40e Jaargang
I
Ho 155
Zaterdag 3 April 1926
Au Bon Marché
Bank voor Zeeland
EERSTE BLAD.
Specialiteit Heeren-Modes
2en PAASCHDAG GEOPEND
HET ADRES
A. WILKING
Kerknieuws.
Alle Bank- en
Effectenzaken
Sit «timmer bestaat uit drie bladen
Kortemeestraat 17-19
BERGEN-0P-Z00M
GOES.
lerseke, Kapelie, 's-Heerenhoek
In den oor-
te woest en
fleegd, had
lachten in
Is zoo aan
len, daarop
welke ge-
ontslagen
linde, waar
laats, nóch
Inissen ooit
la 5 jaren
li wilde nu
|komen, om
bereiken
mislukte.
Je volgende
emakers te
lionderdsten
Iveer zeven-
pij als boo-
I avonds de
ssen en in
Iniissie van
Iers-examen,
laren is af-
lij beëedigd.
ïienst, maar
Iprake. Voor
Iboédelschei-
]hij het kos-
wiens be
boer was,
Ijaardag nog
1 van Nieuw-
J vorige jaar
lij huwde op
lu 57 jaren
Iravond zijn,
frswinkel te
een, met de
in een hoe-
Ibedrage van
|ank meester
3rd de vlucht
il in minder
fee juweliers-
geteisterd.
je. Maandag-
raalf had te
de stad een
Een onbe-
Ite onder de
I nieuw rijwiel
plaatst stond,
en, den dief
slaagde erin
Isnappen.
leen zwijn.
administra-
lesantren, Fe
lle tuinen op
«gevallen door
fid reeds eeni-
betreffende
ver van zijn
og er op een
gure gedierte
foe gewapend
vijl hij als ge-
omgehangen-
|tond de heer
een moeras,
fels later bleek
zich zag af-
respectabalo
Ie slagtanden.
heer B- niet
iling te nemen
Ir drie schoten
'jatste met den
puder van het
111 ter niet doo-
|n gevecht op
is De heer
hden aan ban
tling het zwijn
In de linkerzij
loodsnood zijn
(dit wapen met
et dier in het
was beslecht-
i in een ïneei
zwaar bloe-
e Menadonees
en het duurde
ni opdagen.
ma<akt de heer
het naar om-
t zal wel lan-
eer geheel de
an April, uitga
oofdred. Gerh.
en reproductie
olieverfschil-
„Entre-acte".
i noemen wij:
dr G. Catha-
r in Touraine,
allerliefste tee
naar een foto-
nnst door L. v.
tioote Pier. De
kruis hij den
van L. Roelfse-
;abeth Zernike.
wels. De zwarte
Vigman. En ve
en". Ook voor
het conflict
or dr A. Goslin-
Universiteit. Dit
rsmaatschappij
rschenen, bevat
artikel van dr
islinga geschre-
ng", döch door
geweigerd. Een
het „Algemeen
om en Cultuur"
kukkers-Exploitanten:
90STERBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. tl; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHU1J, L. Burg. Tel. no. 259
Maandag, Tweede Paaschdag, verschijnt
„De Zeeuw" niet.
BIJ HET KRUIS.
Ik heb op Golgotha gestaan
En zag 't gelaat van Jezus aan,
Dien men als een ellendeling
Aan het vervloekte kruishout hing-
Daar rees zijn lichaam angstig bloot
Zijn oogen duistrend naar den dood,
Handen en voeten smart-gekromd,
Den mond in drogen dorst verstomd.
Is dit een Heiland naar mijn wensch,
Een veeg en afgefolterd mensch?
En kan dit zwartgeronnen bloed
Een balsem zijn voor mijn gemoed?
Toen heeft mijn ziel tot U geschreid
In groote godverlatenheid:
Heb met ons beiden medelij,
O Heer, verlos Uzelf en mij.
Toen doofdet Gij der zinnen schijn
Als lampen, die niet noodig zijn.
En als een lauwe regen viel
Uw bloed in mijn verlepte ziel.
Toen zag ik dwaze zwakkeling
Den HEER, Die voor den hemel ging,
Die al mijn zonden en mijn smart
Leed aan zijn doodbekropen hart-
Wat wordt Uw bitterheid mij zoet!
O Heer, er daalt een honingvloed
Van liefde uit Uw gescheurde zij,
Gij dorst en derft en lenigt mij-
Ik weet; voor wien Gij sterven' woudt',
Aan dit van God vervloekte hout
Ik moest daar hangen, ziel en lijf
Der wereld tot een tijdverdrijf.
"Gij wilt U geven, en Gij sterft
Voor mij, die dikwijls van U zwerft.
Maar in mijn weergekeerd gemoed
Leeft Gij, en Gij leeft mij voorgoed-
Aanzie, aanzie mijns harten rouw
Eu ken, die U niet kennen wou.
En' gon uw feilen moordenaar
Een woord van troost, een enkel maar.
Ik weet wel, dat Gij mij bemint
Maar ach, een ongehoorzaam kind
Zal schreien en niet zijn gerust
Eer 'tis getroost en afgekust-
Wat wordt Uw Jutterheid mij zoet
"O Heer, er IS een honingvloed
Voor mij, die overal U zocht
'En aaea het kruis U vinden mocht-
W. DE MÉRODE.
Antirevolutionair—OhrïstelifK historisch.
Groen van Prinsterer zei dus:
In beginsel is elk Christen antirevo
lutionair.
Groe* stond op dien naam .en sloeg af
telke poging om hem in discrediet te
brengen.
„Antirevolutionair. Ik mag niet
afzien van een titulatuur met wier eigen
aardigheid onze partij, in strekking en We
zen, zou te niet gaan.
Ghri-stelijk-historisch hen ik wèl, zegt
deze èn gene, maar niet antirevolutionair.
Efcze distinctie (onderscheiding) ver
werp ik.
Immers het kenmerk der Christelijk-
historischo rigting is dat zij! het beginsel
der revolutie bestrijdt. Wederkeerig ligt
de kracht der antirevolutionaire partij in
baar christelijfcein en historischen grond
slag."
Of zooals prof. Diepenhorst hét
dezer dagen concludeerde:
Antirevolutionair èn Ohristelijk-Historisch
bedde wilde Groen zijn.
Niet CJhristelijk-historisch met afwijzing
van het antirevolutionair.
Ook aiet antirevolutionair met kleinee-
ring mn het Ghristelijk-bistorisch.
Wat dit laatste aangaat, herinnert hij
aan 't bezwaar van ds Djoedes tegen dien
naam „Ohristelijk-Historisch" en daarop
gevolgde opmerking van dr Kuyper dat
„Anti-Revolutionair" he-enwijlst haar het
geen de partij niet, en „Christelijk-
Historisch" naar hetgeen zij wel wil:
Prof. Boedes (in het tijdschrift „Ker
kelijke belangen") vond de benaming
„Chr.-Historisch" niet duidelijk en achtte
het gebruik alleen van den naam „Anti
revolutionair" beter.
Waarop „Die Herautopmerkte:
„Op de vraag van den Hoogleeraar,
-of anti-revolutionair en Ghnstelijk-histo-
risch verschilt, verklaren we, als onze
Prachtsorteering»
Groote verscheidenheid in modellen.
Vanaf f2.50 tot f 11.50.
m-ee-ning, dat, gelijk een anti-oo-rlog!s-ver-
bond en ©en vredeverbond slechts in zoo
verre verschillen, dat het ©erste zegt wat
men niet,'t tweede wat men wel wil, ook
die beide benamingen onzer richting de
zelfde zaak, eerst in ontkennend-en en
dan in thetischen zin uitdrukken. Pat
eerst de naam „antirevolutionair" meer
in zwang was, en thans de andere meer
gebruikt wordt, toont slechts dat onze
richting positie heeft genomen en zich
meer bewust wordtj. wat ze in plaats der
Revolutie "begeert."
Plus nog eens: A.-R. zegt waar de
partij tegen wenscht te ageeren; en
C.-H. wat zij als haar positieve be
lijdenis beschouwt. Christelijk, dat wil zeg
gen; Er staat geschreven. Historisch wijst
op: Er is geschied.
E|ö Schrift en de Historie maatstaf en
ke-n bron.
Er staat geschreven de
Schrift.
Er is geschied de historie.
Waarmede- Groen verklaarde van harte
in te stemmen, en waarop hij herhaalde
lijk, -steeds meer verduidelijkend, terug
kwam.
„In g-c-en staatsregtelijke theoriën"
zoo isprak hij „in de belijdenis van het
Evangelie ligt mijne kracht.
In de belijdenis van het Evangelie ligt
de diepste grond van dijji weerzin dien
ik steeds in de sfeer der politiek ontmoet
heb; maar ook van de liefde die mij
door bet Volk betoond is; maar ook
van de kracht die onze rigting aan volks
geest en volksgeweten ontleent."
In beginsel is elk Christen antirevolutio
nair. Maar ér zijn er die aan het libe
ralisme de hand reiken en voor „het
evangelisch beginsel in den antirevolutio
nairen vorm beducht zijn". Plus zoo
wierp men hem tegen verdeelt gij "de
natie in tweeën.
Evenals Kuyper later zon beschuldigd
worden dat hij de natie verdeelde in
Christenen en Paganisten.
Voor Groen, zoowel als voor Kuyper
een valsclie beschuldiging.
Groen (wij nemen hier de resumeering
v-an Prof. Diepenhorst over) bedoelde liet
zoo: „In beginsel is elk Christen antire
volutionair" dat is de ©ene pool.
„Menig zoogenaamd liberaal (staats-
regte-lijk aan volkssouvereiniteit ver
knocht) is desniettemin een geloo-vig
christen" dat is de "andere pool. 't Een
tó met 'tander geenszins in strijd. Even
min als antirevolutionair en Christelijk-
historisch.
En Kuyper herinnerde er aan dat hij
slechts gesproken had van paganistische
factoren, die bezig waren openbaar té
worden.
Een feit, dat niet te loochenen was, en
steeds meer als zoodanig wo-rdt gezien
en doorvoeld.
Die 'scheidslijn is noch door Groen noch
door Kuyper uitgedacht of getrokken. Zij
is; er, gelijk zij er steeds w-as.
De opstand in Syrië.
Uit Beiroet wordt aan de bladen ge
meld, dat de Donderdagochtend in het
Zuidelijk Libanon-gebied ingezette op.
marsch onder gunstige omstandigheden
wordt voortgezet. De Drusen werden
krachtig aangevallen, ze vluchten in wan-
orde, vele lijken op het strijdtooneel ach
terlatend. De actie wordt nog voortgezet.
Anderzijds had een Fransche afdeeling
een ernstige schermutseling met een ben
de rebellen, die met ernstige verliezen
werd teruggeslagen.
Het communisme rondom en in Parijs.
Zooals te verwachten was steken de
communisten in Frankrijk weer geducht
den kop' op eii verdubbelen hun propa
ganda. Zij brengen op het oogenblik voor
al groote beroering in de industrie en in
sommige openbare diensten. Zoo langza
merhand gaat het naar een groote actie
in de posterijen toe.
In de industrie zijn thans verschillende
loonbewegingen op touw gezet en vooral
in de metaalnijverheid dreigt het elk
oogenblik tot conflicten te komen.
Bij het Hispona Suiza waren de werk
willigen onvoldoende beschermd, doch bij
de Citroen, Renault, Dalage, Belville,
Panhard en Levassor automobielfabrie
ken konden de'talrijke werkwilligen door
de politic-bescherming aan het werk blij
ven. In de vliegtuig-industrie zijn allen
op hun post, doch in de metaalfabrieken
van Seine et Oise staken 8000 op de
18.000 man.
Korti berichten.
Wegens gebrek aan materiaal wordt
het treinverkeer voor het personenvervoer
vanaf 15 Mei in Rusland ingekrompen.
Onlusten zijn te Calcutta (Engelsch
Voor-Indië) uitgebroken tusschen Hindoes
en Mohammedanen; er zijn 100 personen
gewond. i 1
T-e, Glasgow is een ernstige influenza-
epïdemie uitgebroken. Het aantal lijders
wordt op '20 duizend geschat. Vooral po-
litie-agenten en bestuurders en conduc
teurs der trams wo-rden aangetast.
De Prins van Wales is hersteld,
doch heeft zijn uitstapje naar Biarritz
moeten uitstellen. Hij blijft derhalve op
York-house.
De Prinses Victoria van Engeland
wordt steeds zwakker, ofschoon de long
ontsteking afnemende is.
Geen kermis.
In een vergadering te Leeuwen van den
kring Maas en Waal van den N.G.B. is
met algemeene stemmen besloten aan de
gemeentebesturen van Maas en Waal het
verzoek te richten in het rampjaar 1926
geen kermisvermakelijkheden toe te laten.
De vergadering was van oordeel, dat het
schande zou zijn, wanneer een deel van
de gelden, door medelijdend en liefdadig
Nederland geschonken, indirect aan ver
makelijkheden zou verkwist worden.
Het v e r s tr e k k e n van v r ij -
stellingen v-oor de Vaccinatie.
Dr Schoute verzoekt o-ns opneming van
onderstaande: Naar aanleiding van de be
richten, den laatsten tij-d in de Pers ge
daan, is door ons een bespreking ge
houden met de beide betrokken genees-
heeren. Als resultaat dier bespreking kun
nen wij, U meedeelen, dat in den ver
volge ook deze doktoren, gelijk allé an
dere, dergelijke vrijstellingen alleen zul
len verleenen op grond van zuiver me
dische en dringende redenen. Ter ver
krijging van eenheid van inzicht omtrent
het vraagstuk welke redenen dringend'
moeten worden geacht, zal dit onderwerp
over eenigen tijd een punt van weten
schappelijke behandeling uitmaken in een
vergadering der Afdeeling Walcheren der
Ned. Mij,, tot bevordering der Genees
kunst. (w.g. Dr v. d. Bijl, voorzitter der
afd. en dr Schoute, voorz. v. d. afd.
Raad.
(Het betreft hier een bericht in enkele
bladen, dat twee iMiddelburgsche artsen
op ruime schaal vrijstelling van vaccinatie
gaven. Red.) 1 i
Bij de dir. belastingen zijn met in
gang van 16 April a.s. verplaatst de kom
miezen le kl. A. Thompot van Hansweert
„Albatros" naar Bath en P. de Werker
van Bath naar Rotterdam; en de adjunct
commies J. G. H. Ehrenburg van Zierik-
zee naar Den Haag insp.
Vllasingen. Dia hieer G. F. Lindeijar, lid)
van den geimeenterala.d1 heeft aan B|. en W.
schriftelijk de vraag gesteld1 of het waar
is', dat met ingang van het a.s. seizoen,
als knecht bij) het gemeentelijk Badbedrijf,
een gepensioneerd sergeant-majoor der
marine wordt aangesteld!."
Zoo ja, dan vraagt de heer Lindeij'er
of dat niet in strijld is met de onlangs
door den raad uitgesproken meening, dat
het tegenover wachtgelders pn werkloozen
onbillijk is om gepenskunneerden in dienst
tej nemen, en hij vraagt ten slotte of
B. en W. bereid zijn toe te zeggen, dat als
iemand voor het Badbedrijf of voor een
andere tak van gemeentedienst noodig
is, hiervoor niet in de eerste plaats gepen-
sionneierden aangesteld zullen worden,
zoolang er nog wachtgelders en een groot
aantal geheel of gedeeltelijk werkloozen
zijn.
Kapelie. Gistermorgen werd de al
leenwonende bejaard© B- A. alhier dood
in zijn bed gevonden. Vermoedelijk is hij
reeds den vorigen nacht gestorven.
Domburg. Alhier brak ©ergisternacht
door onbekende oorzaak in het gebonwl
van de gemeente Electrische Centrale,
staand© aan den West weg', een hevige
brand uit. In korten tijd was het geheele
gebouw een prooi der vlammen. E|e ge
meente is nu zonder electrisch licht.
Voor vele inwoners heeft deze brand
onaangename gevolgen. Voor de hotels
is wel de grootste zorg, of vóór het
a.s. badseizoen weer op electrische ver
lichting kan worden gerekend.
Da afgebrande centrale is in 1920 in
werking gesteld door de A.Z.E.M- Ze le
verde alleen stroom in de avonduren.
Bij de liquidatie dezer maatschappij is
de centrale in het openbaar verkocht
en gekocht door de gemeente. Kort gele
den was er een uitbreiding aangegeven
ingevolge ©en contract met het Rijk dat
voor het versterkingsstation van 'den Te
lefoonkabel naar Engeland uitbreiding van
d© 'stroomlevering ook overdag behoefde.
Diaarvoor wals een bijgebouwtje gesticht,
dat is behouden.
lerseke. Terwijl de motorboot van den
heer de K. aan 'tvisschen was op een der
peroeielen in de Bioomlkil, bemerkte die
bemanning, dat van den wal ©en hond
kwam aangezwommen. Zeker met laag
water van den dijk gekomen en op de
aandplaJat verzeild geraakt, wilde het beest
naar den overkant zwemmen. Die boot
zette zijn ongewone vangjst (een ""groote
trekhond) te lerseke aan den wal.
Breskens. Gisteren is de nieuwe tram
lijn van Breiskens over Groede, öadzand
en Retrenchement naar Sluis in zijn ge
heel voor passagiersverkeer opengesteld.
Ter gelegenheid van die opening maakten
de directie en de gedelegeerde commis
saris een rit met de gemeenteraden en
secretarissen van Sluis en Retranchcment,
Welke laatste gemeente door d© opening
van deze1 lijn uit haar isolement wordt
verlost. Te Retranphement werden de a'an
dan rit deelnemende personen met muziek
ingehaald; daar en te Sluis had een offi
cieel© ontvangst op het stadhuis plaats.
Die maatschappij bood haar gasten te Sluis
een maaltijd aan.
Aagtekerke. Alhier is benoemd tot lid
van den gemeenteraad, in de vacature
ontstaan door bet overlijden van den heer
J. de Visser, de heer P, Wisse Jz.
Westkapelle. Dezer dagen vond een
landbouwer bij het wieden op een stuk
bouwland onder de duinen een halven
gouden rijder. Het geldstuk ziet er zeer
gaaf uit en draagt het jaartal 1760. Zooals
men weet, was een rijder een gouden
muntstuk in 'tonde Nederlandsche munt
stelsel ter waarde van 14 gulden; er
waren ook halve rijders van 7 gulden.
Na 1795 zijn geen rijders meer geslaglen.
voor Manufacturen
Barnes- en Kinderconfectie
Tapijten - Gordijnen
Bedden - Ledikanten en
aanverwante artikelen is
GOES HULST
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Ouderkerk' aan den IJsel
D. Th. Keek te Garderen; te Wagen
borgen G. Strating te Gasselternijveen;
te Linschoten (toez.) D. Plantinga te
Elburg; te O. en W. Souburg dr J. Th.
Ubbink te Uithnizermeeden (Roodeschool)
prov. Groningen.
Aangenomen naar Groesheek (toez.)
door dr M.*v. Rhijn, secr. der N. G. S. V.
te Driebergen; naar Grootegast door
W. A. Noest te Metslawier.
Bedankt voor Lutten aan de Dedems-
vaart door S. H. J. Voors te Opperdoes.
Ghr. Geref. Kerk.
Tweetal te Biezelinge L. de Bruijne te
Zwolle en A. Grappen te Vlissingen.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post,
Losse nummers
f S.i
f 8.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels fl.20, elke regel meer 30 et
Bij abonnement belangrijke korting.
Baptisten Gemeenten.
Beroepen te Hengelo D. Prins te Am
sterdam; te Stavoren J. van Dongem
te Hoorn.
DirectieMr. DL VAN BERCKEL, JOS VELTHOIJSE.
Kanttor Broote Markt 21. Telefoon 74 (2 lijnen).
Correspondentschappen
Een misleidend beroep.
Prof. Kuyper toont in „De Heraut" o.a.
met de volgende feiten de onjuistheid aan
van het telkens herhaalde beroep der af
wijkende theologen op dr A. Kuyper en
Prof. dr H. Bavinck.
De strijd over het Paradijsverhaal is
niet nu voor het eerst in onze Kerken aan
de orde gekomen. Het is de derde maal,
dat een predikant in onze Kerken hier
over beroering heeft verwekt. En het is
noodig, nu men telkens op Dr A. Kuyper
en Prof. Bavinck zich beroept, thans de
feiten die toen zijn voorgevallen, publiek
te maken.
De eerste maal is de zaak aan de orde
gekomen bij Dr H. Jansen, die bij zijn
catechetisch onderwijs ook een andere op
vatting van de slang enz. verkondigde.
Deswege aangeklaagd, wilde hij de zaak
voor de Generale Synode brengen, omdat
hij beweerde, dat ook met deze afwijkende
denkbeelden hij predikant in onze Kerken
kon blijven. Hij meende daarvoor zich
zelfs te kunnen beroepen op Prof. Ba
vinck, wiens leerling hij was. De Classis,
die mij in deze zaak advies vroeg, deelde
mij het beroep, dat Dr Jansen op Prof.
Bavinck deed, mede. Zoodra ik dit bericht
ontving, heb ik, inziende welk een bittere
strijd daardoor in onze Kerken ontstaan
zou, vooral wanneer de naam van Prof.
Bavinck hierin betrokken werd, me naar
Den Haag begeven om mijn vader, die
toen nog leefde, te vragen, wat mij te doen
stond. Zijn antwoord was, dat, hoe moei
lijk de strijd ook wezen mocht, ik daar
voor niet terug mocht deinzen, want dat
onze Kerken op dit punt niet mochten
toegeven, zelfs al zou dit tot een breuke"
te Leeuwarden, heb ik me terstond naar
Prof. Bavinck te gaan en persoonlijk de
zaak met hem te bespreken. Naar dien
raad heb ik gehandeld. Ik heb Prof. Ba
vinck medegedeeld welke moeilijkheden
ontstaan waren, hoe Dr Jansen zich op
zijn autoriteit beriep, en hem gevraagd,
of dit beroep juist was. Prof. Bavinck
heeft dit beslist ontkend en verklaarde
me, dat Dr Jansen met deze afwijkende
opvatting ook naar zijn oordeel geen pre
dikant in onze Kerken blijven kon. Aan
Dr Jansen is dit medegedeeld; hij heeft
toen zelf Prof. Bavinck bezocht en na de
bevestiging van dit oordeel van zijn eigen
lippen vernomen te hebben, "heeft hij zijn
ambt neergelegd. Er zijn getuigen, die be
reid zijn dit laatste te bevestigen.
Het tweede geval heeft zich voorgedaan
met Ds Netelenbos op de Synode te Leeu
warden. Prof. Bavinck was benoemd in
de commissie, die deze zaak te onderzoe
ken had. Maar tijdens de Synode werd
hij ziek en moest naar huis wederkeeren.
Zijn plaats in de commissie werd door mij
ingenomen. Terugkeerende van de Synode
te Leeuwarden, lieb ik me tesrtond naar
hem begeven en hem uitvoerig meege
deeld, hoe de zaak geloopen was en hem
het rapport laten lezen. Nu had Ds Ne
telenbos zich meermalen uitgelaten in
dien zin, dat Prof. Bavinck aan zijn zijde
stond. 'Des te meer stelde ik er prijs op,
toen de procedure geëindigd was, het oor
deel van Prof. Bavinck zelf te vernemen.
Prof. Bavinck nu aarzelde geen oogen
blik met te verklaren, dat de Synode van
Leeuwarden niet anders had kunnen han
delen. Hoeveel persoonlijke sympathie hij
ook voor Ds Netelenbos had, Ds Netelen
bos was niet te handhaven, zeide hij. En
ook op de Synode te Leeuwarden liep het
hoofdgeding over het Paradijsverhaal.
Nu beweer ik niet, dat de gevoelens
van Dr Jansen en Ds Netelenbos met dat
van Dr Geelkerken op één lijn staan. Hoe
Dr Geelkerken zelf over het Paradijsver
haal denkt, "is nog altoos onzeker. Uit de
vage antwoorden, die hij gaf, en telkens
weer wisselende houding, die hij èn bij de
Classis èn op de Synode aannam, is des-
aangaande geen zekerheid te krijgen. Wat
alleen zeker is, is dat Dr Geelkerken ver-
A
