HET SCIDUWVEHSIEfl
Kmmy
Wo 187
Woensdag IS Mei mm
40e Jaargang
<k\ASED>
Uitgevers-Mij Bosch It Beam.
Buitenland.
Imseulaai
Beter dan 6oed: DE BESTE;
Drukkers-Exploitanten:
OOSTEBBAAN LE COINTRE GOES
Bureaus: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
VeZeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—'
Losse nummersf0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
HEMELVAARTSLIED.
Poorten van Gods Hemelwoning,
Ontsluit u, en ontvangt uw Koning,
Eens, Lijder met de doornenkroon!
Al Zijn smaadheid is verzwonden.
Hoe heerlijk blinken thans de wonden
Van den verhoogden Menschenzoon
Hij voerde 't raadsbesluit
Bles Hoeren heerlijk uit.
Hem zij eere
En rijk en macht
Hij heeft volbracht:
Loof Hem, verkoren Godsgeslacht I
Valt ootmoedig aan Zijn voeten
Eie eens als Lam uw schuld wou boeten,
Stijgt als uw Koning thans ten troon.
Klein en arm voor geboren,
Maar tot der yorsten Vorst verkoren,
Beheerscht Hij levenden en doön.
Zijn sterfbed was een kruis:
Een rots Zijn donkre kluis:
'tGraf Zijn woning!
Zijn vloek waart gij,
Uw heil is Hij,
Uw kroon Zijn hemelheerschappij I
Alles hebt ge in Heim gevonden,
Die, als Verdelger uwer zonden,
U ophief uit den diepsten val.
Voor den Leeuw uit Juda buigen
Zich alle heem'len, en betuigen
Zijn recht als Heerscher van 't heelal.
Maar hooger klimt Zijn eer r
Als Heiland, Hoofd en Heer
Der verlosten,
Voor smaad en leed
Met eer bekleed
Als Koning, Priester en Profeet.
Bid voor onsUit 's hemels zalen
Zal, Priester Gods! de zegen dalen
In 's aardrijks diepste donkerheid.
Koning, heersch met alvermogen,
Bescherm uw volken uit den hoogen,
,Waar hem de storm des afgronds beidt!
Laat Heilheraut, uw leer
Hen vormen tot uw eer:
Zend den Trooster,
Eiie als Profeet
Uw plaats bekleed',
En 't Godsvolk leid' in vreugd en leed!
Eeuwig aan Gods zij' verheven
Blijft Gij der uwen licht en leven,
Hun roem in hemel en op aard
Wie U kent, U blijft verwachten,
Erlangt, met wijsheid, moed en krachten,
In eiken strijd 't verwinnend zwaard.
Want almacht is uw kroon:
Onwrikbaar staat uw troon,
God'lijkHeersclier
Uw trouw, uw macht
En wonderkracht
Zijn 'tanker van het Godsgeslacht.
Eeuwig zal U 't loflied schallen,
Wanneer Gij uw verlosten allen
In 'trijk uws Vaders zaam'len zult.
Vorst des Levens, Eerekoning!
Dan wordt in uw verheven woning
Uw laatst beloftenwoord vervuld.
Zie zeegnend op ons neer,
Verhoogde Vorst en Heer,
Uit den hoogen!
Voer Gij ons aan
Op 's levens baan
Tot we eens met U ten hemel gaan!
H. J. Koenen.
CULTUUR.
f (Slot.)
Hoe behooren wij nu te staan tegenover
dit nieuw beschavingsverschijnsel?
Niet dweperig, gelijk de oppervlakkige,
de ongeloovige en de van het Christendom
•afkeerige kunstliefhebbers het doen.
Maar ook niet dooperig, gelijk menige
eenvoudige ziel, die zich van alle nieuwig
heden niets aantrekt, wetenschap en kunst
uit den Booze acht en zich liefst terugtrekt
•in de afzondering van het „boekje in een
hoekje".
Maar verstandig, gelijk het den Christen
as toegestaan, die de vruchten van de Cul
tuur met een ander oog beziet dan de beide
andere genoemden.
De Calvinist ziet in de Cultuur een gave
van de Gemeene Gratie, de Algemeene
Genade, en mag er daarom gebruik van
maken. Doch dan ook alleen als een gave
Gods, voor het gebruik waarvan hij dan
ook Gode verantwoording schuldig is.
Zij die „de Kunst om de Kunst" eeren,
de Cultuur als hun oppergod voor het cul-
tureele leven zoowel intellectueel als aes-
thetisch, politiek als sociaal, aanbidden,
stellen dus doende de Cultuur boven de
Religie, zoo ze al niet met de Religie reeds
lang hebben afgerekend.
Dit laatste is voor een deel vrucht van
de godsdienstlooze school.
Zie het onder meer in de zoogenaamde
tachtigers. In hen gloeide de haat tegen
het Christendom. Van God wilden ze niet
weten. Een hunner zong zelfs: Ik ben een
god in het diepst van mijn gedachten; en
hij vertolkte daarin de meening van al zijn
geestverwanten onder de dichters der
nieuwe school.
Een hunner Kloos schold de Re
ligie „ergerlijk Christendom", omdat zij
van zonde sprak. Anderen noemden het
Christendom dood en verheerlijkten den
mensch der toekomst, die de koning der
vreugde zou zijn. De „vaalbleeke Christus
aan het kruis" had bij hen afgedaan. De
kunst om de kunst, o ja, maar de kunst
tevens middel ter propageering hunner le
vensbeschouwing, die rechtdraads inging
tegen het Christelijk geloof, een gods
dienst, gelijk Kloos het noemde, „van ijde-
le onwetendheid, onware menschelijkheid
(en) dwaze dogmatiek".
Dit loslaten nu van de Goddelijke waar
heden des Christendoms moest noodwen
dig eindigen in Cultuuraanbidding, op elk
levensterrein. Wetenschap, Kunst, Lec
tuur, Arbeid, Sport, het moest alles ten
offer gebracht aan de vergoddelijking van
de natuur en de Cultuur.
Een Duitsche socioloog eindigde een
korte auto-biografie (een levensbeschrij
ving van zichzelf) waarin hij van zijn le
vensleed en het leed hem door anderen
aangedaan verhaalt, met de cynische op
merking: „Ik heb 't gelaten gedragen,
want als men zich bewust is dat men in
het oogenblik, waarop het hart stil staat,
in het Al vergaat, waaruit men bij toeval
is gekomen, dan vraagt men van dit leven
wat het maar eenigszins aan bevrediging
kan geven, en tot dat goed behoort vooral
de arbeid, maar overigens laat men zoo al
het menschelijke over zijn kant gaan."
Terwijl een onzer jongere Nederlandsche*
letterkundigen, na gezegd te hebben, niets
meer te moeten hebben van een Christus,
die voor zijn zonden is gestorven, deze ont
zettende verklaring neerpent: „Ik ken God
niet meer als den Vader in de hemelen, tot
Wien ik kan spreken in mijn gebeden, Die
mij kan liefhebben en vergeven en volgens
Wiens bedoelen alles op aarde geschiedt,
zooals liet geschiedt."
Dit is het oude „laat ons eten en drin
ken en vroolijk zijn, want morgen sterven
wij".
Nu is de poëzie nog maar een klein
stukje van de Kunst. Doch ook Muziek en
Zang, Voordrachtkunst, Schilderkunst en
Beeldhouwkunst behooren er toe, en het
gansche breede veld der Techniek: de toe
passing van Stoom en Stroom, de onder
werping der Natuurkrachten, de uitvin
dingen en verbeteringen op 't gebied der
Telegrafie; de Sport; en van die alle
geldt dat zij door de duizenden en miljoe
nen van onzen tijd als het hoogste wor
den aangebeden. Ja, er mag nog wel eeni-
ge religieuze aandoening in zijn. Maar de
Cultuur moet het ideaal blijven, in haar
dienst wil men rijk worden of er van zijn
rijkdom een deel ten offer brengen.
Is het te verwonderen dat de eenvoudige
broeder, die zich van deze dingen verre
houdt, wanneer hem er iets van ter oore
komt, de opmerking maakt dat hij schoon
gelijk heeft door zich met deze dingen niet
in te laten?
Toch heeft deze het mis.
Trouwens zelf ondergaat ook hij den in
vloed van de Cultuur; hij profiteert er van,
zij 't misschien onbewust. Tenzij hij zich
geheel aan de samenleving mocht hebben
onttrokken. Maar dan handelt hij niet
naar den Apostolischen raad, welke ein
digt met de conclusie: anders zouden wij
uit de wereld moeten gaan.
Tusschen deze beide dwepers nu in
staat de Calvinist.
Met den Baptist wijst hij elke uiting van
Cultuur af, die de eere Gods te na komt;
maar met den Atheïst aanvaardt hij de
Cultuur. En hij doet dit met gerustheid,
wanneer hij in haar de gave Gods en den
zegen der Algemeene Genade kan herken
nen en erkennen.
De natuur is vol scheppingen, uit welke
den mensch de wijsheid Gods wordt toe
gesproken, en de vruchten van 'smen-
schen denken zijn vaak zoo wonder rijk,
dat het hem tot dankbaarheid stemt je
gens Hem, uit Wien al hunne bekwaam
heid is, en in Wien alle schatten van wijs
heid verborgen zijn.
Indien zóó van de Cultuur gebruik ge
maakt wordt, en in dienst zelfs van de
Cultuur getreden wordt, dan dient men
haar zelve niet, maar men stelt haar in
dienst van Hem, uit en door en ook tot
Wien alle dingen zijn.
Het is een voorrecht dat in deze dagen
van dweperij met een Cultuur buiten God,
erger nog boven God, dat niet alleen van
Antirevolutionaire, maar ook van Room-
sche zijde voor 't gevaar van een dusda-,,
nige Cultuuraanbidding gewaarschuwd
wordt, en een poging wordt gewaagd om
de Cultuur in dienst te stellen van Gezin
en Maatschappij, van Staat en Kerk.
Zoowel het Calvinisme als Rome hou
den aan hunne geestverwanten het ideaal
voor van een eigen Cultuur.
Dit geldt in de eerste plaats het Onder
wijs. Zoowel onder Protestanten als 'onder
Katholieken zijn er nog scharen van jon
gelingen en jongedochters van Christelij-
ken huize en van Christelijke beginselen
die, hetzij de Vrije Universiteit, hetzij de
Roomsch-K'alh. hoogeschool te Nijmegen
voorbij gaan en naar de Rijksuniversitei
ten gaan.
Het geldt ook de Zending. De Zending
heeft evenals de Kerk er aanspraak op dat
de Cultuur in haar dienst trede. Doch hoe-
velen zijn er die weigeren haar hierbij te
steunen.
Het geldt ook de Litteratuur.
Nog maar al te velen lezen de tijdschrif
ten, in welke de aan de Religie vijandige
Cultuur aan het woord is, terwijl zij de
geschriften van onze Christen letterkundi
gen ternauwernood de aandacht waardig
keuren; om niet te spreken van de zeer
velen, die voor allerlei lectuur tijd hebben,
doch den Bijbel, het Woord van God,
slechts hoogstens eenmaal per dag na liet
eten openslaan.
Het geldt ook de Kerk. De Cultuur
biedt uit de wereld van het Schoone den
kerkganger in orgel en zang en schilder
stuk allerlei dat de zinnen streelt, en het
alleen heerlijke in het Bedehuis, de Dienst
des Woords, is voor hem slechts no. 2,
ook in het storten zijner gave en het bren
gen van zijn offer der dankbaarheid.
Het geldt ook de Wetenschap, de Theo
logische niet het minst. De Theologie is
lang de Moeder der Wetenschappen ge
weest. Maar de laatste halve eeuw is de
Cultuur bij de beoefening der Wetenschap,
ook der Theologie haar woord mee gaan
spreken.
Was nu ook hier maar de Religie de
eerste gebleven en de Cultuur aan haar
ondergeschikt, hoevele dwalingen zouden
niet voorkomen zijn; hoevele teleurstellin
gen aan het eenvoudige volk niet zijn be
spaard geworden
Wie de verslagen der predikanten-ver
gaderingen leest, van zoogenaamd moder
ne, en van wat men noemt orthodoxe zijde,
die schrikt terug van zoovel verwarring
en misverstand, die deze vergaderingen
kenmerken. Bijna geen twee, die eender
denken. De heeren gooien elkander dood
met allerlei stadhuiswoorden, en het volk
verarmt bij zooveel geleerdheid.
Ja, op alle levensterrein, waar de Cul
tuur zich gelden doet, bestaat 't gevaar,
vooral voor onze jongeren, dat zij „ver
strikt (worden) in de vangdraden van het
moderne bewustzijn".
Hiertegen te waarschuwen is plicht.
Omdat, gelijk dr Kuyper reeds in 1914
herinnerde: „gij zult geen andere goden
voor Mijn aangezicht hebben" het woord
van den Sinai is dat ook ons intellectueel
en aesthetisch leven moet beheerschen.
DE GROOTSTE
DE ACTUEELSTE
DE GOEDKOOPSTE
CHR. WEEKILLUSTRATIE
Abonnementsprijs slechts f 1.25
per kwartaal.
Abonneert U thans of vraagt
gratis proefnummer aan bij de
De staking in Engeïartdl
Gisteren is de tweede week van de
staking begonnen. Over het algemeen is
de toestand zeer verbeterd, daar de ar
beiders, vooral de.transportarbeiders, van
lieverlede het werk hervatten.
De regeering wekt voortdurend de natie
draadloos op, zich tegen de beweging te
organiseeren. Het geheele politie-corps is
in de weer en versterkt met vele vrij
willigers.
Het kabinet zou nieuwe krachtdadige
maatregelen voorbereiden, die nog ge
heim gehouden worden. Baldwin is be
sloten niet toe te geven en blijft onvoor
waardelijke intrekking van het stakings
bevel eischen.
De Koning heeft gisteren op het Buc-
kingham-paleis een bijeenkomst Van den
geheimen raad gehouden.
Een personentrein van Edenburg naar
Londen is gisterenochtend bij Newcastle
van de rails geloopen. Het déraillement
is ,naar men gelooft, te wijten aan boos
opzet van stakers, daar er een laschplaat
weggenomen was. Er zaten vijfhonderd
reizigers in den trein, van wie er slechts
één gewond is.
Toch komen er slechts weinig rellet
jes voor; overal heeft de gewone politie
het werk afgekund en zij heeft geen enkele
maal vuurwapens behoeven te gebruiken.
Tal van buitenlandsclie journalisten bren
gen hulde aan het van takt getuigend
gedrag van de politie, maar ter eere van
de stakers dient gezegd, dat gevallen van
uittarting nauwelijks zijn voorgekomen, en
dat de leiders der staking voortdurend
hun volgelingen tot handhaving van de
goede orde aanmanen.
Algemeen zijn de berichten over de
situatie gunstiger en er spreekt meer een
onvoorwaardelijk optimisme uit dan de
vorige dagen.
Te Belfast zijn de dokwerkers in sta
king gegaan. Te Cardiff (Wales) zijn de
gemeentelijke transporten toegenomen en
men hoopte, dat heden alle transport
arbeiders aan het werk zouden gaan.
Te Huddersfield gaf het herstel van
de tram- en busdiensten aanleiding tot
ongeregeldheden. Te Hull is de levens
middelenvoorziening toereikend en de
openbare diensten functionneeren bevre
digend. Te Liverpool en Bristol hebben
de arbeiders in de dokken het werk her
vat. Ongeveer 80 procent der transport
arbeiders hebben in eerstgenoemde plaats
den arbeid opgenomen.
Te Northampton heeft de schoen-in
dustrie steeds meer van de staking te
lijden. Vele fabrieken zullen sluiten.
Er liepen verschillende geruchten over
onderhandelingen tot bijlegging van de
staking.
De leiders der staking verklaarden op
een vraag naar den inhoud van die on
derhandelingen, dat zij geen nadere in
lichtingen konden geven, welke gereser
veerde houding de vermoedens, dat on
derhandelingen worden gevoerd slechts
versterkte.
In regeeringskringen werd te kennen
gegeven, dat hoewel nog geen reden be
staat, om den toestand optimistisch te
beoordeelen, de staking haar hoogtepunt
heeft bereikt, waarmede tevens het punt
is bereikt, dat een ommekeer is inge
treden. De stakingsbeweging is overal aan
het afnemen.
Daarentegen wordt weer gemeld: De
algemeene raad van het vakverbond heeft
bevolen, dat alle arbeiders in de ma
chine-industrie en op de jscheeps werven
behalve in de arsenalen en de regeerings
instellingen hedenochtend den arbeid zul
len neerleggen.
Toch heeft gisteravond een spoedver
gadering van den vakvereenigingsraad
plaats gehad. Daarin wordt beraadslaagd
over de mogelijkheid van een hervatten
der onderhandelingen.
Het hooge gerechtshof heeft verklaard
dat de algemeene staking, welke door
het congres der vakvereenigingen is af-
kondigd, onwettig is en dat al wie er aan
deelneemt, niet door de wet van 1906
betreffende de industriëele conflicten zal
worden beschermd.
De regeeringscrisis in België.
Poullet heeft om de pogingen van Ëru.
net te vergemakkelijken officieel het ont
slag der regeering ingediend, dat reeds
sedert enkele dagen officieus was.
Toen Brunei gisteravond door de jour
nalisten werd ondervraagd, zei hij ont
roerd en met tranen in de oogen: De
toestand is ernstig, maar het is nu niet het
oogenblik om onze pogingen op te geven.
■Wij zullen onzen plicht doen tot het
einde.
De situatie is inderdaad hoogst beden
kelijk. Zijn wij goed ingelicht, dan komen
over acht dagen enkele tientallen milli-
oenen dollars te vervallen, die alleen door
nieuwe inflatie kunnen betaald worden,
schrijft de Msb.
De strijd in Marokko.
De opmarsch van de Fransche en de
Spaansche troepen in Marokko heeft het
front iederen dag na de hervatting van
het offensief acht tot vijftien K.M. voor-
uitgebracht. Abd el Krim zou hierdoor
geheel schaakmat zijn gezet en een offen-,
sief voor hem onmogelijk zijn geworden.
Het weer is gunstig voor verder opruk
ken. De nederlaag van Krim wordt ver
wacht.
Kort» borlchtei.
Te Brussel zijn de prijzen der groen
ten, 'tengevolge van de Engelsche sta
king, met 25 pCt verminderd. Ook voor
sommige vleeschsoorten valt ëen zekerp
prijsdaling te constateeren.
Malversaties te Veldhoven.
Onder enorme belangstelling van publiek
vergaderde Maandagavond de gemeente
raad van Veldhoven (N.-Br.)
Die reden dezer groote belangstelling
is het plots verdwijnen van dear heer g.,
directeur der Electr. bedrijven, met 'een
kastekort van pl.m. f 6000.
„D|e voorzitter liet 2 accountantsrappor-
ten voorlezen, n.l. van den accountant P.
II. Govers en van het accountantsbureau
Wijsmuller en Co. Volgens het accoun
tantsrapport van den heer Govers werd
in 1924 aan (Jen heer g. de administratie
van het bedrijf opgedragen. Die accountant
rapporteerde dat deze practisch was inge
richt. In 1926 heeft S. de gelden die hij
boven f2000 in kas had, niet meer aan
den gemeente-ontvanger afgedragen. Zijn
boeken waren niet bijgewerkt, o.a. het
kasboek in 't geheel niet. Een kladkasboek
was niet meer te vinden, het schijnt mee
genomen of vernietigd. In April 1925 werd
dit kladkasboek ingevoerd om dit eens
per jaar met kasboek bij te werken. Opzet
telijk is dit nagelaten.
De veldwachters, die belast waren met
ophalen der gelden van het G. E. B.
teekenden voor de afgedragen gelden op
briefjes die ze g. weer in bewaring ga
ven. Die door de veldwachters geteekende
briefjes werden haast alle tusschen de pa
pieren terug gevonden. Hierdoor kon
eenigszins een overzicht van den totaaltoe
stand worden gegeven. Inkomsten en uit
gaven werden samengesteld. De uitgaven
bedroegen f37.963.05, del inkomsten
f44.228.76. Na aftrek van de
overgebleven kasgelden van f 280.411/2
was het kastekort f5985.29!/2-
Het overzicht kan slechts uit zeer on
voldoende gegevens worden samengesteld
daar de voornaamste boeken verdwenen of
niet zijn bijgewerkt. Dlo.or ijverige nasporin.
gen meent men den toestand wel weer te
te kunnen reconstrueieren.
De voorzitter zegt: ginds vorige week
Maandag is S .er tusschen uit en alle na
sporingen bleven tot nog toei vruchteloos.
Be burgemeester heeft aanstonds de wet
houders in kennis gesteld en met Den ver
gaderd. Ook de leden hadden 't kunnen
weten. Spr. voelt zich niets bezwaard,
dat hij eerst na 6 dagen na 't justitieel
onderzoek met de gegevens komt.
Het lid de Bont: Als ik of Diams dat feit
gepleegd had, zou er daidelijk veel meer
ophef van gemaakt zijn. Spr. toeent, dat
door het duister houden, hieir allerlei
praatjes verkocht werden over 't gemeente,
huis. Ook zou mijnheer burgemeester nog
een afscheidsbrief van S. hebben ontvan.
gen. Wilt u die niet voorlezen?
Die voorzitter zegt, dat 't een particu.
lier schrijven is, maar "dat dit zal worden
gepubliceerd, het origineel is bij de justi
tie. Die heer Dans wil, dat alle raadsleden
weten wat hier is voorgevallen, ook in
verband met dien brief. Hierna werd een
roerend afscheidsschrijven van den voort
vluchtige S. voorgelezen, waarin hij zijn
roekeloözen stap betreurt, maar dat hij
door verschillende omstandigheden gedre
ven werd en een te zwakken wil bezat.
Door toeval was hij (schr.) getuige geL
weest van een groote misdaad, die de ge
heele Meijerij in opschudding zou brengen
en die hij hoopt dat aan het licht zal
komen. Hij werd door een tweetal perso
nen met het leven bedreigd, indien "hij iets
losliet; en zij zouden hem voor den dader
aangeven, indien hij geen som geld' gaf.
Telkens opnieuw kwamen zij hem geld
afpersen en om zich voor dei schande te
bewaren, had hij zich aan de kasgelden
vergrepen. De boeken zijn niet bijgewerkt.
Het klad-kasboek lag in de bovenste lade
van zijn bureau, de totaalstaten zijn afge
werkt en de kwitanties voor de woning
bouwvereniging lagen op de kast. Dte
dramatische brief eindigt mat een laatst
vaarwel aan Veldhoven en allen die er
hem lief waren. Hij hoopt er nooit meer
terug te komen.
He raadsleden waren onder den indruk.
Hoe kapitein Paris sneuvelde.
Omtrent den aanval in Kloeët, waarbij
kapitein Paris het leven liet, vernemen
wij nog de volgende bijzonderheden,
welke duidelijk in het licht stellen, hoe
heet het in den strijd toeging en die wij
ontleenen aan een particulier schrijven,
hier te lande ontvangen door iemand,
die nauw met Atjeh is gelieerd.
„Het waren dappere mannen, die met
kapitein Paris streden; ongeveer 18 tegen
40 a 50 Atjehers. Het commando werd
vier malen overgenomen, het laatste door
een ouden soldaat. De twee, die onge-
wond gebleven waren, stonden rug aart
rug en beletten, door hun vuur, dat de
gewonden door den vijand werden afge
maakt.
Kapitein Paris zou geen schooneren
dood gewenscht hebben, dan aldus met
zijn geliefde 'marechaussees te vallen.
Het bevreemdt mij wel, dat officiëel
