No 10 Dinsdag IS October 1926 4Ie Jaargang imtsoianl MARy ST JOHN. FEUILLETON. Het tractaat met België. Directeur-Hoofdredacteur: R. ZUIDEMA. Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes Tel.: Redactie en Administratie no. 11 Postrekening No. 44455. Bijkanfoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3. Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct- Bij abonnement belangrijke korting. Verbroken samenwerking. De kans, dat de op 11 November van het vorige jaar verbroken samenwerking van de rechtsche partijen spoedig zal worden hersteld, schijnt op dit oogenblik niet bijster groot. Uit de rede door den heer Schokkingi onlangs te Leiden gehouden, is wel ge bleken, dat er van die zijde nog niet de minste aandrang wordt gevoeld om het rechtsche front te herstellen. Had de heer Colijn te Leeuwarden ge wezen op de waarlijk niet geringe vruch ten fjje de coalitie voor ons land heeft opgeleverd, en zich tot verdere politieke samenwerking bereid verklaard wanneer op redelijke wijze met onze inzichten en verlangens rekening wordt gehouden, de heer Schokking sprak zich in geheel -anderen geest uit. De Christelijk-Historischen, zoo zeide hij, zijn niet zoozeer voor een spoedig herstel en in geen geval ligt het op onzen weg om in die richting te sturen. Uit deze woorden van den leider der Chr|.-Hist. Unie blijkt, dat men in die kringen den tegenwoordigen toestand nog zoo kwaad niet vindt. Ën dit blijkt nog sterker uit wat hij daaraan toevoegde, n.l. „dat we niet al te veel in dezen toestand moeten' jube len". Dat zijn veelbeteekenende woorden vooral in den mond van een zoo voorzich tig man als Mr Schokking. (Er wordt dus gejubeld over de ver broken samenwerking, zóó zelfs, dat de leider zich geroepen gevoelde te waar schuwen, dit toch niet al te veel te doen. Het is duidelijk: de sfeer die noodig is voor vernieuwde samenwerking is nog niet aanwezig. Is dat nu zoo erg? De vraag kan gedaan, worden of het nu zoo erg is, dat de rechterzijde uit eengeslagen werd en dat er op een spoe dige verandering van den politieken toe stand weinig kans is. En dan antwoorden wij volmondig van partijstandpunt bezien: neen! Een langdurige samenwerking, zooals wij die gehad hebben, brengt ongetwijfeld allerlei moeilijkheden met zich. Wanneer verschillende partijen samen een regeeringsmeerderlieid vormen, dan kan hert program van een Kabinet hetwelk op zulk een meerderheid steunt, niet zijn -een weerslag op de wenschen van ééne partij. 'Alle samenwerkende partijen zullen op hun beurt van de directe verwezenlijking van lievelingsdenkbeelden moeten afzien. Op den duur kan dit een gevoel van onbehaaglijkheid geven, terwijl mede van verschillende kanten critiek wordt uitge lokt, een critiek die vaak onbillijk is, maar die daarom toch hare uitwerking niet mist. i Zoo gemakkelijk wordt vergeten, dat b.v. de Antirevolutionaire partij; nog piet eens een zevende gedeelte van het aan tal Kamerzetels bezet houdt, en zoo komt men er toe te eischen dat volgens do A.-R. beginselen zal worden geregeerd. En wanneer zulk een wensch dan niet wordt vervuld en niet kan worden ver vuld, dan ontziet men zich niet de A.-R. partij in gebreke te stellen. - In verband hiermede is groot het ge vaar, dat het oude vuur een weinig wordt gedoofd en dat zich verschijnselen van inzinking voordoen. 74) Uit het Bngelsch. „Neen, ik heb gehoord, wat ge tegen Dollie gezegd hebt; het spijt mij zeer, maar ik kan niet komen. Wilt ge mij niet goe- dennac'ht zeggen?" en zij stak hem haar koude hand toe en zag hem bedaard en treurig in het gelaat. „Wat bedoelt zij? Waarom kijkt zij zoo ongewoon?" riep de arme jongen uit, toen de deur weer gesloten-was en zij haar het slot hoorden omdraaien. „Nog nooit te voren heeft zij geweigerd met mij te spre ken. Gij gaat mij toch ook niet verlaten, Miss Maynard?" ging hij verwijtend voort, toen Dollie stamelde: „Goedennacht." „Neen, dat moogt ge niet doen; ik wil niet, dat men mij aldus behandelt!" en voordat Dollie geheel kon begrijpen, wat hij wilde, had hij zonder plichtplegingen haar arm door den zijnen getrokken en haar de trap afgevoerd. „Mr Bertie, ik moet weer naar mijne moeder," riep Dollie, die werkelijk ver schrikt was door zijn aanhouden; maar zij was niet tegen zijn vasten wil opgewassen. „Met vijf minuten kunt ge tot haar te- rugkeeren," antwoordde hij, terwijl hij den pook opnam en het vuur deed opvlammen, En wanneer dan bovendien nog blijkt, dat de „bondgenooten" soms weinig lust gevoelen, om 'met de specifiek Antirevo lutionaire wenschen rekening te houden, dan is het te verstaan, dat de begeerte tot uiting komt om maar liever op eigen gelegenheid te opereeren. Vandaar dat reeds meermalen de wensch werd uitgesproken, dat de A.-R. partij zich terug zou trekken in hare tenten en van verdere samenwerking afzien. En te verklaren is ook, dat sommigen die niet genoeg rekening hielden met de politieke mogelijkheden, de A.-R. partij' van ontrouw aan hare beginselen be schuldigden, en zich afzonderlijk organi seerden. Daarom, uit partij o ogp unt bezien, kan het verbreken van de samenwerking niet anders dan worden toegejuicht. Wij staan nu meer vrij. We kunnen gemakkelijker onze beginse len propageeren. We worden niet verantwoordelijk ge steld voor dingen waarvoor we niet ver antwoordelijk behooren gesteld te worden; we staan minder aan aanvallen bloot en de kans op politieke winste is daardoor grooter. Houden we echter niet alleen en in de eerste plaats rekening met het partij belang, maar letten we ook op het lands belang, dan komt de zaak naar 't ons voorkomt wel een weinig anders te staan. We hopen dit nader aan te toonen. We hebben gisteren het oordeel van „De Standaard" over het verdrag met België medegedeeld. Thans wijdt ook „De Nederlander" een beschouwing aan dit vraagstuk, waaruit wel niet met zooveel woorden blijkt, dat de Chr.-Hist. Kamerleden voor het ver drag zullen stemmen, maar dat toch te denken geeft. In het Chr.-Hist. orgaan „Nieuw Chris telijk Leven" hadden de heeren Prof. J. de Zwaan en Ds A. Keers een artikel geschreven, waarin hunne' bezwaren wer den geresumeerd en dat aldus eindigde: „Tenzij deze schaduwen volkomen wer den weggenomen, vertrouwen wij dan ook, dat alle Christelijk-Historische Kamerle den tegen dit verdrag zullen stemmen en dat zij landsbelangen niet kunnen op offeren aan het behoud van eenen Minis ter van Buitenlandsche Zaken, hoe groot ook zijn verdiensten mogen geweest zijn. Ongetwijfeld zal ieder hunner in deze historische Kamerzitting op zijn post zijn en als man van beginsel zijn vollen plicht doen." t i .Over dit schrijven drukt „De Nederlan der" zijn groot leedwezen uit. Hier maken, zegt het blad, de schrij vers twee zeer ernstige fouten. Ten eerste ondernemen zij; het te onderstellen, dat, bij de hoogst-belangrijke beslissing, voor (welke de Tweede Kamer zich ziert ge plaatst, de Kamerleden in het bizon der Christelijk-Historische Kamerleden zich niet zouden laten leiden door hetgeen zij het hoogst achten voor 's lands belang; maar „dat zij de landsbelangen zouden opofferen aan het behoud van eenen Mi nister van Buitenlandsche Zaken." Wij zouden de heeren Da Zwaan en Keers willen vragen of zij zich zelf tot zulk een verraad in staat achten. De zoodat ieder' hoekje van de hall verlicht was. „Waarom zijt ge vanavond bang voor mij? gij waart dien avond, toen gij Hebe waart en mij allerlei diensten bewezen hebt, veel vriendelijker tegen mij"; en Ber tie's oogen kregen eene zachte uitdruk king. Dollie keek naar de donkere trap, en aarzelde toen; misschien kon haar moe der ook nog wel vijf minuten wachten. „Spreek niet zoo luid; gij kunt niet we ten of zij ook luistert." „Wie? Mrs St. John?" Dollie knikte toestemmend. „Waarom is zij gekomen?" vroeg hij le vendig. „Terstond toen ik haar stem hoor de, wist ik, dat er iets niet in den haak was; zij heeft niet voor niets deze lange reis gemaakt. Ik heb,nog nooit te voren gehoord, dat zij haar echtgenoot en 'hare kinderen alleen gelaten heeft." „Mr St. John is niet wel." „Reden te meer voor haar om bij hem te blyVen." „Ja, maar zij wenschte Mary te spreken, en haar het nieuws te brengen. Hoe! heeft men het u nog niet verteld, Mr Bertie?" en Dollie zag hem half verschrikt, half ver legen aan. Hoe zou ze er af kunnen ko men zijne vragen te beantwoorden? „Gij vergeet, dat iedereen mij den ge- heelen avond ontloopen heeft," antwoord de hij boos. „Zie eens, Miss Maynard, gij behoeft niet bang te zijn om het mij te ver tellen; natuurlijk weet ik, dat er iets ge- heeren zullen die vraag met verontwaar diging ontkennend beantwoorden. Zeer be grijpelijk! Maar waarom onderstellen zij dan de mogelijkheid dat een der Chris telijk-Historische Kamerleden tot zoo danige laagheid in staat zou zijn. De ellende van het staatkundig leven is, dat beste brave mensehen hunne meest geachte vrienden (zoodra deze Kamerlid worden) tot menige laagheid in staat ach ten, zelfs .tot het verraden van hun va derland „om eenen Minister te behou den". Laten Christelijk-historische man nen toch nimmer aan deze dingen mede doen! Als A., op zeker gewichtig oogen blik, het landsbelang anders ziet of voelt dan B., zoo geeft dit toch aan niemand het recht bij A. of bij B. onzuivere mo tieven te onderstellen. In menig gewichtig oogenblik deed dit wantrouwen reeds zoo veel kwaad. Moet nu weder hetzelfde plaats hebben bij de beslissing over het Belgisch Tractaat? De tweede groote fout van de schrij vers is, dat in hun woord slechts kan worden gezien een druk op de vrijheid van den volksvertegenwoordiger. De beslissing over het ontwerp-tractaat is zeer moeilijk. Voor hem, die alleen ziet op de dingen, die vlak voor oogen zijn, is twijfel uitgesloten. Het kanaal van Ant werpen naar den Moerdijk kan wellicht Nederland nadeel brengen; het Schelde- régime kan, onder bepaalde omstandig heden, groote kosten veroorzaken; de be perking onzer bevoegdheden tegenover schepen, die de Schelde bedaren, ook bij gegronde vrees voor moedwil of voor ver voer van oorlogstuig, zou aanleiding kunnen geven tot feiten, met ons belang of met onze souvereiniteit in strijd. Dus is afstemmen noodzakelijk Maar voor hem, die deze drie bezwaren (vooral het laatstgenoemde) wèl ernstig weegt; maar die toch ook iets anders ge voelt die meent op te merken eene sterkere ontwikkeling van het Vlaamsche element in België en die oordeelt, dat op dit oogenblik eene verwijdering tussclien Nederlanders en Vlamingen even schadelijk kan zijn, voor beider toekomst, als dat toenadering tusschen deze twee voor beider toekomst gunstig zou wer ken voor hem is de beslissing niet zoo gemakkelijk, voor hem bestaat wèl twijfel. Nu is één ding noodig. Nieuwe ge zichtspunten over de zaak zijn bezwaar lijk meer te openen. Elk Kamerlid heeft zijn werktafel vol van geschriften over het tractaat, en in zijn "hoofd dansen kanaalgravers en Schelde-nymphen een dolle wals. Noodig is de stilte, om tenslotte in de stilte de beslissing te nemen. (Maar nu komen de heeren De Zwaan en Keers, mannen van invloed in de Unie, en heffen den vinger omhoog. Zij stellen vast, dat het plicht is, voor het Christe- lijk-historisch Kamerlid, tegen te stem men, en zij; vertrouwen, dat alle Christe lijk-historische Kamerleden, op hun post zullen zijn, om dien plicht te vervullen. Zoodanige actie (anderen kunnen het voorbeeld van de heeren De Zwaan en Keers volgen) kan in de ziel van een Kamerlid verwarring stichten. Komt hij, na ernstig beraad, tot de slotsom te moe ten tegen stemmen, dan kan in zijn ziel de vraag rijzen: of mogelijk partij-dwanig invloed oefende op zijn besluit en het tegen kan hem niet over de lippen. Laat er toch ernst gemaakt worden met de taak en de zorg van den volks vertegenwoordiger Mochten partijgenoo- beurd is iets met het geld en Mary." Hij sprak de laatste woorden aarzelend uit, en met eene eigenaardige zachtheid in de stem; en toen vloog hem eensklaps eene gedachte door het hoofd en zeide zeer snel: „Nu begrijp ik alles, zij is de erfge name van Mrs Reid!" en weer knikte Dol lie toestemmend. Hoe knap had hij het ge raden! 0, als zij nu maar ontsnappen kon! „Het verwondert mij niets," ging hij na eenige oogenblikken voort; maar Dollie dacht, dat hij zeer bleek zag, alsof het nieuws hem onwelkom was. „Iedereen kon zien, hoeveel zij met Mary op had en hoe geheel zij haar vertrouwde. Nu, dat had zij mij zelve ook wel kunnen vertellen, dan had ik haar kunnen gelukwenschen." „Misschien wilde zij niet gelukgewenscht worden," antwoordde Dollie. „Waarom niet?" vroeg hij, haar Vlak aanziende. „Is het dan geen felicitatie waard, als een meisje, zoo arm als Mary, eigenares wordt van zoo'n groote plaats als Crome? Ja, zij had het mij moeten vertellen," ging hij voort, terwijl hij het hoofd op de hand liet rusten en treurig in het vuur bleef staren. „Zij behoefde niet te denken, dat ik zoo'n zelfzuchtig bedelaar was, dat ik niet blij zou zijn geweest om harentwille"; toen zuchtte hij en keek alles behalve verheugd. „Gij hebt ook iets," ging Dollie voort, daar zij nauwlijks wist wat te*zeggen; en zij herhaalde snel de lijst legaten, zooals haar moeder ze haar had medegedeeld. ten nog op eenig punt nieuw licht kunnen laten vallen; dat zij het dan niet nalaten! Maar elke poging tot partij-drang elk bewijs, zelfs elke schijn, van wantrouwen steeds uit den booze blijve op dit belangrijk oogenblik verre van onzen kring!" Ie Gemeenteraadsverkiezingen in België. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in het geheele land is een aanmerkelijke terug, gang ta constate eren in het stemmenaanta] der socialisten ten gunste valn de liberalen en de katholieken. De overwinningen der anti-socialistische partijen is vooral merk- baar in de industrieiele gebieden. Zaterdagavond is het te Antwerpen wel tot vrij ernstige onlusten gekomen tusschen liberalen en socialisten- Er wer den eenige personen gewond en er hadden enkele arrestaties plaats- Een politieagent werd vrij ernstig gekwetst- De officieele resultaten zullen eerst van daag bekend zijn. Zijn het te Brussel de conservatieve katholieken, welke de meeste winst' beha len, te Antwerpen zijn de liberalen de overwinnaars van den dag. Dank zij de verovering van twee zetels op de Vlaam sche frontpartij, zullen zij in den nieuwen raad met 15 zetels even sterk zijn als de katholieken, die evenals de socialisten, welke 14 zetels hebben, hunne stellingen behouden. Het verlies der socialisten te Seraing is nojg grooter dan de eerste berichten lie ten vermoeden en bedraagt acht zetels, waarvan zeven aan de communisten. Te Doornik gaat de meerderheid over van de socialisten en liberalen naar de katho lieken. 1 In- het Henegouwsche centrumgebied winnen de katholieken 33 zetels en verlie zen er 6; de liberalen winnen 7 en verlie zen 20; de socialisten winnen 8 en varlie zen 22. In het geheel blijkt de socialisti sche -meerderheid in 14 belangrijke plaat sen verloren te zijn gegaan. De kleinste republiek van Europa. D© kleinste republiek van Europal is Andorra, een landje in de Pyreneeën, dat half onder het protectoraat van Frank, rijk, half onder dat van den gpaanschen bisschop van Urge! stalat- Het telt slechts 6000 inwoners en ier heerschen nog toe. standen van veel vroegeren tijd, wat niet beteekent, dat de menschen het er zooveel slechter om hebben. Do president van dit Stalatje heeft on langs een interview toegestaan aan een Engeisch journalist', en deze vertelt er van, dat deze regent een landbouwer is, bij wien het zeer eenvoudig toegaalt en die 'voor de vervulling van zijn ambt slechts feien allersoberst inkomen geniet- Hij toon de zich daarover echter geenszins onte vreden en van nieuwigheden bleek hij niet bepaald een voorstander te zijn- Het geheel was, naar de persman meedeelde ,zeer primitief, ook het verkeer in deze republiek- De staking in de Engelsche mijnen. Voor de eerste maal sinds het begin van de staking zijn er in Yorkshire! twee mijnen heropend en in Wjales een anthra- cietmijn. Dit is nieuws van beteekenis. Die afscheiding van Leicester waar de mijn werkers weer aan het werk zijn, in hef laatst van de vorige week was reeds Bertie werd wat vroolijker toen hij de ge ringe som hoorde, die hem ten deel was gevallen. „Tusschen de drie en vifer duizend elk; dat zal ons honderd pond 's jaars geven," zeide hij met eenige levendigheid; toen dacht hij weer na, schudde zijn hoofd en zuchtte; maar hij zou geen twee honderd 's jaars hebben en zij zou immers eigena res van 'Crome zijn. „Wat doet gij daar met u beiden!" sprak eene zachte stem boven aan de donkere trap. „Miss Maynard, uwe moeder zoekt u; zij is juist in mijne kamer geweest. Ik zeide haar, dat ik wel wist, waar u te vin den. Is dat Bertie? Wat een heerlijk vuur! mag ik mijne handen even warmen?" en Mrs St. John trad op hen toe; zij zag er bevallig en waardig uit en men kon geen spoor meer zien van hare tranen. Bertie wendde geen poging aan om haar tegen te houden. Hij zuchtte, toen Mrs St. John langzaam op de eikenhouten bank ging zitten en hare blanke handen voor het vuur uitspreidde. Zij lette niet op de onrust van den jongen man, die haar met ongure blikken aanzag. Wat wilde zij van hem? Welk onheil zou zij in dit nachtelijk uur stichten? Want arme Bertie gevoelde instinktmatig, dat deze bevallige vrouw met haar schoon gelaat en diepe stem, de slechte genius van zijn leven was. Weldra wendde Mrs St. John zich tot hem en sprak met 'n glimlach op de lippen: kien gebeurtenis van belahg. Maar hef nieuws uit Yorkshire en uit Wales, waar de grootste tegenstand' werd geboden, is zoo mogelijk nog belangrijker, vooral om dat de secretaris van de mijnwerkersfede ratie Cook nog gisteren een oproep heeft! gericht tot de stakers om standvastig te blijven. Hij hoopte n.l. de spoorwegwer kers en de dokwerkers ertoe te krijgen geen kolen meer te verwerken. De Mid lands zijn de grootste districten van steen kool voor Engeland zelf; in het noorden zijn echter de grootste districten voor den export van de steenkolen en de mijn werkers daar zullen waarschijnlijk de laat- sten zijn om aan het werk te gaan. Hef aantal mijnwerkers dat aan den arbeid is in de kolenmijnen van de Mid lands en Lankanshire bedraagt 142.726, zijnde een vermeerdering met 2818- In de andc-rei bekkens werkten er 74311, zoo dat bet totaal 217037 bedraagt- Kórte berichten. De gewezen minister van oorlog 'generaal von Heeringen, die in den we reldoorlog bevelhebber van een legercorps is geweest, is Zaterdag te Berlijn alan hartzwakte overleden. Hij is 76 jaar ge worden. Uit Stockholm wordt geseind, dat de koningen van Noorwegen, van Denemar ken en van Zweden zullen tegenwoordig zijn bij heit burgerlijk huwelijk van kroon prins Leopold van België met prinses As- trid van Zwedein, dat te Stockholm, zooals gemeld, begin November zal voltrokken worden. Te Algiers heeft een geweldige ont ploffing een vuurwerkfabriek vernield. Er zijn drie dooden en zes gewonden. Een telegram uit Bordeaux meldt: Een hevige brand ia uitgebroken in de en trepots. Het vuur nam snel groote uitbrei ding. In het plaatsje Schoenecken in den Eiffel zijn 8 gevallen van typhus gecon stateerd. Draadloos wordt uit Haïfa gemeld, dat er een hevige strijd in Syrië plaats vindt- Slechts in allerijl -toegesnelde ver sterkingen konden de hoofdstad Soeëda! voor vermeestering door Soltan el AtraSj redden- Vastgesteld is, dat de geheele nacht ploeg, omvattende vier Europeanen en 144 inboorlingen omgekomen is tengevol ge van de ontploffing in een kolenmijn te Dunde© op 8 Oct- Te Essen is een valschemunters- bendet ontdekt, die voornamelijk 2-Mark- stukjes fabriceerde en in verbazend groote hoeveelheden verspreidde. In verbanidl hiermede zijn vier arrestaties gedaan. - Uit alle deelen van Duitschland' ko men berichten, dat de vooruitzichten van den wijnoogst van dit jaar nog slechter zijn geworden dan ze al waren. Mén ver wacht algemeen een magere oogst, al zoui dan ook in enkele districten, zooals in WurfembeTg, het product van goede kwal liteit zijn. In een druk bezochte vergadering uit handelskringen te Londen is besloten te» protesteeren tegen het adverteeren op) poststukken op welke wijze dan ook- Af schrift van het protest zal aan Baldwin en den minister van posterijen gezonden worden. De wandelpier, aan hef strand te Dover, die ïeeds in 1893 aangelegd is, „Dus heeft die kleine Miss Maynard u het nieuws verteld?" „Welk nieuws?" vroeg Bertie kortaf, want hij wilde haar niet begrijpen. „Om trent het buitenkansje van Mary," ant woordde zij opgewekt. „Ik zou wel eens willen weten, waarom Mrs Reid zulk eeue voorwaarde aan haar testament heeft ver bonden. Wat hebt gij gedaan, Bertie, dat die arme vrouw zulk eene slechte gedachte van u moest hebben?" „Welke voorwaarde? Ik begrijp u niet," vroeg hij; maar een vreemd gevoel deed hem een oogenblik ontstellen. Wat meent ge?" Hoe haatte hij haar glimlach! „Ik dacht, dat gij zeidet, dat Miss May nard u het nieuws verteld had," antwoord de Mrs St. John, met ware of voorgewende verwondering. „Lieve deugd, hoe verve lend! En ik ben nu niet juist de rechte persoon, om het u te vertellen. Oude men schen bedenken soms wonderlijke dingen, maar dat zij zulken onzin zou bedacht hebben! Nu, als gij het dan weten wilt" want Bertie's grijze oogen schenen haar te doorboren „er was ééne voorwaarde gemaakt een dwaze en onnoodige, zoo als gij zult toestemmen, en zeer benau wend voor het zedigheidsgevoel van die arme Mary dat zij Crome niet kan er ven, zonder vooraf te belooven, dat zij nooit zal trouwen met zekeren Mr Cuth- bert Lyndhurst." (Wordt vervolgd.) i —i i I I 'i I I i i i I i I 1

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1926 | | pagina 1