Woensdag 2S Juni
40 e Jaargang
Kinderen
PUR0L1
Snéde en Glati
ndschoenen
JKAH-MASSS
w
okelmeisje en et'
re Loopjongen.
TEVISCH
lïtiSSStof
KTRA CADEAU.
Jongen gevraagd;
lies gevraagd-
FEUILLETON.
Hei avontuurlijke leven van Joban
Willem baron van Ripperda.
Als Uw
zich bezeerd hebben
lar niet mag wor»
dan fl -p. H.A.
bouwd heelemaal
er 'bijzondere tae«
tatein, terwijl bet
ngen in Ddjkwater
de uitwaterende
;e Zierikzee.
lUCtar et Efnergo".
de, dat het in hun
erveschip vain dert
„Luctor et Ejnieir.
met ongeveer 4.5Q
geraamd worden
laste van de be<
'ester-Scheldedienst
Staten stellen voor
kennisgeving aan
ng van verzoeken,
waartoe na te noe.
ig geven nog niej
ed. Staten vo(or de
raden tot een val,
volgende adressen;
Handeso|nderswijs
le verzoek om sub-.
Jgondo jaren in de
ling harer handels,
:holen.
sturen van Wostka.
jekerke en Koude,
iek voor genoemde
ud van de wegen
ssingen naar West, j
genoemde gemeen, w
jn, en het verkeer,
uitbreidt, daarlangs
joir gelden beschik,
j voor verbreeding
ïen weg, hetzij door
irallelweg van Viis,
voet door do vroo,
n Koudekerke, Big,
;n Westkapelle en
taanden weg door
loprgaande verkeer,
ent van den Prov,
jrikzee, omi verhoo.
Overige stukken,
eerder en de hier,
orstellen, bevat de
ide, later meer uit,
stukken: mededee,
inzakei de electrici.
Prolvincie en voor,
jziging van. het be,
van hooigerei pee,
erband met de pen,
nning van subsidie
en aanleg van we,
een renteloos voor,
ch-Ylaamscbe tram-
ïleg van de tramlijn'
en wijziging in de
'26.
even deze week
GRAVENSTRAAT
Markt, Middelburg.
nes, in de mSeiswafc
:oo juist ontvangen.
GOES. Teief. 181
TEKOOP:
ode
16
jOOQ
d
aan
Drukkers-Exploitanten:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUiJ, L. Burg. Tel. no. 259
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
Zij die zich met 1 Juli op ons blad abon-
neeren ontvangen de tot dien datum ver
schijnende nummers gratis.
[OENS, Koudekerk®.
TEKOOP:
nvarkens.
CQ Fzn., Nieuw- en St.
r
Een in goeden •'®a'
or rij wiel, merk Har 'eJ
P. K. Beenhouwers'
8, Middelburg.
ier een Paardesaknech'
J?H. GE8CHIERE
ame, Grijpskerko
Tuinbouwwerk.
TRAATE, 't Zand DJ
GEVRAAGD:.
E. VERBEEM,
-'©•ateliers Malen*»»
,u kunnen NAAISTERSit
NAAISTERS gepifj
i f8 tot fU
Zich persoonlijK
te melden aan b<*
Ires. Aan meisjes ,1
wonende, wordt re 8
Markt, Middelburg-
GELIJK GEKREGEN.
Spoediger dan destijds denkbaar scheen
beeft Minister Colijn gelijk gekregen, dat
.zijn poging om de inflatie van den gul
den te stuiten, in de eerste plaats in 't
belang van de arbeiders, de toejuiching
der natie, ook zelfs van de sociaal-demo.
craten toekwam. r
De sociaal-democraat Vandervelde, mi
nister in België, heeft dit eindelijk, nu de
Belgische franc op 8 cent staat, volkomen
toegegeven. In meer dan één redevoering.
D»e franc moet verdedigd, zegt bij, omdat
bet de franc is van dein arbei
der.
Colijn zei in 1923: de gulden moet
zijn waarde behouden, anders wordt in de
eerste plaats de arbeider de dupe. Eb hij
toonde het aan qp meer dan één wijze.
Maar de sociaaldemocraten in Kamer en
Pers vertrouwden hem niet, sommigen
hunner zelfs scholden hem; en toen wel
dra bleek, dat minister (Mijn de situatie
beter dan zij begrepen had, maakten zij
nog meer misbaar-en juichten toen, dank
zij Eerstens initiatief, minister Golijn van
d© baan was.
Doch nu komt.daar in België een so
ciaal-democraat van de bovenste plank
vertellen, da,t de stabilisatie van den franc
in de eerste plaats noodig is tot behoud
van den werkman. Nu komt 't aan den
dag, datalwat in België en Frankrijk
beproefd wordt om den franc te behouden
een rechtvaardiging is van den arbeid
van minister Golijn Nu wordt 'tzelfs'in
de gelederen der sociaal-democraten apen.
baar, dat liunne partijgenootera een dwaas
heid begingen, toen zij Colijns werk af
keurden en afkamden, tegenwerkten en
miskenden; en ten slotte hem zeiven als
een die, in politieken zin gesproken, niet
waard was te leven, buiten de politieke
synagoge wierpen.
Nu zitten zij er leelijx mee tusschen.
Maar een „goed" sociaal-democraat is
nooit verlegen. Nu trachten zij met allerlei
praatjesmakerij hun positie te redden.
Eén voorbeeld:
„Voorwaarts", het sac.-clem. blad uit
E otterdam, schrijft:
Die Nedierlandsche sociaal-democraten
hebben nooit het belang van den gaven
gulden onderschat, maar zij hebben» er
zich krachtig tegen verzet, dat het be
houd van den gulden werd misbruikt,
om allerlei reactionaire maatregelen
doorgevoerd te krijgen. De Golijn van
den gaven gulden was ook de Galijn
van de Vlootwet, wat de* Onoprechtheid
van zijn leuze al voldoende in liet
licht stelt.
Men kan bijna zeggen: zooveel regels,
zooveel onjuistheden.
Nooit het belang van den gulden on
derschat? 1
Wat zei Troelstra ook weer?
„Een beetje inflatie is zoo erg niet."
De Colijn van den gaven gulden ook de
Colijn van de Vlootwet?!
Weet ge dan niet, dat liét Vlootwetont-
werp reeds lang was ingediend en schrif
telijk verdedigd, eer de heer Golijn wist
•dat hij in het ministerie zou worden
.'geroepen?
En dan de Vlootwet een reactionaire
maatregel?!
Vraag dat aan uw Belgische geestver
wanten. Die zeggen liet anders. Immers
iin de benarde omstandigheden, waarin
de franc verkeert, blijft toch minister Van
dervelde zorgen dat België zijn jaariijksch
contingent van 55 duizend man en een
Als t. eenmaal weer vrede zal zijn in
de wereld, begint voor de diplomatie
aller landen een werk, dat ten minste
even moeilijk wezen zal als het vredes
werk. Dan zullen oude, afgebroken be
trekkingen weer heel voorzichtig aange
knoopt moeten worden; een andere po
litieke groepeering zal zich langzamerhand
gaan arteekenen. Tusschen de bondigenoo-
'ten van nu beslaan zooveel tegenstellin
gen, dat. er voor hen meer dan één aan
leiding is om na den vrede verschillende
wegen in te slaan. Aan den anderen
kant zullen sommige vijanden van nu
gaan inzien, dat belangen, die tijdelijk op
den achtergrond gedrongen zijn, een sa
mengaan gewénscht maken, wellicht te
gen den bondgenoot van heden. Dat is
na elke groote periode van strijd zoo
geweest en hoe bitterder die strijd was,
des te moeilijker wordt natuurlijk de toe
nadering daarna. Voor dit delicate werk
worden dan ook staatslieden van meer
dan gewone bekwaamheid vereischt.
diensttijd van tien maanden behoudt. Ter
wijl bij ons eerst het contingent tot
19.500 man en do oefentijd tot öVs maand
verminderd weird, en men d al a r n a met
de bezuiniging op andere uitgaven is be
gonnen.
Nog eens: deize oogappel van de Nerler-
landsche sociaal-democraten heeft zijn
fout ingezien en hersteld. Hij heeft altijd
als militairisme uitgekreten, wat noodza
kelijk© maatregel van nationaal zelfbe
houd was, en spreekt thans uit dat dé
franc, die nu op 7 staat, weer op zijn
volle waard© moet komen.
Gaafheid van den franc ©n vastheid van
het contingent onverbiddelijk noodzakelijk,
'tls eeln isociaal-de-mocraat, die 'tzegt,
en 't blijft zeggen al geeft hij er zijn
broeders in Holland ©en slag mee in het
aangezicht, en stelt hij er den door die
broeders zo-oi smadelijk gehoonden en be
lasterden oud-minister Golijn meè in 't
gelijk.
Met de Z. L. M. te Axe;.
Dit jaar is het Axel waar het jaar
iijksch landbouwfeest der Z.L.M. (ditmaal
in samenwerking met den Chr. Boeren-
en Tuindersbond) gevierd wordt. De stad
Axel toont dankbaar daarvoor te zijn,
want direct bij onze aankomst zagen we
de vlaggen wapperen en alom stonden
aan de ingangen van liet vriendelijk ste
deke de eerepoorten opgesteld.
Tejgen kwart voor 7 kwam de tram aan
met de leden van 't hoofdbest. der Z.L.M.,
en deze werden verwelkomd door het dag.
bestuur der gemeente, en met het muziek
gezelschap „Concordia" voorop trok men
naar het versierde marktplein.
In de eveneens feestelijk aangekleed©
raadszaal had de ontvangst plaats Aan
wezig waren o.a. de heeren J. A. J. van
Rompu en rrir R. van Dusseldorp, leden
van Ged. Staten, I. G. J. Kakebeeke,
inspecteur van den landbouw en dr Mol
huizen, secretaris van het Kon. Ned. Land-
bouwcomité, en verschillende autoriteiten
op land- en tuinbouwgebied in Zeeland.
De burgemeester, de heer Blok, heette
allen welkom namens het gemeentebe
stuur; ook namens de bevolking, die zoo
geheel met de belangen medeleeft, die
allen samenbrengen de landbouw en vee
teelt en wat daarmede verband houdt.
Spr. doet daarna eenige mededeelingen
uit de geschiedenis van Axel.
Er is een schilderij in de raadzaal,
die bewijst dat Axel eenmaal aan zee
heeft gelegen en ook enkele namen van
straten herinneren aan Axel als haven
plaats. De inpolderingen, die in het laatst
der 18de eeuw begonnen hebben van Axel
meer een landstadje gemaakt en dit heeft
geleid tot een tijdperk van grooten bloei.
Spr.'wijst er óp, dat in I860-Axel slechts
1350 zielen telde en thans is dit tot
6000 gestegen, die bijna allen van of
door den landbouw een bestaan vinden.
Hierna werd door eenige jonge dames,
ten deele in Axelsche dracht, de eerewijn
aangeboden.
Namens den kring Axel bracht de heer
Ph. J. van Dixhoorn, voorzitter, dank
aan het college van B. en W. en den
raad voor de ontvangst en voor den
steun bij de voorbereiding van de feest
dagen ontvangen.
Hierna heette spr. ook zijnerzijds den
algemeenen voorzitter en het hoofdbe
stuur welkom.
De voorzitter der Z.L.M. de heer mr
P. Dieleman, bracht hartelijken dank voor
de woorden van welkom en de groote
vriendelijkheid en welwillendheid, waar
mede de Z.L.M. wordt ontvangen. Men
hoopt leerzame, maar ook veel aangename
uren in prettige feeststemming binnen Öéze
gemeente door te brengen. Spr. wijst er
Zoo kon men in de oorlogsjaren lezen
in een onzer dagbladen.
Honderd jaar geleden stond Europa op
denzelfden scheidsweg en voor tweehon
derd jaar, na den vrede van Utrecht,
eveneens. Het is toen geweest, dat een
Nederlandsch staatsman een verbond tot
stand gebracht heeft tusschen twee mach
ten, die elkaar tot dan tot het uiterste
bestreden hadden, een verbond, dat zoo
zeer de pas herstelde rust in gevaar
bracht, dal de rest van Europa zich on
middellijk in een tegenverbond coali-
seerde.
Het was echter niet in dienst van de
Republiek der Vereenigde Nederlanden,
da.t deze staatsman werkte; de Republiek
dacht er in de achttiende eeuw niet aan
om het roer van haar buitenlandsche be
trekkingen om te gooien. De man, die
bet verbond van Weenen tot stand» bracht,
bad voor zijn avontuurlijken geest en
eerzuchtig karakter een ruimer arbeids
veld noodig, dan zijn vaderland hem toen
bieden kon.
Joban Willem Ripperda; was in 1682
te Groningen geboren. Zijn familie be-
hoorde tot een van de aanzienlijkste ge
slachten uit het gewest, en het^zou voor
op, dat reeds in 821 in een charter van
Axel wordt gerept en vraagt, of die naam
niet aan den Skandinavischén naam Axel
doet denken, die ster schijnt te beteeke-
nen. Er is dan ook alle reden te vermoe
den, dat de naam stamt uit den lijd, dat
de Noormannen in deze streken overwin
terden en wel te Gent met welks lotge
vallen in den loop der eeuwen die van
Axel en omgeving zoo innig samenhingen.
Spr. schetste dan hoe Axel, de hoofdstad
van het Axelerambacht, tennauwste mei
Gent verbonden was, en van ouden tijden
uit zijn vruchtbare omgeving vele land
bouwproducten, inzonderheid granen naar
dat grootere centrum leverde, zoodat mede
daardoor de graanhandel te Gent een cen
trum vond en Gent graanmarkt en graan
handel beheerschte. Het belang der stad
Axel, blijkt uit het hebben van een eigen
munt, uit het - toltarief, op de vaart, die
van Terneuzen -door Axel zuidwaarts liep
naar Gent. Haar bloei blijkt uit namen als
de Gentsche Vaart weg toen daar
s-cauwen of zoutkeeten stonden, waaraan
de Drie schouwen o.a. de naam ontleent;
ook uit de vijver in den tuin van den
pastoor, overblijfsel -dier oude vaart. Axel
is van gr-o-ot belang geweest als stapel
plaats van -opgezouten viscli voor Vlaan
deren, als plaats, waar veel kindbouw
producten werden vervoerd en waarlangs
een groot -deel van het verkeer tusschen
Zeeland en Holland en Vlaanderen ging.
Zuid- en Westdorpe ontleenen dan ook
hun naam aan d-e ligging ten opzichte
van Axel. Verschillende brokken geschie
denis deelde spr. nog mede, als een be
wijs, van den vro-egeren bloei van Axel
en zegt dan, dat de ligging der stad no-g
gunstig is, -ook ondanks het herschapen
van veel -omringend water in vruchtbaar
bouw- en weiland, midden in liet vrucht
bare Zeeuwsch-Vlaanderen.
Axel m-oet zich voor zijn ontwikkeling
echter spitsen meer en meer op een samen
werking 'tusschen landbouw, handel en
industrie. Onverbrekelijk, moge zij in de
toekomst samenwerken tot den bloei van
Axel onder de wijze voorzichtige, op ken
nis en ervaring gegronde leiding van »het
gemeentebestuur, onder hartelijke en ener-
gische,' wijl eendrachtige samenwerking
v-an de burgerij, waaronder zeker ,niet in
d-e laatste maar in de eerste plaats van
d-en landbouw en van de afdeeling Axel
der Z.L.M. Moge daartoe nooit nijd of
afgunst of twist »de eendracht verkloeken.
Hoofd best uursver g ad eri ng.
De heer mr Dieleman open-de hierna de
hoofdbestuursvergadering met een woord
van welkom vooral o.a. aan den heer
Kakebeeke -als vertegenwoordiger van den
minister van landbouw.
Tot eereled-en werden benoemd dhr M.
Kleinepier Sr., 't Zand (Koudekerke), J.
v. -cl. Sande, oud-veearts, Groede; Jannis
Erasmus Sr., Cadzand; H. J. A. G. baron
Collot d'Escury, Kloosterzand-e en Jacs.
Dieleman Pz., Zaamslag, die meer dan
50 jaar lid der Z.L.M. zijn.
iMededeeling werd door den voorzitter
gedaan van verschillende werkzaamheden
van het dag. bestuur. Zoo werd aan het
K.N.L.C. bericht, dat de Mij. nog steeds
niet inziet waai'om de zomertijd na den
oorlog in sommi-ge kringen als noodzake
lijk wordt aangemerkt. Gewerkt wordt aan
het verbeteren der weidelanden. Geen suc
ces werd bereikt m-et de pogingen om te
verkrijgen, dat marine en leger alleen
inlandsch vleesch zouden gebruiken. Er
is door de Z.L.M. aangedrongen op hand
having van het directeur-generaalschap
van den landbouw. Van een commissie
van advies verwacht zij niet veel. Mocht
-die er komen, dan is het billijk, da.t de
medezeggenschap der organisaties afge
meten wordt naar het aantal leden en
den jongen edelman, die een goede opvoe
ding gekregen Kad, niet moeilijk zijn ge
weest een rol in het politieke leven van
zijn provincie en spoedig ook daarbuiten
te spelenindien er niet een belet
sel geweest was, dat hem d:e toegang]
tot alle staatsambten afsloot. De familie
Ripperda was namelijk Katholiek en vol
gens de toenmalige staatsregeling had
den alleen de Hervormden het recht op
het bekleeden van openbare ambten. De
godsdienst schijnt bij den jongen Johan
Willem niet zoozeer een zaak des harten
geweest te zijn. Zijn aanleg' en bekwaam
heden maakten het hem onmogelijk het
onbeduidende leven van een Groninger
landjonker te blijven voeren. De eenvou
digste weg voor h'em was dus, om van
godsdienst' te veranderen, en weldra- werd
hij dan ook in Stad en Ommelanden
in verschillende regeeringscolleges be
noemd, hetgeen nu juist niet bevorderlijk
was aan de altijd in labiel evenwicht
verkeerende eendracht tusschen deze bei
de deelen van het gewest. In 1711 werd
hij door de Staten van Groningen als afge
zant naar de Staten-Generaal gezonden
en als lid van dit College nam hij deel
aan de beraadslagingen over den vrede
'eerst begint wanneer het ledental over
geheel Nederland de 11000 bereikt.
Tot kringdeskundig e van het Centraal
Zeeuwsch Pachtbureau voor den kring
Walcheren wegens vertrek van den lering-
deskundige A. Scheel© te Middelburg,
werd benoemd de heer P. Melis.
Tot lid van het dag. bestuur der Alge-
meene Keuringscommissie werd benoemd
dhr lz. van der Weele. Tot leden van de
Z.L.M. willen toegelaten worden de Bond
van oiid-leerlingen der R.L.W.S. te Goes
en dc afcl. Noord- en Zuid-Beveland van
de Vereeniging tot bevordering van Bijen
teelt in Nederland. Het dag. bestuur stelde
voor hen toe te laten tegen een contributie
van fO.10 per lid met een minimum
van f 10 per jaar.
De heer Dees (W. Z.-B.) heeft bezwaar,
en vreest minder leden voor de Z.L.M.
D-e heer Kielstra z-e-gt, dat daarvoor
niet te vreezen valt. Het eenige »reclit
is het plaatsen, van publicaties in het
Zeeuwsch Landbouwblad. Samenwerking
vooral ook met den B. v. O. L. is zeer
gewensclit. Het. zal. juist propaganda zijn
voor aansluiting bij de Z.L.M.
Aardappelme-elfabFicag-e. De
v-oorzitler bracht- hulde en dank aan den
heer Boerendonk, den samensteller van
het rapport, waarvan wij de conclusies
reeds publiceerden. De conclusie werd
z. h. st. aangenomen.
Aan het Rechtskundig bureau werd f 50
toegekend, ter tegemoetkoming in de kos
ten, welke de rechtzaak van het vlasbeu
ken voor het kantongerecht te Goes heeft
gekost.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat
het Dag. b-estuur meent, dat de Z.LJVL
meer m-o-et doen voor den tuinbouw, waar
m-ede de verg-adering accoord ging.
T-ot voorzitter ©ener commissie, die dit
nader zal voorbereiden werd benoemd-de
heer Jac. W-ell-emian. Tot leden de heeren
H. A. Hanlcen voor het veilingswezen en
de heer v. d. Plassche, Rijkstuinbouw-
consulent. Later wil h-et Daig. bestuur
nog meerdere leden benoemen.
Bij de rondvraag vroeg d-e heer Dees
(W. Z.-B.) hoe het staat met het vleesch
invoerverbod in Engeland. De heer dr A.
Molhuizen deelde mede, wat reeds uit
-d-e persberichten dienaangaande is ge
bleken en voegde daaraan toe, 'dat z.i.
li-et niet alleen -de angst is voor het mond
en klauwzeer, -die tot bedoeld verbod leid
de, wat o.a. b-lijkt uit het aanmoedigen
van Engel sche landbouwers om meer var
kens te gaan f-okken, terwijl ook steun van
de dominions een reden is. Als men Engel-
S'clie deskundig-en vraagt of zij meenen
of Engeland zelf de noodige varkens kan
leveren, zeggen sommigen, dat de Engel-
sche landbouwers -dit niet willen doé'n,
anderen meenen, dat het kleine deel, dat
van het vasteland komt, van geen be-
teek-enis is. Spr. ziet de toekomst op dit
g-ebied niet hoopvol in.
De voorzitter achtte dit bedroevende
mededeelingen en wees» o.a. ook
op het groote belaag der Mij Zeeland bij
het vleeschvervoer.
De heer van Dixhoorn no-odigde ten
slotte allen aan het souper, dat de kring
Axel aanbood, en hoopte, dat allen genoe-
g-elijke dagen te Axel zuilen doorbrengen.
Tijdens de vergadering, liet Concordia
zich op de Markt hooren en had de
winkelweek roet talrijke keurige etalages
die door het publiek worden beoordeeld
een aanvang genomen.
A1 g e m e -e n e Vergadering.
Hedenmorgen 10 uur vin-g de algemeene
vergadering der Z. L. M. aan. Na eenige
huishoudelijke aangelegenheden nam de
voorzitter, mr P. Dieleman, het woord
tot het uitspreken zijner jaarrede.
van Utrecht. Deze onderhandelingen zijn
een uitstekende leerschool voor hem ge
weest en brachten hem in -relatie met* de
voornaamste diplomaten van Europa; die
toen in -de Republiek vereenigd waren.
Na den vrede moesten de diplomatieke
betrekkingen tusschen de Republiek en
Spanje, die door den Spaanschen succes
sieoorlog afgebroken warén, weer hersteld
worden en de keuze van een gezant viel
op Ripperda.
Voor het werk, dat thans te Madrid
te verrichten viel, was Ripperda als ge
knipt. Het kwam er op aan Spanje, dat
voorloopi-g nog aan de alliantie met
Frankrijk vasthield, van dezen kant af te
trekken en tot de zeemogendheden te
doen toenaderen. De jonge Spaansche ko
ning Philips V, was traag van geest, van
een zwak, vreesachtig karakter, dat alle
zelfvertrouwen miste. Juist toen Ripperda
in Madrid kw-am, was hij voor de tweede
maal gehuwd met Elisabeth Fèrnase, prin
ses van Panna. Deze was een eerzuchtige,
ondernemende vrouw, die zich onmiddel
lijk inspande om de teugels van hét' rijks
bestuur aan zich te trekken. Bij haar
pogingen om dit doel te bereiken, ont
moette zij die van den kardinaal Albe-
gebruik dan dadelijk
Spr. begon met er op te wijzen, dat
»de Z.L.M. zich dit jaar concentreert in
de landstreek der 4 ambachten en wel
speciaal in de Axclerambacht, waarvan
Axel de hoofdplaats was. De 4 ambach
ten, die van Hulst, van Axel, van Asse
nede en Boilchaute hestreken het tegen
woordige Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderea
en een deel van aangrenzend Belgisch
Vlaanderen. Zij waren met het land van
Waes c,a. deel van zoogenaamd Keizer
lijk Vlaanderen, zoodat de graven van
Vlaanderen voor dat deel evenals oor
spronkelijk voor Zeeland leenmanschap
verschuldigd waren aan de Duitsche kei
zers en niet aan de Koningen van Frank
rijk, terwijl kerkelijk hier niet de bis
schop van Doornik, maar die van Utrecht
gezag uitoefende. D-e kring Axel der Z.L.M.
omvat geheel het oude Axelerambacht en
een gedeelte van Asseneder en Bouchauter
Ambacht. Spr. zegt, dat men op de rij-
toèr -geheel de vruchtbare streek zal zien.
Het oude Axel zelf, dat dateert uit het
diep der Middeleeuwen en dat toen reeds
in grooten bloei kwam door landbouw
en handel en zoo rijk werd, dat vrucht
bare polders door enkele familiën kon
den worden ingedijkt. Axel, dat toen door
vaarten doorsneden werd, onderhield de
zeeweringen en overlieerschte heel de
streek en eerst in 1584 op 23 April
weid Terneuzen door Willem den Zwij
ger tot stad gepromoveerd en tijdelijk
daardoor van Axel gescheiden, nadat
Graaf Philips v. Hohenloh met 19 vendelen'
er was geland in 1583 en de Moffenschans
had opgeworpen, van waaruit hij het om
ringend land brandschatte en onder wa
ter liet zotten. Hierdoor zag men op den
vierden van Februaridag in het jaar 1580
ten viere Saamslag staan in gloeiender
viere..Ook de heerlijkheid Zaamslag be
hoorde met de dorpen Zaamslag, Othene
en Andijke en de eigendommen van de
Maltheser ridders en de Tempeliers tot
Axeler ambacht, gelijk op het op Axelsch
gebied gelegen dorp Beoostenblij. Wel wa
ren hier vroeger de zeden uitermate ruw
en onbehaaglijk en was het leven op een
laag peil, doch in de 18e eeuw kwam
wel eenige verzachting der zeden. Talrijke
goede Fransche families vestigden zich
hier na do opheffing van het edict van
Nantes en worden met eere herdacht of
nog genoemd. Spr. herinnert slechts aan
de familie Paulus, en denkt aan de stoere
mannen van Franschen oorsprong als de
aanwezige burgemeester vau Zaamslag,
De Feijter, en den vice-president tvan de
afdeeling Axel, Dees. De bevolking, sa
mengesteld uit Zeeuwen, Vlamingen en
Franschen en soms vermengd met
Spaansch bloed, vormt thans een geheel
ei-gen karakter.
Spr. wijst dan, na nog tal van histo
rische mededeelingen gedaan te hebben
-op de noodzakelijkheid zich verder te
ontwikkelen in eigen richting, naar eigen
aard, naar eigen karakter Door alle
eeuwen heen is er gebleven, het Vlaam-
sch-e volk, -dikwijls vertrapt en onderwor
pen, maar altijd hunkerend .naar de on
afhankelijkheid en ér vormde zich een
natie een runner begrip feitelijk dan dat
van een volk -en zeker dan dat van een!
staat. Vlaanderen -en Holland moeten sa
menwerken en zoo kan en moet een Z.-
Vlaamsch land met 'n goede, oprechte wer-
roni, een Italiaan van geringe afkomst,
die zich door zijn geslepenheid had» weten
op te werken tot gezant van den hertog
van Parma te Madrid, in welke qualiteit
hij dan ook het huwelijk der prinses Elisa
beth met den koning bewerkt had. Ook
Alberoni droomde van meer macht en
meer invloed in Europa en exploiteerde
den invloed, dien hij op de koningin
gekregen had, om via haar den koning
te regeeren.
Ripperda zag met zijn scherpen blik,
dat Alberoni, ofschoon hij nog geen en
kele staatsbetrekking bekleedde, de ko
mende man was. Hij begreep ook, dat
er Alberoni veel aan gelegen moest zijn
om op goeden voet te komen met die te
genstanders van de Franschen, wilde hij
zich een partij verschaffen, die hem steu
nen zou tegen den toemnaligen Franschge-
zinden minister. Meer nog dan met de
officieele Spaansche diplomaten stelde
hij zich in verbinding: met Alberoni en
weldra steeg hun beider invloed bij den
koning zoozeer, dat zij na een conferentie,
die zij met den koning en de koningin
hadden, van Philips V onmiddellijk het
ontslag van den eersten minister verkre
gen. (Wordt vervolgd.). t
