tfo 300
Donderdag 13 September 19$6
40e Jaargang
'eerste blad»
KWATTAW
Dat's fiWAITX
- JAVA REEPEN*
Binnenland,
Staten-Generaal.
Uit de Protfnele.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
2'k Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.03
Prijs der Advertent iën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct*
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij, die zich met 1 October a.s. op „de
Zeeuw" abonneeren, ontvangen de vóór
dien datum nog verschijnende nummers
gratis.
's Lands financiën.
De Dinsdag 'door Minister de Geer in
gediende nota betreffende den toestand
van 's lands financiën heeft weer opnieuw
de beteekenis van het werk van Minister
Oolijn in het licht gesteld.
Na de voor dei schatkist voordeelige
jaren 1916—1920, kwam dei tijd van de
tekorten.
Was in 1920 het voordeielig saldo van
den gewonen dienst reeds geslonken tot
f164.000, het volgend jaar gaf reeds een
tekort van bijna f 13 millioen.
Daarna verergerde de toestand bij den
dag, zoodat toen in 1922 da begrooting
voor 't nieuwe dienstjaar werd opgemaakt,
een schier niet te dekken tekort dreigde,
waardoor inflatie met al de daaraan ver
bonden ernstig© gevolgen onvermijdelijk
scheen.
In die critieke dagen kwam Minister
Colijn aan het bewind.
Dank zij zijn krachtig ingrijpen gelukte
het in 1922 het tekort tot ruim f33
millioen te verminderen en in 1923 de
rekening te sluiten met een tekort van
ongeveer f 14 millioen.
Maar toen was het dan ook met de te
korten die heel ons volksleven dreigden te
ontredderen, gedaan.
De rekening 1924 sloot met een voor-
deelig saldo van fl.197.922.47V2, terwijl
de rekening over 1925 een overschot te
te zien geeft van ruim f41 millioleu:
Het ministerieele leven van den heer
Oolijn werd, dank zij den invloed van kort
zichtige politici, die zich op bijkomstige
dingen blind staarden, ontijdig beëindigd.
Pij werd daardoor niet in staat gesteld
het tweede gedeelte van zijn program:
een sterke verlaging van de veel te hoog
opgevoerde directe belastingen, tot uit
voering te brengen.
Terwijl hij nog nauwelijks aan de voor
bereiding van dit groote werk was be
gonnen, werd .zijn Kabinet ten val ge
bracht.
Dit valt te betreuren.
Zoowel uit practischei en financieele,
als uit principieel© overwegingen.
Door zijn heengaan is nietsgewon-
nen, maar wel veel verloren.
Maar al werd dan zijn ministerieele
leven ontijdig afgebroken, toch blijft' het
de jongste millioenennota leert het op
nieuw de onvergankelijke eere van den
heer Colijn dat hij aan de periode
van tekorten een einde heeft gemaakt
en dat het financieel herstel een feit werd.
Voorzitterskeuze.
Met meer dan gewone belangstelling
werd ditmaal in sommige kringen de ver
kiezing van een voorzitter van de Tweede
Kamer tegemoet gezien.
Het vorig jaar bleek reeds hij de stem
ming voor een voorzitter dat er bij de
rechtsche partijen iets niet in den haak
was.
Terwijl de Roomsch-Katholieken en
de Antirevolutionairen hun stem uitbrach
ten op den heer Rujs de Beerenbrouck,
kwamen de Christelijk-Historischen in
den persoon van Dr de Visser met een
rigen candidaat voor het presidentschap,
met het gevolg, dat de heer Ruys de Bee
renbrouck eerst bij tweede stemming ge
kozen werd.
'tWas toen reeds duidelijk dat de sa
menwerking tusschen de rechtsche partijen
te wenschen overliet.
De heer Roodhuijzen, die sinds jaren
mc-t de coalitie opstaat en er mee naar
bed gaat, liet niet na hierop onlangs
in „Het Vaderland" dei aandacht te ves
tigen.
Mocht zich, wat toen gebeurde her
halen, was voor hem een bewijs
dat de breuke tusschen de vroeger samen
werkende groepen nog niet geheeld is,
en dat heit intermezzo-kabinet nog niet
gemist kan woeden.
Wplnu, waarschijnlijk tot grootei droef
heid van den heer Roodhuyzen en andere
■coalitiebestrijders de historie van
1925 heeft zich Dinsdag niet herhaald.
De heer Ruys de Beerenbrouck werd
hij eerste stemming met groote meer
derheid gekozen.
De Christelijk-Historischen gevoelden
blijkbaar geen behoefte met een eigen
candidaat uit te komen.
Nu willen wij hieraan niet te groote
beteekenis toekennen.
Er was nu niet als in 1925 ©en vaca
ture, toen men bovendien stond voor
het begin van een nieuwe parlementaire
periode.
Maar geheel zonder beteekenis is de
stemming van Dinsdag toch ook niet.
De verhouding tusschen de rechtsche
groepen dat blijkt duidelijk is niet
verscherpt.
Veeleer hebben we hier een symptoom
van de in 's lands belang zoozeer ge-
wenschte toenadering.
De ware schuldigen.
Het spreekt wel vanzelf, dat niet zal
worden nagelaten om de aanstichters van
de militairen-relletjes te Assen te ont
dekken en de schuldigen te straffen.
Aan rechtmatige klachten moet gehoor
worden gegeven; wanneer door de bevel
voerende officieren misslagen zijn begaan,
dan moet dat, ondanks de onbehoorlijke
wijze waarop aan de grieven uiting werd
gegeven niet worden vergoelijkt; maar in
geen geval mag worden geduld dat door
militairen op zoo revolutionaire wijze als
je Assen gebeurde, wordt opgetreden.
Gaat het op deze wijze door, dan wordt
bet leger inplaats van bevorderlijk te zijn
aan de rust en de orde, een gevaar voor
het land.
Hier is krachtig ingrijpen eiscli.
Alle zwakheid en barheid is hier uit den
booze.
Maar als wij hierop den nadruk leggen,
dan willen wij niet uit het' oog verliezen,
(dat de ware schuldigen niet in Assen
te zoeken zijn.
De eigenlijke aanstokers van deze rel
letjes zitten elders.
Dat blijkt wel uit het feit, dat de revo
lutionaire betoogingen werden ingezet met
het zingen van de Internationale en an
dere socialistisdie liederen.
Het congres van de roode ontwapenaars
is waarschijnlijk aan deze gewelddadige
actie niet vreemd.
Het was op dit congres dat niemand
minder dan de heer Albarda met vol
doening wees op de ongeregeldheden bij
de herhalingsoefeningen en dat hij onder
daverenden bijval de roode betoogers op
welde het militarisme in Nederland neer
te sjaan.
Nog scherper drukte een der andere spre
kers, een oud-kapitein, de heer Schutjes
zich uit, toen. hij volgens de verslagen
betoogde dat de soldaten hun geweer-
loopen niet moeten richten tegen buiten
landsche klassegenooten, doch tegen hun
eigen officieren.
Is het wonder, dat na dergelijke oprui
ende redevoeringen een deel der soldaten
het hoofd lcwijt raakt en tot daden van
geweld overgaat?
Het is dan ook niet te boud gesproken,
wanneer gezegd wordt, dat de schuldigen
aan de relletjes te Assen en aan het
noodlottig einde van den omgekomen ser
geant, moeten gezocht worden, niet in
Assen, maar bij de geestelijke leiders, die
wel in naam het pleit voeren voor ont
wapening maar die in werkelijkheid tot
revolutionair geweld prikkelen.
God er buitejn.
In „De Syndicalist" schreef dezer da
gen A. R. over „Kerk en Vakbeweging"
waarbij hij tot de volgend© slotsom kwam:
„Op grond daarvan meeoen wij, dat'
de katholieke en christelijke vakbewe.
gingen overbodig zijn, omdat zij niet
bewijzen kunnen liet bestaan van God,
Waardoor de grond waarop' zij zich
stellen, hun ontzinkt
Zij is een door henzelf voortgebrachte
schim en geen wezen, geen realiteit.
Evenals tevoren verwijzen wij deze
schim dus naar kerken, synagogen of
kathedralen en zullen ons t© allen tijde
niet alleen tegen dergelijke waandenk
beelden, maar ook tegen hen blijven
keeren, welke ze op handige wijze tus
schen dei voor haat ontvoogding strij
dend© arbeidersklasse als twistappel wil.
len werpen."
Zóó scherp en kras drukken andere
z.g. neutrale organisaties zich gewoon
lijk niet uit.
Maar practisch is er geen verschil.
De moderne vakbeweging staat precies
op hetzelfde standpunt.
God er buiten, dat is de leuze zoowel
voor het politieke als het sociale leven.
En dat is juist de reden waarom
Christelijke arbeiders zich vah al die
organisaties verre hebben te houden.
Want het ideaal van den Christen
moet zijn en het is ook het ideaal
van de Christelijke arbeidersbeweging
heel het leven, ook het leven van den
arbeid te doen beantwoorden aan den
wil van God in Zijn Woord ons geopen
baard.
Itaiteilui
De Belgische financiën.
Minister Francqui verklaarde, dat alle
geruchten die in de laatste dagen rer-
Slechts een merk kan 't beste zyn
spreid werden, valsch zijn. Na de be-
grooting in evenwicht gebracht te hebben,
na de vlottende schuld geconsolideerd te
hebben, is de regeering in verbinding
getreden met de buitenlandsche banken
om over te gaan tol de uitvoering van
het laatste gedeelte van het financieele
plan, dat voorafgaan moet aan de stabi
lisatie van den frank, die langs den nor
malen weg wordt nagestreefd, zonder dat
het mogelijk zou zijn, vóór de definitieve
beslissing; het stabilisatiepercentage be
kend te maken, dat men overweegt.
|Die schatkist heeft nooit in gunstiger
positie verkeerd dan thans. De behoeften
aan buitenlandsche deviezen zijn reeds
voor verschillende maanden gedekt. Spe
cialisten van de wisselspeculatie, die voor
al op de buitenlandsche marlden ope-
reeren hebben zich als roofvogels op onze
nationale munt geworpen, in deze onrus
tige tijden elk oogenblik defaitistische ge
ruchten verspreidend. De bevolking moet
onder deze omstandigheden bedaardheid,
geduld.' en vertrouwen aan den dag leggen.
Korte berichten.
Volgens een bericht uit Milaan is de
ex-koning George van Griekenland via Mi
laan naar Boekarest vertrokken. Naar ver
luidt zal hij te Boekarest een familieraad
•presideeren, waarbij het herstel der mo
narchie in Griekenland zou worden be
sproken.
Het aantal mijnwerkers dat thans
aan het werk is, bedraagt ruim 3000'
meer dan gisteren.
Op 13 deizeir bedroeg hef aantal
werkloozen in Engelandi 1.551-900, of
7635 minder dan del voorafgaande week.
In België zal een tuberculose-post-
zeigei worden uitgegeven met den beel
denaar van dei Koningin.
Volgens statistischël opgaven is de
varkensfokkerij in Denemarken in het
jaaf, verloopen tusschen 1 Juni 1.1. en 1
Juli 1925 aanmerkelijk toegenomen. In
dit jaalr is het aantal varkeus van 2,5
millioen tot 3 millioen gestegen.
De Koningin naar de leger-
oefeningen.
De Koningin is gistermiddag om 4 uur
4-6 per gewonen staatsspoortrein, waarin
zioh vijf wagons van Hr Ms eigen trein
bevonden, o.a. het salonrijtuig, de slaap
wagen en de keukenwagen, uit de resi
dentie vertrokken, ter bijwoning, vanoch
tend vroeg van een gedeelte der groote le
geroef eningen.
De burgemeester van Den Haag, mr Pa-
tijn, deed de Koningin op het perron uit
geleide. Vele menschen op 't perron juich
ten de Koningin hartelijk toe.
H. M. wordt vanmiddag omstreeks 1 uur
in de Residentie terugverwacht.
De Koninklijke trein is om 6 u. 17 te
Soestduin aangekomen, waar 500 M. voor
het station werd gestopt. Dadelijk daarop
werd gerangeerd op een zijlijn, die naar
het vliegkamp loopt. Op een gedeelte hei
buiten het vliegkamp is de trein vannacht
blijven staan. Bij het rangeeren juichte een
groote menigte H. M. toe.
Voorzitter van de Tweede
Kamer.
Bij Kon. besluit van 22 September is tot
voorzitter van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal voor het tijdvak der tegen
woordige zitting benoemd jhr. mr Gh. J.
M. Ruys de Beerenbrouck, lid van die Ka
mer.
De tariefsverlaging.
Met ingang van 1 October a.s. zijn de
volgende wijzigingen in de posttarieven
aangebracht: binnenlandsche briefkaarten
5 cent; expressebestelling van briefpost-
zendingen in het binnenlandsch verkeer 20
cent; idem van pospakketten 30 cent; ex-
presserecht voor internationaal verkeer
ongewijzigd; recht postcheques 20 cent;
recht postpakketten (binnenlandsch ver
keer) niet meer dan 1 K.G. 30 cent; boven
1 t.m. 3 K.G. 40 cent; boven 3 t.m. 5 K.G.
50 cent.
Het tarief voor brieven en briefkaarten
naar Ned.-Indië, Suriname en Curacao
per landmail is gelijkgesteld aan het tarief
dat bij verzending van brieven en 'brief
kaarten per zeepost van toepassing is.
(Ook voor brieven en briefkaarten uit Ned.
Indië, Suriname en Guracao naar Neder
land geldt bij verzending per landmail het
zelfde tarief als hij verzending per zee
post).
Het port der briefkaarten naar Ned.-
Indië, Suriname en Curagao (landmail en
zeepost) 'bedraagt 5 cent.
De collectieve arbeids
overeenkomst.
Ingediend is een wetsontwerp houdende
nadere regeling van de collectieve arbeids
overeenkomst. Het bepaalt zich tot de bur
gerrechtelijke regeling. De publiekrechte
lijke regeling (verbindendverklaring)
wordt er niet in aan .de orde gesteld.
Allerlei.
Gisteren is in de Rotterdamsche haven
het tienduizendste schip in 1926 binnenge
komen. In 1924 kwam het 10.000ste schip
pas eind December binnen en in 1925 was
dit op 24 Nov. het geval. Dit jaar is dus
een recordjaar voor de Rotterdamsche
haven.
Men houde steeds 'n fleschje bij de hand,
het is voor U van onschatbare waarde:
voor roode en ruwe handen; het be
schermt Uw huid tegen scherpen wind
en verbranding door de zon. Verzachtend
en heeiend voor Baby's teere plekken,
't Zuiverste en goedkoopste
van alles.
Eerste Kamer.
Gisteren werden de ge- en herkozen le
den der Eerste Kamer beëedigd. Daarna
sprak de voorzitter een korte rede uit,
waarin hij aan H. M. de Koningin dank
bracht voor de herbenoeming tot voor
zitter.
De verkiezingen, aldus spr. verder, heb
ben verandering gebracht in de samen
stelling der Kamer. De heeren dr H.
Franssen, Wittert van Hoogland en Ame-
link hebben deze Kamer verlaten en zijn
door de heeren Steger, Colijn en Koster
vervangen. Spreek ik mijn leedwezen uit
dat wij eerstgenoemde heeren, althans
voorloopig, niet zullen terugzien, dit geldt
in 't 'bijzonder dr Franssen, die sinds 1904
zijn beste krachten beschikbaar stelde voor
het vaderland, die altijd trouw op zijn post
was en door zijn zaakkundig optreden het
bewijs aflegde van zijn bekwaamheid. Ook
den heer Wittert van Hoogland zij een
woord van dank gebracht voor zijn werk
zaamheid en adviezen. Met genoegen heb
ben wij met hem en ook met den heer
Amelink samengewerkt.
Zooals u uit de Troonrede gehoord hebt,
wacht ons een jaar van arbeid, dat vrucht
dragend kan zijn als 'de samenwerking en
de onderlinge waardeering blijven bestaan.
Dit verhoogt de waardigheid der Kamer
en komt aan het aanzien, dat zij nog steeds
in het vaderland geniet ten goede. Wil mij
uw gewaardeerden steun niet onthouden:
Moge Gods zegen op onzen arbeid rusten.
Met dezen wensch aanvaard ik de mij op
gelegde taak. (Applaus.)
De voorzitter stelde daarna voor de
Troonrede met een adres van antwoord te
beantwoorden.
De heer Van Emhden (v.-d.) merkt op,
dat verleden jaar een practijk is gevolgd,
die zeer hinderlijk is geweest. Spr.'s frac
tie wil zich daarom in het vertrouwen, dat
het antwoord thans een kleurloos karakter
zal hebben, niet verzetten tegen het voor
stel.
Overgegaan werd daarna tot het trekken
der afdeelingen.
Na heropening deelde de voorzitter mee,
dat de afdeelingen hebben 'benoemd tot
voorzitters de heeren v. Lanschot (R.-K.),
Jansen (R.-K.), v. Wassenaer van Cat-
wijck (C.-H.), de Vos van Steenwijk (C.-
H.) en Haffmans (R.-K.) (allen recht-
schen) en tot ondervoorzitters de heeren
Franssen (R.-K.), Diepenhorst (A.-R.),
Rink (V.-B.), Smeenge (V.-B.), van Na-
gell van Ampsen (V.-B.).
GmcMammmmBmaBtmmmKBmamnKMmmmro
f— Visscherijbelan*gen. Van de
zijde der visschers zijn aanhoudend klach
ten ingekomen over een sterke toeneming
van het aantal zeehonden. Daarom wordt
f25,000 op de Staatsbegrooting uitgetrok
ken voor premies voor het dooden van
zeehonden.
Hongaarscheki aderen. Aan
belanghebbenden wordt medegedeeld, dat
7 October a.s. een transport Hongaarsche
kinderen via België vertrekt. Indien er
pleegouders mochten zijn die hun pleeg
kinderen met deze gelegenheid naar huis
willen laten gaan gelieven zij zich op te
geven vóór 28 Sept. a.s. aan den heer
Ph. Wessels, Papegaaistraat 14, te Goes,
secretaris van het Prov. Zeeuwsch Comité
voor Hongaarsche kinderen.
Den betrokken pleegouders zal dan wor
den gemeld, met welken trein op 7 Oc
tober de kinderen uit Goes vertrekken.
Over drie maanden bestaat er weer
gelegenheid om kinderen naar Hongarije
terug te laten keeren.
„Valckeniss ei" bij Zout e1 -
lande. Heit ideale ontspanningsoord
„Vajckenïsse" nabij Zoutelande, gelegen
aan den voet van dei plek waar Wlalche-
ren's duinen het hoogst zijn opgestoven',
'en vanwaar men het schitterendst uit
zicht heeft over het geheele eiland, dreigt,
ontluisterd te worden, door den a.s. ver
koop door de erfgenamen van wijlen mr
J. Pel van verscheidene hectaren bosch,
die aan dei plaats voor een niet gering
deel haar aantrekkelijkheid verloenen.
Wel is waar geldt 'thier niet den verkoop
van een statig bosch, doch groofendeels
van kreupelhout, maar niettemin zal bij
©venfueelen kaalslag 't landschapsaspect
hieronder gevoelig lijden.
In verband met 'de hoogere wdarde
van den grond is aan dein Walcherschen
du in voet den laatsten tijd reeds heel wat
akkermaalshout gevallen om plaiats te ma
ken voor meer-rentegevendl weide- of
bouwland, en daar dei veiling geschiedt in
verscheidene perceelen, is het niet on
waarschijnlijk, dat een deel der nieuwe
eigenaars dezelfde ontbossohingsmethode
zal volgen, welke' voor de schoonheid ter
iplaatse zeier te betreuren zou zijn.
De Patrimonium-avond. Gis
terenavond werd in de Nieuwe Zuiderkerk
te 'sGravenhage een groote propaganda-
bijeenkomst gehouden, in verband met
het 50-jarig bestaan van het Verhond „Pa
trimonium". Deze avond kon door velen
in den lande worden meegevierd, want
woord, zang en muziek werden draadloos
uitgezonden. Ook in onze provincie had
den verschillende Patrimonium-afdeelingen
luisterbijeehkomsten belegd, terwijl natuur
lijk tal van particulieren die zelf een
toestel bezitten, zullen meegeluisterd heb
ben. De zang, solo zoowel als koor
'kwam duidelijk over en velen zullen!
daarvan hebben genoten. Ook het orgel
spel kwam goed tot zijn recht.
De rede van den heer J. Schouten
lid der Tweede Kamer, was minder goeld
te volgen. De stem van den bekenden,
bezielenden spreker bleek te krachtig voor
de radio. Spr. betreurde het, dat er in den
teaenwoordigen tijd gesproken wordt over
het opheffen van Patrimonium als zelf
standige organisatie, en dat juist op een
tijdstip, dat er zoozeer behoefte is aan
een bond, die diegenen samenbrengt, die
voor de xhristehjk-sociale belangen wil
len strijden. Christelijk-sociaal houdt in
zich een belijdenis inzake de verhouding
van den Christen tot de maatschappij
en keert zich tegen andere instellingen;
en tegen andere opvattingen. Het woord
christelijk-sociaal beteekent verder, dat wij
het aardsche Igven stellen onder de wet
Gods, en dat wij' ons verweren moeten
tegen diegenen, die het aardsche-, het eco
nomische en het sociale leven buiten den
dienst van God stellen.
De tweede spreker, dr K. Dijk, predikant
te Den Haag, was vrij wat beter te ver
staan. Deze handelde over Da Costa's
bekende woorden: Toenadering eischt
Gods orde in dezer tijden nood.
De vrijheidsbeginselen van 1848 worden
ook nu nog, zij het dan ook in verfijnden
vorm, door duizenden gehuldigd. Spr. wees
in dit verband op de jongste demonstratie
van de S.D.A.P. en het N.V.V- waarbij
geen vredesklanken, maar strijdklanken
werden vernomen. Wij hebben, zei spr.,
geen angst voor het socialisme, maar zijn
wel verontwaardigd, omdat het onze hei
lige Zondagsrust verstoorf. In dit ver
band liet Spr. van deze plaats een ernstig
protest tegen de plaats gehad hebbenlde
verstoring der godsdienstoefeningen hoo-
renl Tegenover den rooden Zondag stel
len wij ons ideaal: Toenadering eischt
Gods orde en dezer tijden nood. Dit ideaal
moeten we persoonlijk, maar ook in onze
organisaties trachten te benaderen. Wij
moeten prediken en in practijk brengen
de Christelijke toenadering! tusschen
de verschillende rangen en standen, de
Christelijke levensharmonie.
Zooals wij reeds hierboven schreven,
waren in onze omgeving luister-bijeen
komsten georganiseerd, o.a. te Goes, Mid
delburg, Vlissinigen, Serooskerke, Koude-
kerke, enz-. Te Goes was in de zaal van
de Chr. Bewaarschool een radio-toestel
met drie luidsprekers opgesteld door den
heer Ouendijk, Wühelminastraat, vertegen
woordiger van de firma H. J. v. d. Meer
te Vlissingen. Aan 't eind der bijeenkomst
