No 232
Dinsdag 6 Juli !§2
;Oe Jaargang
Binnenland.
cbAmmerv/umpruimt B Z K
ROTTERDAM.
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
UIT DE OUDE SCHOOLWERELD.
Onze oude schoolmeesters hebben onze
voorouders opgevoed onder anderen met
de plak en met eigengerijm.de schrijf-voor-
beelden.
Jaren geleden lieeft de te vroeg ontsla
pen meester Wielemaker uit Biggekerke
enkele van die schrijfvoorbeelden uit een
oud schoolschrift van een lang ontslapen
Nieuw- en St. Joo,slander overgeschreven
en in een onzer schoolbladen doen op
nemen.
Een zevental van de meest typisch
eigenaardige mogen hier een plaats vin
den.
lo.
De vissclien in dei zee
Den eenen eet den anderen;
Zoo doen de menschen mee
En leven met malkanderen.
2o.
Adam, onzen eersten vader,
Was dat niet een regten boer,
Waarvan dat wij altegader
Dragen nog denzelfden snoer
Edelman, wat nieugt gij roemen
Op uw geld en op uw goed!
Gij zijt maar van een boer gekomen,'
Waarom dat ik lachen moet.
3o.
Laat alle winden waaien,
Laat alle molens draaien,
Laat alle waaf'ren vloeden
Laat elk mensch zich met zijn eigen din
gen bemoeien.
4o.
Als de landman gaat uit zaaien,
Volgen hem de bonte kraaien,
Maar de mosschen en de vinken
Die pikken meer als dat ze .drinken.
Dan komt de jager met zijn hond,
Die trapt het koren in den grond, -
Dat moet de landman al uitstaan,
En nog geduldig henen gaan.
5 o.
Door mij gedaan, door mij geschreven;
God weet, hoe lang dat ik zal leven,
Leef ik lang of leef ik kort,
,t Is de wil van onzen God.
6o.
Eenen die te veel wilt snappen.
Uit de schole; zoo men zeit,
Zal men in de handen klappen
Met de plak, 'tzjj knecht of meid
Daarom weest altijd zeer stille,
Als ge hier ter schole gaat;
Dat zal wezen mijnen wille,
Doet het goed en laat het kwaad.
7o.
Den ouden zal men eeren,
Den jongen zal men leeren,
Den wijzen zal men vragen,
Den zotten zal men verdragen,
Den naakten zal men kleed en,
Den blinden zal men leiden,
Den zieken zal men laven,
Den d-ooden zal men begraven,
Den wolf zal men vangen,
Den dief zal men hangen,
De haas zal men eten,
Daarom zal men Gods Woord niet ver
geten.
Dergelijke stukjes volkspoëzie mogen
niet verloren gaan. Vooral in Zeeland zijn
er zeer vele van de zoodanige in omloop,
'tls maar de vraag; wie heeft er en waar
zijn ze?
'tls weer de goede (koude) schoon
maaktijd, waarin de moedige huisvrouwen
hunne mannen door hun ernstig stilzwij
gen, meer nog door hun geplons en geplas
ter deure uit jagen. Dat is juist de goede
tyd voor de huisvaders om hun oude
spullen eens te overzien, en zijn er versjes
bij als die hierboven staan afgedrukt,
laten zij die er dan uitnemen en aan een
onzer schoolbladen ter plaatsing aanbie
den. Die soort poëzie is natuurlijk wegge
storven met het geslacht dat het onze
voorafging. Toch was bet wel goeid als
ze bewaard bleef. Zij typeert evengoed
een periode als die van Tliorbecke's
tijd, diö door zijn breedsprakigheid uit
muntte.
De vereeuwiging zou tevens kunnen
strekken tot opwekking en bevordering
van respect voor de oude schoolgeleerden,
die met betrekkelijk zwakke leermiddelen
en tegen zeer bekrompen belooningen
hunne discipelen zoo ver hebben weten
te brengen, dat er niet zelden zulke be
kwame menschen uit zijn voortgekomen.
Toch wane men niet dat het opkomend
geslacht in die dagen braver was dan het
tegenwoordige.
Een geestige schoolvos in West-Fries
land h©t voor zijn school dit rijmpje
plaatsen; J J t
De Schrift seydt: Godt heeft den mensch
na zijn beeld© geschapen,
Maar do Schrift meynt die groote men
schen, niet mijn rekels van knapen.
ü°k onder de opschriften (oude stem
men van steen) die nog hief en daar
bewaard blijven, komen zeer typische
voor. Typisch ook door hun onwaarheid.
Bijvoorbeeld aan een wasscherij, ik meen
te Leiden had men:
Des morgens roept bet haangekraay
Ons tijdigh uit de voeren.
Dan trekken wij verheugd en blaay
Aan 'twasschen van de kleeren.
Op een ouden gevel te Vlissingen, van
1619 dateerend, stond aan één kant een
zon, aan den anderen kant een maan te
prijken, elk met -een onderschrift, diet
©ene:
Het is voor menig memsche groote pine
Dat hy de sonne in 't water siet schine.
En het andere:
Het is voor den Zeeman glieen pine
Dat hi de mane bij nachte siet schine.
Bij een besteedster te Middelburg:
Doe Jacob bij Rachel sliep, werd Lea
jaloers,
Hier besteedt men meisjes en minne-
moers.
Met deze laatsten werden natuurlijk
vrouwen bedoeld, die zwakke of onwillige
moeders dm heiur kinderen te zoogen,
in dit goede werk, tegen betaling, kwamen
vervangen. Want reeds in dien tijd had
men dergelijken, van welke Jacob Cats
zong:
'Een die haar kindje baart, is moeder voor
een deel.
Maar die haar kindje zoogt, is moeder
voor 't geheel.
Een Brusselsche Bank in gevaar.
De Bank „Crédit Hypothécaire Beige"
te Brussel verkeert thans in ernstige
moeilijkheden, die haar hebben genood
zaakt hare betalingen voorloopig te sta
ken. Dit nieuws heeft in de financieele
wereld heel wat opzien verwekt, des te
meer daar deze zaak als ongemeen bloeien^
bekend stond.
De oorzaak van deze tijdelijke moeilijk
heden zou liggen bij de Roemeensche
regeering, aan wie de Bank na. den wa
penstilstand een crediet van 76 millioen
schatkistbons toestond. Roemenië moest
de som terugstorten in 1924'25, maar
deed zulks niet. Meer nog: 't sneed een
voudig zijn verplichtingen af.
Er werden onderhandelingen aange
knoopt. Jasper, thans minister, ging zelf
naar Roemenië om te trachten de re
geering aldaar op haar besluit te doen
terugkomen. Eindelijk werd een regeling
getroffen, die de verbintenissen van Roe
menië verlengde tot 1934 en volgens welke
een betaling van 17 millioen moest ge
schieden vanaf 1925.
Maar de Roemeensche regeering vol
deed al weer niet en betaalde tot nu toe
geen cent. Daardoor raakte de Bank in
geldverlegenheid en heeft ze surséance
van betaling aangevraagd. Men deelt nog
mede, dat haar actief haar passief ver
overtreft.
Het weer in 't Buitenland.
De lieele streek tusschen Oberschöne-
weide en Erkner (Duitschland) is Zondag
door geweldige onweders zwaar geteisterd.
Van half 5 tot 7 stortregende het er on
onderbroken. Het water van de in dit
gebied liggende Müggelsee steeg met 20
centimeter en stroomde weldra over de
omliggende akkers. In Kalkberge en Wol-
tersdorf waren de huizen zonder eleclrisch
licht en leidingwater. Zware onweders
woedden ook over de omstreken van Hop-
pegarten. Daar begon de regen om 3
uur, het oogenblik, dat de rennen zouden
beginnen. De duizenden bezoekers kon
den niet allen een onderdak vinden en
velen moesten den lieelen tijd buiten blij
ven. De bliksem sloeg in een der groote
paardenstallen, die vrijwel onmiddellijk in
lichte laaie stond. Zeer kostbare volbloed
paarden, die in den stal waren onder
gebracht konden gered worden. De stal
brandde echter geheel af.
Het departement Seine en Oise (Fr.)
is ook zwaar door onweer geteisterd. Tal
van plaatsen kwamen onder water en de
bliksem veroorzaakte verscheidene bran
den. Er is een man omgekomen; twee
menschen zijn gekwetst.
Naar uit Belgrado wordt gemeld, heeft
het in Servië, vooral in het Zuiden, zwaar
gestormd. In de streek van Somber staan
30.000 H.A. onder water, o..a. het staats
domein van Belje. Gisterochtend is het
weer begonnen te regenen, zoodat nieuwe
overstroomingen te vreezen zijn. Volgens
een telegram zouden er honderd menschen
zijn omgekomen.
In geheel Duitschland hebben Zondag
zware wolkbreuken en onwaders gewoed,
die ten deele groote schade hebben aan
gericht.
Door een wolkbreuk, gepaard met hagel
slag) zijn de stralen in Hechingen meters
diep overstroomd. Talrijke auto's bleven
in het water op de straten steken. De
heele oogst in het geteisterd gebied is
vernietigd.
Gassau en omgeving is ook ernstig ge
teisterd. Door een wolkbreuk, die onge
veer 3 kwartier duurde is in het Muehltal
en Lindenthal enorme schade aangericht,
door de tot stroomen aangegroeide beken.
In een tengevolge van het vloedwater
ingestort huis werd de 28-jarige dochter
door de waterslrooinen meegesleurd; het
meisje verdronk.
In het Heiligenwald in het Saargebied
zijn twee broeders door den bliksem ge
troffen. Een hunner was op slag dood;
de andere werd ernstig verlamd.
Het Duitsche rijksministerie van bin-
nenlandsche. zaken heeft voor spoedliulp
voor de slachtoffers der hoogwatersehade
van de laatste weken 3 millioen Mark be
schikbaar gesteld, ter verdeeling onder
de landen van het rijk.
Ten Oosten van Berlijn heeft het nood
weer Zondag, ontzettende schade aange
richt, zooals sedert menschenheugenis niet
is voorgekomen.
Door zware slagregens, die vier uur
lang aanhielden, steeg het water in ver
schillende rivieren en meren ruim een
halve meter. Het water 'trad buiten de
oevers en drong in de eerste verdieping
der lager gelegen huizen binnen.
Te Woltersdorff stortte een hotel in.
De muren waren door het water onder
mijnd. Dertien personen kwamen hierbij
om het leven.
Aanvankelijk ging het gerucht, dat de
bliksem ingeslagen was, doch uit de lijk
schouwing is gebleken, dat dit niet het ge
val was. De meeste slachtoffers hadden
een schedelbreuk, of ernstige inwendige
verwondingen gekregen, gedeeltelijk wa
ren zij ook door verstikking om het le
ven gekomen.
De straatwegen zijn gedeeltelijk ver
nield, en men heeft werkloozen aan het,
werk gezet om de wegen te verbeteren.
In het zuiden van Saksen en in Si-
lezië loopt de oogst ernstig gevaar. Uit
Koburg wordt gemeld, dat daar Zondag
middag en Zondagnacht een hevig on-
weder heeft gewoed, gepaard gaande met
op wolkbreuk gelijkende regen. De wegen
staan op sommige punten nieters hoog
onder water. Het verkeer op de spoorlijn
KoburgRobach is tengevolge van een
dijkbreuk gestaakt.
Een hevig onweer heeft een groot deel
van den oogst op den Zwitserschen oever
van het meer van Genève verwoest.
Eeèn telegram uit 'Antwerpen meldt:
Twee dijken zijn tusschen Boom en
Meulkerk bij Mecbelen doorgebroken. Het
water overstroomde een oppervlakte van
10 H.A. De schade is aanzienlijk. Er zijn
geen verliezen aan menschenlevens te be
treuren.
Korte berichten.
Men meldt uit Brussel, dat, om be-
zuiniigingsredenen, de rechtbanken voor
oorlogsschade te Oudenaarde, Dinant en
Namen, bij koninklijk besluit zijn opge
heven.
De staking der havenarbeiders te
Antwerpen blijft algemeen. Er heerscht
volkomen rust. Op een bijeenkomst der
leden van den reedersbond is besloten in
geen geval te wijken. De onderhandelin
gen met de arbeiders zullen eerst hervat
worden als de arbeiders weder aan het
werk zijn gegaan.
Zeven-en-twintig' schepen liggen ter
reede te wachten op plaats in de dokken.
Te Vlissingen zijn 15 andere schepen op
gehouden. De dagelijksche dienst Antwer
penHarwich is tijdelijk verlegd naar Zee-
brugge. In de Antwerpsche haven bevin
den zich thans ruim 250 zeeschepen. Op
de kade liggen zeer groote hoeveelheden,
stukgoed, elders bergen bunkerkolen.
De Engelsche regeering; heeft in het
Lagerhuis supplementaire credieten ten
bedrage van 3 millioen pond sterling ge
vraagd voor den aankoop van kolen in
het buitenland noodzakelijk geworden door
de staking in de mijnen. De buitenland-
sche kolen zijn bestemd voor de openbare
diensten en den huisbrand. Deze kolen
zullen verkocht worden tegen een prijs,
welke het mogelijk maakt allle onkosten
te dekken. De ontvangsten zullen voor
nieuwe aankoopen besteed worden.
Gisteren is in de Brusselsche voor
stad Anderleclit de rubberfabriek Latexa
geheel door brand vernield. De brandweer
moest zich bepalen tot het beschermen
van een belendende fabriek van lederwa
ren, welke eveneens vuur had gevat. De
schade wordt op 21/2 a 3 millioen francs
geraamd.
De laatste dagen hebben te Moskou
weder verschillende zware branden ge
woed. O.m. zijn afgebrand het 7 etages
hooge gebouw van een der, volkscommissa
riaten, eenige groote goederenloodsen van
een der stations, een brug en een invali
den-gesticht. De door de branden aange
richte schade is zeer groot. Naar alle
waarschijnlijkheid is er hier sprake van
kwaadwilligheid
S-n 0 e v e ij.
De Ned. Vereen, van Spoor- en Tram
wegpersoneel vierde de vorige week haar
40-jarig bestaan. Op dat feest hebben de
leiders van de socialistische vakbeweging
weer eens hooggestemde klanken laten
hooren. Zelfs de heer Troelstra is aan
't woord gekomen, om de overwinning van
het proletariaat te profeteeren. Voor het
socialisme moet alles wijken, verklaarde
do gewezen leider' van de S.D.A.P. Nu,
dat is al zoo dikwijls gezegd; dat laten
we maar zoo.
Maar er is altijd baas hoven baas.
En dat was in' dit geval de heer Oude
geest. Die besloot zijn herdenkingsrede
met de volgende woorden:
„Als gij naar huis gaat, draagt het uit,
dat de Nederlandsche Vereeniging binnen
korten tijd de eenige za.1 zijn, die in het
Spoorwegbedrijf zal bestaan. Voedt deze
vlam in uw hart en gij zult de wereld
voor de arbeidersklasse veroveren!"
Prachtig! Alle niet-socialistische vakver-
eenigingen zullen straks in het spoorweg
bedrijf dus niet meer erkend worden.
Dat zal, volgens den heer Oudegeest,
binnen korten tijd geschieden. Het noe
men van een termijn, van een bepaalden
datum, ontbreekt er nog maar aan. „Het
Volk" laat deze snoevende taal nog wel
met vette letters drukken.
Komaan, als wat de heer Oudegeest
profeteerde, eens werkelijkheid moest wor
den, zou er eerst een revolutie nloeten
uitbreken, en zou die revolutie ook moe
ten slagen. Eerst in een samenleving als
in Rusland zou het - mogelijk zijn alle
niet-socialisten buiten den gang van zaken
te sluiten.
Maar er is niemand, die aan deze snoe
vende taal eenige waarde hecht. (Amst.)
De Landarbeiders staking in
West-Brabant opge heven.
Naar we vernemen is de landarbeiders
staking te Zevenbergen, Zevenbergschen-
hoek en Langeweg met ingang van giste
ren opgeheven. Overeengekomen is als
volgt: a. erkenning van de organisatie;
b. aangaan van een collectief contract
in Maart of Mei van het jaar 1927, met
arbitrage indien alsdan geschilpunten ont
staan; c. tot aan genoemd tijdstip is over
eenstemming bereikt met de regeling der
loonen. De arbeiders hebben dus erken
ning van de organisatie en invoering van
het collectief contract verkregen en der
halve in principe den strijd gewonnen.
G 0 u d a 1 i t e.
De Kon. Stearine Kaarsenfabriek „Gou
da" brengt een vloeibare stabiele asfalte-
mulsie voor wegenbehandeling, die zij
„Goudaline" genoemd heeft.
De emulsie, die ongeveer 60 pCt. bi
tumen bevat, vertoont, naar een door de
„Gouda" gepubliceerde brochure meedeelt,
boven het zuivere bitumen de voordeelen,
dat het gemakkelijker in alle openingen
van het wegdek doordringt, dat smeltketels
overbodig zijn, de behandeling onafhanke
lijk is van 't jaargetijde en ook op leern-
of kleihoudende wegen kan worden toege
past, en, dat de kosten geringer zijn.
Een aanklacht.
Het dagblad „De Morgen" heeft dezer
dagen een hoofdartikel gepubliceerd in
zake de toestanden aan de steenfabrieken
te Helden. Door de eigenaren der steen
fabriek is naar aanleiding hiervan bij de
justitie te Roermond een klacht inge
diend, omdat in dit artikel eenige be-
leedigende zinnen zouden voorkomen.
De nieuwe spoorwegtarieven.
Opmerkelijk is, dat bij de thans inge
gane tariefsverlaging der Spoorwegen, het
gebruik maken van de (althans voor de
3de klasse) niet verlaagde vacantiekaar-
ten meestal eer nadeelig dan voordeelig
voor den gebruiker is. Zelfs voor vrij lange
afstanden is het gewone spoorkaartje nog
iets goedkooper, terwijl dit bovendien het
onderweg uitstappen toelaat.
Slechts voor afstanden grooter dan 190
K.M. levert een vacantiekaart eenig voor
deel op boven een gewoon plaatsbewijs,
waarbij er dan nog rekening mee gehouden
is, dat voor afstanden van meer dan
150 K.M. ook het gewone tarief iets daalt
Uit het drukkersbedrijf.
In de gisteren gehouden jaarlijksclie
algemeene vergadering van den Nederl.
Grafischen Bond werd een voorstel van
het hoofdbestuur aangenomen, om' van
het recht van opzegging van het contract
in het bciekdrukketf sb edrijf geen gebruik
te maken. Waar zoowel de patroons- als
de Overige arbeidersorganisaties in de ty
pografie reeds een dergelijk besluit hebben
genomen, is hierdoor de huidige collec-
Mei wat de timmerman hamernd beweerd^,
Sloeg hij den spijker precies op z'n kop
,Watondervinding'_zeihij_„mij vroeg I eerdei]
B.Z.K.pruimtabak staat aan den top!°
LOUIS DOBBELMANN?
Wordt Donderdag a.s. vervolgd.
tieve arbeidsovereenkomst, welke zou ein
digen 26 Maart 1927, met "één jaar ver
lengd.
Alle r 1 e i.
De minister van binnemlandsche zaken
en landbouw, mr Kan, zal morgen te' Bre
da de zesdei tentoonstelling vanwege het
Stamboek van het Nederlandsche Trek
paard bezoeken en deelnemen aan den
maaltijd, welke des avonds te dezer ge
legenheid plaiats heeft.
Te Delft hebben een 80 ongeorgani
seerde jongens van de lijm- en gelatinefa-
briek het werk gestaakt. De loonsverlaging
van 21 pet. wenscben zij, evenals voor de
ongeorganiseerde arbeiders terug te zien
gebracht tot 7"V2 pet. Een stakingscomité
is gevormd. I
Naar wij vernemen zal binnenkort vrij
zeker een verboden strook voor het ver
voer van vee aan de zuidgrens van ons
land worden vastgesteld, ter voorkoming
van smokkelhandel uit België.
Goedkoope trein. Op Woens
dag 14 dezer rijdt weer een goedkoope
trein de tweede in dit seizoen naar
Rotterdam en Den Haag. Ongetwijfeld zal
er ook nu wel veel animo voor zijn.
Om 10 uur vm. is men reeds in Den Haag,
terwijl men er 's avonds 7 u. 25 weer
vertrekt. Men kan dus een mooi dagje
maken. Voor nadere inlichtingen raadplege
men de kosteloos verkrijgbare strooibil
jetten.
Vliegtuig gedaald. Vrijdag
middag j.l. heeft, gelijk gemeld, een par
ticulier Zweedsch watervliegtuig, komen
de van Ostende met bestemming naar
Zweden, te Vlissingen een noodlanding
gedaan wegens een defect aan de schroef.
Uit het marine-vliegtuig de Kooy is men
het noodlijdende vreemde vliegtuig te hulp
gekomen met een schroef, welke per vlieg
tuig werd aangebracht, ten einde het
Zweedsche vliegtuig in staat te stellen
de reis voort te zetten. Zaterdag kon daar
op het buitenlandsche vliegtuig weer op
stijgen. Het is naar het vliegtuig de Mok
gevlogen ten einde, voorzichtigheidshalve,
van daar in étappes de reis naar Zweden
voort te zetten. Gisteren is het van de
Mok, waar het zijn benzine-voorraad heeft
aangevuld, vertrokken naar Norderney, de
eerste étappe.
Een gevaarlijk mensch. Toen
Vrijdagochtend 1.1. de vrachtrijder D. met
paard en wagen van Vrouwenpolder kwam
rijden in de richting Middelburg, 'kwam
hem op den Vrouwenpolderschen straat
weg de landbouwer K. per rijwiel tege
moet gereden. Als beide gekomen waren
ter hoogte van de woning van K. die aan
dien weg is gelegen, stak dezen den weg
over om zijn erf op t© rijden. Doordat hij
links aanhield zonder den voerman te
waarschuwen, kwam hij bijna in aanraking
met den koip van het paard. Blijkbaar
had dit een zoodanige uitwerking op
's mans gestel dat hij zich erg opwond. Hij
greep n.l. ©en op zijn erf liggende twee
meter lange lat waarmede hij den vracht
rijder D. te Jijf ging Gelukkig voor dezen
sloeg K. de lat in tweeën op den wagen,
