„I
oschitessen.
16I
'fsteedje,
e Machina
So 339
Woensdag 14 Juli 1936
49e Jaargang
Boerenhuis,
Binnenland.
ving 4e koop;
IGRAS,
aangeboden
drukke zaak in
Groenten en Frur
TENZAAK
rkens te koop,
KOOP
feiland
uw
W;
der
rd
H.
I i
in
,.s
i netto 13 2S
Ier Rembours dm» S
Nederland. ®r
APELDOORN,
iving 4e koop,
lering wan bedrijf
JAN HEIJNSDlJK,
legen in den polder
ieveland, gemeente m
^staande uit v00r
iw gebouwd Woon.
Wagenhuis, War.
3 r Gelimmertt
I, Bouw- en Wei.'
jA. 78 A. 50 cA,
262 Hoeden.
r a 1 November 1926
;en. eiken werkdag'
iiljetten in te leve!
- van Deurwaarder
te Kortgene, vóór
r—alwaar evenals
iaarverkooper alie
ingen zijn te beko.
n perceel:
5 Gem 75 roeden)
t bij dhr. C. Stroo,
gemeente Goes,
van dhr. de
eg Station Goes
te leveren uiterlijk
Juli a.s., 'sn.m,
•e van DE WILDE
iurw. te Goes, alwaar
heer C. Stroo v.nd,
igen zijn te bekomen,
"Januari 1927.
afbraaki
Zeeuwsche Mopper
partij antieke Wani
ogen te bekomen bij
NGE, Aannemer te
lef. 10.
KOOP:
van Rotterdam,
a winkelstand.
10 per week, flinke
rieven onder letten
VAN DITMAR'S
Rotterdam.
Deering Graan'
Zelfbinder
sprijs.
>tto Zelfbinder bat
e Goes.
EERING ter oven
boden wegens
Omzet f300, winst
Brieven onder let'
[JGH VAN DIT
am.
Oude Vlissingschê|
ïrg.
KOOP:
Linnenkast, Voerenbtj
Tafel en Matrassen,
Oostkapelle-
en H R 2 en
ma staat zijnd®
shudder, b'J
OD, VeerscheweS
ok voor
gt prijs bij
Middeiburfl^
omstreeks 20
ia de Ptov. i n yo'
nber te Utrecht)
voor vast
eukentïieisi®1
3 met Weck1»® a
rieven fr.
3ÖEDE, BoeK»
Drukkers-Exploitanten:
OCSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
Rusland.
Rusland sukkelt al jaren met tekorten.
Daarom zint de regeering op maatregelen
Doch dit zijn niet alle van de beste.
Bijvoorbeeld verlaging van den brande-
wijnprijs.
Het is sedert eeuwen bekend, dat de
wodki (brandewijn) in het oude Tsaren-
land, thans Sovjet-republiek mede de boe
ren tot zoo groote verarming heeft ge
bracht.
De revolutie heeft aan dien droeven
toestand geen einde gemaakt. Integendeel
zij heeft de brandewijnlevering aan zich
getrokken en getracht hieruit meer geld
te slaan door prijsverhooging. De poging
mislukte, niet zoozeer omdat het gebruik
verminderde, als wel omdat het samogon-
gebruik (gebruik van thuis gemaakte bran
dewijn) zoo sterk werd, dat het wodbi-
gebruik (gebruik van regeerings-brande-
wijn) afnam. Hierin is nu door de regee
ring voorzien, door een verlaging van
dien prijs in te voeren.
Ook besloot zij verschillende privile
gies te verleenen aan de particuliere goud
mijnen. De goudmijnen-bezitters zullen in'
het venmig het recht hebben, zonder be
taling van invoerrechten uit het buiten
land alle noodige machines en werktui
gen in te voeren. Zij zullen vrijgesteld
worden van de betaling' van alle belas
tingen, zoowel rijks- als gemeente- en
provinciale belastingen. Ook het recht op
de natuurlijke rijkdommen, die alle mijnen
enz. moeten betalen, zal voor de goud
goudzoekers afgeschaft worden. Het com
missariaat van financiën heeft bovendien
opdracht gekregen een regeling te treffen,
die de particuliere goudzoekers in staat
zou stellen crediet te krijgen.
Met dat al blijft de oeconomische toe
stand in dit uitgestrekte land uiterst on
gunstig. Alles klaagt. Bijvoorbeeld, de sala
rissen van de onderwijzers worden maan
den lang niet uitbetaald. Er is uit een
stad het volgende telegram gekomen: „De
onderwijzers hebben in geen vier maan
den salaris gekregen. De onderwijzers
lijden honger. Velen hunner verlaten de
scholen en worden werklieden."
Veel kwaad sticht ook de wolvenbelas-
ting. Zoo noemen de bolsjewiki het ver
lies, dat de wolvenplaag het land brengt.
De verliezen, die alleen het platteland
door de wolven lijdt, worden geschat op
20 millioen roebel per jaar. De wolven
worden steeds driester. In den laatsten
winter vergenoegden zij zich niet meer
met aanvallen op de dorpen, maar onder
namen tochten naar provincie-stelten. Er
waren gevallen, dat wolven zich zelfs
in de straten van hoofdsteden van gewes
ten vertoonden en daar een ware paniek
veroorzaakten.
En de arbeiders zijn niet minder ont
stemd, nu gebleken is dat de vraag, of
men hoogere loonen mag betalen, ern
stig wordt besproken. Kort geleden heeft
ziph het volgende geval voorgedaan,. Te
Nizjniej Nowgorod was een onderneming
bereid haar arbeiders hooger loon te be
talen, dan in de loontabellen vermeld staat.
De bolsjewistische autoriteiten hebben
zich echter tegen de betaling van deze
hoogere loonen verzet en het provinciale
comité annuleerde liet contract, dat de
arbeiders met de directie van de onder
neming hebben gesloten als zijnde in
strijd met de sovjet-wetten. De veronfl-
v> aardigdie arbeiders protesteerden tegen
deze beslissing van het provinciale co-
zaak werd ten slotte 'door het
Al-Russische Centrale Uitvoerende Com.,
de opperste instelling van het rijk dus,
behandeld^ Dit hooge college gaf na een
beraadslaging de volgende uitspraak: „de
verhooging van de loonen is in het alge
meen niet verboden.*'... In welk kapita
listisch land zouden de autoriteiten zich
verzetten legen de verhooging van loonen?
hn de industrie klaagt dat de regeering
mets doet aan haar opbouw. Alle plannen
er toe werden tot nog toe- door 'de ver
schillende Raden, voor de Volkshuishou
ding o.a., en de Raad van Arbeid van
wege hunne duurte afgekeerd.
A.a hingdorigen strijd tusschen de ver
schillende instellingen is eindelijk een plan
goedgekeurd. Er zullen nu in het loopen-
,;Jaar 7^0 millioen roebel besteed w or
en, verdeeld als volgt: 28.6 millioen roe-
117 °°-m bouw van nie»we fabrieken
muiioen roebel voor verbeteringen
n de bestaande fabrieken. De uitvoe-
- ng van deze werkzaamheden is in han-
l ™rvaïr -i. O. (den Raad van Ar
ab Het plan voorziet in den bouw
an nieuwe fabrieken in de streken waar
ehoefte aan dergelijke fabrieken bestaat,
ar a-e bestaande fabrieken, overbelast
zijn. Op papier ziet dat alles er zeer mooi
drlmaar h? de S' T' de hem opge-
werkzaamheden zal uitvoeren, is
vraag.
Rusland heeft nog geen zegen onder
zijn nieuwe regeering l
CaiSlaux kan tevreden zijn.
Hij "is er in geslaagd, om een overeen
komst met Enigeland aan te gaan, waarin
Frankrijk zich verplicht in ,62 jaar zijn
schuld te delgen.
Hij en Churchill hebben de Fransch-
Engelsche overeenkomst met betrekking
tot de Fransche schulden geteekend; de
overeenkomst is aan het Lagerhuis voor
gelegd. Donderdag .zal hij het Fransche
parlement op de hoogte stellen.
Churchill is het voorwerp van heftige
aanvallen, 'hij meent echter, dat hij het
verdrag, dat hij heeft onderxeefeend, op
afdoende wijze zal kunnen verdedigen op
het oogenblik, waarop de details van het
verdrag publiek gemaakt zullen worden.
Toen men Caillaux vroeg of hij tevre
den was over het behaalde succes, ant
woordde hij: „Ik ben zoo tevreden, als
men zijn kan, nadat men een: geldelijke
overeenkomst van dien aard op zich heeft
genomen."
Voor het 'aangaan van een zoo gewel
dig zware verplichting zijn nog slechts
enkele motieven aan te voeren, waarvan
wel het voornaamste is, dat Frankrijk in
staat zal zijn, de jaarlijksche aflossing
te doen, als Duitschland in 1928 begint
de volledige annuïteiten van het Dawes-
plan te storten. Als Duitschland dus zijn
verplichtingen nakomt, blijft een surplus
in de Fransche schatkist voor de af
lossing der herstelschulden en voor het
saneeren der financiën in het algemeen dat
de 625 millioen goudmark zal overtreffen
of wel 781 millioen goudfranc.
De hinderpalen, welke het gesloten ver
drag in gevaar zouden kunnen brengen,
zouden ten eerste kunnen bestaan in het
feit dat Duitschland in gebreke bleef, de
overeengekomen sommen te storten.
In dit geval zal de situatie opnieuw in
oogenschouw worden genomen.
Een andere hinderpaal zou knnnett zijn,
dat de wisselkoers de transfer onmoge
lijk zou maken. Ook daarmede is reke
ning gehouden.
Twee gasten.
De president der Fransche Republiek
ontving deze week van twee kanten hoog
bezoek. Eerst van den sultan van Ma
rokko, daarna van den Spaanschen minis
ter-president Primo de Rivera. De ont
vangst was voor geen van beiden alge
meen en afdoend hartelijk, maar de po
litie zorgde prompt voor de orde en stopte
al heel spoedig den mond der tegen-
schreeuwers bij aankomst van beide „mo
narchen".
De sultan werd bij aankomst met Dou-
mergue op het stadhuis door eenige com
munistische raadsleden uitgefloten, doch'
dit gefluit werd onmiddellijk overstemd
door toejuichingen van de uitgenoodigden
De sultan en de président werden door de
menigte toegejuicht.
Een dag later arriveerde aan het station
bovengenoemde generaal uit Spanje, ook
hetzelfde, doch terstond overstemde lied
je. Gisteren heeft Generaal Primo de Ri
vera een bloemstuk gelegd op 'het grai
van den onbekenden soldaat, én vervol
gens president Doumergue de keten van
het Gulden Vlies overhandigd. Daarna be
gaf hij zich naar de Quai d'Orsay, waar:
hij met Briand, in bijzijn van de onderhan
delaars van beide landen, de overeenkomst
inzake Marokko heeft geteekend.
Het Nederl.-Belgisch verdrag.
De Tweede Kamer acht, blijkens de sec
tieverslagen, hef verdrag onaannemelijk.
Er zullen derhalve nieuwe onderhande
lingen moeten volgen.
:Je
Op vele leden heeft de Memorie van
antwoord een onbevredigenden indruk ge
maakt. H.i. kunnen de Belgische deside
rata moeilijk met meer warmte, talent,
maar ook eenzijdigheid zijn voorgestaan,
dan ze nu door onze regeering worden
verdedigd. Van een Nederlandsch ver
weer is nauwelijks sprake. Niet Neder
land, doch België heeft aanleiding gegeven
tot wantrouwen en de politieke kwesties,
welke buiten dit tractaat zijn gehouden,
zijn nog geenszins van de baan.
Geheel onverplicht wordt tegemoet ge
komen aan wonsclien van België tot' scha
de van Nederland, zonder dat dit daar
voor compensatie krijgt.
De concessies op economisch gebied
gaan te ver en ook na het protocol
van 18 Mei is voor dezei leden het ver
drag onaannemelijk.
Vele leden evenwel, die het zwaartepunt
meer in de politieke verhoudingen zien,
zouden verwerping van het wetsontwerp
betreuren, omdat dan in België een atmor-
feer zou worden geschapen, waarin moei
lijk tot een voor beide landen bevredi
gende oplossing zal worden gekomen.
Algemeen werd de hoop uitgesproken
dat onve regeering opnieuw zal gaan on
derhandelen met de Belgische ter wegne
ming van de groote en,voor talrijke le
den onoverkomelijke bezwaren.
Volgens verscheidene leden is een
nieuw gchelderegime onnoodig en is de
instelling van de gemengde commissie
voor beheer een ernstige aanranding van
onze souvereiniteit.
En vele leden wilden de beslissing van
een geschil niet opdragen aan 'n arbitrage
commissie, maar aan het Permanente Hof
van Int. Justitie.
Algemeen waardeert men de beperking
van de verplichting betreffende het onder-
hoüdsbaggerwerk; doch dei regeling van
de rechtspositie der op de Schelde va
rende schapen is volgens vele leden vol
maakt onbevredigend en wordt voorge
steld als «en inbreuk op onze souvereini
teit, doordat we ons politierecht opge
ven.
Geen der leden acht den aan
leg van eeien kalnaal Antwerpen
-M 0 e r d ij k wenschel ij k. De eisch
van België dienaangaande: is op niets
gegrond en gaat geheel in tegen 'het be
lang van onze; éigen havens. 'Nederland
doet groote concessies en er staat nage
noeg niets tegenover.
Dit kanaal moet uit het tractaat wor
den gelicht en tot een onderwerp van
diepgaand onderzoek gemaakt.
Over den aanleg van het Rijn-Maas-
Scheldekanaal zijn de meteningen verdeeld.
Volgens eenige leden heeft de aanleg
van een kanaal NeroeterenNaasbracht
Belgisch Limburg geen nut meer.
Vrij algemeen meent men, dat alsnog
toestemming moet worden verkregen tot
verruiming van de Zuid-Willemsvaart van
Rocholt naar onze grens bij Loozera.
Algemeen wordt betreurd, dat geen
voorziening is getroffen betreffende de
spoorwegtarieven naar en van Terneuzen.
Over de wensehe-lijkheid om de Wielin
gen-kwestie' buiten het tractaat te laten,
zijn de meeningen verdeeld. Eenige leden
achten het onopgelost blijven van de
kwestie zoo ernstig, dat' ze, de Belgische
regeering alsnog zouden willen doen uit-
noodigen tot aanvaarding van het arbi-
tragevoorstel van 29 Mei 1922. Sommige
lede nwillen de beloodsing van de Wie
lingen niet geheel aan de Belgen over
laten.
Bij vele leden heeft het ern
stige bezorgdheid gewekt,
dat het verbod' om Antwerpen
tot oorlogshaven ie maken,
zh.1 vervallen.
Zullen, vroegen sommige leden, als Ant
werpen oorlogshaven wordt, Vlissinge-n,
Breskens en Zuid-Beveland moeten wor
den versterkt? En enkele leden vragen of
indertijd' onder buitemlandschen invloed
de bouw van het fort Dei Ruyter te Vlis
singen is stop gezet.
Volgens verscheidene leden klopt de
verklaring der delegatie, dat „de Neder-
landscke regeering zie hte geener tijd1 on
verschillig zou toonen, wanneer het grond
gebied van Nederland opzettelijk zou wor
den geschonden, en dat zij, voor zooveel
de bepalingen van het Handvest van den
Volkenbond zulks toelieten, en zoodanige
schending, waar zij ook zou plaats hebben,
als en casus belli zou beschouwen", niet
met het standpunt, steeds hier te lande
ingenomen, en evenmin met de houding
onzer delegatie ter vredesconferentie van
1907.
Welken invloed heeft het verdrag van
Locarno op het tractaat?
Wat betreft het tractaat van 3 April
1925 wordt ontkend-, dat de toestand met
betrekking tot de verpachting van mossel-
banken in de Ooste-r-S,chelde niet gewijzigd
wordt
Aangaande het verdrag van 22 Mei
1926 wordt de vraag gesteld of niet
Duitschland, Oostenrijk-Hongarije en Rus
land moeten worden betrokken in het
tractaat. Gaan ze niet op da uitnoodiging
tot toetreding in, garandeeren ze dan nog
het tractaat van 19 April 1839, dat
Frankrijk en Groot-Erittannië niet meer
garande-eren?
Mr H. Bijl evel d.
Deze oud-minister, lid- der Tweede Ka
mer, heeft bij een fietsongeval een enkel
gebroken e-n moet rust houden.
Een antwoord van mgr. A. J.
Callier ontvangen.
Het persbureau Vaz Dias zendt het
volgende communiqué:
De Provinciale Kieskring No ord-Hoil and-
mocht op zijn vraag of het toelaatbaar
is te achten, dat Roomsch-Katholieken
zich politiek organiseeren in de R. K.
Volkspartij, een schrijven van den Bis
schop van Haarlem ontvangen, waarin
geen rechtstreeksch antwoord op de ge
stelde vraag gegeven wordt.
Het Kieskringbestuur, in spoedvergade
ring bijeengeroepen, besloot zich ten spoe
digste weder tot Zijne Doorluchtige Hoog
waardigheid te wenden.
Een En g el sch blad o ver de- Ne-
d e r 1. vliegtuigindustrie.
Naar aanleiding van de berichten over
de instelling van een regeeringscommissie
voor het bestudeeren van den weinig
roosklenrigen toestand in de Nederland-
sche vliegtuig-industrie, schrijft het Engel-
sche weekblad „The Aeroplane':
„Het schijnt dat men hiermede niet
al te vlug is geweest. Zooals bekend is
Fokker geëmigreerd naar Amerika en ge
naturaliseerd Amerikaan geworden. Te
Hasbrouck Heights, N. J. heeft hij een
fabriek gevestigd, bekend- als de Fokker
Aircraft Corporation. Van zijn oorspron
kelijke Nederlandsch bedrijf heeft hij
slechts een geraamte achtergelaten. De
werkplaatsen voor vleuge-lbouw te Ulrecht
en voor Staalbuisbouw te Veiere zijn ge
sloten, zoo o-ok, practisch gesproken, de
hangar op Schiphol. De hoofdfabriek te
Amsterdam' heeft weinig of geen bestel
lingen.
Tengevolge van de bescheidene behoef
ten der Nederlandsche militaire luchtvaart^
kan de industrie niet uitsluitend van re-
geeringsorders bestaan. De Fransclie con
currentie, die dikwijls meer politiek dan
commercieel is, veroorzaakte een aanzien
lijk verlies 'aan buitenlandsche orders.
Daarbij kwam dat de Duitsche bouwers,
om het vredesverdrag te ontduiken, fabrie
ken openden in Scandinavië, Zwitserland
en Italië. Het is bekend dat Italiaansche
fabrieken dikwijls vliegtuigen te koop aan
boden voor de helft van den prijs be
dongen door de Fokker-fabriek.
„Terwijl mr. Fokker e-r wé!Ücht voor
zich zelf heel goed aan heeft gedaan,
om van nationaliteit te veranderen, be
vindt zich de industrie, die', als geheel,
nooit bijzonder welvarend- was, thans in
een toestand vah volmaakte armoede. De
twee overige- firma's, Pander en dé Natio
nale Vliegtuig Industrie', zijn er even erg
of nog slimmer aan toe. Dei Nationale
Vliegtuig Ind. leed sedert haar oprich
ting elk jaar zware verliezen en volgens
berichten zou ze-, de- vorige maand, haar
'bedrijf definitief hebben gesloten. De
Pander-fabriek, een buitengewoon welva
rende meubel-fabriek, kon voor het bou
wen van haar twee zeer geslaagde typen
sportvlie-gtuigen, gebruik maken van haar
fabrieksruimte, machinerieën en ervaren
houtbewerkers, zoodat in de-ze branche
geen groot kapitaal behoefte te worden
gestoken. Ten spijt echter van de uitste
kende hoedanigheden en d'en betrekkelijk
lagen prijs van haar producten, is er
voor deze vliegtuigen geen markt.
De huidige toestand- der Nederlandsche
vliegtuig-industrie bracht natuurlijk mede
dat het overgroot deel der geoefende ar
beidskrachten moest worden ontslagen.
Wat echter de bevindingen en resultaten
van de regeeringscommissie ook mogen
Zijn, bedroevend is het te moeten zien,
dat een industrie-, die eens in de geheele
luchtvaartwereld zoovc-el respect afdwong,
zich thans in zoo'n staat van verval
moet bevinden."
Vereen, van Nederl. Gemeenten.
Betreffende de gisteren in het Schutters
hof gehouden, voor de pers niet toe
gankelijke vergadering van de Vereeniging
van Nederlandsche Gemeenten wordt ons
medegedeeld, dat na de openingsrede van
den voorzitter, den heer dr J. P. Fockema
Andreae, burgemeester van Utrecht, naar
aanleiding van het feit, dat het 75 jaar
geleden is, dat de gemeentewet in het
Staatsblad werd afgekondigd, verschil
lende huishoudelijke zaken werden afge
handeld, en o.a. werden herkozen tot be
stuursleden de heeren mr A. A. de Veer
en C. Harin-ghuijzen, terwijl in de plaats
van de heeren F. M. Wibaut en H. F. M. E.
Graaf van Limburg Stiruni, die niet her
kiesbaar waren, gekozen werden de heeren
M. de Miranda en mr F. F. M. baron van
Verschuer. Hierna hield de heer dr W'.
S. Unger, gemeente-archivaris eene in
leiding over „De plaats van Middelburg in
de geschiedenis van ons Vaderland". Spr.
zeide dat Middelburg haar tegenwoordig
belang wel niet alleen, maar toch voor
namelijk dankt aan de omstandigheid, dat
de gewestelijke bestuurscolleges er zijn
gevestigd, haar grootste heteekenis ligt
in de geschiedenis, zoowel van de stad
zelve als ook van ons land. Wat dit
laatste betreft herinnert spr. aan het be
leg van 15721574, voor 2 jaar door een
schitterend openluchtspel herdacht; ware
toen Middelburg niet door den Prins van
Oranje gewonnen, dan zou de geschiede
nis van ons land, ja van heel West-
Europa, anders hebben geloopen. Ook in
de economische geschiedenis van ons Va
derland heeft Middelburg een plaats inge
nomen, die ver boven haar tegenwoordige
economische heteekenis uitsteekt; in dë
eerste helft der 17e eeuw was de stad
na Amsterdam de voornaamste handels
plaats van ons land. Spr. deed de voor
naamste punten; haar* positie tegenover
Brugge en Antwerpen in de Middeleeuwen,
haar wijnstapel in de 16e, de Oost- en
West-Indische Compagnie en de Kaap
vaart in de 17e en 18e eeuw de revue
passeeren; de Fransche tijd, de verzan
ding der havens en de wijzigingen in dë
economische verhoudingen echter deden
in de 19e eeuw al. die grootheid teniet
gaan. Ook uit Architectonisch oogpunt
neemt Middelburg een zeer bijzondere
plaats onder de Nederlandsche steden in;
geen andere stad in ons land vertoont
in zoo sterke mate een Vlaamsch karak
ter. Dit is te begrijpen door ligging en
emigratie; in -de Middeleeuwen kwam meer
dan een vierde der nieuw-ingekomen poor
ters uit de zuidelijke Nederlanden. Tal
van openbare gehouwen (Stadhuis, ge
bouwd door de Mechelsche architecten
familie Keldermans, Schuttersdoelens);
doch ook woonhuizen (de Steenrotse, de'
Gulden Sonne) te Middelburg zijn opge
trokken in Vlaamschen stijl.
Na de vergadering werd een door dë
gemeente aangeboden autotocht gemaakt
met als eerste doel Domburg, waarin het
Badhotel eveneens door de gemeente Mid
delburg een lunch werd aangeboden, waar
aan mr de Veer namens de gemeentel
welkom heette, terwijl mr Fockema An
dreae namens de gasten voor de uitnoodi
ging dank bracht.
Van Domburg werd naar de Oranjezon
gereden, waar een deel der heeren een kijk
ging nemen bij de prise d'eau en de an
dere bij de aanplantingen, die hier door
-de gemeente worden aangelegd. Onder dë
boomen werd de thee aangeboden, waar
na de tocht werd voortgezet naar Veerë
waar o.a. de oudheidskamer met den beker,
van Maximiliaan van Oostenrijk werd be
zichtigd. Bij terugkomst in Middelburg
namen vele nog, een kijkje in de Abdij
gebouwen. Des avonds vereenigden zich'
een paar honderd personen in de groote
zaal van het Schuttershof aan een ge-
meenschappelijken maaltijd, welke werd
aangevangen met een dronk op H. M. dë
Koningin, wat bezegeld werd met het
zingen van het Wilhelmus.
Het Congres,
Hedenmorgen werd te Middelburg het
congres gehouden der Vereeniging van
Nederlandsche Gemeenten, onder voorzit
terschap van den heer dr J. P. Fockema
Andreae.
Behandeld werden de prae-adviezeü
over de Electriciteitsvoorziening en wel
in het bijzonder over de volgende vragen:1
Leveren de in de verschillende provin
ciën bestaande regelingen op het gebied 4
der electriciteitsvoorziening in het alge
meen bezwaren op voor de gemeenten?!
Kan aan die bezwaren eventueel worden-
tegemoetgekomen zonder inmenging vart
het Rijk en zoo ja, op welke wijze?
Indien inmenging van het Rijk nöodig of
gewenscht wordt geacht, hoever moet zij1
zich dan uitstrekken?
Adviezen waren hierover uitgebracht
door den heer mr. dr J. II. Labberton,
referendaris, chef der afdeeling Gemeen
tebedrijven ter secretarie van 's-Graven-
hage en het tweede door de heeren J,
G. Bellaar Sprayt, directeur der Maat
schappij tot verkoop van den electrischen
stroom der staatsmijnen in Limburg eb
dr E. A. Schoon, advocaat en procureur
te Maastricht. De heer dr Labberton be
pleit aan 'tslot van zijn uitvoerig advies
de instelling van een Electriciteitsraad, die
zal optreden vooral bij verschil van op
vatting bij het sluiten van contracten bijv,
door 'Prov. Electr. bedrijven met gemeen
ten. Daardoor zal voorkomen worden, dat
de gemeenten bij het sluiten in het ver
volg van zulke contracten nog den rol
van het lam tegenover den leeuw zullen
moeten spelen, omdat Ged. Staten en be
stuurders van het Prov. bedrijf dikwijls
één zijn. Ook tegen eenzijdige doorvoering
van het uniformeeringsstelsel ten bate der
electrificatie van niet-rendeerende gebie
den door het voorgestelde een dam wor
den geworpen. Veel meer kunnen de klei
nere gemeentebesturen op het gebied def
electriciteitsvoorziening wel niet redelij
kerwijs voor zichzelf verlangen. Doordat
electriciteitsvoorziening op kleine schaal
in den regel economisch onjuist is, valt
zij vanzelf goeddeels buiten den kring
hunner bemoeiingen. De gemeenten zullen
blijk geven van wijsheid en zelfbeheer-
s-ching, als zij ten deze niet trachten
tegen den stroom op te roeien.
De heeren Bellaar Sprayt en dr Schoon
meenen, dat het rijk zijn functie ten deze
heeft vervuld, als een komende wet er
zich slechts toe beperkt om door de ad
viseurs genoemde misstanden, o.a. dat een
provincie, die zelve belanghebbende is,
een gemeente controleert ten opzichte dei
electriciteitslevering, in de toekomst te
