1.1
EN SLOOPEN
Wo
I
Vrijdag October 1926
41e Jaargang
4
i
KAM-MASSEE
EERSTE BLAD.
BsiteElaail.
Binnesiaiil
Eet VAN MELLE's Ontbijtkoek.'
24/32
GOES. Telef. 181.
VARDEN
Dit Dommer bestaat uit 2 bladen. J
V De Suikerbietencultuur.
De koptelefoon aan de ooren,
Zat Janssen naar Londen te hooren:
(Een beroemd pianist
Speelde „Tasso" van Liszt)
En at daarna ontbijtkoek:
lende fraaie gebor-
Je patronen;
voor deelig.
dsche
Ft die
ngen.
door
arvan
)derne
llijken
Orgel
beurs
i ons
5 p. kwartaal
jaargang,
u/baar dan
i/haar vanaf
otaaren als
f 1-25 par
VENSTER",
STERDAM.
I
Directeur-Hoofdredacteur:
- R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Ftrma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.^
Losse nummersfO.OÜ
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cl
Bij abonnement belangrijke korting.
(Wij hebben gisteren de aandacht ge
vestigd «op de vraag of het niet wen-
schelijk en noodzakelijk moet worden ge
acht, ook in Zeeland, meer dan tot nu
toe, de ontwikkeling van den tuinbouw
te bevorderen.
En wij hopen, dat dit vraagstuk de
belangstelling zal hebben, die het ver
dient.
In sommige plaatsen, o.a. Middelburg,
heerscht groote werkloosheid wat wellicht
voor een deel ook daaraan is te
danken, dat de trek naar de steden steeds
toeneemt.
Dat is echter de verkeerde wereld.
Niet de trek naar de steden moet wor
den bevorderd, maar omgekeerd is het
gewenscht de trek naar het land in de
hand te werken. En daartoe kan een
meer intensieve bodemcultuur ongetwij
feld goede diensten bewijzen.
Wij moeten echter niet alleen op nieuwe
dingen het oog gevestigd houden, maar
daarnaast moeten we ook, en dat zelfs
in de eerste plaats, trachten te behouden
wat we hebben.
En dan hoe kan het wel anders
denken we vooral aan de suikerbieten-
cultuur die in deze provincie een zoo
belangrijke plaats inneemt.
Terwijl volgens de cijfers van 1925 in
Zeeland een oppervlakte van 30.000 H.A.
met graan beteeld was en resp. 16.000 en
12.000 H.A. voor peulvruchten en aard
appelen waren gereserveerd, was een op
pervlakte van 24.000 H.A. beteeld met
suikerbieten. i
(Volkomen terecht' kon dan ook on
langs Air Dieleman verklaren:
„De beetwortelsuikerindustrie is een
integreerend deel van onze volkswelvaart,
waarbij millioenen guldens, zoowel aan
kapitaal als aan loon zijn betrokken. Haar
vernietiging zou een zeer zware ramp
voor ons land zijn, evenals haar vermin
dering of niet bestendiging in den huldi
gen omvang."
,Nu dreigen hier echter ernstige ge
varen.
Men heeft ons, in betrekking met onze
handelspolitiek, weieens genoemd de Chi-
neezen van Europa, en in deze uitspraak
ligt zeer zeker een element van waarheid.
jWij hebben altijd gedweept met den
vrijen handel in zichzelf een zeer
mooie en wenschelijke zaak met het
gevolg dat we hebben gekregen den een-
zijdigen vrijen invoer.
Terwijl overal hooge tariefmuren wer
den gebouwd is men in ons land met
het z.g. vrijhandelsbeginsel blijven dwe
pen en zijn velen voor niets zóó bang, dan
voor protectie, in welken vorm dan ook.
Van die vrijhandelsmanie dreigt thans
onze bietencultuur de dupe te worden.
Andere landen hebben na den oorlog
hunne suikerindustrie krachtdadig be
schermd, wat tengevolge heeft dat onze
suikerindustrie dreigt onder te gaan.
Wij kunnen niet meer concurreeren.
Hier moet worden ingegrepen.
Bescherming, in welken vorm dan ook,
is plicht.
De Regeering mag het niet werkeloos
aanzien, dat een belangrijke tak van volks
welvaart, zonder meer wordt vernietigd.
En nu bestaat er Mr Dieleman heeft
fer op gewezen een gunstige gelegen
heid om iets te doen.
■De Regeering is gelijk bekend, voor
nemens de opcenten op de suiker af te
schaffen. Dit beteekent voor de schatkist
ieen vrij belangrijk verlies, zonder dat er
ook maar de minste zekerheid bestaat,
dat de consumenten daarvan zullen pro
fiteer en. r
(Veel beter zou het dan ook zijn in
dien deze opcenten werden gehandhaafd
en de op- die wijze vrijgekomen gelden;
werden gebruikt om onze bedreigde sui
kerbietencultuur op de been te houden:
en voor ondergang te bewaren.
(We hebben thans een intermezzo-
Kabinet, dat zich met principieele ge
schillen niet wenscht in te laten.
Verschillende omstandigheden wijzen er
op, dat dit intermezzo nog wel eenigen
tijd zal duren.
/Welnu, laat het dan zijn volle aan
dacht schenken aan dit bij uitstek prac-
tische vraagstuk en maatregelen nemen,
opdat onze suikerbietencultuur voor on-
dergang worde behoed.
De liberale schoolpolitiek.
De „Vaderlander" erkent openlijk geen
bewonderaar te zijn van de niet-libefale
schoolpolitiek van dei liberalen in hun
machtstijdperk.
jWiel efchter pleit het blad verzachtende
omstandigheden.
En dan wordt er in dei eerste plalats
op geweizen, dat het ideaal, één school
voor gansch de natie, dan toch eien mooi
ideaal was, en vervolgens, dat „de libe
ralen zich in den strijd voor de openbare
school nooit anders dan van machtsmid
delen bediend hebben, die volkomen wet
tig waren, aangezien daarop zoowel "de
goedkeuring van de beide takken van de
Staten-Generaal, en van de Kroon steeds
werd verkregen."
Dit schijnt ons al een zeer zonderling
argument.
De liberalen hadden in die dagen de
meerderheid.
En van de macht, daardoor verkregen,
hebben zij een schandelijk misbruik ge
maakt.
Niet ten onrechte sprak een der liberale
voormannen, van „bet schrikkelijk pleit
van dwang en vrijheid".
Met de eischen wan bet recht werd
geen rekening gehouden.
De minderheid werd onmeedoogenloos
verdrukt.
Het eert de „Vaderlander" dat zij de
liberale schoolpolitiek niet voor haar re
kening neemt.
Maar bet doet zonderling aan, "dat het
feit dat men van zijn macht misbruik
maakte, als een verzachtende omstandig
heid wordt aangevoerd.
Alsof vermeerdering van macht ook
geen vermeerdering van verantwoordelijk
heid met zich bracht.
Een vorstelijk huwelijk.
Het blijkt vast tei staan, dat prinses
Astrid van Zweden, vóór haar huwelijk
met den Belgischen Kroonprins niet van
het protestantisme naar den Roomsch-
Katholieken godsdienst zal overgaan, zoo
dat de godsdienstige plechtigheid ver
moedelijk een dubbel karakter zal dragen.
Denkelijk zal de inzegening volgens
den ritus van dei R.K- kerk, te Brussel
in het koninklijk paleis plaats hebben;
daarna zou, in hetzelfde paleis -of in het
kasteel te Laiken, de protestantsche plech
tigheid aaln dé beurt komen. Zeer waar
schijnlijk zal daarbij hetzelfde ceremoni
eel in acht genomen worden als bij het
huwelijk van den stichter der dynastie,
koning Leopold I (diet Lufhersch was)
met prinses Louise-Marie van Orleans,
op 9 Augustus 1832 te Gompiègne, waar
de godsdienstige plechtigheid' t& 9 uur
's avonds plalats hit in de kapeil van het
koninklijk slot.
Mislukte revolutie in Griekenland.
Dinsdagnacht is het garnizoen Van
Athene gealarmeerd waardoor groote be
roering in de stad ontstond. Alle officieren
ijlden naar de kazernes, Vanwaar ter
stond sterke militaire patrouilles en pant
ser auto's vertrokken. Naar verluidde wa
ren buiten de stad: lichtsignalen opge
merkt en concentreerden zich daar ben
den. Volgens andere geruchten waS het
geheele geval slechts een proefneming'.
Een officieele regeeringsmededeeling
spreekt echter van een mislukte opstan
dige beweging, en dankt de troepen voor
hun spoedig en succesvol optreden.
Krachtig optreden tegen de communis
tische propaganda.
De Fransche regeering schijnt va'n plan
krachtig te gaan optreden tegen de com
munistische propaganda, die zich deze
maand zoo doet gelden. Na een circulaire
waarbij de minister van Binnenl. Zaken
den prefecten opdraagt te zorgen dal
vreemdelingen niet aan politieke mani
festaties meedoen, komt bet bericht dat
een vervolging wordt ingesteld tegen de
„Humanité" op grond van een reeks arti
kelen tégen het leger, die 'de minister
van Oorlog San het Parijsche parket heeft
doen toekomen. De vervolging schijnt te
zullen berusten op de speciale wetsbepa
lingen, in 1894 tegen de anarchisten aan
genomen.
Korte berichten.
De koning van Roemenië maakte
gisteren op zijn motorboot in gezelschap
van den ex-koning van Griekenland-, twee
prinsen en verscheidene officieren een
tochtje op den Donaui. Op een gegeven
oogenblik ontplofte de motor tengevolge
waarvan 3 officieren ernstig gewond wer
den.
In twee bioscoopzalen van de Brus-
selsche voorstad Sint Gillis, waar op heit
doek da aankomst de-r Duitsche gedele
geerden te Genève werd vertoond, ging
©en zoo geweldig gejouw en gefluit op, dat
de voorstelling gedurende enkele minuten
moest woide-n geschorst- Voor d-e volgende
avonden werd-, ten einde nieuwe betoo-
'gingen te vermijden, dit deel der „actuali
teiten" van hét programma afgevoerd.
De loonen in de machine-industrie
in België zijn mef 5 pet. verhoogd.
Gisteren heeft baron Houtart, mi
nister van Financiën in België-, in zijn
kabinet met Nederlandsche en Belgische
bankiers over de stabilisatie-leening gecon
fereerd.
U koopt Uw Fietsjekker, Gabardin- of
Winterjas nergens solider en goedkooper
dan bij
J. HOOFTMAN Jr., Vlasmarkt, Middelburg.
De Wegenbelasting.
Verschenen is het verslag inzake het
wetsontwerp tot het heffen van een be
lasting en het treffen van verdere voor
ziening ten behoeve van openbare ver
keerswegen te land (onderzoek in de af-
deelingen der Tweede Kamer).
Heit doel van het wetsontwerp vond
nagenoeg algemeene instemming.
De regeering (die verschillende in hei
verslag gemaakte opmerkingen reeds be-
antwoordt) merkt op, dat het noemen
van den termijn van 25 a 30 jaar voor
het verkrijgen van een behoorlijk net niet
bedoeld is als de- aanwijzing van een
bepaalden tijdsduur, maar als een schat
ting. Waar mogelijk zal het verkeer in zijn
verschillende vormen over verschillende
banen geleid worden; 'er zal derhalve
'gezorgd worden voor afzonderlijke rijwiel
paden -en voetpaden, voor zoover noadig
afgescheiden van den rijweg.
Sommige leden wilden een onderzoek
naar de mogelijkheid om de bestaande
spoorbruggen over de groote rivieren ook
in te richten voor het gewone verkeer.
Voor bewoners van de Zuid-Hollandsche
en Zeeuwsche eilanden en van Zeeuwsch-
Vlaanderen achtte men, zooal niet geheele
vrijstelling van de heffing der wegen
belasting, dan in elk geval verlaging bil
lijk. Andere leden achtten het wensche-
lijk óf alle rivierovergangen te belasten
óf alle vrij van betaling te- maken.
De Regeering verklaart echter de nood
zakelijkheid van een en ander niet te
kunnen inzien.
Bij het eveneens gepleegde mondeling
overleg deelde de regeering mede, dat zij
zicjh voorstelt, dat in ten hoogste vijl
jaren de noodig© verbeteringen aan het
wegdek van de rijkswegen zullen zijl»
aangebracht, alsook verbetering wat be
treft de breedte dier wegen, welke zooveel
mogelijk zal worden bespoedigd. Daarna
zal de aanleg van nieuwe wegen 'worden
ter hand genomen.
Elk. jaar zal moeten worden overwogen
hoeveel ten behoeve van het wegenfonds
beschikbaar zal kunnen worden gesteld.
Het denkbeeld om de personeele belasting
samen te smelten met de wegenbelasting
en het denkbeeld- om de wegenbelasting in
de wet op de personeele belasting in ta
schakelen, acht de regeering onuitvoer
baar. Voor geheele vrijstelling van per
soneele belasting van autobussen acht zij
geen termen aanwezig.
In tegenstelling met sommige leden, ver
klaarde de Regeering van meening te zijn,
dat .de paardentractiei buiten deze rege
ling moet blijven.
De bevoegdheid van den provincialen
wetgever om het vervoer met paardentrac-
tie op de provinciale wegen te belasten,
wordt door dit wetsontwerp niet opge
heven.
Verscheidene leden achtten het tarief
der rijwielbelasting te hoog en drongen!
er op aan, dia van f3 te verminderen!
tot f2 of fl.50. De regeering deelt deze
meaning niet op grond van de practijk.
De regeering verklaarde zich bereid- tot
*jt 'schrappen van de belastinlg van stoom- en
motorwalsen over te gaan. Een daartoe
strekkende bepaling is in een tweede nota!
van wijziging opgenomen.
Naar aanleiding van ©en desbetreffende
vraag deelt de Regeering mede, dat zij
niet zou kunnen meegaan met het denk
beeld, om voor de goedkeuring van de
provinciale wegenplannen door de Kroon,
de vaststelling van die plannen door de
Kroon in da plaats té stellen.
De gevaren van het'
ponfverk -ei er
De Gelderlander schrijft naar aanleiding
van het ongeluk op de Tielsche pont,
waarbij 3 menschen zijn omgekomen:
„De verbinding tusschen Tiel en het
land van Maas en Waal wordt onder
houden door een smalle pont, welke niet
zelden overladen wordt. Wij hebben dat
onlangs meegemaakt, toen wij een tocht
hebben gemaakt door het land van Maas
■en Waal, van Tiel uit. Toen onze auto
aan da pont kwam stond er een heele
rij wagens en karren en auto's vóór ons,
het was de vraag of wij1 mee konden
Ja;, 't gin(g| De walgen vóór ons moest nog
'n tikje vooruit, wij schoven er nog net op.
Maar tot onze groote verbazing werd er
nóg 'n auto gewenkt, die kon er nog
wel bij. Het werd passen en meten; de wa
gens die al stil stonden, moesten den
motor weer aanslaan, weer 'npaar de
cimeters vooruit of op zij en de laatste
vracht kwam binnen. Net op 't nippertje.
Maar met z'n achterkant schuurde "deze
wagen a-ls 'twarei tegen den afsluitboom
aan, zoo weinig ruimte had hij.
Bij zulke gelegenheden moet je maai'
niet denken aan de mogelijkheid van on
gelukken, doch het minste behoeft er maaï
te gebeuren, of een ramp is er het ge
volg van.
Vanmorgen seint men ons uit Tie],
dat er ©en luxe aüto te water is ge
raakt. En na onze ondervinding van en
kele weken geleden, zeiden we natuurlijk:
daar heb je 't' alEen luxe auto, met twee
dames en een heer erin. De auto stond
op de pont, stond' vooraan, er moesf
achteraan nog ©en wagen bij, de eerste
kreeg bevel om nog wa'f naar voren te
gaan. Hij geeft te veel gas, rijdt door de
afsluiting de Waal in."
Als men nu de afsluiting eens afdoende
maakte, d.w.z. versterkte en beveiligde.
Het blad maakt nog d© volgende opmer
king over de Nijmeegsche pont:
„De pont' NijmegenLent wordt in
drukke dagen ook zóó volgeladen, dat ei
geen vuist meer tusschen te steken is.
Daat staan dan tien auto's en karren
en paarden en honderden menschen saam-
gepakt. Men rookt er lustig op los, steekt
een sigaar aan, werpt een brandende luci
fer weg, laat de vonken uit zijn pijp
lustig in den wind' waaien'en daar
staat 500 L. benzin-a op de pont- De
olie lekt op het pontdek, dé benzine
druipt van sommige wagens af. 'ïs het
onmogelijk, dat de pont met de honder
den saamgepakte menschen erop, straks,
midden op de Waal, in een vuurzee om
slaat, mensch -en dier verslindend?
In geen garage mag worden gerookt,
vanwege het brandgev-alar. Ontvlamt de
benzine in een garage wel, op' een pont
niet?
Het lijkt ons noodig, dat ©r aan de
veiligheid van het verkeer meerdere aan
dacht worde geschonken."
De Ziekteverzekering.
De „Rotterdammer" schrijft over de
Ziektewet o.m.:
Blijkens de mededeeling in de Troon
rede wil ook de tegenwoordige regeering
invoering der bestaande Ziektewet. Deze
dan gewijzigd in dien zin, dat meer plaats
wordt ingeruimd aaii voorzieningen, welke
uit het maatschappelijk leven opkomen,
zoo het heet.
Dat is wel «en der belangrijkste toezeg
gingen in da overigens aan soberheid:
uitmuntende Troonrede.
Wé meenen, dat er grondJ is voor de
veronderstelling, dat de regeering in dit
parlementaire jaar tot invoering der Ziek
tewet wil komen. Wat uitermate verheu
gend zou zijn.
Minister glotemaker de Bruine zou zich
den dank van vel© duizenden verwerven,
die zich nu reeds meer dan 13 jaar in de
telkens gewekte hoop zagen bedrogen. De
teleurgestelde hoop krenkt het hart. Wor
de dat ook in deze zaak bedacht. Dan
zal hét van ©en voornemen tot de daad
moetön konten. Als 'teven kan, nog dit
zittingsjaar.
Uitvoering Rijwielbelastingwët
Het R.-K. Werklieden Verbond heeft zich
tot den Minister van Financiën gewend
met het verzoek de bepaling dat zij, die
kosteloos -een belastingmerk kunnen ont
vangen, „zich daartoe in persoon moeten
aanmelden ten kantore van den ontvangen
der accijnzen over hun .woonplaats, ten
einde aldaar een schriftelijke aanvrage
te doen", zoodanig te wijzigen, dat met
schriftelijke aanvrage kan worden vol
staan en de 'mogelijkheid wordt gelaten
om het plaatje eventueel ook door een
ander te laten afhalen.
yereeniging voor Actieve
Handelspolitiek.
De Vereeniging voor Actieve Handels
politiek hoopt Donderdag 21 October e.k.
des namiddags 2 uur ia de Industriëele
Club ,te Amsterdam eene vergadering te
beleggen waarop de vaststelling der sta
tuten en bestuursverkiezing zal plaats vin
den en Prof. Dr P. A. Diepenhorst van
Amsterdam eene rede zal houden over
„actieve handelspolitiek".
De jonge vereeniging mag zich in groote
belangstelling verheugen, zoowel in Üe
leringen der industrie als van land- en
tuinbouw. Talrijke sloten zich bij de ver
eeniging aan: verschillende Kamers van
Koophandel betuigden haar sympathie
door het toekennen eener subsidie, ter
wijl een niet onaanzienlijk stichtingsfonds
werd bijeengebracht.
Voorzichtigheid gewenscht.
De burgemeester van Woudenberg raiadt
ieder ernstig aan, geen giften af te zon-
Mprlf Tnrpn"
deren voor, o-f lid of contribuant te wor
den van de stichting „De Zonnehof", al
vorens inlichtingen te hebben ingewonnen
hij de politie te Woudenberg.
Omtrent gemelde stichting wordt gezegd
dat zij zich ten doel stelt -de oprichting
en exploitatie van Christelijke rusthuizen
voor en- en minvermogende rustbehoe-
venden en herstellenden van alle ge
zindten.
Haar voorzitter-penningmeester is A. J-
Vos, assuradeur, thans te Woudenberg
woonachtig, die tevens colporteert een
blad genaamd „Zonnestralen, maandblad!
voor Evangelisatie en Philantropie".
De Glindhorst.
Men schrijft ons:
Wanneer hét zóó mocht doorgaan als
het nu gaat met de giften en collecten
voor deze stichting, komen we aan het
geraamde bedrag, en gaan er zelfs boven
In het midden van het jaar stonden de
giften ongeveer stop, maar ze beginnen
nu weer te vloeientwee van f 100, één
van f500. en vele kleinere van f10, f 25
en minder. De maand October zette goed
in met die gift van f 500 uit Rotterdam'*
met nog een toezegging voor de toekomst.
En ook kwamen mooie collecten van ker
ken binnen.
Maar zoo moet het ook gaan. We moe
ten zelfs nog veel meer vooruit, indien,
'de Glindhorst zal blijven bestaan en tot
nieuwen bloei komen.
Wat zou het heerlijk zijn, wanneer alle
k e r ken die nog niets deden, nu ein
delijk ook eens een coUécte of gift zonden;
en alle vermogende Christenen ons ook
eens verblijdden met -een offer.
Het girono. van den Penningmeester, Ds
Hagen te Delft, is 35595.
De onbewaakte- overwegen.
Naar 'aanleiding van liet ongeluk aan
den onbewaakten overweg te Kethel, bij
Schiedam, waarbij zooals geimeld' is, een
persoon weid gedood en een ernstig ge
wond, heeft dé Tel. een onderhoud ge
had met dé directie der Nederlandsche
Spoorwegen. Wij hebben de directie de
vraag gesteld, of zij 'tthans niet noodig.
oordeelde, tot bewaking van dezen zeer
gevaarlijken overweg over te gaan.
Op deze vraag werd ons een zeer ont
kennend antwoord- gegeven.
De Directie stelt zich n.l. op het stand
punt dat a!an dé onbewaakte overwegen
dus ook aan dien té Kethel, geen onge
lukken behoeven te gebeuren indien het
publiek zich van t© voren ervan verge
wist dat de baan aan beid© zijden vei
lig is.
Hel vestigen van een halte te Kethel
waarbij de afsluiting van eten beruchten
overweg als 'tware automatisch geschiedt
achtte d© directie eenvoudig dwaas. Het
gaat h.i. niet aan om de internationale
treinen, die over dit baanvak rijden, 'aan
een dergelijke halte te laten stoppen.
Hoewel de directie gaarne met gegronde
klachten van het publiek rekening wil
houden, ziet zij niet in, dat de jongste
gebeurtenis te Kethel, hoe vreeselijk die
ook is, aanleiding geieftl den overweg te
laten bewaken.
Z. K. H. de Prins.
Z. K. H. de Prins is met zijn broeder,
Hertog Adolf Friedrich von Mecklen
burg, van het Loo te 's-Gravenhage aan
gekomen, ter deelneming aan eenige jacht
partijen in Zuid- en Noord-Holland.
Afschriften van telegrammen.
Het recht, te heffen bij het verstrek
ken van afschriften van telegrammen, is
gewijzigd en wordt van 1 November af
25 cent per telegram van niet meer dan
50 woorden. Boven 50 woorden wordt
dit recht met 25 cent verhoogd voor
elke reeks of gedeelte van een reeks
van 50 woorden.
Het minimum bedrag, dat geheven
wordt, bedraagt voor een afschrift van
een buitenlandsch telegram 75 cent
De aldus af te geven afschriften zijn
vrij van zegel.
G. Oester baan. ,f.
Te 's Graverihage is overleden, 62 jaar
oud, de heer G. Oosterbaan, oud-hoofd
inspecteur van de Volksgezondheid.
Postchèque- en girodienst.
Voor de rekeninghouders, die veelvuldig
een groot aantal postchèques gelijktijdig
hebben af te geven (ten minste 25 stuks)
kan een regeling worden getroffen, waar-
f* I
i
