Wyberf
rEUlLLETOH.
ft© 10© Donderdag Januari 1926 4©e Jaargang
(Setrouw tot ijl den dood.
De Zeeuw
Een grootsch plan.
De gemeente Weenen, die de opbrengst
barer belastingen gebruikt, om door den
bouw van huizen de werkloosheid te be
strijden en den woningnood te lenigen,
heeft voor het komende voorjaar een in
derdaad grootsch plan ontworpen-
Op een terrein van ruim 117.000 M2
in de wijk Floridsdorf, dus midden in
de stad gelegen, zullen ongeveer 2600
arbeiderswoningen worden gebouwd, die
ruimte zullen bieden voor 7000 tot 8000
personen- Het departement van openbare
werken vau de stad raamt de kosten van
ilit werk op 200 tot 220 milliard kronen,
ongeveer 8 millioen gld welk bedrag
in zijn geheel voor arbeidsloon en bouw
materiaal zal worden uitgegeven, de
grond is eigendom van de stad, zoodat
het veel zal kunnen bijdragen om de heer-
schende werkloosheid te doen vermin
deren- In ronde cijfers zal van dit bedrag
90 milliard kr. voor bouwmaterialen noo-
dig zijn, waarvan uiteraard ook weer een
deel als arbeidsloon aan de werkloozen
!ten goede zal komen, daar b.v. 60 milli
oen steenen noodig zijn, die nu in de
steenovens Worden gebrand, terwijl de
rest als arbeidsloon voor den bouw zal
worden uitgegeven- De ingenieurs mee-
nen, dat ruim 15000 menschen dezen zo
mer bij dit werk hun brood zullen kun
nen verdienen-
Als voorwaarde was van de zijde der
stad gesteld, dat het geheel het karakter
van een tuinstad moet hebben. Alle huizen
staan geheel vrij te midden van tuinen
en tenminste één zijde van elke woning
is naar het Zuiden gekeerd. De woningen
zijn voor 25 pCt 48 Ms groot, bestaande
uit woonkeuken, kamer, voorkamer en
provisiekamer, voor 75 pCt daarentegen
382 groot, bestaande uit voorkamer, ka
mer en woonkeuken-
Met dit plan hoopt de stad Weenen
haar bouwprogramma dat den bouw van
25000 woningen omvat, dit jaar te vol
tooien-
De Kindermoord in China.
Pater Cassiam 0- F. M-, oud-missiona
ris in Hupeh, bespreekt in het Belgische
tijdschrift Kerk en Missie het vraagstuk
van den kindermoord in China- Uit de
getuigenissen van honderden missiona
rissen staat, zegt hij, onomstootelijk vast,
dat kindermoord in China voorkomt-Men
wachte zich er voor niet te overdrijven
of te generaliseeren- China is zoo onmete
lijk groot, en de plaag woedt niet overal
op dezelfde schaal; zelfs kunnen er stre
den zijn. waar althans nu van geen kin
dermoord meer sprake is- Daarenboven
hebben vele Chineezen zelf, mandarijnen
en geletterden, die beter van aard waren,
tegen den kindermoord gewaarschuwd en
het volk tot betere gevoelens trachten
te brengen-
In de provincies werden door manda
rijnen en anderen op koperen tafeltjes
vermaningen tegen den Kindermoord on
der het volk verspreid.
Keizers en mandarijnen hebben, naar
aanleiding van die plaag van den kinder
moord, het volk bedreigd, en bevelen uit
gevaardigd, dat men in alle steden von
delingenhuizen moest stichten, om de
kinderen te redden.
Men moet nu ook niet denken, dat
men de weggeworpen kindjes zoo maar
op hoek en straat op te rapen heeft- Zeker,
bet komt wel voor, dat er worden gevon
den, op gracht of kant, maar niet zoo
algemeen, als men zich dat soms in
Europa voorstelt- Wil men zich van een
kindje afmaken, dan wordt het wichtje
óf met de hand voor neus en mond,
óf in een zak, óf in een emmer water
verstikt- Ook wordt het nog al eens in
de rivier geworpen, of buiten de huizen
neergelegd, zoodat een voorbijganger het
moge opnemen of een dier wolf, hond
of varken het zou verslinden.
Wat zijn de oorzaken Van kindermoord?
1- De bijzonderste drijfveer is te zoeken
in China's afgodendienst
2. Een tweede oorzaak is het egoïsme
van den Heidenschen Chinees. Ieder Chi
nees is berekenbaar en egoïst van huis
uit, dus ongevoelig voor zijn evenmensch
zonder medelijden, zonder liefde. Komt
er ee nfundje bij, ja zegt hij, dan zal ik
zuiniger moeien leven. Is het een meisje,!
wat zal het mij opbrengen als het ver
kocht wordt als bruid? Wellicht zullen
de uitgaven om het groot te brengen
den verkoopprijs te boven gaan- Een jon
getje is aan het gevaar minder bloot ge
steld; want dit zal later geld verdienen,
misschien een geleerd man worden en
tot eer van de familie strekken! Door
zijn huwelijk zal de familie machtiger
worden; kleinere families zal zij niet moe
ten vreezen ten tijde van geschillen- Het
is daarom een groot ongeluk voor de
jongen, als er geen jongen wordt go-
boren; 't wordt beschouwd als een vloek,
3. Een andere reden om het wichtje van
kant te helpen is de groote armoede,
waarin zoovele Chineezen verkeeren; een
armoede, waarvan men zich in Europa
geen denkbeeld kan maken.
D eoorzaak daarvan ligt niet in de z-g.n.
luiheid van den Chinees, gelijk vele Euro
peanen denken. Neen, de Chinees werkt
bard. om aan zijn karig brood te komen-
En dat voedsel is niet veel; op het plat-'
teland driemaal daags eenige gevulde tas
sen rijst en een weinig ingelegde groen
ten- Voor de bergbewoners is de dagelijk-
sche kost Turksche tarwe en wat groen
ten; heeft hij dat, dan is de Chinees»
zeer 'tevreden- Maar hoe dikwijls gebeurt
het niet, dat in China de oogst mislukti,
door overstroomingen of door droogte?
Als dan in jaren van slechten oogst
de vrouw moeder moet worden, zegt de
man al van te voren: Vrouw, we gaan
het niet houden, nietwaar, we zullen het
wegcloen, hoe zouden wij het ook voeden
en kleeden?
4- Superstitie speelt natuurlijk ook een
groote rol bij het wegmaken van kinde
ren- Komt b.v. het kindje op een onge
wone wijze ter wereld, dan brengt het
zeker ongeluk mede voor de familie; dus
moet het van kant- Zoo ook, als het
plekken heeft over het lijfje, z-gn. moe
dervlekken- En als zij zich inbeelden,
da tde duivel ermede gemoeid is (b.v.
als er verschillende meisjes achtereen
volgen) dan kan zelfs het wichtje levend
verbrand worden, om den boozezr geest
te dooden! En dat moet geschieden met
gesloten deuren, zooals ik zelf beleefd
heb in 1918 te Hankow, op enkele min-
van het Centraal Station.
Niet alle heidenen zijn altijd even on
gevoelig geweest voor het lot van weg
geworpen, verlaten of te koop aangeboden
kindjes- In vele streken hebben de over
heden huizen opgericht om de vonde-
lingskens op te nemen en aan den dood
te onttrekken. Ongelukkig worden die hui
zen doorgaans bediend door menschen
zonder hart en zonder medelijden, die
er maar op uit zijn pm voor zichzelf te
zorgen en uit de ellende der kleintjes
munt te slaan voor hun eigen. Het egoïs
me is hun eenige drijfveer.
De voedsters, die er dienst doen, raken
gewoonlijk aan hun post, door omkoo-
perij van een of ander oppasser- Liefde
voor de kleintjes kennen zij niet, en dik
wijls laten zij ze honger lijden en be-
rooven ze van het noodige om het voed
sel of de stoffen, voor de kleinen be
stemd. aphterduims te verknopen-
Zij behandelen de arme .bloedjes zon
der medelijden, laten ze schreien zonder
er naar om te zien en zonder ze te ver
zorgen. Zoo zien de schepseltjes er dik
wijls uit als met melaatschheid geslagen;
zijn ze doodelijk ziek, .dan laat men ze
dikwijls liggen, tot de dood komt: waar
toe immers al die zorg, als het kindje
toch moet sterven?
Het bestuur is met hetzelfde sop over
goten: zjj ook zoeken winst te slaan
onder allerlei voorwendsels; ieder krijgt
een part en zoo blijft alles geheim- Zelfs
de mandarijnen moeten hun deel hebben,
en alleman steekt wat op zak ten na-
deele van sde kindertjes, die toch niets
zullen verklappen
Ten slotte schetst de schrijver het red
dend werk der R- K. Kindsheden.
„Men mag gerust aannemen, dat de
groote meerderheid der 24.411.701 hei-1
denkinderen, die van 1843 tot 1921 door
de zorgen der H. Kindsheid werden ge
doopt op rekening van China komen- In
1918 werd door het werk der Kindsheid
bijgedragen tot het doop en van 607.448
kinderen, tot de opvoeding en het onder
wijs van 304-759 kinderen, en tot het
onderhoud van 1170 weeshuizen, 8831
scholen ien 1206 werkplaatsen: hiervan
kreeg China vast het grootste deel."
Perzië.
Volgens een bericht uit de hoofdstad
Teheran heeft de sovjet-regeering gewei
gerd het graan te leveren, dat aan de Per
zische regeering was verkocht onder voor
geven, dat Rusland zelf door hongersnood
wordt bedreigd en dit graan dus zelf noo
dig heeft.
De Amerikaansche financieele missie,
die zich met de bevoorrading heeft belast,
staat dientengevolge voor groote moeilijk
heden, temeer daar het transport door de
ongunstige weersgesteldheid zeer wordt
bemoeilijkt. De missie heeft thans in Indië
en Australië graan besteld. Dit is voor de
eerste keer in de geschiedenis van Perzië,
dat op zoover verwijderde markten wordt
gekocht.
Wolkenkrabbers.
Herman van Meerland schrijft in „De
Maatschappij"
Een andere naam voor de New-York-
sche handelskathedralen. Maar niet min
der sprekend.
^Tabletten.
voor rookers
Wolkenkrabbers! Welk een gewaagde
naam- Maar zijn deze gebouwen niet hon
derden meters hoog, beslaan ze niet ge-
heele „bloes"?
Deze kantoorgebouwen dragen dien'
naam met eere. Wolkenkrabbers is huw
naam, en met recht-
Zulk een colossus is een stad op zich
zelf, met zijn liften, watersysteem, brand-
bluschapparaten, verlichting, verwarming
post en telegraafkantoor, restaurants en
winkels; de kooper kan als het ware ondet
één dak al zijn inkoopen doen; hij heeft
vrije beschikking over telefoon en tele
graaf, post zijn brieven op de bus, welke
op elke verdieping aanwezig is, en' die
alle met elkaar in verbinding staan; -hij
kan lunchen in het restaurant op de
eene verdieping, een levensverzekering!
sluiten op een andere, ^ijn cheques in-
casseeren bij een bank qp een derde- Hij
kan zijn dokter raadplegen, zich tot zijn
advocaat wenden, zijn kleermaker, bar
bier of zijn schoenmaker bezoeken, zijs
sigaren, dagbladen, bloemen en bonbons
koopen.
Het is niet te sterk uitgedrukt: hef is
ee nstad op zichzelf- Met al zijn ge
rieflijkheden en duizenden bedienden.
De eerste wolkenkrabber was de Tower
Building, gebouwd in 1889. Steeds voort
snelde de techniek, tot zij eindelijk haar
hoogtepunt bereikte in het bouwen' van
den wereldberoemden Woolworth, de
schoonste en grootste vq,n de rij dezer!
handelspaleizen. Het bestaat uit 55 ver
diepingen, is 7931/2 voet hoog, boven het
trottoir, de totale kosten' voor den bouw
bedroegen 14 millioen Dollar.
Het nieuwste, tevens duurste gebouw
is dat der Equitable Life Insurance Comp.
Het is 537 voet hoog, en bestaat uit 38
verdiepingen. Het zijn eigenlijk twee ge
bouwen, naast elkander oprijzend- Maat
de benedenste verdiepingen hebben ze
gemeen: zoodoende heeft men aan alle
zijden helder daglicht m dit geweldige
paleis. Dagelijks arbeiden hier 15.000 men
schen. Het gebouw bevat 55 liften,waar
van sommige zelfs den naam „snellifteiï
dragen, en welke een rechtstreeksche ver
binding vormen tusschen b.v. verdieping
1 en 10; 1 en 20; 1 en 30; 1 en 38-
Boven de beide deelen van' het huis is
een uitkijk, vanwaar men een prachtig
uitzicht heeft op den koninklijken Hud
son, en op Manhattan.
Dit gebouw is het duurste der wereld,
dat behoort aan één eigenaar. De bouw
kosten bedroegen 29.000.000 Dollar. Maat1
reeds gaan er geruchten over pen nog
hooger gebouw, te Chicago, „De Tempel
van den Landbouw".
Steeds hooger!Wanneer het einde-
Maar waarom toch die enorm hooge
gebouwen, zult ge wellicht vragen- Om
dat de prijs van den grond op Manhat
tan zoo geweldig hoog is, dat de han
delsondernemingen wel genoodzaakt wer
den, zulke enorme huizen te bouwen.!
Kon "het niet in de diepte en breedte,
dan maar in de hoogte- De New-Yorksche
bodem bestaat bovendien uit graniet, zoo
dat het bouwen dezer wolkenkrabbers mo
gelijk werd gemaakt. In Chicago is' de
grond echter zeer moerassig, en het iy
daarom zeer 'de vraag, of men daar zulk
een gebouw zal kunnen doen verrijzen»
Drukkers-Exploitanten:
00STBRBAAN LE COINTRE GOES
Bureaux: Lange Vorststraat 6870, Goes
Tel.: Redactie no. 11; Administratie no. 58
Postrekening No. 36000.
Bijkantoor te Middelburg:
Firma F. P. DHUIJ, L. Burg. Tel. no. 259
Het Gezantschap.
D's antirevolutionairen hebben van het
{gezantschap bij den Paus nooit 'n begin
ne] kwestie gemaakt.
Het was voor hen zuiver een nuttigt
heids vraag bij welker beoordeeling zij zich
lieten leiden door het vertrouwen, dat zij
stelden in de Regeeringj dis het gezant
schap noodig oordeelde.
Er werd naar het Vaticaan een ge
zant gezonden niet om den Paus daar-'
mee to erkennen als het hoofd der Chris
telijke Kerk, die macht uitoefent over
de geesten en politieke placht in de we
reld, maar ornaat hij nu eenmaal krach
tens de geschiedenis een positie inneemt,
volgens welke hij gezanten ontvaqg|en kan
«n ook inderdaad ontvangt.
Op bet Vaticaan zijn niet minder dan
24 Staten vertegenwoordigd. Het is daar-
door geworden ©en diplomatiek centrum,
waar ons land naar het oordeel van den
minister van buitenlandsche zaken zonder
zijne belangen te schaden niet mocht ont
breken. Een luisterpost werd heslist nood
zakelijk geacht.
Op die gronden hebben de Anti-revohn
tionairen met een gezantschap genoegen
genomen
't Was eenvoudig ©en kwestie van nut
tigheid.
Al het geschrijf over hot protestantse!)
beginsel dat door het zenden van een
gtezant in gevaar zoiu worden gpbracht,
was dan ook niet ter zak© dienende.
't Mag' voor sommige partijen gewenscht
zijn voor 'de propaganda en men mocht
het noodig hebben om de A-R. partij
verdacht te maken, wie de zaken objectie!
beziet, moet erkenen, dat dit alles weinig
werkelijke beteekenis had.
Nta is echter door den loop der om
standigheden de zaak in een ander sta
dium gekomen.
Bij de de laatste weken gevoerde onder
handelingen over de oplossing van do
crisis is gebleken, dat ©en oplossing zou
te vindein zijn indien het gezantschap zou
worden waargenomen door den gezant
te Barn of te Weenen.
Het is verklaarbaar dat een qplosslng
in dozen geest van R. K. zij'de als voor
waarde werd gesteld. Die Wijze waarop
deze zaak behandeld werd, was voor hen
krenkend.
Maar dit verandert niets aan het feit,
dat het karakter van het gezantschap op
deze wijze geheel zou veranderen.
Ernstig© bezwaren behoeven tegen een
gezantschap in dezen vorm niet te wor
den gemaakt. Het landsbelang wordt er
niet door geschaad. En het Protestantsche
beginsel al even min.
Maar wel komt de vraag op, of het
*u het gezantschap blijkbaar minder nood-
zakel^c is dan enkel© jaren geleden ©n
nu ook zonder dezen luisterpost 's lands
belangen behoorlijk kunnen worden behar
tigd, nog wel noodig is, het gezantschap
in wolken vorm dan ook te bandhaven.
Als 'tin 'silands belang .noodzakelijk
is, dan behoeft niets pns te beletten het
te steunen en dan kunnen smaad en ver
dachtmaking zonder meer voor kennisge
ving worden aangenomen.
Maar als aan dezen luisterpost geen
behoefte bestaat, dan is er ook geen
bezwaar dezen twistappel, waarvan reeds
zooveel ©n zoolang misbruik is1 gemaakt
op te ruimen.
(N. Leidsch© .Crt.)1
aea geven aan de instructie. Trot men den
dokter op een wijze, waardoor zijn leven
werd verwoest, maar zijn diensten ter be
schikking van zijn invloedrijke cliëntèle
bleven, dan zou het eigenbelang de auto
riteiten niet tot vergelding prikkelen en
zouden de nasporingen niet op buitenge
woon nauwkeurige wijze worden verricht.
Ook de geestelijkheid, die den dokter om
des goloofs wille haatte, wenschte zijn
dood niet. De reden daarvan is gemakke
lijk te radèn. Stierf de dokter, dan kwa
men zijn bezittingen aan zijn erfgenamen,
Maar de kerk loerde niet alleen op het on
geluk van den arts, zij aasde ook op
zijn goed. Gelukte het, dek dokters verban
ning te beh'erken, dan zouden zijn goede
ren worden verbeurd verklaard en zou de
kerk van die goederen haar aandeel krij
gen.
Ziedaar, mijnheer de officier, twee mij
bekend geworden feiten, Op grond waarvan
ik meende te mogen vaststellen, dat men
niet naar het leven van Dr Brenzilof stond
maar er op doelde hem geestelijk te bre
ken. Slaagde dit streven, en verloor de ge-
neesheer zijn energie of trok hij zich lus
teloos uit de practijk terug, dan zou het
bovenste publiek geen belang meer hebben
bij zijn behoud en dan kon men met veel
minder gevaar op zijn verbanning gaan
aansturen."
„Het is demonisch, satanisch!" zoo viel
de officier in brandende verontwaardiging
Petrof in de rede. „Geen straf is voor de 5
ontwerpers van zulke gruwelen te zwaar!"
De detective knikte toestemmend en ver
volgde:
„Het was de politie natuurlijk bekend,
dat de dokter 'n correspondentie met den
minister van justitie had, verzoekend om
een onderhoud. De minister had immers
via de politie op het verzoek geantwoord
en voor de audiëntie een tijdstip bepaald.
De dokter zou een kleine week van huis
zijn. Dat was een kans, die Kremsky en
zijn handlangers zich niet lieten ontglip
pen. Eenige dagen, voordat de dokter de
reis naar Moskou zou ondernemen, liet de
gouverneur eenige woningen in de buurt
van des dokters huis onder zeker voor
wendsel inspecteeren. Het was echter om
de dokterswoning te doen. Joessof heeft
vermoedelijk bij mevrouw Brenzilof naar
de wijze van sluiting geïnformeerd, en,
vernemende dat de voordeur en de achter
deur niet met kettingen of grendels, maar
alleen met een sleutel des nachts gesloten
werden, drukte hij ongemerkt den sleutel
der achterdeur in stopverf af en liet zich
naar het model een exemplaar maken. Dit
heeft gediend om de achterdeur te openen
in den avond van den moord, waarvan
Joessof de leiding had, geholpen door een
drietal agenten, wier namen ik nog niet
weet. In den loop van morgen zal ik ze
echter wel weten.
Het is, zooals u weet, een veel voorko
mend verschijnsel, dat misdadigers te slim
willen zijn en zichzelf juist daardoor ver
raden. Zulk een geval hebben we nu hier.
Kremsky wilde niet, dat de moord te spoe
dig ontdekt zou worden. Waarom niet?
Hoogstwaarschijnlijk om eenige sporen te
doen verdwijnen. Hoe licht blijft niet 'n
bloedvlek zitten op de kleeding der moor-
denaars. Hoe vaak blijft niet op de plaats
der misdaad iets liggen, dat de speurhon
den op het goede spoor brengt. Hoe verra
derlijk is niet de zenuwachtigheid, die kort
na het vergrijp den moordenaar nog uit
zijn evenwicht brengt. In elk geval vermin
dert de kans op ontdekking, wanneer de
euveldader kalm te werk kan gaan en tijd
heeft zich onvindbaar te maken.
Dit overwegende wilde de gouverneur
het tijdstip der ontdekking verschuiven; de
loopjongen, die 's middags bij den dokter
in- en uitging, moest daarom onschadelijk
gemaakt worden. Alles wijst er op, dat
men de komst van den jongen Tanowitsj
vóór het wegwerken der sporen verhinde
ren wilde. Vandaar de opdracht aan de
kozakken, den knaap ondersteboven te rij
den. Het was echter juist deze geweldple
ging, die heenwees naar de politie, bij het
zoeken der daders.
Ik kom nu tot de resultaten van ons on
derzoek hier in huis.
In de eerste plaats", ging de heer Pe
trof voort, „viel mij de gelaatsuitdrukking
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs:
Per 3 maanden, franco per post, f3.—
Losse nummersfö.05
Prijs der Advertentiën:
14 regels f1.20, elke regel meer 30 cL
Bij abonnement belangrijke korting.
van den gouverneur op, toen ik plotseling
voor hem stond. Het plotselinge in het
handelen door de politie heeft altijd waar
de. Het beneemt de misdaad de gelegen
heid, zich in te leven in de rol, die ze wil
spelen. Het gezicht van den gouverneur,
waarmee hij mij het eerste oogenblik aan
zag, was echt; het latere was gemaakt. Het
eerste spiegelde af, wat in zijn hart om
ging; het latere was er op berekend, dit te
bedekken. Die eerste aanblik nu was vol
komen die van een schuldige. U en ik, die
in de uitoefening van ons ambt geleerd
hebben, door iemands oogen als door ven
sters in het hart te lezen, vergissen ons in
zulk een oogopslag niet.
Bij de overtuiging van Kremsky's schuld
door den blik zijner oogen, kwam al aan
stonds een tweede sterke aanduiding voor
zijn deelname aan het drama. Dat was het
boeien, om niet te zeggen het martelen van
zuster Olga. De zuster was niet slechts de
assistente, maar ook de vriendin des hui
zes bij Dr Brenzilof. De gouverneur heeft
dat natuurlijk even goed geweten als ik^.
en reeds deze wetenschap was voor hem
reden genoeg om het meisje te haten en te
folteren, of liever te laten folteren door
zijn handlanger Joessof.
(Wordt rerrotófl.)
i I I I l
Sefoets uit de Russische revolutie.
12» -0—
Ik nun mijn maatregelen en stelde al
spoedig vast, dat de geneeskundige een
voorwerp was van aanhoudende politie-
spionnage. Vreezend voor het leven van
de* man, wiens bekwaamheid mijn vrouw
middelijkerwijze van den dood gered had,
stelde ik een onderzoek in, 't welk mij leer
de, dat de wraakzucht der politie-chefs
de* dokter vroeg of laat zou treffen, maar
dat zijn leven geen gevaar liep.
Vooreerst scheen Kremsky voor een
«rastig justitioneel onderzoek te vreezen,
voor het geval de dokter door moorde
naarshanden kwam te vallen. Immers,
vele invloedrijke families maakten van de
diensten van Dr Brenzilof gebruik. Zij
zonde» zijn dood een ramp achten voor
eigen gezinnen en uit verbittering
daarover een misdaad, op hem gepleegd,
veel ernstiger opnemen dan een moord op
iemand anders. De slechte verstandhou
ding tusschen Dr Brenzilof en de Krems
ky's zou bekend worden en richting kun-