No SS»
Donderdag 24 Juni
40 e Jaargang
Snitenlanl
Sbuienlaal
Sfaten-GeneraaL
FEUILLETON.
Het avontuurlijke leven van Jolian
Willem baron van Rtpperfla.
De Schilder pruimt B. Z. K.
4r;
LOUIS DOBBELMANfi;
ROTTERDAM
Wordt Dinsdag a.s. vervolgd.
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 68—70, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Zij die zich met 1 Juli op ons blad abon-
neeren ontvangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
AFGEWEND, EN OP&EPAST.
Wat in Duitschland deze week is af
gespeeld, heeft ook voor ons land be-
teekenis.
Wanneer we een eeuw teruggaan m
de geschiedenis, dan vindt men, dat de
Duitschers over het geheel een godsdiens
tig volk waren, gehecht aan hun vorsten
en aan hun kerken, doch met een gering
diepgaand leven uit de Christelijke begin
selen. Een halve eeuw later ziet men
de Duitsche 'eenheid hersteld, de Kerk
almeer onder den Staat gebracht; de Kei
zer van Duitschland hoofd der Pruisische
Staatskerk, en het volk steeds meer uit
vallend uit zijn vastigheden.
Het begin dezer eeuw kenmerkt zich
door steeds grootere verwijdering tusschen
de conservatieve vorsten en hunne voor
uitstrevende onderdanen. De revolutie
voorwaarts spoedend, in steeds gevaar
lijker proportiën; het marxisme den dood
aan den godsdienst predikend en de vol
ken steeds meer aan den godsdienst en
aan den eerbied van het gezag ontgroeid.
En nu?
De vorsten, in groote meerderheid uit
gebannen, zien hunne aanspraken op hun
particuliere bezittingen door een hun vij
andige menigte betwist; en de regeering
der Duitsche republiek ziet zich verplicht
aan den volkswil de vraag voor te leggen
of de verbanning der vorsten, ja dan
neen, door een onteigening hunner bezit
tingen zonder schadevergoeding zal wor
den gevolgd.
Een roofpleging op groote schaal mag
door de gevleide massa, die den zin vooi
recht verloor, zoo zij die ooit bezeten
heeft, worden gevoteerd.
Zij heeft zich uitgesproken.
Doch niet dan na heftigen stiijd der
partijen die in blad of geschrift de kie
zers zochten te bewerken, om, voorzoo
ver zij rood waren, hun toestemmend
ja te spieken óf, zoo zij nog stonden aan
de zijde van 't recht en 't gezag, door
thuisblijven tegen zoo snood bedrijf te
protesteeren.
Te kwader ure werd door de revolu
tionaire pers het hoofd van den Staat in
den strijd betrokken door publiceering van
een vertrouwelijk schrijven van den Rijks
president. Dat was het sein voor de roede
propagandisten om hun slag te slaan.
Als een storm uit zijn krocht losgebroken
ging het op de regeering, op de voorstan
ders van recht en gezag, op de verbannen
vorsten aan. Geen middel werd ontzien
om de hartstochten te ontketenen.
De uitslag was, dat van de plus minus
30 millioen kiezers circa 15 millioen op
kwamen om te verklaren, dat de vorste
lijke families geenerlei aanspraak op hun
privaat bezit mochten doen gelden. De
overigen waren achtervolgens het advies
hunner partijleiders, thuis gebleven.
Het vereischte twee derden om dit vo
tum van den volkswil rechtsgeldigheid
te verzekeren, was derhalve niet bereikt,
en zoo werd het gevaar afgewend, dat
het Duitsche volk, weleer om zijn ridder
deugd geëerd, zicii aan zoo brutalen rooi
als ip Rusland reeds had plaats gevonden
zou hebben schuldig gemaakt.
Maar het feit, dat circa 15 miljoen Duit
schers er geen been in zagen een derge-
lijken roof toe te juichen, doet zoo schrik-
fceijk pijnlijk aan, dat het hart ook van
den buitenlander er een oogenblik bij stil
moet staan.
Hier toch viel bolsjewisme, zij 't ook
bij zeer velen onbewust bolsjewisme, te
2)
Nu lag voor Alberoni de weg naar
macht open. Om zijn ideaal, Spanje tot
de heerlijkheid van vroeger terug te voe
ren, te kunnen bereiken, ontbrak het hem
echter aan kennis van de bijzonderheden
van de politiek van Europa vooral aan
die van de eischen van den handel. In
al deze geheimenissen wijdde Ripperda
hem in. Alberoni en de koningin ver
wachtten veel van een verbond met de
Republiek; voor hun Italiaansche plannen
zou de steun van één der zeemogendheden
van onschatbare waarde zijn. Ripperda
steunde zooveel mogelijk de politiek van
Alberoni, omdat ook hij een nieuwen op
bloei van. Spanje mogelijk en wenschelijk
Achtte.
Doch Alberoni's politiek kwam niet
overeen met de wenschen van de Staten-
bj en er aal. Zij wilden den keizer die na den
vrede van Utrecht hun buurman ge
worden was, niet door zulk een verbond
tegen zich in 'fc harnas jagen. Weldra
ondervond Ripperda, dat er wantrouwen
1")e Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—i
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 38 et
Bij abonnement belangrijke korting.
constateeren. En tevens te ontwaren hoe
het Russische kwaad be^ig is voort te
woekeren.
Gelukkig heeft een breede kern del
Duitsche natie geweigerd aan dit godde-
looze spel mee te doen; Dit waarborgt wel
eenige gerustheid in de naaste toekomst.
Toch blijft het gevaar van doorwerking
der Revolutie-beginselen in dit naburige
land dreigen, omdat de Duitsche natie,
wat haar. politieke partijen aangaat den
Christelijken drang mist, die in Nederland,
dank zij de doorwerking van Gods Woord
ook in het politieke leven, door den arbeid
van Christen Staatslieden en volksleiders
nog steeds wordt aanvaard en doorvoeld
en geprezen.
Wat in Duitschland gezien wordt, stemt
tot blijdschap bij vergelijking met het
geen ten onzent wordt gezien; doch het
wekt tevens op tot verdubbelde waak
zaamheid van hen die de wacht bij het
beginsel hebben betrokken, en tot lei
ding geven geroepen zijn.
Winkelsluiting.
Verplichte winkelsluiting is goed, maar
de Overheid mag niet alle winkels over
één kam scheren.
De opmerking, dat elke Overheidsmaat
regel moet afgewezen, waarvan de even-
tueele overtreder niet in zijn consciëntie
gevoelt dat zij hem strafbaar stelt, gaat
niet op. Die is trouwens door wijlen dr
Kuyper reeds lang afdoend weerlegd ge
worden.
Wie' zoo oordeelt, zoo schreef hij, ziet
't verschil over het hoofd tusschen mis
drijf en overtreding. Bij een misdrijf
spreekt de consciëntie, bij een overtreding
niet. Een overtreding is juist het zich
niet storen aan een maatregel door de
Overheid ter regeling van een of andere
aangelegenheid genomen. Ware het eisch
dat hierbij de consciëntie sprak, dan zou
iedereen het recht erlangen, zich aan zulk
een regeling te onttrekken, zoodra hij
'ter niet mee eens was.
Wel mag men tegen een voorgestelden
maatregel opkomen. Doch zoodra het een
voorgeschreven maatregel werd, heeft men
zich er aan te onderwerpen, omdat men
aan de "Overheid gehoorzaamheid ver
schuldigd is. I
Een andere opmerking is, dat een be
drijf een geheel particuliere zaak is van
/de(n)gene, die het uitoefent, en de Overheid
er dus uit moet blijven. Dit is ook zoo.
Maar het is ook waar, dat zoodanige par
ticuliere zaak, althans ten deele, ook een
publiek karakter draagt. Omdat wie een
winkel heeft, publiek op zijn erf toelaat.
'tls waar dat de winkelsluiting ge
schiedt ter wille van het personeel.
Juist, zegt nu een derde, dan valt mijn
zaak er buiten, want ik drijf haar alleen,
zonder bedienden.
Maar de zoodanige zou, wierd hij om
deze reden vrijgesteld, zijn standgenooten
een doodelijke concurrentie aandoen. Het
moet derhalve blijven: winkelsluiting voor
allen, dus ook voor eenmanswinkels, ech
ter ook voor kroegen en proeflokalen. Al-
geheele winkelsluiting; op Zondag heeft
onze onvoorwaardelijke instemming. Al
leen voor slagers en bakkers behoort
een uitzondering gemaakt te worden wat
in uitzonderingsgevallen het verkooprecht
aangaat.
Het nieuwe Fransche kabinet.
Het ministeriei-Briand is gevormd.
Briand is minister-president en minister
tegen hem gerezen was en dat hij lang
zamerhand buiten verschillende onder
handelingen gelaten werd. Dat laatste was
een toestand, waarin zijn eerzucht hem
niet toeliet te berusten. Bovendien was
zijn geldelijke toelage niet groot genoeg
om op den duur de schitterende levens
wijze, die hij zich te Madrid aangewend
had, vol te kunnen houden. Hij vroeg' dus
ontslag als gezant der Republiek en be
sloot, daar hij nog steeds het vertrouwen
van den koning en de koningin bezat,
zich in Spaanschen staatsdienst te be
geven.
iMaar ook nu weer was de godsdienst,
dien hij beleed, een beletsel. Dat was
echter geen onoverkomelijk bezwaar. Hiji
overtuigde er den koning van, dat diens
groote deugden hem zoozeer getroffen
hadden, dat hij er onweerstaanbaar, door
gedreven werd om weder tot de Kerlc,
uit welke hij geboren was, 'terug te keeren.
Niet lang daarna zwoer hij zijn kettersch
geloof plechtig: af en werd benoemd tot
superintendent van de lakenweverij, die
op zijn advies was ingevoerd.
'Deze betrekking belette hem echter
geenszins zich met de politiek bezig te
houden en daar viel op het oogenblik
in Spanje nogal wat aan te doen. Spanjes
van buitenl. zaken; CJaillaux minister van
financiën en onder-voorzitter van den mi
nisterraad; generaal Gaillaumas minister
van oorlog.
Het nieuwe kabinet bevat 4 leden van
de democratische linkerzijde, 5 radicaal
socialisten, 2 republikeinsclie socialisten,
4 leden van de links-radicalen, 4 links-
republikein|en, 1 wilde en 1 niet-parlcmen-
tariëi Guillaumas.
Het weer in 't buitenland.
Dinsdagmorgen werd Rottweil ander
bliksem en hagelslag door een wolkbreuk
geteisterd, die vooral in het oude stads
gedeelte groote vernieling aanrichtte. Het
water, drong de huizen en stallen binnen,
zoodat het vee tot aan den hals in het
water stond: Het groote vee kon door de
brandweer worden gered, maar veel .klein
vee verdronk. Huisraad, meubels en oogst-
voorraöen dreven weg. De schade is zeer
groot.
Gisteren heeft er boven de Zwitsersche
Jura en Oostelijk Zwitserland, vooral bij
het meer van Luzern, een verschrikkelijk
noodweer gewoed, gepaard gaande met
wolkbreuken en hagelstorm, waardoor
groote verwoestingen zijn aangericht en
het land overstroomd werd. Bruggen wer
den weggeslagen, terwijl vele huizen onder
water kwamen te staan. Op talrijke plaat
sen hadden ook aardverschuivingen plaats.
De hagel ligt op sommige punten 10 c.M.
hoog. In geheel Ooist-Zwitserland is veel
schade aan den oogst berokkend.
De Engeiscjhe vakbeweging.
Het verslag van den bond van vakver-
eenigingen in Enigeland over het jaar, dat
31 Maart geëindigd is, wijst uit dgt het
aantal leden uit 116 aangesloten vakver-
eeniginigen 735.000 bedraagt of een ver
mindering met 94.000 in vergelijking met
1924'25. Het aantal leden is nu weer
gedaald tot het peil van vó.ór den oorlog.
In 1921 bedroeg het anderhalf miljoen.
De vermindering wordt geweten aan sa
mensmelting van vakvereenigingen en on
vermogen om 'de contributies te betalen
tengevolge van slapte in de bedrijven.
Korte berichten.
Het geboorte-cijfer in Engeland en
Wales over het eerste kwartaal van 1926
toont weer een geringen achteruitgang aan,
vergeleken bij het overeenkomstige kwar
taal van 1925. Er werden 174.051 levende
kinderen geboren, 1559 minder tlan het
vorig jaar.
De gewezen Duitsche rijkskanselier
dr Cuno, die thans directeur-generaal van
de Hamburg-Amerika-lijn is, vertrekt eer
lang naar de Vereen. Staten om met de
Amerikaansche regeering te onderhande
len over teruggaaf van liet tijdens den
wereldoorlog in beslag genomen Duitsche
eigendom, met name schepen.
In de haven te Gent is een bootje
gekanteld, .waarin de zoon van den
kapitein van het Zweedsche stoomschip
„Tarni" en 'twee leden der bemanning
waren gezeten. De drie ppvarenden zijn
verdronken.
Prof. Eberhard, hoogleeraar aan de
hoogeschool te Darmstadt, en de lucht
schipper Beuttler, die aan een ballon-wed
strijd te 'Munster hadden deelgenomen,
zijn na een noodlanding bij Saaz in Tsje-
cho-Slowakije geïnterneerd. De ballon is
in beslag genomen.
Te St. Martin is door verkeerden
wisselstand een passa,gierstrein in bot
sing gekomen met een goederentrein. Er
werden 27 lieden gekwetst.
Prins Windisch-Graetz, die in de ge
vang,efiis le .Boedapest zit vanwege de
plaats in Europa stond nog allesbehalve
vast. De haat tegen Oostenrijk, waarmede
het den Moedigen oorlog om de successie
gevoerd had en die zich vooral mani
festeerde in de personen van de beide
vorsten, hield vooralsnog deze rijken uit
elkaar. Alberoni werkte naar vermogen
mee om dien haat levendig te houden.
De Italiaan zou gaarne zijn vaderland zoo
veel mogelijk van de Oostenrijkers ver
lossen en het kwam hem daarbij zeer
gelegen, dat de persoonlijke eerzucht der
Spaansche koningin ook tot het voort
duren der vijandschap dreef.
Elisabeth wilde namelijk voor haar zp-
nen, die in Spanje slechts een uiterst
geringe kans op de opvolging hadden,
daar Philips V uit zijn eerste huwe
lijk ook zonen had, apanages verwerven
in de Italiaansche landen, die bij den
vrede van Utrecht voor Spanje verloren
waren gegaan.
Alberoni, die leger en vloot goed. ver
sterkt had, begreep echter heel goed, dat
hij maar niet zoo zonder meer op avon
tuur uit kon gaan. Een aanval op Italië
zou ongetwijfeld een Europeeschen oor
log uitlokken. Het was dus zaak naar
hulp uit te zien: naar- links en rechts
maakte hij zijn berekeningen. Doch Spanje
bankbiljettenvervalsching, lijdt aan rug-
geniergontsteking. Hij zal een operatie
ondergaan.
Zondag hebben in de buurt van
Plevna 7 bandieten onder aanvoering van
Vassil een koeriersdienst tusschen Troyen
en Lovetsj aangevallen, drie gendarmen
gedood en een millioen leva's buitge
maakt. Ze zijn daarna in de bergen ver
dwenen.
De overplaatsing der matrozen-
opleiding van Gorcum naar
Vlissingen.
De Minister van Marine zal het in het
belang van den dienst zeer op prijs stellen,
indien de bezwaren, welke bestaan tegen
de overplaatsing van de matrozen-oplei
ding van Gormchem naar Vlissingen', reeds
thans ter sprake komen. Zooals bekend,
laat de huisvesting aan boord van Hr Ms
Schorpioen en Nautilus veel te wenschen
over, en het ligt in de bedoeling dit
complex te vervangen door Hr Mr „N.
Brabant".
Evenwel kan dit schip niet verder wor
den gereed gemaakt eer beslist is of het
alleen opleidingsschip te Gorinchem, dan
wel tegelijk wachtschip te Vlissingen zal
worden.
Voorts zullen te Vlissingen met mede
werking van het gemeentebestuur maat
regelen worden genomen voor de huis'
vesting, doch met de uitvoering wacht men
totdat de beslissing ïs genomen.
Aangezien de door den voorgestelden
maatregel te verkrijgen besparing zeer
groot is, en vertraging tot onnoodige uit
gaven leidt, acht de minister het ge-
wenseht hierover reeds thans volledige
gegevens aan de Kamer te verstrekken.
Na de meening van de Vlootcommissie te
hebben gememoreerd, merkt de minister
verder op dat de opleiding in Gorinchem
geheel geïsoleerd plaats heeft van alles
wat den jongen matroos een kijk geeft op
het zeemansleven. Dat is een groot na
deel; de a.s. matroos behoort in een
oordeelkundig gekozen marine-milieu te
worden gevormd.' Uit opvoedkundig stand
punt is Vlissingen te verkiezen boven
Willemsoord. Nagenoeg het geheele ma
rinestation Vlissingen zal min of meer
aan de opleiding zijn verhonden. Doordat
de Noord-Brabant tevens den dienst van
het tegenwoordig wachtschip te Vlissin-
igen overneemt, heeft overbrenging tenge
volge dat plm. 50 man beroepskader van
verschillende rangen door combinatie van
diensten wordt uitgespaard.
Noch de veldprediker in algemeenen
dienst, noch de hoofdaalmoezenier heb
ben uit een oogpunt van geestelijk leven
ook maar het minste bezwaar tegen over
brenging naar Vlissingen. De meening dat
de Centrale ligging van Gorinchem de
dienstneming zou bevorderen, wordt
weersproken door de gegevens van aanne
ming. Bovendien is Vlissingen per spoor
zeer gemakkelijk en met snelle verbin
dingen te bereiken.
De uiteindelijke bezuiniging, verbonden
aan de overplaatsing, kan worden begroot
op ruim f200.000 p. jaar. Voorts vervallen
bij verplaatsing naar Vlissingen de na-
deelen aan Gorinchem verhonden, b.v. op
het gebied van oefeningen, gymnastiek en
zwemmen.
Malversaties.
Het bestuur der coöp. woningbouwver.
„Eigen woning" te Haarlem en vertegen
woordigers van het gemeentebestuur al
daar besloten in verband met gepleegde
bleef zoo goed als alleen staan. Al zijn
combinatiën vielen als had het noodlot
het zoo gewild, één voor één met ver
bijsterende snelheid achter elkaar in dui
gen. De oorlog, dien Alberoni nu wel had
willen uitstellen, bleek echter niet meer
te vermijden, werd door den keizer gepro
voceerd; en liep, doordat inderdaad half
Europa er zich mee bemoeide, slecht voor
Spanje af. Alberoni werd daardoor in
den hoek gedrongen; zijn positie was ge
heel ondermijnd. Op aandrang van zijn
vijanden moest de Spaansche koning1 den
kardinaal ontslaan.
Ripperda, was bij deze gebeurtenissen
geen werkloos toeschouwer gebleven maar
had zooveel hij kon tot den val van
Alberoni meegewerkt. Hij had van begin
af aan den oorlog tegen Oostenrijk afge
raden en de uitslag had hem gelijk ge
geven. Dat deed den hoogen dunk, dien
Philips V toch al van zijn doorzicht had,
nog rijzen. Eenige maanden tevoren had
hij hem, wat in" deze tijden van wissel
vallige vorstengunst niets bijzonders was,
op aandrang van Alberoni ontslagen.
Thans, na den val van den kardinaal,
haastte hij zich hem in zijn vroegere
betrekking te herstellen.
Ripperda dacht nu ook aan een nieuw
Jn heïverlruileen verlwiUunq teUijlfêto*
Kan men sledilszemen van lUlelmann'smefi?
'Dif zei Je sdiilder.Je mag komen kijken^
B.Z.K.pruim ik.of'k l-fiuis ben of werk
onregelmatigheden door enkele vroegere
bestuursleden, er bij die bestuursleden
op aan te dringen, dat zij binnen een
maand de onrechtmatig toegeëigende gel
den terug zullen geven. Als aan dezen
eisch niet voldaan wordt zal de zaak bij
de justitie worden aangegeven.
Allerlei.
Naar men van betrouwbare zijde mede
deelt, ligt het in de, bedoeling der regee-
ring te bevorderen dat de in artikel 134a
der Pensioenwet genoemde termijn van
1 Juli 1926 betreffende het al of niet in-
koopen van vroegere tijdelijke diensten
verlengd wordt.
Eerste Kamer.
Gisteren behandelde de Eerste Kamer
enkele kleine wetsontwerpen. De wijziging
van de spoorwegwet ter verkrijging van
een behoorlijk uitzicht op de spoorlijn bij
onbewaakte spoor- of tramovergangen lok
te nogal wat bespreking uit. De bedoeling
dezer wijziging is: een bouw verbod op een
strook grond ter weerszijden van eenover
weg te leggen.
De tegenstanders van het ontwerp, de
heeren de Vos van Steenwijk en Blomjous,
bestreden het op grond van het feit, dat
volgens hen hier geen algemeen belang
mede gediend is, maar slechts een finan
cieel belang, omdat de spoorwegen de be
waking der overwegen, wat een algemeen
belang is, niet kunnen betalen. Op grond
hiervan eischen zij schadevergoeding voor
deze eigendomsbeperking.
De Minister verdedigde het ontwerp,
maar niet bijzonder krachtig en overtui
gend, dat ten slotte met 10 stemmen tegen
werd aangenomen.
huwelijk, waardoor hij, geheel in de Spaan
sche aristocratie zon worden opgenomen.
Zijn vrouw, die gedurende al de jaren
van zijn verblijf in Spanje met hun beide
kinderen in Holland was blijven wonen,
was gestorven. Hij sloot nu een ver
bintenis met een aanzienlijke Spaan
sche dame, vestigde zich te Segovia en
richtte zijn leven op schitterenden
voet in.
Van nu af aan was het zijn doel eer
ste minister in Spanje te worden. Geen
intrige was hem daarvoor te veel; ieder,
wiens invloed ook maar even van dienst
zou kunnen zijn, wist Mj aan 'twerk te
zetten. Tweemaal heeft hij zijn doel bijna
bereikt, doch tweemaal ook werd zijn ver
wachting, juist toen zij op 'tpunt stond
in vervulling te gaan, verijdeld.
Den eersten keer kwam de tegenwer
king van 's konings biechtvader. Juist toen
Philips op 't punt stond den eersten minis
ter Grimaldo te ontslaan en Ripperda
in zijn plaats te benoemen, wist zijn
biechtvader, door hem te wijzen op het
gevaar om het rijksbestuur aan een vreem
deling en dan nog wel een nieuwbekeerde
t'oe te vertrouwen, dit voornemen te ver
ijdelen.
(Wordt vervolgd.)
