Vrijdag 7 1936
40e Jaargang
Buitenland.
hn
a8s
eeustë blad.
Amandeltjes
pudding
Stelen-Generaal.
VOLLE;M ELK-REEP
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Beter dan Goed: DE BESTE
wzxAMnKRaNnoiman
Drukksrs-Expioitanten:
OOSTERBAAN LE COiNTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraai 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
De Zeeuw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—i
Losse nummersf 0.05
De fieer Wiöaut en de Bioscoop.
Het liberaal-vrijzinnig democratisch-
sociaal democratisch verzet in de Eerste
Kamer tegen het in behandeling nemen
van het door de Tweede Kamer reeds aan
genomen ontwerp Bioscoopwet komt in
een eigenaardig licht te staan, wanneer
men let op het door den heer Wibaut in
den Amsterdamschen gemeenteraad gewe
zen vonnis tegen de hedendaagsche bios
copen.
De Amsterdamsche wethouder sprak
zich hoogst voorzichtig uit; daar is hij
trouwens lid van de S. D. A. P. voor.
Niettemin was het een afkeurend, een ver-
oordeelend vonnis.
Het ging tegen de belasting op de volks
vermakelijkheden. Men meende dat deze de
bioscopen, dit volksvermaak bij uitne
mendheid, te zeer drukte, en drong aan
op vermindering, natuurlijk in naam van
de Cultuur.
Men prees deze vinding der twintigste
eeuw een te belangrijk „cultuur-orgaan",
een te uitnemend werktuig in den dienst
der „cultuur-ontwikkeling" om het te be
lasten, zoo zwaar als de wethouder deed.
Maar de heer Wibaut liet zich niet van
zijn stoel praten, en gaf zijn opponenten
het volgende bescheid:
„De bioscoop", zeide hij, „zou een goed
cultuurorgaan kunnen z ij n, maar zij
i s het thans niet. De toestand is thans
zoo dat films, waaraan men cultureele
waarde niet ontzeggen kan, het in de
waardeering der massa moeten afleg
gen tegen films, die elke cultureele waar
de missen. Zoonieterger".
Nog eens, het is voorzichtig uitgedrukt.
Haast al te voorzichtig. Doch in ieder ge
val voor den goeden verstaander duidelijk
genoeg.
De Eerste Kamer besloot in haar zitting
van 29 April het ontwerp Bioscoopwet te
behandelen. Het besluit werd genomen
met de stemmen van alle aanwezige leden
van Links tegen.
De heer Wibaut was niet aanwezig.
Maar de twintig voorstemmers, allen
van Rechts, kunnen zich verheugen dat al
thans deze eerlijke sociaal-democraat, wa
re hij aanwezig geweest, allicht hun bond
genoot zou zijn geweest.
Hef conflict in Engeland.
Dat werkstaking een wapen is, dat ook
hem wondt, die het hanteert, blijkt weer
duidelijk. En ook dat het een uiterst strijd
middel is, waartoe men niet moet over
gaan, zonder de gevolgen vooruit te heb
ben berekend.
Er heerschen in het mijnwerkersvak in
Engeland nog ouderwetsche toestanden.
Zeer zeker hebben de arbeiders recht naar
verbetering te streven, en opheffing van
wantoestanden te eischen.
Maar is de tijd daarvoor wel juist ge
kozen? 1 -éjj
Engeland maakt, gelijk alle landen van
Europa, meer dan één crisis door, onder
anderen een geldcrisis.
Was het nu verstandig om in dezen
zwaren tijd opheffing van wantoestanden
te eischen, terwijl men weet dat zulks veel
geld zal kosten en het geld er niet is?
Het is toch zoo: als de mijnen stil lig
gen, staan de machines stil, en het spoor
en de industrie; gas, electriciteit, voedsel
voorziening houden op; zieken en armen,
ook de arbeiders worden slachtoffer. Voor
een staking waarbij 2% miljoen arbeiders
betrokken zijn en bij wie zich welddra vele
miljoenen werkloozen aansluiten, baten
geen weerstandskassen; zij zijn in een
oogenblik uitgeput.
Waar dan nog bijkomt dat het uitroepen
van een algemeene werkstaking, dus niet
alleen van de mijnwerkers, maar van alle
werkers, in bedrijven die aan het mijnwer-
kersbedrijf annex zijn, een revolutionaire
daad is, waarbij de regeering zich niet
mag neerleggen.
Nu gaat het niet alleen maar om ophef
fing van druk, maar ook om nederhaling
van het gezag. En hiertegen moet de re
geering zich schrap zetten.
Vandaar dat minister Baldwin, alvorens
met de vakvereengingsleiders te onderhan
delen, den tegeneisch deed dat eerst de
staking moet worden opgeheven.
Er zijn in de Engelsche arbeidersvakbe
weging elementen, die dezen weg willen
inslaan. Een der leiders, Thomas, gaf
reeds toe dat een staking feitelijk aan ver
andering der economische toestanden niets
kan veranderen.
Moge zijn woord spoedig ingang vinden
bij de stakenden.
Recht moet hier geschieden, doch dit
kan alleen in den weg van orde.
Wie spreekt hier het ontspanning bren
gende woord?
Is dat juist?
De classis Amsterdam der Christelijk
Gereformeerde Kerk heeft, naar een cou
rantenbericht vermeldt, een synodale uit
spraak verzocht, waarbij het sluiten van
een verzekering niet in overeenstemming
wordt geoordeeld met Schrift en belij
denis.
Is dat juist?
Het is bijna niet te gelooven.
En in elk geval kunnen wij niet aan
nemen, dat de Synode zich in dezen geest
ooit zal uitspreken.
Geoordeeld zou dan zijn de indiensttre
ding bij Rijk, Provincie, Gemeente, Spoor
wegen, etc., waarbij men tot het sluiten
van een „verzekering" wordt verplicht.
Immers is er principieel geen verschil tus-
schen het werk van een Pensioenfonds en
van een particuliere verzekerings-maat-
schappij.
Geen Christelijk Gereformeerde zou lid
der Tweede Kamer mogen worden. Im
mers een Kamerlid moet premie betalen
voor weduwenpensioen. De heeren Ker
sten en Zandt doen dit natuurlijk ook!
Geoordeeld zou eveneens zijn de toetre
ding tot een Vakvereeniging, die er een
zieken- of werkloozenkas op na houdt.
De Synode zal natuurlijk al deze con
sequenties wel onder de oogen zien.
Maar blijkt uit dit bericht, indien het
juist is, niet heel duidelijk, dat aan velen
onder ons Christelijk volk het groote werk
van Kuyper is voorbijgegaan, zonder in
druk te maken?
(Patrimoniu m.)
De staking in Engeland.
Het officieele communiqué van gisteren
verklaart:
Een belangrijk deel van de bedrijvigheid
des lands staat stil en toenemende verlie
zen en ongemakken treffen alle standen.
Er zijn ruimschoots krachten beschikbaar
om de orde te handhaven. De diensten
voor levering van energie en licht worden
voldoende in stand gehouden.
De voorraden van brandstoffen en le
vensmiddelen zijn voldoende om het leven
zij het ook niet de welvaart des lands vele
weken-achtereen in stand te houden. De
distributie van melk en voedsel gaat gere
geld voort. De spoorwegdiensten worden
geleidelijk hervat en zijn reeds talrijker
dan op den tweeden dag van de spoorweg
staking van 1919.
De vrijwilligers voor de nationale dien
sten stroomen toe.
De verwachtingen, die de verzoenings
gezinde redevoeringen in het Lagerhuis
gewekt hadden, zijn tot dusver niet beves
tigd.
De New Yorksche bladen maken groo-
ten ophef van de staking. Vooral de kalm
te en hoffelijkheid die algemeen worden
betracht, worden gesignaleerd.
Er komen in het geheel geen misbruiken
voor in den levensmiddelenhandel. Niet
alleen is er geen tekort aan- levensmidde
len, maar de prijzen zijn ook niet gestegen.
Toch komen er hier en daar wel relletjes
voor.
Een menigte van eenige duizenden men-
schen is te Edinburg in botsing met de
politie gekomen. Zij bestookte de politie
met flesschen en steenen. Winkelruiten
werden verbrijzeld, uitstallingen geplun
derd. Vijf agenten en een aantal burgers
zijn naar het ziekenhuis vervoerd. Een
paard van een bereden politie-agent sloeg
op hol en botste tegen een hek op. Het
paard werd gedood, de agent zwaar ge
wond. Vijf menschen zijn in hechtenis ge
nomen.
Ook heeft het grauw in Zuid-Londen
omnibussen aangevallen en er een in
brand gestoken. Het mishandelde den vrij-
willigen bestuurder en den conducteur. De
bereden politie schoot toe en was den toe
stand spoedig meester.
Het openbare verkeer is te Londen nu
zooveel verbeterd, dat de opstopping niet
meer abnormaal is, behalve bij toegangen
tot bruggen en op andere drukke punten,
waar men het hart van Londen binnen
komt.
Op de spoorwegen is de toestand aan
merkelijk verbeterd. Gisteren konden de
reizigers bijna elk deel van Engeland be
reiken.
De Daily Mail zal te Parijs gedrukt
worden en deze oplaag zal met vliegtuigen
naar Engeland gebracht worden.
Gisteren is ook het eerste nummer ver
schenen van de British Worker, het
blaadje van het vakvereenigingscongres.
Het verzekert dat het resultaat van het
stakingsbevel de verwachtingen heeft
overtroffen en herhaalt dat aan de voor
ziening met levensmiddelen en melk niets
in den weg zal worden gelegd. Het blad
brengt de stakers hulde voor de kalmte,
waardigheid en ordelievendheid, welke zij
tijdens de krisis hebben getoond.
De verkeerstoestanden te Londen wor
den bijna met het uur beter, ofschoon de
taxi-chauffeurs in staking zijn gegaan.
Daarentegen zijn thans alle ondergrond-
sche lijnen geopend en het aantal treinen,
die in verschillende richtingen loopen, is,
de omstandigheden in aanmerking geno
men, zeer aanzienlijk. Drieduizend vrijwil
ligers zijn aangeworven voor werk aan de
ondergrondsche treinen en bekend wordt
gemaakt, dat de maatschappij niet meer
vrijwilligers noodig heeft. De omnibus
diensten zijn aanmerkelijk uitgebreid.
Verzekerd wordt, dat er voldoende voor
raden benzine beschikbaar zijn om het
verkeer gaande te houden. De geest onder
de bevolking van Londen is voortreffelijk.
Alom legt men groote hulpvaardigheid aan
den dag. Ook over de groote massa der
stakers, wier gedrag zeer ordelijk is, mag
met lof worden gesproken.
Te Grimsby zijn verscheidene transport
arbeiders weer aan het werk gegaan. Te
Huil werd de groentenontscheping opge
houden, daar de dokwerkers weigerden te
lossen.
De boottreinen op Folkestone en op
Newhaven vertrokken op tijd.
Ook de politie is aanzienlijk versterkt
met speciale en vrijwillige beambten en
heeft zoowel te Londen als in de provincie
den toestand in haar macht, ofschoon hier
en daar incidenten voorkomen.
In verband met de staking zijn de recep
ties ten hove, die op 13 en 14 Mei zouden
plaats hebben, tot nadere aankondiging
afgelast.
De staking in Engeland begint zich
thans ook in de haven van Hamburg te
doen gevoelen. Reeds sedert Woensdag
waren geen schepen naar Engeland ver
trokken, in verband met het feit, dat daar
niet gebunkerd kon worden.
De uit Engeland aangekomen schepen
werden nog gelost, doch thans weigeren
de arbeiders deze schepen van bunker
kolen te voorzien. Ook de zeelieden weige
ren zich op Engelsche schepen te laten
aanmonsteren.
De strijd in Marokko wordt hervat.
De onderhandelingen te Oudjda zijn af
gebroken. De Riffijnen hebben de Spaan-
sche voorwaarden, met inbegrip van den
eisch tot vrijlaten der gevangenen, ver
worpen.
Aanleiding daartoe was een verklaring
van Azerkane, volgens welke er slechts
50 Fransche en Spaansche krijgsgevange
nen w.o. verschillende "gewonden tegen 50
krijgsgevangen kabylen uitgewisseld
konden worden. Generaal Simon verklaar
de daarop uit naam van de Fransche en
Spaansche gedelegeerden, dat het onnoo-
dig was verder te onderhandelen en de
besprekingen dus afgebroken werden. De
Riffgedelegeerden keeren vandaag terug
en de vijandelijkheden zullen waarschijn
lijk reeds morgen worden hervat.
met GRATIS pakje ,,v
GQENADtNESA US.
Tweede Kamer.
In de middagvergadering werd over de
begrooting van financiën gediscussieerd,
zóó lang, dat minister de Geer zijn rede
niet meer kon uitspreken.
In 't kort zij vermeld, wat eenige der
sprekers op 't hart hadden.
De heer J. ter Laan (S. D. A. P.) dringt
er op aan, dat de arbeiders tot een bepaald
inkomen van forensenbelasting worden
vrijgesteld. Hij besprak ook het perso
neelsvraagstuk. Op salarissen en pensioe
nen is een bedrag van 40.000.000 gekort,
waarvan ongeveer 4.000.000 gerestitueerd
is. Meent de regeering, dat onder deze om
standigheden de bezoldigingskwestie maar
moet blijven rusten?
De heer Van Vuuren (R.-K.) prees de
fin. politiek van minister Colijn. Spr. is
er van overtuigd, dat deze financieele poli
tiek haar invloed niet zal missen en con
stateert dat de kreet „weg met Colijn"
reeds heeft afgedaan. Intusschen is de
financieele toestand nog niet hersteld. Bo
vendien moeten de gevolgen van tal van
crisismaatregelen worden hersteld en ein
delijk is een spoedige en flinke belasting
verlaging noodig. Spreker wenscht, dat
naast de verlichting van den belastingdruk
door vermindering van de Verdedigings
belasting II nog een verlichting, die een
grooter volksdeel met kleine beurzen en
groote gezinnen ten goede komt, zal ko
men.
De heer-Van den Tempel (S. D.) heeft
met instemming kennis genomen van de
voornemens der regeering om productieve
werken ter hand te nemen en het wegen
net te verbeteren. Spr. vraagt, welke pro
ductieve werken de regeering op het oog
heeft en verbindt daaraan een andere
vraag, n.l. deze: heeft de regeering een ge
dragslijn vastgesteld aangaande, de finan
ciering dier werken?
De heer De Wilde (A.-R.) meent, dat er,
nu de algemeene beschouwingen uitgesteld
waren, aanleiding had kunnen bestaan
voor de nieuwe regeering om een aanvul
ling op de Millioenennota aan de Kamer
te doen toekomen. Spr. hoopt, dat deze
minister even krachtig zal optreden als
zijn voorganger. De financiën staan nog
altijd in het middelpunt. Spr. heeft het
toegejuicht, dat minister de Geer belas
tingverlaging wil door schrapping van de
leeningopcenten op de Personeele belas
ting na halveering der Verdedigingsbelas
ting II. De mogelijkheid bestaat evenwel,
dat er dit jaar nog niets van komt en
daarom vraagt spr. wat de gedachten van
den Minister zijn over het tempo der ver
laging.
Verder vraagt spr. hoe de minister staat
tegenover de woningpolitiek. De huren zijn
veel te hoog. Spr. zou willen weten hoe de
minister denkt over verlaging der annuï
teiten.
De heer Bulten (R.-K.) betoogt, dat de
reden der salariskorting thans vervallen
is. De ambtenaren hebben er recht op, dat
hun vooruitzichten nu ook beter worden
en spr. meent, dat een herziening van het
bezoldigingsbesluit gewenscht is.
De heer Staalman (V.B.B.) verzoekt af
schaffing van de personeele belasting op
café's en restaurants. Spr. wijst er vervol
gens op, dat de opbrengst van den gedis
tilleerd-accijns hard achteruit gaat van
jaar tot jaar en wijt dit aan de geheime
distilleerderijen en de smokkelarij, die on
rustbarend toenemen. De maatregelen om
de fraude te keeren, hebben geen succes,
de fraudeurs vinden er altijd wel wat op.
Spr. meent, dat verlaging van den accijns
het drankgebruik niet zal doen toenemen,
doch wel den malafide-handel zal doen
verminderen. Spr. dringt vervolgens aan
op afschaffing van het banderollesysteem
der tabaksbelasting, dat tot allerlei moei
lijkheden aanleiding geeft.
De heer Zandt (Staatk. ger. partij)
wenscht, dat de Hervormde kerk van on
der het synodale juk wordt gebracht en
vraagt of, indien in een vacature hand
opening wordt gevraagd, de regeering toe
stemming' tot die handopening wil verlee-
nen. Ten slotte betoogt spr., dat het regle
ment op de predikantstractementen in
strijd is met de rechten der kerk.
Avondvergadering.
Nadat nog een restant je van de onder-
wijsbegrooting was afgedaan, volgde de
discussie over de Arbeidsbegrooting.
Dhr Smeenk bepleitte toepassing van de
Arbeidswet op het winkelpersoneel. Spr.
hoopt, dat de minister met deze uitbrei
ding der wet den noodigen spoed zal be
trachten. Wat betreft het restaurantperso-
neel vraagt spr. hoe de minister denkt
over toepassing van de wet ook voor dit
personeel.
Spr. herinnert aan de mededeeling in de
Memorie van Antwoord dat de Minister
overweegt, om tegemoet te komen aan den
wensch der kleine bakkerijen. Het eerlang
te verschijnen rapport inzake overleg tus-
schen werkgevers en werknemers in dit
bedrijf dient echter naar sprekers oordeel
te worden afgewacht, opdat onder goed
keuring van den minister een regeling tot
stand kan komen, welke voortkomt uit het
bedrijf zelf.
Wat betreft de bedrijfsorganisatie, is
spr. van meening, dat hier geen regeling
van bovenaf moet worden opgelegd. Deze
materie is nog niet rijp voor een wettelijke
regeling. De weg er naar toe is de collec
tieve arbeidsovereenkomst.
De heer Bakker (C.-H.) merkt op, dat
de uitvoering van de Arbeidswet op het
platteland nog al te wenschen overlaat.
Daarna bespreekt de heer Bakker de me-
dedeelingen over de verdere toepassing
van de Arbeidswet. Spr. vraagt over welke
categorieën de minister denkt deze uitbrei
ding te doen strekken. Wat betreft het col
lectief arbeidscontract, vraagt spr., wat de
minister bedoelt met een nadere wettelijke
regeling van deze materie. Bedoelt de mi
nister daarmede de verbindendverklaring
of wil hij aan het' collectieve contract
meerdere rechtszekerheid geven? In tegen
stelling met den heer Smeenk is spr. van
meening, dat het thans niet het juiste
oogenblik is, om de verbindendverklaring
wettelijk te regelen.
De heer Kuiper (R.-K.) bespreekt even
eens de mededeeling inzake nadere wette
lijke regeling van de collectieve arbeids
overeenkomsten. De minister kan bij een
voorstel voor verbindendverklaring op
sprekers steun en naar hij meent v a n a 1
zijn partijgenooten rekenen.
Wat betreft de uitbreiding van de toe
passing der Arbeidswet, is spr. van oor-
Prijs der Advertentiën:
14 regels f 1.20, elke regel meer 30 cl.
Bij abonnement belangrijke korfing.
Meer voedingswaarde dan 2 EIEREN
deel, dat de tijd gekomen is, om thans de
geheele Arbeidswet in werking te doen
treden. Spr. dringt bij den minister dan
ook aan op spoed bij de verdere uitvoe
ring, niet alleen voor winkel- en kantoor
personeel, maar ook voor andere catego
rieën buiten de fabrieken, als chauffeurs,
enz. Voorts dringt spr. aan op richtige
toepassing der Arbeidswet in de fabrieken.
De heer Loerakker (r.-k.) is van mee
ning, dat de land- en tuinbouwarbeiders
achtergesteld worden bij alle andere ar
beiders. Spr. hoopt dat de minister ten
aanzien va,n een wettelijke regeling van
den arbeidsduur voor de land- en tuin
bouwarbeiders een stap verder zal gaan,
dan in de Memorie van Antwoord wordt
aangegeven.
Tentoonstelling Middelburg.
Bij de wandeling, die we over de 4e
Tentoonstelling voor Handel en Nijverheid
maakten, vielen ons twee dingen op. Voor
eerst, dat het aantal stands niet zoo groot
is als vorige jaren, en ten tweede, dat
ditmaal de stands bijzonder goed verzorgd
zijn: er is veel werk aan de uitvoering!
en aankleeding besteed. Op enkele stands
willen we bijzonder de aandacht vestigen.
Die van de FIRMA SLUIS, BISCUIT
FABRIEK te DEVENTER, trekt de aan
dacht èn door de grootte èn door de
keurige wijze, waarop de biscuits in de
blikverpakkingen zijn gearrangeerd, 't Is
een verkoopelijke stand, die ongetwijfeld
de aandacht der dames zal trekken. De
verschillende merken biscuits, die deze
firma in den handel brengt, treft men
hier alle aan, zooals de Gemengde Bis
cuits, Demi Lüne, Carré en speciaal ook
de „knijpertjes" en het „Gemengde
Gebak".
De firma P. 'C. HAGENAARS-NELIS te
BERGEN OP ZOOM, exposeert haar speci
ale artikelen, vooral in Zeeland niet on
bekend, zooals sierkuipen, boterkuipen,
plantenkuipen, e.d. Ook de fraaie zuilen,
schemerlampen, houten vazen en kan
nen, die deze firma fabriceert, zijn hier.
uitgestald. Onze aandacht werd er opi
gevestigd, dat dit alles eigen fabrikaat
en handwerk is.
Bijzonder noemen we ook de wasch-
machines „Helena", die door deze firma
in den handel worden gebracht en in
Zeeland reeds een goede reputatie ver
wierven.
De stand van de Firma WIJNAND-
FOCKING, van AMSTERDAM, wordt,,
evenals vorige jaren, ook weer in den
tuin aangetroffen. Deze firma met haar.
speciale merken Fladderak „Voorburg" en
Oude Genever is voor de Zeeuwsche Han
delaars geen onbekende meer.
De stand van de ZEEUWSCHE PIANO-
EN ORGELHANDEL, te MIDDELBURG,
die in de groote zaal is geplaatst, verdient
zeker de aandacht van de bezoekers. Be
halve een fijn kunstspelorgel uit de fa'-
briek van Kröger, worden geëxposeerd
verschillende merken orgels, zooals
Packardt en Lindholm en piano's uit de
fabrieken van Bogs en Voigt en Ring.
De HELDERS BISCUITFABRIEK te'
ZWOLLE, de oudste firma op dit gebied
gebied, heeft in de groote zaal een fraaien
stand in Oosterschen stijl, waar op prac-
tische en voor dames leerzame wijze de'
verschillende Biscuitsoorten van deze Fa
geëxposeerd worden. Als speciaalmerken
noemen we de bekende kaasstokjes en de
luxe verpakkingen, ook voor den export
naar de tropen.
Een fraaie, interessante en verkoopelijke
stand is die van de bekende Middelburg-
sche zaak in Optische artikelen „FOCUS"
van de Firma A. R. DE MUIJNCK. Hier
ziet men het nieuwste geëtaleerd, o.a.
op 't gebied van brillen. We werden ge
wezen op het nieuwe Fransche materiaal
„Infus", dat schildpad het meest nabij
komt en onbrandbaar is. Ook de bekende
„Gilette" scheerapparaten en mesjes zijn
vertegenwoordigd.
De bekende jpianofabriek van de Firma
ANTOINE MES te MIDDELBURG heeft
in 'n keurigen stand geëxposeerd piano's
uit de fabrieken van Smidt, te Berlijn
en Caveau, te Parijs en een Metzner-orgeL
Zooals men ziet, levert deze firma dus
niet alleen piano's uit eigen fabriek, maar
brengt zij ook meerdere merken van be
kende buitenlandsche fabrieken. De be
kende musicus Rubinstein, die vorig jaar
een tournee door ons land maakte, deed
dit met een Caveau-piano uit bovenge
noemde fabriek en bleek toen, hoe dit
merk buitengewoon voldeed.
