Wo 153 Woensdag 31 Maart 19«6 411e «laargang Buitenland. Binnenland. Uit de Provincie. Sit Rummer bestast uit twee biaden Kart* berichten. Drukkers-Exploitanten: QOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No. 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs: Per 3 maanden, franco per post, f3.- Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: regels f1.20, elke regel meer 30 cL Bij abonnement belangrijke korting. Op Goeden Vrijdag zal „de Zeeuw" niet verschijnen. HET VERDRAG MET BELG IE. Het Nationaal Comité van Actie tot Wijziging van het Verdrag met België heeft een vlugschrift met toelichtende kaart in het licht gegeven. 'Bij aandachtige lezing van liet vlug schrift en aandachtige beschouwing, van de kaart moet men tot de slotsom komen dat dit Verdrag, hetwelk door de „Parle menten" van België en Nederland moet worden goedgekeurd, zooals het daar ligt onzerzijds niet mag worden aanvaard. De kwestie tusschen ons land en België bestaat al sedert 1648. In dit jaar, bij den vrede van Munster, werden bepalingen vastgelegd, die voor de Noordelijke Neder landen, met name voor Amsterdam] en Rotterdam, buitengewoon voordeelig wa ren; en schade toebrachten aan de belan gen der Zuidelijke. In 1839, onder den druk der vijf Groote Mogendheden, werd de reeds in 1830 vol trokken scheiding tusschen Noord- en Zuid-Nederland voor goed vastgesteld en onzentwege erkend. België is daar wèl hij gevaren. Antwer pen kwam tot grooten bloei, en streefde, in weerwil van den Wereldoorlog, als in- en uitvoerhaven Rotterdam ver voorbij:. In 1919 België was (een geluk bij: een ongeluk) zijn verplichte neutraliteit kwijt geraakt droeg België in den Opper sten Raad der Bondgenooten wenschen voor die afstand van Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen schenen in te slui ten (de volstrekte souveraniteit over de Westerschelde tot aan de zee; en over het kanaal Gent-Terneuzen, en een ons Limburg doorsnijdenden zeeweg Antwer- pen-Rijn). Minister Van Karnebeek deed hierop namens de Nederlandsche Regee ring aan de Bondgenooten weten dat on zerzijds van. gebiedsafstand g;een sprake zou zijn; met welke gezindheid althans door Amerika en Engeland rekening ge houden. is. In een hierop gevolgde samen- spreking tusschen minister v. Karne beek met de ministers van buitenlandsche zaken van Engeland, Frankrijk, België, Ita lië, Amerika en Japan matigde België zijn eischen, doch handhaafde zijn wensch: het graven van een grootscheep- vaartkanaal Antwerpen-Moerdijk op ge- 'meene kosten in het belang van zijn handel; servituten op Zeeuwsch-Vlaande ren .en Zuid-Limburg in het belang van zijn verdediging; en een commissie van onderzoek. Minister van Karnebeek heeft onze belangen krachtig verdedigd. Voorop stellende dat, zoo de gebeurtenissen van 1914 tot 1918 geacht konden worden een gedeelte der" tractaten van 1839 (de ver plichte en gewaarborgde onzijdigheid) waardeloos was geworden, dit geenszins met zoodanige bepalingen het geval was, die belangen raakten, welke van 1839 tot 1914 op den door de mogendheden, in 1839 gelegden grondslag tnet weder zijds goedvinden geregeld, nimmer tot mis verstanden aanleiding gegeven hadden; en terzijdestellende al wat strekken kon tot overdracht van souvereiniteitsrechten op Nederlandsch land- of watergebied, ver klaarde hij of liever verklaarde Nederland zich bereid: het gemeenschappelijk toe- (zicht op de Schelde uit te breiden tot ge meenschappelijk beheer; nadere voor stellen van België in zake het kanaal Antwerpen-Moerdijk in overweging te ne men; en mede te werken ten behoeve eener kanaalverbinding Antwerpen:Rijn op voorwaarde van België's medewerking tot verbetering der scheepvaartverbinding 'Ne- Herland-Luik. Hierop is gevolgd het verdrag. Het be vat elf bepalingen. Een® er van raakt de Westerschelde, en is voor ons land veel meer bezwarend dan die welke voorkomt in het verdrag van 1839. Immers wij citeeren hier het „Nationaal Comité" wij moeten ons voorlaan zelf verantwoordelijk stei lten voor België's belangen, de onderhouds werken zelf uitvoeren en die betalen op den koop toe; terwijl toch ons belang hij de instandhouding van een voor diep gaande schepen geschikte vaargeul door de Westerschelde uiterst gering is. Eu dan in de Westerschelde met haar geweldige oppervlakten overstroomde verdronken landen, bevinden zich betrek kelijk smalte, kronkelende vaargeulen. Deze vaargeulen zijn niet stabiel; door de getijbeweging en stormvloeden worden miljoenen kublieke meters zand verplaatst met het gevolg dat ook de vaargeulen zich verleggen'. Dot Nauw van Bath en ter hoogte van V alkenisse bieden vele bezwaren. Deze bepaling in het verdrag is on aannemelijk, terwijl een andere bepaling in ditzelfde artikel dat de vaarweg van Ant werpen naar zee ten allen tijde moet be antwoorden aan de eischen welke zoowel door den vooruitgang van den scheeps bouw als door de toenemende behoeften van de scheepvaart worden gesteld, uiterst onbillijk is; want „het verkrijgen van een zeer diepe vaargeul in 'de Westerschelde zal tientallen miljoenen kosten en het behouden van deze vaargeul zal een voort- durenden zwaren last vormen". Nu wordt 't beheer opgedragen aan een commissie, met evenveel Nederlandsche als Belgische leden. Een commissie ter behartiging van de belangen van Antwer pen! Het spreekt vanzelf dat de Neder landsche leden geen aandrang zullen ge voelen om na te gaan of op het kleine Belgisch© deel der Schelde door België werken moeten worden uitgevoerd. Dit behoeft ook niet: België zal daarvoor zelf wel zorgen. Het is in de eerste plaats zijn belang; verder is het Belgische deel van den vaarweg gering van lengte vergeleken bij het Nederlandsche deel en ligt het moeilijkst in stand te houden gedeelte vair het vaarwater op' ons gebied. Natuur lijk zullen de Belgische leden op onze Schelde een zeer nauwlettend toezicht uit oefenen en kan, wat hen betreft, de bag germolen nooit genoeg draaien. Élk werk toch dat ten behoeve van het onderhoud der diepe vaargeulen wordt uitgevoerd komt ten goede aan Antwerpen en wordt door ons betaald. In deze Commissie zullen de Belgische leden de rol vervullen van werkaanbren- gers, voor wie de kosten geen rol spelen, en de Nederlandsche leden hebben tot taak ©enerzijds geene onaangenaamheden met België te veroorzaken, anderzijds de belangen onzer schatkist zooveel mogelijk te ontzien. i Was die vaargeul hu maar een "voor de scheepvaart geschikte vaargeul in stil staand water, dan was de zaak Zoo lastig (niet. De vaargeul is echter slecht en bewegelijk, zoodat er herhaaldelijk onge lukken gebeuren. Verzetten de Nederlandsche leden zich te gen eischen van "hun Belgische collega's, dan wordt de schuld van het eerste het beste ongeluk, dat plaats vindt, geschoven op het onwillige Nederland. Of de Ne derlandsche leden aanvaarden alles of bij- ïia alles wat hunne Belgische collega's vra gen, hetgeen schatten gelds zal kosten, öf zij verzetten zich, vasthoudend aan hun kaart, tegen h.i. overdreven eischen, en Nederland zal de schuld in de schoe nen geschoven worden van de dikwijls in dit vaarwater voorkomende scheeps ongevallen. Vermoedelijk zal het ons èu veel geld 'kosten èn ons tot zondebok maken van de grilligheid der Zeeuwsche stroomen. Daar om behoort geen verantwoordelijkheid aanvaard te worden -voor een vaarwater, waaraan door Antwerpen eischen 'ge steld worden, die verre uitgaan hoven het belang dat wij: erhiji hebben. Nu zijn dit nog slechts enkele bezwa ren, welker tastbare juistheid niemand' ontkennen kan. Maar de Commissie somt er nog vete andere op, onder anderen die betrekkelijk de haven van Terneuzen en de visscberij op de Zeeuwsche wate ren. 1 Deze door ons kort gereleveerd, zul ten wel voldoende zijn om de overtuiging bij te brengen dat er in dit verdrag nog veel zal moeten veranderen, wil het alge- meene toejuiching vinden, allereerst in onze provincie, die er het nauwst hij betrokken is, zonder eenig te bedingen voordeel daar tegenover. Eerlijkheidshalve voegen wij1 hier echter aan toe dat prof. Neelemans, als inge nieur zeker niet de eerste de beste, in de veroordeeling van het verdrag met zijn vele collega's niet eens is. Hij noemt juist den tegenwoordigen toestand van de Schelde voor Zeeland gevaarlijk. De Schelde zal, wil zij geschikt blijven voor de scheepvaart, genormali seerd moeten worden. Het tractaat verzet zich daar geenszins tegen. Een slechtere toestand voor de oevers is ten gevolge van het verdrag niet te verwachten. Overigens is het. jammer dat verande ringen in het verdrag niet door de Kamers kunnen aangebracht worden. Zij mogen 't alleen in zijn geheel goedkeuren of af stemmen. Een goed woord. Jhr mr J. W. H. Rutgers van Rozen burg, een staatsman blijkbaar van gansch andere makelij, dan zijn naamgenoot (en grootvader?) die van 18691875 libe raal Kamerlid was voor Haarlemmermeer en van 18771894 voor Amsterdam, een goedhartig man doch vrees dijk anti-rechts en anti-clericaal, een kleine man doch een groote papenhater heeft in zijn sympathieke rede te Middelburg de vraag: „Reclitsche samenwerking ge- wenscht?" zoo beslist en positief mogelijk bevestigend, en een vraag pf Rome niet .alleen garen gesponnen had uit de coali tie even stellig en onbewimpeld ontken nend beantwoord. Wij noemen dit een goed woord. Tc meer, waar de spreker op de licht zijde wees van de sedert 1901 gevoerd© reclitsche samenwerking en met de fei ten aantoonde dat het juist de R.-K. zijn die de meeste offers hebben gebracht en nog moeten brengen. Voor wie een halve eeuw geleden ge tuige warpn van de heftige aanvallen van dien anderen jhr mr J. W. IJ. op de Roomschen wij, hoorden hem zelfs éénmaal in 't debat met de hoeren Heij- denrijck en v. Nispen tot Sevenaer den Katholieken verwijten dat zij den Chris tus gekruisigd hadden! is het een oorzaak van verblijding nu, na zoovele jaren, een naamgenoot van jongeren da tum de noodzakelijkheid van herstelda saamwerking ,,op het standpunt van Chris telijke staatkunde" te hooren bepleiten. Bepleiten ter wille van gezag en vrijheid, die van ou'ds ui liberale handen niet veilig waren, en het nog veel minder zouden zijn in die van radicalen en socia listen. Het is wel jammer dat dergelijke woor den niet wat vroeger gesproken zijn, bij voorbeeld vóór 11 November, hoe anders ware wellicht de stemming over den missie-post uitgevallen, waar nu alle Chr.- Hislorischen, ook de heer Rutgers van Rozenburg zelf, tegen stemden. Maar de Chr.-Historischen een hun ner Kamerleden heeft het terecht opge merkt hebben nog nooit een offer ge bracht. Wel de Roomschen'. De burgeroorlog in China. Generaal Feng, die naar men meende naar Rusland gevlucht was, is plotseling te Peking verschenen en heeft het bevel op zich genomen van de troepen. Volgens bericht uit Peking heeft maar schalk Feng Peking weer doen bezetten om deze stad als pand te behouden. De Japansche stoomboot „Yuenkiang" is te Hankow van Jangtse met elf gewonde Ghineesche matrozen aan boord aange komen. Het schip was door Ghineesche troepen gebombardeerd onder voorwend sel, dat het militaire leiders der tegen partij vervoerde. Gemeld wordt, dat Rusland een nota gezonden heeft aan China, waarin onmid dellijke verontschuldigingen geëischt wor den voor de arrestatie van de Russische officieren, welke onlangs plaats had. De daling van den frank. De verdere inzinking van den Belgi schen frank verwekt thans groote bezorgd heid in financieele en politieke kringen. Minister-president Poullet had gisteren een langdurig onderhoud met koning Al- bert ten paleize, terwijl Janssen, de mi nister van financiën, op zijn departement den toestand met zijn hoofdambtenaren en verscheidene Brusselsche bankiers be sprak. Ook de algemeene raad van de so cialistische partij en het nationaal comité van het verbond van socialistische vakver- eenigingen hielden een bijeenkomst in het volkshuis. De financieele crisis in Frankrijk- De positie van het kabinet-Briand schijnt thans gunstiger dan de laatste da gen verwacht werd. In de wandelgangen van de kamer acht men een nieuwe regee- ringscrisis vermeden. Gistermorgen zijn de partijen der meerderheid bijeengekomen. De socialisten hebben besloten voor de meeste voorgestelde belastingen te stem men, doch hun stem tegen de verhooging van de omzetbelasting uit te brengen. De meerderheid der radicaal-socialisten heeft echter besloten voor alle belastingen te stemmen. De radicaal-socialisten, die zich verzetten tegen de omzetbelasting, zullen zich onthouden. Over het algemeen verwacht men thans een meerderheid voor de financieele regee- ringsvoorstellen. Bij de beraadslagingen over de financi eele voorstellen in de kamer verklaarde Peret, dat hij de financieele reorganisatie een werk van langen duur, slechts zal aanvatten als het probleem van de schat kist opgelost en het begrootingsevenwicht hersteld is. Hij zal het beginsel handhaven, dat de schuldeischers aan Frankrijk de clausule moeten toestaan, dat Frankrijk in geen geval meer behoeft te betalen, dan het van Duitschland zal ontvangen. Het toestaan der gevraagde inkomsten zal het land in staat stellen al zijn verplichtingen te vol doen. Er bestaat zelfs kans op een batig saldo van 62 millioen. Het arbeidsconflict in Noorwegen, waar 30-000 arbeiders bij betrokken wa ren, èn 'dat morgen zou uitbreken, is voorloopig bezworen; een speciale com missie, door de regeering benoemd, heeft de onderhandelingen weer op dreef ge kregen- Landarbeiders naar Noord- Frankrijk. P|o Rijksdienst der werkloosheidsverze kering en arbeidsbemiddeling deelt mede, dat in Noord-Irtankrijk werk kunnen vin den: melkers', veeverzorgers, voerlieden, ploegers -en boerenknechten voor alle weik, goed op de hoogte met melken. Mi nimumloon 300 francs per maand met kost en huisvesting. Inlichtingen bij de arbeidsbeurzen, de correspondenten der arbeidsbemiddeling en, zoo noodig, bij! den directeur van den bovengenoemden dienslt, Biezuidenboutscbeweg 30, 's'Gra- vemjhjage, doch dan uitsluitend1 schrifte lijk, Mr. Zimmerman). Heit schijnt zeker te zijn, dat mir Zim merman ook na heit'einde Van zijin dienst- tijid, d.i. na 1 Juli 1926 in Weenen zal blijVen als particulier.. Hij' heeft ten minste de hand gelegd op een woning van een Hollandsch ingenieur, die naar Lcmhcrg gaat, in de Favor iten stras se. Het tekort bij d;e Bossche politie. In' den raad van den Bosch heeft de voorzitter medegedeeld, dat volgens nader bericht van 'den accountant, het tekort in de kas der politie op f 7943.50V2 moét worden gesteld- De commissaris heeft hiervan bij den ontvanger f 5943-501/2 ge stort en hoopt het restant spoedig te kunnen betalen. De heer Kuypers stelde voor, den com missaris niet te handhaven, en zijn ont slag aan de Kroon te verzoeken. De heer Stapelvoort diende een motie in, waarin de commissaris niet betrouwbaar wordt geacht en een motie om B. en W. uit te noodigen de betalingen van de politie- salarissen voortaan door den hoofdinspec teur of een bevoegd persoon te doen ge schieden. De heer Jimmink (S. D.) diende eeri motie in, waarin gevraagd werd of de commissaris gehandhaafd kon worden en deze motie toe te zenden aan den procu reur-generaal en den min. van Justitie. De heer van Hoekei diende een motie in om de conclusies van het accountants rapport te aanvaarden, en B. en W. uit te noodigen de noodige maatregelen te tref fen- De voorzitter deelde mede, dat het O. M. bij de rechtbank kennis heeft van het accountantsrapport- Hij en de drie wethouders laakten de nonchalance van den commissaris, doch achtten zich niet bevoegd een schuldig of onschuldig uit te spreken- Ze konden zich daarom alteen vereenigen met de motie-van Hoekei. Na de discussie werden alle moties ingetrokken, behalve die van de. heeren Jimmink en van Hoekei. De eerste werd toen verworpen met 175 stemmen, die van den heer van Hoekei aangenomen met 184 stemmen. De gemeente-ontvanger is „onder handen genomen". In de raadsvergadering van Etten-Leur was aan de orde een brief van Ged- Staten, betreffende een kasopneming bij den gemeente-ontvanger- De voorzitter zeide o-m., aldus de Tel. dat het oordeel van Ged. Staten over den ontvanger ongunstig luidt; als de Raad iets wil weten, kan hij inlichtingen vragen aan Ged. Staten. B. en 'W. heb ben den ontvanger naar aanleiding van dezen brief onderhanden genomen. Het best is, aan de financiëele com missie op te dragen, in overleg te treden' met Ged. Staten, den ambtenaar die het onderzoek heeft ingesteld en met den ontvanger- De heer Reynen (R.-K.) vroeg, welke maatregelen B- en W. genomen hebben. De voorzitterVroeger werd de kas opgenomen na voorafgegane waarschu wing: die waarschuwing blijft voortaan achterwege en als dan de kas maar klopt met de boeken, zijn wij er af. De heer Visser (S.-D.)Maar wij niet! De voorzitter: U staat er buiten; B. en W. zijn verantwoordelijk. Ten slotte is een verzoek van den gemeente-ontvanger om zijn zekerheids stelling te verminderen, op voorstel van B. en W. afgewezen. Allerlei. Dr II. Franssen, lid van de Eerste Kamer is plotseling ongesteld geworden. Hij moet het bed houden en zal een tijd lang rust moeten nemen. Heden is door de rechtbank te Mid delburg failliet verklaard I. de Kruijter, caféhouder te St.-Laurens. Goes. Op Donderdag 8 April e.k. zal, zooals nader zal worden geannonceerd^ voor de vereeniging Voor Algemeen We tenschappelijke Belangen optreden de heer Jac. van EJsacker te Rotterdam. Waar deze een middeleeuwsch drama zal voor dragen verdient het ongetwijfeld aanbe veling, dat voor de bezoekers van dien avond in 'tkort een en ander omtrent „Een Spijeghel der Saelicheit van Elcker- iijc" wordt medegedeeld. Wij plaatsen daarom onderstaand', ons toegezonden communique: Den Spijeghel der 'Saelicheit van Elcker- lijc, „hoe dat eioeriijc mensche werd (wordt) ghedaeght Gode rekeninghe te doen", is 'een der schoone middeleeuw- sche moraliteiten die bewaard zijn geble ven; eenvoudige, doch aan diepe schoon heid rijke parabel van Boedhistische her komst. Deze parabel werd door Christen- geestelijken bij geschrifte en prediking, in verschillend© taal en inkleeding, maar steeds met dezelfde grondgeachte, als lou terende leering over gansch West-Europa verspreid, tot in het laatst der 15e eeuw een vroom kunstenaar (als van zoovele kunstenaars uit dien tijd bleef7 zijn naam' onbekend) het oude verhaal van den dood nieuw leven schonk in een drama- dut isL. weerwil van zijn kinderlijken opzet, door zijn sobèren ernst, zijn waarachtige men- schelijkheid en wel geslaagde karakter- teekening ook den tijdgenoot treft en boeit-1 Niet ©en bepaalde mens'cb, maai de mensch in het algemeen van de wer- kunstzinnige', maar ook weeldedronken löe eeuw, Is Ce held van dit symbolisch spel. Elckerlijc, wij zouden zeggen „ieder een" een ho ©vaardig pronker, die zwelgt in weelde en genot, en die deugd en vroomheid vergeet, heeft Gods toorn opgewekt door zjjn zondig leven. Diaat stelt de Dood1 zich op zijn weg, hem oproepend tun voor God te verschijnen en rekenschap af te leggen van zijn le ven. Zinnebeeldig én zinrijk Wordt dan dé ge dachte ontwikkeld' hoe groot was dei manschenkennis van den dichter, en hoe zijn wij meeschen dezelfde gebleven als' voor eeuwen dat vrienden (Geselschap) verwanten („Neve en mage"), rijkdommen: (,,'t Goet"), schoonheid, kracht, wijsheid en de vijf zintuigen den mensch op zijn laatste reis alleen en eenzaam laten en slechts zijn deugd (die „Deucht") hem bij staat bij de vreeselijke verantwoording, waartoe hij wordt geroepen. Verwaarloosd door „Elckeriijic", Is zij to zwak om hem te vergezellen, hoezeer zij daartoe genegen is, totdat E- op raad van zijn leidsvrouw „Kenisse ge looft bij vrouwe Biechte fn bet Huis der Zaligheden door berouw en zelfkastijding zijn zonden heeft geboet. Diaardoor Weer krachtig geworden, kan Dteugd hem: nu geleiden en een engel („Die Engel Gots") draagt Ei.'s ziele naar de hemelsche ge westen. Eie voordrager heeft de figuren „Gracht", Schooncheljt", „Vroeschap'' en „Vijf Sinnen" uit het werk meenen te mogen lichten omdat deze z.i. het drama] bedenkelijk doen „zakken". Bovendien wordt het bij voordracht, waarbij' toch al veel van de fantasie wordt geëischt, te lang. Verder zijn. nog ©enige coupures aan gebracht hier en daar, die de gaafheid van dit juweel uit de Nederlandsche let terkunde niet te zeer zulten aantasten. In een vergadering van den Bond van bedrijfsautohouders, Dinsdagnamid dags te dezer stede in de bovenzaal van' de melksalon „De Landbouw" gehouden, is door den algemeenen bondssecretarïs dhr J. L. Rouh het rapport der verkeers- oommissie aan een bespreking onderwor pen. Verschillende bezwaren werden ge opperd, terwijl volgens spreker het rap port eer een anti-verkeersregeling dan 'n verkeersregeling schijnt op het oog te hebben gehad en, waar het enkel de auto's en de autobussen en niet andere voor het verkeer .hinderlijke wagens be doelde, eenzijdig is; „gelijke rechten voor allen" behoort ook hier te worden tóe- gepast. Uit een nadere gedachtenwisseling, waaraan de heeren Van Poelgeest voor zitter-lid en Vienings, lid der commissie deelnamen en waarin eerstgenoemde het ontstaan der commissie uitlegde terwijl laatstgenoemde in het licht stelde, dat de commissie niet alleen de belangen der bedrijfsautohouders maar ook het al gemeen belang hadden voor oogen te houden en dat zij geenszins anti-auto gezind is, bleek, dat èn Bond èn Com missie toch ook verschillende aanrakings punten met elkaar hadden gevonden waar over nader in een spoedig te beleggen

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1926 | | pagina 1