f
No 10
Vrijdag SS öctober 10S6
gels
41e Jaargang
Versch CeA&md
Eet Hill ItfELLE'S Pp MSM
EERSTE BLAD,
50
exem
te ont
rerschul
voldaan
bepaald
sn, dan
LIJK DE
■EN van
sen ver-
ilNG VAN
EXEM-
koop.
paard.
naar,
tomende,
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
siuiiienlani
Gemeenteraad van Goes
Neef Jan, die bijzonder gevat Is,
Zegt steeds dat ontbijtkoek je dat" Is.
Als z'n vrouw aan 't ontbgt
Een VAN MELLE's-koek sngdt,
Zegt neef Jan, dat z'n vrouw toch
zoo'n schat Is.
GO 6 8.
iddelfourg.
ie werken,
toren,
nd", Goes.
Bakker,
stonden
of aan-
»d.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
V Gemeentelijke autonomie.
■Inzake de gemeentelijke autonomie gaat
het nu zoo langzamerhand precies den
verkeerden kant uit.
Met name door de Anti-revolutionaire
partij is er steeds voor gestreden, dat de
gewestelijke en gemeentelijke autonomie,
voorzoover deze niet strijdt met de eischen
der Staatseenheid en de rechten van en
kele personen niet onbeschermd laat, meer
tot haar recht zou komen.
Dr Kuyper is hierin voorgegaan.
Toen in 1895 in de Tweede Kamer aan
de orde kwamen wetscp'-yerpen ter voor
ziening in de regeling, 'ehz. van de huis
houding der gemeenten Opsterland en
Weststellingwerf, sprak Dr Kuyper dit
kloeke w.Qord
„Bij den geest der centralisatie vindt
men, als ik dit min-fijne beeld gebrui
ken mag, altoos zekere voorliefde voor
het kunstgebit boven het natuurlijk gebit.
Bij dezen Minister ontmoet men tel
kens zijn voorliefde voor de regelmatig
heid, yoor het nette en het ordelijke.
iWelnu dat is het juist waardoor het
kunstgebit boven het natuurlijke uitmunt,
terwijl daarentegen het natuurlijk gebft
die eigenschappen mist.
Maar en dit is het waar het om gaat,
in den kunsttand ontbreekt de zenuw
die wel eens pijn veroorzaakt en daarom
storend werkt, maar waarin het leven,
■schuilt.
En zoo ook, wanneer wij den weg op
gaan om de gemeentebesturen meer en
meer aan banden te raggen en hunne
rechten te beperken, en orde en regel
maat over het leven te laten triumpheeren,
dan zullen we zeker een keurige orde en
regelmaat verkrijgen, maar de zenuw van
liet leven, waardoor alleen onze vrijheid
bloeit, ook bij onze gemeentebesturen,
gaat dan onherroepelijk dood en kan niet
meer tot reageeren worden gebracht."
Sinds is er veel veranderd.
Meerdere idealen werden zooal niet ver
wezenlijkt, dan toch dichter benaderd.
Maar inzake de gemeentelijke autonomie
zijn we weinig gevorderd en devrees is
niet denkbeeldig, dat we steeds verder
van het goede spoor afdwalen.
Onze gemeentewet berust op uitne
mende beginselen.
Maar inplaats dat die wet nu gebruikt
wordt, .om de gemeentelijke autonomie
meer tot haar recht te clo-en komen,
zooals het Program dat wenscht, schijnt
er onder de hooger-e besturen vaak een
streven te zijn om de gemeentelijke zelf
standigheid geheel te vernietigen èn de
gemeenten te maken tot onderdeelen van
het Rijk.
Een echt revolutionaire poging.
Er "is een tijd geweest, dat gemeentelijke
zelfstandigheid te vèr werd doorgevoerd,
■en dat we kregèn allerlei staatjes in den
;Staat, tot groote schade van het geheel.
Toen bij de Fransche revolutie veel
dat niet goed was, werd afgebroken en
weggeruimd, heeft men -echter niet al
leen de fouten, die aan het bestaande
'stelsel kleefden, niet alleen de uitwassen
maar ook het goede beginsel vernietigd.
Het Rijk werd eenvoudig in een bepaald
aantal stukken geknipt, die niet de minste
zelfstandigheid hadden.
Later hebben betere beginselen geze
gevierd.
Maar nu schijnt het weer mis te gaan.
Er wordt niet, als in de revolutie
dagen met ruwe liana ingegrepen maar
stelselmatig worden de gemeente
besturen van alle macht beroofd.
De gemeenteraden, die de gemeenten
heeten Jte besturen, worden telkens op
zijde geschoven.
Niet alleen, als punten van algemeen
belang aan de orde 'komen, maar ook
hij zuiver huishoudelijke aangelegenheden
treden Ged. Staten dwingend op.
En als Ged. Staten het niet doen, dan
is er nog de Rooge Regeering om de
gemeenten aan banden te leggen.
Voor alles en nog wat, worden r e g e-
1 e n gesteld.
Wij geven geen voorbeelden.
Wie gewoon is de raadsverslagen te
lezen of wie geroepen werd een gemeen
te te helpen besturen, weet er alles van.
Wij krijgen op die wijze, zooals Dr
Kuyper opmerkte, een keurige orde.
Maar ook -een doode en doodend-e orde.
De zenuw van het leven waardoor
alleen onze vrijheid bloeit, gaat op die
wijze onherroepelijk dood.
Of wil men een uitspraak van Mr van
Idsinga
De bestuursmechaniek van het Cen
trale bestuur, beteekent het onttrekken
van het bestuur aan hst volk en daar
mede de langzame versuffing en weg
krimping van de zelfstandige gemeen-
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
I
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, fianco per post, f3.—»
Losse nummers f0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke kortinf.
Een Griek, die 146 duizend francs
met ongeoorloofde wisseloperaties had ge
wonnen, is te Brussel in hechtenis geno
men. De winst is in beslag genomen.
per ha/f
pene?
huisvrouvy. die met een bescheiden inkomen
moét tevreden zijn. Laat BLUE BAND U
helpen, en ge hebt een middel gevonden,
om veel te besparen, zonder dat U zich
iets behoeft te ontzeggen
BLUE BAND IS UW BESTE FINANCIER
B.
schap, 'die een voornaam element is der
constitutioneele Monarchie."
Dat is niet teveel gezegd.
Groote belangen staan hier op het spel.
Het wordt daarom tijd, dat tegen het
ongemotiveerde dringend optreden van de
hoog-ere besturen een krachtig protest
wordt g-ehoord.
Gaan we in de aangegeven richting
door, dan zullen binnen enkele jaren onze
gemeenten worden bestuurd door enkele
ambtenaren, die misschien de gemeenten
niet kennen en die zeker in de gemeenten
niet bekend zijn.
De zenuw van het leven is nog niet
dood.
Nog is het niet te laat.
Maar daarom is het nu ook de tijd om
met kracht jpp te komen voor de zelf
standigheid der Gemeenten.
Een bezwaar.
De Standaard wijdt een artikel aan
de belastingvoorstellen van Minister de
Gèer, waarvan men in ons tweede blad een
korte weergave vindt'.
Deze beschouwingen geven ons aanlei
ding er de aandacht op te vestigen dat ook
aan het voorstel van den heer Golijn in
zake de wijziging van de inkomstenbelas
ting een zeer ernstig bezwaar kleefde.
Voorgesteld werd den aftrek voor nood
zakelijk levensonderhoud te brengen op
f 1000 plus voor elk kind f 200.
Dit zou dus beteekenen dat alle ingeze
tenen met een middelmatig gezin en een
inkomen van f 1500 of minder, niet alleen
geen Rijksinkomstenbelasting, maar ook in
Gemeenten die geen eigen belasting heffen
geen gemeentelijke belasting zouden be
talen.
In tal van dorpen zou op die wijze de
groote meerderheid der bevolking van alle
belastingbetaling worden vrijgesteld.
Dit nu schijnt ons niet alleen met het
oog op de moeilijkheden voor de gemeen
ten, maar ook en vooral uit opvoed
kundig oogpunt minder gewenscht.
De ingezetenen met kleine inkomens
moeten zooveel mogelijk worden ontzien.
Op de zwakste schouders mogen geen
zware lasten worden gelegd.
Maar een algeheele vrijstelling van een
groote groep der bevolking schijnt ons
evenzeer ongewenscht, omdat op die wijze
het verantwoordelijkheidsgevoel op beden
kelijke wijze wordt verzwakt.
Boven een zoo grooten aftrek zouden wij
dan ook verkiezen een lageren aftrek met
een zeer laag beginpercentage.
Het is daarom dat wij het plan Colijn
indertijd niet met onverdeelde in
stemming hebben begroet.
BmtmliM.
De gevolgen der Engelsche kolenstaking.
De gevolgen der Engelsche mijnwerkers
staking doen zich in Frankrijk steeds meer
gevoelen en vooral de industrieën, welke
van buitenlandsche kolen afhankelijk zijn,
f verkeeren in een moeilijke positie. Reeds
zijn tal van treilers in Lorient ten gevolge
van gebrek aan kolen tot werkloosheid
gedoemd; in verschillende andere vis-
scbershavens ligt de arbeid stil; groote fa
brieken in het westen kondigen aan dat zij
eerstdaags zullen sluiten; ten slotte bekla
gen de industrieelen uit Pas-de-Calais en
het dep. du Nord er zich over, ofschoon zij
zich in de onmiddellijke nabijheid der mij
nen bevinden, geen voorraad meer te heb
ben.
Het „Journal" is een onderzoek gaan
instellen en heeft opgemerkt dat er telkens
weer Fransche kolen naar Engeland wor
den getransporteerd. Uit Boulogne en
Cherbourg vertrekken herhaaldelijk Brit-
sche schepen, die kolen hebben ingeladen.
Het blijkt echter, dat het met den kolen-
uitvoer zoo'n vaart niet loopt en dat het
meerendeel van de uitgevoerde kolen z.g.
charbons de soute zijn, waaraan sommige
buitenlandsche schepen volstrekt behoefte
hebben om hun weg voort te zetten, en die
Frankrijk krachtens internationale ac-
coorden verplicht is te leveren; öf kolen,
die uit Duitschland en Polen komen met
bestemming naar Engeland en waarop
Frankrijk geen enkel recht heeft. Daarbij
komt nog dat Frankrijk maandelijks
150.000 ton kolen naar België uitvoert,
doch 250.000 ton kolen uit België ontvangt.
Een groot aantal industrieelen heeft in-
tusschen verklaard voorstander te zijn van
de wederoprichting van het Nationaal Ko-
lenbureau, dat tijdens den oorlog fungeer
de en de distributie en prijzen der kolen
regelde. Doch hiertoe zouden eerst over
eenstemming tusschen de belanghebben
den en wettelijke maatregelen noodig zijn.
De wervelstorm op Cuba.
Naar officieel is medegedeeld, zijn er bij
den wervelstorm ongeveer 30 dooden, 300
gekwetsten en duizenden dakloozen. Poli
tie en soldaten patrouilleeren in de stra
ten van Havanna en hebben opdracht om
alle lieden, die op plundering worden be
trapt, op de plek dood te schieten. De stad
is zonder licht; de straten zijn versperd
door de omgevallen hoornen en het puin.
In de haven zijn schepen gezonken.
Uit Havanna wordt geseind, dat tot dus
ver vier lijken onder de puinen der inge
storte huizen gevonden zijn. Men vreest
intusschen dat er nog meer slachtoffers
zullen zijn in dat gedeelte der stad dat door
de hooggezweepte golven driekwart meter
onder water werd gezet.
Een telegram uit Miami meldt nog, dat
men gelooft dat de orkaan Florida niet zal
aandoen. De bewoners, die in scholen en
andere zware gebouwen waren gevlucht,
hebben order gekregen naar huis terug te
keeren, omdat het gevaar voorbij is. De
barometer stijgt voortdurend.
Korte berichten.
Het „Journal" meldt dat Poincaré
den algemeenen rapporteur der begroo
ting er van in kennis heeft gesteld dat aan
het parlement na zijn weder bijeenkomen
in Januari een wetsontwerp zal worden
voorgelegd, strekkende tot de stabilisatie
van den franc, waarvoor een onmiddellijke
stemming wordt vereischt.
Het Belgische tractaat.
Aan „Het Handelsblad" werd gisteren
uit GenèVe geseind:
In' Volkenbondskringen loopt het ge
rucht, dat de Belgische regeering, ingeval
van verwerping door het Nederlandsche
Parlement van het Belgisch Verdrag; voor
nemens zou zijn stappen te doen bij
enkele groote mogendheden om de kwes
tie van de Nederlandsch-Belgische ver
houding voor den Bond te brengen.
rtrachtens art. 11 van hot Pact heeft
elk bondslid namelijk het „friendly right"
de aandacht van de Assemblée of den
Raad te vestigen op elke omstandigheid,
die de goede verstandhouding tusschen
de natiën onderling zou kunnen verstoren^
waarhij volgens den Britschen tekst „the
League shall take afty action that mey.
be deemed wise and effectual" (de Bond
elke daad zal verrichten, die verstandig
en doelmatig geacht kan worderi).
In enkele kringen van' het secretariaat
wordt de meening uitgesproken, dat even-
tueele Bondsinterventie in het onderhavig
geval bijzondere moeilijkheden zou mee
brengen, omdat het betrokken verdrag en
de daarin vervatte betrekkingen veelal op
zoo zeer technische grondslagen berus
ten, dat die het best door de twee naties
direct kunnen worden gewogen en opge
lost. Absolute bevestiging van dit gerucht
was heden niet te verkrijgen, al werd
er in verschillende bondskringen gewag
van gemaakt.
De mogelijkheid bestaat natuurlijk, dal
men te doen heeft met een poging om
op Nederland druk uit te oefenen dooi
indirecte dreiging met Bondsinterventie.
In elk geval is de Bond volgens art. 11
competent om zijn tusschenkomst te ver-
leenen, al behoeft verwerping van hel
verdrag geenszins van Nederlandschen
kant als onvriendschappelijke daad jegens
België te worden beschouwd. De Bel
gische interpretatie zou echter voldoende
zijn om de zaak direct of via andere
mogendheden in den Raad, waarin Neder
land nu echter pok stem heeft, aanhangig
te maken.
(Vervolg van het Tweede Blad.)
Avond vergadering.
Dhr Labrijn merkt op naar aanleiding
van vragen in de middagvergadering, dat
voor het glas in lood voor de kerkrestaura
tie een inschrijving is opengesteld. Een
Goesche firma schreef echter beduidend
hooger in dan een buitensteedsche firma.
Een nieuws verordening, regelende de
samenstelling en den werkkring der Com
missie van Bijstand, bedoeld bij art- 54,
tweede lid der Gemeentewet, wordt vast
gesteld. Eenige wijzigingen worden op
voorstel van den heer v. Poelgeest aan
gebracht-
Dhr Buis wil een commissie van Bij
stand voor publieke werken, waaronder
ook de reinigingsdienst ressorteert- De
voorz. licht in, dat dit alleen geschieden
kan op voordracht van B- en Wj- Dhr v.
Melle vraagt den heer Buis naar de re
denen van zijn verzoek. De voorz. meent,
dat die redenen in de eerste plaiats zoiu-
den moeten opkomen bij, B. en W. Dhr
Buis zegt, dat de bedoelde post ieder
jaar zoo maar op de begrooting ver
schijnt, zoneter dat de Raad weet hoe en
waarom. Dhr v. Poelgeest meent, dat die
post behoorlijk gespecificeerd wordt.
Verkeersrapp'or t- B- en W. stellen
voor het rapport der z.g. Verkeerscommis-
sio voor kennisgeving aah te nemen.
Ingekomen is nog 'n verzoek van de A uto-
bush ouders om de autobussen op de Markt
te doen blijven stationeeren en ook des
Dinsdags weer too te laten.
Dhr v. Poelgeest zegt, dat de Raads
commissie ad hoe niet alleen gerekendl
beeft met het heden, maar ook met de
toekomst- De algemeene opinie is wel, dat,
zooals het nu gaat, het niet langer
kan blijven galan-
Het is wel eigenaardig, dat het ver
keer per rijwiel zich aardig heeft aan
gepast aan het stadje Goes met zijn
nauwe straten. Do fietsers, die 's Dins
dags en op drukke dagen naar Goes ko
men, stallen hun fietsen in garages aan
den buitenkant der stad- De auto's ech
ter komen in de stad en veroorzaken
opstoppingen.
Het hoofdbeginsel van de commissie is
geweest: het berijden van de straten Van-
uil één richting. Spr. wil niet zeggen,
dat de gevonden oplossing de eenig juiste
is, maar toch dit hoofdbeginsel zou g-pr-
wilden vastleggen.
Verder bepleit Spr- de verwijdering van
de autobussen van dei Markt en zou ze
willen verwijzen naar' de plaats, waar ze
's Dinsdags staan. Diaar zou dan een Abri
gebouwd kunnen worden, terwijl de auto
bushouders een zekere vergoeding zouden
kunnen betalen-
Dhr Simons is tegen de voorstel
len der commissie. Moet van Goes
een dood stadje gemaakt worden?
Het aantal aanwijzingsborden zou le
gio worden. Uitbreiding van het politie
personeel zou noodig zijn. Het aantal
vrijstellingen zou. zeef groot moeten zijn.-
De autobussen van de Markt te weren
acht spr- onnoodig en ongewenscht. Win
kels en café's hebben profijt van de auto
bussen. Spr. bejpleit wel enkele verkeers-
yerbeteringen (spiegels, borden met „lang
zaam rijden", verkeersposten, enz.)
Dhr v. Poelgeest wijst er op, dat de
vreemdelingen, die nu in Goes komen,
heg noch steg weten. Ze weten de hoofd
richting niet- Daarom moet hen een rich
ting ge-wezen worden, waarlangs ze Goes
in- -en uit kunnen komen- Verder zullen
ze hef best doen Goes te voet té door
kruisen. S-pr .ziét herhaaldelijk, d'at er
stremming vair 't verkeer is- Daarin moet
toch verandering komen.
Het stelsel van dispensatie acht Spr.
zoo kwaad niet- Dan heeft men controle
op de woeste rijders- Men kan hen dan
bedreigen met intrekking der vergunning.
Dhr Clrucq kan het noch met heit rap
port der commissie, noch met dat van.
den commissaris van politie vinden. Lost
men de eene moeilijkheid op, dan schept
men de andere. 'Spr. vraagt B. en W1.
de mogelijkheid to onderzoeken o-m in
rijden van St- Jacobstraat, 'sH. Ilendriks-
kindereinstraat, Ossenhoofdsiraat en Voor
stad van één zijde te verbieden-
De voorz. acht het moeilijk om maar
opeens een enkel straatje bij, den kop
te pakken. B. en 'W. hebben reeds de
bevoegdheid om een straat van één kant
voor 't verkeer te sluiten.
Dhr v. Poelgeest meent, dat men, als
men ingaat op 't idee-Crucq, over énkele
jaren even ver zal zijn "hls de commissie
nu reeds wil komen, want telkens zal
er een straatje bij komen om gedeeltelijk
af t© sluiten.
Dhr. Goeidbloed1 meient, dat de verkeers-
commissia te veel heeft willen regelen.
Had ze niet beter van 't kleine naar het
groote kunnen opklimmen? Men heeft nu
gekregen een opeenstapeling van bezwaren.
Het grootste bezwaar van Spr. is het
willen weghalen van de bussen van de
Markt- Die brengen leven en vertier. Spr.
vraagt aan B. en W!- niet geheel afwijzend
tegenover het rapport te staan. Want zoo
als de toestand nu is, kan hij niet blij
ven.
Dhr v. Vloten zegt, dat het autobusver-
keer in de Goesche straten zeer gevaar
lijk is. Men moet deze kwestie niet bezien
vanuit een oogpunt van levendigheid,
maar van veiligheid.
De commissie kan zich goed voorstel
len, dat niet de volle 100 pet- van de
voorstellen der commissie zullen worden
uitgevoerd. Laat het er desnoods 50 pet.
zijn. Maar zooals het nu is, kan 'tniet
blijven. Laat dei Raad aan B;. en W>.
de opdracht geven in overleg met de ver-
keexscommissie na to gaan, welke van de
voorstellen der commissie voorloopig die
nen tei worden uitgevoerd.
Dhr v. d. Bout meent, dat de vreemde
lingen er nooit in zullen slagen, de juiste
richting te vinden. Ze zullen dan ook de
binnenstad mijden. Ook wil spr. opmer
ken, dat cr over 't algemeen 'in de bin
nenstad kalm gereden wordt vanwege de
gevaren.
Dhr Eckhardt wil de autobussen op cle
Markt laten, ook des Dinsdags na den
markttijd, maiar wil ze verder in "de stad
nief laten stoppen. Spr. is wel voor ver
betering, maar niet zooals 't rapport wil-
Dhr v. Poelgeest wijst op Vlissingen,
waar ook de meiesfe nauwe straatjes van
één richting verboden zijn.
De voorz. zegt, dat B. en W- wel
iets voelen voor het idee-v. Vloten, om
met de commissie eens te overleggen,
voor welke straten een directe regeling
noodig is-
Dhr v. Vloten constateert, dat de Raad1
dan toch in principe uitspreekt, dalt een
verkeersregeling noodig is. De voorz. stélt
voor in de vaeaturet-Vienings tot lid- der
verkeerscommissie te benoemen den heer;
Simons. Wordt goedgevonden.
MM
