No II
Woensdag IS October 1926
41e Jaargang
tóORMASI GAiffo
Buitenland.
Rlnnlnt
Kerknieuws.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorsistraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Wii jubelen niet!
Wie uitsluitend het oog lieeft gericht
op het Belang der A.R. partij, die zal
over de verbroken samenwerkingzeker
niet al te zeer treuren.
Onze partij heeft zich echter noodt op
■het^lstandpunt gesteld, dat het partij-be
lang den doorslag behoorde te geven.
Toen cle heer Coiijn in 1923 zijne moei
lijke taak aanving, wist hij vooruit, dat
het steenen zou regenen, en dat als ge
volg daarvan, de A.-R. partij in 1925
gehavend uit den stembusstrijd zou te
voorschijn komen.
Toch heeft hij, nadat hij zich dit alles
had gerealiseerd, nietgeaarzeld deze
moeilijke en ondankbare taak te aanvaar
den..
Niet het partijbelang, maar het
landsbelang gaf den doorslag.
En het was hetzelfde landsbelang dat
hem 'in 1925 noopte aan de roepstem
van H. M. de Koningin tot Kabinetsfor
matie gehoor te geven en dat hem weer
hield het uiteengaan van de rechtsche
partijen te bevorderen.
Wie de politieke geschiedenis van de
laatste jaren met een nuchter oog be
ziet zal niet kunnen ontkennen, dat de
samenwerking van deze partijen voor ons
land rijke vruchten heeft afgeworpen.
Aan de overheersching van het libera
lisme, dat zelfs volgens het getuigenis
van vooraanstaande liberalen van zijne
positie schandelijk misbruik maakte, is
een einde gekomen. De rechtsgelijkheid
van de verschillende groepen der bevol
king is erkend.
Dat is een zaak van nationale be-
teekenis.
De Christelijke scholen zijn in*de ge
legenheid gesteld zich te ontwikkelen. De
ouders, die wenschen dat hunne; kinderen
overeenkomstig hunne beginselen zullen
worden opgevoed, worden daarin niet lan
ger verhinderd. Met milde hand kan het
zaad des evangelies, ook in de school,
worden gestrooid.
En naast de bijzondere lagere scholen
hebben ook de Christelijke middelbare
scholen gelegenheid gekregen hare vleu
gels uit te slaan.
Maar niet alleen op het gebied van
het onderwijs, ook op; sociaal ter-
frein is het recht in eere hersteld.
Wij hebben gekregen onze sociale wet
ten .die. zeker niet zonder fouten en ge
breken zijn, maar waarvan toch ka.n wor
den erkend, dat ze een zegen zijn, niet
alleen voor de arbeidersbevolking, maar
■voor heel het volk.
Het was de vereenigde rechterzijde, die
onder feilen tegenstand van de gecon
centreerde linksche partijen de Regee-
xing gelegenheid gaf leger en vloot zoo
danig te organisperen, dat onze weermacht
(in 1914 en volgende jaren in staat bleek
de gruwelen van den oorlog buiten onze
grenzen te houden en ons land bij; den
vrede te bewaren.
Het is in den middellijken weg te dan
ken aan het kloek optreden van het recht
sche Kabinet, gesteund door een rechtscibe
meerderheid in de Staten-Generaal', dat in
1918 de revolutiebeweging tijdig en met
kracht de kop; werd ingedrukt.
Hadden we toen gehad een zwak Ka
binet, dat niet steunde op een eensge
zinde meerderheid, het zou niet mogelijk
geweest zijn de revolutie buiten onze gren
zen te houden.
Maar dat is nog niet alles.
Wie zal zeggen, hoe 't er in ons land
zou uitzien, wanneer dank zij de verdeeld
heid der rechterzijde, de vrijzinnige par
tijen gedurende het eerste vierde van deze
eeuw den toon hadden kunnen aangeven
en hunne beginselen tot toepassing had
den kunnen brengen?
Wie daaraan denkt, die zal zonder de
'bezwaren aan een langdurige, samenwer
king verbonden, uit het oog te verliezen,
toch den ,x ij ken. z e ig; e n ons in die;
samenwerking geschonken, willen erken
nen. V
Die zal het verstaan, dat de heer Coiijn
in .1925, hoezeer hij' ook met de toen
dreigende gevaren bekend was, toch de
verantwoordelijkheid van de samenwer
king niet wilde aanvaarden.
Die zal het verstaan, dat het ons niet
mogelijk is met den jubel van vele Chr.
Historischen, die Mr Schokking terecht
poogde te temperen, in te stemmen.
mimisten voor al wat leelijk was uitge
scholden en er tusschen door zongen zij
met hun aanhangers op de tribune de
Internationale.
Plotseling grijpt de communist Keiler
man een zware aktentascfe en kegelt die te
midden der afgevaardigden van rechts.
Voorzitter Bartels deelt mee, dat hij: de
publieke tribune zal laten ontruimen waar
op de afgevaardigde Ivellerman. (comm.)
!zich met .geweld baan breekt naar den
voorzittersstoel; hij smijt een glas water
en een inktpot naar rechts en tracht
den voorzittershamer te bemachtigen. Den
inktpot vangt een zaaldienaar op, de ha
mer wordt hem weer ontrukt maar het
water treft doel.
Een van de communistische Landdag-
leden maakt zich meester van de voor-,
zittersbel en begint als een krankzinnige
te bellen, tot groote vreugde van het
janhagel op de tribune..
Die zitting: wordt voor een kwartier ge
schorst; de meeste afgevaardigden blijven
in de zaal en de communist Kasper ver
schijnt eensklaps op den voorzittersstoel
en begint met water te gooien. Hij wordt
door zaaldienaars naar beneden gesleurd.
De uit het gebouw verwijderde bezoekers
der publieke tribune scholen voor het
gebouw samen en braken de liederlijkste
verwenschingen aan het adres der Hohen-
zollerns uit. Zij worden door de politie
verspreid.
Later na de heropening worden
do communisten Gohsen en Müller-Frank-
fort wegens bedreiging van leden der
rechterzijde, door de zaaldienaars uit de
zaal gesleept.
De communisten smijten hun tegenstan
ders actentasschen en glazen water naar
het hoofd. Een hunner begint het publiek
op de tribune toe te spreken, een paar
anderen trachten intusschen sommige
Duitsch-nationale afgevaardigden te lijf te
gaan. Het is een leven als een oordeel.
'Op een gegeven oogenblik vliegen er
een paar inktpotten door de lucht, waar
van er een den vice-president Garnisch
tegen het hoofd treft. Ook een afgevaar
digde wordt nog geraakt.
Opnieuw wordt de zitting geschorst en
het seniorenconvent komt bijeen om te
J beraadslagen op welke wijze men, ondanks
de communistische obstructie, de behan
deling van het compromis ten einde zal
kunnen voeren. 1
Besloten wordt, dat tegen de drie com
munistische afgevaardigden, die met inkt
potten hebben gegooid, een aanklacht zal
worden ingediend. Bovendien «zullen ze
van 20 zittingen worden uitgesloten.
■Na de heropening der zitting moeten
er nog verscheiden andere communisti
sche afgevaardigden wegens vlegelachtig
optreden worden uitgesloten. Als protest
daartegen trekken ten slotte alle commu
nisten de zaal uit.
Binnen zeer korten tijd was nu de
tweede lezing geëindigd. Het compromis
werd met algemeene stemlmën aangeno-
mep. Alleen de sociaal-democraten stem
den blanco.
Korte berichten.
In eran interview, dat Chamberlain
te Livorno toestond aan een correspon
dent van de Daily Telegraph, vertelde!
hij zijn indrukken omtrent den persoon
van Mussolini. Dezei zag eir robuster uit
en gezonder dan den laatsten keer, dat ik
hem zag, aldus dei Bngelschtoan, Maar
hij scheen Chamberlain een beetje over
werkt en de Duce ontving den raad,
öm ook een zeetochtje met een jacht
te maken, met de draadlooze op non
activiteit en geen enkele krant aan boord.
Mussolini stemde toe, dat het een Ideale
vacantia voor hem zou zijn.
Het comité der Grieksche staatsbe
ambten beeft een staking van 24 uur
uitgeroepen, daar de regeering een sala-
risverhooging van de hand gewezen heeft1.
Kondylis heeft dei stakers met ontslag
Herrie in den Pruisischen Landdag!.
Gistèren hebben de communisten, in
den Pruisischen Landdag, hun obstructie-
politiek tegen de behandeling van het
nieuwe compromis met de Hohenzollerns
voortgezet, daarin ondersteand door de
publieke tribune, die stampvol communis
tische werklieden en andere aanhangers
van het communisme zat. Alle sprekers
van andere partijen werden door de com-
Ramp N oordzeel.
Hét hoofdbestuur van het Nederl- Roo-
cle Kruis zendt ons het volgende commu
niqué: i
De storm der laatste dagen heeft he
laas weer zijn slachtoffers gevraagd. De
couranten hebben het ons doen weten,
dat de visschersvloot door heit ruwe ele
ment zwaar getroffen Is door het ver
gaan van 4 barer schepen, waardoor 46
personen (12 man, 10 man, 11 man en
13 man) het leven, hebben verloren. Wat
dit bericht 'in werkelijkheid beteekent voor
ben, dia hun vadeir, kostwinner Verlo
ren hebben, behoeft niet nader te wor
den vermeld'. Helaas worden wij daar
,ta dikwijls aan herinnerd'.
Intusschen is het reeds een verblijdend
verschijnsel, dat velen zich gedrongen ge
voelen, te trachten het leed der nabe
staanden op ©enigerlei wijze te helpen
lenigen en wel op materieel gebied-
Voor hen, ctiei zulk een blijk van sym
pathie wenschen te geven, verklaart het
hoofdbestuur van het Nederl- Roode
Kruis, Princesseigracht 27 's' Gravenhage
(postgiro no .221201 zich gaarne bereid
gelden in ontvangst te nemen onder het
motto: Ramp Noordzee."
Minister Kan naar de Vel uwe.
Uit Epe, waar minister Kan gisteren
korten tijd verwijlde, tijdens zijn bezoek
aan de bebosschingen van de Véluwe,
'schrijft men ons:
Men mag gerust zeggen, dat er wel geen
Minister van Landbouw zich zooveel
moeite beeft gegeven zich van land-,
tuin- en boschbouw op da hoogt© te stel
den als de tegenwoordige bewindsman
doet- Niet door de studie'van rapporten
schijnt minister Kan bij voorkeur zich een
denkbeeld te willen vormen van de vele
vraagstukken, die hij heeft te behandelen,
maar veeleer door persoonlijk bezoek. He
den beizochf hij bet uitgestrekte bosch
domein van den staat bij. Nunspe-et, ge
naamd Nieuw Soerel, wel bekend aan de
vele vreemdelingen, die des zomers dit
dorp bezoeken om zich vervolgens te be
geven naar de uitgestrekte bebossching,
die het staatsboschbeheer uitvoert ten be
hoeve van verschillende gemeenten, en
waar van die der gemeenten Heerde en
Zwolle werden doorkruist. De minister
liet zich uitvoerig over de werkzaam
heden inlichten en toonde een levendige
belangstelling in liet scheppende werk,
dat hier wordt verricht.
De ex-keizer keert niet terug.
De minister van Binnenlandsclie Za,-
ken heeft „De Tel." gemachtigd tot de
mededeeling, dat noch mondeling, noch
schriftelijk de mogelijkheid van ©en terug
keer van den ex-keizer naar Duitschland
ter sprake is gekomen.
De ex-keizer is, voor zoover den mi
nister bekend, ook volstrekt niet voor
nemens terug te keeren.
Het Nederlandse li-B e 1 g i sch
verdrag.
De parlementaire redacteur van „De
Maasbode" meldt:
Het bericht, dat in sommige bladen
voorkomt, dat de voorzitter der Tweede
Kamer het voorstel zal doen om op 26
October a.s. -een aanvang te maken met
de openbare behandeling van het tractaat
Nederland-België is beslist voorbarig.
Naar wij vernemen zal in de zitting
van Donderdag een voorstel worden ge
daan tot regeling van de werkzaamheden
aanvangend ,op Dinsdag 19 October. Wordt
dit voorstel aangenomen, dan wordt be
gonnen met de financiëele ontwerpen, de
z.g.n. belastingwetten, daarna n.og eenige
ontiVerpen, die gereed zijn, terwijl als
laatste punt op die agenda voorkomt het
tractaat. Of daarmede dus op 26 Octo
ber een aanvang zal worden .gemaakt,
meenen wij te mogen betwijfelen. In alle
geval is op het oogenblik met geen moge
lijkheid de juiste datum daarvan te noe
men.
De Zaterdag sclie 6-urendienst
in het Mijnbedrijf.
Gisteren kwam de contact-commissie
in het mijnbedrijf opnieuw bijeen ter be
handeling van het verzoek der samen
werkende organisaties tot wederinvoe
ring van den Zaierdagsche 6-urendienst.
Namens de directies werd een ver
klaring afgelegd, waaraan we het vol
gende pmüeenen:
De kwestie van den Zaterdagscben
dienst heeft een economisch en gods-
diienstig-zedelijk karakter. De directies
blijven van oordeel, dat uit economisch
(oogpunt bezien tot wederinvoering van
den 6-uursdienst niet kan worden over
gegaan.
Wat den godsdienstig-zedelijken kant
aangaat, verwijzen de directies naar bet
destijds door baar gedaan voorstel.
Deze regelen blijken thans bij de vak
bonden ernstig bezwaar te ontmoeten en!
wel in die mate, dat zij thans voor alles
streven naar herstel van den 6-urendienst
en bereid zijn de consequenties daarvan
te aanvaarden.
Onder deze omstandigheden meenén de
directies aan de tegenwoordige regeling
niet langer te mogen vasthouden en ver
klaren zij zich bereid den 6-urendienst op
Zaterdag „weder in te voeren. Zij behou
den zich voor, om, wanneer de omstan
digheden dit noodig maken, de bestaande
loonovereenkomst op te zeggen en te
komen met voorstellen tot loonsverlaging.
Verder wenschen zij den verkorten Za
terdagscben dienst beschouwd te zien als
een tijdelijke maatregel, waarop zij kun
nen terugkomen, wanneer de omstandig
heden haar daartoe noodzaken,
Na kennisneming van deze verklaring
deelden de vertegenwoordigers der vak
honden mede, dat zij' hun schriftelijk ant
woord daarbij uiterlijk Donderdagmorgen
14 October aan de contactcommissie zul
len doen toekomen.
IFTC Rl. 17/IMnCDC
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.29, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Het voornemen bestaat, Hr. 'Ms.
torpedoboot „De Jager", in aanbouw hij
de Kon, Mij. „De Schelde" te Vlissimgen,
op 23 Oct. a.s. te water te laten.
Ap.rd.ap pel d iéf stal- Een de
zer dagen waren door den landbouwer
N. fa N. en St. Joosland onder die ge
meente met de machine verschillende per-
ceelen aardappelen gerooid', welke hij tot
den volgenden dag wilde laten liggen.
Den anderen dag evenwel bleek een
groo'te hoeveelheid der gerooide aardap
pelen te zijn ontvreemd. Een door de
politie ingesteld onderzoek had tot resul
taat, dat tegen verschillende personen in
dei gemeente Arnemuiden woonachtig, pro-
ci&sverbaal werd opgemaakt-
Goes. Van 15 Oct- tot en met 23 Oct.
zal ©en tentoonstelling van schilderijen
van iden heer A- J. v. Dijck uit Veere in de
bovenzaal van hotel Centraal worden ge
houden. Wij herinneren er aan, dat dhr
v. Dijck zes jaar geileden met zijn tentoon
stelling hier zulk een groot succes had.
Verscheidene doeken werden toen door
hem verkocht en vele belangstellenden
hebben van de talenten van den heer v.
■Dijck genoten. D[hr v. D'ijck, die inmiddels
een Italiaansche studiereis heeft gemaakt,
zal nu weer een interessante collectie
schilderijen exposeeren. Morgen zal een
advertentie op deze tentoonstelling nog
nader de aandacht vestigen.
H u 11 e b r o c k-a vond. Het was
gisteravond voor cle: derde maal, dat wij
den populairen Vlalamschen bard in Goes
hebben hooren zingen. Eh ook nu was de
zaal van da Prins va.n Oranje; weer ge
heel bezet- Er blijkt van de Hullebroeck-
avonden toch ©én eigenaardige bekoring
uit te gaan. Detze Vlaming heeft er slag
van om het publiek den geheelen avond
aangenaam bezig te houden.
D® bekende liedjes als: Moederken al
leen, Hij, die geen liedje zingen kan, He
melhuis, de Biet© bauw, Vóór 't kantkus
sen, Vlaamsche kermis, Tineken van
Heule, Van Jan den Mosselman, enz. heb
ben we weer in bonte mengeling van
ernst .en luim gehoord". Ook het publiek
dat zijn we zoo gewoon mocht
proeven van bekwaamheid afleggen. Vol
gens Emiel was het een enkele maal
„afschuwelijk", malar in de meeste ge
vallen schitterend. Na en dan zelfs
zóó goed, dat hij de; boozei gedachte uit
sprak: „dat vers hebben jullie zeker voor
dezen avond gerepeteerd-"
Énkele nieuwe nummertjes als „Pad
vinders, vooruit!", „Het lied van Nele",
en „het meisje van Amsterdam'' kregen
mede een plaats op1 't program.
Aan den zang ging een kort'e causerie
vooraf. Hullebroek is dankbaar Voor de
volle zalen, overal, waar hij optreedt!,
want 'daaruit blijkt, dat zijn zoo 'eenvoudig
gecomponeerde liedjes gemeengoed zijn
gewordc-m. Het- zijn niet alleen liedjes
voor Vlaanderen, maar voor heel den Ne-
derlandschen stam, voor alle streken en
landen waar 'Nederlandsch gesproken
wordt- Toch zijn ze in de eerste plaats
Vlaamsche liedjes, want ze bezingen
dat eenvoudige; Vlaamsche volk, dat in
zijn volksleven zoo gezond gebleven is.
'0m daf volksleven te zien en mee te
■maken, moet ge1 echter niet naar Brussel
cf Antwerpen gaain, maar. naar de; stille
afgelegen dorpjes in Vlaanderen. Daar
vindt ge terug, wat in de: liedjes wordt
(bezongen.
Welnu, van "dat échte; Vlaamsche leven
hebben we gisteravond weer rijkelijk mo
gen genieten. En de vele aanwezigen
zullen ct zeker Hnllebroeck dankbaar voor
zijn.
-Heden is onzei stadgenoot, de heer
IJ. R. J. v. d. Veen, door de Arrondisse-
ments-Rechtbank te Middelburg beëedigd
als notaris te Terneuzen, als opvolger
van notaris v. d. Moer.
WiThieTmiiniadorp. Hedenmorgen, om-
streeks kwart voor zeiven had de autobus
van 'den heer v. S„ op weg' naar het
Katsche veer bet ongeluk bij de brug, op
den bekenden, gevaarlijken draai, om te
kantelen. Daar er vlak om den hoek een'
boerenwagen stond, moest de chauffeur
plotseling vaart inhouden, waardoor de
bus omkantelde. Bijna alle ruiten werdén
ingedrukt- Passagiers zaten niet in1 de
bus. De chauffeur kreeg geen letsel.
lerseke. De visschersboot YE 94 was
Zaterdagmiddag met defect roer onder de
wal van Stavenisse; voor anker gekomen-
Zondagmorgen door bet hooge' water ver
rast en door het doorgaan van 'tanker
is de boot tegen den dijk geslagen, boven'
de perkoenp'alen. De schade aan cle boot
■viel veel mede- Het gat is dichtgemaakt,
waarna de boot, na- 't aanbrengen van een
slee, is te water gelaten en vandaag
veilig de haven van lerseke binnengeko
men.
Kloetlnne. Alhier is in werking getre
den het verbod voor bestuurders van:
motorrijtuigen (rijwielen) om' met z.g. open
knalpot té rijden. Dit verbod geld voor
alle wegen in deze gemeente- Wellicht
dat door dit verbod een einde wordt'
gemaakt aan het oorverdoovencl lawaai
dat sommige motor-rijtuigen (rijwielen)
maken.
0. en W. Souburg Maianclag vergader
de de raad voltallig. De' commissie beldst
geweest met het nazien der rekening
1925 bracht bij monde van het lidl
Rooze rapport uit- Dei rekening wa's in
orde bevonden en geadviseerd werd tot
goedkeuring. Da raad stelde daarop de
rekening voorloopig vast op £34812.78
in ontvang en f33199.63 in uitgaaf,
alzoo een batig saldo van f1613.15- Dit
betreft den gewonen dienst. De kapitaal-
dienst werd vastgesteld op f 6514-99 in!
ontvang, f 6590-46 in uitgaaf, alzoo; eten
nadeelig saldo van £75-47. Daarna werd
de begroeting voor bet jaar 1927 door
B- en Wi- aangeboden.. Deze zal aan de
raadsleden ter inzage gezonden worden.
Naar aanleiding van het adres der Z-
L- M. om subsidie voor dei in 1927'
te ho.uden Landbouwtentoonstelling, stel
den B- en Wi. voor f 25' daarvoor beschik
baar te stellen. Het bleek dat bij dat
college een minderheid! was, die geen
subsidie wilde verleenen. Het voorstel
werd met 6 tegen 1 stemi aangenomen-
Een suppletoir kohier Hondenbelasting
werd vastgesteld! op een bedrag van f5-
De verordening op de heffing van het
schoolgeld, die maar goedgekeurd is tot
31 Dec- 1926, werd op voorstel van B-
en W- onveranderd ..opnieuw vastgesteld.
Beric-ht was ingekomen van den voor
zitter van den raad van Arbeid dat geen
deoc gemeenteambtenaren valt onder de
Inv. wet en dat alleen de grafdelver
verzeike'ringsplichtig is volgens de Ongev.
•jvet- Bij de rondvraag kwam jer sprake
de wijze' van verkoop bij een nood-
slachting; verharding van ©en voetpiad
aan den ouden 'dijk, en de aflevering
van het schilderwerk enz. in de dokters-
Woning
St. Philipsland. Vrijdagavond had evetrl
buiten N.-Vosmeier, mét 'de autobus vaü
B'ergen op Zoom op; Anna-Jaicobapblder,
die 7.25 te> St- Philipsland aankomt, een
ongeluk plaats, dat gelukkig goed' afliep;.
De auto, die gewoon reed, helde plotseling
voorover. Vermoedelijk door1 het breken
van de as of door heit inzakken tier
wielen kwam het voorstel plat op den
grond te liggen. De inzittenden, die door
den schok naar voren werden gieiwor-
pen, wisten spoedig uit de bus te komen!-
Slechts één, de heer S. Ei. van dalar, hiad
eenige; ontvellingen aaft een der beene'n.
(Z- N.)
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Bergambacht I. Kievit te
Baarn.
Bedankt voor Doorwerth, G. Grootjans
te Heerjansdam.
Aangenomen naar Ter Apel H. H. Bau
dot te Arum. i 1
Geref. Kerken.
Tweetal te Utrecht, K. J. Cremer te
Gees en J. Wijmenga te Charlóis.
Beroepen te Nieuwerkerk (Z.) H. de
Lange te Oioltgensplaat.
Chr. Geref. Kerk.
Drietal te Nieuwe Pekela, D. J. Mete
ring te Nieuwpoort, J. Reesink te Aalten
en J. L. de Vries te Rijnsburg.
Aangenomen naar Franeker, 1M.
Boltrop te Ulrum.
Bedankt voor 's Gravendeel, L'. deBruij-
ne te Zwolle; voor Steenwijk M. Hoï-
trop te Ulrum.
Geref. Gemeenten.
Tweetal te Moercapelle, Ds B. van Neer
bos, te Terneuzen en Ds H. Kieviet te
Veenendaal'.
Bedankt voor Rijssen, Ds R. Kok te
Gouda. j
'Chr. Evang. Gemeente.
Beroepen te Nieuwvliet, J. Enter te
Stadskanaal.
Ds Jioh. A. Raams nam Zondag,
afscheid van de Ned. Herv. Gem. te
