[ORGEL'S
sAZUN VAN
traat Goes
MsKWMTX
Rinnenlanti
F0RMAMINT
No 3
Maandag 4 October 1926
41e Jaargang
KWAÏÏAW
104.
EERSTE BLAD.
REEPEN"
Bsitealari.
11 ft Prmele.
Kerknieuws.
in Gummi- en
assen.
jr lage prijzen
S. J. DEKKER, Goes.
te aansluiting©».
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Slechts een merk kan "t beste zyn
;n haar-
digheid,
>t haar-
nalaten,
ïedisclie r
korten
jna elks
en iiEiiiy
euvelen
st alia
efs had-
al dank-
eld, hoe
Weidner
én, stel
and ge-
anvraag
ieding
uw"
mding
i, zjjn
n de
der is
17
?ts. te
bekendste fabrieken
unnen wij tegen
.uurkoop leveren.
gratis prijscourant met
gen.
f 12.ook voor jongens
f 12.50, f 15,
Iers
20.—, f 26.— tot f 45.-
.-f 12.50
f 13.50 (prima)
Aanbevelend.
54
)3
39
47
52
40
L9
30
12.59
2.31
3.51
3.51
2.07
3.35
4.55
4.55
2.36
4.02
5.33
5.33
2.44
4.09
5.41
5.41
1.38
4.07
1.18
4.17
2.46
5.25
5.25
3.30
4.38
6.17
6.17
4.—
5.36
7.17
7.27
5.45
7.28
7.41
4.16
5.55
7.38
7.54
603
7.46
8.05
6.14
7 58
8.20
6.21
8.05
8.28
6.30
8.14
8.40
4.43
6.37
8.21
8.47
6.44
8.28
8.56
4.54
6.54
8.37
9.08
7.01
8.45
9.17
7.08
8.52
9.26
7.16
9.01
9.36
5.15
7.24
9.09
9.47
5.23
7.32
9.17
9.56
2
3
2
7.42
8.39
9.07
8.02
7.42:
9.04
9.4»
10.20
10 36 j
10.54
11.05
11.1^'
1
11.37
11.45
ags.
Directeur-Hoofdredacteur:
R. ZUIDEMA.
Bureau: Lange Vorststraat 70, Goes
Tel.: Redactie en Administratie no. 11
Postrekening No. 44455.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
t»
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—1
Losse nummers f 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
V Poüitieke actie.
Uit een verslag in „Het Volk" blijkt,
dat de'socialisten in Zeeland hunne actie
voor de komende verkiezingen reeds heb
ben aangevangen.
In eene Zondag natuurlijk Z on-
dag! gehouden vergadering van het
bestuur van het partijgewest, werd reeds
een voorloopige lijst opgemaakt van de
candidaten voor de Statenverkiezing, ter
wijl tevens de winterpropaganda, inzon
derheid ten platten lande werd besproken
en voorbereid.
Uit wat omtrent deze vergadering
werd medegedeeld, kan worden afgeleid,
dat in den komenden winter geen middel
■onbeproefd zal worden gelaten om de
socialistische beginselen te propageeren
on den invloed van de S.D.A.P. in Zee
land te versterken.
Een gewaarschuwd man, zegt het
spreekwoord, geldt voor twee.
Welnu, wij hebben hier een ernstige
waarschuwing, die we niet in den wind
mogen slaan en die niet zonder meer
voor kennisgeving mag worden aange
nomen.
De mobilisatie van de roode troepen
moet worden gevolgd of beter nog
voorafgegaan door de mobilisatie van
bet antirevolutionaire leger.
Onverwijld moet door heel de pro
vincie de hand aan den ploeg worden
geslagen om waar mogelijk de organisatie
te versterken en de propaganda, vooral
ook ten platten lande, grondig te regelen.
Overal moeten de wachtposten worden
betrokken.
Niemand kan zeggen hoe het volgend
jaar de uitslag van de verkiezingen zal
.zijn.
Maai' laat nooit gezegd kunnen worden,
dat-wij werden geslagen omdat verzuimd
werd tijdig de noodige maatregelen te
nemen.
De rekening thuis.
Het wegwerken van' het Kabinet Co
lijn is voor de Nederlandsche belasting
betalers een dure geschiedenis geweest.
Zooals bekend hadden de door Minister
Colijn ingediende belastingontwerpen ten
doel -de afschaffing van bestaande
belastingen ten' bedrage van pl.m.
50 millioen gulden per jaar en de invoe
ring van nieuwe heffingen waarvan de
opbrengst op ruim 30 millioen gulden
geraamd zou kunnen worden.
Een gedeelte hiervan zon echter, waar
bet hier gold de belasting van weelde-
verteringen voor rekening komen van bui-
tenlandsche toeristen.
Doorvoering van de plannen Colijn zou
dus voor de belastingbetalers beteekend
hebben een bezuiniging van minstens 20
millioen gulden.
Nogal geen kleinigheid.
Het Kabinet-Colijn moest echter ver
dwijnen, met het gevolg, dat de behande
ling van de ingediende belastingontwer
pen niet geringe vertraging ondervond'.
Juist voor de verkiezingen waren de
ontwerpen voor openbare behandeling
rijp, maar Minister de Geer inplaats van
de behandeling door te zetten, begon,
met allerlei wijzigingen aan te brengen.
Dat kostte tijd.
Hoeveel, valt nog niet precies te zeg
gen, maar vast staat nn reeds, dat in elk
geval een jaar verspeeld werd.
Wat dus beteekent, dat de belasting
betalers in elk geval .over een jaar een
20 millioen gulden meer aan belasting]
.zullen hebben op te brengen, dan wan
neer geen Kabinetscrisis was uitgelokt.
De politieke heeren in Den Haag:, heb
ben bet Kabinet naar huis gestuurd.
Maar de belastingbetalende burgerij
.krijgt de rekening thuis.
En geen kleine rekening ook.
Een zedelijke iband.
Ds Talma heeft in een tijd toen het
met de rechtspositie der arbeiders over
't algemeen nog treurig gesteld was, met
kracht geijverd voor de vrijheid van den
arbeidenden stand.
Hij predikte niet den klassenstrijd, maar
hij streed voor het recht.
Zijn ideaal was den arbeidenden stand
te verzekeren het recht' en de mogelijk
heid om eigen goddelijke roeping ten volle
te vervullen.
En op dit gebied is, dank zij de so
ciale wetgeving en de ontwikkeling van
de Christelijke vakbeweging ook veel be-
reikt.
Daarnaast echter, loochende Talma
iet het bestaan van een z e d e 1 ij k e n
n d tusschen patroon en arbeider.
rat. hij daaromtrent in „Patrimonium"
opmerkte, verdient ook in onzen tijd nog
wel ernstige overweging.
„Waarop, zoo schreef hij, rust de ze
delijke betrekking van den arbeider tot
den werkgever? Daarop, dat deze hem
de gelegenheid verschaft om de van God
hem geschonken gaven en krachten zoo
te gebruiken, dat hij eten mag van den
arbeid zijner handen.
„Waarop rustig de zedelijke betrek
king van den werkgever tot den arbei
der? Dat hij den goeden arbeider nooit
in loon kan betalen, wat hij van hem
ontvangt;dat de toewijding, waarmede
deze zijn werk doet en die aan zijn
werk mede waarde geeft, onbetaalbaar,
immers in geld niet te waardeeren is."
Arbeider en werkgever hebben on
derling een zedelijke betrekking, om
dat de arbeider niet is een levende ma-
chine en de werkgever niet is een bank
biljet of een obligatie, maar omdat beide
menschen zijn, die hunne roeping in ge
meenschappelijk samenwerken hebben te
vervullen."
Dat is een mooie, echt Bijbelsche ge
dachte.
Maar een gedachte, die, hoezeer ook
in theorie toegestemd, in de practijk nog
zoo weinig wordt beleefd.
Van die zedelijke betrekking zien we
in de practijk van het leven zoo weinig.
Zoowel patroons als arbeiders schie
ten hier tekort.
En toch is het noodig hieraan volle
aandacht te schenken. 1
Die sociale wetgeving zal altijd on
volmaakt blijven en ook door middel
van de vakorganisaties zal niet alles wor
den bereikt.
Tusschen wat sociaal wenschelijk en
economisch mogelijk is, zal wel altijd
een groote afstand blijven bestaan.
'Maar juist dan is bet van zooveel
beteekenis indien aan beide zijden het
bestaan van een zedelijken band'
wordt erkend niet alleen, maar met het
bestaan van die betrekking ook in de
practijk van het leven wordt gerekend.
De stabilisatie van den Belgischen franct
D'e oorrespionident van de N. R. Crt.
te Brass-el meldt, dat allerlei geruchte®;
in financiëele en politieke kringen der
hoofdstad omtrent de stabilisatie van den
Belgischen franc de ronde doen. Verzekerd
wiordt, dat de regeering thans over een
aanzienlijke reserve in buitenlandsche de
viezen beschikt en nu zeer spoedig een
poging tot stabilisatie zal doen; deze zou
plaats hebben tegen den koers van 170
a 180 francs voor een pond sterling.
Sommige bladen melden, dat de Bel
gische rageering van plan is haar poging
tot stabilisatie vergezeld te doen gaan
van een wijziging in de benaming van
het Belgische betaalmiddel,dat voortaan
ducaat, kroon of belgor zou heeten. Deze
wijziging zou ten doel hebben, om de
aandacht te vestigen op de zelfstandigheid
van de valuta, .die geheel los zal staan
van den Franschen franc. Vaö officieuse
zijde wiprdt echter medegedeeld, dat al
is een dergelijke hervorming niet uitge
sloten, de regeering er evenwel nog niet
ernstig over nagedacht heeft.
De staking in ide Hamburgscbe haven.
In de 'Hamburgschei haven lag het
werk Vrijdag volkomen stil, nadat door
de havenarbeiders zonder medewerking
van de vakvereenigingen tot staking beslo
ten was.
De bladen vaö Zaterdagmorgen publi-
ceeiren advertenties van de havenbedrijfs-
vereienigingen, waarin er op woidf ge
wezen, dat na de binidendverklaring der
soheidsrechteilijke uitspraak door het 'mi-
-nisterie van Arbeid het werk door wei
gering nieit mag worden onderbroken. De
betrokken organisaties, "de Duitsche ver-
keersbond en de centrale bond van ma
chinistten ein stokers, maken van hun kant
in de bladen bekend, dat door de bin-
dpndverklaring de loonatetia voor de or
ganisaties en daarmee ook voor de leden
dezer beide organisaties beëindigd is.
Steun van welken aard ook kan niet wor
den uitbetaald'.
's Morgens lag heit' werk in da haven
zoo goed als volkomen stil, slechts in
enkele bedrijven, waar vaste arbeiders
werken, werd niet gestaakt. Of de staking
zich zal uitbreiden, staat nog niet vast.
Het particuliere kapitaal.
Volgens de Dni verluidt in" Moskou-
sclie zaketnkringen, dat Kwiring op een
vergadering van de staats-plannen-commis-
sie verklaard heeft, dat het eenige middel
tot afdoende bestrijding van bet gebrek
aan nijverbeidsproducten in het'land ge
legen is in een nauwere samenwerking
met bet kapitaal. De centrale leiding der
communistische partij zal dit vraagstuk
dan ook eerlang in studie nemen, ter ver
mijding van ongewenschten druk, die de
bevolking met betrekking tot deze aange
legenheid op partij en regeering zou kun
nen uitoefenen.
Het weer in September.
Volgens het voorloopig overzicht van
bet Kon. Ned. ..Meteor. Instituut te De
Bilt van het weer in September, was
gemiddeld over de vijf hoofdstations de
ochtendtemperatuur 1 Jxrt 1.5 gr. C. te
hoog.'In de eerste en tweede decade
warén de afwijkingen resp. 2.4 en 2.2 gr.
C. boven het normale, in de derde decade
0.8 er beneden. De hoogste gemiddelde
temperatuur over het geheele etmaal was
te De Bilt 22.2 op den .eersten, de laagste
3.2 op den 27sten. Jte gemiddelde maxi
mum-temperatuur was 1, de gemiddelde
minimumtemperatuur 2.5 boven normaal.
Het hoogste maximum te De Bilt was 30.0
op den eersten, het laagste minimum 4.5
op den 30sten.
De regenval was zeer uitöenloopend,
in het Noorden van het land tot van
20 tot 30 procent boven het gemiddeld©
in Noord-Brabant en Limburg30 tot 60
pet. beneden het gemiddelde. Te De Bilt
werden "125 uren zonneschijn geregi
streerd tegen 145 normaal.
De Najaars-Aanvrage van het
Leger des Heils.
Van 9 tot 23 October aanstaande houdt
het Leger des Heils (stichter William
Booth) zijn groote Najaars-aanvrage. De
opbrengst dezer Aanvrage komt uitslui
tend den arbeid in Nederland ten goede.
In, hoofdzaak wordt het beroep op het
publiek in dez.e gedaan door middel van
gedrukte circulaires. De collectanten zijn
voorzien van volmachten, geteekend door
William H. Howard, Kopimandant voor
Nederland. Het Leger heeft den steun,
waarom het vraagt, dringend noodig, daar
het ook in niet geringe mate den terugslag
van de huidige «moeilijke malaise-tijden
ondervindt. .Het bestuur van het Leger
verzoekt den begunstigers, den collectan
ten vooral naar hun volmacht te vragen.
Het scholvraagstuk.
Men zal zich herinneren, dat verleden
jaar van 27 tot 29 Maart te Amsterdam
een bijeenkomst plaats heeft gehad van
deskundigen, afgevaardigd door verschil
lende landen, welke belang hebben bij de
visscherij in de Noordzee. De bijeenkomst
had ten doel maatregelen te beramen, die
in het belang van den scholstand in die
zee genomen konden worden.
Het resultaat was, dat men zich veree-
nigde met een advies van den Interna
tionalen Raad van bet onderzoek van de
zee, om aan de betrokken regeeringen aan
té bevelen, bij onderlinge overeenkomst
voor een drietal jaren een smalle strook
van de Noordzee langs de kusten van Ne
derland, Duitschland en Denemarken te
sluiten voor de treilvisscherij met stoom
schepen en motorvaartuigen met een ver
mogen van meer dan 50 PK. Ten einde
tót zulk een overeenkomst te geraken, zou
zoo spoedig mogelijk te Londen een nieu
we internationale conferentie plaats vin
den.
Naar de „N. R. Crt." verneemt beeft
echter, in de vergadering van den inter
nationalen raad voor bet onderzoek der
zee, welke in bet begin van September 1.1.
te Kopenhagen is gehouden, de afgevaar
digde van Groot-Brittannië medegedeeld,
dat dit land wegens de sterke tegenkan
ting, welke bet sluitingsplan bij het Brit-
scbe visscberijbedrijf beeft ontmoet, ervan
afziet, die conferentie te houden. Er zul
len dus voorloopig internationaal geen
maatregelen tegen de overbevissching van
de Noordzee genomen worden.
Gevaren van den overtocht bij
den Moerdijk.
De beer Bensman te Hilversum signa
leert in de Auto een gevaar, dat zich tel
kens voordoet bij den overtocht bij den
Moerdijk, een gevaar, dat ons ernstig ge
noeg voorkomt om er in breeden kring te
gen te waarschuwen. Hij schrijft:
Gisteren, 19 September, begaf ik mij per
auto van Nijmegen naar Arnhem. Snik
heet was bet en voor den afvaart-steiger
van de gemeentelijke veerpont stond een
lange file auto's, waarbij ik mij als no. 11
aansloot. Spoedig volgde nog een zelfde
aantal, dat de file tot een bijna onaf zien-
baren staart maakte. De aankomende veer
boot werd ontruimd en de file, waarin ik
mij bevond, zette zich langzaan), in bewe
ging. Twaalf groote wagens werden op
het bootje saamgeperst; in iederen wagen
bevonden zich eenige passagiers, plus,
laat ons zeggen 40 L. benzine. Derhalve
minstens 50 a 60 personen en circa 500 L.
benzine. Toen volgde een stroom van men
schen, waarvan de meesten met fietsen
aan de band en daaronder een zeer groot
aantal mannen met brandende sigaren en
sigaretten gewapend. Ten slotte was elke
vierkante centimeter van de boot in be
slag genomen en aangezien deze bleef lig
gen, ten einde een „sleep" voorbij te laten,
stak menigeen nog eens een sigaartje of
sigaretje op en wierp den brandenden lu
cifer op den grond te midden der wagens,
500 L. benzine, 100 L. olie en circa 150
menschen. Een man op den steiger, met
een pet, waarop in gulden leters „G. V."
stond, keek dit alles rustig aan en op mijn
vraag: „Mogen die motoren maar zoo blij
ven doordraaien, mag men bij deze boe
veelheid benzine maar zoo rooien en luci
fers wegwerpen, is dat niet beestachtig
roekeloos, gezien de lekkende carburators,
oliedruppels, enz.?" antwoordde hij mij
kalm: „Mijnheer heeft wel gelijk, als er
iets gebeurt, is de ramp niet te overzien.
Er komt niemand levend af! maar ik heb
geen instructies!! Ik heb wel een water
slang, maar ik zou er niet eens kunnen
bijkomen". Wat bier gebeurde, geschiedt
dagelijks, maar vooral op drukke Zonda
gen met mooi weer op verschillende over-
zetveeren. Gaat u maar eens aan den
Moerdijk kijken, vooral als 'tbard waait
en de vonken van pijpen en van sigaretten
door bet luchtruim vliegen.
Men dempt den put als
Rilland-Bath. Vrijdagavond werd de
Bazar geopend, die gehouden zou worden
ten bate van bet meubilair voor de nieuwe
Ned. Herv. Kerk. Bij de opening richtte ds
J. S. Hartjes, voorzitter van het Bazar-
comité, bet woord tot de vele aanwezigen.
Hij besprak de verschillende werkzaam
heden die waren gedaan voor bet samen
stellen van dezen grooten bazar. Hij dank
te allen. Ook van buiten de gemeente was
veel voor den bazar gedaan. Inzonderheid
werd dank gebracht aan bet gemeente
bestuur voor de welwillende medewerking,
den Raad voor de beschikbaarstelling van
de O. L. school. Een ontvangen schrijven
van den burgemeester werd voorgelezen,
waarin deze mededeelde, dat bij wegens
ziekte verhinderd was om de opening bij
te wonen. Hij wensebte bet Comité veel
succes. Wetb. Blok was eveneens door
ziekte verhinderd, zoodat weth. Deurloo
met den gemeentesecretaris bet dage-
lijksch bestuur vertegenwoordigde. Aan
mevr. van Gorsel-Friederichs, eere-voor-
zitster, en dr W. M. Moree, eere-voorzit-
ter, werd dank gebracht voor het aan
vaarden van deze functies, alsook aan no
taris van Dijke, die zich met den verkoop
heeft willen belasten. De beer F. M. Boot,
president-kerkvoogd, memoreerde de op
richting van de bouwcommissie voor een
nieuwe N. H. kerk, ingevolge besluit van
kerkvoogden en notabelen. Dit geschiedde
reeds eenige jaren geleden. In het begin
was de activiteit niet zoo bijzonder groot.
Bij de komst van den beer en mevrouw
Hartjes werd deze al spoedig grooter.
Weldra werden plannen geopperd voor
het houden van een bazar. Het resultaat
van dit plan is straks te aanschouwen.
Deze spreker eindigde eveneens met dank
aan allen voor de belangstelling en een
aanbeveling van den bazar. Ds Hartjes
verzocht daarna mevr. van Gorsel den ba
zar te willen openen, door het doorknip
pen van de afsluitingen voor de verschil
lende lokalen. Inmiddels was bet publiek
nog steeds aangegroeid. De Commissie
bezichtigde den bazar, waarna in de thee-
salon thee werd aangeboden. Daar opende
het inmiddels opgestelde strijkje zijn pro
gramma met bet Wilhelmus. Het was
overal even vol en er beersebte een gezel
lige drukte. De bazar was als volgt inge
richt: le afd. Etenswaren; 2e afd. Manu
facturen en handwerken, galanterieën,
kunstvoorwerpen; 3e afd. Verschillende
spelen, benevens een wilde dieren tentoon-
stelling. Hierover zij nog opgemerkt, dat
dit zeer interessant was te zien. Voor on
gelukken met dit gevaarlijk beestiaal be
hoefde men evenwel niet ongerust te zijn.
Het was werkelijk aardig bedacht. 4e afd.
Tbeesalon, tabak en sigaren; 5e afd. Bloe
men en fruit, aardewerk en porcelein; 6e
en 7e afd. Schieten met windbuksen. De
Vrijdag eindigde met een zeer druk bezoek.
Van Zaterdagmiddag 1 uur werd de ba
zar weer opengesteld. Het werd toen nog
drukker dan Vrijdag. Er werden overal
goede zaken gemaakt. Het strijkorkest was
ook weer aanwezig en trok evenals den vo-
rigen dag weer veel belangstelling. Maan
dag, laatste dag, is bet openingsuur weer
de keel-ontsmetlende tabletten. I
BIJ Alle APOTHEKEN EN 0B&6ISTEN «.ƒ.1 OU 'LESCIt
F0RMAMINT VERNIETIGT DE ZIEKTEKIEMEN IN MONDe-KEa»
■0 BESCHERMT U TEGEN: KEELPUN^RIEP.OIPimEfuraHflZEUH.r. A 4?
1 uur. 's Avonds 8 uur zullen de overblij
vende goederen publiek worden verkocht.
De bazar is, naar nu reeds kan worden
gezegd, een groot succes geworden en zal
zeker aan bet voorgestelde doel beant
woorden.
Zoutelande. De Chr. Zangveresniging
„Soli Deo Gloria" alhier, opgericht Febr.
1919 met 49 leden, welk aantal nog is
gestegen tot 63, is in hare vergadering]
van den lsten October als ontbonden ver
klaard, .omdat het ledental in den laat-
sten tijd zoodanig achteruit ging, dat zij
maar 20 personen meer telde. Het is
jammer, dat door gebrex aan deelnaming
dergelijke vereenigingen niet kunnen blij
ven Voortbestaan.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Groesbeek J. A. Visscher,
em.-pred. te Leeuwarden.
Aangenomen naar Maarssen G. Benes
te Monster.
Bedankt voor Mijdrecht S. C. Groene-
veld te Leerdam.
Geref. Kerken.
Tweetal te Nieuwdorp D. J. Velsink te
Arum en K. Winkelman te Maastricht.
Beroepen te Zuilen, D. Hogenbirk te
Gbarlois.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Franeker, M. Holtrop te
Ulrum.
Bedankt voor Barendrecbt J. D. Barth
te Alpben a. d. Rijn.
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Aagtekerke B. van Neerbos
te Terneuzen.
Domburg. De beroepen predikant ds J.
W. Swaan, van Vollenbove, hoopt 21 Nov.
a.s. zijn intrede bij de Ned. Herv. Gem.
alhier te doen, na bevestigd te zijn door
ds H. J. Rooseboom, van Delft.
Ritthem. De beer C. J. Koppejan her
dacht op 1 Oct. den dag, waarop hij 25
jaar als koster der Ned. Herv. Kerk werk
zaam was. Deze dag ging niet onopge
merkt voorbij. Des avonds werd dhr Kop
pejan in de consistorie-kamer uitgenoo-
digd op een gecombineerde vergadering
van Kerkvoogden, notabelen en kerke-
raadsleden. Op hartelijke wijze werd de
jubilaris toegesproken namens kerkvoog
den en notabelen door den president-
kerkvoogd dhr W. Cevaal Pz. en namens
den kerkeraad door den voorzitter-ouder
ling dhr P. J. de Pagter. De sprekers
dankten hem voor hetgeen hij als koster
en in andere kerkelijke betrekkingen voor
de gemeente heeft gedaan en spraken den
wensch uit, dat hij en zijn vrouw nog
vele jaren de kerk mogen dienen. Als
bewijs van waardeering werd hem een
couvert met inhoud overhandigd. De ju
bilaris dankte voor de gesproken woor
den en het ontvangen blijk van waardee-
ting. Op zijn verzoek kwamen genoemde
colleges naar zijn woning, waar zij onder
een gezellig samenzijn werden onthaald,
In de Zondagmiddagdienst werd Öe kos
ter nog toegesproken door Ds R. ten!
*1
