No 224
Zaterdag 20 Juni
40e Jaargang
EERSTE BLAD.
MET ADRES
A. WILKING
Buitenland.
Ihffienlaiut.
Stoom "Jabafcsfabrïefcj
„D<2 DUbrïaan"
A.p.d.^jQQctaar &/C£
Dit nummer bestaat uit 2 biaden.
GOES
HULST
Drukkers-Exploitanten:
430STERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Ve Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.^«
Losse nummersf0.09
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij die zich met 1 Juli op ons blad abon-
neeren ontvangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
(„D00R REVOLUTIE TOT EVOLUTIE."
Wij hebben in de laatste weken enkele
malen de aandacht gevestigd op het op
treden van den heer Stenhuis, voorzitter
van het N.V.V. op het jongste Paasch-
congres der S.D.A.P. te Rotterdam.
Zijn thema was, kort saamgevat, door
revolutie tot evolutie.
Zijn oppositie werd beheerscht door
twee groote gedachten.
Eenerzijds wil hij, door nauwe ver
binding tusschen N.V.V. en S.D.A.P., zoo
mogelijk door het stichten van een beide
omvattende Arbeiderspartij voor de vak
beweging medezeggenschap verkrijgen in
de politieke leiding.
Anderzijds wil hij de beproefde eco
nomische actie der vakbeweging ver
vangen door een meer revolutionair op
treden, ja zelfs door een doelbewust stre
ven naar revolutie.
Het duidelijkst kwam deze bedoeling
uit in de hier volgende passages uit zijn
rede:
„De ntassa is niet meer bereid, zich neer
te leggen, te dulden, te werken en te hon
geren tevens. Zij zal zich verzetten, in onze
organisaties en onder onze leiding, of zonder
ons en zoo noodig tegen ons.
Hoe meer dat verzet komt, hoe meer het
't karakter van een opstand hebben zal, hoe
roekeloozer en wilder het zal zijn. Ik acht
■het de taak van de soc.-dem. arbeidersbewe
ging zulk een verzet te bevorderen en te
leidenDat verzet zal herhaaldelijk het
karakter krijgen eener revolutie, omdat alleen
een revolutie den weg open zal breken voor
een nieuwe evolutie.
Het kapitalistisch geweld wijkt alleen voor
een macht, die sterker is; zulk een macht is
het parlementarisme' niet. Zulk een macht
wordt alleen gevonden in de economische
machtsformaties van het proletariaat wanneer
deze formaties althans gedragen worden door
een sterk socialistisch inzicht en den wil,
om te winnen. Om dat te bereiken, is m.i.
een concentratie van de economische en poli
tieke groepeering in de politieke strijd-orga-
nisaties van het proletariaat noodzakelijk."
In dit verband is het dan ook zeer
opmerkelijk, dat Stenhuis in zijn rede
ook een toenadering tot het Russisch
communisme bepleit.
Dit laatste had hij reeds in „De Strijd"
van 27 Maart bepleit en er de warme
instemming van „De Tribune" mee inge-
oogst!
In dat artikel (wij citeeren hier uit
„Het Centrum") schreef hij o.a.:
„De Internationale organisatieszijn ver
plicht, niet alleen een programma op te stel
len, maar ook een campagne te organiseeren,
die beoogt, de arbeiders er strijd voor te doen
voeren.
De taak der proletarische beweging is het,
den stormbal te hijschen
Europa zal andere wegen moeten gaan,
wil het aan zijn ellende ontkomen.
Er is tenslotte geen andere deugdelijke weg
dan een die leidt tot een groot agrarisch
gebied en tot een gebied met rijke bronnen
aan grondstoffen. Wil Europa ontkomen aan
het lot van als vazalstaat van Amerika ver
der te vegeteeren, dan zal het moeten komen!
tot een Unie van Europa, waarin Rusland is
opgenomen, en die allereerst beopgt, tot een
economisch compagnonschap met de volken
van het Oosten te komen."
Het is te begrijpen, dat „De Tribune"
juichte. Maar de communistische redactie
meende, dat Stenhuis nog een stap verder
moest gaan, en vroeg:
„Moet het „nieuw-élan de nieuwe
geestdrift" die moet worden opgewekt, het
revolutionair élan de revolutionaire geest
drift zijn
„Maar hoe wil Stenhuis in dit opzicht
ook maar iets hereiken, als hij! bij1 het tref
fen van de toebereidselen voor de mobilisatie
al vast te kennen geeft, dat Wat hem aan
gaat de revolutionaire voorhoede van de
proletarische armee wel kan inrukken?"
Stenhuis had A. gezegd, hij moest nu
ook B. zeggen.
En hij deed het, onomwonden, op het
Paaschcongres te Rotterdam.
Toen sprak hij het met donderende
stem uit: het verzet der arbeiders moet
komen, en het zal herhaaldelijk het ka
rakter eener revolutie krijgen, en het is
de taak der soc.-dem. arbeidersbeweging
„zulk een verzet te bevorderen en te
leiden".
Daarmee werd,met één trap, niet
alleen de politieke partij, maar evenzeer
de moderne vakbeweging op den weg
der revolutie gestooten.
'tls begrijpelijk, dat dit hij de meer
bezadigde vakvereenigingsleiders aan
stonds t.ot krachtig protest aanleiding
gaf. Brautigam, en reeds een Henri Polak,
namen geen blad voor den mond.
Toch zullen ook zij niet kunnen ont
kennen, dat wat Stenhuis thans wil en
propageert- volkomen in de lijn van de
sociaal-democratie, van het zuivere
Marxisme ligt.
Marx zelf heeft zich de ontwikkeling
nooit anders gedacht, dan dat de tegen
stelling tusschen bezitters en niet-bezit-
ters steeds scherper, het getal der
laatsten steeds grooter, hun treurige
positie steeds onverdragelijker wordt, tot
dat er tenslotte een katastrophe komt,
waarbij het proletariaat de dictutuur aan
zich trekt, en met geweld de onteige
naars onteigent.
Zoo luidde het bekende slot van het
„Communistisch Manifest" van 1847 reeds
aldus:
„De Communisten versmaden het, hun mee
ningen en plannen te verbergen. Zij verklarei;
het openlijk, dat hun doeleinden slechts be
reikt kunnen worden door de gewelddadige om
verwerping der geheele tegenwoordige maat
schappij-orde. De proletariërs hebben niets er
bij te verliezen dan hun ketenen. Zij hebben
een wereld te winnen. Proletariërs aller landen
vereenigt ui"
De arme proletariërs van Rusland heb
ben echter thans wel geleerd, dat zij
iets verloren en niets gewonnen hebben!
Veel later, op het bekende Haagsche
Congres van Sept. 1872 zeide Marx:
„In de meeste landen van 'Europa moet
het geweld de hefboom van onze revolutie
zijn; op het geweld zal men te zijner tijd
een beroep moeten doen, om eindelijk de heer
schappij1 van den arbeid te vestigenDe
Revolutie moet solidair zijn, en wij vinden een
groot voorbeeld in de Commune te Parijs, die
gevallen is. omdat in alle hoofdsteden, in
Berlijn, in Madrid, enz. niet gelijktijdig een
groote revolutionaire beweging uitgebroken is,
welke in verbinding stond met dezen gewel
digen opstand van het proletariaat van Parijs."
Inderdaad, 'de Russische Bolsjewieken
doen niets anders, dan deze leer van Marx
in praktijk brengen. Het is dus zuiver Mar
xistisch, wanneer Stenhuis thans aan
spoort, om met hem saam te werken,
en overal tot revolutie aan te sporen.
Even duidelijk was, wat Behel schreef in
zijn ^schrift „Unsere Ziele" (blz. 44):
„Men ontstelle zich maar niet over deze
mogelijke aanwending van. geweld. De geschie
denis leert, dat te allen tijde de nieuwe ideeën
in dm regel slechts door gewelddadigen strijd
met de vertegenwoordigers van bet verleden
tot gelding kwamen en dat dan de strijders
voor die nieuwe ideeën de vertegenwoordigers
van het verleden zoo doodelijk als mogelijk
was, zochten te treffen. Wel niet ten onrechte
roept Karl Marx in zijn boek Das Kapital uit-
„Het geweld is de geboortehelper van elke
oude Maatschappij, die van een nieuwe zwan
ger gaat."
En niet minder duidelijk omschreef
Liebkuecht Marx' leer ten deze, toen hij
in zijn brochure „Ueber die politische
Stellung der Socialdemokratie" ver
klaarde:
„Het Socialisme is geen vraagstuk der the
orie meer, maar eenvoudig een machtsvraag
stuk, dat in geen parlement, dat alleen op de
straat, op het slagveld op te torsen is, gelijk
elk ander machtsvraagstuk."
En nog in 1890 schreef Engels aan
Liebkneeht, dat het een kolossale illusie
was, „in Duitschland langs gemoedelijken
vreedzamen weg de republiek te willen
instellen, en niet slechts de ïepublielf
maar de communistische maatschappij te
willen verwezenlijken".
Hij acht het zelfbedrog, waartegen hij
meent te moeten opkomen, „dat de be
staande toestanden langs wettelijken weg
in d.e communistische maatschappij wil
overvoeren."
Zooals men ziet, kan niet ontkend wor
den, dat het thans door Stenhuis inge
nomen standpunt in deiï grond niet an
ders is dan het zuivere Marxistisch stand
punt, zooals dat in vroeger jaren onom
wonden door de sociaal-democratie werd
beleden.
Teleurstellend is het voor de hèden-
daagsche leiders, die geleidelijk van het
standpunt der revolutie naar dat der evo
lutie gekomen waren, dat thans de invloed
rijke voorzitter van het N. V. V. zoo onom
wonden tot het oude, verteerde Marxis
tische standpunt is teruggekeerd.
Er ligt iets zonderlings in.
Vroeger waren het de politieke leiders
die het meest revolutionair waren, en
daarom met weerzin en achterdocht de
ontwikkeling der vakbeweging gadesh#-
gen; en het waren de vakvereenigings
leiders, die, mannen van de praktijk, met
weerzin en achterdocht naar de revo
lutionaire theoretici keken.
Het zonderlinge is nu, dat het revolu
tionaire vaandel thans ontrold wordt door
den eersten voorman uit de moderne vak
beweging, en dat het de politieke lei
ders, Vliegen en Albarda waren, die het
felst tegen hem optraden, en de actie der
vakbeweging tegen hem in bescherming
moesten nemen!
Met groote belangstelling zoo eindigt
„Het Centrum", zullen wij het verloop
van dezen strijd volgen.
voor Manufacfuren
Barnes- Xinderc©nfecS;e
Tapijten - Gordijnen
ïJesïaüen Ledikanten en
aanverwante aHikelen ia
Aftreding.
In Juli a.s. treden af de leden der
Eerste Kamer: 'Amelink, Briët, Diepen
horst, dr Franssen en Anema, allen A.-R.;
Amtz, Dobbelmann, v. d. Lande, Van
Voorst tot Voorst en Wittert van Hoog
land, welke laatste zich niet herkiesbaar
stelt, allen R.-K.; Danz, Hermans, Men-
dels, Ossendorp, De Zeeuw en Rugge,
allen S.D.A.P.; de Gijselaar, v. d. Hoeven,
de Vos va,n Steenwijk en Van Wassenaer
van Catwijck, allen C.-H.; v. Nagell van
Ampsen, Rink en Smeenge, allen V.B.;
Slingenberg en Westerdijk, beiden V.-D.
De positie van Caillauix.
Het minst tevreden met de door Briand
gevonden oplossing zijn de socialisten,
Officieel heet het wei is waar, dat zij een
afwachtende houding zullen aannemen tol
de nieuwe regeering haar program in de
Kamer zal hebben bekend gemaakt, maar
het feit dat Caillaux minister van finan
ciën geworden is en aan het dictatoriaat
grenzende bevoegdheden gekregen heeft
doet hen weinig goeds van .de financiëele
gestie der nieuwe regeering verwachten.
Caillaux zal trouwens in het nieuwe
nieuwe kabinet -d e man zijn. Briand is
wel president en hij slechts vice-president
van den Ministerraad, rnaar algemeen ge
looft men in de Fransche pers, dat dit
„maar" officieel is en niet Briand maar
Caillaux de spil is, waarom alles draait
en als hij 'het nog niet is, dan zal jh'fj
het wel binnen afzienbaren tijd worden.
Caillaux droomt zich dictator en wil
met krasse maatregelen het geschokte
financiëele evenwicht herstellen. Of het
hem gelukken zal?
'tls de vraag, want Caillaux heeft wel
meer gewild, dat hem niet gelukt is. Zijn
jongste mislukking aan financiën is nog
geen jaar geleden.
Korte berichten.
Naar de directie der firma Krupp
te Essen meedeelt zal zij in de eerstvol
gende maanden nog 3 a 4000 leden van
haar personeel wegens slapte in zaken
moeten ontslaan.
Het index-cijfer bedroeg op 15 Juni
voor geheel België 579 tegen 558 in Mei.
Volgens een bericht uit Kopenha
gen is in het gouvernement Oeral pest
uitgebroken. Er zijn reeds meer dan 100
dooden. Het geheele gouvernement Oeral
zal van het verdere Rusland afgesloten
worden en de verbinding met Siberië
zal rondom dit gouvernement heen ge
leid worden. Er is een commissie van
geneeskundigen uit Moskou naar de
streek, waar de pest heerscht, gezonden.
Het plan tot het graven van een
tunnel onder de Schelde, te Antwerpen,
dat voor onbepaalden tijd opgegeven bleek
te zijn, wordt thans in de betrokken depar
tementen nogmaals bestudeerd. De regee-
ripg blijkt een nieuw voorstel te hebben
ontvangen, dat neerkomen zou op het
aanleggen van een dubbele tunnel. De
kosten zouden geheel gedragen worden
door een particuliere onderneming mits
de Staat, terreinen op den linkeroever
der Schelde, tegenover de stad afstaat.
De Epgelsche maatregelen
tegen mond- en klauwzeer.
Naar de Maasbode verneemt, zal de
inspecteur-generaal de Roo, van het Bel
gisch ministerie van landbouw naar En
geland vertrekken om een onderzoek in
te stellen naar de achtergehouden koppen
en pooten van de ingevoerde varkens,
welke met mond- en klauwzeer zouden
besmet zijn. De Belgische regeering staat
er op, dat deze kwestie, welke zulke
ernstige gevolgen had als de sluiting der
Enigelsche grenzen, grondig wordt onder
zocht om te trachten de verantwoorde
lijkheid vast te stellen. Ondertusschen is
het Belgisch ministerie van landbouw mei
de Engelsche regeering onderhandelingen
begonnen teneinde wijziging te t bekomen
in den krassen maatregel. Naar men meent
bestaat er hoop, dat Engeland er op zal
terugkomen; Nederland -waarmee ook
reeds onderhandelingen werden gevoerd
zou in dat geval het doorvoerverbod
opheffen.
Reuter seint uit Londen:
Bij de bespreking van de begrooting van
landbouw in het Lagerhuis verklaarde
Guinness, dat het invoerverbod een wijze
stap is geweest. Hij beweerde, dat het
bewezen is, dat de besmetting kan wor-
cl en overgebracht door geïnfecteerd vleesch
Geen wijze van keuring in het buitenland
kan de besmetting tegengaan, die in de
Europees-die landen bestaat, waar in de
laatste twee jaar niet minder dan een
kwart millioen gevallen per jaar zijn Voor
gekomen.
Het gemengde bad.
In de Raadsvergadering van Wageningen
kwam opnieuw aan de orde 'de kwestie
van het gemengde bad. In de vorige ver
gadering had de heer P. Assink (r.-k.)
eenige vragen tot B. en W. gericht, n.l. of
er if het Rïjnbad gemengde baden zijn
ingesteld, of personen van beiderlei kunne
in hetzelfde bassin worden toegelaten, of
B. en W. dat in overeenstemming achten
met de christelijke moraal, of een derge
lijke samenvoeging in een bad, door de
gemeente gesubsidieerd, toelaatbaar is, en
of B. en W. het niet wenschelijk vinden,
dat dit subsidie niet meer wordt verleend.
B. en W. antwoorden, dat naar hunne
meening inrichting en beheer van het
zwembad voldoendq waarborg bieden, dat
het gebruik van 'gemengde baden kan
worden toegelaten,, zonder dat eenige
vrees behoeft te bestaan voor toestan
den, die strijdig zouden zijn te achten met
de christelijke moraal. Voor intrekking van
het subsidie bestond naar hun oordeel,
geen aanleiding.
De heer Assink stelde een motie voor,
waarin de raad, van oordeel, dat een ge
mengd bad voor Wageningen ongewenscht
en uit een zedelijk oogpunt afkeurens
waardig 'is, besluit het subsidie in te
trekken. Deze motie werd aangenomen
met 7 tegen 5 stemmen, 3 leden waren
afwezig.
De jacht in 1926.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft goedgevonden te be
palen:
le. dat de jacht op de hieronder genoem
de wildsoorten zal zijn geopend gedurende
het tijdvak achter de namen der wildsoort
aangegeven:
Klein wild. Houtsnippen, van 30
Aug. 1926 tot 27 Febr. 1927; Korhennen
van 13 Sept. tot 28 Nov. 1926; Korhanen,
van 13 Sept. 1926 tot 1 Jan. 1927; Fazan-
tenhennen, van 27 Sept. 1926 tot 1 Jan.
1927; Fazantenhanen, van 27 Sept. 1926
tot 30 Jan. 1927.
Waterwild. Zwanen, van 26 Juli
1926 tot.27 Febr. 1927; Ganzen en water
snippen, van 6 Juli 1926 tot 17 April 1927;
Eenden en duikeenden, behalve wilde een
den, bergeenden en eidereenden, van 26
Juli 1926 tot 6 Maart 1927; Wilde eenden,
van 26 Juli 1926 tot 30 Jan. 1927; Goud
plevieren, van 26 Juli 1926 tot 3 April
1927;
dat de jacht op patrijzen en hazen zal
zijn geopend: a. op patrijzen van 30 Aug.
1926 tot 1 Jan. 1927; b. op hazen van 4
Oct. 1926 tot 1 Januari 1927;
dat het vangen van de hieronder ge
noemde waterwildsoorten door middel van
eendenkooien en netten, waarvan het ge
bruik is geoorloofd, zal zijn toegestaan,
gedurende het tijdvak, achter de namen
der wildsoorten aangegeven: Zwanen van
26 Juli 1926 tot 27 Febr. 1927; Ganzen en
watersnippen van 26 Juli 1926 tot 17 April
1927; Eenden en duikeenden van 26 Juli
1926 tot April 1927; Wilde eenden van 26
Juli 1926 tot 13 Maart 1927; Goudplevie
ren van 26 Juli 1926 tot 3 April 1927.
Bij de directe belastingen zijn be
vorderd met 1 Juli a.s. v,an kommies
le klasse tot assistent W. P. Deijzen
te Aardenburg. Van kommies 2e klasse
tot kommies le kl. A. Dorsman te Vlis-
singen haven; L. C. van Duijvenbode te
Hontenisse; J. A. Hoek van Dijke te Ber
gen op Zoom; J. A. van Liere te Hein-
kenszand; F. A. van Male te Cadzand;
gedeponeerd rij
sPscndaai y
met bijzondere nauwkeurigheid vervaar
digde rooktabak. Onze veeljarige ervaring
komt de kwaliteit ten goede.
MORIAAN BAY munt uit in geurig
heid en zachten smaak.
40 cent per half pond.
NEEf^T PROEF.
C. Quist te Sint Maartensdijk; A. Snoodijk
te Dinteloord; J. v. d. Voorde en B.
Vink te Hansweert; A. A. de Vlieger te
Rijnsburg éen C. de Wilde te Hansweert
„Albatros". Van rijksklerk tot adjunct
commies: P. A. Maljaars te Breda, met
intrekking van diens verplaatsing naar
Helder. Verplaatst de adjunct-commies in
ambulanten dienst S. ,v. d. Zanden van.
Middelburg kantoor registratie en succes
sie naar Breda kantoor reg. en domeinen.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot lid der gezondheidscom
missie, zetel Vlissingen, de heer Ir H. C.
Wesseling, Directeur bij de Koninklijke
Maatschappij „De Schelde" aldaar.
Officier van den marine-stoomvaart
dienst le kl. H. L. E. van Gelder, die
nende aan boord van het wachtschip te
Vlissingen, is bestemd voor den dienst
in Oost-Inidië.
Middelburg. Vereeniging tot-in
standhouding van oude gebou
wen. In de Vrijdag gehouden vergade
ring van -bovengenoèmde Vereeniging^
werd door den secretaris, den heer dr
W. S. Unger het jaarverslag uitgebracht.
In het afgeloopen jaar vond de vereeni
ging weinig; aanleiding tot bijzonder optre
den. Toen bekend werd, dat de koepel
aan den Pennimghoeksingel achter het
groote huis in de Lange Noordstraat zou
worden gesloopt en het terrein voor bouw
grond zou worden verkocht, verzocht Ne-
hélennia om financieelen steun der ver
eeniging, voor het geval zij mocht slagen
in haar pogingen het aardige stadsbeeld
ongeschonden te bewaren. Maar voordat
op dit verzoek was beslist, bleek het
sloopingsrecht onherroepelijk en werd het
vonnis voltrokken. Door de inwerkingtre
ding der monumentenverordening ten aan
zien van de door B. en W. op de monu
mentenlijst geplaatste gevels wordt on-
verhoedsch aanvallen op deze panden
voorkomen. Het zal de taak der vereeni
ging zijn, voor zoover hare krachten zulks
toelaten, mede de middelen te verschaf
fen, ten einde inderdaad het behoud ervan
te verzekeren. Besloten werd subsidie te
verleenen aan den eigenaar van een aar
dig trapgeveltje, met zandsteenen dek
stukken, Beddewijkstraat K 133, daar deze
den gevel heeft doen schoonmaken en
voegen, in plaats van hem met cement
te Taten bestrijken.
Goes. Hieronder volgen enkele uitslagen
van de wedstrijden, gisteren op de Schen-
geweide aan den Polderschen weg ge
houden. Wij konden deze uitslagen, die
volgens het Nijtengo-programma gister
avond in de pauze van het concert in.
hei Schuttershof zouden worden mede
gedeeld maar waarmede men al veel
eerder begonnen was, zoodat wij van toe
spraken etc. niets gehoord hebben
niet dan na veel moeite machtig worden
en moesten ze opdiepen uit aanteekenin-
gen van het comité, zoodat onjuisthedeM
niet uitgesloten zijn. Wat meer medewer
king zou de pers zeker op prijs gesteld
hebben.
Ringrijderij in tilbury's: le pr. M. Ha-
rinck, 2e pr. A. I. van Dijke, 3e pr. J. C,
Hollman, 4e pr. P. Lindenbergh, 5è pr.
