Wo 218 Zaterdag ft# Juni e Jaargang Üft »2H HET ADRES A. WELKING GOES HULST Stoom tabaksfabriek ,9X)a Bltoriaan" ■A.p.do^Bjqqetqar «^C= ^sendaaf NÊE1T PROEF. 4 Drukkers-Exploiianier OOSTERBAAN LE C01NTRE GOES Bureaux: Lange Vorsistraat 63—70, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 giMMMUgBaCTüayyW Zij die zich mei 1 Juli op ons blad abon- j neeren ontvangen de tot dien datum ver- schijnende nummers gratis. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG, Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.— Losse nummersfO.OS Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. >r, itiwvairv».» «K o.'tornar i u WMNMMni Ost fiümmer bestset wit 2 blsdeti. De heer de Wilde en de burgemeesters. I-Iet stille jubilé van den heer de "Wilde, waarbij wij Maandag even stil stonden, bracht ons uit het leven van dpzen altijd werkzamen man in de herinnering het gïoote aandeel dat hij gehad heeft in de omzetting van den volksgeest op het punt van benoemingen. De liberalen van destijds waren groot geworden bij de leer dat de baantjes slechts waren voor het verlichte „den kend deel", en de menschen'van rechts hadden zich al sinds jaren met de ge dachte vertrouwd gemaakt dat zij te dom waren om mee te dingen naar eenige openbare betrekking. Antirevolutionaire burgemeesters bij voorbeeld waren, toen dr Kuyper in 1901 minister werd, witte raven, en boven den Moerdijk was het, wat de Roomsch-Katho- Jieken aangaat al evenzoo. Van een gedetailleerd onderzoek naai den stand van zaken te dezen opzichte was de uitkomst, dat b.v. van de -j- 180 Gemeenten in Zuid-Holland toentertijd slechls e 1 f een Antirevolutionair, slechts drie een Roomsch-Katholiek, en even eens slechts drie een Christelijk-Histo- risch, en alle honderd-drie-en- zestig overige een Liberaalals bur gemeester bezaten. In Friesland stond hei op de 43 Gemeenten: 36 Liberaal, 4 Anti revolutionair en 3 Christelijk-Historiscb In Noord-Holland met 144 Gemeenten vond men 122 Liberale, 3 Antirevolutio naire, 3 Cliristelijk-Historische en 6 R.- Katholieke heeren. In Overijssel had men op 61 Gemeenten 55 Liberale Burgemees ters, 4 Roomsch-Katholieke dito, 1 Chr.- Historisch man, en niet één enkel Antire volutionair. In Drenthe sloeg men het record met 32 Liberalen op de 33 Ge meenten, Groningen had evenzoo al zijn 52 Gemeenten, met alleen Nieuwe-Peskela als uitzondering, met Liberalen bezet. Al leen in Zeeland stond 'tiets minder par tijdig. Zeeland telde 103 Gemeenten; 79 hiervan hadden Liberale Burgemeesters en 24 mannen van de oppositie, aldus ingedeeld: 12 Roomsch-Katholiek, 11 Anti revolutionair en 1 Christelijk-Historiscb. Noord-Brabant en Limburg hadden over 't geheel Roomsche burgemeesters, het welk te verklaren is uit het feit, dat wel zelden Protestanten zullen gedongen heb ben naar een gemeente met enkel Katho lieke inwoners. Trouwens in Roomsche gemeenten, waar ook nog een Protestant- sche minderheid woonde, werden nog wel ■eens Liberale burgemeesters benoemd. Denk maar aan Breda en Maastricht! Dit geldt ook voor Zeeuwsch-Vlaande- ren: Roomsche burgemeesters in Room sche gemeenten; Liberale burgemeesters in de overige, ook al vonnden daar de Rechtschen een groote minderheid. Boven den Moerdijk stond men ech ter voor het ergerlijke feit: 539 Liberale burgemeesters en slechts 67 uit de drie kringen van de oppositie saam. En nu moet men nog rekenen dat van 1888'91 onder het rechtsche kabinet-Mackay een dertig Rechtsche burgemeesters zijn be noemd geworden; zoodat van Liberalen kant slechts een veertigtal niet-Liberalen is benoemd geworden. Aan dien wantoestand is toen, onder het kabinet-Kuyper een einde gekomen; en liet is de groote verdienste van den heer de Wilde geweest dat hij destijds krachtig daaraan heeft mee geholpen. Liberalen van allerlei slag hebben hier tegen wel gemopperd en gesputterd; doch van lieverlee zijn ze hun ongelijk gaan inzien, en de liberale opvolgers van Kuy per hebben, op dat punt althans, steeds in zijn geest gehandeld. De geest van het exclusivisme, de uitsluitingsgeest is dood, en zal niet herleven. Dit komt in hoofdzaak hier van daan ■dat de Rechtsche burgemeesters over 't al- gemeen nogal meeggevallen zijn, doch voor een deel is het ook vrucht van het initiatief van dr Kuyper die met krach tige hand het roer omsloeg, en van de Wilde's kloeke beleid. De Wilde heeft er heel wat op het paard geholpen, die er hem nu na ja ren nog voor zegenen. pen, in elk waarvan wordt gekozen liet daarbij vermeld aantal leden der Eerste Kamer: Groep 1. Noord-Brabant, Zeeland, Utrecht en Limbiirg: 13 laden. Groep 2. Gelderland, Overijsel, Gronin gen en Drenthe: 13 leden. Greep 3. Noord-Holland en Friesland: 12 leden. Groep 4. Zuid-Holland: 12 leden. De helft van het aantal leden, dat wil zeggen 25, treedt om de 3 jaar af. Nu treden dit jaar de leden van groep 2 en 4 af; en in 1929 dia van groep 1 en 3. v De verkiezing heeft plaats door de le den van de Provinciale Staten. D'at zijn derhalve de staten van Gelderland, Over- ijsel, Groningen, Drenthe en Zuid-Holland. De candidaatstclling heeft plaats den tweeden Dinsdag in Juli, dus 13 Juli, en de stemming 27 Juli. De kandidatenlijsten worden op den dag dei' candidaatstelling ingeleverd bij den Commissaris der Koningin ter provinc ale griffie van des voormiddags 9 tot des namiddags 4 uur Elke lijst moet onthei- teekend zijn door ten minste één lid van de Staten der Provincie. Hetzelfde lid mag niet meer dan één lijst ondertee kenen. De vier kiesgebieden zijn in de wet zoodanig aangewezen, dat het aahtal in woners, waarop ©era lid gekozen wordt, in de vier groepen nagenoeg gelijk is. Groep 1 en 3 tellen tezamen ongeveer evenveel inwoners als 2 en 4. Bij de samenstelling van het wetsartikel telden 1 en 2 elk ongeveer 1.7 miljoen; 3 en 4 elk ongeveer 1,6 miljoen. In Zuid-Hol land wordt de provinciale zelfstandigheid geheel behouden; terwijl in de drie andere groepen samenwerking, zoo noodig oók tusschen partijen, mogelijk is. In 1923 gold elke stem, door de Sta tenleden uitgebracht, naar gelang de pro vincie waar zij was uitgebracht, in ver band met de bevolking, voor het volgende aantal stemmen: Noord-Brabant 117, Zeeland 59, Utrecht 86, Limburg 100, Gelderland 120, Over- ijsel 95, Groningen 82, Drenthe 61, N.- Holland 171, Friesland 77, Zuid-Holland 208. Deze getallen blijven, volgens art. 1141 der Kieswet, vaststaan tot aan een nieu we volkstelling. Wanneer de stemmenverhouding, bijv. in Zuid-Holland, straks dezelfde is als in 1923, dan zal het zijn, met inachtne ming, dat de aantallen uitgebrachte stem men met het daarvoor hierboven in aan merking komend getal der stemwaarde (208) vermenigvuldigd moet worden, Staatk. Geref. lijst 2 stemmen (2 maal 208 is 416), Chr. Hist Unie 11 (2288), Plat- telandersbond 1 (208), Anti-Rev. P. 16 (3328), Vrijheidsbond 9 (1872), g, D'. A. P. 18 (3744), R. K. Etaatsp. 15 (3120), Vrijz.-Dem. Bond 5 (1040). voor Manufacturen Dantea- en Kinilereonfectis Tapijten - Gordijnen Bedden - Ledikanten en aanverwante artikelen is De verkiezing voor de Eerste Kamer. Den 27 Juli 1923 had voop de eerste maal op den grondslag van do evenredige vertegenwoordiging de verkiezing plaats van de [eden der Eerste Kamer. 1 oor die verkiezing zijn volgens art. 112 van _de onlangs gewijzigd© Kieswet de provinciën vereenigd tot de volgende groe Toeneming van verduistering en verkwis ting van staatsgelden. Volgens de Krasnaja Gazeta nemen de gevallen van verduistering en verkwisting van staats- en coöperatieve gelden te St. Petersburg nog steeds toe. In 1925 belie pen de gepleegde verduisteringen te St. Petersburg een totaal bedrag van 1.300.000 roebel, terwijl in de eerste 5 maanden van 1926-J"eeds een bedrag van 1% millioen roebel is bereikt. Voor de maanden Janu ari, Februari, Maart bedroegen de cijfers resp. 294.822, 300.640, en 615.741 roebel. Niet alleen het aantal verduisteringen neemt toe, maar ook de omvang der ver duisteringen stijgt sterk. In Februari be droeg de gemiddelde omvang der verduis teringen 650 roebel, in Maart 1,583 roebel. Korte berichten. -Na de mislukte pogingen van Bilnnd heeft de Fransche president Doumergue aan Herriot opdracht gegeven, een kabi net te vormen. Deze heeft zich in begin sel bereid verklaard. Men verwacht ech ter, dat ook Herriot zijn pogingen zal moeten .opgeven. Naar de Roel verneemt, valt de laat ste weken to St. Petersburg een aanmerke lijke uitbreiding van besmettelijke ziekten, als buiktyphus, dysenlherie, roodvonk en diphteritis te constateeren. Ook doen zich gevallen van slaapziekte voor. De Belgische minister van financiën heeft nogmaals een aatal vrijwillige bedra gen tot stijving van de schatkist, van par ticulieren ontvangen. Ook hebben verschei dene personen hem schriftelijk laten we ten dat zij van hun recht op oorlogs schadevergoeding afstand doen ten bate van het Rijk. ^imHABOTs Hoofdpijn-Tabletten 60 ct Laxeer-Tabletten 60 ct Zenuw-Tabletten75 ct Staal-Tabletten 90 ct Üfiaag-Tabietten75 ct Bij Apolh en Drogisten De onbewaakte overwegen. Na liet onlangs plaats gehad hebbend ongeluk op een ónbe waakten overweg bij Goor werd gevraagd, waarom niet een electrisch of automatisch instrument kan worden uitgedacht, door het naastbijzijnd: station te bedienen, waardoor bijv. 100 meter voor de aankomst van den trein lig een onbewaakten overweg, een flink groot, zichtbaar signaal in beweging wordt gebracht, des avonds en des nachts ver licht en alles zoo duidelijk, dat de auto mobilist of motorrijder onfeilbaar ver wittigd is, dat een trein nadert. Naar aanleiding hiervan deelt de „O. H.C." mede, dat deze zaak de volle aan dacht van Waterstaat heeft. Van het hierboven bedoelde elóctrische of automatische waarschuwingsapparaat be staan reeds verschillende systemen, die in verschillende landen, bijv. in Frankrijk en •Italië,ook reeds op spoorlijnen, door stoom treinen "bereden, gebezigd worden. Het blad meent te kunnen aannemen, dat bin nen niet al te langen tijd ook in ons land de onbewaakte overwegen afdoende be veiligd zullen worden. W ij z i g i n g van de Visscherijwet. Volgens het 3e lid van art. 15 der Vis scherijwet moet vóór 1 Juli van dit jaar een ontwerp van wet worden ingediend, waarbij dit artikel wordt herzien. Het artikel, waarvan hier sprake is, geeft de bevoegdheid, bij algemeenen maatregel van bestuur bepalingen vast te stellen en daarbij voor de regeling van de vis scherij in een gedeelte der Zuid-Holland- sche en Zeeuwsche stroomen af te wij ken van de voorschriften der wet. Naar de N. R. Crt. verneemt, ligt het echter niet in de- bedoeling, het vissche- rijbfestuur in die wateren gelijk temaken aan dat in het overige deel des lands!. De belanghebbenden in Zeeland, die ge hoopt hadden, dat het toezicht op de Visscherijwet en haar uitvoeringsbesluiten zou worden afgescheiden van het bestuur der domeinen en evenals in andere vis- scherij-districten onder directe leiding van een inspecteur-districtshoofd zou komen, zullen zicli dus teleurgesteld zien. De belangrijkste wijzigingen, welke in het binnenkort te verwachten wetsont werp zullen worden voorgesteld, moeten de visscherij in de rivieren en binnen wateren betreffen en in het bijzonder ten doel hebben, de intensieve uitoefening van die visscherij tegen té gaan. Seinproeven. Het „Hbld." verneemt, dat bij Wychen proeven genomen zullen worden met de seinen, die den treinenloop in ons land regelen. Men wil n.l. de seinarmen doen ver vallen en ook overdag door middel van gekleurde lichten, zooals des nachts ge schiedt, het verkeer regelen. Behalve in Wychen zal ook het nieuwe systeem worden toegepast op de groote hefbrug in de Koningshaven te Rotterdam Van dit nieuwe systeem wordt minder onderhoud verwacht, omdat er geen be wegelijke deelen meer zullen zijn en hier- doór ook de aanleg eenvoudiger "wordt. Ook zijn er punten waar armseinen moei lijk te .plaatsen zijn, bijv. in bruggen en op geëiectrificeerde baanvakken, tengevol ge der masten met bovenleiding. Gisteren (Vrijdag) werden de oude sein palen weggenomen en de borden, die tot dusverre de automatische seinen aan liet gezicht onttrokken, verwijderd. Bij het nieuwe stelsel staan de seinen normaal óp veilig, in tegenstelling met de door personeel bediende toestellen. Rijdt nu een trein door een blok, dat? beschermd wordt door een automatisch sein, dan komt dit onmiddellijk op on- veilig en wordt weder automatisch-veilig i zoodra de trein het blok heeft verlaten. Onder partij-genooten. i' De discussie tusschen Stenhuis en zijn bestrijders in de socialistische pers is nog steeds niet bijzonder hartelijk. In „Het Volk" van eergisteren geeft Ir J. i Goudriaan Jr hem weer zooals dan wel eens gezegd wordt „voor eenige j stuivers". Hij schrijft een ingezonden stuk onder het opschrift: „Stenhuis, de laste- raar. Een geschiedenis van geweld, ver- geetachtigheid en moraliteit". 5 Stenhuis had in „De Strijd" aan Ir Goudriaan's adres geschreven: „We wezen er reeds eerder op, dat de heer Goudriaan een der scherpzinnigste en bekwaamste verdedigers is van de ondernemersklasse en hare belangen. Dat hij nog lid is der S. D. A. P. bewijst alleen hoe sterk oude banden nog kunnen zijn, als ze uit een oogpunt van moraliteit reeds verbroken behoorden te zijn." En Ir Goudriaan antwoordt nu: „Ik heb geen zin Stenhuis over het bovenstaande opnieuw ter verantwoording te roepen. Iedereen voelt de bittere humor: de volslagen gedesavoueerde, maar nog altijd maar niet afgetreden voorzitter van het N.V.V. schrijft over: het verbreken van banden uit een oogpunt van moraliteit. Drie dagen nadat de hoofdbesturenver- gadering van het N.V.V. zijn houding met vrijwel algemeene stemmen heeft verloo chend en hem een stevig slot op den mond beeft gelegd voor de toekomst. Een dergelijk man mag gerust nog wat naschelden als dat nu eenmaal zoo in zijn natuur ligt. Het woord van Stenhuis beleedigt niet." Chr. Boeren - en Tuindersbond. Donderdag hield de Chr. Boeren- en Tuindersbond te Enkhuizen zijn jaarver gadering gehouden. De vergadering werd door Prof. Mr P. A. Diepenhorst geopend. Deze handelde over: „Nationaal en internationaal in het landbouwbedrijf".. De tijd is voorbij, zeide spr., dat de boer onbeperkt troonde op zijn hoeve en niet verder ziet dan de torenspits van zijn dorpstoren. De auto is het sym bool van de expansieve kracht, die ook aan het agrarisch bedrijf zijn afgesloten karakter heeft ontnomen. Maar nu komt het internationaal vereenigingsleven als een symptoon van deze expansie naar boven, en doen zich allerlei moeilijkhe den voor. Vooral bij den ruil blijkt dit stérk en wordt onze export zwaar belem merd. De vraag klemt, in hoeverre Ne derland de plicht en het recht heeft, be schermend op te treden voor het be drijfsleven. Er moet gewaakt worden te gen lichtzinnig cosmopolitisme en over spannen nationalisme; de beide polen van het gevaar. Ook hier zijn de invloeden en gevolgen van den oorlog zeer duidelijk merkbaar. Vóór dien tijd een sterke po ging tot wereldverbroedering, terwijl nu zelfs optimisten als Zaalberg schier tot wanhoop worden gebracht. Tegenover het holle internationalisme staat het nationale besef in het tee ken der kracht. Toch moet ook gewaakt tegen onheilig patriotisme, maar de christen heeft hier tegen zijn wapen. De liefde tot het hemelsche vaderland zal en moet altijd grooter zijn dan die voor het aardsche. Evenmin als we nationale ontwapening willen op defensiegebied, mogen we ons aanstellen als weerloozen op het econo misch terrein. Daarom juist dient het tarief te worden verhoogd. De laatste jaren overtreft de invoer onze uitvoer met rond 700 millioen gulden. Lijdelijkheid, klinkt dierbaar, maar in de practijk geeft de lombard hier geen halve cent. Energiek hebben we dus ook en vooral als georganiseerde christenman nen op te komen voor eigen recht, na tionaal en internationaal (applaus). Aan het jaarverslag van den secreta ris ontleenen we, dat het ledental in de stijgende lijn gaat en opklom tot 3000. De heer P. J. Kolijn is als vast propagan dist aangesteld. Voorzitter en secretaris werden als zoo danig herbenoemd. 's Middags werd het woord gegeven aan Dr J. A. Nederbragt, van 's-Gravenhage, die sprak over: „De export van Neder- landsche land- en tuinbouw-producten". Ten slotte sprak Dr De Vrijer, Ned. Herv. predikant te Amsterdam, naar aan leiding van Handelingen 285, welke rede met onverdeelde aandacht werd beluis terd. Na de vergadering begaven zich de georganiseerde 'land- en tuinbouwers naar de mooie,groote "VVesterkerk, om te luis teren naar het orgelspel van den heer R. G. Crevecoeur. Daarna vereenigde men zich aan een diner. Gisteren gingen de heeren op excursie ec/ejoor?eerd met hijzondere nauwkeurigheid vervaar digde rooktabak. Onze veeljarige ervaring komt de kwaliteit ten goede. MORIAAN BAY munt uit in geurig heid en zachten smaak. 40 cent per half pond. - i naar verschillende groote zaken, zoowel als naar te veld slaande land- en tuin- bouwgewassen; ook de uitgebreide bloem zaad en bollencultuur werd niet vergeten. Tweede Kamer. De Tweede Kamer verwierp gisteren met 3533 st. na scherpe debatten (de heer Duys stelde zich weer op de be kende wijze aan) een voorstel van de regeering om aan de Naardensche kwee kers een behoorlijke tegemoetkoming te geven in de schade, welke zij geleden hebben door de inundatie (onder-water- zetting) door de militairen. Daarna nam zij mef 5215 st. de conclusie der rap porteurs aan om een volledige schadeloos stelling te geven. Minister de Geer had tevoren verklaard, dat hij aan dit voor stel geen uitvoering zou geven. Allerlei. Een conferentie van den directeur-gene raal van den Arbeid met de werkgevers- en werknemersorganisaties in het me taalbedrijf leidde tot het besluit dat in het scheepsbouwbedrijf de werktijd ge durende 6 maanden 51 uur per week zal bedragen. Dr Kortenhorst heeft den Ministers van Financiën, Buitenl. Zaken en Arbeid, ver zocht een onderzoek in te stelled naar omvang en karakter van den abnormalen invoer van artikelen uit België en Frank rijk in ons land. ,-a Voor de Arr.-Rechtbank te Middel burg op Donderdag j.l. heeft de beëediging plaats gehad als Makelaar en Taxateur van den heer W. L. R. J. Lekker te Goes, oud-agent der Rijksverzekeringsbank Dinsdag 29 Juni a.s. bezoekt de Com missaris der Koningin de gemeenten Cad- zand, Sluis en Retrancliement. Middelburg. De uitvoering van het Mid- delburgsch Muziekkorps had gisteravond meer belangstellenden getrokken dan ver leden week en de verschillende nummers hadden de aandacht, die zij zoo ten volle verdienden. Gisteren werd door een jongen op het politiebureau gebracht een poesje, dat volgens zijn mededeeling uit een auto was gevallen. De eigenaar kan daar het diertje dus terug krijgen. Goes. „Handelsbelangen" besloot in zijn ledenvergadering met alg. stemmen aan den Gemeenteraad te verzoeken een ver ordening op de winkelsluiting vast te stel len, waarin de sluiting der winkels wordt bepaald op 8 uur r.ni. en des Zaterdags op 10 uur nm., terwijl des Zondags algeheele sluiting wordt verplichtend gesteld. Van harte hopen wij, dal zulk een verordening tot stand komt en (dit in 't belang der winkelbedienden) dat de Chr. feestdagen met de Zondagen worden gelijkgesteld, op dat de concurrentie geen oorzaak zij, dat aan de bedienden de enkele vrije dagen, die ze per jaar hebben, worden ontnomen. Schore. In den nacht van Donderdag op Vrijdag is ingebroken in de schuur van den landbouwer B. Men had zich toegang

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1926 | | pagina 1