Mo
Zaterdag 30 October 1H16
41e Jaargang
SPAARBANKBOEKJES A 4 rentevergoeding
EERSTE BLAD.
HET ADRES
A. W I L K i N G
Uit i> Profh«.
Abdijsiroop
Oit nummer bestaat uit 2 bladen.
HIER STA IK
GOES HULST
Korte berichten.
Gemeenteraad van Vlissingen.
Telef. 249, 2 lijnen.
GOES.
Dir. J. LAPORT.
Verzilvert COUPONS en LOSSINGEN.
Koopt en verkoopt EFFECTEN.
Déposito - Incasso - Vreemd Geld
Assurantiën.
Als ge een
verkoudheid
voelt opkomen
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
2Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
31 October, Hervormingsdag.
Wij herdenken weer het feit der Kerk
hervorming in de 16e eeuw, die ook in ons
land de geestelijke vrijheid bracht.
Wij brengen in herinnering de stoute
daad van den eenvoudigen monnik Dr
Maarten Luther, toen hij op 31 "October
1517 zijn 95 stellingen aan de slotkerk te
Wittenberg aansloeg.
En tegelijkertijd herinneren we ons, hoe
Luther nadat hij in 1520 door den Paus
in den ban was gedaan, in 1521 ter ver
antwoording geroepen werd voor den
JRijksdag te Worms.
Zijn positie scheen hachelijk.
Hij was een vogelvrij verklaarde.
Zijne vrienden hielden zich schuil, of
waarschuwden hem toch voorzichtig te
zijn.
En toch, toen hij daar stond voor den
machtigen Keizer die omringd was van de
grooten en machthebbers der aarde en
hem ^gevraagd werd, wat hij geschreven
had te herroepen, klonk het fiere en mach
tige woord: Hier sta ik. Ik kan niet anders.
God helpe mij! Amen.
Zoo kon alleen een man spreken. Een
man, die geloof had in zijn zaak en ge
loof in zijn God.
En 'tzijn zulke mannen, die we ook
thans noodig hebben.
Hier sta ik!
'Zeker, dat kooren we ook in onze da
gen.
Hier sta ik. Ik, de groot kapitalist, die
het kapitaal bezit en de macht. Ik zal mijn
wil laten gelden. Mijn woord zal wet zijn.
Hier sta ik. Ik, de leider van een mach
tige vakorganisatie. Neen, de macht is niet
bij den eenling, maar bij de massa; niet bij
het kapitaal, maar bij den arbeid; niet het
verstand regeert, maar de kracht en de
macht waarvan ik de verpersoonlijking
ben. Hier sta ik, en wie zich op mijn weg
vertoont, die vertreed ik.
Hier sta ik. Ik, de man die in het poli
tieke leven een vooraanstaande plaats in
neem en die daardoor in staat ben grooten
invloed uit te oefenen. Voor niets en voor
niemand ga ik op zij. Ik zal spreken en an
deren zullen luisteren; ik zal pijpen en an
deren zullen dansen.
Hier sta ik. Ik de man van de weten
schap. Hemel en aarde heb ik doorzocht.
Er is niets wat ik niet heb nagespeurd.
Ik heb de kennis en kennis is macht.
Hier sta ik. Ik, de man van de tech
niek, die geheime nooit gekende krachten
tot ontwikkeling weet te brengen en die
krachten weet te dwingen het menschdom
te dienen. Het op te voeren naar omhoog,
maar het ook, als het moet te verpletteren.
Hier sta ik. Ik, de man van het wapen
geweld, die over een machtig leger beschik
en die zelfs het recht voor mijne macht
■doe wijken.
Hier sta ik. We hoor en het van alle kan
ten. De een roept het al luider en krachti
ger dan de ander.
Zullen we daarom ons geslacht geluk
kig prijzen?
<Och, laten we voorzichtig zijn.
fOok hier bedriegt zoo vaak de schijn.
Zeker, we zijn mannen en vrouwen van
■stavast.
Want al behooren we niet tot de leiders
van ons volk, het „hier s t a i k!" durven
we toch wel op onze lippen te nemen.
Alleen, en daarop moeten we letten, we
laten er zoo gemakkelijk iets anders op
volgen.
Hier sta ik. Ikwil niet anders.
Zóó is het toch vaak in het leven?
Hooren we het niet eiken dag en elk
uur?
Maar als dat zoo is, dan is dat niet an
ders dan een uiting van trotsche verwa
tenheid.
Hier sta ik. Hier staan z e, de mannen
van macht en invloed in het maatschappe
lijke en het staatkundige en ook wel in het
kerkelijke leven, omdat ze niet anders
willen.
Omdat het hun om de m a c h t te doen is.
Omdat ze zichzelf zoeken. Eigen eer en
.macht en invloed.
Omdat ze weigeren te buigen, te buigen
.zelfs voor God en Zijn Woord.
Luther deed het anders.
Bij hem werd het: „hier sta ik" gevolgd
door: „Ik kan niet anders!"
Dat is ware grootheid.
Ik kan niet anders. Niet omdat de om
standigheden mij tegen zijn, niet omdat ik
op die wijze allerlei onaangenaamheden
kan voorkomen, en omdat ik anders maar
in moeilijkheden zou komen.
voor Manufacturen
Damea-eui Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen in
Neen, ik kan niet anders, omdat ik niet
mijzelven leef.
Omdat ik niet mijn eigen weg kan gaan.
Omdat ik heb te gehoorzamen en te die
nen.
Omdat ik gegrepen ben door een mach
tig beginsel, dat heel mijn leven be-
heerscht.
Zóó stond Luther voor de machtheb
bers der wereld.
En omdat hij daar zóó stond, daarom
heeft hij zoo machtigen invloed uitge
oefend.
Daarom trilt thans, na meer dan vier
eeuwen nog na het woord door hem ge
sproken.
Als hij niet anders gewild had, omdat
hij nu eenmaal een koppige monnik was,
die niet wenschte zijn hoofd te buigen, zijn
wijsheid zou met hem zijn vergaan.
Maar hij k o n niet anders.
En daarom klonk zoo machtig zijn:
„Hier sta ik".
En daarom kon hij ook laten volgen:
„God helpe mij".
God helpe mij! Dat was bij Luther niet
een uitroep van doffe berusting
Hij redeneerde niet: „Ik heb mijn plicht
gedaan, maar nu zie ik geen uitkomst
meer en daarom moge God mij helpen.
Zoo wordt dit woord vaak verstaan.
Ook wij kennen ze allen wel in onze om
geving, de mannen en vrouwen die niets
voelen voor kerkelijke en staatkundige en
maatschappelijke actie.
Dat is, zoo heet het dan, toch alles maar
menschenwerk, dat zoo bedroefd weinig
beteekent.
Het is menschenwerk en daarom ge
brekkig en zondig en onvolkomen.
Men maakt er maar een staf van om
te leunen, maar die in de practijk de hand
die ze omvat houdt doorboort.
Neen, God moet het doen.
En met een eerlijk en oprecht gemeend
„God helpe mij", trekken ze zich terug en
zien niet zonder medelijden neer op die
ploeteraars die zelf ook iets willen doen,
en die naast het bidden ook het werken
niet willen vergeten.
Maar zóó heeft Luther het niet ver
staan.
Hij had zich in gehoorzaamheid gebo
gen voor het Woord van God.
Daarom kon en mocht hij niet an
ders.
Daarom kon hij toen alle menschelijke
machten hem bedreigden en de vijand met
opgestoken vaan op hem aanrukte, dat
machtige woord spreken: Hier sta ik!
Hier sta ik!
Als hij gestaan had in eigen kracht,
dan zou dat fiere woord spoedig verstor
ven zijn.
Maar zoo was het niet i
Hij kon er op laten volgen: Ik k a n niet
anders.
Omdat God het wil.
Omdat ik voor Zijn Woord wensch te
buigen.
En omdat zoo de zaak stond kon hij
er aan toe voegen: God helpe mij. God
z a 1 mij helpen!
En omgekeerd: omdat God mij zal hel
pen, daarom s t a ik hier en deins ik voor
geen gevaren, hoe groot ook, terug.
Wij noemen ons kinderen der Hervor
ming.
Het Lutherlied wordt door ons gaarne
gezongen, en machtig klinkt het vaak door
de gewelven:
Een vaste burcht is onze God
Een toevlucht voor de Zijnen.
Dat kan hartverheffend zijn en het kan
ons ontroeren en in vervoering brengen.
Maar laten wij nu voorzichtig zijn en
in die vervoering de werkelijkheid niet uit
het oog verliezen.
Is het bij ons geworden: Ik mag niet
anders. Is er bij ons een buigen voor Gods
Woord? Wenschen wij Zijne eere te zoe
ken, in heel het leven?
Indien ja, dan zal God ook ons helpen.
Dan zal onze strijd en arbeid niet ijdel
zijn.
En dan mogen wij ook overnemen het
machtige Lutherwoord: „Hier sta ik!"
Een rumoerige raadszitting.
In den gemeenteraad van Berlijn is 'het
gisteravond zoo woelig geweest, dat de
hulp van de politie moest worden ingeroe
pen om al de weerspannige raadsleden der
uiterste linkerzijde te verwijderen.
Het kabaal begon al toen de communis
ten een motie indienden om de Pruisische
Hohenzollernwet ongeldig te verklaren,
maar bereikte zijn hoogtepunt bij de ver
kiezing der nieuwe wethouders. De com
munist Letz las eerst een zeer heftige ver
klaring voor, dje eindigde met de woorden
„weg met de groote coalitie in het Berlijn-
sche stedelijk parlement!" Onmiddellijk
daarop begonnen de overige communisten
ketelmuziek te maken op allerlei voorwer
pen die zij hadden meegebracht. Een hun
ner veroverde natuurlijk de bel van den
voorzitter, waarop deze de zitting schorste
en het seniorenconcent bijeenriep. Dit be
sloot de herriemakers eenvoudig door de
politie buiten de deur te zetten. Aldus ge
schiedde. Enkele communisten pleegden
verzet en de agenten hadden heel»wat
moeite voor ze meester van het terrein wa
ren. Het publiek ging ook geweldig te keer
en moest eveneens de zaa'l verlaten. Met
de raadsleden die dit lot ondergingen
zong het publiek daarop eensgezind de in
ternationale. Na anderhalf uur staakten
de laatste in de zaal aanwezige communis
ten den strijd en gingen vrijwillig heen.
De Belgische minister van openbare
werken heeft verscheidene dagen in het
Belgisch-Limburgsche deel van de Maas
vallei doorgebracht ten einde zich op de
hoogte te stellen van de dijkwerken, welke
aldaar worden uitgevoerd om overstroo
mingen te voorkomen. De minister bezocht
al de in Januari van dit jaar geteisterde
dorpen.
In de provincie Namen (België) zijn
verscheidene gevallen van typhus gecon
stateerd. De autoriteiten hebben de noodi-
ge maatregelen getroffen teneinde alle
verdere besmetting te voorkomen.
Volgens een bericht uit Berlijn wordt
in Italië een commissie gevormd voor den
aanleg van een tunnel tusschen Sicilië en
het vasteland van Italië.
IFTC Ftl i7nuncoc
Bij den aanvang van da Vrijdagmiddag
gehouden raadsvergadering sprak de
waarnemende burgemeester, de heer M.
Laernoes, waarden van gelukwensch naar
aanleiding van het huwelijk van den bur
gemeester, die niet aanwezig was en
bracht dank 'aan diens moeder, mevrouw
van WoelderenLuyken voor alles wat
zij tijdens haar verblijf tei Vlissingen voor
da gemeente heeft gedaan. De leden ga
ven blijken van instemming met deze
woorden.
Het geschenk van 1600' munten en
penningen van den heer v. Woelderen
in verband met zijn huwelijk aan fiet
stedelijk museum werd onder dank aan
vaard.
Besloten werd in beroep te gaan bij de
kroon van een beslissing van Ged. Staten,
waarbij zij hun goedkeuring hebben ont
houden aan de verordening door den raad
vastgesteld dd. 27 Aug. 1.1. op het ver
haal van pensioensbijdragen wegens in
koop van tijdelijke diensten. Zulks omdat
de raad1 voor 1 Sept. 1925 tot dit ver
haal had moeten overgaan, ingevolge de
op 1 Juli 1925 in werking getreden wijzi
ging der pensioenwet.
Bij bet voorstel om in beroep te gaan bij
de kroon tegen de beslissing van Ged. gtai-
ten, waarbij niet werd goedgekeurd de
begrootingswijziging in verband met de
plannen tot den bouw van een nieuw
ziekenhuis, zedde de wethouder van fi
nanciën, de beier P. G. Laernoes, dat hij
voorstelt zich bij dei beslissing van Ged1.
Staten neer te leggen.
De heer Wiesseling kwam op tegen den
optimistischen toon die B. en W. aan
sloegen in hun voorstel om in beroep
te gaan, o.a. weet spr. dat zij over De
Schelde schreven zonder de directie dier
maatschappij naar den toestand te vragen.
Het voorstel om in beroep te gaan werd
aangenomen met 11 tegen 8 stemmen,
tegen stemden de 4 antirev., de beide
K.K. en één Ghr. Hist- en vóór met de
overige linkerzijde twee Chr. Hist.
Zeer langdurig werd weer gediscusseerd
ovc-r de uitbreiding van hetalantal lokar
len voor de school van dei Vereen, voor
C!hr. onderwijs, waarover ook in vorige
vergaderingen reeds druk is gediscus-
yi-j,-
m
ge 's morgens opstaat met
een drogen hoest die pijn doet
op de borst, draal dan geen oogen-
blik langer, maar haal onmiddellijk een
flesch Abdijsiroop, dan zult ge bijtijds
een zware verkoudheid voorkomen.
Iedereen wordt een of meermalen per
jaar verkouden, zegt men, maar noodig
is het geenszins, als men er maar tijdig
bij is met een aidoend middel als Akkers
bij-bronchitis, influenza, verkoud
heid, keelpijn, kinkhoest, asthma.
Per flacon van 230 gr. (in koker) f 1.50
sieiecrd. De thans gevonden oplossing werd
aangenomen met 15 tegen 2 st. (Een lid
had d© vergadering verlaten. Tegen twee
g.P.ers.
Met een zelfde stemmenverhouding
weid aangenomen een voorstel om han
kweebelingen, die op twee openbare scho
len helpen, een belooning te geven. Tegen
stemden een antirev. en een Ghr. Hist.
Voorafgegaan was een discussie, waarbij
er o.a. met klem op werd gewezen, dat
ook bij de openbare scholen met kracht
de hand' er moet worden a&n gehouden
dat 'er niet meer 'dan 36 leerlingen in
een klasse mogen zitten. Zijn er meer a'ah-
'giften, dan moet de gelegenheid tot aan
gifte voor die school gesloten worden.
Bij het voorstel om een biljard te ge
ven voor de cantine van de jongens
van de matrozenopleiding der marine,
waren het de heeren Berger (S.D.A.P.)
en Van Oorschot (S.P.), die er op wezen,
dat voor andere nuttige dingen als het
instituut voor arbeidersontwikkeling en
schoolvoeding en -kleeding geen of te
weinig steun wordt verleend, iedere gul
den, zeggen B. en W. moet worden om
gekeerd alvorens hem uit te geven en nu
vragen zij hiervoor f 250.
Het voorstel van B. en W. werd aan
genomen met 13 tegen 5 stemmen, die
der S.D.A.P. en S.P. l
Ook het voorstel om voor het gast
huis een nieuwe sterelisator aan te schaf
fen van f 1200 lokte heel wat bespre
king uit, sommige leden meenden dat
een van f360, zooals tot nu toe ge
bruikt was voldoende zou zijn, terwijl
ook naar voren werd gebracht of er geen
te krijgen is tegen een prijs tusschen
f 360 en f 1200 in. Het slot was aan
houding om dit laatste eerst nader te
onderzoeken.
Bij de rondvraag werd o.a. gevraagd
naar de tot standkoming van een abat
toir, waarop werd geantwoord, dat de
Zeeland heeft gemeld geen belang meer
te stellen in de totstandkoming daarvan
en du§ alleen een eventueel© samenwer
king met Middelburg overblijft, geschreven
zal worden dat men die nog gaarne
wenscht als het abattoir komt bij de
buitenhaven te Vlissingen met het oog
op terugkomende gelegenheid voor ex
port.
Het Nederlandseh-Be 1 gisch!
verdrag. Vrijdagavond werd te Middel
burg een zeer druk bezochte vergadering
gehouden uitgaande van de afd. Zeeland
van het Comité van Actie tegen het ver
drag, wier voorzitter, de heer C. Boude-
wijnse wees op het groote Zeeuwsche
belang dat bij het verdrag is betrokken
en op de groote belangstelling, die het
gevolg is van het ingezonden stuk in' de
Zeeuwsche bladen, geschreven door de®
heer Umbgrove, onder het motto „Zeeu
wen ontwaakt". De moeilijke beoordeeling
van het pro en contra is wel de oorzaak,
dat de belangstelling niet eerder is ont
waakt.
Hierna was het woord aan den' heer Ir
A. A. Mussert, secretaris van het Natio
naal G.omité van Actie, die sprak over
de economische zijde van het verdrag.
Spr. wees er o.a. op, hoe onder het ver
drag van 1839 Antwerpen is geworden
een der grootste, zoo niet de grootste
haven van het continent. Die regeling was
dan ook kerngezond, maar thans breekt
men met alles, wat wij als rechtvaardig
beschouwen. Men eischt eigenlijk van ons
land een verkapte subsidie aan de Ant-
werpsche haven, de concurente van
Amsterdam en Rotterdam. Het verdrag
spreekt alleen van geven door Nederland,
voor België is er alleen te ontvangen.
Spr. behandelde ten slotte ook de beide
verlangde kanalen, alles een uitvloeisel
van het verdrag van Versailles, Spr. be
oogt onder applaus der vergadering, dat
het verdrag onaannemelijk is.
De .tweede spreker, luitenant-generaal
buiten dienst H. L. van Oordt sprak oveT
„de militaire zijde" en wees op het ver
lies van de souvereiniteit over de Schelde.
De Belgische loodsen zullen de eenige
zijn, die den weg kennen in den voomaam-
sten toegang tot de Schelde en bet is niet
bepaald, dat bij intreden van oorlogsge
vaar hun werk daar moet ophouden. Voor
al ook het gevaar dat voor ons land ont
staat, doordat Antwerpen een oorlogs
haven mag worden en wij ook in oorlog
de schepen van België moeten doorlaten.
zette spr. uiteen. Men zal daardoor de
Souvereiniteit van België over de Schelde
erkennen en in de kaart spelen van de
Belgische anexionisten. Spr. meent, dat
vele kamerleden de kwestie niet goed be
grijpen, doen zij dat wel', dan vreest hij
niet of zij stemmen tegen en is 'n dreigend
gevaar voor ons land afgewend. (Daverend
applaus.)
De derde spreker was prof. H. T. Colën-
brander, die op de van hem bekende
wijze „De historisch-politieke zijde" be
handelde en hulde bracht aan de Zeeu
wen, die nog volhouden in hun verzet,
terwijl de Kamer reeds het ontwerp in
behandeling genomen heeft. Spreker ein
digde ook onder luid applaus na her
innerd te hebben aan het „Ik zal hand
haven" en het „Luctor et Emergo".
Ten slotte nam de heer Umbgrove het
woord om dank te brengen aan allcrt
die hem bewijzen van instemming Zon
den, waardoor hij een verzoek aan de
Tweede Kamer kon richten om het ver
drag niet aan rte nemen, vergezeld va»
3809 bewijzen van instemming met ds
bewijsstukken.
Spr. meent, dat als vrees onze leid
ster .jnoet zijn, wij beter doen, minstens
de Schelde en Zeeuwsch-Vlaanderen maar
aan België te geven, dan zijn wij veilig.
Spr. hield daarop nog een korte rede
om de Zeeuwen te wijzen op hunne man
nen uit de historie als de Ruijter, Tromp
enz. en zegt, dat de Schelde Ncderlandsch
is en moet blijven.
Nadat de heer Umbgrove geëindigd was
werd staande het Wilhelmus en het.
Zeeuwsche volkslied gezongen, waarna op
voorstel van den voorzitter werd beslote*
het volgende telegram aan de Tweede
Kamer te zenden.
„Zeeuwen in grooten getale te Middel
burg in vergadering bijeen, van oordeel,
flat het thans aan uwe goedkeuring onder
worpen Nederlandsch-Belgisch verdrag
niet is in het landsbelang noch in dat vaw
Zeeland in het bijzonder, beducht voor 'de
gevolgen van het gedeeltelijk prijsgeve®
der Nederlandsche souvereiniteit op de
Westerschelde, verzoeken U het verdrag
piet te aanvaarden.
Boudewijnse, voorz. Zeeuwsch Com.
Nadat de heer Mussert nog aan de ver-
