No 33 Woensdag 37 October 1936 41e Jaargang Bmtealssi pnmSlGARPz u. mis, EERSTE BLAD. KOOPJES. IRIJWER, IMDDELBUHG is werkelijk goedkoop met BANDEN. inschrijving Smidsknecht, Kalfvaars, Koolrapen, ;oop 1HRIJVER, - Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Biiwiktf. f5.-, 10.-. tbruikte dub- ilenii D.tff.P. Roamolen*, lodel. Stroosnij- jl, Middelburg. den heer ib. Blok 16: schuur, aan den bendijke. 28 en 25 October rerkoopers reke- "lo per K.G., in te 9 October a. s., tore van Notaris Goes, alwaar in krijgen zijn. anuari a.s. en adresP. VAN edipl. Hoefsmid, bij G. SCHOUT, OOP: tbonte Fokstier, van bekroonde Varken -j- 400 E BOURGRAAF, OOP: ERT, Wemeldinge E PRIJZEN: Melkontroo- te) 125 L. en is aanschaffing odel. Tuint elkaretSy likte 3 P. K. gen. techoone en ene Oorech- I II, Middelburg. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes Tel.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per posi, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. V Afschaffing stemplicht. Naar aanleiding van wat wij de vorige week over den stemplicht schreven, maakt liet C e n t r u m de volgende opmerkingen Waarom de stemplicht in strijd zou zijn met „het beginsel van vertegen woordiging van het volk", is niet recht «duidelijk. Acht „De Zeeuw" het meer in over eenstemming met dat beginsel, dat het absentisme aan de stembus, waartegen het instituut zich keert en niet zon der succes naar uit de cijfers valt af te leiden groote, of grootere afmetingen vertoont? Wij kunnen ons werkelijk het verzet, dat in anti-rev. kringen tegen den stem plicht gevonden wordt, niet goed ver- - klaren. Het houdt, blijkens dit citaat, ook iof vooral verband met het vrouwen kiesrecht. i 1 1 Afschaffing van de wettelijke Ver plichting zou aan de ahti-revolutionaireri ongetwijfeld duizenden stemmen kosten. En dat dit als een argument voor de afschaffing van die verplichting, als een voordeel voor het land zou te beschou wen zijn en het beginsel van vertegen woordiging beter tot zijn recht zou doen komen, wil er bij ons niet in. De groote vraag waarom het hier gaat, is deze, hoe men de volksvertegenwoordi ging beschouwt. Ziet men het parlement als een hulp voor het staatsgezag, dan spreekt hef vanzelf, dat de Overheid het volk kan dwingen die hulp te verleenen. Ziet men in het parlement echter een instelling om voor de rechten en vrij heden van het volk te waken en zijne belangen bij de Overheid te bepleiten, dan ligt het voor de hand, dat hier van een wettelijken plicht en van dwang geen sprake kan zijn. Daarbij komt nog, dat hoe men deze zaak .overigens ook beziet, het nooit in liet belang van land en volk kan zijn, politiek onverschilligen, te verplichten zich uit te spreken over vraagstukken, die 'hen absoluut koud laten en deze ele menten een misschien wel beslissenden invloed op het staatsbeleid toe te ken nen. En het onredelijke van dezen dwang springt te scherper in het oog, nu na de invoering van het vrouwenkiesrecht, ook vele vrouwen die gewetensbezwaar hebben, op straffe van boete of gevange nis verplicht worden pich naar de stem bus te begeven. Het is dan ook volkomen verklaarbaar, dat de Anti-revolutionaire partij voor af schaffing van dezen dwang ijvert. Dat zou haar schade kunnen doen, zegt het „Centrum". Het is mogelijk. Wij meenen echter, dat niet de kans op meer of minder suc ces, hier den doorslag heeft te geven. Het beginsel beslist. Een vergissing. Bij een bespreking van het streven der „Vereeniging voor actieve handelspoli tiek" merkt de „Middelburgsche Courant" o. m. het volgende op: „Wij kunnen in deze „actieve handels politiek" niets anders zien dan het in een vermomming weer ten tooneele brengen van het protectionisme, dat .men echter niet in haar ware gedaante durft te laten optreden, omdat de erva ring geleerd heeft, dat ons volk in groote meerderheid daar niets van moet heb ben". Dit laatste -is natuurlijk een vergissing. Ons volk heeft zich nooit over protectie uitgesproken. Wel over de verkeerde voorstelling die men daarvan van vrijzinnige zijde zoowel in 1905 als in 1913 gegeven heeft. Er is toen wie herinnert zich niet die donkere dagen in onze staatkundige ge schiedenis een felle en onwaardige actie gevoerd om ons volk de gedachte bij te brengen, dat een meer beschermend tarief een bron van groote ellende zou worden. Onze handel zou worden stilgelegd, onze industrie zou worden vernietigd en het ge volg zou zijn duur brood, dure klompen, duur dit en duur dat. Een deel van de kiezers is er toen inge vlogen. Zij zijn onder den indruk gekomen van de geweldige campagne en uit vrees voor de sombere voorspellingen, die eiken redelijken grond misten, hebben zij toen de linksche candidaten gesteund. De meerderheid van ons volk heeft zich uitgesproken tegen wat een deel der lin kerzijde van protctie geliefde te maken. Maar niet over protectie zelf. Daartoe heeft 'men dank zij de pogin gen om de kwestie te vertroebelen zelfs niet de gelegenheid gehad. V Een waarschuwing. De heer C. Goslinga, secretaris van de Nederlandsche Vereeniging van Gezag voerders en Stuurlieden ter Koopvaardij", vestigt in de „Rotterdammer" de aandacht ■op de vuigepde uitlating in het Engelsche scheepvaartblad „The Journal of Com merce": „De wedijver tusschen Antwerpen, Hamburg en Rotterdam gaat lustig door, maar de Belgische haven is vol hoop op groote resultaten van de aan sporing om een deel van het havenge bied tot een vrijhaven voor Zwitserland te maken. Zij is overtuigd, dat als zij dezen handel bemachtigen kon, hare be staande verbindingen zich snel zouden uitbreiden". Het scheen mij niet ondienstig, zoo merkt hij hierbij op, in verband met de a.s. behandeling van het Nederlandscli-Bel- gisch verdrag op deze verwaohtingen van onze Belgische concurrenten langs dezen wég de aandacht te vestigen. Zij zuilen toch wel nauw verhand houden met de verwachting, dat het Nederlandsche volk wel zoo vriendelijk zal zijn het graven van het Antwerpen-Moerdi.jk kanaal toe te staan, aan het einde van welk kanaal dan ook wel de aera gelegen zal zijn, waar deze Zwitsersche vrijhaven zal moeten komen. In het hier aangehaalde citaat ligt on getwijfeld een ernstige waarschuwing, waarmede bij de beoordeeling van het ver drag met België rekening moet worden ge houden. Een wettig besluit? De gemeenteraad van K a 11 e n d ij k e die momenteel 6 leden telt (er is één vacature) heeft in zijne vergadering van Maandag j.l. de begrooting voor 1927 vastgesteld, terwijl 2 leden afwezig wa ren 'em een der leden zich van stemming onthield. Naar aanleiding daarvan werd ons ge vraagd, of dit besluit niet in strijd is -met de wet, daar art. 48 van de Gemeente wet toch voorschrijft, dat dei Raad niet mag besluiten zoo niet de grootste helft van hc-t aantal leden tegenwoordig is. De grootste helft van 6 is 4 en daar nu slechts 3 leden aan dit besluit heb ben meegewerkt, werd de gedachte ge opperd, dat het bedoelde besluit niet wet tig zou zijn. De vraag hier ter sprake gebracht, is ni-ct nieuw. Meermalen heeft men zich in verschillende gemeenten met deze kwestie bezig gehouden en is hierover een uitspraak van de Kroon uitgelokt. Zoo werd b.v. bij Kon. Besluit van 16 Maart 1870 een besluit van den Ge meenteraad Van Beverwijk vernietigd, waarbij een geneesheer voor de armen •werd benoemd in een vergadering waar in 5 van de 7 raadsleden tegenwoordig waren en 2 zich aian dei stemming ont trokken. Eeai soortgelijk besluit werd in 1862 genomen omtrent een besluit van den gemeenteraad van Kloetinge. De offficieele opvatting was in die da gen dus, dat met deze uitdrukking: „de grootste helft van het aantal leden tegen woordig is" bedoeld werd: „de grootste helft tot het nemen va.n het besluit heeft meegewerkt". Later is een andere gedragslijn gevolgd. Bij Kon. Besluit van 1880 werd met de tot dien tijd gehuldigde leer gebroken en overwogen, dat de opvatting als zou het woord „tegenwoordig" in art. 48 de zelfde zin hebben als het woord1 „stem mend" in strijd1 is, zoowel met de een voudige en ondubbelzinnige beteekenis van dat woord ais met den samenhang en dei bedoeling der wet en dat raads leden die niet medestemmen toch als tegenwoordig zijn aan te merken, daar men anders bij kleine gemeenteraden tot de zonderlinge uitkomst zoude geraden, dat over ©enige onderwerpen zelfs bij voltallige raadsvergadering, geen besluit kan worden genomen, bijvoorbeeld bij het vaststellen van do rekening der gemeente, ingeval enkele leden van den raad bij posten van die rekening persoonlijk zijn betrokken, welk geval zich heeft voorge daan. Hieruit blijkt, dat, hoewel slechts 'een minderheid aan dit besluit heeft mede gewerkt, de begrooting van Kattendijke toch volkomen wettig, voorloopig is vast gesteld. De actie tegen de vroegere vorsten. Nauwelijk hebben de soc.-dem. een wets ontwerp ingediend tot voorkoming van den terugkeer van den vroegeren keizer of de communisten doen er van wege de concur rentie nog een schepje op. De communisti sche Rijksdagfractie heeft nl. een wetsont werp ingediend tot verbanning van alle vroegere vorsten en hun nakomelingen uit het rijksgebied, en verbeurverklaring van hun roerend en onroerend goed. Terug keer moet gestraft worden als hoog- of landverraad. Ook van andere zijden worden intus- i sc-licn voor de vroegere vorsten minder aangename dingen gezegd. De „Vorwarts" I heeft er op gewezen, dat geen enkele cou rant der rechtsche partijen pleit voor een terugkeer van den ex-keizer. De zeker niet republikeinsche „Tagl. Rundschau" con stateert naar aanleiding van die opmer king van liet soc. orgaan, dat er welhaast geen enkele monarchist meer is in Duitsch- land, die niet voelt, dat Wilhelm II de kroon niet meer dragen kan. Indien de huidige raadgevers van Wilhelm II hem over de stemming van het Duitsche volk niet voldoende inlichten, moet de pers zor gen, dat de keizer op de hoogte komt. Wanneer Wilhelm II na jaren in rustige dagen als particulier wenscht terug te keeren, zal hem de terugkeer wel niet belet Wöl'deü. Als keizer echter, die een récht op de kroon laat gelden, moet geen van hen, die naar een gekroond hoofd voor Duitsch- land verlangen, iets van hem hebben. Duidelijker, zoo merkt het „Berl. Tag." op, zou geen fanatiek democraat het heb ben kunnen zeggen, dat de ex-keizer voor altijd afgedaan heeft. „Dronkenschap" in het Lagerhuis. Zooals men zich 'herinnert heeft kortge-« leden liet Engelsche Lagerhuislid dr Sal ter in een bijeenkomst van -geheelonthou ders de beschuldiging geuit, dat hij vaak leden van het l agerhuis dronken in de zit tingen van het Huis 'had gezien en dat dit onder leden van alle partijen het geval was. Deze beschuldiging heeft in de pers groote beroering gewekt. Gisteren nu heeft Sir Arthur Holbrook in het Lagerhuis de aandacht op deze zaak gevestigd en een motie van afkeuring tegen dr Salter inge diend. Zoowel Churchill als Lloyd George werden door deze motie uit hun tent ge lókt en verklaarden dat dr Salter een on gemotiveerde beschuldiging had geuit, die den goeden naam van het Engelsche par lement schade zou kunnen berokkenen. Dr Salter was doordat hij te laat kennis had gekregen van de motie, niet in het Lager huis aanwezig, waaz-om de behandeling van de motie werd uitgesteld. Het weer in 't buitenland. Een telegram uit Havre meldt: Een stormwind woedt langs -dei Frah- sch-e kust. Verscheidene schepen kwamen met vertraging -en met averij aan. Een tele-gram uit Parijs meldt nog, dat de storm gewoed lieeft aan de Noord en West-kusten en in midden- en Oost- Frankrijk. Hij heeft ernstige schade aange richt. In de bergachtige streken van het land h-ee-rscht zware koude. De tempe ratuur daalde tot zeven graden onder nul. Vooral in de boven-gaVoyei is het zeer koud. Ook te Fre-iburg in Breisgau heeft een hevig noodweer gewoed-. Er stond- een storm, die v-e-e-1 van een orkaan weg had-. Hevige sneeuwval wisselde af met een hevig-en regen, die veel op een wolkbreuk leek. De bliksem sloeg in de Lutherskerk en veroorzaakte een kleinen brand, die spoedig geibluscht werd. Naar uit Rome gemeld wordt hebben zware onw-eders in de laatste dagen o«JP in Italië groote schade- aangericht vooral aan de Westkust. De havenwerken van Viareggio. Livonio en Triest werden do-or vloedgolven over stroomd. In Venetië stónd-en het St- Mar- cusplein en alle lagere gedeelten der stad onder water. De nieuwe ïtaliaansche pant serkruiser „Trieste" die den dag tevoren te Triest van stapel was geloopen, kwam door het noodweer zoo zeer in gevaar dat hij door sleepbooten in veiligheid ge bracht moest worden. In geheel Zwitserland is de temperatuur de laatste dagen sterk gedaald. In het kan ton Schwyz ligt de sneeuw tot 10 centi meter hoog. Van den Rigi, den Pilatus en den Sautis wordt sneeuwval gemeld tot een dikte van 15 centimeter, terwijl de koude tot 15 graden onder nul bedraagt. Gisternacht is hoven het grootste deel van Londen vrij veel sneeuw gevallen. In de voorsteden lag het in sommige wijken meer dan een halven decimeter dik. Bus sen, trams, treinen en taxi's waren in den laten avond overvol. Een gevoelige tempe ratuurdaling ging aan het sneeuwen voor af. Later begon het te regenen, zoodat geen sneeuwruimers te werk hoefden te worden gesteld. Aardbevingen. Het observatorium te Hohenheim meldt, dat de seismograaf gedurende 4 uur hevi ge aardschokken heeft aangeteekend. Het centrum van de aardbeving moet in de Stille Zuidzee liggen. De eerste beving vyerd gistermorgen om 5 uur 4 min. 30 sec. geregistreerd, terwijl de sterkste schok om 5.50 werd waargenomen. Volgens de waarnemingen moet de aardbeving van bijzondere heftigheid zijn geweest. Naar uit San Francisco gemeld wordt zijn Maandag in de omgeving weer sterke aardschokken waargenomen. De bevolking verkeert in paniekstemming, Nadere- berichten omtrent de aardbe ving in Transkaukasie- melden, dat in de stad L-eninaken en in het district van die» naam 350 personen zijn gedood en 400 ge-wond. Nog steeds worden slachtoffers onder de- puinhoopen van daan 'gehaald. Het vorig <jaar ge-opende kanaal van Shirac, waardoor 15.000 H. A. land van Water moest worden voor zien, heeft niet geleden. De grootste steden van de Ver. Staten. Dit de voor eenigen tijd verschenen officieele statistiek blijkt, uat |:t 'Ut Ytk oenigde Staten thans vier steden zijn, die meer clan één millioen inwoners heb ben. Verreweg de grootste- stad van de Vereenigde Staten is Nieuw-York, dat met zijn 6.109.389 inwoners de tweede grootste stad- ter wereld is. Slechts Londen over treft Nieuw-York in zielenaantal. Op Nieuw-York volgt Chicago met 2.995.739 inwoners, dat daardoor de vier de grootste stad ter aarde is (Berlijn is grooter). De derde plaats onder da Amerikaansche steden neemt Philadelphia (1.997.304 inwoners) in. De vierde millioenenstad is Detroit, welke plaats letterlijk als een paddestoel uit den grond is- geschoten. In het begin der 20e eeuw woonden er 350.000 men- schen. Thans 1.250.000. De eenvoudige verklaring hiervoor is, dat Ford te Detroit zijn gigantische fabrieken bouwde. Zooals de automobiel-industrie, Detroit in cle hoogte heeft gedreven, zoo heeft de film-industrie, de vijfde groote stad der V-ereenigde Staten, Los Angeles, groot ge maakt. D-eze stad telde in den aanvang van deze eeuw „slechts" 100.000 inwo ners, thans heeft ze meer dan negen maal zooveel, bijna een millioen. Een dergelijke snelle groei van het be volkingscijfer, als biji Los Angeles, is niet- slechts voor de Vereenigde Staten, maar voor de geheele wereld een unicum. IFT<ï RI imwnrDc R ad i o. De N«l. Clhr. Radio-Veireeniging en de Kath. Radio-Omroep he-bben besloten de aan heide ve-reenigingen verleende zend vergunning zoo spoedig mogelijk in exploi tatie te brengen. Het is de bedoeling ook de algemeene uitzendingen, zooals het Oonoeirtgehouw, taallessen, kinderuur- tje-s -etc., uit te zenden. Een cursus in pae- dagogie voor 'de- -onderwijzers is in voor bereiding. Emigratie naiar Ganada. Het Haagsche Oorreispondentiebureau meldt: Verzocht wordt med-ei te deelen, dat op het oogenblik hie-r te lande aanwezig is de heer Christian Smith, die mededeelt aan het hoofd tei staan van een koloni- satic-bureau te- Saskatoon (Canada). In het algemeen is Canada een land, dat gunstige levensvoorwaarden biedt aan Ne derlanders, di-e, alan bepaalde voorwaar den voldoende, na juist voorlichting zich aldaar vestigen. Het is echter uitermate gewenscht, niet op de aanbiedingen van den heer Smith in te gaan, alvorens ook van an dera zijde inlichtingen te hebben inge wonnen. Da Nederlandsche Vereeniging voor Landverhuizing, gevestigd te 'sGra- venhage, Bezuidenhoutscheweg, verstrekt deze1. Verdrag Ho-11 and— Belgi Naar geme-ld wordt, zal van uit Amster dam aan d-e anti-reivolutionaire- leden van de Staten-Generahl een adres worden ge zonden, waarin adhaesie- wordt betuigd aan dat van da 22 Rott-erdamsche partij gen o-oten. Invoerr-e'c-ht op veirsch vleesch. De Minister van Financiën brengt ter kennis van be-lainghebbenden, ddt de com missie van deskundigen voor de samen stelling van de prijscourant ter berekening van het invoerrecht op versch of gekoeld vleesch in haal vergadering van 23 de zer bedoelde prijscourant heeft vastge steld als volgt: Rund- en kalfsvl-eesch, versch of ge koeld, 100 k.g. f 80. Paardenvleesch, versch of ge-koeld 100 k.g. f45. Gedurende de maand November 1926 zal mitsdien hef invoerrecht voor de hier boven bedoelde vleeschsoorten bedragen 10 pet- van de hiervoor vermelde wa'ar- den. Het Belgische tractaat. Het Senioren-convent, gevormd door de voorzitters van de groote- fracties der Tweede- Kamer, heeft gisterochtend een tweede vergadering gehouden, gewijd alah, hef Belgisch-Nederlandsche verdrag. DN schoon uif den aard der zaak omtrent de besprekingen geen mededeelingen kunnéït worden gedaan, valt in ieder geval als opmerkelijk to vermelden, dat in parle mentaire kringen toeneemt de opvatting, dat. door middel van e-en schorsingsmo tie voorloopig een uitweg uit de moeilijk heden moet worden gevonden. Wij hebben, zegt het Hfiltj., geen in- lichtingen kunnen krijgen over het ge rucht, dat €©n dergelijke motie recht streeks van het Senioren-convent zou: zijn te verwachten. j Renten volgens de Invaliiji-" feritsweit. Het hoofdbestuur van de-n Bond voor staatspensionc-ering heeft een Adres ge zonden aan den minister van arbeid, waarin wordt betoogd1, dat dei renten, aJan invaliden -en bejaarden toegekend volgens de Invaliditeitswet, in het algemeen on voldoende zijn en dat een en anÜer in verband staat met den rentevoet (3,5 pet.) waarop de berekeningen zijn gegrond. Uit de voorloopigo bedrijfsrekening van het Invali-diteitsfonds 1919 tot -en met Decem ber 1924) blijkt, dat een reserve-bedrag van rond 113,5 millioen is belegd- in natio nale, provinciale e-n gemeente-leeningen, en 105 millioen is geleend aan het Ouder- domsfonds, een en ander tegen een alah- aanmerkelijke hoogere rente dan 3,5 .pet. Hef bestuur betoogt, dat dit meerdere behoort ten goede te komen aan de be jaarden, invaliden, weduwen en weezen, die -een rente genieten volgens de Inva liditeitswet, hetzij in den vorm van één" bijslag, hefzij door herberekening van de renten naar een hoogeren rentevoet dart 3,5 pet. i i - Kostelooze rijwielplaatjes. Het is bekend, dat degenen die in aan merking komen voor een kosteloos rijwiel- belastingplaatje, zich voor de aanvrage persoonlijk moeten vervoegen ten kan tore der Ontvangers van de Directe Be lastingen. Daardoor ging tot dusver voor ver scheidene arbeiders veel van het voordeel verloren, w'ijl er werkverzuim mee ge paard ging. Het R. K. Werkliedenverbond vroeg daarom onlangs aan den Minister van Financiën de verplichting tot persoon lijke aanvrage te doen vervallen. Hiertegen wordt door Z.Exc. het be zwaar geopperd, dat dan de gelegenheid ontbreekt, om de echtheid der gestelde handteekening te constateeren. Ten einde zooveel mogelijk aan het be zwaar tegemoet te komen, heeft Z.E|XC. evenwel bepaald, dat de Ontvangers ge durende het tijdvak van 13 December tot 8 Januari a.s. wekelijks twee avonden en wel gedurende telkens twee uren op hun kantoor gelegenheid moeten geven tot het indienen der aanvrage. Belanghebbenden nemen hiervan wel goede nota. Onze) kolenvoor'ziening. Het ziet er met onze kolemvoorziening niet bepaald gunstig uit'. Zoowel het Rijnsch-W-estfaalsche Kolensyndicaat als de Steenkolen Handelsvereeniging de ver koopscentrale van het Syndicaat in Ne derland zijn door de voorraden heen. Sinds dertig jaren is men altijd den winter ingegaan met een behoorlijken op slag, die waarborg gaf, dat ook in ge val van langdurige storing in de scheep vaart op den Rijn, de kolenvoorziening hier te lande geen gevaar behoefde te loop en. Thans reikt de voorraad slechts voor luttele dagen. Er bestaat vooralsnog geen aanleiding om zich hierover overdreven bezorgd te maken, maar toch dient er rekening te worden gehouden met allerlei eventualitei ten. Wij behoeven ons daarbij nog niet voor oogen te stellen het schrikbeeld van een Rijn, die, met een variatie op Borger, wekenlang gekluisterd zou zijn in „zijn winterboei". Meestal zijn onze winters zoo, dat de vaart op; onze rivieren niet gestremd is. De winter met weinig of geen vorst brengt echter vaak weer andere verkeers- bezwaren mee als mist en hoog water. Den vorigen winter is uit hoofde van de laatste oorzaak het verkeer op den Rijn een week lang gestremd geweest en het kolen Iaden heeft toen aan de Ruhr stil gestaan. Krijgen wij dezen winter weer zoo iets, al is het maar voor enkele

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1926 | | pagina 1