DE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
Uit it Froiineie.
Getrouw tot in den dood.
Merwys.
land- en Tninbonw.
FEUILLETON.
TAN
"WOENSDAG 31 MAART 1926, No. 153.
Een mobilisatie-kruis?
Binnenkort zullen de ex-gemobiliseer-
den op Zuid-Beveland in de gelegenheid
worden gesteld een mobilisatie-kruis te
aanvaarden. Wij weten niet, of velen daar
van gebruik zullen maken en of de be
trokkenen daaraan veel waarde toeken
nen. Wij spraken er met niemand over.
Maar zou bet geen overweging verdie
nen, al dat geld, dat wordt besteed aan
die kruisjes en aan de feestelijkheden, die
men blijkbaar te Goes wil organiseeren, te
storten in de kas van het fonds voor on
dersteuning aan die gedemobiliseerden,
die er zoo hoogst ongelukkig aan toe zijn.
Vorige week is er nog in de Tweede
Kamer door woordvoerders van verschil
lende politieke partijen over gesproken.
Er zijn tal van vroegere militairen, die
tijdens bun diensttijd ongeneeslijk of zeer
langdurig ziek of zwak geworden zijn, zoo
dat zij niet of niet voldoende in hun on
derhoud kunnen voorzien.
Zeker, er is een commissie, die bun uit-
keeringen geeft, maar zij moet kunnen
vaststellen, dat de ziekte i n en d o o r den
dienst is ontstaan. En nu is er zulk een
groote catgorie, die er ellendig aan toe is,
maar geen ondersteuning krijgt, vanwege
dat „inendoor den dienst".
Wij vragen daarom slechts; waaraan is
nu meer behoefte, aan feestvertoon (al ne
men we aan, dat dit een wel wat late
dankbetuiging is aan de vroegere gemobi-
liseerden) of aan een ondersteuning van
bovenbedoelde mobilisatie-slachtoffers?
De N.V. Stoomtram Walcheren on
dervindt op haar route Middelburg
Domburg de laatste jaren veel concurren
tie van de autobussen dor N. V. „de
Nieuwe Walcheren" en dit heeft haar
doen besluiten tot liet zelf in dienst stel
len van autobussen, welke over dezelfde
route zullen loopen als die van den be-
staanden autobusdienst- Tegen de zomer-
drukte hoopt men de nieuwe bussen te
doen kunnen rijden-
Goes. Maandagavond hield de A. R.
Kiesvereeniging haar derde cursusverga
dering- Na de opening der vergadering
las de voorzitter, dhr N- J. Bastmeijer,
een gedeelte van Jeremia 17 en sprak
vervolgens een kort welkomstwoord- Hoe
wel bet geringe aantal bezoekers teleur
stelde, was de voorzitter toch "dankbaar
dat ook meerdere dames van haar belang
stelling blijk gaven en daardoor de vele
mannelijke leden der K. V. beschamen.
De voorzitter deelde vervolgens mede,
dat bij de 70sten verjaardig van den
hoofdredacteur van „De Zeeuw" den heer
J- "Buijse, een deputatie van het bestuur
namens de kiesvereeniging den jubilaris
complimenteerde en bracht den dank van
den beer Buijse hiervoor over-
Vervolgens was het woord aan den
beer R. Buitenhuis, die een referaat hield
over „Overheid en Zondagsrust"- Spr.
begon met er op te wijzen hoe verschil
lend dit belangrijke vraagstuk werd en
wordt beoordeeld en wat de historie te
dezen Opzichte leert.
Spr. ging na den oorsprong en de be-
teekems der Zondagsrust als natuurlijke
en sociale eisch en sprak voorts over de
Zondagsheiliging-
Bij de bespreking der Overheidstaak
en der Overheidsbemoeiing in deze wees
spr- op de bestaande Zondagswet en
haar gebrekkigheid, de moeilijkheden die
de Wetgever bij de regeling dezer ma
terie in de practijfc ondervindt, de betee-
kenis der plaatselijke omstandigheden, den
aard der bevolking e-d.
Eindelijk noemde spr- meerdere zaken,
die in verband met de handhaving en
bevordering der Zondagsrust de aandacht
van den wetgever bebooren te hebben,
als b-v. het in het openbaar verkoopen
op Zondag, optochten met muziek, pu
blieke vermakelijkheden, gemeentelijke ex
ploitatie-
Op dit uitvoerige en principiëele goed
gedocumenteerde referaat volgde een ge-
Schets uit de Russische revolutie.
54) o—
Het beivel was in minder dan één
minuut uitgevoerd en de polsen van dok
ter Brenzilof torsten het koude ijzer.
Vijf minuten ging de marsch ongestoord
verder, toen zeeg de vrouw, wier krachten
ten eenenmale waren uitgeput, bewuste
loos ter aarde.
Dokter Brenzilof en de beer Petrof scho
ten toe om haar te helpen; doch de bul
derende stem van Presto gebood hen, zich
niet van hun plaatsen in den stoet te ver
wijderen.
„Ziet ge nu, dat de arm van uw God te
kort is om te helpen?" snauwde de com
mandant den dokter toe. „Maar ik zal
niet in zijn plaats treden en laat het
mensch den kogel geven."
Onder het uitspreken der laatste woor
den wenkte hij een soldaat. „Jaag haar
een kogel door 'thart!" beval hij. „Maar-
ik waarschuw je, schiet niet mis!"
„Commandant Presto", zoo sprak thans
dokter Brenzilof, „ik kan den laffen moord
op een weerloos# vrouw nipt verhinderen;
animeerde bespreking, waarbij vooral de
practische zijde dezer zaak naar voren
werd gebracht.
Nadat op voorstel van het bestuur nog
besloten was, dat getracht zal worden
om Mr Th- Heemskerk bereid te vinden
om voor onze Kiesvereeniging in een open
bare vergadering 'n politieke rede te hou
den, werd de vergadering met dankzeg
ging gesloten-
Waarde. Onze dorpsgenoot M. Sonke
is met ingang van 24 April a.s. benoemd
tot agent van politie te Amsterdam.
Heinkenszand. Maandagmiddag verga
derde de Gemeenteraad. Voorzitter de bur
gemeester. Aanwezig zijn alle leden.
Na opening der vergadering worden de
notulen van de vergadering van 26 Febr.
1926 gelezen en onveranderd vastgesteld.
De voorzitter deelt mede, dat de wijzi
ging der gemeente-begrooting voor het
jaar 1925 door Ged. Staten is goedge
keurd; dat het aandeel der gemeente in de
kosten van den keuringsdienst van waren
voor 1926 bedraagt f 205,40; dat van den
keuringsveearts, hoofd van dienst, in den
gemeenschappelijken keuringsdienst van
vee en vleesch in den keuringskring Hein
kenszand is ontvangen het verslag over ge
noemden dienst over het jaar 1925; dat
op 22 Maart 1926 opneming van de boe
ken en kas heeft plaats gehad bij den ont
vanger dezer gemeente; dat de kiezerslijst
dezer gemeente voor het dienstjaar 1926-
1927 is vastgesteld met een getal kiezers
van; voor de Tweede Kamer 924; voor de
Provinciale Staten 919 en voor den Ge
meenteraad 899.
Aan 't bestuur van den alhier van 29
April 1926 te houden bazar ten behoeve
van de wijkverpleging, wordt gedurende
dien tijd kosteloos afgestaan het gemeente
lijk vergaderlokaal. Aan het comité-mobi-
lisatiekruis-Zuid-Beveland wordt een bij
drage verleend van f 10. Vastgesteld wordt
een verordening als bedoeld in art. 178
der Gemeentewet.
Op de meest eervolle wijze wordt op
eigen verzoek met ingang vanl April 1926
ontslag verleend aan den heer J. Steketee,
als ambtenaar van den burgerlijken stand
dezer gemeente.
Als afgevaardigden naar de vergadering
van de N. V. Waterleiding-Mij. Zuid-Beve
land te Goes in 1926 worden benoemd de
heeren H. van Iwaarden en B. van den
Dries. Als plaatsvervanger wordt benoemd
de heer A. van den Dries.
De van den heer Lewe van Nijenstein
ten geschenke ontvangen gravure, voor
stellende „Het Huys Te Watervliet" te
Heinkenszand, wordt met dank aan den
gever door de gemeente aanvaard.
Met een toepasselijk woord biedt de
voorzitter de gemeente een nieuwen voor
zittershamer ten geschenke aan, welke met
een woord van dank door den heer Van
Iwaarden, als oudste wethouder, wordt
aanvaard. Met een gevoelvolle toespraak
neemt de voorzitter hierna afscheid van
den raad, in verband met zijn ontslag als
burgemeester met ingaug van 1 April 1926,
welke toespraak beantwoord wordt door
den heer Van Iwaarden, als oudste wet
houder der gemeente, tevens waarnemend
burgemeester. Vervolgens wordt nog het
woord gevoerd door de heeren A. Simonse
Bz. als wethouder; J. Dominicus als oud
ste raadslid; J. L. Snijder als secretaris
der gemeente. (Gisteren abusief blijven lig
gen. Red.)
Ritthem. De afd. Ritthem der Ghr.-Hist.
Kiesvereeniging hield eergisteravond haar
algem. jaarvergadering. Om financieele
redenen werd besloten geen afgevaardig
de naar de a.s. Algem. Vergadering te zen
den. Herdacht werd de oud-voorzitter Ds
C. Sundermeijer, die uit de gemeente is
vertrokken. De aftredende bestuursleden
M. Hoogesteger en B. J. de Meij werden
met bijna algem. stemmen herkozen. In de
vacature-ds C. Sundermeijer werd geko
zen dhr A. J. de Pagter Az. en in de vac.-
ds C. Sundermeijer werd gekozen dhr A.
J. de Pagter Az. en in de vac.-M. Barent-
sen, die als bestuurslid had bedankt, dhr
W. Ovaa Jr. De afgevaardigde naar de
vergadering van den Kamerkring Middel
burg deed hiervan uitvoerig verslag. De
heer B. J. de Meij sprak daarna over
Groen van Prinsterer, den strijder voor de
Chr.-Hist. beginselen. Hierop volgde eeni-
ge discussie. In de bestuursvergadering
werden de bestuursfuncties aldus verdeeld;
dhr M. Hoogesteger, voorzitter; dhr B. J.
de Meij, secretaris; dhr P. J. de Pagter,
penningmeester en de heeren A. J. de
Pagter en W. Ovaa Jr., plaatsverv. leden.
maar ik wil u toch wat zeggen. Het schot,
dat onze zuster doodt, zal voor haar een
verlossing zijn. Zij wordt er door wegge
nomen uit den jammer, waarin ze zich
bevindt, en zeker ontkomt ze er door aan
een veel schrikkelijker dood. God kan u
toelaten haar lichaam te verdervenmaar
verder, man des bloeds, reikt uw macht
niet. Weet echter, dat zij een aanklacht
tegen u meeneemt, en dat haar bloed van
den aardbodem tegen u roepen zal. Vree-
selijk zal het u zijn, te vallen in de han
den des levenden Gods, wanneer ge uw
schandelijk bevel niet herroept en voort
gaat tegen God en Zijn Gezalfde te woe
den. Weet daarom wat ge doet!"
Gevoelde Presto de waarheid van 's dok
ters woorden?
Gedurende enkele oogenblikken staarde
hij den arts aan, zoekend naar woorden,
zonder deze te vinden. En de soldaat, die
voor den moord gecommandeerd was,
hield de oogen vragend op zijn chef ge
vestigd.
„Wel", zoo sprak het bolsjewiekenhoofd
ten laatste, „wel, ik zal uw God de kans
ontnemen, mij van een moord te beschul
digen. Soldaten, bindt de beide vrouwen
aan handen en voeten en laat hen lig'gen!"
Dadelijk werd het onmenschelijke bevel
uitgevoerd. Na twee minuten lagen de
Nieuw en Sint Joosland. Maandag ver
gaderde de Raad voltallig. Het primitief
kohier op de hondenbelasting 1926 werd
vastgesteld met 35 personen voor 36 hon
den tot een bedrag van f 90. Van de ver-
eeniging „Wederzijdsch Belang" te Mid
delburg, welke vereeniging voor geheel
Walcheren werkzaam is, is een verzoek
ingekomen om een voorschot uit de ge
meentekas van f 3600 tot het stichten van
een plaatsje als bedoeld in de Landarbei-
derswet ten behoeve van J. Moens alhier.
Hoewel sommige leden meenden dat de
grond die daarvoor zal worden aange
kocht vrij duur is, werd toch met alg. st.
besloten het voorschot te verleenen en een
gelijk bedrag als voorschot aan te vragen
aan het Rijk. Dit is de eerste maal dat
deze wet hier toegepast zal worden.
Hierna de volgende mededeelingen; dat
ontvangen is een dankbetuiging van het
Koninklijk Echtpaar voor gezonden geluk-
wensch bij hun zilveren huwelijksfeest;
dat de bestratingen op den weg naar de
losplaats en in den Kruisweg zijn uitge
voerd en de rioleering in de Van Aken-
straat in orde gebracht is, alsmede dat de
Krukweg schoongemaakt is. Verder dat
de verzekering van den bouwkundige niet
wettelijk verplicht is, doch dat B. en W.
een onderzoek zullen instellen naar de
premie en voorwaarden van een particu
liere verzekering. De uitslag der gehouden
aanbesteding van het vervoer van klin
kers, zand, enz. is, dat het minst is inge
schreven door Simon Janse, aan wien het
werk is gegund. Het te verrichten straat
werk in de gemeente is gegund aan G. J.
L. v. d. Ven voor 38 cent per vierk M. zon
der onderhoud. De Jubileumplaten waren
voor de schoolkinderen thans aanwezig
en werden bezichtigd. De kosten vielen,
gelet op de prachtige uitvoering, zeer me
de. Ze zijn geleverd voor 5)4 cent franco
hier. De begrooting voor 1926 is door
Ged. Staten goedgekeurd; ook de verhu
ring der onderwijzerswoning aan het H.
der S. en de converteering van de geldlee-
ning ad f 6500. Bezichtigd werd het ge
deelte van het oud-archief, dat gerestau
reerd is. Over dit werk was men goed te
vreden. Besloten werd een partij hoornen
op het onverharde gedeelte van de los
plaats te laten liggen tegen half geld van
het anders te betalen tarief.
Bij de rondvraag werd een klacht geuit
over den stank die veroorzaakt wordt in
de Van Akenstraat door den mest van gei
ten. Getracht zal worden hierin verbete
ring te laten brengen. Ook werd geklaagd
over het lang laten leven van jonge geitjes
die gedood moeten worden door een opkoo-
per. De voorzitter zal dezen persoon zulks
in het vervolg doen beletten. Verder werd
de opmerking gemaakt, dat een gemeente
rioolbuis niet voldoende kon loozen achter
de Begraafplaats, waarop de voorzitter
mededeelde, dat dit reeds de aandacht had
van B. en W. en dat verbetering zal aan
gebracht worden. Nog werd er op gewezen
dat een vrachtauto met lompen te hard
door de gemeente rijdt en dat er enkele
balen afgevallen waren, wat gevaarlijk
werd geacht voor kinderen, enz. Ook hier
zal de voorzitter zijn aandacht aan wijden.
Ten slotte werd op verzoek van een be
woner der Kerkstraat verzocht om de lin-
deboomen, die daar staan, zoodanig te
snoeien, dat er meer licht en zon in de
woningen kan komen. B. en W. zullen zien
wat in dezen is te doen.
Nieuw en St. Joosland. Alhier wordt ge
ijverd om een christelijke school te stich
ten. Reeds is een voorloopig comité voor
dat doel gevormd. Nieuw en St. Joosland
is de eenigste plaats op Walcheren, waar
nog geen christelijke school is.
Vrijzinnig© verdraagzaam
heid. De schoolstrijd in Muiden trekt
in steeds breeder kring de aandacht.
We verstaan het, dat het vrijzinnige
hart pijnlijk getroffen wordt, als de Chris
telijke school haar vleugels al meer uit
slaat en het getal leerlingen op de Open
bare School gestadig inkrimpt.
Vooral in kleinere plaatsen maakt dat
indruk en we zullen het geen oprecht
voorstander der Openbare School kwa
lijk nemen, als hij voor zijn lievelings
instituut met alle eerlijke middelen strijdt.
Maar men moet dan toch zeker too-
nen, dat men op die inrichting ver
draagzaamheid heeft geleerd.
Helaas is die vrucht der Openbare
School vaak ver te zoeken.
r;iihi i bh» hu iiii h'cji .numnn't..i.il
vrouwen stevig gekneveld naast elkander
in de sneeuw.
„Ik weiger, deze ongelukkigen alleen
hier achter te laten, hoort ge, ellendige
vrouwenbeul!" zoo viel in heftige veront
waardiging de heer Petrof uit. „Laat me
afmaken zoo ge wilt; maar hoor, dat ik
u alle gehoorzaamheid opzeg."_
„Ik heb in last, dokter Brenzilof en den
jager Peter te arresteeren. De jager is er
om koud, van dien ben ik af. Den dokter
moet ik uitleveren. Met u echter heb ik
niets te maken. Ik kan met u handelen
naar welgevallen. En derhalve wil ik u
de gunst bewijzen, u volgens uw wensch
bij de vrouwen achter te laten. Maar dan
in dezelfde omstandigheden, waarin zij
vei'keeren. Soldaten, bindt me dien vent
en legt hem naast zijn vriendinnen."
Tegenstand te bieden ware dwaasheid
geweest; de ex-detective zag het in. Hij
liet zich dus zonder verzet op den grond
werpen en knevelen.
Tegelijk werd dokter Brenzilof aan den
staart van één der paarden met een lang
touw vastgebonden, teneinde hem het
vluchten onmogelijk te maken.
„Vaartwel, mijne vrienden!" riep de
dokter den achterblijvenden toe. „Tot
weerziens in het Vaderhuis met de vele
woningen!"
Gelijk nu weer in Muiden.
De leider der groep, welke zich siert
met den teekenenden naam „De IJze
ren Vuist" en met deze macht blijkbaar
de openbare school wil verdedigen, zond
op 23 Februari een afgezant naai' den
voorman van het Christelijk Onderwijs
en liet dezen mishandelen.
Deze, hoewel klompenhandelaar van be
roep, hield er geen s traatj ongen sm an ie-
ren op na, doch bracht zijn zaak bij den
rechter.
En deze, de bekende politie-rechter Mr
Servatius, dié blijkens zijn vonnissen een
frisschen kijk op 't maatschappelijk leven
heeft, vond in fijnenhaat geen enkele ver
ontschuldiging voor het slaau met de
vuist.
'Hij achtte de mishandeling bewezen,
doch nam in aanmerking, dat beklaagde
zoo dom is geweest zich als werktuig
te laten gebruiken. Met het oog op be-
klaagde's minder gunsligen financicelen
toestand, veroordeelde hij hem tot 30
gulden boete, subs. 15 dagen hechtenis.
Tevens richtte hij tot „De IJzeren Vuist"
en de andere plaatselijke partijgangers de
vermaning zich verder van geweld te
onthouden. v
Een kostelijke vermaning.
In den geestelijken strijd passen slechts
geestelijke wapens. (Rotterdammer.)
Opening 'der nieuwe Coöperatieve
Melkinrichting en Zuivelfabriek Walcheren
(Vervolg.)
Onder de aanwezigen merkten wij op
den Commissaris der Koningin, leden van
het gemeentebestuur van Middelburg van
dat van Koudekerke en dat van Vlissin-
gen, den hoofdingenieur-directeur van den
Rijkswaterstaat; vertegenwoordigers van
den Noord-Brabantschen Zuivelbond en
verschillende andere personen-
De voorzitter der Coöperatie, de heer
A- de Visser sprak een rede uit, waaraan
wij het volgende ontleenen:
Wat hier vandaag zal plaats hebben,
beschouwen wij als een zeer belangrijke
gebeurtenis, niet alleen voor de vele vee
houders van ons Eiland, maar niet min
der voor de inwoners van Middelburg,
Vlissingen en omliggende gemeenten-
De melk is een der voornaamste pro
ducten van den boer van Walcheren, zijn
welvaart hangt in de allereerste plaats
af van goede melk- en zuivelprijzen. De
melkproductie op Walcheren neemt nog
steeds toe en is nog voor groote uitbrei
ding vatbaar.
Tegenover elders in ons land stond tot
heden de zuivelnijverheid op Walcheren
nog op een zeer laag peil- Elders in ons
land zijn het vooral de Coöperatieve_ Zui
velfabrieken geweest, waarvan er thans
vele honderden bestaan, die de zuivelbe
reiding op het peil hebben gebracht van
thans- Dat was een groot belang voor
den boerenstand en ook voor de bevol
king in het algemeen- Eerst in 1916 werd
onder de boeren van Walcheren de Coöpe
ratieve geest wakker. Er werd dan ook
spoedig een coöperatieve vereeniging op
gericht met aanvankelijk 40 tot 50 leden.
Daarna is het bedrijf van den heer L-
Dekker, Wal, door de vereeniging over
genomen en alzoo ©en Coöperatieve Melk
en Zuivelinrichting gesticht- Door de
groote toename van leden en afzetgebied
bleek het al spoedig, dat dit bedrijf te
klein en te primitief was- Waarom het
Bestuur dan ook in 1923 plannen be
raamde tot het bouwen van een nieuwe
fabriek, welke plannen in Febr. 1924 met
'n groote meerderheid van stemmen wer
den aangenomen. De opdracht in Febr.
1924 door de Algem. Vergadering aan het
Bestuur verstrekt, is thans uitgevoerd.
De fabriek staat er, is ingericht met het
nieuwste en beste wat op Zuivelgebied1
te verkrijgen is.
Spr. dankt het Bestuur en de Commis
sarissen 'voor de aangename samenwer
king tijdens den bouw, verder den heer
Zwagerman, Rijkszuivelconsulent voor zijn
vele adviezen, eveneens den heer van As
destijds secretaris van de Brab- Zuivel
bond te Breda, voor zijine adviezen, den
heer de Kruijff em Engelfriet resp. Inge
nieur en Architect 'Van het Technisch
Bureau van den Algemeenen Nederland-
schen Zuivelbond, de heeren aannemers
van het geheele werk en hunne uitvoer
ders voor de goede en solide afwerking,
Slechts de stem van den heer Petrof
antwoordde hem; want de vrouwen waren
niet in staat, te spreken.
„Blijf getrouw tot in den dood, en God
zal u geven de kroon des levens!" klonk
het uit deu mond van den gebonden man.
„Het is nu licht in mijn ziel. Heerlijk
licht. We zullen elkaar juichend weer
zien! Vaarwel!"
De paarden zetten zich in beweging en
dokter Brenzilof werd meegesleurd.
Nog eenmaal keerde hij zich om en hij
zag, hoe de onophoudelijk vallende sneeuw
de gebondenen reeds met een rein lijkkleed
begon te bedekken.
Twee weken had dokter Brenzilof reeds
in de kelder cel doorgebracht; en het sche
nen hem twee jaren toe.
Na een kort verhoor door een soort tri
bunaal, samengesteld uit een drietal hem
onbekende kerels met boeventronies, een
verhoor, dat eigenlijk alleen uit een aan
eenrijging van spotternijen en beleedigin-
gen bestond, was hij in het ondergrond-
sche, niet verwarmde verblijf geworpen,
waar hij alle gezelschap van menschen
miste. Doch dit was nog het ergste niet;
veel erger was het, dat men hem zijn Bij
bel ontnomen had. Hoe zegende de dokter
dhr van Houte (opzichter), Burgemeester
en Wethouders van Middelburg en die
vau Koudekerke voor hun medewerking,
eveneens heeren ingenieurs van den Rijks
waterstaat voor de medewerking voor het
afvoeren van het water uit de fabriek.
Wij koesteren de hoop, dat deze onder
neming veel zal bijdragen tot de welvaart
der landbouwers. Zij mogen er van ver
zekerd zijn, dat dit bedrijf een ernstigen
en solieden ondergrond heeft en dat hier
geen lichtvaardige dingen ondernomen
werden of in de toekomst ondernomen zul
len worden. Maar ook voor de inwoners
van Middelburg, Vlissingen en omliggende
gemeenten beschouwen wij de stichting
van dit bedrijf als van zeer groote betee-
kenis. In de voeding van de menschen en
vooral voor de kinderen spelen melk- en
zuivelproducten een zeer belangrijke rol.
In de hoop dat allen die mochten bij
dragen tot het welslagen dezer onderne
ming met toewijding en opgewektheid hun
plicht mogen doen en dat Gods rijke zegen
zal mogen rusten op dat grooto werk van
200 veehouders van Walcheren en N. en
St. Joosland, verklaar ik hiermede de fa
briek voor geopend.
Na deze rede, evenals na die van den
heer Zwagerman, welke wij reeds gisteren
vermeldden, volgde applaus.
Hierna nam de Commissaris der Konin
gin, de heer Jhr. mr J. W. Quarles van
Ufford, het woord. Spr. wil dank brengen
voor de hem geworden uitnoodiging, maar
ook uitdrukking geven van zijn groote be
langstelling in een tak van het landbouw
bedrijf, namelijk de veehouderij en de
daaruit voortvloeiende zuivelbereiding.
Het is begrijpelijk, dat men meer en meer
de antieke wijze van zuivelbereiding ver
laat en meer zorg besteedt aan het vraag
stuk der aflevering van de melk. Reeds
dikwijls is vroeger dit vraagstuk ook bij
de Z. L. M. besproken, maar er is nog
altijd bij de Zeeuwsche landbouwers een
soort tegenzin tegen coöperatie. Toch is
het zeker een materieel belang voor de
landbouwers en ook een algemeen belang.
Spr. wil zich geen partij stellen over de
vraag coöperatie of niet, maar wil zijn
voldoening uitspreken over de goede sa
menwerking, die men heeft betracht en
hulde brengen aan de bestuursleden en de
leden, die durf en doorzettingsvermogen
toonden om deze fabriek tot stand te bren
gen. Men zegt wel eens dat de Walcher-
sche boeren minder vooruitstrevend zijn,
maar deze fabriek toont, dat dit maar
praatjes zijn. Spr. spreekt zijn beste wen-
schen voor de vereeniging uit en hoopt,
dat God's zegen op dit werk moge rusten.
De burgemeester van Koudekerke, de
heer H. P. baron van der Borch tot Ver-
wolde, hoopte, dat altijd de fabriek in de
gemeente Koudekerke zal blijven staan,
want dat is een landbouwende gemeente.
Ook spr. uit zijn beste wenschen voor de
fabriek en hoopt op God's zegen.
De burgemeester van Middelburg, de
heer P. Dumon Tak, deelde mede, dat wet
houder de Veer verhinderd was door druk
ke bezigheden. De fabriek is voor de
streek van groot belang. Spr. wil van de
vroegere wjjze van melkverzorging geen
goed en geen kwaad zeggen, maar geeft
aan de tegenwoordige toch de voorkeur.
Ook spr. meent, dat de oprichting blijk
geeft van grooten durf der leden. Er zijn
vele conferenties met Burg. en Weth. ge
houden en het bestuur zal gemerkt heb
ben, dat de gemeentelijk wetgevende ma
chine niet altijd vlug draait, maar dat het
ook wel eens anders gaat heeft het onder
vonden, toen binnen 24 uur toestemming
werd verkregen om buizen te leggen in ge
meentegrond voor de uitloozing op het
kanaal. Spr. eindigt met hartelijke geluk-
wenschen bij deze opening.
Ook de heer Schoenmakers, directeur
der coöperatieve fabriek te Hasselt,
wenscht het bestuur en den directeur van
harte geluk met de opening der nieuwe
fabriek.
De heer M. Laernoes, wethouder van
Vlissingen, deelde mede, dat de burge
meester verhinderd was te komen. Ook
spr. wenscht geluk met de totstandkoming
der fabriek. Hij meent, dat er ook op ex
port zal worden gewerkt, wat weer van
groot belang is voor de bevordering van
het vervoer per stoomboot en spoor.
De heer Joh. Vos uit Roosendaal, voor
zitter van den Noord-Brabantschen Zui
velbond, wenscht ook geluk met de ope
ning en zegt het niet eens te zijn met den
Commissaris der Koningin, dat de Zeeuw
sche boeren niet voldoende voor coöpera
tie voelen. Hij wijst daarbij op de groote
Z. L. M. Maar bij de Z. L. M. is niet zui-
nu den tijd, dien hij aan Bijbelstudie be
steed had, en het van buiten leeren van
gedeelten der Heilige Schrift. Had hij ge
kund, hij had al zijn broeders en zusters
toegeroepen, zich Bijbelgedeelten in het ge
heugen te prenten, om een onontneem-
baar goed, een ondempbare bron van
troost te hebben in dagen van vervolging
en verdrukking.
Doch niet alleen uit het van buiten ken
nen en in zichzelf, of soms ook overluid
opzeggen van fragmenten uit Gods Woord
putte dokter Brenzilof troost en kracht;
ook buitengewone geestelijke ervaringen
bemoedigden hem.
Hij ondervond, dat de Heere ook op on
middellijke wijze zich aan het tot Hem
schreiende hart kan openbaren. Dat ge
schiedde soms in een droom, soms in een
levendig besef van 's Heeren nabijheid,
soms in een rotsvaste zekerheid van de
toekomstige heerlijkheid.
Driemaal daags opende zich de celdeur
en verscheen een bewaker, om den gevan
gene een stuk droog brood toe te werpen
en de bij hem staande water- of liever
ijskruik te vullen. Het water bevroor toch
altijd zeer spoedig en door te zuigen op
het ijs moest de dokter zijn dorst stillen.
(Wordt vervolgd.)
