
digen tijd. Indien men het nu niet beseft,
zal men het later wel beseffen. Men moet
niet zoeken naar wat verdeelt, maar naar
wat vereenigt. Men moet niet verbrokkelen
en tegenover de ontbindende factoren een
verbrokkeling stellen; men moet zooveel
mogelijk zien te verkrijgen een eenheid om
die te weerstaan. Men moet vooral niet
onderling elkaar afbreken.
Er is een tijd geweest, dat er werd ge
predikt een Christendom boven geloofsver
deeldheid. Dat hebben wij, de antirevolu-
tionnairen, bestreden. Dat was een soort
moraal buiten Christus.
Maar er is ook een andere eenheid; wij
zien er thans wel niet veel van, maar die
is er toch, trots de verscheidenheid, die
niet miskend mag worden. Het prisma
heeft verschillende zijden, maar er is toch
ook een eenheid en een gemeenschappe
lijke bron van licht, van waaruit alle stra
len gaan;
Tegenover de ontbindende krachten die
thans in de geesten werken, en veel heb
ben vernield en alles willen vernielen, moet
van Christelijke zijde niet scheiding en
verbrokkeling gesteld worden, maar saam-
hoorigheid en samenwerking, waar het
kan.
In- dien zin moet er zijn Christendom
boven geloofsverdeeldheid en dat is te zoe
ken niet buiten Christus, maar in Chris
tus zelf, Christus, Verlosser en Koning,
voor Wien alle koningen en regeerders der
aarde zich moeten buigen.
De mijnwerkersstaking in Engeland.
Dp de bijeenkomst van het mijnwer-
kersbestuur "heeft Cook meegedeeld, dat,
zooals reeds te verwachten was, de re-
geeringsvoorstellen met een vrij groote
meerderheid verworpen zijn.
Er waren gisteren weer 8960 meer wer
kenden, waaronder *2000 in elk van de
elsche districten en 1000 man in Schot
land. Het totaal 'is nu 366.030.
De hoop op een onmiddellijk einde vart
net conflict in de mijnen begint nu meer
en meer te vervliegen'.
Stormen in de Vereenigde Staten.
Verscheidene gedeelten van den Staat
Maryland zijn overstroomd doordat de
rivieren buiten haar oevers traden. Er
woedde de hevigste storm, die sinds
jaren was waargenomen. Op vele plaat
sen in Maryland staat het land van twee
tot vier voet onder water. Te Providence
in den staat Massachusetts zijn meer dan
twintig visschersvaartuigen gezonken. Een
sneeuwstorm, komende uit Montana, trok
over Wyoming en Colorado. De vorst
viel in en aan het telegraaf- en telefoon
verkeer werd ^schade toegebracht.
Staking als program.
Te Lyon is in tegenwoordigheid van
gedelegeerden uit Nederland, Zweden,
Portugal en Duitscliland een algemeene
bond Van revolutionnaire vakvereenigings-
arbeiders opgericht. De nieuwe bond wil
zich Van iedere politieke actie onthou
den en slechts door algemeene staking
de sociale revolutie tot stand brengen.
De nieuwe bond wil geen gemeenschap
onderhouden met de socialisten noch met
de communisten.
Korte berichten.
In Italië zijn tot nu toe tien leeraren
hij het middelbaar onderwijs en talrijke
onderwijzers ontslagen wegens anti-fascis
tische propaganda,
De gemeente Weenen is voornemens
in den loop van het volgend jaar een
tentoonstelling te houden op allerlei ge
bied, waaronder ook tooneel, film en radio.
Berichten, die nog nadere bevesti
ging bghoeven, melden, dat er een op
stand zou zijn uitgebroken in het gouver
nement Pskof (Rusland).
Er is een openlijke opstand uitge
broken in den Braziliaanschen staat Rio
Grande do Sul. Te San Gabriel en Santa
Maria hebben de trouw gebleven Troepen
en de muiters zwaar gevochten. Te Santa
Maria hebben de opstandelingen uit
vliegtuigen bommen op de stad gewor
pen en een bank en een groot hotel ver
nield.
wordt vrij van roos en Uw haar wordt
zacht en glanzend als gejdes morgens
het haar inwrijft met een weinig
Doos 30, Tube 80 ct. PUROL
Burgemeester De Gijselaar.
Bij Kon. besluit is thans Jhr Mr Dr
N. C. de Gijselaar op zijn verzoek, met
ingang van 1 Januari 1927, eervol pnt-
slag verleend als burgemeester der ge
meente Leiden, onder dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten als bur
gemeester van die gemeente bewezen.
De wettelijke winkelsluiting.
Naar de Maasb. verneemt, is de Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid thans
opnieuw met den Middenstandsraad in
overleg getreden, omtrent een wettelijke
regeling der winkelsluiting, zulks in ver
band met het voornemen om ter ver
dere uitvoering der Arbeidswet, binnen
kort de totstandkoming te bevorderen
eener regeling van arbeids- en rusttijden
van arbeiders in winkels. De Midden
standsraad, die reeds eenige jaren ge
leden een ontwerp winkelsluitingswet aan
de Regeering aanbood en sindsdien hij
herhaling den wensch heeft geuit, dat dit
aan een werktijdenbesluit ten behoeve
van het winkelpersoneel zou gepaard gaan,
wordt thans in staat gesteld, van een
tweetal terzake voorloopig ontworpen re
gelingen vertrouwelijk kennis te nemen,
teneinde over deze in onderling verband
beschouwd, advies uit te brengen.
Afschaffing Zomertijd.
Het lid van de Tweede Kamer de heer
Braat heeft opnieuw een wetsvoorstel bij
de Tweede Kamer ingediend tot afschaf
fing van den Zomertijd.
Het wordt nu toch langzamerhand wel
een beetje belachelijk.
JLen Belgische stem ovtr het
Verdrag.
In de Schelde, het Antwerpsche Och
tendblad, schrijft dhr L. Pi card o.a.
„De tegenstanders hopen nu, dat de
oVergroote meerderheid van het Neder-
landsche volk niets of zeer weinig voelt
voor het verdrag.
De verontwaardiging over het Belgisch
annexionisme werkt nog na.
Wat volkomen begrijpelijk is.
Wanneer men in België, wanneer men
in Vlaanderen en in Antwerpen prijs stelt
op de ratificatie dan zal men, thans nog,
voor het tractaat in de Eerste Kamer
komt, het noodige moeten doen om dit
wantrouwen weg te nemen.
„Vlaanderen en Antwerpen zoo gaat
hij voort, moeten zelf voor hun zaak
opkomen en niet allc3 overlaten aan Brus
sel, waar er al te veel zijn die, met de
Nation Beige en andere annexionistiscli©
bladen zouden juichen over een verwer
ping van het verdrag.
Er zijn drie punten, waarop ik vooral
de aandacht zou willen vestigen van mijn
Antwerpsche vrienden.
1. De Antwerpsche haveningenieurs,
de Antwerpsche overlieden, de Antwerp
sche journalisten en belanghebbenden,
moeten nu eindelijk eens precies aan
geven waarom zij meenen recht te heb
ben op de voordeelen, die het ontwerp
verdrag hun geeft. Groote woorden heeft
men genoeg gehad. Do nadeelen van den
tegenwoordigen toestand moeten aange
toond worden. De redenen, waarom dit
kanaal in verband met de technische ont
wikkeling van de Rijnvaart steeds minder
voldoen zal, dienen opgegeven te worden.
Rottexdamsche belangen spelen onge
twijfeld een groote rt>l in de oppositie
tegen het verdrag maar er zijn ook nog
veel Nederlanders die twijfelen, en door
een kalm, zakelijk betoog voor een sym
pathieke daad tegenover het Vlaamsche
Antwerpen, zooals Van Kamebeek het
noemde, kunnen gewonnen worden.
Men late echter alle min of meer
„Spaansch-Brabantscho" phraseologie va
ren. Men late de ingenieurs en de andere
deskundigen aan het woord. Brussel kan
hier niet helpen, Antwerpen zelf moet
spreken".
Ten tweede moet men het kanaal Schel
de—Rijn laten vallen, zegt de schrijver,
want dat is toch slechts een prestige or
namentje.
Wat de Schelde-quaestie betreft moet
Antwerpen duidelijk laten uitkomen, dat
ook de oorlogshaven niet gemeend is.
Het wil immers geen oorlogshaven wor
den?
„België erkent weliswaar de Neder-
landsche souvereiniteit op de Schelde,
maar behoudt zich het recht voor bij
zondere gunsten te vragen voor den door
tocht van oorlogsschepen. Ook daarmede
is geen enkel reëel belang gemoeid! Men
denke maar eens aan een toestand, die
zou kunnen ontstaan op een Nedierland-
sche Schelde met zulk een speciaal re
giem alleen voor Belgische oorlogssche
pen. Het is alweer niets anders dan een
prestige quaestie.
Laat men die zaak, die door het ver
drag niet geregeld is toch nog door een
protocol of conventie regelen alvorens het
verdrag in de Eerste Kamer komt.
Doet men het niet, dan wordt het ver
drag waarschijnlijk ver-worpen. Dan zullen
Antwerpen's belangen de belangen ook
van het Vlaamsche volk geofferd wor
den op het altaar van het Brusselsche
prestige." i
Vervolging vanL. de Visser.
Bij de Justitie in Den Haag is een
aanklacht wegens opruiing ingediend te
gen het communist'sch Kamerlid, 'den heer
L. de Visser.
De vervolging is ingesteld naar aan
leiding van een redevoering, door dit
Kamerlid te Assen in het openbaar ge
houden, kort na de militaire relletjes al
daar en waarin de heer De Visser den
militairen zou hebben geraden, als hun
„vuren" gecommandeerd werd, „te schie
ten niet op hun makkers, doch op „de
sterren".
Het Nederlandsch-Belgisch©
verdrag.
Te Amsterdam is een studentencomité
opgericht met het doel, een nationale
studentenbeweging tot stand te brengen
tegen het Nederlandsch-Belgische ver
drag.
Het stelt zich voor, een adres te rich
ten tot de Eerste Kamer, met de hand-
teekeningen van studenten van alle Neder-
landsche universiteiten en hoogescholen,
die tegen genoemd verdrag zijn.
Het comité is van oordeel, dat een
massale .studentenbeweging meer indruk
zal maken dan eenige uitingen van en
kele groepen.
Afschaffing speelkaarten
belasting.
Blijkens de Memorie van Antwoord in
zak© het wetsontwerp tot afschaffing der
speelkaartenbelasting wenscht de Minis
ter van Financiën wegens de eischen der
controle, in verband met het desbetref
fende verzoek, het tijdstip van in werking-
treding der wet slechts tot 1 April 1927
te vervroegen.
Tegen teruggaaf van belasting van on
verkochte en ongebruikte spellen bestaat
geen overwegend bezwaar, in de ver
wachting dat het mogelijk zal blijken de
restitutie inderdaad te beperken tot on
verkochte en ongebruikte spellen. De kaar
ten worden, na te zijn geverifieerd, onder
verzegeling gebracht, ten einde te voor
komen, dat anderen daarvoor eveneens
de belasting terugvragen.
Kuyper-stichting en Centra al-
Co m i t
De Adjunct-Directeur der Dr Kuyper-
stichting verzoekt om de aandacht te
vestigen op het volgende:
Zooals men weet, is de Dr Kuyper-
stichting gevestigd in hel Kuyperhuis te
s Gravenhage. Doch in het Kuyperhuis
heeft ook het hureau van het Centraal
Comité der A. R. Kiesvereeniging onder
dak gevonden. Dit nu geeft herhaaldelijk
aanleiding tot verwarring bij het toezenden
van brieven en stukken en vooral bij het
overmaken van gelden. Hetgeen voor de
Kuyperstichting bestemd is komt vaak
terecht bij liet Centraal Comité en' om
gekeerd, terwijl niet steeds tijdig genoeg
de fout kan worden hersteld. Het is daar
om ten teerste gewenscht op alle zen
dingen, gericht aan het Kuyperhuis, dui
delijk te vermelden hetzij Kuyper-
stichting, hetzij Centraal Comité
Men gelieve daarmede zooveel mogelijk
rekening te houden.
Jan Steen- briefkaarten.
De Nederlandsche Bond tot Kinder-
bescherming geeft 1 December een reeks
prentbriefkaarten met kinderafbeeldingen'
van schilderijen van Jan Steen uit, welke
dezen zomer op de Jan Steen-tentoon-
etelling te Leiden tentoongesteld geweest
zijn. Deze kaarten zullen worden verkocht
ten bate van den arbeid voor het be
scherming en hulpbehoevende kind. De
bond voegt de winst, die op de kaarten
gemaakt wordt, bij de opbrengst van de
weldadigheidspostzegels, die van 1—31
December zullen worden verkocht. De ver
koop staat onder leiding van de centrale
propaganda-commissie voor "de weldadig
heidspostzegels.
De relletjes te Assen het werk
der socialisten?
Voor de afdeeling Borne van de S.D.
A.P. heeft de heer Wi. v. d. Sluis, socia-
listisch Kamerlid en burgemeester van'
Goor, Zaterdag ,een rede gehouden, waarin
hq volgens „Het Nieuws- en Advertentie
blad voor Borne, Zenderen, Hertme en'
Bornerhroek" van 13 dezer o.m. het vol
gende zeide;
Ook de relletjes in Assen zijn mede
ons werk. De meesten begrijpen, dat
het leger een rotzooi is. Ze hebben geen
achting en eerbied meer voor -meer
deren. Als wij maar werken, dringen'
onze eischen wel door. Er wordt ge
zegd: ontwapening is alleen' internatio
naal mogelijk, maar wij kunnen in Ne
derland gerust beginnen, ons leger én
vloot is toch niks.
Aan de militaire ongeregeldheden té
Assen zijn dus volgens deze onverdachte
getuigenis de socialisten wel schuldig.
Dit is wel een heel anders geluid, dan
„Het Volk" deed hooren, dat steeds ge
tracht heeft de verantwoordelijkheid van
de S.D.A.P. te schuiven.
Een Vorstel ij k voorbeeld.
Minister De Geer deelde in de gisteren
gehouden Tweede-Kamerzitting mede, ook
thans weder een schrijven namens H M
de Koningin en II. iM. de Koningin-Moeder
té hebben ontvangen, waarin de Vorstin
nen verklaren, ook voor het volgend©
jaar 10 pOt. van haar grondwettelijk in-
komen te zullen laten staan.
Benoemd de leerling-telefoniste H.
J. Ornee tot telefoniste 2e klasse bij den
interlocalen dienst op het post- en tele
graafkantoor te Tholen.
Het middel erger dan de
kwaal. Daar door duivenhouders jaar
lijks gevoelige verliezen geleden worden
door het sterven van duiven aan, onder
pluimvee veel voorkomende ziekte, diph-
teritis, hadden eenige duivenhouders te
Oostburg hun postduiven doen inspuiten'
met een onlangs uitgevonden serum als
voorbehoedmiddel tegen genoemde ziekte.
Df van dit voorbehoedmiddel een te
groote dosis is toegediend, of door welke
andere reden ook, is niet bekend, doch
kort na de inspuiting bleken alle duiven-
gestorven. (M. C.)
Goes. De Zuid-Bevelandsche Dorcas be
deelde gisteren 56 lakens, 23 dekens, 9
rokken, 15 manshemden, 68 vrouwen
hemden en' 89 schorten, waarvoor het
bestuur de leden hartelijk dank zegt en
tegelijk deze nuttige instelling warm aan
beveelt.
Vlisslngen. Gisteravond zou dhr M. E.
uit Nisse zich naar den sneltrein die plm.
7 uur van hier vertrekt, begeven. Daar
hij ter plaatse niet bekend was, liep! hij
naAr de richting van del haven en had het
ongeluk tel water te geraken. Hij kon
gelukkig nog een touw vain een roeiboot
grijpen eln vanaf dei mailboot, die in de
haVen lag, hoorde mén zijn hulpgeroep.
Het personeel dezer boot wist dhr E.
met ©en roeiboot te redden. Aain boord
iwerd hij van droge kloeren voorzien en
werden hem op de meest vriendelijke
wijze alle mogelijke diensten bewezen.
Een woord van lof voor dit personeel is
zeker op zijn plaats.
Kapelle. Daartoe' door het comité voor
Chr. Winterlezingen uitgenoodigd trald in
de Geref. kerk op Dr Callenbach uit Rot
terdam met het onderwerp Guido Ge-
zell-a. De Spr. werd door den voörz.
van het comité, dhr P. P. del Graal in
geleid. Op de hem eigen wijze wist deze
spreker, die in Zeeland geen onbekende
is, zijn talrijk gehoor te boeien en van
den Vlaiamschen dichter, „wiens tale o
zoo zoet is", tei doen genieten. Op voor
treffelijke wijze werden niet alleen de ver.
zen toegelicht, maar ook meesterlijk voor
gedragen. Spr. eindigde door te roe
men in den kinderlijken eenvoud en het
heerlijk geloofsvertrouwen van dezen
groote jn het Vlaamsche land.
lerseke. In de gisteravond gehouden
vergadering van den ring; van J.V. op
G- G. Zuid-Beveland-Oost, werd een in
leiding geleverd door vr. 'Kole vah Ier-
seke over „De jongeling en zijn eeuw".
Spr. zette uiteen hoe wij jongeren zoo
licht door het wereldsche leven worden
meegesleurd. Hij schetste de gevolgen van
den wereldoorlog op het gansche men-
schelijk leven. Dat wij niet mee moeten
gaan met de idealen der wereld, omdat
de beloften der wereld ons steeds teleur,
stellen. Spr. stelde daartegenover den rijk
dom van het Christendom! en wekte ons
allen op om ons geheel te geven aan het
werk op de J. V.
Na de pauze behandelde vr. Verijzer
van Kruiningen „De Doodstraf Spr. zette
uiteien de goddelijke instelling, de bezwa
ren er tegen en dat het de plicht der
^overheid is, als dienaresse Gods, de dood
straf te handhaven. Het was een vrij
goed beizochte vergadering.
Terneuzen. Gisteren vergaderde de ge
meenteraad voltallig. Allereerst werd dhr
J. L. Drogmans, commies ter secretarie,
beëedigd als waarnemend secretaris.
Naar aanleiding van ©en voorstel van
B. 'en W. om op een schrijven, van
enkele personen uit de gemeente, omi den
ambtenaar ter secretarie den heer Olie
slager te verbieden bij zijn betrekking
als ambtenaar de betrekking van agent
©ener verzekerings-Mij- waar te nemen',
welke betrekking dhr Olieslager heeft
overgenomen van dhr de Vos, oud-almhte-
naAr ter secretarie, afwijzend te beschik
ken, werden opmerkingen gemaakt door
de hoeren D. Scheele, II. J. Oolsen en N.
Hamelink. Na een betoog van den voorz.
werd op het schrijven afwijzend beschikt.
Het voorstel van B. en W- om aan O. M-
Leunis alhier, afwijking te' verleenen van
artikel 10 der bouwverordening werd aan
genomen.
Naar aanleiding van ©en voorstel van
B. en Wi. om hen te machtigen in be
paalde gevallen ook havenarbeiders bij
de werkverschaffing te werk te sTellen, die
dat na 1914 geworden zijn, wijst dhr N.
Hamelink B- en Wi- op de onuitvoerbaar
heid van hun besluit, werkverschaffing
inplaats van armenzorg. Hij vindt dat
B. en Wi. het verzoek vah de Transport
arbeidersbond niet mochten afwijzen om-
dat hij dit zeer billijk acht. Hij; zon willen
dat B. en WI. minder vrijheid hadden van
handelen in deze zaak. Hij is er voor
dat er vasts lijnen worden aangegeven.
De voorz. wijst er op, dat B- en W-
©erst geen verandering wilden. Hij weet
er niet van dat er eenig onderscheid
is gemaakt en meent dat alles tot hiertoe
bijzonder goed loopt. Hij wijst er op
dat de werkverschaffing aan den dijk niet
mag blijven duren en verdedigt 't streven
van B- en Wi-: werkverschaffing inplaats
van armenzorg. Dhr D. Scheele heeft
den indruk gekregen dat B- en W|. al het
mogelijke doen om aan het verzoek der
transportarbeiders te voldoen. Het voorste!
van B. en Wi- werd aangenomen.
Op het voorstel van B- en W. tot
benoeming van een onbezoldigd ambte
naar van den burgerlijken stand, belast
met alle werkzaantoiehden, behalve het
voltrekken van huwelijken, volgde een
stemlming tusschen de hoeren Does en
Drogmans, waarbij dhr Dees mét alg. st.
weid 'gekozen.
Hierna volgt behandeling der gemeehte-
begrooting 1927- (Verder verslag volgt
morgen.)
