Kelirs. Steutel,
mws.
Mo 14
Zaterdag 16 October ISiSO
41e Jaargang
Heerenkleeding
Koopt geen Kachel
1.1. isselhergs' Ijzerhandel,
NIEMEIJER'S
NIEMEUER'S
EERSTE BLAD.
Klokstraat. Goes.
HET ADRES
A. WILKING
Moest Uw kiad?
Buitenland.
Pracht-collectie van ruim
200 Kachels en Haarden.
Bmnenland.
f
.41
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
GODSDIENST EN STAATKUNDE.
naar Maat en Confectie.
GOES HULST
GA LIEVER ZIEN.
nplaats a f-
;le, een van de
Tipperary (Ier-
terwijl de eige-.
ndevilla alwezig
Menschen die
ade kasteel toe
sbewaarder, ze-
tshuis met een
aast het lijk lag
3gin 1925 is dit
buitenplaats of
meldt van de
ïandel is weer
uitsche, zoowel
ie nacht en dag
pakt, gaat het
elen weer groo-
's Avonds en
It schieten der
ld, als in den
|lnbeslagnemin-
kken, hoewel er
Igedaan. Thans
ijf beste koeien,
uit Rhederfeld
helper H. uit
Ichtte en wordt
Een winkelier
politie aangifte
eenige stink-
Jwelke hun uit-
list. De dader
Ie zijn, doch de
een concurrent
tgeven.
|a n k. De Ex-
heeft op vele
aanplakken
Ie 's-Gravenba-
|)00 zouden zijn
prijs van f 1000
00 zou zijn ge-
pn van de win-
Deze biljetten
een weerleg-
1 welke het in-
le machinaties
lis een verant-
pliek, dat pre-
|iier heeft een
|e adressen in-
gebleken, dat
wederverkoo-
Deze weder-
In prijzen ge-
fklaard, dat er
zijn, die be-
|groote prijzen
Ins ingestuurd
poo zeiden zij
bldprijzen van
[oen de politie
deze prijswin-
laarop de prij-
1 wederverkoo-
Vie zij de cou-
)en, en er dan
coupons, bij
ramen op te
het feit, dat
ooge geldprijs
lopers hebben
kondén echter
Van de eigen-
de Expresse
adressen op
bank aan dit
dan ook nog
?d, dat nim-
f 10 is uit
land van de
|iaars zich bij
egendeel aan
|er redactie.)
en Hoop.
opnieuw be
en vrouwen
en het be.
|g tot dag in
f te!
loeilijkheden
I belangrijken
tn.
|a,gt te aan-
verzoeken
[leurstellend.
wèl heb-
de zorgen
l zijn-
trouwen op
Onderwijs-
le zaak van
lov.) nadert.
It voorberei-
In geen ma
ken .wij dit-
I nemen, dat
Jrleenen
Indétr tekort
lewerking,
|en-
Ier gaimen-
fcies,
TNDERS,
Igsdirector.
[t- '26.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
<De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfO.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
«gjBBMMBMuawaKütin
Het is een oude dwaling, dat godsdienst
en staatkunde eigenlijk niets met elkaar
hebben uit te staan.
Het liberalisme heeft voortdurend ge
poogd de religie naar de binnenkamer te
verbannen en het socialisme heeft zich in
dit opzicht een echte dochter van het libe
ralisme getoond.
De bekende leuze „godsdienst is pri
vaatzaak" beteekent niets anders dan dat
het socialisme officieel met den godsdienst
niets te maken wil hebben, dat de religie
voor haar niet de minste beteekenis heeft
en dat zij het dienen van God hoogstens
als een persoonlijke uiting kan waardee-
ren.
Nu moet men echter niet meenen, dat
alleen en uitsluitend in deze kringen het
verband tusschen godsdienst en staatkun
de wordt geloochend.
Was dit het geval, dan zou het er op
politiek gebied, voor ons nog vrij gunstig
uitzien.
Wanneer allen die den Christus belij
den en die Gods Woord in waarde hou
den, van het nauw verband tusschen gods
dienst ert staatkunde overtuigd waren, dan
zou niet alleen de beteekenis van den
gosddienst in het politieke leven meer tot
uitdrukking komen, maar dan zouden we
ook over weinig belangstelling in het po
litieke leven, waardoor thans onze kracht
wordt verslapt, niet hebben te klagen.
Dan zou er zijn een opgewekt politiek
leven en zou er geen enkele reden zijn ons
voor de toekomst, met name wat betreft
de komende staten- en raadsverkiezingen,
bezorgd te maken
Dan zouden de propagandisten toestroo-
men van alle kanten, over gebrek aan fi-
nancieelen steun zou geen klacht rijzen en
onze Christelijke pers zou een invloed
kunnen uitoefenen, als nooit tevoren werd
aanschouwd.
Maar zoo is 't niet, helaas.
Velen, voor wier godsdienstig leven men
niet anders dan eerbied kan hebben, ge
voelen niet de minste roeping ook op
staatkundig gebied hun invloed te doen
gelden.
Zij doen niet, zooals 'tdan heet, aan
politiek.
De staatkundige actie laat hen betrek
kelijk koud.
Nu ja, zij zien niet graag, dat de par
tijen des ongeloofs triumfeeren, maar van
een krachtig pogen om dit te verhinderen
is bij hen geen sprake.
Aan het brengen van offers van per
soonlijken en geldelijken aard, zij denken
er niet aan.
Hun tijd achten zij te kostbaar voor de
politiek en hun geld kunnen ze beter voor
andere doeleinden gebruiken.
En wat de Christelijke pers betreft, ze
weten precies wat er aan mankeert en
welke fouten de personen die daaraan
hunne krachten geven aankleven, maar
verder hebben ze daarvoor niet de minste
interesse.
Komt het niet voor, dat zelfs vooraan
staande mannen, kerkelijke ambtsdragers,
verklaren in de z.g. neutrale of liberale
pers niet het minste gevaar te zien?
Komt het niet voor, betrekkelijk veel
zelfs, dat in Christelijke gezinnen bladen
als „De Co-urant" en andere, die door het
ontplooien van het neutrale vaandel reeds
eiken band tusschen godsdienst en staat
kunde loochenen, vrijwel de eenige lec
tuur vormen?
Dit zijn treurige feiten die er op wijzen,
dat men niet beseft de hooge beteekenis
en het allesomvattende karakter van den
godsdienst en dat men evenmin oog heeft
voor de eigenlijke beteekenis van de staat
kunde.
Dat de godsdienst een universeel karak
ter draagt, welks invloed van geen enkel
gebied geweerd kan worden, moest eigen
lijk geen betoog behoeven.
Het volgt toch regelrècht uit het wezen
van den Christelijken godsdienst.
Gods Woord spreekt ons van een al
machtig God, die alles heeft geschapen
om zijns zelfs wil en leert ons, dat het die
nen van God hierin bestaat dat wij God
den Heere liefhebben met geheel ons hart,
met geheel ons verstand en met alle krach
ten.
De godsdienst werpt ook een zegen af
voor den mensch, zoowel in dit als in
het toekomende leven, maar ze bestaat
niet om den mensch, maar om G o d.
Niet God is er om zijn schepping, maar
de schepping is er om Gods wil.
Vandaar, dat alles wat adem heeft in
Gods Woord wordt opgeroepen den Heere
eere tegeven, en dat alle schepsel wordt
opgewekt den naam des Heeren te loven.
Allereerst en allermeest dient gezocht
het Koninkrijk van God, uit Wien, door
Wien en tot Wien alle dingen zijn.
Er is daardoor in het leven niets, dat
aan den invloed van den godsdienst kan
worden onttrokken.
Er is geen enkel levensterrein waarvan
gezegd kan worden, dat de godsdienst
daar geen invloed heeft uit te oefenen.
Dit geldt ook van het gebied van de
staatkunde.
Het is God die de Overheden heeft in
gesteld om der zonden wil. Er is geen
macht dan van God. Door Hem regeeren
de Koningen.
Hij is het die de natiën het aanzijn
heeft geschonken Ze bestaan alleen om
en door Hem. Ze zijn Zijn eigendom.
Daarom hebben deze volken te bestaan
voor Zijn eer en te vragen naar zijne or
dinantiën.
Zoo alleen is goed beschouwd, een or
delijk staatsleven mogelijk.
Als de Overheid niet wordt erkend als
door God ingesteld, maar als zij be
schouwd wordt als slechts een mensche-
lijke vinding, dan is ook geen Overheids
gezag bestaanbaar. Want waarom zou
een mensch zich buigen voor het gezag dat
anderen zich aanmatigen?
Maar 't'wordt anders als wij erkennen
dat de Overheid regeert bij de gratie
Gods; dat zij door God is ingesteld als
zijn dienaresse om het woelen der zonde
te beteugelen en het recht onder de men
schen te handhaven.
Daarnaast echter legt deze belijdenis
ook hooge verplichtingen op.
Zij is absoluut onvereenigbaar met on
verschilligheid ten aanzien van het staat
kundige leven.
Als de Overheid waarlijk is een instru
ment Gods, dan hebben wij al het moge
lijke te doen om dit instrument aan haar
heilig doel te doen beantwoorden.
Dan zijn we niet klaar met de betuiging,
dat de politiek ons niét interesseert en dat
het ons koud laat wat er op dit gebied
voorvalt, maar dan zien we de staatkunde
als een deel van onzen godsdienst.
Dan zullen we trachten God te dienen,
door ook het staatkundige leven aan zijn
heiligen wil te doen beantwoorden.
Dan zal het onze bede zijn, en die bede
zal prikkelen tot activiteit; „Uw konink
rijk kome, Uw wil geschiede", ook in het
staatkundige leven.
voor Manufacturen
Dames- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen ia
De haven van Vlissingen.
Er zit afgezien van de vraag of men
het in alle opzichten met deze beweging
eens is, in de actie tegen het Belgisch
verdrag iets wat aantrekt.
De wensch, of liever de eisch die hier
tot uiting komt, dat Nederland niet met
zich zal laten spelen, dat het niets van zijn
zelfbeschikkingsrecht zal loslaten en dat
het baas zal blijven in eigen huis, doet
weldadig aan, ook al moet worden toege
geven, dat er in deze beweging ook iets te
genstrijdigs is.
Het is toch gewoonte geworden in bree-
de kringen, onze weermacht zooveel
mogelijk te verzwakken en het uit te klin
ken voor het oor van de geheele wereld,
dat Nederland, als puntje bij paaltje komt,
toch niets in de melk te brokken heeft, dat
leger en vloot niet de minste wezenlijke be
teekenis hebben en dat we verstandig zou
den doen, door maar zoo spoedig mogelijk
te ontwapenen.
En ook al gaat men niet zoover, dan is
er toch een voortdurende tegenwerking
van de maatregelen om leger en vloot aan
hun doel te doen beantwoorden.
Zelfwegcijfering schijnt veler ideaal.
Thans echter, nu hier een verdrag wordt
voorgelegd door een minister die getoond
heeft als het gaat om onze vrijheid en on
afhankelijkheid geen duimbreed te willen
wijken, nu wordt ook door velen die nooit
iets gedaan hebben om dezen bewindsman
zedelijk te steunen, de voorstelling gegeven
alsof hij het is, die met de landsbelangen
speelt, terwijl zij het zijn die voor die be
langen een open oog hebben.
Dat is ietwat tegenstrijdig.
Maar dat daargelaten.
Van alle kanten wordt nu althans ge
roepen; Nederland, waak!
En dat heeft zijn goede zijde.
Jammer is echter, dat van zulk een be
weging alleen iets bemerkt wordt, als b.v.
deRotterdamsche haven naar men
vreest in gevaar wordt geacht.
Dan komt alles in actie.
Maar als daarentegen gewezen wordt op
de noodzakelijkheid van een goede haven
voor Vlissingen, toch óók een lands
belang, dan hoort men van dat alles niets.
Sterker nog, dan is er tegenwerking en
niets anders dan tegenwerking.
Bedoelde haven zal nu worden ver
beterd.
Alleen, daarover zijn alle deskundigen
het eens, niet afdoende.
Er schijnen hier machten te werken, die
zóó overtuigd zijn van de nationale betee
kenis van plaatsen als Rotterdam, dat
daaraan zelfs de belangen van Vlissingen
en van Zeeland en nog wel iets meer, moe
ten worden opgeofferd.
Leerzame cijfers.
Van socialistische zijde wij hebben
daarop reeds eerder de aandacht geves
tigd is niet in de laatste plaats het oog
gevestigd op het Zuiden, op Limburg,
Noord-Brabant en Zeeland. v
Het aantal leden van de S. D. A. P.
is volgens den heer Drop, die speciaal voor
de bewerking van deze provinciën is aan
gewezen, dank zij het conservatisme van
de bevolking en den invloed van de kerk,
niet bijster groot
In 1914 bedroeg in Zeeland het aantal
leden 401, welk getal in 1926 was gestegen
tot 664. Een vermeerdering met ruim
50 pet.
Dat valt nogal mee, denkt misschien
deze of gene.
De zaak wordt echter een weinig anders
als we letten niet op het aantal leden
maar op den invloed van de S. D. A. P.
Werden in 1909 op de sociaal-democra
tische candidaten uitgebracht 1404 stem
men, in 1918 was dit getal gestegen tot
4917, in 1922 tot 9533 en in 1925 tot
12.175.
Dat is een geweldige stijging, die ons
niet onverschillig mag laten.
Deze cijfers hebben ons iets te zeggen.
Er blijkt uit, dat ook ons Zeeuwsche
volk niet doof is voor de roepstem van het
Socialisme, dat de prediking van het
evangelie van den haat ook hier weer
klank vindt.
Het is dan ook hoog noodig dat ernstig
wordt nagegaan, in de eerste plaats waar
aan deze snelle stijging van het roode
stemmencijfer is toe te schrijven, maar
dan ook, wat er gedaan kan worden om dit
roode gevaar te keeren.
Want een gevaar is het.
Veel grooter en veel ernstiger dan het
Belgische gevaar waartegen thans in zoo
sprekende advertentiën reclame wordt ge
maakt.
Toenadering.
De vraag wat er gedaan kan worden om
ook in Zeeland den toenemenden invloed
van de S. D. A. P tegen te gaan, valt niet
met een enkel woord te beantwoorden, ook
al, omdat hier niet alleen politieke, maar
ook sociale invloeden werken.
Wij vertrouwen dat het Provinciaal Co
mité, dat dezer dagen vergadert, zich hier
mee zal bezighouden, evenals de diverse
Centrales. Zelf hopen we hierop ook nog
wel nader terug te komen.
Er is echter één punt, waarop wij reeds
thans de aandacht wenschen te vestigen
en dat geen oogenblik door ons uit het oog
mag worden verloren.
Wij bedoelen de verhouding tusschen de
Protestantsch Christelijke partijen, en zeer
speciaal van de Antirevolutionaire- en de
Staatk. Geref. partij, die toch wat de
hoofdzaken betreft, zeer dicht naast elkaar
staan.
Verstaan moet worden, dat we den vij
and geen grooter dienst kunnen bewijzen
dan door de verschillen zooveel mogelijk
toe te spitsen.
Wanneer de belijders van den Christus
elkaar te vuur en te zwaard bestrijden,
dan hoont de S. D. A. P. niet alleen de
Christenen, maar dan spot zij ook met den
Christus, naar wiens Naam zij zich noe
men en dan maakt zij van de omstandig
heid dat door tweedracht de kracht ge
broken wordt, een dankbaar gebruik.
Er zijn tusschen Antirevolutionairen en
Staatkundig Gereformeerden zekere ver
schillen.
Maar in hoofdzaak bedoelen zij toch
hetzelfde. s
Beider streven is, den invloed van de
Antirevolutionaire beginselen te verster
ken en het staatkundige leven zooveel mo
gelijk in overeenstemming te brengen met
het Woord van God.
En juist daarom is het zoo gevaarlijk
niet alleen, maar ook zondig en onverant
woordelijk, indien men inplaats van naast
elkaar de revolutiebeginselen en de par
tijen die daaruit leven te bestrijden, voor
het front van den vijand elkaar in de ha
ren vliegt.
Als er naar den wensch van den heer
Colijn, over en weer een streven komt om
misverstanden zooveel mogelijk uit den
weg te ruimen, dan zou er reeds veel zijn
gewonnen en dan zou de S. D. A. P. zeker
geen reden hebben om te juichen.
Waar de diepere beginselen dezelfde
zijn, waar beider streven is de eere van
onzen God te zoeken, daar moet althans
ernstig worden beproefd, om aan den broe
derstrijd in het gezicht van den vijand, en
waarvan alleen de revolutionaire partijen
profiteeren, een einde te maken.
Toenadering eischt Gods Woord.
Toenadering is noodig ook met het oog
op den toenemenden invloed van de S. D.
A. P.
Ook in Zeeland!
Wacht dan niet tot het pijn in de keel en
op de borst krijgt. Bescherm de teere lon
gen door het onmiddellijk Abdijsiroop in
te geven, die een zware verkoudheid of erger
bijtijds voorkomen kan. Akker's Abdijsi
roop is een onschadelijk en toch krach
tig werkend kruidenmiddel dat U gerust
moogt geven. Het helpt prachtig bij bron
chitis, influenza, kinkhoest of verkoudheid
In flacons vanaf 230 gr. f 1.50
Het 10.000e schip te Antwerpen.
Omstreeks half November wordt te
Antwerpen dit jaar het 10.000e schip ver
wacht. Het is voor het eerst, dat Ant
werpen dit record bereikt en allerlei fees
telijkheden worden op touw gezet om dit
feit te vieren. Een stoet van schepen zal
het 10.000e schip tegemoet varen en naar
Antwerpen begeleiden. Daarna zal op het
stadhuis een schitterende ontvangst plaats
hebben.
De opbouw van Palestina.
Onder voorzitterschap van den gewe
zen Hoogen Commissaris in Palestina Sir
Herbert Samuel vergaderen thans te Lon
den een aantal bekende personen, die het
vraagstuk van den opbouw van Palestina
onder de oogen zien. De Zionistische orga
nisatie is daarbij vertegenwoordigd door
de Executieve. Verder nemen aan de be
raadslagingen o.a. deel mr L. E. Visser
en S. van den Bergh uit Nederland.
op een plaatjei
Lievevrouweslraat 41
BERGEN OP ZOOM
N.6. Oak zware vernikkelde
PLATTE BUIS-KACHELS
geld, zoodat zij gebruik moest maken van
de vuurwapenen.
Een Reuter-bericht uit Konstantino-
pel maakt melding van de mobilisatie van
4 Turksche legercorpsen in de „bedreigde
streek", zonder nadere aanwijzing dier
streek.
De Pruisische Landdag heeft giste
ren ondanks de voortgezette obstructie der
communisten tiet alles-beheerschende art.
1 en het compromis met de Hohenzollerns
aangenomen. Alleen de communisten stem
den tegen, de socialisten onthielden zich.
Om de kosten van de productieve
werkverschaffing te dekken, stelt het ge
meentebestuur van Berlijn voor het tram
tarief tot 20 pfenning te verhoogen. De
opbrengst van die verhooging en van op
centen op de hondenbelasting worden ge
raamd op 8 millioen mark. De socialis
tische groep in den raad heeft zich nu
daartegen verklaard en stelt voor het geld
te vinden door verhooging van bestaande
en zoo noodig schepping van nieuwe be
lastingen. Met name wil zij een belasting
leggen op „luxe-woningen".
Tot einde Augustus zijn in een tijd
perk van zes maanden 7000 vreemdelin
gen, die zich zonder paspoort in de Ver-
eenigde Staten ophielden, gedeporteerd.
Evenzooveel gevallen zijn nog hangende.
Een autocar met mijnwerkers, die
weer aan het werk wilden gaan, is, on
danks het politie-excort, in het dal van
Afan nabij Port Talbot (Eng.) door eenige
honderden stakers aangevallen. De mijn
werkers werden gedwongen hun voertuig
te verlaten. De auto werd in brand gesto
ken. Politie-versterking is ter plaatste
aangekomen.
Cook, de secretaris van den Engeï-
schen mijnwerkersbond, heeft een hef-
tigen aanval openbaar gemaakt op Robert
Williams, den voorzitter van de conferen
tie .van de labourpiartij, en Mac Donald
wegens onwelwillende uitlatingen over dei
mijnwerkersstaking. Cook zegt, dat de
mijnwerkers walgen van deze redevoe
ringen.
Het Oiostenrijksche ministerie treedt
af, omdat het geen vergelijk tot stand kan
brengen inzake de ambtenaarsbezoldiging.
Korte berichten.
De Deenscbe minister van economi
sche zaken heeft een wetsontwerp bij het
folketing ingediend, betreffende ondersteu
ning van het Deensche bedrijfsleven. De
regeering wordt daarbij gemachtigd, een
reeks maatregelen te treffen, welke hierop
neerkomen, dat er leeningen zullen worden
verstrekt aan industrieën, die bijzonder
I onder de crisis te lijden hebben.
Vrijdagavond kwam het in Noord-
Berlijn, na afloop eener communistische
vergadering, tot botsingen met de politie.
Ongeveer 25 personen weiden gearres
teerd. De politie werd met steenen beko-
Dr J. G. Sclieurer.
Naar wij vernemen is de heer J. CL
Scheurer, lid van de Tweede Kamer, onge
steld. Hij zal eenigen tijd rust moeten
nemen en zal dus voorloopig aan de
werkzaamheden van de Kamer geen deel
kunnen nemen.
Het Nederlandsch-Belgisich
verdrag.
De Commissie van Rapporteurs der
Tweede Kamer heeft, ofschoon zij de
'schriftelijke behandeling van het Neder-
landsch-Belgisch verdrag reeds "had ge
sloten en de opeabare behandeling genoeg
zaam voorbereinhad verklaard, gisteroch
tend den minister van Buitenlandsche Za
ken, jhr Van .Kamebeek, nadere vragen
inzake het verdrag gesteld.
Minister van Karnebeek heeft daarom
trent besprekingen met de commissie ge
had. Ofschoon op het oogenblik niet kan.
worden uitgemaakt, of dit tot nieuw opont
houd aanleiding zal geven, en het ook!
geenszins de bedoeling van den Kamer
president noch van de regteering is, de
openbare behandeling van het verdrag in
de Tweede Kamer nader uit te stellen,
groeit toch de meening in Kamerkringen
I I
I
f i