I» 111 Woensdag 10 Februari 1926 40e Jaargang EERSTE BLAD. Buitenland. Vrouwen PUROL Biiaenlaii. 2 gebruikte Orgels Firma A. S. J. DEKKER, Goes. Uit Se PreTlieie. jjf maimer foastaat uit twee bladen voordeelig ie koop. Drukkers-Exploitanten: OOSTERBAAN LE COINTRE GOES Bureaux: Lange Vorststraat 6370, Goes Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58 Postrekening No 36000. Bijkantoor te Middelburg: Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259 VeZeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. A b o n n e m e n t s p r ij s Per 3 maanden, franco per post, f3.1 Losse nummersf0.05 Prijs der Advertentiën: 14 regels f 1.20, elke regel meer 30 ct. Bij abonnement belangrijke korting. De dupes. „Het Vaderland", welks redactie met altijd mis ziet, integendeel den spijker wel eens precies op den kop tikt, vraagt zich af, wie nu eigenlijk bij deze crisis iets heeft gewonnen. We Webben ze zoo schrijft do Heer Roodhuijzen, op dien elfden November uit de Kamer zien ko men met blijde gezichten: do tegenstanders der coalitie de schrijver bedoelt na tuurlijk de Linksche bentgenooten vol vreugd dat met hulp yan de Rechterzijde maar dan toch .zeker wel met uitzon dering van de Anti-Revolutionairen het rechitsche regeermgskasteel was ge nomen, de Christ.-Historischen als redders van het Protestantisme in Nederland, de Katholieken als menschien, die een plicht met eere hadden vervuld. Maar wij vragen ons thans af, of hls de zaak kon overgedaan worden, men van Ohristelijk-Historische en ook van de Linkerzijde nog dezelfde houding zou aan nemen Die heer Roodhuijzen meent dat de Linkerzijde had moeten verklaren „niet van plan (te zijn) van de houding der Chr.-Historischien, die tegen alle po litiek inzicht streed, gebruik 'te maken". „Waarbij dan nog komt dat men met Kersten aan een gezantschap een .©inde gemaakt heeft dat men reeds (laarvoor gemakkelijk liad kunnen bestendigen, om dat men dan niet anders zou gehandeld hebben dan Frankrijk, Engeland en Diuitschland". En dan „wie is nu de winner bi] deze crisis? „Niet Marchant, die nu hij geheel be drogen uitkomt, raast als Polyphemus toen Odysseus hem zijn oog had uitge stokenook niet do S- Dl. A P, wier leider door tegenover het gezantschap bij den Paus zqo gansch andere houding aan te nemen dan zijn partijgenooten in. Diuitschland, bet ontbindingsproces der coalitie en de komst van het Rood- Roomsche verbond niet heeft verhaast. maar vertraagdook niet de Roomsch-Katholieken, nu, na het bekende opzienbarend besluit van hun ministers,, aan het antipapisme meer dan ooit voed sel is geschonken©n evenmin de Chr.-Historischen met Snoeck Henke- mans vooraan, wijl deze crisis een wig dreef in hunne partij, en niet alleen hlun Eerste-Kamerfractie, inaar ook vel© andere Chr.-Historisohen, en niet de eer sten de besten, de houding van hiunne vertegenwoordiging in de Tweede Kamer ten scherpste afkeuren." De slotsom, waartoe de heer R. komt, is dan ook zeer terecht dat, terwijll nie mand winder is, Volk en Volksvertegen woordiging de dupes zijtr van het op 11 Nov. gespeelde spel, „wijl de betrek king tusscheu ben, die nooit zeer hecht was, in de laatste jaren tot bedroevend losse connectie is geworden, en op dit oogenblik zoo goed als iedereen zich over deze langdurige crisis vroolijk maakt." Tot deze laatsten behooren overigens de Anti-Revolutionairen niet, al kunnen zij hef verloop der crisis met gelatenheid afwachten. Op Wen rust geen schuld. Indrukken uit de gevangenis. Niet zonder galgenhumor is een ar tikel, waarin een medewerker van het Hongaarsche blad „lijsag", die wegens een politiek vergrijp eenigen tijd in de gevan genis heeft moeten doorbrengen, zijn in drukken schildert. Hij had gelegenheid de indrukken van zijn celgenooten over d© belangrijkste bewoners van de gevangenis, n.l. prins Wirulischgraetz en den chef van den veiligheidsdienst Nadossy, te lee- ren kennen. In de cellen vormen de prins en de ,chef van den veiligheidsdienst het eenige onderwerp van het gesprek. Niet zonder nijd vertelde een berucht inbreker, spe cialiteit op het gebied van het „kraken" van brandkasten, den correspondent, dat het dejeuner van den prins gewoonlijk uit zeven gangen bestaat en dat hem zelfs de grootste gunst is toegestaan, die voer den celbewoner bestaan, n.l. het roeken.. Niet minder populair dan de prins is Nadossy, de chef van den veiligheids dienst. IMen behoeft over niet veel fan tasie te beschikken om zich het leedver maak te denken, dat de onverbeterlijke tuchthuisboeven hebben, omdat zijt thans den oppersten bewaarder van de orde, don. gestrengen Nadossy ,den zeer gevreesden chef over het kamp der geïnterneerden als collega hebben. Als Nadossy voor het luchten op de gevangenisplaats wordt ge voerd klimmen alle celbewoners voor de getraliede vensters om van het zeldzame schouwspel te genieten, hoe Nadossy met gebogen hoofd, door een bewapenden ci pier begeleid, de ronde om de muren van de gevangenis maakt. De misdadigers noe men hem met een niet onaardige woord speling den chef der „franctireurs". De rede van Mussolini. Uit New-York wordt gemeld, dat in po litieke kringert te Washington Mussolini's rede druk wordt besproken. In regeeringskringen wordt verklaard, dat deze rede do Amerikaansche oppo sitie tegen de ratificatie van de schulden- overeenkomst tusschen Italië en de Ver- eenigde Staten zal versterken. De sym pathie, die Mussolini door zijn rede ver loren heeft, zal het ontwapende Duitsch- land deelachtig worden. Uit Rome wordt geseind: De „Corriere de la Serra" schrijft over Mussolini's ver klaringen Wij meenen, dat niet alleen Italië, maai- ook Duitschland Mussolini dankbaar moet zijn, dat hij zoo'n zuivere uiteenzetting heeft gegeven van den toe stand. Het is van belang voor de betrek kingen tusschen Italië en Duitschland, dat men nu officieus weet op welk stand punt Italië zich stelt. In Engelsche politieke kringen heeft de rede van Mussolini over de Duitsche min derheid in Zuid-Tirol een onaangenamer! indruk gemaakt, doch men is van oordeel, dat Mussolini deze rede meer voor bin- nenlandsch gebruik heeft bedoeld. Toch is men van oordeel, dat het ver drag van Locarno Mussolini aanleiding had moeten geven zijn taal te matigen en men beschouwt deze rede hoogst on tactisch vooral pp het oogenblik, waarop Duitschland toelating tot den volkenbond vraagt. De redo van Mussolini heeft in geheel Duitschland groote opschudding veroor-, zaakt en de protesten nemen toe. Te Mjünchen heeft kardinaal Faulhaber ver klaard: „De vrede van Europa verkeert in groot gevaar en een golf van nationa lisme gaat weer over de wereld." De Londensche trams. ■De aandacht wordt getrokken door het buitengewoon groote tekort op den dienst der Londensche trams. De trams gaan steeds slechter. Volgens een officieele op gaaf is er over het afgeloopen jaar een te kort van niet minder dan '278.441 pond sterling of 118.218 pd. st. meer dan het daaraan voorafgaande jaar. Er werden in 1925 6.419.353 passagiers minder ver voerd dan in 1924 en de inkomsten uit dien hoofde verminderden met 136.838 pd. st. Van de meerdere uitgaven komen 181.266 pd. st. op rekening van loonsver hoging voor bestuurders en conducteurs. Medicasters. De Brusselsche redacteur van de Msb. schrijft: Een blad der hoofdstad stelt op de vol gende wijze geneesheeren qan de kaak, die hun beroep niet meer als een roeping, maar als een gewoon baantje beschou wen, dat zooveel mogelijk geld moet op brengen: Hallo, hallo! Spreek ik met Dr Alkali? Met hem zelf. Gij spreekt met Dr Morphine. Ik heb in mijn rijke klientele een geval van blinde darm-operatie. Ah? Ja, en ik zou willen weten hoeveel pro cent ik krijg, als ik u den persoon in kwes tie toevertrouw. Eerst moet ik weten, hoeveel ik voor de operatie kan in rekening brengen. Is de patient rijk, zéér rijk? Het is een groot zakenman. Gij kunt gerust 2000, 3000, ja, 4000 francs vragen. Goed, dan geef ik u 800 francs. Dat is niet veel. Ik kan 1000 francs krijgen van uw collega X. Kerel, gij vraagt maar raak! Ja, duizend francs en geen cent minder! Dit is geen scène uit „Knock", maar een tooneeltje uit het werkelijke leven. Laat ons hopen, dat zooiets alleen maar in België mogelijk is!! Korte berichten. Te Brussel zijn gisteren een veer tigtal oorlogsvaandels van afgeschafte re gimenten naar het museum overgebracht. Deze plechtigheid beeft aanleiding gege ven tot een heftige betooging tegen de reigeering, speciaal tegen den premier Paullet. Do Fransche kamer heeft met 276 tegen 252 stemmen een nieuw voorstel verworpen tot opheffing van het artikel betreffende de omzetting der stukken, be taalbaar aan toonder. De regeering had niet de kwestie van vertrouwen gesteld. en MeisjesEr is geen deugde lijker middel voor het verkrijgen en behouden van een fraaie Huid van Handen en Gelaat, dan 30-60-90 ct De Kabinetscrisis. Wij vernemen uit parlementairen kring: Volgens het hoofdartikel in „Het Vader land" (van 25 Januari), dat overigens een tamelijk juist beeld geeft van de pogingen van Dr de Visser, is gezegd dat de A.-R. Kamerclub geweigerd zou hebben het voorgestelde compromis in de Ka mer te verdedigen. Dit is een miscerstand. Tegen het com promis in zake het Gezantschap, accredi teering van den gezant te Bern, of te Wee- nen, b.v. bij het Vaticaan, had de A.-R. Kamerclub geen bezwaar. Toen zij bij schrijven van 9 Januari zich uitsprak, had de R.-K. Kamerclub zich nog niet over dat compromis uitgesproken, maar, ge steld dat de R.-K. Kamerclub er zich mee zou kunnen vereenigen, had de A.-R. Ka merclub een ander bezwaar. Het bezwaar was dit, dat als het Kabinet aanbleef op de wijze als door Dr de Visser werd aan bevolen, d e C.-H. ook nu geen grondslag boden voor een meerderheid, waarop het Ka binet kon steunen. Dr de Visser, die eerst de opdracht ge kregen had tot vorming van een parlemen tair kabinet, en diè reeds een dag van te voren begonnen was met zijn poging om op datzelfde compromis de samenwerking rechts te herstellen, had daarbij instem ming van de A.-R. ondervonden, maar niet van de C.-H., althans niet van de meer derheid van de C.-Ef. Kamerclub. Zijn po ging tot vorming van een parlementair kabinet mislukte dus, en hij ontving een gewijzigde opdracht, tot vorming van een „kabinet". Maar het vervullen van die op dracht beproefde hij in dezelfde richting; het door hem te vormen kabinet zou zijn het demissionaire kabinet, en weer be proefde hij op den grondslag van het com promis de samenwerking rechts te her stellen. Hij moest daarbij aan het bestaande ka binet mededeelen, dat, werd de in het com promis bedoelde oplossing door het kabi net aan de Kamer medegedeeld, de C.-H. Kamerclub een motie van teleurstelling zou indienen. Werd deze verworpen, dan was behou dens nog de twijfelachtige stem van eenige C.-H. Kamerleden over verdere voorstel len, de samenwerking rechts hersteld en kon dus het kabinet aanblijven. Het kabinet zou dan moeten terugkee- ren formeel als door Dr de Visser gefor meerd kabinet, maar in waarheid in zijn kwaliteit van parlementair ka binet, steunende op de herstelde sa menwerking der rechterzijde, terwijl ter stond de C.-H. door het voorstellen hunner motie van teleurstelling, zouden doen blij ken, dat de samenwerking niet hersteld was, en t e g e n de Regeering zouden stemmen. Niet het compromis, maar de ze w ij z e om de crisis te beëin digen was het, waarmede de A.-R. Ka merclub hare instemming niet kon betui gen, en waarom verdediging in de Kamer van haar niet kan worden verwacht. Hadden de C.-H. verklaard, dat zij het compromis zouden aanvaarden, doch niet dan onder protest, van teleurstelling, en dat zij dan geen motie tegen de Regeering in deze zouden voorstellen, en ook niet, kwamen er andere voorstellen, tegen de Regeering in deze zouden stemmen, dan had de A.-R. Kamerclub geen bezwaar gehad. Een kabinet kan moeten aanblijven als het onmogelijk blijkt een ander kabinet te vormen; maar aanblijven op den grond slag van herstelde samenwerking, ter wijl de samenwerking niet hersteld was, dat kon door de A.-R. Kamerclub niet worden verdedigd. De wethouderscrisis te Almelo. Men meldt uit Almelo aan de Msb.: Maandagnamiddag is wethouder ter Stëege opgenomen in het R.-K. Zieken huis aldaar voor 't ondergaan van een operatie. Daar nog steeds niet voorzien is in de vacature, ontstaan door het bedan ken van wethouder G. Kortenbout van der Sluys (reeds herhaalde malen is getracht in deze vacature te voorzien, maar de groote meerderheid stemt blanco en de ge kozenen bedanken) kan het college van B. en W. wegens onvoltalligheid thans geen besluiten meer nemen. Vermoedelijk zal Almelo gedurende een week „regee- ringloos" zijn. Allerlei. De Koningin heeft aan alle militairen ter gelegenheid van haar zilveren huwe lijksfeest kwijtschelding verleend van krijgstuclitelijke straffen, behalve die van degradatie cn verlaging in rang. Oud-Minister van Dijk over de crisis. Voor de Centrale Anti-Rev. Kiesver- eeniging in den Kieskring Middelburg trad gisterenavond voor een niet overtalrijk gehoor in de Noorderkerk als spreker op de heer J- J. C. van Dijk, oud-minister, van oorlog en thans lid van de Tweede Kamer. Na het zingen van Psalm 25:2 en opening met gebed door den voorzit ter, den heer mr A. A. de Veer, opende deze met een korte inleiding de vergade ring en gaf het woord aan den heer van Dijk. Spr. zeide, dat het niet makkelijk is iets nieuws over de crisis mede te deelen', maar daar deze reeds zoolang duurt acht spr. het goed de verschillende feiten nog eens te memoreeren en te be lichten. Er is geen eigenlijk conflict tus schen regeering en volksvertegenwoordi ging geweest, het ging niet om een hoofd punt van regeeringsbeleid- Spr. betreurt het uit elkaar vallen der coalitie, na een samenwerking van zooveel tientallen van jaren, het te niet gaan van het werk1 van Kuyper, Savornin Lobman' en Schaep- man, voorbereid door Groen van Prins- terer, die zoozeer gekant was tegen het anti-papisme- De coalitie is stuk geslagen door menschen, die het beter meenden te weten dan Groen enz-, door coalitie genoten en alles wat links staat- Spr. ging nu na de geschiedenis van het Gezant schap bij den Paus en wees er op, dat ter dezer zake de antirev. steeds dezelfde houding hebben aangenomen als thans- Het is alleen een billijkheidsoverweging, Als de minister van Buitenlandsche Za ken zegt een luisterpost bij het Vaticaan gewenscht te achten, dan mag men hem de middelen daarvoor niet onthouden. Wat betreft de houding' der V. D., in 1920 heeft mr Marchant reeds gezegd, dat zij voor het behoud stemmen als het gezantschap zeer gewenscht wordt genoemd en er geen redenen zijn om tegen te stemmen. In 1924 heeft mr Marchant er reeds op ge zinspeeld, dat het mogelijk zou worden dat er andere redenen, n.l. van politieken 'aard zich voordeden. Spr. komt dan tot de motie-Kersten en tot de verklaringen van de heereh Nolens, Snoeck Ilenkemans en Marchant. De verklaring van dezen laatsten noemde spr. een zeer merkwaar dige, daar er in gewezen werd op de politieke zijde der kwestie- Terugkomende op het gezantschap zelf zegt spr- dat dit geen principiëele kwestie is, de anti-rev- nemen den Paus voor wat hij is en niets meer, hij is hoofdi der R.-K. Kerk, en heeft kans gezien om zich 'heen te scheppen een centrum van diplomatiek en internationaal verkeer en een staat, die mede wil leven, moet op de hoogte blijven van hetgeen in dien kring wordt behandeld. Er zijn 25 landen bij den Paus vertegenwoordigd en daar onder Engeland, waar de Koning bij de troonsbestijging moest beloven, dat hij de Engelsche Kerk zal beschermen tegen aanspraken van de R- K. Kerk. Zeker, Kuyper heeft ook meermalen tegen het gezantschap gesproken, maar stemde in 1915 als lid van de eerste Kamer toch voor het tijdelijk gezantschap. De verantwoordelijkheid voor de crisis nagaande, zegt spr. dat men ds Kersten die de motie indiende en ds Lingbeek wel 3e aanleiding kan noemen, maar dat men van hen toch niet de vorming van een kahinet kan verwachten. De R.-K. luidden de stormklok, de C- H. beklaag den zich er over, dat de zaak op da spits wordt gedreven. Als zij echter meenen, dat het een principiëele kwestie is, had den zij ook niet voor een tijdelijk gezant schap mogen stemmen- De C. H. zeggen altijd prijs te stellen op het behoud der coalitie maar zij hadden na de verklaring van de V. D. moeten begrijpen,- dat er politiek in het spel kwam- Men kan hen geen woordbreuk verwijten, omdat zij geen toezeggingen hebben gedaan, maar wel hadden zij moeten weten, wat de conse quenties van het voorbehouden van hun stem zouden kunnen zijn. De S. D. A. P. zeide niet veel in haar korte verklaring, en de V. B. gaf geen verklaring, maar bleef ook bij de houding der laatste jaren- Wat betreft de Vrijz- Dem., deze deden zuiver aan politiek. Zoo dikwijls heeft mr Marchant verklaard bevreesd "te zijn voor het niet behouden van het parlemen taire stelsel en de zedelijkheid in de politiek. Spr. vraagt echter of het eerst niet en later weer wel voor het gezant schap zijn, zedelijke politiek is- Mr Mar chant zegt, dat de coalitie onzedelijk is, omdat zij bij elkaar brengt, wat niet bij elkaar hoort, maar als Marchant tracht R. K., S. D. A. P. en V. D. bijeen te brengen, dan vraagt spr. of dat het spe- cium van zedelijke politiek is- De grootste verantwoordelijkheid be rust volgens spr. bij de V. D., dan bij de C- H., dan 'bij de R. K. Als men vraagt of de kabinetsformatie in Juli wel juist is geweest, dan zegt spr., dat de ver kiezingen in het teeken van het behoud der coalitie hadden gestaan en dan moest er toch wel een rechtsch kabinet komen- Nagaande de opdracht aan mr Marchant en daarna de drie opdrachten aan dr de Visser ,kwam spr. tot de opdracht aaö mr Limburg, die een zeer goede pers had, behalve van Marchant, die volgens spr. in een moeilijk parket zit, omdat hij een zaak, die reeds half verloren is, hèelemaal ten gronde ziet gaan. In een extra-parlementair kabinet is plaats voor alle richtingen, zoo kan er gerust een anti-rev. in zitting nemen, al gelooft spr. niet dat daarvoor makkelijk iemand ts vinden zal zijn; ook R. K. kunnen zit ting pemen en reeds heeft mr Limburg verklaard, dat hij het gezantschap bij den Paus op zijn programma heeft geplaatst- Als mr Limburg slaagt, dan zullen de A- R. een loyale oppositie voeren. Nadat spr. nog enkele vragen van' een der aanwezigen had beantwoord, en de heer de Veer er op gewezen had, dat de C. H. z.i. de coalitie den rug toe draaien voor een zaak, die te vergelijken is met een mug, terwijl zij daardoor de coalitie zelve, die spr. met een olifant vergelijkt benadeelen, Op verzoek van den heer De Veer zongen de aanwezigen sa men liefeerste couplet van het Wilhelmus, waarna de heer van Dijk de bijeenkomst! met dankzegging sloot- Ook op betaling in termijnen. 5 jaar garantie. Eerste luitenant H. M. G. J. Lentz en sergeant A. J. Griep, beiden van 14 R. I. worden van 15 tot en met 27 Febr. a.s. gedetacheerd aan de Normaal Schiet school te 's-Gravenhage, Goes. Collecte Watersnood. Së- dert de vorige opgave is bij't Watersnood- comité alhier nog ingekomen van J. v. d. W. f2.50, dames S. en K. f15, dames P. f100, Mevr. D. v. d. K. f3, v. R. v. V. f25. d. H. f2.50, F. v. d .P. f10 B. f10. M. d. J. fl0„ L. G. £10^ vereeniging „Onderling Kunstgenot" f 100 nagekomen giften bij collectanten f 12, totaal f300, mali end e te zamen met het geen eerder is ontvangen f5111.8534- Heinkenszand. Gisterenavond werd een algemeene vergadering gehouden van de kolenvereeniging „Samenwerking" alhier. De rekening van den penningmeester be droeg in ontvang f 6058.43, in uitgaaf f6054.25 en een goed slot van f4.18. Er werd in 1925 aangekocht 282 ton diverse kolen en 25 ton sloffen. De aftredende bestuursleden J. de Regt en P. van de Reepe werden herkozen en gekozen W. de Vos. N. en St. Joosland. Maandag hield de raad zijn eerste openbare vergadering in 1926. Voorzitter de burgemeester, tegen woordig alle leden. Die voorzitter opent de vergadering' met de beste wenschen voor leden, den secretaris en hunne ge zinnen, alsmede voor de gemeente, waar op wethouder Wattel wederkeerig den voorz. gelukwenscht onder dank voor het gesprokene. De voorz. deelt mede, dat hij maatregelen genomen heeft tegen het voorkomen van minder gewenschte Han delingen biji noodslachtingen. Daarna deelt hiji den loop der bevolking mede, waaruit blijkt, dat het zielental in 1925 met 12 is vermeerderd en op 1 Jan. j.l. bedroeg 1112. Op verzoek van Gedep. Staten wor den eenige wijzigingen aangebracht in de begroeting van 1926, waardoor jp.m, do uitgaven met ruim f888 worden verhoogd, dit bedrag kan gevonden worden uit de meerdere Gem. Inkomsten belasting dio ontvangen zal worden, uit een paar posten die verminderd kunnen worden en da rest uit de onvoorz. uitg. De huur van. de gemeentewoning, bewoond door het hoofd der school, wordt voor 1926 we derom bepaald op f250, behoudens "hbo- gere goedkeuring. Als lid der Commissie van Toezicht op [hiet lager onderwijs wordt met alg. st. herbenoemd dhr Cs. van Leer dam Hz. Op voorstel van Bi. en W- wordt de nog loopende geldleening ad f,6500 tegen 6 pt. geconverteerd in ©en© tegen 5 pet. De Mijl voor .gemieentecrediet is| daartoe bereid tegen provisie van 1,5 pot. van bet leeningsbedrag. Na aftrek daarvan blijft er nog: een voordeel over van f237.50 over den gebeelen duur der af lossing. R. ien W» hebben met biet oog op

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1926 | | pagina 1