Vrijdag 9 Juli 1939
49e Jaargang
Jfo 335
feuilleton.
MARy ST JOHN.
Buitenland
"■LLP'S BESCHUIT
itreken,
ranen,
IWS en
'PE.
t die hl"
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68 70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—t
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 c£,
Bij abonnement belangrijke korting.
9
9
P.
r
7
M.
uien
Aer-
ulen
Lu-
pr.
eig.
>eriehten
beschik-
orschma-
iven door
cent.
ii
pond.
«velend,
Arne-
De Savornin Lobman en de Roomschen.
Wijlen de heer De Savornin Lohman
had in een politieke rede te Goes op
15 Mei 1905 gezegd, dat de anti-revo
lutionairen en de R. C. heiden staan op
■den grondslag van Gods Woord, en dat
het onjuist is het voor te- stellen, alsof
de R.-Catholieken niet, en de Protes
tanten wèl Gods Woord als grondslag
voor hun geloof eerbiedigen. Een inzen
der kwam in „De Nederlander" van die
dagen hiertegen op met een beroep
op'Groen van Prinsterer uit diens eerste
periode. Doch de heer Lohman antwoordde
in een onderschrift, dat de R.-C., ofschoon
van Gods Woord slechts kennis nemende
door tusschenkomst der Kerk, .toch de
autoriteit der Schrift als vaststaand er
kennen. „Het eerste het beste R.-C. hand
boek kan het ons leeren". Zoo Jezen wij
aldus de lieer De S. L. in Deharbe's
Verklaring der Catholieke Geloofs- en
Zedeleer, bewerkt door Pastoor B. Dan-
kelman, 1880, (Eerste Deel)„de H. S. is
een verzameling tan hoeken, welke onder
ingeving en bijzonderen bijstand des H.
Geestes geschreven, door de kerk als liet
woord van God erkend zijn." (hl. 47).
Wij moeten gelooven, „dat zij niet slechts
-een geloofwaardig en onvervalscht boek
maar dat z.ij waarlijk Gods Woord is...
Een christen moet vast en zonder twijfel
niet alleen de waarheid der H. S., maai?
•ook hare goddelijkheid gelooven, d.i. ge
looven dat de lieele H. Sde ware
uitspraak van den Goddelijken Geest,, hef
C'hbedriegelijk woord Gods is." „Wij moe
ten al hare woorden opnemen en
in ons hart prenten alsof zij inderdaad
uit den mond Gods ons ter oore kwamen."
<blz. 53).
Wij zouden, besloot de heer Lohman, dit
nog met vele andere aanhalingen kunnen
staven, doch het is overbekend, en als
men de geschriften leest z.oowel van TJ1-
tramontanen als van andere R.-Catholie-
ten, zal men voortdurend, en zeker in
niet mindere mate dan dit door geloovige
Protestanten geschiedt, een beroep aan
treffen op de uitspraken der H. S.
Wat niet wegneemt, dat er tusschen
hen groote geschilpunten zijn, die fusie
tusschen Prostestant en Katholiek on
mogelijk maken; ook is er een onoverko-
menlijke klove tusschen het R.-C. en hef
Prolestantsche staatsrecht. Wat ech
ter samengaan niet behoeft te beletten,
■omdat, aldus de heer L„ het vaststaat
dat in een gemengd land als het onze
de R.-C. niet krachtens hun geloof ver
plicht worden de staatsrechtelijke begin
selen, die zij als geloovigten belijden, ook
praktisch in toepassing te doen brengen.
Hetgeen de R.-C. kerk en hare theologen
■daaromtrent leeren is Kelder uiteengezet
door dr Nolens in de Tweede Kamer der
S. G. tegenover mr Treub, tijdens het
debat over bet Lager onderwijs.
SPOED.
.ilie-om
■nam6
Kruid®'
aanyer-
n te woning
1400 volks-
npersoneu,
,18477 Bur-
Haag-
«DEREN- V
gt(de'
potöu'-
-p-ge®'
werk
los- en
boom-
iruikro®'
52 H-A-
Blooiscn-
koopso»'
ai*
Groen van Prinsterer en de Roomsc'hen.
In ditzelfde bovengenoemde onderschrift
schreef de heer Lohman:
Ten slotte herinneren wij, tegenover
t de aanhaling uit Groens „Óngeioof en
Revolutie", dat Groen zelf, in de 2e uit-
gaaf 1868, zijn oordeel over de R.-Catho
lieken aanzienlijk heeft gewijzigd of ver-
zacht. Zie o.a. de noot, op bladz. 415,
s aanvangende met de woorden: „nooit is
j om de waardeering der uitnemendheid van
-de Reformatie, de christelijke betrekking
op de roomschgezinden, tegenover het
b bÜ miJ 'n vergetelheid geraakt."
Wij sloegen bedoelde uitgave op en
Uit het Engelsch.
O-
tland
ItlV*
or
-TABl£f
»W ij hebben u den geheelen middag
verwacht, Mary en ik; en nu is Mary
,ma? uitgegaan. Zij zijn naar de
S Mrs. St. John uit met
von! 1f v,e',schelte stem, die des ondanks
„7,, s ooren 'iets muzikaals had;
dmL;u -,met lans uitblijven en on-
fierast zRf ^bee.schenfcen. Als gij uit
kunnen m' Z z'j wel terug zijn er.
samen -eiJ -uw dacbter eens wat
semaldcehïkh^ ZÜ voort met een
in de Jhi Mrs Alaynard geheel
John J v, steldl0- Indiel1 Mrs St
nief hele flertogm geweest ware, had zij
verkPn-eï™^ eerSt wel ons indringen te
jijk .V m S01'1 Mrs. Maynard vriende-
j 3°nge vrouw viel haar ter
stond m de rede-,
hev^nfbrUlk, dat woord niét. De aan-
hadiW, Van 3 is voldoende. Wij
hadden yenv-acht, dat gij zandt komen
maar Mary s geweten wilde zich niet la-
vonden daar "bedoelde noot, waarop Groen
van Prinsterer laat volgen:
„Sedert '1829 zijn de blijken hiervan
in schier elk mijner geschriften". En dan
somt hij een reeks van die geschriften op
waarna hij zich aansluit hij Stahl en Vinet,
de Toqueville en Guizot, en lest niet
minst van Naville, wiens „wenken en
waarschuwingen gedeeltelijk (door Groen)
zijn overgenomen in de bijlage van (zijne)
Studiën en Schetsen ter Grondwetsherzie
ning. (1865)".
ten tevreden stellen en zij had allerlei ver
ontschuldigingen. Mijn schoonzuster is een.
van die menschen, die zao akelig nauw
van geweten zijn -en die, wat hun plichten
betreft, van een molshoop een berg ma
ken. Zij is ae rechterhand van mijn man
in de gemeente; en heeft geheel en al mijn
plaats ingenomen, want als men man en
kinderen heeft, moet het weik buitenshuis
zeer besnoeid worden."
„Hebt gij verscheidene kinderen?" vroeg
Dpllie bedeesd, want zij zag, dat hare
moeder ©enigszins overbluft was door den
woordenvloed van Mrs St. John.
„Ja, wij hebben vijf meisjes," zeide
zij zuchtend; „vijf kleine meisjes wel
ongelukkig voor een armen predikant, die
zich -een weg door de wereld: moet ba
nen." En, hoewel Mrs. St. John poogde
te glimlachen terwijl zij sprak, ving het
geoefend oor harer bezoekster toch een
vermoeiden, ontevreden toon op. En daar
zij een groote opmerkingsgave bezat, viel
haat nog iets anders op, n.l. dit, hoe er,
terwijl de moeder sprak, een pijnlijke uit
drukking Op het gelaat van Lettice kwam,
als deden 'die woorden haar leed. Zij
keek eensklaps op, als wilde zij iets zeg
gen, maar bedacht zich weer en boog zich
over haar boek. Deze plotselinge beweging
trok de aandacht van Mrs. St. John.
„Zit gij alweer met een hoek op schoot,
De havenstaking te Antwerpen.
Donderdagmiddag zijn de stakers in ver
gadering bijeengekomen en hebben ge
stemd over het voorstel der patroons, vol
gens hetwelk een loon van 38 francs per
dag zou worden betaald van het oogenblik
der arbeidshervatting af en 40 francs, met
ingang van 1 Augustus.
Met 3852 tegen 6633 stemmen werd het
patroonsvoorstel verworpen. Daarop heeft
de voorzitter van den transportarbeiders
bond aan den gouverneur der provincie
Antwerpen', die, gelijk bekend, als scheids
rechter was opgetreden, kennis gegeven
van den uitslag der stemming.
Onmiddellijk daarna had de gouverneur
een onderhoud met den burgemeester van
Antwerpen, den heer Frans van Cauwe-
laert, en Ook confereerde hij njet den heer
de Groote, voorzitter van de reedersorga-
nisatie.
De laatste zeide, dat de patroons gene
gen waren, met het oog op de belangen
der haven van Antwerpen, toe te geven en
van het oogenblik der werkhervatting af
een loon van 40 francs per dag te betalen.
De arbeiders hebben dit aanbod aangeno
men en vandaag zal het werk weer zijn
gewonen loop hernemen.
Rumoerige zitting.
Het Engels'che Hoogerhuis heeft het
wetsontwerp op den achturendag in de
mijnen in derde lezing aangenomen, nadat
de labour-partij door aan het woord te
blijven de regeering had gedwongen
sluiting van het debat te vragen.
Troepjes labour-leden van het Lagerhuis
hebben kabaal gemaakt in het Hoogerhuis.
Zij schreeuwden: „Vier uur voor u en acht
voor de mijnwerkers". Er hadden ook
weer buitensporige tooneelen plaats toen
de Koninklijke goedkeuring aan de wet
verleend werd. De labour-leden interrum
peerden daarbij op luidruchtige wijze en
riepen: „Het is een schande en het is een
moordenaarswet".
Men had gerekend, dat de debatten om
7 uur zouden zijn afgeloopen, maar de
labours gooiden roet in het eten. Eerst
sprak lord Delaware 50 minuten en om
8 u. 15 vroeg lord Arnold het woord. Toen
ook hij 10 minuten gesproken had en pas
tot zijn inleiding gevorderd was, stond
lord Salisbury op en zeide namens de re
geering, dat het duidelijk werd, dat de la
bours de derde lezing en de plaatsing in
het „Statutebook" vanavond wilden be
lemmeren. Hij zag zich daarom genood
zaakt, den buitengewonen maatregel van
sluiting der debatten voor te stellen.
De lord-kansèlier stond op, maar lord
Arnold interrumpeerde heftig en eischte
recht en vrijheid van spreken: „Als de
mijnwerkers acht uur moeten werken zou
spr. beginnen, daar eerst eens vier uren
over te praten". De motie van lord Salis
bury tot sluiting der debatten werd met 44
tegen 14 stemmen aangenomen.
Bij den terugkeer naar het Lagerhuis
werden de beambten, die den Speaker me-
dedeeling moesten doen van het feit, dat
de wet in het Hoogerhuis was aangeno
men, door de arbeidersafgevaardigden be
groet met luide kreten van „schande,
moordenaarswet, enz.".
Het tumult hield ook in het lagerhuis
verscheidene minuten aan.
Korte berichten.
Te Bernstein in Beieren is tengevolge
van het inslaan van den bliksem de voor
muur van een gymnastieklokaal waar 40
menschen voor het onweer schuilden, in
gestort. Veertien ervan zijn zwaar ge
kwetst.
De Belgische glasindustrie heeft be
sloten voortaan slechts in ponden sterling
te verkoopten, terwijl de cement industrie
dit al needs -eerder gedaan lreeft.
In de wandelgangen van den Beier-
schen landdag gaf gistermorgen de so
ciaal-democratische afgevaardigde Gerhard
Bauer den natianaal-socialistischen .afge
vaardigde Strelcheir verscheidene oorvij
gen. Bauer had zich door een artikel
van den nationaal-socialist in de „Stiir-
mer' 'beleedigd gevoeld.
T© Wolffsegg in Wpelrtemberg heeft
de oudste zoon van den in Serajewo ver
moorden aartshertog Ferdinand, de 25-
jarige dr Max Rodenberg zich verloofd
met de 22-jarige gravin Elisabeth von
Waldburg.
Acht Italiaansche en Poolschei com
munisten, werkzaam 'in het mijngebied,
zijn uit Luxemburg gez-et. De communis
ten, die in den omtrek van Esch tamelijk
talrijk zijn, Ontwikkelden groote activiteit
en hielden geheime vergaderingen in de
hösschen langs de grens.
Mussolini heeft besloten, dat tot den
zomer 1927 geen nieuwe orden zullen
worden verleend1.
De Belgische minister van buiten-
landsclie zaken zal de Ramer verzoeken
zich Dinsdag: uit te spreken over de rati
ficatie van het Nederlandsch-Belgisch ver
drag
Inspecteurs van politie hebben te
Antony (bij Parijs), toen hij' op het punt
stond, in een tram te stappen, een Span
jaard, die als anarchist bekend staat, ge
arresteerd. Mon zeide, dat hij een mede
plichtige is van de Spanjaarden Ascaro en
Duretti, die reeds zijn gevangengenomen
wegens het beramen van een complot
tegen den koning van Spanje. Een huis
onderzoek, bij hem gehouden, heeft geen
■enkel resultaat Opgeleverd.
De strafgevangenis van Berlijn Span-
dau is sinds. 1 Juli zonder arts. Na
afloo.p van het contract van den vorigem
Lettice? Letg het gauw neer, vraag Biddy
om het theewater te brengen, en ga dan
naar de kinderen en houd ze bezig. Neen,
laat bet boek maar hier," zeide zij, toen
bet meisje aarzelde. „Zij is zoo'n boek
wurm, dat wij zeer op haar moeten let
ten, anders zou zij al haar tijd met
lezen doorbrengen," merkte zij verontschul
digend op, toen Lettice droevig en ter
neergeslagen vertrok.
„Ik ben overtuigd, dat zij zeier knap
is," gaf Mrs. Maynard ten antwoord, wier
moederlijk hart zich tot alle kinderen
voelde aangetrokken, én in bet bijzonder
tott dit kind. Hoe vreemd, dat moeder en
dochter zulke tegenstellingen waren. Let-,
tice zag -er ongetwijfeld nog zeer jong
en onbeholpen uit: haar lange beenen
staken een heel eind onder haar oude jurk
uit, maar het magere, bledke gezichtje kon
hoewel zeer alledaagsch toch door
de bijzondere schrandere uitdrukking niet
bepaald leedijk genoemd worden. „Zij ziet
er verstandig uit, ein ook goed," vervolgde
zij aarzelend.
„Ja, Lettice is een goed kind," ant
woordde Mrs St- John ©enigszins achte
loos: „zij moet ook wel knap worden,
want zij is leelijk, arm kind!" en Mrs
Maynard bemerkte dat Lettice's gemis aan
bevalligheid haar moeder zeer hinderde.
„Het is eein lastige leeftijd. Ik herinner
geneesheer heeft uien voer de functie
geen liefhebber meer kunnen vinden,,
daar zij te slecht betaald wordt. In de
gevangenis zijn 261 personen opgesloten,
die geheel zonder geneeskundige hulp zijn.
De Australische passagiers!)aot Coo-
mer is aan de 'kust, van Queensland op
een klip gestooten. Een telegram uit Syd
ney meldt dat de 200 passagiers door
toegeschoten stoomschepen gered zijn
maar het schip is verloren.
De Belgische Kamer heeft het voor
stel aangenomen tot verhooging van haar
begrooting met 225.000 francs voor het
laatste half jaar, teneinde aan haar leden,
die er om mochten verzoeken een extra
vergoeding van 1000 francs per kwartaal
te kunnen toeistaan.
Het gemeentebestuur van Berlijn
heeft besloten een bedrag van 25 millioen
mark ter beschikking te stellen voor liet
houwen van woningen voor onbemiddelde
en kinderrijke gezinnen.'
In den omtrek van Breslau hebben
Woensdagavond leden van de rijksvlag
en roode frontstrijders duchtig gevochten
met de leden van de schutterij. De po
litie, die tusschenbeide kwam, kreeg er
ook van langs. Voorloopig zijn nu ver
dere betoogingen in de open ludit ver
boden.
De P adang-ramp.
Ons Indië is getroffen door een ontzet
tende ramp:
Daar, waar nog kort geleden een wanne
belangstelling en milde .offervaardigheid
getoond werd voor de slachtoffers der
rampen, die Nederland teisterden, ismen
nu onder den diepen indruk van wat in en
om Padang gebeurde.
Groote gedeelten van stad gn land zijn
door aardbevingen ingeizakt, gebouwen en^
huizen ingestort, vele, wellicht reeds honA
derden, menschenlevens vernietigd, vele
kinderen beroofd van den steun van vader
en maedeT.
De andervinding bij vroegere soortge
lijke rampen heeft geleerd, dat hier om
vangrijke maar vooral snelle hulp noo-
dig is.
Het Smeroefonds, de stichting in Bata
via, met welke wij steeds samenwerkten,
is in 1910 opgericht met het bepaalde
doel om bij natuurrampen onmiddellijk
eerste hulp te verleenen. Uit den aard
der zaak evenwel stellen de middelen
van dit fonds slechts tot eerste hulp
in staat. Voor ©enige jaren reeds heeft
onze organisatie met het Smeroefonds een
overeenkomst getroffen, dat wij ieder op
eigen terrein bij een ramp in het andere
land, geldon zullen inzamelen, doch dat
wij eerst in actie- zullen treden wanneet
de wenschelijkheid daarvan is medege
deeld door de andere organisatie.
Dit heeft plaats gevonden; wij hebben
een telegram ontvangen, waarin onze me
dewerking wordt ingeroepen, onder mede-
deeling dat de schade eenige millioenen
groot zal zijn.
Deze mededeeling van genoemde stich
ting, welke ons voor nóg slechts korten
tijd 300-000 gulden overmaakte voor 'de
slechtaffers van den watersnood, geeft ons
nu vrijheid om in Nederland tot steun
op te- wekken. De ramp- is te zwaar, de
schade te groot dan dat Indië alleen bij
machte zou zijn, om de noodige gelden
bijeen te brengen.
De hechte1 banden, die Indië met het
moederland1 verbinden, en die telkens tot
mij nog to-en men bij Doll ie niets dan ar
men en beenen zag," merkte zij glimla
chend op.
„Ik kan mij niet voorstellen, dat uw
ddchter ooit onbevallig is geweest," ant
woordde Mrs St- John, terwijl zij Dol lie
een oogenblik met belangstelling a'an-
zag. „Lettice is hoekiger dan de meeste
meisjes van haar leeftijd, en daarbij groeit
zij zo|o steitk! Haar gelaat lijkt op dat
haars vaders; geen der kinderen lijkt Op
mij, behalve kleine B:ee. Zij zijn lang
en mager. Maar ik .wilde, dat gij Be©
eens zaagt"; en zij werd terstond veel
levendiger.
„Maar de thee is klaar en ik hoor Mary
©n mijn man thuis komen." Het volgend
oogenblik traden Mr St. John en zijn
zuster binnen. Geen twee menschen had
den minder op elkaar kunnen gelijken;
men kan bijna niet begrijpen, dat zij
broeder ©n zuster jraren. Als de kinderen
op hun vader geleken, was het geen won
der, dat Mrs. St. John zuchtte over hun
■gemis aan schoonheid.
Mr. 'St. John was ©en leielijk een
zeer le-elijk man. Hij was zeer lang en dit
kwam door zijn groot© magerheid nog
meer uit; hij liep wat voorover; misschien
'door zwakte. Hij had een lang bleek ge
zicht, evenals Lettice, zijn neus was groot
en vooruitstekend en ziju blond haar en.
uiting komen, indien ©en van beidé de
hulp van den ander behoeft, laten ons
vol vertrouwen «en beroep doen op de
offervaardigheid van onze landgenooten.
Moge Nederland wederom toonen, dat
het mede-gevoelt met onze landgenooten
ginds en met de inlandsche bewoners,
wier belangen aan onze goede zorgen
zijn toevertrouwd.
Giften groot en klein, waarvan nauw
keurig verantwoording zal worden gedaan,
warden, met vermelding van „Voor de
Padang-ramp" gaarne ingewacht aan het
adres van den Kon. Nat. Bond „Het
Oranje Kruis", rekening houdende bij de
Hollandsche Bank voor Zuid-Amerika,
Ileerengracht 438, Amsterdam, 'of aan dat
van den secretaris: Postgironummer
106900.
Voor het Bestuur van den Kon. Jïat.
Bond voor Reddingswezein en Eerste
Hulp bij Ongelukken „Heit Oranje Kruis":
Dr. N. M. J0SEPHUS JITTA,
Voorzitter.
Dr C. J. MIJNLIEFF,
Keizersgr. 134, Amsterdam, Secr.
W. A. DË;N ÏEX B0NDT,
Directeur 'van dei Hollandsche
Direct, van de Hollandsche Bank
voor Zuid-Amerika, Penningm.
Mr G. VISSERING,
President van de, Nederlandsche-
Bank, Lid.
D© ramp a p Sumatra.
Het aanzien van de ramp wordt
steeds ernstiger. Steeds worden' tril
lingen gevoeld en onderaardsch ge
rommel gehoord. Vooral op de
hellingen van de1 Merapi. De top van de
zen berg is aan dei westzijde afgeplat.
Roodgele rookwolken stijgen er uit op.
Het water van d© Ombillinrivier en van
de zijrivieren, die ontspringen op de Me
rapi, is troebel. Eien aischregen wordt op
de helling van de Merapi waargenomen.
De berg heeft aan de westzijde nog een
werkenden krater. De hoogste top Is 2892
meter. Dei vulkaan is aan de noordzijde
tot op een hoogte van ongeveer 1600 M.
bewoond. Aan de zuidzijde, waar de hel
lingen steiler zijn, is de berg minder be
woond. De laatste uitbarsting is hekend
uit 1845.
H. M. de Koningin stelde een som van
f3000 ter beschikking van het bestuur
van Het Oranjekruis, als gift voor de
slachtoffers van de ramp.
bleek© gelaatskleur gaven hem iets zieke
lijks. Maar zijn stem klonk aangenaam, en
als hij sprak viel het niet meer op,
dat hij zoo leelijk was.
Zijn zuster was donkerder en meer ge
zet, en zag er gezand, verbrand uit. Zij
was niet ontbloot van een zekere mate
van bevalligheid; maar hoewel zij schoone
grijze oogen had, was zij, evenals haar
broeder, bijziende en droeg een bril. Dollie
zeide later tott haar moeder:
„Miss St. John is in het geheel niet
knap, en niemand zon het in zijn hoofd
krijgen haar schoon te noemen; en toch
zag ik nog nooit in mijn leven iemand
met zqo'n prettig uiterlijk; wat heeft zij
een lief innemend gelaat!"
„Wel, vrquw!" was het eerste, dat Mr
St. John zeide, nadat hij en zijn zuster
hun bezoekers vriendelijk begroet hadden
waardoor deze verwarmd en op haar
gemak werden gezet „Waai' zijn Let
tice -en de kinderen?" en zijn qogen waar
den onderzoekend door de kamer,, totdat
zij het versleten boek van Müton ontdek
ten, en tden verhelderden zij wèl voldaad:
„Wel, heeft, mijn kleine Eva weer van
de verboden vrucht gegeten?"
..it i i
(Wordt vervolgd.)
1
;j nr. -iiêt
