Ne £5
Vrijdag 29 October 1926
41e Jaargang
Bmtefilanl
Biimeolasi
Uil 4e ProTtaie.
Eet VAN MELLE's Torenkoek
Den beroemd' astronoom Pat o' More
Is 't gelukt om van Mars iets te hooren.
In een radio-sein
Klonk duld'lijk 'trefrein:
Zend per omgaande Ontbijtkoek: merk
„TOREN".
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.-
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertent iën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
ISSSHS
Voor de beslissing.
Wij hebben gisteren melding gemaakt
van het resumé dat'het Hdbl. gaf van
de voornaamste bezwaren tegen het ver
drag met België.
Daarnaast willen wij thans ook een
overzicht geven van een artikel waarin
dé „Standaard" zijnei me-ening over dit
belangrijk onderwerp saamvat-
De nadruk wordt daarbij gelegd op de
gevolgen die de verwerping van het Re-
geeringsvoorstel zoui medebrengen.
Daarvan, zegt de „Standaard", mag men
zich niet maar zoo afmaken. Internatio
nale vraagstukken lost men niet op door
de oogen tei sluiten. Zij komen terug
en niet altijd op een gelegen oogenblik
en onder gunstige omstandigheden.
Bij verwerping van het verdrag blijft de
herziening van het Statuut van België
aan de orde, evenals de regelingen betref
lende de waterwegen.
Da zaak zal opnieuw onder de oogen
gezien moeten worden.
Begrijpelijkerwijs is dan echter de at
mosfeer voor Nederland er niet gunstiger
op geworden en het zal moeten worden
afgewacht of de Mogendheden zullen vol
harden bij haar standpunt dat zij zich
met den inhoud der nieuwe Belgisch-
Nederlandsche regeling niet bemoeien.
Hoofdzaak voor het blad is echter dat
door verwerping van het tractaat de ont
wikkeling der Belgisch-Nederlandsche ver
houdingen op een verkeerd spoor komt,
wat van temeer belang is, hu de ver
plichte neutraliteit van België een
belangrijke veiligheidsfactor voor Neder
land vervallen is.
De vraag, wat wij voor die weggeval
len beveiliging in de plaats kunnen krijgen
kan slechts op één wijze beantwoord
worden: wij moeten streven naar een
goede vriendschapsverhouding met België.
■Wij hebben, zoo vervolgt De Stan
daard, ons bij hel bepalen van onze
meening over het Belgische verdrag niet
laten .jeiden .door angst. En de politiek
van Van Karnebeek lieeft nimmer in het
teek en van angst gestaan. Hij: lieeft een
■eigen Nederlandsche lijn durven trekken'
'en die lijn durven vasthouden. De Neder
landsche politiek, zoowel tegenover Bel
gië, als in de Keizerquaestie, als in den'
Volkenbond, is een onbevreesde politiek
.geweest. Wanneer wij terugdenken aan
November 1918, hebben wij een vermoe
den, dat van de bedillers van Van Kar
nebeek sommigen in eer dan eens hun
moed in de schoenen hadden voelen zak
ken, en hadden gecapituleerd in gevallen,
waarin Van Karnebeek door moed en
beleid de gevaren overwon.
Dapperheid bewonderen wij, maar om
in de internationale politiek den juisteri
weg te kiezen, is er moer noodig dari
dapperheid alleen.
De internationale positie van ieder land,
is aan veranderingen onderhevig. Geen
Staat kan zich straffeloos bepalen tot
hen politiek va'n passief afwachten. Op
de .ontwikkeling der verhoudingen dient
•voortdurend het oog te worden gehouden.
Goede relaties ontstaan niet vanzelf, maar
moeten worden gekweekt, bewaakt, ver
zorgd. Een buiienlandsche staatkunde, die
zou verzuimen daaraan aandacht te
schenken, zou haar eersten plicht ver
zaken.
Voor de positie van Nederland in de
toekomst is onze verhouding tot België
een van de hoofdmomenten. Wij vree
zen, dat door verwerping van het ver
drag aan die verhouding een schade zal
zijn toegebracht, die in jaren niet te her
stellen is.
Wij zijn wars van een internationalisme,
dat aan Nederlandschen naiionalen zin
weinig waarde hecht; een internationa
lisme, dat geen anti-revolutionair, geen
Nederlander, die zijn geschiedenis lief
heeft, kan bekoren. Maar wij zien niet
/zonder bezorgdheid de sfeer van naijver
en wantrouwen, waarin sommige bestrij
ders van het verdrag zich bewegen.
Schrijft niet zelfs een gematigd blad
als de Nederlander, dat de handel
wijze van België in Mei 1920 de gedachte
wekt en rechtvaardigt, dat het tractaat
slechts zou dienen als uitgangspunt om
nieuwe twisten in het leven te roepen
en nieuwe begeerten op den voorgrond
te brengen? Met zulk uitgesproken wan
trouwen wordt het moeilijk om eenig ver
drag, welk ook, te sluiten. Terwijl de
wereld roept om moreele ontwapening,
vervreemden wij van onze naaste buren.
Voortgaande vervreemding tusschefl
België en Nederland zou noch met Neder-
land's roeping en plicht, noch met Neder-
land's belang, Woch met de behoefte aaiï
(ontspanning in de internationale verhou
dingen in overeenstemming zijn. En daar
om blijven wij van oordeel, dat het ver
drag door de Staten-Generaal niet moet
worden verworpen.
i Noodweer in Italië.
Uit alle deelen van Italië komen be
richten binnen omtrent groote scha' te door
het noodweer der laatste dagen aange
richt. Zoo wordt melding gemaakt van
het stranden van meerdere schepen en
van het instorten van dijken en bruggen.
Te Pisa werden de straten door een
wolkbreuk overstroomd en verschillende
huizen door den storm beschadigd.
In geheel Opper-Italië is de tempera
tuur sterk gedaald. Te Turijn vriest het
twee graden. De Alpen zijn met sneeuw
bedekt. Het Gardameer werd door een
zwaren storm, gepaard met hogelslag, ge
teisterd.
De mijnwerkers-staking in Engeland.
Drie leden van het Engelsche kabinet
lord Cecil, Churchill en de lord-kanselier
hebben een rede gehouden over den toe
stand der industrie.
De lord-kanselier verklaarde, dat 't ab
soluut noodzakelijk was, op> te treden tegen
de misbruiken der vakbeweging, zooals
b.v. het posten om werkwilligen te inti-
mideeren. De vakvereeniging maakte mis
bruik van privilegies, haar 20 jaar geleden
verleend. Er moeten strenge maatregelen
genomen worden, om de vrijheid van den
arbeider, om, als hij wil, te werken, te
garandeeren. Dit was, absoluut geen aan
slag op het werk der vakvereenigingen.
Churchill verklaarde, dat de kolen-
industrie moest leven van heigeen zij
produceert en dat het geen nut had, een
veel te groot aantal mijnwerkers te onder
houden met kunstmatig hooge loonen ten
koste van de rest der gemeenschap. De
voorstellen der regeering inzake het mijn-
conflcit waren verworpen, de regeering
had op het oogenblik geen verdere voor
stellen te doen.
Uit Johannesburg wordt gemeld, dat
de Engelsche spoorwegen belangrijke be
stellingen van kolen bij de Zuid-Afrikaan-
sche mjjnen hebben gedaan, die thans
onder hoogen druk werken.
Ook in Oost-Afrika worden de gevolgen'
der staking in Engeland steeds meer merk
baar. en ook daar wordt met de grootste
inspanning gewerkt.
Korte berichten.
Het Russische commissariaat voof
volksgezondheid heeft besloten, den strijd
tegen de dronkenschap in Rusland ook
met behulp der cinema te voeren. Onder
den naam „De groene slang" zal in de
Russische dorpen een film vertoond wor
den. die de gevaren en heillooze gevolgen
der drankzucht op duidelijke wijze de
monstreert.
1Volgens bericht uit Parijs zal geen
onderhoud Briand-Mussolini plaats heb
ben.
Een telegram uit Washington meldt:
De postmaster-general heeft 250 Thomp-
son-machinegeweren aangekocht en nieu
wen voorraad daarvan besteld voor de
bestrijding der postroovers.
Te Weenen willen 200 café's in ver
band met de hooge belasting sluiten.
Het Belgisch tractaat.
Ben opzienbarend feit-
In een artikel in de „N. R. Cit." om
trent het Belgisch tractaat lezen wij het
volgend „opzienbarend feit, dat, volgens
dit blad, „de .(leur dicht doet".
„Ten opzichte van dit verdrag hebben
wij ;eein mededeeling te doen, die ons
op zich zelf reeds geschikt lijkt, ieder
weldenkend1 Nederlander, die nog geaar
zeld mocht hebben, te overtuigen van de
onaanvaardbaarheid van het verdrag.
W.ant zonder kennis Van dit totnogtoe: on
bekende feit heeft men slechts een zeer
onvolledige voorstelling, zoowel van de
onmiddellijke gevaren, die het verdrag
meebrengt, als van de wijze, waarop Bel
gië tracht, ons da dupe: te: laten worden
van onze grootmoedigheid.
„Zooals bekend is, beeft België onder
handelingen gevoerd met Duitschland over
een teruggeven van Eupen en Malmedy
aan het Duitsche rijk. Het tot stand ko
men van een regeling is slechts mislukt
doordat Poincaré om begrijpelijke redenen
zijn veto uitbracht tegen de reeds ge
troffen schikking.
„Bij die onderhandelingen nu heeft Bel-
'gië den Duitschers voorgesteld1 een ge
deelte der tegenprestatie te laten bestaan
in een grootscheepsche bevoordeeling van
de haven van Antwerpen. Wij kunnen
voor de juistheid van deze mededeeling
instaan, en zouden haar zelfs moeten
handhaven tegenover een mogelijk Bel
gisch démenti. Dat del voorloopige schik
king dit punt niet omvatte; ligt daar
aan, dat de DuitscherS terugschrikten voor
de vergaande strekking van het voorstel,
dat zij als eon. zoo sterk aan banden
leggen van hun bewegingsvrijheid be
schouwden, dat zij de voorkeur gaven
aan zuiver financieel e offers.
„Dit voorstel is gedaan, nadat het Bel
gisch-Nederlandsche verdrag reeds getee-
kend was."
Minister Slofte maker deBruïne
in de m ij n s t r e e k.
De minister van Arbeid, de heer Slote
nmaker de. Bruine, is gisteravond te Heer
len aangekomen, om zich persoonlijk op
op de hoogte te stellen van de woningtoe
standen in de mijnstreek. In vesba'nd hier
mee zal de minister vanavond een onder
houd hebben met afgevaardigden van de
mijnwerkersbonden. In den loop van den
dag heeft hij ©enige woningcomplexen be
zocht
Na het spoorwegongeluk hij
De Vink.
Het dreggen in de' sloot, waarin de bij
de Vink ontspoorde spoorwagens zijn te
recht gekomen, _is thans geëindigd. Het
grootste gedeelte van de als verloren ge-
gane opgegeven voorwerpen is terugge
vonden. Onder de teruggevonden voor
werpen, die naar Utrecht zijn opgezonden
bevonden zich een beurs met een inhoud
van f8 5 (de vermiste beurs van mevr.
Lobo-Braakensiek?) en een gouden ring.
De controleur bij de Nederl. Spoorwegen
de heer JRarchand, is belast met het
onderzoek naar de zeer talrijke aanvragen
om schadevergoeding, die bij de directie der)
Spoorwegen zijn binnengekomen. De kleine
schaderekeningen zijn na dit onderzoek
reeds uitbetaald. Iemand uit Delft heeft
f47 ontvangen wegens schade, bij het
vervoer van de gewonden aan zijn auto
ontstaan en iemand uit Leiden, die zijn
bril vermiste, heeft ook schadevergoe
ding hiervoor gekregen.
De kwestie-De Groot te 'Bergen
O p Zoom.
Staatscourant no. 364 bevat het Kon',
besluit van den 21sten October 1926 tot
intrekking van het Kon. besluit van "24
September 1926 tot verlenging van de
schorsing van het besluit van den Raad
der gemeente Bergen op Zoom va\ï 25
Februari 1926, strekkende tot:
le. intrekking van zijn besluit van 13
November 1925, waarbij A. J. de 'Groot
met ingang 'van 1 Maart 1926 werd ont
slagen als directeur en leeraar aan de ge
meente-muziekschool, en
2e. schorsing van A. J. de Groot voor
noemd, als directeur en leeraar aan de
gemeente-muziekschool voor den duur vaiï
een maand.
De Rijksinkomstenbelasting.
De heer Braat heeft tot den Minister
van Financiën de volgende vragen gericht:
Is het den Minister bekend, dat er
vooral onder schippers, die geen domicilie
gekozen hebben, velen zijn, die een groot
inkomen genieten en niet in de Rijksin-
komstenbelasting worden aangeslagen?
Is de Minister bereid deze onbillijk
heid 'tegenover andere belastingbetalers
op te heffen?
Provinciale Griffie. Op de
alphab. voordracht voor de benoeming van
een griffier van de Staten van Zeeland zijn
geplaatst de heeren Mr Th. Donner,
hoofdcommies ter secretarie te Apel
doorn, Mr M. A. Stofkeus, hoofdcommies
ter provinciale griffie te Zwolle en Mr
B. D. H. Teilegen, hoofdcommies ter pro
vinciale griffie in Zeeland.
Middelburg. De heeren J. F. Heems;
kerk, J. A. Vertregt, W, A. den Hollander,
Chr. Hondius, J. Olthoff, S. Brandsma
Dr E. Sclieps, Mr L. van Andel, H. R.
Struve, A. de Neeling, Mr P., J. van Bortel
en A. D. Liltooij; allen leden der anti-rev.
partij, zonden aan de anti-rev. leden der
Staten-Generaal adhaesie betuiging inet
het bekende adres van de 22 Rotterdam-
sclie partijgenooten inzake het verdrag
Nederland-België.
Goes. Verplaatst met ingang van 1 Nov.
1926 de schrijver S, J. Damen van het
Post- en Telegraafkantoor alhier naar
's Gravenhage.
Vlissingen. In de heden gehouden' ver
gadering van den gemeenteraad werd
medegedeeld, dat door den commissaris
der Koningin aan den burgemeester ver
lof is verleend van 26 October tot 11
December. Verder dat o.a. is goedge
keurd het besluit van den raad tot het
aangaan van een tijdelijke geldlieening van
f 100.000.
Onder de over te legigen stukken' was
een schrijven van den burgemeester waar
in hij mede deelt, 'dat hij ter gelegenheid
van zijn huwelijk met mej. C. C. Sprelï-
ger aan de gemeente ten geschenke aan
biedt zijn collectie munten en pennin
gen om die te bewaren in Jiet stedelijk
museum onder voorwaarde, dat zij daar
altijd blijft bewaard, rtimmer zal wor
den vervreemd en dat zij ten 'allen tijde
van een afschrift van een akte van schen
king vergezeld zal blijven.
Van den heer J. A. Pieterse van Wijk
was een verzoek ingekomen prn hem,
zoo mogelijk voor eenige jaren achtereen'
voor f 1000 per jaar het Badpaviljoen te
verhuren, waarbij hij zich bereid verklaart
een deel daarvan te verhuren aan den
kunstkring „Het Zuiden" voor ten hoog
ste f200 per jaar.
De Ziekenhuiskwestie. Ook
kwam aan de orde het voorstel van B.
en W., althans van de meerderheid, om
bij de Kroon voorziening te vragen tegen
de beslissing van Ged. Slaten, waarbij
goedkeuring werd onthouden aan het
Raadsbesluit van 4 Juni j.l. tot wijziging
van de gemeentebegrooting 1926, bij welk
besluit op de begrooting onder inkom
sten werd gebracht de opbrengst van'
eene geldleening van f420.000. en onder
de ujtgaven een post tot hetzelfde be
drag, teneinde daaruit de kosten van den
bouw van een nieuw gemeente-ziekenhuis
te bestrijden. De overwegingen van Ged.
Staten, die tot deze beslissing leidden,
zijn de volgende:
dat dit besluit strekt om te komen
tot uitvoering van een besluit van den'
raad tot het bouwen van een nieuw ge
meentelijk ziekenhuis
dat, daar gelaten of, van een me'disch
standpunt bezien, de bouw van een zoo
danig ziekenhuis noodzakelijk moet wor
den geacht in elk geval oj> financiëel-
economische gronden onder de huidige
omstandigheden de uitvoering van het
hierboven genoemde beginselbesluit niet
kan worden toegelaten;
dat toch de financiëele toestand der
gemeente Vlissingen thans allerminst gun
stig kan worden genoemd;
dat immers, terwijl de gewone dienst
over het dienstjaar 1924 sloot met een
batig- saldo van ruim f 154.000, deze dienst
over het jaar 1925, volgens de door den
raad voorloopig vastgestelde rekening, sluit
met een batig saldo van slechts f71000,
hetgeen van bet een'e on liet andere jgAï
een Verschil aanwijst van rond f82.000;
dat voorts in de toekomst de, finan
ciëele toestand der gemeente, naar het
zich thans laat aanzien, ongunstig zal
worden beïnvloed door verschillende om
standigheden, waaronder in het bijzonder;
dat de Stoomvaart-maatschappij „Zee
land", na. een kortstondige periode van
opbloei, thans weder voor zware lasten
komt te staan, als gevolg van het vermin
derde vracht- en passagiersvervoer;
dat verschillende industrieën, als de
N.E.D.P.A.M. en een schoenfabriek, zijn
te niet gegaan, of op het punt staan te
verdwijnen, terwijl andere," als 'de fabriek
„Fijnwerk" zich genoodzaakt zien', hun
bedrijf in te krimpen;
dat bij het beschouwen van de toe
komst mede niet uit het oog mag worden
verloren, dat de Kon. Mij „De Schelde"
zoolang niet de totstandkoming van een'
ruimeren verbindingsweg met bet open
vaarwater is verwezenlijkt, allerminst de
zekerheid heeft, zich te kunnen handhaven'
op het thans door haar ingenomen stand
punt;
dat verplaatsing opnieuw van; een deel
van het personeel van het Belgisch'
Loodswezen bij de Belgische regeering
in overweging zou zijn, terwijl er ten slotte
aan herinnerd moge worden, dat de uit
breiding van de buitenhaven, die thans
ter hand is genomen', in de eerstvolgende
jaren, groote uitgaven voor de gemeente
met zich zal brengen, terwijl de voor-
deelen, die van de verbeterde outillage
van de Vlissingsche haven worden ver
wacht. toch eerst in een meer verwijderde
toekomst kunnen worden tegemoet gé-
zien;
dat door een en ander de belastingdruk,
die te Vlissingen reeds hoog is, nog aan
zienlijk zal moeten worden verzwaard;
hetgeen ongetwijfeld nog meer het geval
zal zijn, indien de gemeente bovendien zal
komen te staan voor de rente en aflossing
van een geldleening van f420.000, bene
vens de hoogere kosten der gemeentelijke
armenverzorging en ziekenverpleging, die
van het in gebruik nemen van een geheel'
nieuw en op moderne leest geschoeid zie
kenhuis onvermijdelijk het gevolg moe
ten zijn;
dat het ónder de gegeven omstandig
heden en op grond van het hiervoor
overwogene niet aangaat, thans op de
gemeente een zoodanige financiëele last
te leggen, als van den houw en de in'
gebruikneming van een nieuw gemeentelijk
ziekenhuis het gevolg zal zijn.
Hoedekenskerke. Gisteren werd de
eerste typhuspatiënt W. als hersteld uit
de barak ontslagen. Dinsdag volgen 'de
twee kinderen van de bewoners van. de
keet. De zoo zwaar getroffen familie,
die het hoofd van het gezin en de oud
ste dochter tengevolge van de typhus
verloor, vertrekt weer naar haar woon
plaats Halsteren. Er liggen nu nog twee
typliuspatiënten in de barak, waarvan één
reeds flink begint op te knappen.
Waarde. Door den Commissaris der Ko
ningin in Zeeland werden tot lid van
het college van. zetters voor deze ge
meente herbenoemd, de heeren J. J. Mol
en M. Allewijn.
Kapelle. De Kolenbond „Ons Voordeel"
herdacht gisterenavond op feestelijke wijze'
haar 35-jarig bestaan. Dei voorz. J. Gan
seman heette de talrijk opgekomenen wel
kom. De 'Seicr. Penningm. dhr W,. O.
omschreef de vereenigingsgeschiedenis.
Ze werd opgericht in 1891 met 118 leden
op initiatief van de heeren H. Malle-
kote en N. Romijnse, beiden reeds over
leden. In het bestuur werden alstoen ge
kozen L. Bversdijk, voorz., W'. K. C-
Schrier, seicr. en M. v. d. Hage, pen
ningmeester. De eerste kolen kostten toen
f0.70 per H.L. en werden betrokken van
de firma Wibaut te Vlissingen van wie
de vereen, nog altijd haar benoodigde
steenkolen betrekt. Ze telt nu; 300 leden.
Door verschillende leden werden voor
drachten gedaan die het feestelijk samen
zijn opluisterden. De' firma Wibaut offreer
de een geschenk dat in rook opsteeg.
Kruiningen. Woensdagavond hield Dr
Schmidt van Kapelle de eerste der vier
aangekondigde Chr. Winterlezingen in het
Zondagschoollokaal Samuel. De C. J, V—
alhier heeft deze zalak voorbereid1 en de
inzet geeft hoop dat ze eer van haai^
ondernemend werk zal, hébben. De op-
kmusi, was zeer bevredigend. De voorz.
der 0- J- V. dhr O- Koolhaas opemdei de
vergadering met een korte inleiding en gaf"
daarna het woord aan den spreker1. Naar
aanleiding van zijn onderwerp „Guido de
Brés" vertelde Spr. op aangename, boeien
de en ernstige wijze da geschiedenis uit
den Hervormingstijd. Dhr C. B. Koolhaas
dankte den spreker aan het einde voor
den leerzamen avond.
Kortgene. In dei Woensdagavond gehou
den Raadsvergadering1 was met kennis
geving afwezig da heer Dorst. Die voorz.
dealt o.m, mede, dat miet het GaSthuis-
bestuui' te Goes een contract is afgeslo
ten inzake da verpleging van lijders laan
besmettelijke ziekten en dat zijn herbe
noemd tot zetter de heeren W|. I. v. d.
Linde en P. da Ragt. Met de door den
Raad der gemeente Wissekerke aange
brachte wijziging in dei gemeenschap
pelijke verordening op de heffing van
keurloonen voor veie en vleesch wordt
met alg. st. accoord gegaan en de veror
dening aldus gewijzigd vastgesteld. Dhï
L. J. Dorst wordt met 2 st. herbenoemd
tot lid van "het Rurg. Armbestuur; 1 st-
was blanco uitgebracht.
Aan de begroeting vah het Burg. Arm
bestuur voor 1927 wordt goedkeuring ver
leend, met de opmerking, dat, nu hier
zooveel nieuwe woningen gebouwd wor
den, da door het Bestuur verhuurde
noodwoning naast da Ned. Herv. kerk
uiterlijk 1 Mei 1928 moet zijn ontruimd.
Wordt hieraan niet voldaan dan zal in het
vervolg da goedkeuring aan de be
grooting worden onthouden. Ben aaln-
vullingskohier hondenbelasting, dienst
1926, wordt vastgesteld op een totaal
bedrag, van f7.50. Ten slotte1 wordt aan
den heer Hoogerheide eervol ontslag ver
leend als onderwijzer alan de U-L.O.-school
ingaande' 1 Nov. a.s. Dei yoorz. zegt, dat
door B. enW|. bereids in de vacature is
voorzien door de1 benoeming van den
héler M'. A. Koeman te Rillahd-Bath voor
eien tijdvak van drie maanden, ingaande
1 November 1926.
Koudekerke. Donderdagavond had ter
hoogte van de hofstede van Lorier met
de electrische tram, komende van Mid
delburg te 5.45 een aanrijding plaats met
een van de andere richting komende auto,
welke moest uitwijken voor een wagen!
De auto rechts uitwijkende voor den
wagen kwam .over de rails, welke daar
ter plaatse erg diep liggen, en kon bij het
naderen der tram niet op den weg komen
Hoewel de lichten van de auto volop
schenen, werd door de tram niet ge
stopt, maar op de auto ingereden met het
gevolg, dat de auto midden op den weg
