Vrijdag 2 Juli IDM
40 e Jaargang
No 2m
imienM.
Staten-GeneraaL
Dit De Provincie.
Buitenland.
Brukkers-Expioitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
1—4 regels f1.20, elke regel meer 30 cfc
Bij abonnement belangrijke korting.
Het kanaal Antwerpen—Moerdijk.
Steeds meerdere bezwaren tegen dit
kanaal, een belangruk punt in het ver
drag met België, worden openbaar.
In de Memorie van Antwoord wordt
ter verdediging van 'het verdrag, mede
gedeeld dat België zich bereid heeft ver
klaard aan den bestaanden gratis sleep
dienst geen uitbreiding te geven en dezeh
uiterlijk bij de indienststelling van het
kanaal Antwerpen—Moerdijk geheel op te
heffen, maar daarmede zijn de bezwaren
tegen dit kanaal niet weggenomen.
De heer J. Harberts, kapitein van den
Generalen Staf, "die over het Verdrag een
interessante brochure schreef komt dan
ook tot de volgende conclusie:
„Voor de medewerking tot den aanleg
van het kanaal Antwerpen-Moerdijk be
staat voor Nederland zelfs geen schijn
van verplichting. Gelet op de ernstige
economische nadeelen, die dit kanaai
zeker voor Rotterdam, d.aarnaast voor
Amsterdam, medebrengt, is de Nederland
sche Regeering tegenover het Nederland
volk verplicht, den aanleg van dit kanaal
met nadruk af te wijzen, zoolang de hier
bij betrokken kringen van handel en in
dustrie niet tot de overtuiging zijn ge
komen dat de aanleg van kanalen door
Nederland voor Nederland althans geen
nadeel is."
Wij vreezen, dat 'liet tot dit laatste moei
lijk zal kunnen komen.
Een schadepost.
De roekelooze daad van de heeren in
de Tweede Kamer die uit haat tegen
Colijn liet amendement Kersten hielpen
aannemen, heeft dit jaar aan de gezamen
lijke Nederlandsche belastingbetalers een
schadepostje van 20 miljoen bezorgd.
De door minister Golijn ingediende be-
lastingontwerpen hadden de afschaffing
van bestaande belastingen ten doel en
de invoering van nieuwe heffingen, van
welke een gedeelte zon komen voor
rekening van buitenlandsche toeristen. Het
zou een "bezuiniging van 50 minus 30
miljoen hebben gebracht.
Edoch' het kabinet Colijn werd weg
gestemd; en minister De Geer trad op.
Had deze nu de financiëele ontwerpen
van zijn voorganger, die reeds voor de
verkiezingen "rijp waren voor 'behande
ling, overgenomen, dan hadden onze be
lastingschuldigen nog dit jaar van ge
noemd voordeeltje kunnen profiteeren.
Maar minister de Geer ging daar niet op
in. Hij bracht allerlei veranderingen aan,
en zoo werd de behandeling der be
lasting-ontwerpen vertraagd.
Minstens voor een jaar.
Waarin natuurlijk geen reden ligt om
den minister er om lastig te vallen. De
heeren, die de jongste regeeringscrisis
hebben veroorzaakt, die hebben dezen
tegenvaller op hun geweten.
Ouders of Staat. i
Ons volk is groot geworden bij de leus:
de school aan de ouders; dat wil met
een vreemd woord zeggen: het particulier
iinitiatief.
__De voorstanders der „openbare" school
zijn opgegroeid onder een tegengestelde
leus: dei Staat moet het doen.
Wij kunnen derhalve; best begrijpen dat
deze mensehen voor de vrije school
w'.i zeggen niet de Oir. of de bijzondere
•school, maar voor de vrije school, da
school van de ouders of van het parti
culier initiatief niets voelen; en ook niet
begrijpon, dat 'tzoo behoort: vrije school
regel, staatsschool aanvulling; de Staat
slechts optredend, waar liet particulier
initiatief te kort schiet of nalatig bleef.
In dit licht gezien vestigen wij de aan
dacht op een kleine omkeer die dezer
dagen te Eikerzee heeft plaats gevonden.
Ouders van kinderen die aldaar op de
openbare school gaan, besloten gelden bij
een to ebrengen tot verbetering van het
onderwjjs door de aanstelling van een
onderwijskracht mogelijk tel 'maken.
Het blad van de openbare1 onderwijzers
komt hiertegen op; en ook het blad van
den Naderl. Ouderraad, hetwelk zucht:
„Log een handvol guldens en de ouders
maken van een openbare school een bij
zondere. Neen, de overheid moet alles
doen."
Het orgaan van de vereen, van hoof-
den va)n scholen „Het Onderwijs" is het'
aa'armea niet geheel eens.
De ouders, zoo merkt het Kla'd op, han
delden omdat de gemeente zich onbetuigd
het >en van 't Rijk niets te wachten was.
En zoodra deze laatsten weer naar voren
treden om beter dan in onze miserabele
tijden hun plicht te doen, trekken de
ouders zich terug.
Hier zijn nu in den boezem der open-
are schoolmannen driei 'meeningen open
baar geworden.
De ouders moeten het doen.
De Staat moet het doen.
De. ouders moeten het doen totdat de
Staat het weier kan gaan doen.
Met dei beide laatste standpunten zijn
wij 't vanouds van harte oneens geweest;;
en zijn 'tnog.
Omdat het leunen op den Staat de veer
kracht van het vrije initiatief verlamt,
alle energie voor zelf-aanpakken dooft,
en het volk van stoere burgers doet
uitsterven.
Het onderwijs, het volksbelang bij uitne
mendheid, zal nooit beter gewaardeerd
worden door wie 't krijgt, dan wanneer
bij, er zelf toe heeft bijgedragen.
De ouders te EJkerzee schijnen dit goed
te hebben begrepen.
Heirrie in den Duitsdhen Rijksdag.
biet is Woensdag in den Duitschen
Rijksdag tot stormachtige tooneelen ge
komen, als gevolg van een rede van een
communistischen afgevaardigde, die over
den voormaligen keizer sprekende, dezen
„den deserteur Wilhelm" noemde. Toen
de afgevaardigde zeide: „De lafaard heeft
er niet eens aan gedacht bij zijn volk
te blijven, zooals hij beloofd had", ont
stond op de banken der rechterzijde
groot tumult.
De voorzitter verklaarde, dat de manier
van uitdrukken van den afgevaardigde
zeer onparlementair was. Deze, Tiedt ge
naamd, herhaalde daarop zijn beschuldi
gingen en riep uit: „De deserteur Wilhelm
is een beklagenswaardige lafaard!"
President Loebe riep hem opnieuw tot
de orde. In het geheele Huis en op alle
tribunes herschte groote onrust. Tiedt
keerde zich daarop tegen Hijkspresident
von Hindenburg, die den soldaten land
en woningen beloofd had en riep: „Von
Hindenburg heeft evenals Wilhelm erbar
melijk zijn woord gebroken!" (Daverend
applaus hij de .communisten; groote op
winding op de banken der rechterzijde).
Tal van afgevaardigden werden door den
voorzitter tot de orde geroepen.
Een complot tegen koning Alfons.
De Fransche politie heeft te Parijs een
complot tegen het Spaansche koninklijke
paar ontdekt. Vijf individuen, die in de
eerste dagen van Mei te Cherbourg waren
ontscheept, komende uit Argentinië, wa
ren haar gesignaleerd daar zij van de
reis des konings gebruik zouden willen
maken om een aanslag op zijn leven te
doen. 'Twee van deze mannen werden
in een familie-pension ontdekt, waar zij
onder valsche namen logeerden. De politie
heeft kunnen vaststelion, dat de eene
Ascado was, een van de moordenaars van
den aartsbisschop van Saragossa, die in
het begin van Juni 1923 is vermoord. Zijn
makker was Bonaventura Duretti, een
anarchist. Beide mannen zijn Spanjaarden.
Zij boden tegenstand bij hun aanhouding
en bleken met automatische revolvers van
groot kaliber te zijn gewapend.
Ascado bleek een biljet van duizend
pesos.te bezitten, waarvan hij zeide, dat
het in Argentinië overgespaard geld was.
Bij het doorzoeken van de kamer der aan
gehouden Spanjaarden zijn nog drie vuur
wapenen en twee honderd veertig pa
tronen gevonden. Beide mannen hebben
bekend te Parijs te zijn gekomen met de
bedoeling den Spaanschen koning te
dooden. Hun medeplichtigen zijn nog piet
gepakt.,
Korte berichten.
Sterke communistische benden heb
ben zich in verschillende plaatsen van
Bulgarije aan rooverijen schuldig gemaakt
waarbij zij herhaaldelijk met de gendar
merie slaags raakten.
Een telegram uit Breslau meldt, dat
ten gevolge van het gunstige weer en
den val van het water gedurende de
laatste 48 uur, de scheepvaart op de
Oder voor groote rivierschepen hervat is.
Een lichte aardbeving, echter sterk
genoeg om gebouwen te kraken en rui
ten te breken, is Dinsdag langs de kust
van Zuid-Californië gevoeld, juist op den
dag, dat een jaar geleden de zakenwijk
van Santa Barbara werd verwoest.
De opperbevelhebber der Russische
vloot, Soff, is te Sebastopol aangekomen
in verband met een muiterij op de vlot.
De staat van beleg werd afgekondigd en
de beklaagde leerling-matrozen zullen voor
den krijgsraad worden gedaagd.
Gisteren was het tien jaar geleden,
dat de eerste slag aan de Somme begon.
Toen hij in November geëindigd was, had
hij' het Britsche leger bijkans 23.000 offi
cieren en ruim 476.000 manschappen aan
dooden en gewonden gekost. De Engelsche
bladen publxoeeren beschrijvingen van den
vreeselijken strijd.
Jeremias Smith, de Amerikaansche
oeconoom, die onlangs de reorganisatie
van de Hongaarsche financiën voltooid
heeft, heeft Dinsdag geweigerd een cheque
van 100.000 dollar voor zijn tweejarige
bezigheid te aanvaarden en het geld voor
liefdadige doeleinden bestemd.
In de Ver. Staten schijnt men zeer
ontstemd over liet verloop der ontwa
peningsconferentie te Genève. De Ame-
rikaansche regeering heeft echter, in ver
band met zekere geruchten, laten tegen
spreken, dat zij voornemens zou zijn,.haar
gedelegeerden terug te roepen. Intusschen
verluidt in welingelichte kringen te Was
hington, dat Amerika van de ontwape
ningsconferentie geen ernstige verwachtin-
.igen meer koestert.
Tengevolge van den ontzettende»
regenval zijn talrijke gedeelten van Boeda
pest overstroomd en hebben vele fami
lies haar woningen moeten verlaten.
Bij een geweldig onweer, dat Dins
dag boven Transsylvanië woedde wer
den in .het district 'Cluj 20 personen,
waaronder kinderen in de armen van hun
moeder, door het hemelvuur gedood.
De Duitsche sociaal-democratische
rijksdagfractie heeft na langdurige dis
cussie met groote meerderheid besloten
tegen 'de schadelooss tellings wet te stem
men. Het besluit werd met 73 tegen 38
stemmen genomen. Daarmee zijn alle ver
dere onderhandelingen met de regeerings-
partijen over deze kwestie van de baan.
Bij de behandeling in derde lezing1
in het Engelsche lagerhuis van het wets-,
ontwerp inzake den 8-urigen werkdag in
de mijnen voerde de arbeiderspartij een
verwoede oppositie. Het labour-lid Jones
noemde Bridgeman een moordenaar en,
toen hij weigerde dit woord terug te
nemen, moest hij de zittingszaal op be
vel van den president verlaten. Ten laat
ste werd het ontwerp aangenomen.
„De Maatschappij" en het Chr.
Nat. Vakverbond.
Tusschen den uitgever van het Christe
lijk soc.-econ. weekblad „De Maatschap
pij" en het Dag. bestuur van het Chr.
Nat. Vakverbond is een overeenkomst aan
gegaan, waarbij o.m. de benoeming van
de redactie van de „Maatschappij" in
handen wordt gelegd van het dagelijksch
bei-stuur van het C. N. V. Dit bestuur
benoemde tot verantwoordelijk hoofd
redacteur den heer H. Amelink, secretaris
van het C. N. V. en lid van de Eerste.
Kamer en tot "algemeen redacteur, met
de dagelijksehe leiding van het blad be
last, Dr A. M. C. Sandbeig.
Deze overeenkomst gaat 1 Oct. a.s. in.
„De Maatschappij" wordt daardoor niet
het eigendom van het C. N. V. en ook
zal het blad, blijkens een mededeeling
in „De Gids", niet een geprononceerd
arbeiderskarakter dragen, maar overigens
zal het wel de bedoeling zijn op deze
wijze het Christelijk-sociaal karakter van
het blad beter tot uitdrukking te bren
gen. Het moet, schrijft „De Gids", het
blad zijn, waar Christen-werkgevers,-mid
denstanders en -arbeiders, mits zij de
Christelijk-sociale beweging willen dienen
en de doorwerking der Christelijk-sociale
beginselen willen helpen bevorderen, elk
ander vinden.
In verband met deze wijziging zal „De
Gids", die nu reeds een aantal jaren
op zoo voortreffelijke wijze door den heer
Amelink is geredigeerd, met ingang van 1
Oct. a.s. als zelfstandig orgaan ophouden
te verschijnen en vanaf dien datum bijblad
worden van „De Maatschappij". Eén keer
per maand zal dan „De Gids" in vier
pagina's als inlage van „De Maatschappij",
de lezers bereiken. De inhoud zal voort
aan beperkt blijven tot officiëele mede-
deelingen en speciale artikelen, pp de
vakbeweging betrekking hebbende.
(Efen dergelijk bericht ontvingen wijl Vrij
dag ter plaatsing, nadat het Donderdag!
al in andere, o.a. te Amsterdam en Gronin
gen verschijnende, bladen gestaan had. Bij;
herhaling van dergelijke verzoeken om
plaatsing zullen wij voortaan dergelijke be-
richten weigeren. Red.)
Spaar de Vogels.
De Nederlandsche Vereeniging tot be
scherming van Vogels te Amsterdam, Hee
rengracht 260266 deed een geschriftje
'het licht zien, hetwelk kosteloos ter be
schikking gesteld wordt voor belangstel
lenden; wij maken gaarne hiervan mel
ding opdat velen dit geschriftje zullen
aanvragen en aan anderen ter lezing
geven. Men steune iedere geoorloofde po
ging om onze door de wet beschermde
en toch nog altijd zoo vervolgde en gemar
telde nuttige vogels tegen den „gehaten
roover" dèn mensch in de eerste
plaats te beschermen.
Uit den Rotterdamse hen Raad.
Gisteren vergaderde weer de Gemeente
raad van Rotterdam. De voorzitter stelde
aan de orde de uitgestelde stemming over
de interpellatie-aanvrage van den heer
Coremans.
De heer Van Burink (Comm.): Verlangt
de Raad wel stemming? Ik begrijp niet
waarom u laat stemmen.
De voorzitter: Wanneer de Raad una
niem die interpellatie verlangt, kan de
Raad unaniem voorstemmen.
Overgaande tot stemming, beslist de
Raad met 24 tegen 5 stemmen, dat de
interpellatie-aanvrage van Coremans niet
wordt ingewilligd. Nadat deze stepiming
heeft plaats gehad, neemt de heer Core
mans toch het woord en zegt, dat hij zich
niet door muilkorfpolitiek zal laten binden.
De voorzitter zegt, dat de heer Coremans
het woord niet heeft. De heer Coremans
begint dan te schelden en zegt, dat hij
wel weet, dat hij zich tusschen een bende
struikroovers en ploerten bevindt.
De voorzitter stelt dan voor aan den
Raad het reglement van orde op den
heer Coremans toe te passen. Het voorstel
tot verwijdering van den heer Coremans
wordt aangenomen met 25 tegen 2 stem
men. De heer Coremans: Zonder geweld
verlaat ik dezen middag, de zaal niet! De
voorzitter schorst de vergadering. Nadat
de heer Coremans uit de Raadszaal is
verwijderd, wordt de zitting weer her
opend.
Opleiding tot metselaar.
Ten einde het vrij groot aantal werk-
looze opperlieden en grondwerkers, dat
te Leiden nog steeds van gemeentewege
wordt ondersteund, in staat te stellen
door eigen arbeid in liun onderhoud te
voorzien, stellen B. en W. den gemeente
raad 'voor, deze arbeiders te verplichten
een cursus te volgen, waarbij zij theore
tisch en praetisch zullen wordert opge
leid tot metselaar. De cursus zal worden
zal worden gegeven aan de Ambachts
school te Leiden. B. en W. vragen hier
voor een crediet van f 3500.
Waar men de oorzaak al niet
g a a t zoeken.
In het Engelsche Lagerhuis is aan den
minister gevraagd, olghet hem bekend was,
dat boeren 'in de Imurt van Elmstead,
waar onlangs mond- en klauwzeer uit
brak, zeer verontrust waren, omdat zij
'dachten, dat de vrije invoer van Neder
landsche aardappelen in kratten, bedekt-
met paklinnen, dat meer dan eens gebruikt
werd, besmetting kan veroorzaken. De
minister antwoordde, dat uit een inge
steld onderzoek gebleken is, dat er geen
verband 'bestond tusschen ingevoerde
aardappelen en het uitbreken der ziekte.
De kratten en het paklinnen bereikten
de boerderijen zelden en hij was van
meening, dat er geen noodzakelijkheid be
stond voor onmiddellijk ingrijpen, hoewel
op de zaak nauwlettend wordt toegezien.
Nieuwe vraigen van het Kamer
lid M o 11 e r.
Door den heer Moller zijn aan den
Minister van Financiën, Voorzitter vaU
den - "Raad van Ministers, de volgende
schriftelijke vragen gesteld,:
1. Is de Regeering bereid, indien zij de
classificatie, bedoeld in de Bezoldigingsbe
sluiten, in ieder geval wil handhaven,
ten spoedigste te zorgen voor behoorlijk
wetenschappelijke statistieken van de
levensduurte in de verschillende gemeen
ten, zoodat op juiste gronden dat classi
ficatiestelsel wordt opgebouwd?
2. Acht de Regeering het billijk en con
sequent, dat de militairen en de burger
lijke ambtenaren op verschillende wijze
worden behandeld, zoodat de eene cate
gorie wel, de andere niet, in verschil
lende salarisklassen wordt ingedeeld? Zoo
ja, op welke gronden?
De aardbeving op Sumatra.
De inspecteur van de Posterijen, Tele
grafie en Telefonie te Padan-g seinde, dat
het post- en -telegraafkantoor te Padang-
Pandjang een groote puinhoop is. De kan
toorchef is gewond, terwijl omtrent het
verder personeel nog niets gemeld wordt.
Het telefoonkantoor is opgesteld iil de
muziektent van de Militaire Sociëteit. De
schokken duren voort. Hettreinverkeer
van Padang naar Padang-Pandjang zal
denkelijk binnen vijf dagen hersteld zijn.
Het is onmogelijk te Solok te komen. De
verdere postkantoren ter Westkust zijn in
tact gebleven.
Aan het legerbestuur wordt uit Pa
dang-Pandjang geseind, dat het hospitaal
en de kampementen vrijwel intact zijn
gebleven. De woningen van de officieren
en die van de onderofficieren zijn onbe
woonbaar. De le luitenant der genie Donk
is licht gewond, de onderofficier Kist
ernstig. Volgens een telegram van den
P.T.T.-dienst is men nog niet begonnen
met het opruimen van het puin van het
postkantoor. De koelies moeten eerst naaff
dooden zoeken.
Een aantal gewonden wordt te Padang-
Pandjang behandeld. Er zijn 80 licht- en
20 ernstig gewonden. De doctoren ver
onderstellen, dat er meer dooden dan
zwaargewonden zullen zijn, wijl de snel
heid van de instorting der huizen der
mate was, dat redding van de binnenshuis
vertoevenden vrijwel onmogelijk was. Er
zijn reeds 51 dooden onder de puinhoopen
vandaan gehaald.
De militairen verrichten schitterend
werk. Voortdurend zijn zij bezig met op
ruimen. Geklaagd wordt, dat de bevol
king geen hand uitsteekt. Nog steeds
heerscht er een paniekstemming. Ver
schrikkelijke tooneelen speelden zich af
in de -Chineesche en inlandsche wijkelt,
bij de instorting van de stad. Het donde
rend geraas duurde enkele seconden. De
geheele handelswijk is verdwenen.
Te Soengai Boeloe is alles van steen
verwoest. Er zijn daar 17 dooden en 8
gewonden.
Kotta Baroe heeft weinig geleden, ook
Passar Rebo leed weinig. Verderop in dé
richting van Padang-Pandjang ligt alles
in puin. Te Paninjawan zijn 42 dooden en
vele gewonden. Padang-Pandjang in 'één
puinhoop, welke alle beschrij.ving tart.
In de afdeeling Solok zijn tot dusver 33
dooden en drie zwaargewonden. De passar-
loodsen zijn vrijwel vernield.
Tweede Kamer.
Gisteren was het Nederlandsch-Duitsche
verdrag aan de orde, waarover niet min
der dan 15 Kamerleden het woord willen
voeren. Algemeen was de klacht over de
nietszeggende Memorie van Antwoord, die
hoogst belangrijke zaken met een sluier
omhult.
Dr Kortenliorst (R.K.) opende het trom
melvuur op den minister van buiten-'
landsche zakeji. Hij toonde aan hoe
Duitschland dank zij de veranderde han
delspolitiek, zijn handelsbalans in korten
tijd van passief actief had gemaakt. In
1925 bedroeg de jnvoer in Duitschland
ruim 13 milliard goudmark en de uitvoer
ruim 9 milliard. In het eerste kwartaal
van 1926 was de invoer 2.1 milliard en
de uitvoer 2.5 milliard. Indien wij niet
van politiek veranderen, zullen we bin
nen niet al te langen tijd de gevolgen
daarvan aan den lijve ondervinden, want
een vermindering van uitvoer naar
Duitschland in 5 maanden met 30 procent
in vergelijking met het vorig© jaar, blijft
niet zonder gevolgen voor onze industrie.
Heeft de regeering de Duitsche poli
tiek wel voldoende doorzien? De regee-
ring had óf geen tractaat moeten sluiten,
óf een tractaat op den grondslag van vol
komen reciprociteit. De Duitsche politiek
heeft reeds 'funeste gevolgen voor onzen
handel gehad. In 1928 zal Duitschland
wel zorgen, zijn tarief zóó ingericht te
hebben, dat wij nog grootere offers zullen
moeten brengen.
Wij kunnen vanwege de plaatsruimte
niet alle redevoeringen weergeven. Mel
den we alleen, dat vooral de heeren Knot
tenbelt en v. Rappard1 (beiden V.B.) even
eens scherpe critiek lieten hooren. De
eerste meende, dat aan de wijze van on
derhandelen nogal wat ontbroken1 moet
hebben. De regeering heeft behoefte aan
bekwame onderhandelaars. Op het gebied
der Nijverheidsproducten is niets be
reikt. De regeering heeft er niet over
gesproken. De onderhandelingen belmoren
te wórden heropend.
De heer v. Rappard (V.B.) meende ook,
dat onze onderhandelaars een bedroevend
beetje hebben bereikt. Wat onze tuin-
bouwartikelen betreft, Duitschland had
toch tot verlaging moeten overgaan omdat
het onze producten niet missen kan. Wor
den de onderhandelingen over den paar-
denuitvoer nog gevoerd? In den oorlog
hebben wij Duitschland veel paarden ge
leverd. Dat land schijnt zich dat niet
meer te herinneren. Deze paarden werden
betaald met papieren marken, die nu niets
waard zijn Met Rusland onder.handelt
men niet omdat het niet voldoet aan zijn
vóóroorlogsche schulden. Te dezen aan
zien bestaat echter geen verschil tus
schen Rusland en Duitschland. Spr. dringt
aan op hervatting der onderhandelingen.
De opening van de Zomerzitting der
provinciale staten van Zeeland is bepaald
op Dinsdag 6 Juli des avonds te half acht-
De jaarvergadering van de vereen,
tot Chr. Verzorging van Krankzinnigen
in Zeeland zal D.V. gehouden worden
Woensdag 14 Juli op de "Stichting „Vre-
-derust" te. Bergen op Zoofm.
