m 87»
Maandag 3 Mei 1926
4C!e «laargang
KWATTOFk?
Uw Zenywen
MIJNHARDT's
De lotgevallen nn Ma Fox.
VOLLE-MELK-REEP
heter dan Goed: DE BESTE
FEUILLETON.
Drukkers-Exploiianien:
OOSTERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
DeZeetiw
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersf 0.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 ct.
Bij abonnement belangrijke korting.
DE COALITIE VOOR GOED DOOD?.
De hoefijzer-corr- van het „Handels
blad" heeft in een viertal artikelen een
breedvoerige beschouwing gewijd aan de
jongste Kabinetscrisis en de daarmede
samenhangende vraagstukken.
Aan het slot van die artikelenreeks
komt hij tot de vraag of de coalitie nu
voor goed dood is-
En "het antwoord luidt:
„Alleen hij wiens kijk op de werkelijk
heid door den w e n s c h naar den dood
der coalitie geheel wordt beneveld, kan
(die meening hebben. Reeds in de 2e
Kamer is gebleken, dat Roomschen en
Anti-Revolutionairen al weer bereid zijn
om met elkander samen te werken (in
de Eerste weet men zelfs niets van een
verbreken der coalitie, ook niet bij de
C-H.l) en!, dat het wachten slechts is
op de Chr.-Historischen.
Voor de Roomschen trouwens is de
reden van conflict, vervallen: Het gezant
schap b 1 ij f t weg, zij hebben zich daar
bij neergelegd, waarom zouden zij dan
niet een coalitie terugwenschen, die ook
enkele van hun wenschen soms aan
een meerderheid hielp en die zij ach
teraf beschouwd noodeloos aan het nu
tóch verdwenen gezantschap hebben op
geofferd.
En voor de Anti-revolutionairen is de
mogelijkheid van politieke leiding voors
hands verkeken, terwijl er voor hen geen
reden tot virulent conflict heeft bestaan.
Slechts de C.-H. zullen nog wel niet
zoo aanstonds weer de oude woning zoe
ken- Het geschil met de Roomschen is
nu weggeruimd maar elke nieuwe coalitie
met Rome zal hen weder min of meer
compromitteeren in de oogen der ultra-
Protestanten- En bovendien is er, blij
kens hun houding bij de Kabinefe-formatie
èn blijkens die de A.-R. inzake het eom-
promis-Bern, ook wrijving tusschen hen
en deze laatsten- Veel zal, voor de moge
lijkheid van coalitie-herstel, natuurlijk af
hangen van de politiek van het tegen
woordige Kabinet- Stelt dat de C.-H. te
vreden, dan kan het wellicht nog lang
wachten op den dood dien het zelf zoo
vurig wenscht-
Maar men miskent toch steeds weder,
dat wat wij eens hebben genoemd „de
kracht van rechts" wanneer men meent,
dat alleen zulke concrete zaken de coalitie
weder bijeen zouden kunnen drijven.
Die zekere „unio mystica" van dr Kuy-
per wij hebben het reeds meer betoogd
bestaat tusschen de drie groepen
van rechts. Al zal zij nooit heigrepen
kunnen worden door diegenen zonder of
met weinig positief geloof, die zich niet
kunnen indenken in de geestessfeer van
den geloovige- Ze is een kracht van den
zelfden aard als die, welke democraten
ien behoudenden -samenbindt, b-v. ia de
Roomsche Staatspartijtot verbazing
en ergernis van sociaal- en vrijzinnig- de
mocraten.
Wie wat beseft van de waarde van
geloof in het leven, die verbaast of
ergert zich over zulk samenleven echter
niet
„Thans leven we nog, onder de astrale
heerschappij der oude antithese, in een
politiek van verticale scheidingen naar
ideëele tegenstellingen, welke politiek al
thans in elk der rechtsche groepen alle
klassen der bevolking samenbrengt- Dat
hetzelfde ter linkerzijde niet kon worden
vastgehouden is de zwakheid van links
geworden en het is misschien het onuit
gesproken besef daarvan dat, ter linker
zijde, wel eens wat al te vaak doet ge
wagen van het onnatuurlijke in de coalitie-
De coalitie zal hersteld wordenal
ware het alleen maar omdat, zooals de
heer De Vos van Steenwijk heeft gezegd,
men de dingen bet best leert waardeeren
wanneer men ze moet missen-
Wanneer?
Dat zal vooral afhangen van den coa
litiezin der Christelijk-Historischen.
En die zal mede bepaald worden door
de politiek van het kabinet-De Geer".
Met deze beschouwingen kunnen wij
ons in hoofdzaak vereenigen.
Het is een geheel onjuiste voorstelling
wanneer 'beweerd wordt, dat de rechtsche
partijen alleen bijeen werden gehouden
door hunne gemeenschappelijke belangen-
Was dat het geval geweest dan zou het
coalitie-gebouw reeds lang onder de
mokerslagen van de revolutionaire partij
en of door gebrek aan onderling vertrou
wen zijn bezweken.
Terecht 'constateert hier de heer Elout,
dat het hij de coalitie ging om diepere
beginselen-
De antithese is nu eenmaal een tra
gische werkelijkheid in het leven.
Zoolang de beteekenis daarvan wordt
ingezien zal ook de behoefte blijven be
staan aan samenwerking van allen die de
opperhoogheid van God erkennen-
Vandaar dat wij de hoop niet opgeven,
dat de rechtsche partijen elkaar weer
zullen vinden en dat wij het ondanks:
alle bezwaren en onaangenaamheden, die
zich voordeden als onze ta.ak beschouwen
op samenwerking aan te sturen-
Alle overhaasting moet hierbij worden
vermeden-
Maar wel moet steeds in het lichi'
worden gesteld welke groote beginselen
hier op het spel staan en welke ernstige
gevaren een uiteengaan van de rechter
zijde voor land en volk met zich brengt-
komen tot rust en
worden gesterkt door
Z^PIUWTABLETTEW
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
9) o-
Zelfs als hij kinderen op den weg of
in de weide aantrof, vervulde hij hen met
een ongekend gevoel van eerbied voor de
ernstige blikken waarmede hij hen gade
sloeg, en ofschoon zij dikwijls noten en
koek, waarmede zijne wijde zakken steeds
voorzien waren, en soms een halve pence
tusschen de knikkers waarmede zij speel
den, geworpen vonden, hetgeen een leven
dig gegrabbel veroorzaakte, lette de zon
derlinge man daar echter nooit op, maar
wandelde bedaard verder met zijn vossen-
stok in de hand. Eens had hij een meisje
zeer doen ontstellen, daar het, met een
zwaren korf beladen, in haar haast om
over het trapje bij een hek te klimmen,
waarheen John Fox ook zijn schreden
richtte, de bovenste sport met hare mod
derige voeten vuil maakte.
„Zeg eens, kleine meid", zeide John
Fox ernstig, met zijn vreeselijken hiero-
glyphisehen stok naar de modder wijzen
de' „zeg eens, hoe zal ik nu hier over
komen, zonder mijn broek vuil te maken?"
Het meisje, hevig ontsteld van zóó door
zulk een aanzienlijk persoon te worden
aangesproken, zette hare mand haastig
1 Mei-onlusten.
In de verschillende landen is de 1 Mei
dag rustig gevierd en is het niet tot rel
letjes gekomen. Maar te Warschau is
het Zaterdag tot bloedige botsingen ge
komen.
De communisten hinderden een socialis-
tischen stoet en kwamen daarbij in bot
sing met de arbeidersweer. Er werd ge
schoten, waarbij vijf personen gewond
werden. Volgens de tot dusverre binnen
gekomen berichten zijn in totaal 4 per
sonen gedood en meer dan 30 gewond.
Ook in Henhof kwam het tot botsingen
met de communisten, waarbij een per
soon gedood en veertien gewond werden.
Ernstige toestand in Engeland;
Zooals wij Zaterdag Teeds kort meld
den, is de staking in de Engelsche kolen
mijnen geprolameerd. Lang was er beraad
slaagd, telkens weer zonder resultaat,
maar toch werd even zoovele malen de
hoop gekoesterd, dat men elkaar ten laat
ste nog wel zou vinden. Het heeft niet zoo
neder en wilde de klei wegvegen met
haar halsdoek.
„Nu nog fraaier", zeide Mr Fox, haar
tegenhoudende, „dan zou uw moeder mooi
op u knorren. Ik weet er wel wat beters
op." Dit zeggende, kreeg hij zijn zakdoek,
veegde de modder af, en den doek ineen-
wikkelende, zeide hij: „zie zoo! in het ver
volg zult gij wel wat voorzichtiger zijn."
De kleine meid, geheel onthutst, maakte
terwijl haar de tranen in de oogen scho
ten, een diepe buiging en zeide: „Ja, mijn
heer."
„Ik geloof het wel, lieve kleine geef
dezen zakdoek aan uwe moeder; zij mag
hem houden Aoor de moeite van het was-
schen."
Het kind vloog met haar last naar huis
om haar ontmoeting te verhalen, en toen
haar moeder den zakdoek ontvouwde, viel
er een guinje uit.
Even haastig als het meisje zich naar
huis had gespoed, ging de moeder naar de
woning van John Fox, om het geld terug
te brengen.
„Wel", zeide deze, ,,'t is een oud speek
woord: klei is goud, en zoo is het ook hier
gelijk gij ziet; waarschijnlijk heeft het geld
in de modder gezeten. Wilt gij het niet
houden, geef het dan aan uw dochtertje;
mij behoort het niet."
De plaats waar John Fox gewoonlijk
's avonds was te vinden, was het huisje
van Tom Fletcher, slechts weinige schre-
rootgen zijnen Zaterdag is de mijnwerkers
staking een feit geworden.
De mannen, die belast zijn met de
noodzakelijke bedrijven, n.l. het het vrij
houden der mijnen van water, en andere
diensten, waardoor de mijnen tegen scha
de worden beveiligd, blijven hun function
waarnemen met toestemming der mijnwer-
kers-vereenigingen. In vele districten blij
ven ook de mijnpaarden tijdelijk onder den
grond een aanwijzing, dat men blijft
hopen, dat de toestand alsnog kan wor
den hersteld.
Het stakingsboricht heeft in het ge-
heele land diepen indruk gemaakt, vooral
onder de arbeiders zelf.
De stemming was 'in het geheel niet
voor een staking.
Vele zaken in levensmiddelen hebben
biljetten opgehangen, waarin aangekon
digd wordt, dat op crediet niet kan wor
den geleverd. De minister voor de volks
welvaart heeft een circulaire aan alle
gemeente- en graafschapsbesturen gezon
den, om de verzorging met levensmiddelen
en grondstoffen te verzekeren. De regee
ring kan terstond over ruim 300.000
vrachtauto's voor het vervoer beschikken
Men neemt aan, dat de kolenvoorraden bij
de gasfabrieken, de spoorwegen en in de
bunkershavens voor verscheidene -Aveken
voldoende zijn. ook al mocht het gelukken
den invoer van buitenlandsche kolen te
verhinderen.
De arbeidersleider Mac Donald, spre
kend op het vakvereenigingscongres,
noemde het besluit der regeering om de
onderhandelingen af te breken, waardoor
de staking noodwendig een feit werd, een
misdaad tegenover de gemeenschap. Het
was de regeering, die liet zwaard trok en
het nu aan het Engelsche volk voor
houdt. De regeering had besloten om den
levensstandaard van liet volk aan te
tasten.
Nog nooit had Mac Donkld een groep
mannen gezien, die met meer oprechtheid
en ijver streefden naar den vrede dan zijn
collega's. Hij en zijn vrienden zouden
naast de mijnwerkers staan, omdat hun
zaak rechtvaardig en billijk was.
Eenstemming keurde het congres de
beslissing van den uitvoerenden raad goed
en sloot met het zingen van de „Roode
Vlag". Bevan, secretaris der transport-
arbeidersvereeniging, deed in zijn rede een
beroep op eiken man en elke vrouw om
voor het heil der mijnwerkers te strijden.
De oorlog was verklaard door de regee
ring. Zij waren bereid liever eiken stuiver
te offeren en de kassen uit te putten, dan
te zien, dat de mijnwerkers in slavernij
werden gevoerd.
Lloyd George verklaarde in een rede
te Cambridge, dat elke burger moest ge
voelen, dat het zijn plicht was achter
de regeering te staan om de orde te hand
haven en de noodzakelijke diensten der
natie te organiseeren. Het land moest te
allen tijde voorgaan.
Het zal echter bij een mijnwerkerssta
king niet blijven. De conferentie van afge
vaardigden der vakvereenigingen heeft n.l.
besloten tót een algemeene staking in de
voor het dagelijksch leven belangrijke be
drijven. De staking zal morgen (Dinsdag)
ingaan, tenzij er een schikking wordt ge
troffen in het kolenconflict.
Door dit besluit zullen behalve de mijn
werkers ook het spoorwegpersoneel, de
transportarbeiders, de typografen, ook die
van de kranten, de metaalarbeiders en de
bouwvakarbeiders bij het conflict worden
den van zijne woning verwijderd, en het
was zeker dat men daar ook Mick Shay
kon aantreffen. Met deze beiden te praten,
scheen iets bijzonder aanlokkelijks voor
Mr Fox te hebben. Na zijne dagelijksche
wandeling had hij duizend dingen te vra
gen betreffende de plaatsen die hij be
zocht had en de menschen die daar woon
den, en dit gaf van zelf aanleiding, dat de
geschiedenis van de geheele streek in het
gesprek werd behandeld. De eenvoudige
scherts en het gezond oordeel dezer beide
dorpelingen hadden een bijzondere aan
trekkelijkheid voor hem; en inderdaad,
beiden waren van dien echten, ofschoon
ruwen, oud-Engelschen stempel, welke
noodzakelijk elk moet bekoren die beha
gen schept in ware scherpzinnigheid en
goede beginselen, al vindt men die bij de
geringste klasse en bij den nederigsten
stand.
Tom, gelijk wij gezien hebben, had een
zekere stuurschheid over zich, maar daar
bij een hart als goud. Mick was een geheel
ander mensch. Hij was niet ouder dan
vijfendertig jaar, lang en wat mager, maar
bijzonder sterk en vlug. Hij droeg altijd
een lichtgrijze buis met paarlemoeren
knoopen, en een witten hoed, daar zijn be
roep hem niet toeliet donkerkleurige klee-
ren te dragen. Zijn gelaat was wat lang en
smal en had een goedhartige, rustige uit
drukking. Hij was spraakzaam en vroo-
lijk van aard. In zijn jeugd werd hij voor
betrokken. Ook de gas-, waterleiding- en
electriciteitsbedrijven zullen voor een groot
gedeelte worden stilgelegd, zoodat het eco
nomische leven van Engeland vrijwel lam
geslagen zal zijn.
De regeering heeft reeds buitengewone
maatregelen getroffen. De uitvoer van ko
len uit alle Engelsche havens is terstond
verboden. In de kolendistricten, waar men
thans voor ernstige onlusten vreest, zijn
militairen aangekomen tot handhaving van
de orde.
Thomas, de leider van het spoorweg
personeel verklaarde, dat het land nog
nooit voor zoo'n ernstige crisis heeft ge
staan als thans.
De vakvereenigingsleiding heeft echter
den leden met bijzondere kracht tegen
het verwekken van onlusten gewaar
schuwd.
De algemeene staking zal niet omvatten
de werkzaamheden aan de ziekenhuizen.
De gezondheidsdiensten zullen normaal
voortgaan, evenals de diensten voor de
levensmiddelenvoorziening. Alle maatrege
len zijn getroffen om, voor het geval het
spoorwegpersoneel tot een sympathie-sta
king zou hesluiten, Londen van levens
middelen te voorzien.
De koning heeft den toestand van nati-
onalen nood geproclameerd, in verband
met de kolenstaking.
Korts Herlctite*.
Uit Wiesenthal wordt gemeld, dat
op het kerkhof aldaar het gedenkteeken,
opgericht voor den tijdens de Roerbezet-
ting door de Franschen terechtgestelden
koopman Schlageter in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag, door onbekende daders
zoodanig mét roode verf is besmeurd, dat
het gedenkteeken totaal is bedorven.
Het verzoenings- en arbitrageverdrag
tusschen Zweden en België is geteekend.
Het verdrag moet nog door den rijksdag
worden goedgekeurd.
Naar uit Barcelona bericht wordt, is
professor Jimenez A sua van de univer
siteit aldaar van zijn functie ontheven
zonder eenige verdere betaling van salaris
en naar het Marokkaansche eiland Cha-
farinas verbannen, omdat hij in de uni
versiteit opruiende redevoeringen tegen de
regeering had gehouden, welke tot onge
regeldheden en arrestatiën van studenten
hadden geleid.
Veertig duizend arbeiders van de
katoen-weverijen van het graafschap Lan
cashire (Eng.) zullen de volgende week
het werk neerleggen, in verband met een
besluit der patroons, om prijsverlaging te
gen te gaan.
Dte Riffs hebben weer uitstel, nu tot
6 Mei gekregen, om te antwoorden. Abd
el Krim zal eerst geraadpleegd worden.
Die vertegenwoordigers der Riffs hebben
verzocht een conferentie te mogen heb
ben met de Fransche en Spaansche gedele
geerden, om hun definitief antwoord op
de Spaansch-Fransche voorstellen mede
te deelen. t
Arbeid in b' r o o d b ak k e rij e n.
Op het 12 April door de gezamenlijke
werkgevers- en arbeidersorganisaties uit
het bakkersbedrijf den Minister gedaan
verzoek, inzake onderzoek naar eventueels
'wijziging van de arbeidswet 1919 betrek
king hebbende op het bakkersbedrijf, heeft
de Minister als volgt geantwoord:
wat wild gehouden en was hij werkelijk
een liefhebber van feesten en kermissen
geweest; dat kwam echter niet daar van
daan omdat hij lichtzinnig was, maar om
dat hij veel hield van allerhande spelen en
lichaamsoefeningen, als loopen, worstelen,
springen en dergelijke.
Hierin deed hij voor de besten niet on
der; maar eens brak het hem op. Bij een
worstelpartij bezeerde hij zich aan de knie
en behield daar een stijfheid in, en er wa
ren er die zeiden dat hij door deze grappen
zijn zaken op een ernstige wijze had ver
waarloosd. Dit moge zijn hoe het wil,
Mick werd algemeen voor een der schran
derste en geslepenste knapen gehouden
van de geheele buurt; thans ging hij door
voor een welgesteld man. Hij bleef meer
te huis en scheen al zijn worstel- en
springlust in zijn tong te hebben overge
bracht. Hij was een onvermoeid prater
en redeneerde op een bedaarden, maar
origineelen trant, die zeer pittoresk en
vermakelijk was, en alle dorpelingen die
minder bij de hand waren, gewoonlijk
spoedig in de war bracht.
John Fox hield er vooral van hem aan
den gang te brengen en hem te hooren
praten. Hij zeide, dat het gezicht eener
groene weide in de Meimaand, als zij ver
sierd is met boterbloempjes en madelief
jes, op hem dezelfde uitwerking had als
Mick te hooren redeneeren, want diens
stijl was evenzeer doorweven met bloe-
4,
Het was mij aangenaam in nevenver-
meld schrijven te lezen, dat het plan
bestaat om uit do gezamenlijke organisa
ties, die dat schrijven onderteekenden,
een commissie te benoemen, welke wil
trachten een zeer bevredigende regeling
te ontwerpen betreffende den arbeid in
broodbakkerijen. Ik hoop, dat de commis
sie in dit pogen mag slagen.
Aan uw verzoek, dat dezerzijds aan die
commissie een voorzitter en s°cretaris zul
len worden toegevoegd, meen ik niet te
moeten voldoen. Ambtelijke voorlichting
zal u desverlangd met de meeste bereid
willigheid verstrekt worden.
Ook kan ik niet toezeggen, dat geen
ontwerp tot wijziging van in de arbeids
wet neergelegde bepalingen betreffende
deze materie aan eenig college om advies
of rapport zal worden gezonden alvorens
het rapport dier commissie mij zal hebben
bereikt. Veel zal hier afhangen van de
spoedige totstandkoming van de voorstel
len der commissie.
Intusschen kunt u er zich van ver
zekerd houden, dat de voorstellen, die de
organisaties mij in onderling overleg zul
len voorleggen, ten zeerste mijn belang
stelling zullen hebben en dat ik die gaarne
grondig zal overwegen.
Ik wil hierbij opmerken, dat de voor
stellen der commissie in waarde zullen
winnen indien daarbij rekening wordt ge»
houden met de verlangens van organisa
ties, wier belangen wellicht niet samen
loopen met die van de onderteekenaars
van nevenvermelden brief; ik denk hierbij
b.v. aan de joodsche bakkers en aan plaat
selijke afdeelingen.
Plakken van rentezegels bij
werkverschaffingen. 1
Door den Minister van Binnenl. Za
ken en Landbouw is ter kennis van de
daarvoor in aanmerking komende gemeen
tebesturen gebracht dat, nu door onder
scheidene uitspraken van den Oentralen
Raad van Beroep is komen vast te staan,
dat voor de te werk gestelden bij verschil
lende van Rijkswege uit hoofde van werk
verschaffing gesubsidieerde werken geen
rentezegels behoeven te worden geplakt.
Het komt den Minister gewenscht voor, dat
maatregelen worden getroffen, waardoor
voor de geplaatste arbeiders niet alle Voor
deden welke voortvloeien uit een regel
matig plakken, verloren gaan. Na overleg
met den Minister van Arbeid heeft de
Minister van Binnenlandsche Zaken beslo
ten te bepalen, dat voortaan aan de te
werkgestelden bij de hiervoor bedoelde
werkverschaffingen, die aantoonen, dat zij
over een kalenderweek een zegel ingevolge
de Invaliditeitswet hebben geplakt, boven
het weekloon een bedrag van 25 cent
wordt uitbetaald. Vanwege het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken wordt
in dat bedrag eenzelfde percentage bijge
dragen als voor het werk zelf is toegezegd.
Dte betrokken gemeente zal in de uit deze
regeling voortvloeiende kosten dezelfde
bijdragen dienen te betalen als is vast-
gesteld in de loonen. Het verdient aanbe
veling aldus de Minister den betrok
ken arbeiders aan te moedigen, om zoo
men en schakeeringen en onuitputtelijken
humor. Hij had een bijzondere manier
om de dwaasheden der menschen aan te
toonen, door ze tot uitersten te overdrij
ven. Zoo verhaalde Mr Fox eens op een
avond, dat hij onderscheidene landen had
bezocht en dat hij het eene van de groot
ste geriefelijkheden, zoowel als een van
de beste waarborgen tegen ongesteldheden
gevonden had, het overal meer en meer in-
onbruik-geraken van zachte veeren bedden
en dik gevulde stoelen.
Ze veroorzaken vadsigheid en loom
heid", zeide hij, „en zijn in heete luchtstre
ken een wezenlijke plaag; ik slaap bij
voorkeur op een matras."
„Wel, het verwondert mij", hernam
Mick, „dat gij maar niet dadelijk op een
brits gaat slapen. Als een matras zooveel
gezonder is dan een veeren bed, hoeveel
aangenamer en gezonder dan een matras
moet dan niet eene brits zijn. Zie eens,
gij zit nu op een stoel met matten zitting
gelooft gij dat gij ook maar iets gezon
der zoudt zijn zoo gij op dien houten drie
voet zat? Neen, dan zoudt gij noch sofa,
noch stoel moeten gebruiken, maar u
slechts moeten bedienen van een paal of
plank. Of wat dunkt u van een eenvoudi-
gen takkenbos, met hier en daar een
doorntje er in? Dat zou bijzonder koel en
gezond zijn en een volmaakte waarborg
tegen weelderige vadsigheid."
(Wordt vervolgd.) t
