Dinsdag 1 Juni
411 e Jaargang
rto
Ue lotgevallen van John Fox.
Baitsalasi.
MIJNHARDT'S
Biunlanl.
FEUILLETON.
KWALITEIT WINT.
Pruimtabak moet stevig wezen,
(Sappig, taai en edel 't blad)
Wil ze, wat men noemt, ,,lang houden".
Waarde lezer, wist ge dat?
B. Z. K. wordt uit DEEZ' grondstof
Zóó door Dobbelmann bereid,
Dat de kenners grif verklaren
„B. Z. KJE kwaliteit
Hoofdpijntabletten
werken terstond.
Drukkers-Exploitanten:
30STERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
<DeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—1
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
RECHT EN RECHTSBEGINSELEN.
III. (Slot.)
Hoe kan dan de Overheid te weten
komen, welke die eeuwige beginselen zijn,
die God ons voorlegt?
Men kan op deze vraag antwoorden:
d,oor de Kerk, gelijk Rome doet.
Dit willen wij echter niet.
Niet dat de Kerk geen gevoelen mag
hebben; o ja, maar zij mag dat gevoelen
niet aan de overheid opleggen.
Niet dat zij niet altijd haar verzoek
voor een bepaalde zaak tot de Overheid
zou mogen richten. O zeker; maar zij
mag de Overheid niets opdringen.
Het Roomsche Staatsrecht verwerpen
wij, ook om de vruchten, die er elders
van gezien zijn.
En ook een Gereformeerd Staatsrecht
verlangen wij niet, namelijk in dezen zin
■dat eenige plaatselijke gereformeerde kerk
of een genootschap van gereformeerde
kerken, ten behoeve van de Overheid ten
onzent zou uitmaken, welke óp politiek
terrein de goddelijke ordinantiën naar luid
van- Gods Woord zijn-.
Men zou ook kunnen antwoorden: dan
door de Overheid, zelf als Kerk optre
dend. Gelijk in Rusland, tot op den dood
van den laatsten Czaar de keizers van dat
land opperpriester waren. Maar dat is
caesaropapie, en die willen wij niet. Zij
breekt wel het conflict en houdt de Kerk
souverein op eigen terrein, doch zij is
dit slechts in schijn. Zij toch kan zich
niet uiten dan door een Landsvorst. De
Kerk in Rusland sanctionneerde slechts
wat door den Czaar als recht gedecreteerd
werd. In Buitschland hetzelfde; en in
1816 is ten onzent in principe, zelfs door
rechtzinnige predikanten, hetzelfde aanbe
volen/
Maar dit leidt tot geestelijk versterf
der Kerk en doet ook bij' de Overheid
de geestelijke kennis en het rechtsbesef, te
loor gaan. De Kerk van Christus wordt
■onvrij van beweging en verliest een van
hare meest onmisbare levens-conditiën.
Grieksche kerk en Luthersche en Epis-
oopaalsche kerk hebben onder de tee-
■dere omhelzing der overheid niet sterk
gestaan. Nu in Pruisen de Staatskerk
vrije kerk werd, ontplooit zij haar krachten
De derde weg is: dan door de cons
ciëntie der Overheid.
Wij verhelen onszelf volstrekt niet de
mogelijkheid, dat de consciëntie der over
heidspersonen geheel voor de invloeden
van Gods Woord ontoegankelijk zijn, dat
zij zeiven tegen de chr. belijdenis gekeerd
zijn, of onder Chr. masker een nog vin
niger en gevaarlijker strijd tegen ons
.openen.
Maar deze mogelijkheid bestaat ook bij
de twee vorige oplossingen.
Dit bezwaar wortelt dan ook niet in
het stelsel; maar in de toestanden; en
is van 'tweeën één: óf een straf voor de
lakschheid der geloovigen; óf een prikkel
voor dezen om naar uitbreiding van in
vloed te ijveren.
Er zijn echter ook geestelijke motieven.
Dr Kuyper schrijft in „Ons Program":
„Wie rekent met het feit der zonde en
die dit niet doet, die gaan ook op staat
kundig terrein onverbiddelijk uiteen.
Ziet gij in den mensch een zondaar,
dan maakt gij uit zijn zondig besef
ook geen eeuwige rechtsbeginselen
op. Ziet gij in hem een onontwikkelde,
Idan kan op zichzelf dit rechtsbesef eens
menschen betrouwbaar zijn en hebt ge
Gods Woord niet noodig.
Roomsche, Grieksche en Luthersche
iiiii..in—
28) o_
„Grap, welke grap?"
„Luister", antwoordde i\(r Pepper, nu
en dan door lachen in zijn verhaal ge
stoord; „wijl hebben den schuldenaar
doen dagvaarden, de rechtvaardigheid der
zaak bewezen en vonnis tegen hem ver
kregen, en toen ontdekt, dat' hij nu onge
veer zes maanden geleden gestorven is.
Ha! ha! ha!
„En gij vindt dat grappig?"
„Allergrappigst! Een doode dagvaarden
en een vonnis tege nhem krijgen.
De aanklager, die begon in te zien dat
voor hem geen grap zou zijn wat Mr Screw
Pepper zoo vroolijk maakte, beschuldigde
hem dat hij niet beter onderzocht had of
de persoon met wien hij te doen had, leef
de of dood was.
„Wel, ik verzeker u dat alles in behoor
lijken vorm is geschied. Wij 'hebben onze
bewijzen aan den zaakgelastigde des be
klaagden getoond, die altijd antwoordde:
„In orde! in orde!"
„Maar welke middelen heeft de man?"
„Dat is juist het mooiste van de grap.
Wij hebben beslag op zijn goederen gelegd,
de weduwe afgekocht en u in rekening
Christenen gaan, schoon met de Gere
formeerden Gods Woord erkennend, toch
ook op dit punt van hen af, dat zij de
zonde straks meer uit liet oog verliezen.
De theocraat acht den zondaar wel
degelijk in staat om tot die vast belijnde
kennis te geraken van wat over het bur
gerlijk leven in Gods Woord is geopen
baard en draagt dit dan op aan de kerk,
of een geestelijke kaste van hoftheologen.
De Calvinist daarentegen zegt: op dien
troon zit een zondares; in die rechtszaal
zitten zondaren om recht te oefenen, in
dit studeervertrek zit een zondaar, die
de rechtsbeginselen af te leiden heeft of
te leeren; om dien huishaard zit een
zondig huisgezin dat naar de eeuwige
rechtsbeginselen moet worden bestuurd.
Doch' daardoor ook, of hij wil of niet,
moet hij juist wel tof de volmondige
bekentenis komen, dat Gods Woord, hoe
volkomen ook in zichzelf, nooit in zijn
diepte kan worden verstaan, en dat het
stelliglijk, en met zekerheid, en eens voor
goed, voor, alle eeuwen en voor alle lan
den muurvast opmaken en formulecren
en decreteeren van de rechtsbeginselen
of ordinantiën, ons in dit Woord geopen
baard, kortweg tot de onmogelijkheden
behoort."
Wij laten ons dan ook door geen schijn
zekerheid blinddoeken en met beschei
dener resultaat tevreden dan Paus of
Vorst, die hoofd is der Kerk, beoogt,
leggen wij ons neer hij de werking die
op de consciëntie d er over
heidspersonen door het Woord
wordt geoefend.
Socialisme en Christendom.
Ouderen onder ons herinneren zich
allicht, dat het socialisme, toen het
ruim een halve eeuw geleden in ons
land zijn intrede deed, onder Domela
Nieuwenhuis en zijn adepten, Croll, For-
tuyn, Hermans, v. d. Goes, en anderen,
liet terstond optrad met de pretentie, de
arbeiders te zullen verlossen uit de klau
wen van het Kapitalisme niet alleen, maar
■ook van de Kerk.
Dit optreden tegen de Kerk, ondanks
de waarschuwingen van mannen als v.
Gheel Gildemeester, Talma, 'Rudolph, en
anderen, heeft aan het socialisme groote
schade berokkend.
Niet minder door het onnoodig ver'
binden van het socialisme aan het mar
xistisch materialisme.
En allereerst door de ongeloovige, on
nadenkende, onontwikkelde massa te lee
ren het Christendom te beschouwen als
een gezworen vijand der sociale hervor
ming.
Want, hoe groot de zonde der kerk
op sociaal terrein ook moge geweest zijn,
door haar het stempel van vijandig tegen
over sociale hervorming te staan in te
drukken, beging het socialisme een leu
gen en een dwaasheid.
De woorden door ons in ons vorig
nommer'aan geschriften van twee voor
name leidslieden van het socialisme ont
leend, zijn voor ons een begin van weer
spreking.
Vooral wat Naumann in zijn „Socialis-
mus und Religion in Deutschland, Bericht
und Kritik" schreef, is teekenend,
en een bemoediging voor de aan die zijde
zoo veelszins gesmade Kerk en Christen
dom.
Het schijnt dat men aan dien kant gaat
inzien, dat het socialisme niet door de
materialistische wereldbeschouwing word!
gedekt, noch ook het Christendom met
voor het saldo gecrediteerd tot een bedrag
van één pond vijf schellingen."
Iir 't kort, de aanklager vond dat het
voor hem volstrekt niet grappig was, Mr
Screw Pepper's rekening' te moeten vol
doen, die juist zooveel pond bedroeg als de
schuld waarom de vervolging was inge
steld, schellingen beliep, dertig namelijk.
Maar wij veronderstellen niet dat al de
zaken, die Mr Pepper in handen kreeg,
zoo kostbaar uitvielen voor zijn cliënten;
kostbaar waren zij alleszins, maar meestal
voor de andere partij. Langzamerhand
nam zijn practijk zeer toe, en namen lie
den van aanzienlijker stand en wier zaken
belangrijker waren, hun toevlucht tot
hem. Weldra zag men hem met een eigen
rijtuig en met een jongen, die een gelen
band of, gelijk zijn buren het noemden,
n schelkoord ojn den hoed had, terwijl een
groote blauwe zak gewoonlijk aan de eene
of andere zijde uit het rijtuig stak. Hij was
e^n (Werig bezoeker van alle markten, als
of hij menigvuldige zaken met boeren en
pachters had. Hier was hij altijd vol aar
digheden en grappen en zeer spraakzaam,
en kreeg spoedig onder het boerenvolkje
den naam van een uiterst geslepen gast te
zijn, en zoo scherp als een naald.
Een voorbeeld van zijn geslepenheid
kunnen wij niet nuluten bij te brengen,
daar het bewijzen kan hoe spoedig hij
zich bij de eenvoudige boeren aangenaam
wist te maken.
onvruchtbare ascese mag worden vereen
zelvigd.
In evengefioemd vlugschrift van Nau
mann geeft daarenboven deze Duitsche
socialist onomwonden toe, „dat reeds vooi
de soc.-democratische partij de haat tegen
kerk en godsdienst in de onderste rarLgen
'van het Duitsche volk diep gewvortelJ
waren en dat de grondfout van het
socialisme geweest is, met menschen, die
allesbehalve edel en goed zijn, een maat-
schappijvorm te hebben willen scheppen,
welke meer voor goede en edele men
schen berekend is."
Nu in Duitschland liet communisme,
uit het socialisme voortgekomen, steeds
driester den kop begint op te steken,
mag de Duitsche sociaal-democratie hei
wel betreuren, destijds niet naar dezen
haren leider te hebben geluisterd.
Maar ook de Nederlandsche sociaal
democratie, dié een evcngclijk gevaar
tegen zich ziet opkomen, mag wel op
passen.
Men moge. de Visser schelden en Sten-
huis wegschuifelen en met rechtmatige
scheldwoorden de Tribunisten overladen,
op den duur worden zij toch de S.D.A.P.-
de baas.
Doch hiertegenover worde ook onzer
zijds aandacht geschonken aan dit an
dere woord vah evengenoemden Dnitscher
„Aan de andere zijde hebben ook de
aanhangers van het Christendom tot
taak uit de geschiedenis te leeren. De
strijd tegen het socialisme als zoodanig
moet worden gestaakt. Slechts daar mag
tegen het socialisme worden front- ge
maakt, waar het zich met onchristelijke
elementen verbonden heeft, namelijk met
het theoretische materialisme en met het
atheïsme. Men bedenke, dat deze heide
wereldbeschouwingen in geenen deele met
het socialisme verbonden behoeven te
zijn."
Jammer evenwel voor de sociaal-demo
cratie, dat zij nog zóó ver niet is om
met de hand op het hart te kunnen zeg:
'gen: ik sta verre van het marxisme en
van het atheïsme.
Nog niet zoolang geledeii sprak in de
Kamer een sociaal-democraat het on
bewimpeld uit: ik ben een heiden en
een groote.
En verdedigen vooraanstaande socialis
ten de vrije liefde en de vrije echtschei
ding, gelijk ook zelfs in een democratisch
blad werd bepleit het recht van den man
om naast zijn wettige vrouw met nog eene
andere in huwelijksgemeenschap televen
Waaruit voor ons blijft volgen: dat hef
waarachtig socialisme ondenkbaar is zon
der het waarachtig Christendom.
Opstootjes" te Sjanghai.
Er zijn twee telegrammen uit Sjang
hai over troebelen, die daar waren uitge
broken in verband met bet "feit, dat het
Zondag precies een jaar geleden was, dat
de befaamde schietpartij in Sanghai had
plaats gevonden. Er was trouwens ver
wacht dat het tot opstootjes zou komen.
Ofschoon enkele buitenlanders door het
Chineesche gepeupel werden gemolesteerd
en met stokken geslagen, terwijl ook met
steenen werd gegooid naar de trams gaf de
politie blijk van zeer groote zelfbeheer-
sching. Zij had de toestand goed in haar
macht en er vonden enkele arrestaties
plaats.
Een oude boer stond eens met Mr Screw
Pepper op de korenmarkt te praten en
wierp van tijd tot tijd een grimmigen blik
op een ander, die niet ver daar vandaan
was.
„Die vent", zeide hij, „lieeft een gezicht
alsof bij zoo eerlijk als goud ware, en ik
verzeker je, dat er geen grooter fielt leeft
tusschen hier en Londen. De schurk is mij
veertig pond schuldig, en geen advocaat is
knap genoeg om ze van hem te krijgen.
„Waarom niet?" vroeg Mr Pepper, den
man van ter zijde aanziende.
„Waarom niet?" herhaalde de boer.
„Omdat ik geen getuige heb: daarom niet!
Ik verkocht hém voor die som een paard.
Hij zei: „Laten wij op den koop een kruik
bier drinken." We gingen en toen zeide
hij: „Ik betaal u vandaag niet, maar van
daag over acht dagen, als het weer markt
is." „Goed," zei ik. Maar de volgende week
is het weer marktdag, en ons heertje
spreekt volstrekt van geen betalen. Daar
om ging ik naar hem toe, stootte hem eens
aaii den arm en zeide: „Vandaag! je weet,
wel!" „Vandaag! wat vandaag?" zeide hij,
zoo onnoozel als een pasgeboren kind.
„Hoe? je hebt beloofd vandaag het paard
te zullen betalen." „Het paard betalen!"
zei hij, en keek of hij het te Keulen hoorde
donderen; „wat? en ik heb daar en toen
betaald! Was je dronken, dat je het hebt
vergeten? Ik keek of ik een klap op het
gezicht kreeg. Ik voer hevig tegen den
Later wordt gemeld:
Het is weer geheel kalm. Overal in de
stad loopen de trams en da autobussen
weer als gewoonlijk. In da straten loopen
enkel de gewone politieagenten en niets
wijst er op dat ernstige onlusten had
den plaats gehad. De politie was er in ge
slaagd alle menschenmenigten te versprei
den zonder van. do wapenen gebruik te
maken.
Het conflict in de Engelsche mijnnijverheid
Volgens de bladen, zouden de mijnwer
kers minder onverzoenlijk en than,s meei
geneigd zijn, als oplossing een verlenging
van den werktijd te aanvaarden. Een klein
aantal stakers heeft het werk hervat.
De prins van Wales, die zelf mijneige
naar is, heeft voor het fonds tot hulp-
verleening aan noodlijdende mijnwerkers-
vrouwen en -kinderen in dat graafschap
een cheque van 10 guinjes gezonden. Hij
liet er het volgende door zijn secretaris
bij schrijven;
„Z. K. II. kan natuurlijk in geen geschil
partij kiezen, maar wij hebben in het
verleden een schuld aan de mijnwerkers,
iedereen voelt sympathie voor hun vrou
wen en kinderen in hun uur van nood.
Voorts zou het een ongewenscht eind
van welk geschil ook zijn, dat een partij
toe zou moeten geven wegens het lijden
van degenen die van haar afhangen. Z. K.
H. Vertrouwt, dat met goeden wil aan
weerszijden er een gelukkig eind aan de
tegenwoordige moeilijkheden zal komen."
Die raad van gedelegeerden van de mijn
werkers in Northumberland heeft met ,36
tegen 33 stemmen, dus een sterke minder
heid, een voorstel van het bestuur ten
gunste van een heropening van de onder
handelingen verworpen.
De beambten van den mijnwerkershond
in Lancashire en Cheshire verklaren, dat
het fonds uitgeput is, en zij nog maar een
halve week onderstand kunnen uitkeeren.
Er is dringend hulp noodig om Se mijn
werkers en hun gezinnen voor 'gebrek
te behoeden.
In bet „Zwarte Land" zijn Zaterdag
weer een dozijn groote fabrieken stilgezet,
wegens gebrek aan steenkool, en andere
patroons maken bekend, dat zij denzelfden
maatregel zullen nemen, indien er deze
week geen regeling tot stand jcomt. Ruim
50.000 werklieden loepen er al leeg.
Korte berichten.
Het verbond van Antwerpsche bak
kersbazen heeft tot een verlaging van den
broodprijs besloten. Elf zei wórdt van fr.
2-60 op .2.45 teruggebracht.
Zaterdag zijn 3000 Amerikanen ta
Southampton aangekomen. Zij zijn de
voorhoede van de grootste missie van
Amerikaansche toeristen in Engeland se
dert den oorlog. Die Amerikaansche bezoe
kers zullen, naar schatting 25 a 30 pet. tal
rijker zijn dan verleden jaar.
schobbejak uit, omdat ik zag dat hij het
ernstig meende. Kort en goed; hij bleef er
bij, en niemand was in staat iets anders
uit hem te krijgen."
„'tls wat moois! Ik zal 'twel voor je
krijgen."
„Za'l ik je eens' wat zeggen, vriendje?"
zeide de pachter verheugd; „als je 't krijgt,
geef ik je een bankje van tien pond; meer
zeg ik niet: maar ik denk, dat je je mees
ter in hem vinden zult. Menig knappe
borst heeft er de proef reeds bij hem van
genomen."
Mr Screw Pepper verdween, en vóór
de markt afgeloopen was, zocht hij den
ouden boer weer op, legde een pakje pa^
pier op tafel en zeide: „Ziedaar, daar is je
geld al! hoe vindt je 't?"
De oude boei", de banknoten grijpende,
zeide: „hoe is dat mogelijk? Hoe heb je
dat gedaan gekregen?"
Pepper verzekerde dat niets gemakke
lijker geweest was. „Ik noodigde den kerel
uit," zeide hij, „een glas wijn met mij te
gaan drinken. In den loop van ons gesprek
werden we vroolijk, en hem ter zijde ne
mende, zeide ik tot hem: „Als je eens een
goeden slag weet te doen, denk dan eens
aan mij. Ik heb er van gehoord hoe aardig
je pachter die en die hebt beet gehad. Ha!
ha! die vind ik mooi. Ik dacht niet, dat
hij zoo.'n sukkel was." „O!" zeide hij, „hij
is gek genoeg en je kunt hem nog wel er
ger bij den neus krijgen. Ik zou er, zie dat!
Volgens bericht uit Lissabon is de
revolutionaire beweging geëindigd met een:
volledige overwinning van de opstande
lingen, die zonder bloedvergieten Lissabon
binnendrongen, nadat het garnizoen van
de stad zich bij hen had' aangesloten'.
Die staat van beleg is in dei stad afgekon
digd.
Bij P(uisburg is een roeiboot met 15
inzittenden door een sleepboot aangevaren
en gekapsijsd. Zes menschen, o.w. twee
vrouwen, zijn verdronken.
-Ongeveer een maand geleden werd te
Boedapest in verband met de fraiikenaf-
faire het radicale blad Vilag verboden.
Tot dusverre is het den directie niet
gelukt, dit verbod op te doen heffen.
.Daar de financieele toestand hierdoor on
houdbaar is geworden wordt overwogen
het geheele personeel, 300 man, 'te ont
slaan. i I
Prinses Elizabeth, de dochter van
den hertog en de hertogin van York, is
Zondagmiddag in de particuliere kapel
van het Buckingham Palace gedoopt. De
plechtigheid ,die een uiterst eenvoudig
karakter droeg, stond onder leiding van
den aartsbisschop van York en geschiedde
in tegenwoordigheid van een gezelschap
van ongeveer 30 personen.
Te Berlijn is in den ouderdom van
75 jaar overleden generaal Von Zwehl,
die in het begin van den wereldoorlog
Maubeuge veroverde en later Duitsch mi
litair gouverneur van Antwerpen was.
Glazen Buisje 60ct
Bij Apoth.en Drogisten
E|e m ar in e-opl e i d i n g t'0
Gorinchem.
D|e heer gnoeck Henkemans had tot den
minister van Marine a.i. de volgende vra
gen gericht:
le. Zijn de geruchten juist, dat de Mi
nister een ingrijpende verandering over
weegt ten opzichte der thatis te Gorin
chem gevestigde opleiding van matrozen?
2e. Bij bevestigende beantwoording van
de eerste vraag is de Minister dan be
reid, de voorbereiding van zoodanig plan
ojp te schorten tot na de behandeling
der aangekondigde suppletoire begrooting
van hoofdstuk VI?
De heer Lambooy heieft hierop het vol
gende geantwoord:
Wat betreft vraag I: Dioor mij wordt in
derdaad overwogen, de te Gorinchem ge
niet om geven met de vingers knippen
de om het hem nog eens te bakken."
„Is het dan waar?" zei ik verwonderd. „Ik
heb het altijd voor een opgeraapt vertel
seltje gehouden." „Het is waar", zeide de
kerel, alle voorzichtigheid vergetende,
„en„En ge moet betalen," zei ik ern
stig, „want ik ben zijn getuige; en als je
'tniet terstond dóet laat ik je oppakken!"
Ziedaar alles wat er gebeurd is; niets ter
wereld was eenvoudiger."
Deze anecdote maakte wijd en zijn op
gang en deed de practijk van Mr Pepper
toenemen door de gansche streek; hij be
hoefde niet langer in de stad met papie
ren onder den arm rond te loopen, noch
naar een konijnenveld te rijden en den tijd
te verdrijven met het eten van boterham
metjes en daarna liedjes te neuriën onder
een haagdoorn. Hij was een vroolijke en
welkome gast bij de pachters, en zijn 'vlug
ge manier om zaken ten einde te brengen,
werd van jaar tot jaar meer bekend. Se
dert lang was hij zaakgelastigde van Ned
Stocks en Peter Snape geweest, en tot hem
namen deze ook nu weder hun toevlucht.
Mr Screw Pepper wreef in zijn handen,
bij het vooruitzicht op deze zaak. Mr Hen
ry Flamstead en het landgoed te Dainsby!
Nog nooit was zulk een rijke vangst in zijn
net geraakt, nooit had hij gedacht dat Ned
Stocks en Peter Snape er hem zulk een
zouden doen vangen.
(Wordt vervolgd.)
