No as
Maandag 8 November 1&2-6
4fe Jaargang
KWATTTS»
Ziekte en Pijn
Baltetlaod.
Bbumlaui.
ontstaan door Gevatte Koude, bestrijdt
men spoedig en goed met Mphardt's
Sanapirin-iabletten
ian
Vraagt KïfATTA-SPECÜLAAS
Direcieur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkanfoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De militaire relletjes.
Het antwoord van Minister Lambooij
op de interpellaties van de heeren L.
de Visser en Ter Laan, inzake de
incidenten in de kazerne te Assen, maakt
een goeden indruk.
De Minister nam geen blad voor den
mond. i
Hii zei het den rooden heeren vlak
in 't gezicht, dat de schuld van liet ge
beurde van de relletjes en van het tra
gische einde van den sergeant die door
een doodelijk schot werd getroffen, ge
zocht moet worden bij de revolutionaire
agitatoren.
„Van anti-militaire zijde aldus het
verslag van 's Ministers rede in de N.
R. Crt. „is men voortdurend bezig
ontevredenheid te wekken onder de man
schappen. In termen, die nu eens niets
aan duidelijkheid te wenschen lieten, dan
weer tusschen de regels deden doorlezen
werd tot verzet aangespoord en drup
pelsgewijze wordt in ontvankelijke ge
moederen de ontevredenheid gewekt.
Spr. heeft hier niet alleen het oog
op openlijke aansporingen zooals die in
de communistische pers voorkomen, en
die op zoo grove wijze geschieden, dat
alleen zij, die in revolutie hun heil zien,
daarvoor, toegankelijk zijn, maar die toch
hun invloed moeten uitoefenen. Maar ook
de wijze, waarop in de soc. dem. pers
de strijd voor de ontwapening wordt ge
voerd, is niet zonder schuld.
De tactiek van de S. D. A. P. is
voortdurend, zooals de luit. op non-acti
viteit Kies schreef in „Het Volk":
„afknabbelen, ondermijnen, en met „onze
parlementaire middelen" te beuken tegen
de bewapening. In de partij-pers worden
allerlei ongegronde, ongecontroleerde
klachten opgenomen, die onverdroten door
het departement worden nagegaan en die
steeds onjuist blijken.
Spr. wijst op een artikel van 10 Maart
in .„Het V o l k getiteld „Zakkenrolle
rij", dat tegen den kapitein H u i b r e c h t-
se te Bergen op Zoom gericht was, die
van schandelijke behandeling van de mi
litairen werd beticht. Later komt er een
laconiek briefje zonder excuses, dat het
verhaal niet waar is.
Een ander verhaal geldt dc ongelijke
behandeling hij het luchtvaartongeluk en
de begrafenis van de beide slachtoffers
waarvan de één een officier, de ander
een gewoon burger was. Als dit gebeurd
was, zooals „Het Volk" schreef, dan
zou spr. de meest krasse maatregelen
genomen hebben. Maar het verhaal is
onjuist, beiden zijn volkomen gelijk be
handeld.
Een derde geval is een verhaal, over
ergerlijke toestanden in het hospitaal te
Utrecht dat van A tot Z onjuist is ge-
bloken. .Maar men voelt, dat zulke ver
balen ontevredenheid moeten wekken.
Spr. komt nu tot den ontwapeningsdag.
Daaraan is voorafgegaanHeen nummer van
de „Notenkraker dat een zeeir on-
gunstigen indruk moest maken. Bij het
vertrek van de deelnemers aan de betoo
ging werden op het station pamfletten;
verspreid waarin een officier als moor
denaar werd voorgesteld. Dit alles kan
kan niet zonder invloed blijven. De geest
wordt bedorven en pis het dan komt tot
uitbarstingen, zegt men: zie je wel dat
de geest slecht is?
Aan de verzekering van den heer Ter
Laan, dat niet tot verzet wordt aange
spoord, heeft spr. niet veel. Als men
op een ontwapeningsdag luide verkondigd,
dat ons land niet te verdedigen is en de
militaire oefeningen onzinnig zijn, dan
moet dat toch tot verzet prikkelen.
In de bladen van Zondagochtend zijn
de verslagen opgenomen van de verga
deringen die Zaterdagavond vóór den ont
wapeningsdag zijn gehouden en daaruit
blijkt, dat daar openlijk is aangespoord
te schieten op de officieren. Spr. er
kent, dat daartegen geprotesteerd is, maar
dit is de boom, die uit het gestrooide zaad
is opgegroeid.
De voorzitter der Kamerfractie zeide
onder bijval, dat den regeerders liet oor
logvoeren onmogelijk gemaakt moet wor
den, en dat er geen herhalingsoefeningen
meer mogelijk waren, zonder dat men
zich belachelijk maakte. Geen wonder dat
de volgelingen trachten de woorden van
linn chefs waar te maken."
Deze redeneering is volkomen juist.
Socialisten en Communisten komen wel
het allerlaatst in aanmerking om hier
critiek te laten hooren.
Zij zijn het, die dezè relletjes hebben
uitgelokt. Het is aan hunne agitatie te
danken dat de orde verstoord werd en
dat tenslotte zelfs een sergeant werd ge
dood.
Wij prijzen het in den Minister, dat hij
het. kind bij den naam noemde.
Zeker, van de officieren moet worden
geëischt, dat ze zich met toewijding ge
ven aan de belangen hunner ondergeschik
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
ten. Er moet niet tact worden opgetreden
en wanneer fouten worden gemaakt mogen
dié niet worden vergoelijkt.
Maar vóór alles is het noodig, dat de
tucht wordt gehandhaafd en dat des
noods met geweld den revolutionairen
relletjes de kop wordt ingedrukt.
De ware schuldigen.
Het trok bij de interpellaties over het
gebeurde te Assen de aandacht, dat door
de interpellanten getracht werd de schuld
van liet gebeurde te werpen op de mili
taire autoriteiten.
Met name de heer ter Laan deed zijn
uiterste best om het socialistische straatje
schoon te wasschen.
Een vergeefs pogen natuurlijk.
Het vuur van den opstand wordt in de
socialistische pers werd ook 'bij de z.g.
ontwapeningsbetooging met alle macht ge
stookt.
Buiten de Kamer wordt dit dan ook
openlijk erkend.
Door Minister Lambooij werd terecht
herinnerd aan wat de lieer Stenhuis
schreef in het orgaan van het N. V. V.
„Slechts één verhand in de burgerlijke
pers is juist: het verband tusschen onze
schitterende ontwapeningsbeweging en de
opstandigheid onder de troepen."
Zoo is bet precies.
De socialistische leiders, zelf geschrok
ken misschien van de vruchten van hunne
propaganda mogen zich nog zoo inspan
nen om zich aan hunne verantwoordelijk
heid te onttrekken, het feit blijft, dat
zij in dit geval de ware schuldigen zijn.
En het strekt hen niet tot eer, dat zij
niet den moed hebben dit openlijk te
erkennen.
Of begint misschien hel geweten te
spreken
Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten
De grootste gasfabriek van Europa.
T-egt, een voorstad van Berlijn, kan
er zich op beroemen, de grootste gas
fabriek. van Europa te hebben. Het on-,
langs gereed gekomen complex beslalat
een oppervlakte van bijna 50 H.A. Het
levert de helft, n.l. 1 millioen kub. M.
van de totaio behoefte van Berlijn. De
gashouders hebben enonne afmetingen. Het
hoogste punt van een der houders reikt 91
M. boven den aardbodem, de inhoud be
draagt 225.000 kub. M„ de diameter 75.20
M. De tweede gashouder is 72 M. hoog
mi weegt ongeveer 700 ton. Orn de kolen-
massa's, die de: fabriek dagelijks verslindt,
onder te brengen, werd een loods gebouwd
Van 600 M. lengt® en 50 M. breedte,
waarin 170000 ton kolen kan worden
opgeborgen. Een eigen spoorwegaaiislui-
ting is natuurlijk aangelegd, hoewel de
meest© kolen langs d'e waterwegen zullen
worden aangevoerd. In de havens van de
gasfabriek kunnen gelijktijdig drie sche
pen voor de binnenvaart van 600' ton
lossen of wel cokes van de fabriek la
den.
Poincaré e!n de Fransche financiën.
In de financieel© commissie van de
Fransche Kanneir heeft' Poincaré verklaard,
dat hij het plan tot stabilisatie van den
franc niet heeft laten varen, doch dat hij
het oogenblik, om tot dei stabilisatie over
te gaan, nog nieit gekomen acht.
Een der leden der commissie wees in
verband roet dei hooge prijzen der levens
middelen op de noodzakelijkheid ami de
salarissen van dei ambtenaren te verhoo-
geoa, waarop Poincaré verklaarde, dat de
regeering zich tot taak heeft gesteld de
duurte der levensmiddelen te bestrijden.
De- daling van het pond sterling moet ook
een daling van dei prijzen der levensmidde
len tengevolge hebcen. De regeering kan
derhalve niet toestemmen in een verhoo
ging der salarissen van dei ambtenaren,
aangezien anders het evenwicht in de
bc-grooting niet gehandhaafd zou kunnen
blijven.
Parijsche onthullingen.
Er hangt een waas van raadselachtig
heid om, de berichten, welke de laatste
dagen over Garibaldi verspreid zijn. 'Zijn
naam wordt genoemd in verband met het
revolutionair complot in Spanje, evenzeer
als met den jongsten mislukten a'anslag
op Mussolini. Maar de geruchten waren
zoo geheimzinnig, dat het practisch on
mogelijk bleek de activiteit van den Ita
liaan in Frankrijk t© verklaren.
Een weinig licht wordt in deizei zaak
gebracht door do Fransche bladen. Bij
zijn verhoor door dei veiligheidspolitie
heeft kolonel Garibaldi toegegeven, dat
hij sedert 8 maanden in Frankrijk in
dienst van de ltaliaansche, politie heeft
vertoefd. Garibaldi erkende, dat Irij daar
voor van de politieke "politie te Rome
400.000 lire heieff ontvangen.
Dc- Fransche bladen brengen uitvoerige
artikelen in verband met verklaringen van
Garibaldi, waarbij de opva,tt:ng wordt ver
kondigd, dat thans be w e z ,e n i s, d a t
de anti-fascistisch o beweging
i n F r a n k r ij k d o o r M U s s o 1 i n i z ei 1 f
wordt gevoed, teneinde een
voorwendsel thebben om de
openbare me e n i n g in Italië te
gen Frankrijk op te zetten en
F r a n k r ij k t e kunnen b e s c h u 1:1 i-
gen dat het de anti-fascistische
elementen in Frankrijk tegen
Mussolini steunt. Ook de samen
zwering tegen Spanje, is door de fascisten
gesteund, waarhij het ltaliaansche fascis
me do bedoeling had de verantwoorde
lijkheid op do schouders der Fransche
regeering te schuiven en de Italiaansch-
Spaansche entente te bevorderen.
De „Libre Belgique" weet nog te mel
den, dat door de Garibaldi-zaak dei Fran
sche: vrijmetselarij alan een werkelijk
schandakl blootstaat. Ook enkele regee-
ringspersonen, maar vooral Heirriot, moe
ten er bij betrokken zijn. Deze onderhield
nauwe relaties met Garibaldi en zou den
Italiaan, in wien hij een vijand van het
fascisme meende te zien, zelfs flink finan
cieel gesteund hebben.
De verkiezingen in Griekenland.
Gisteren werden in Griekenland de ver
kiezingen gehouden, die het land' ein
delijk weer een behoorlijke volksvertegen
woordiging en een parlementaire regeering
inoefen verschaffen. De inzet van den
strijd was de oude kwestie: Republiek
of monarchie!
Beide partijen hebben den la'atsten tijd
een heftige verkiezingscampagne gevoerd,
die zelfs hier en daar tot relletjes heeft-
ge-lerid, dia echter geen grooten omvang
hebben aangenomen.
Royalisten en Venizelisten waren even
optimistisch gestemd. Men vermoedt ech
ter, dat de Venizelisten een geringe meer
derheid zullen behalen, daar de vluchte
lingen bijna zonder uitzondering voor de
republikciinsche, candidaten zullen stem
men.
De kolennood in België.
Naar de Belgische minister van nijver
heid en arbeid mededeelt, heeft de re
geering nieuwe maatregelen tot regletnen-
teering van den kolenuitvoei' getroffen.
Schepen, die niet geregeld Belgische ha
vens aandoen of alleen komen hunkeren,
zullen geen brandstof meer mogen inla
den. Belgische visschersbooten of" vreem
de visschersbooten, die de vangst in Bel
gië komen verkoopen, mogen voortgaan
zich van kolen te voorzien. Voor de an
dere vaartuigen zal het verbod ten streng
ste- worden toegepast. Aan de burgemees
ters zal machtiging worden gegeven de
verlichting van straten en openbare ge
legenheden te reglementeeren. Verder zal
er eveneens een beroep woi-den gedaan
op de burgemeesters ten einde de kolen-
vereleeling voor de takken van openbaren
dienst en particulieren te verzekeren.
De Belgische begrooting.
De Raad der schatkist heeft op de
Belgische begvooting voor 1927 zoodanige
beperking van voorziene uitgaven aange
bracht, dat een overschot van ongeveer
35 millioen wordt verwacht, benevens het
voorcleelig saldo van anderhalf millioen.
dat in het amortisatiefonds wordt gstort.
De Fransche franc.
De regeering, de Bank van Frankrijk, de
Effectenbeurs en de publieke opinie zijn
totaal overrompeld door de stijging van
den franc in de laatste dagen, welke
uitsluitend wordt toegeschreven aan bui-
tenlandsche speculatie. De regeerinig heeft
steeds geremd, doch kon niet de paniek
op Donderdag beletten, toen- ook door
den Franschen handel groot© bedragen
deviezen aangeboden werden. Met klem
wordt aangedrongen dat da Bank van
Frankrijk opnieuw regelend optreedt op
de wisselmarkt. Zij alleen kan onbeperkte
deviezen aankoopen tegen ongelimiteerde
uitgifte van bankpapier, waartoe zij ge
machtigd is Aug .1926. Particuliere be
richten uit Londen doen vermoeden, dat
met die politiek reeds is begonnen. Een
bekende bankiersfirma! te Amsterdam
wordt algelmeen aangeduid als het centrum
van dpn strijd tegen den franc. (Hbld.)
Korte berichten.
Men acht het onwaarschijnlijk, dat
alle voorwaarden van dei Engelsche mijn
werkers aannemelijk zullen blijken, miaar
hun voorstellen zullen, naar men denkt,
een bruikbaren grondslag voor onder
handelingen vormen.
Met ingang van 18 Nov. hebben de
Akensche textielfabrikanten de uitsluiting
in deze industrie aangekondigd. Het is
mogelijk dat bij dit conflict ook Neiderland-
sch© arbeiders uit Valais betrokken zijn.
Het aantal werkloozen is in de
afgeloopen week te Berlijn alweer met om
geweer 3000 gedaald, maar bedraagt nog
steeds 230-679, waarvan ongeveer 140.000
onderstand genieten.
Officieel wordt medegedeeld, (lat er
in Madrid een nieuw complot tegen de
Spaaïische regeering is ontdekt.
Otto Schlesinger en Willy Weber,
die door de rechtbank van Hildesheim ter
dood zijn veroordeeld wegens het plegen
van een aanslag op den sneltrein Berlijn-
Keulen, gaan in hooger beroep.
Het aantal typhuspatiëniem. in de
ziekenhuizen te Hannover bedraagt nog
„slechts" 819- In heit geheel zijn er tot
'dusver 262 dooden t© betreuren.
De politie heeft te St Laurent-de-
Cerdans, in de nabijheid der Spaansche
grens weer oen kist gevonden met ge
weren en machinegeweer-patronen.
Een uit Hamburg komende goederen
trein is te Wfttenberge in den dikken
mist in een troep arbeiders gereden. Vier
hunner werden gedood, twee zwaar ge
wond.
De positie van het Kabinet-
De Geer.
Aan de memorie van antwoord op de
algemeene beschouwingen over de Staats
begroting is het volgende ontleend:
Vergelijkingen met vroegere parlemen
taire ministeries moet dit kabinet afwij
zen. Vooreerst omdat daarin ongelijksoor
tige grootheden worden vergeleken. In de
tweede plaats omdat de vergelijking nooit
objectief kan zijn. i
Het wil den minister dan ook voorko
men, dat zoodanige vergelijkingen
voortaan beter achterwege Wijven.
Het was den minister aangenaam te
vernemen, dat naar de meening van ver
scheidene leden dit kabinet niet al te
bescheiden in zijn werkplannen behoeft
te zijn Dit stemt overeen met de opvatting
van het kabinet zelf. Ook naar de meet-
ning van het kabinet mist de uitlating
van andere leden, als zou het intermezzo-
bewind tot Onvruchtbaarheid zijn gedoemd
en van toenemende verzwakking op gou
vernementeel en parlementair gebied moe
ten blijk geven, goeden grond.
Hoewel inderdaad sommige
vraagstukken, als de Zondags
wet, de.lijkverbranding en de
echtscheiding, in dehuidigesi-
tuatie onaangeroerd zullen
moeten b 1 ij v e n hetgeen op zich
zelf is te betreuren staat toch ook aan
dit kabinet een zeer groot arbeidsveld
open, zoowel op uitvoerend als op wet
gevend gebied.
Een ideaal-toestand is de huidige ze
ker niet, maar het kabinet wenscht dit
feit geen oogenblik te bezigen als een
schild waarachter de verantwoordelijkheid
voor de leiding van 's lands zaken iets
van haar volle scherpte zou verliezen.
De minister hetreurt, dat naar de mee
ning van verschillende leden de tijd, sinds
het afleggen van de Regeeringsverklaring
verloopen, nog weinig daden van het ka
binet te zien heeft gegeven en ook uit de
Troonrede niet is gebleken, dat ernst
wordt gemaakt met de vervulling van
de beloften, in die verklaring vervat. Vol
komen begrijpelijk is hem die klacht niet.
Verschillende punten uit het program van
11 Maart zijn tot uitvoering gekomen,
terwijl van andere in het openbaar ge
bleken is, dat zij ernstig worden voorbe
reid. Andere volgen een moer stillen weg,
zooals de terhandneming van productieve
werken, terwijl weer anderei, nog niet
in een zoodanig stadium van voorberei
ding verkeeren, dat daarvan naar buiten
is kunnen blijken. De vraag mag intus-
schen worden gedaan, of dit op het oogen
blik reeds wijst op een tekort in den
ernst, waarmee de vervulling van die
toezeggingen wordt nagestreefd.
Ten overvloede verklaart de minister,
dat de uitvoering van het geheele program
van 11 Maart in het ernstig voornemen
van het kabinet blijft liggen.
Onze Bietenindustrie.
Als gevolg van een verzoek om steun
in het belang der bietenindustrie dooi
den Bond van coöperatieve suikerfabri
kanten aan de regeering gedaan, is naai
de Regeering in de M. v. A. op de1
algem. beschouwingen over de Staatsbe-
grooling meedeelt, een interdepartemen
tale commissie benoemd, die tot taak
heeft een onderzoek in te stellen om
trent de vraag of er aanleiding bestaat
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f 3.—
Losse nummersf 0.05
Pr ij s der Advertentiën:
14 regels f1.29, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
maatregelen tot steun van de bietencul
tuur en -industrie te nemen.
De bezuiniging en liet
o n d e r w ij s.
Omtrent dit onderwerp wordt in de
memorie van antwoord op het voorl.
verslag der Tweede Kamer het volgende
geantwoord
De vraag of op de versoberingsmaat-
regelen op onderwijsgebied zal worden
teruggekomen kan de regeering op dit
oogenblik niet bevestigend beantwoorden.
Die maatregelen hebben tot dusver nog
slechts de uitwerking gehad, de stijging
der onderwijsbegroofing iets langzamer te
doen gaan dan dit anders het geval zou
zijn geweest.
Gedeeltelijke terugkeer op die maat
regelen zal slechts mogelijk zijn indien,
het mag gelukken, de kosten aan dezen tak
van staatsdienst langs andereu weg ta
beperken.
Tot verslapping van den aandrang tot
bezuiniging bestaat nog allerminst aan
leiding, te minder daar in de eerstvolgen
de jaren de uitgaven, behalve wegens
liet normaal accres nog met een bedrag
van ten minste 21 millioen zullen stijgen.
Omtrent de vruchten die de arbeid der
ingestelde Staatscommissie voor het lager
onderwijs kan opleveren, lieeft liet weinig
nut op dit oogenblik in gedaebtenwisse-
ling te treden.
Uit Berg en op Zoo m.
Nu de typhus zich alhier en in den
omtrek niet uitbreidt, heeft de Raad met
op één na alg. st. besloten de uitgestelde
najaarskermis alsnog te laten doorgaan
van 14 tot en met 21 Nov. a.s. Het
voorstel W.aldcr (S.D.) om de discussies
over do indertijd aangenomen motie con
tra wethouder Verlinden, opnieuw te ope
nen, nu do ©ereraad uitspraak gedaan
heeft, werd met 9 tegen 8 st. verworpen.
OnzeSp oorwegen.
Aan het Voorl. Verslag der Tweede Ka
mer over de Waterstaatsbegrooting is het
volgende ontleend:
Verscheidene leden, die hun voldoening
erover uitspraken, dat tengevolge van be
zuinigingsmaatregelen het niet noodig is
gebleken, dat de Staat over 1925 in het
exploitatieverlies van de Spoorwegen bij
past en die ingenomen waren met de op
1 Juli '26 ingevoerde tariefsverlaging,
waren van oordeel, dat de raming, als zou
van deze laatste een tekort voor het twee
de halfjaar 1926 van 534 milloen zijn te
verwachten, veel te ongunstig is. De voor-
loopige uitkomsten over Juli en Augus
tus wettigen geenszins deze sombere voor
uitzichten.
Sommige leden waren van oordeel, dat
sterke pogingen moeten worden gedaan oni
het spoorwegvervoer naar de Nederl. ha
vens te trekken, als tegenweer tegen het
geen België deed voor Antwerpen en
Duitschland voor de Noordzeehavens.
Eenige leden gaven hun teleurstelling
te kennen over den prijs der vacantiekaar-
ten. Deze is zoo hoog, dat eerst bij een ver
voer over 190 K.M. het gebruik der va-
cantiekaarten voordeel geeft.
Aangedrongen werd op een belangrijke
verlaging van het 3e klasse-tarief, waar
voor bij de-jongste tariefwijziging de ver
laging het geringst is geweest. Ook moe
ten naar de meening van eenige leden de
prijzen dei' abonnementen worden ver
laagd.
Verscheidene leden verklaarden dat cle
ongelukken bij Leiden en Delft een gevoel
van ongerustheid hebben doen ontstaan.
Door sommige leden werd de vraag gesteld
of de keuze van het materiaal voor het
ballastbed wel met voldoende kennis ge
schiedt, waarbij men de aandacht vestigde
op de publicaties daarover van prof. van
der Kloes.
Op maatregelen ter beperking van het
aantal ongelukken en op de onbewaakte
overwegen drongen verscheidene leden
aan. Men meende dat met de opheffing
te ver is gegaan.
Andere leden vroegen of de minister de
veiligheid op de overwegen nog eens aan
een ernstig onderzoek wil onderwerpen.
In Amerika zijn ook veel onbewaakte over
wegen, maar de locomotieven zijn daar
van veel betere lichten voorzien.
Met genoegen hadden verscheidene le
den vernomen, dat de directie der Ned.
Spoorwegen ertoe is overgegaan een
a u t o b e d r ij f in het leven te roepen. Zij
zagen hierin een poging om het verkeer
C"
